ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ε ΕΞΑΜΗΝΟΥ» 2η ιάλεξη: «Ορισµός και στόχοι της Φυσικής αγωγής» ρ. Χασάνδρα Μαρία, Λέκτορας
Θέµατα που θα αναλυθούν Στόχοι και µαθησιακά αποτελέσµατα Είδη στόχων Χρήση στόχων Επιλέγοντας τρόπους για να επιτευχθούν οι στόχοι Παραδείγµατα και εφαρµογές
Θέµα για συζήτηση ή µελέτη Φυσικά εκπαιδευµένος θεωρείται ο µαθητής που??
Η διδασκαλία είναι µια περίπλοκη διαδικασία. Στόχος της είναι "Να µάθει ο µαθητής " και όταν ο µαθητής δεν µαθαίνει συχνά υπεύθυνος είναι ο καθηγητής.
Τι πρέπει να κάνει ο ΚΦΑ για να µάθουν οι µαθητές; Το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να βάλει στόχους (µαθησιακούς). Η διδασκαλία χωρίς ξεκάθαρους στόχους είναι σαν αυτοκίνητο χωρίς οδηγό. Πρέπει λοιπόν να ξέρει ο ΚΦΑ ότι αυτόν τον χρόνο, αυτόν τον µήνα, σε αυτό το µάθηµα "Ο µαθητής θα µάθει."
Μακροχρόνιο ή ετήσιο πρόγραµµα για διδασκαλία είναι το "αναλυτικό πρόγραµµα" Οι στόχοι του ηµερήσιου µαθήµατος σχετίζονται άµεσα µε τουςστόχουςτου αναλυτικού προγράµµατος
Ησυµµετοχή των παιδιών σε εξωσχολικές αθλητικές δραστηριότητες συχνά µε επιτυχία έχει κάνει τους υπεύθυνους (κράτος, πολίτες κ.ά) να βλέπουν µε επιφύλαξη την συνεισφορά της φυσικής αγωγής στο σχολείο. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι και οι ίδιοι οι µαθητές βλέπουν µε επιφύλαξη το µάθηµα για το τι τους προσφέρει.
Αυτό συµβαίνειγιατίοιστόχοιτου αναλυτικού, του καθηγητή, του ηµερήσιου µαθήµατος παρουσιάζουν κενά δηλ. τι θα πετύχουµε σεσύγκρισηµε τοαποτέλεσµα.
Για να επανακτηθεί η εκτίµηση από όλουςπροςτοµάθηµακαιτην προσφορά του στην εκπαίδευση πρέπει ησχέσηµεταξύ αναλυτικού και πράξης να είναι απόλυτα ορισµένη και ξεκάθαρη, αλλά και τα προγράµµατα να προσανατολίζονται σε ξεκάθαρα ορισµένους στόχους.
Είδη στόχων Γνωστικοί στόχοι: Σχετίζονται µε γνώσεις ή επίπεδα ικανότητας στην επεξεργασία πληροφοριών. Έχουν σχέση µε την σκέψη και το πνεύµα και αναφέρονται σε γνώσεις που πρέπει να έχουν οι µαθητές (πώς να βελτιώσουν την ευλυγισία) και σε γνωστικές ικανότητες όπως επίλυση προβληµάτων, δηµιουργικότητα, µεταφορά γνώσεων από µία κατάσταση σε άλλη (π.χ. άµυνα ζώνης σε 5 µε 5 ποδόσφαιρο)
Είδη στόχων Ψυχοκινητικοί (κινητικοί) στόχοι: Σχετίζονται µε την κίνηση-δεξιότητες και φυσικές ικανότητες. Κανένα άλλο µάθηµα στην εκπαίδευση δεν έχει αυτού του είδους τους στόχους. Περιλαµβάνει: την διδασκαλία βασικών δεξιοτήτων (τρέξιµο, άλµα, ρίψη) ή πιο σύνθετων δεξιοτήτων (σουτ µπάσκετ, σερβίς βόλεϊ, κλπ) αλλά και ανάπτυξη της φυσικής ικανότητας (δύναµη, ευλυγισία, αντοχή κλπ). Αρχίζουν µε τις λέξεις: Να µπορεί να εκτελεί.να βελτιώσει την ικανότητα..
Είδη στόχων Συναισθηµατικοί στόχοι: Σχετίζονται µε συναισθήµατα, στάσεις, αξίες και κοινωνικές συµπεριφορές. Π.χ. να εκτιµούν οι µαθητές την άσκηση, να έχουν θετική στάση προς την άσκηση, να συνεργάζονται κ.ά.
Χρήση στόχων Οι γνωστικοί και συναισθηµατικοί στόχοι υπάρχουν και σε άλλα µαθήµατα. ΟΚΦΑσυχνάµέσα σε ένα µάθηµα µπορεί να έχει στόχους και από τα τρία είδη. Σηµαντικό να αναγνωρίσουµε ότιοι εκπαιδευτικοί στόχοι αναφέρονται σε όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης ανάπτυξης.
Θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους Η διδασκαλία δεν έχει καµία ελπίδα να πετύχει αν οι στόχοι που θέτονται από το αναλυτικό πρόγραµµα είναι ανέφικτοι. Ο ορισµόςρεαλιστικώνστόχωνστηνφα είναι δύσκολος. Πολλά προγράµµατα για αυτόν τον λόγο είναι ανέφικτα.
Είναι αλήθεια ότι οι καθηγητές φυσικής αγωγής µέσα από την φυσική δραστηριότητα µπορούν να συνεισφέρουν πάρα πολλά σε πολλούς τοµείς στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το πρόβληµα είναι ότι προσπαθώντας να τα κάνουν όλα πετυχαίνουν ελάχιστα.
Θέµα για συζήτηση ή µελέτη ιαβάστε τους στόχους του αναλυτικού προγράµµατος µιας τάξης του γυµνασίου (Β ή Γ). Κρίνεται αν αυτοί οι στόχοι µπορούν να επιτευχθούν στις διαθέσιµες ώρες του αναλυτικού προγράµµατος.
Επιλέγοντας τρόπους για να επιτευχθούν οι στόχοι Η φυσική κατάσταση αναπτύσσεται όταν συγκεκριµένα κριτήρια επιβάρυνσης, διάρκειαςκαιέντασηςεπιτυγχάνονται. Εξαρτάται επίσης και από την µυϊκή οµάδα που αναπτύσσεται.
Επιλέγοντας τρόπους για να επιτευχθούν οι στόχοι Οι κινητικές δεξιότητες απαιτούν ιδιαίτερο περιβάλλον ανάλογα µε τοανείναικλειστές ήανοιχτές. Επίσης, διαφορετικά διδάσκεται µια δεξιότητα που µπορεί να µεταφερθεί σε άλλο περιβάλλον. Ακόµη, κάποιες δεξιότητες προϋποθέτουν την γνώση άλλων δεξιοτήτων.
Επιλέγοντας τρόπους για να επιτευχθούν οι στόχοι Οι γνωστικοί και συναισθηµατικοί στόχοι επίσης µπορούν να είναι συγκεκριµένοι-ρεαλιστικοί. Παραδοσιακά πιστεύεται ότι όταν το παιδί εµπλέκεται σε εµπειρίες δηµιουργικές τότε η δηµιουργική µάθηση αναπτύσσεται, όταν το παιδί εµπλέκεται σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τότε αναπτύσσει την κοινωνικότητά του, όταν παίζει οµαδικά παιχνίδια αναπτύσσει την έντιµη αθλητική συµπεριφορά (spostspersonship).
Παραδείγµατα για εφαρµογή Ότι δεν διδάσκεται δεν µαθαίνεται Για να διδάξεις θετικές στάσεις προς την άσκηση πρέπει να στοχεύεις σε αυτό. εν µπορείς να υποθέτεις ότι θα επιτευχθεί διδάσκοντας δρόµους αντοχής ή µπάσκετ ώστε παράδειγµα
Οι ΚΦΑ µπορούν να πετύχουν ψυχοκινητικούς στόχους διδάσκοντας δεξιότητες µε προσεκτικάσχεδιασµένα µαθήµατα. Το πρόβληµα είναι όταν οι στόχοι αφορούν τον συναισθηµατικό και τον γνωστικό τοµέα.
Παραδείγµατα για εφαρµογή Γνωστικός στόχος: Να µάθουν οι µαθητές τα οφέλη της άσκησης στην υγεία τους. Πως θα τον πετύχουµε; Πως θα το συνδυάσουµε µε τον κινητικό στόχο;
Παραδείγµατα για εφαρµογή Συναισθηµατικός στόχος: Να βελτιώσουν οι µαθητές την αντιλαµβανόµενη ικανότητά τους στο σουτ στο µπάσκετ. Πως θα τον πετύχουµε; Πως θα το συνδυάσουµε µε τον κινητικό στόχο;
Θέµα για συζήτηση ή µελέτη Επιλέξτε 4 οποιαδήποτε µαθήµατα από το βιβλίο του καθηγητή της Α γυµνασίου Προσπαθήστε να εντοπίσετε σε ποιο σηµείο ακριβώς του κάθε µαθήµατος επιτυγχάνονται οι στόχοι που αναφέρονται στο εισαγωγικό πλαίσιο.
Σχετική βιβλιογραφία Βασική Βιβλιογραφία Melograno, V. (1996). Designing the physical education curriculum. Champaign, ILL: Human Kinetics. Πρόσθετη Βιβλιογραφία Tinning, R., & Kirk, D. (1990). Physical education, curriculum and culture: critical issues in the contemporary crisis. London: Falmer.
Επίλογος Ο εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής σε κάθε µάθηµα πρέπει να έχει προσχεδιασµένους στόχους και για τον κινητικό, και για το γνωστικό, και για το συναισθηµατικό τοµέα ανάπτυξης των µαθητών.