Φάρμακα, Διατροφι & Συμπεριφορά Οι πακιςεισ - διαταραχζσ του γαςτρεντερικοφ ςυςτιματοσ επθρεάηουν ςθμαντικά τθν ποιότθτα τθσ ηωισ και τθν υγεία γενικότερα των αςκενϊν. Κάποιεσ από αυτζσ είναι "μθ ιάςιμεσ" δεν μποροφν δθλαδι πλιρωσ να κεραπευτοφν. Μποροφμε όμωσ με προςαρμογι των διατροφικϊν ςυνθκειϊν ςτισ ιδιαιτερότθτεσ τθσ νόςου να μειϊςουμε ςθμαντικά τθ ςυχνότθτα και ςοβαρότθτα των ςυμπτωμάτων, βελτιϊνοντασ ζτςι τθν ποιότθτα ηωισ. Υπάρχουν όμωσ και διαταραχζσ του γαςτρεντερικοφ ςυςτιματοσ όπωσ θ δυςκοιλιότθτα που μποροφν να προλθφκοφν ι και να αποκαταςτακοφν πλιρωσ με μικρζσ αλλαγζσ ςτισ ςυνικειεσ διατροφισ και ςωματικισ δραςτθριότθτασ. Πεπτικό Ζλκοσ.
Σι την προκαλεί; Το ζλκοσ είναι μια «πλθγι» θ οποία εμφανίηεται ςε διάφορα ςθμεία κατά μικοσ του πεπτικοφ ςωλινα (ςτον οιςοφάγο, το ςτομάχι, το δωδεκαδάκτυλο, το λεπτό και παχφ ζντερο). Συνθκζςτερο είναι το ζλκοσ δωδεκαδακτφλου, κφριο ςφμπτωμα του οποίου είναι ο πόνοσ ςτο ςτομάχι (επιγάςτριο), ο οποίοσ είναι οξφσ, παροδικόσ, εμφανίηεται 2-3 ϊρεσ μετά το γεφμα θ κατά τθ διάρκεια τθσ νφχτασ, όταν το ςτομάχι είναι άδειο, και ςυνικωσ φεφγει μετά τθν κατανάλωςθ τροφισ. Ανάλογα με το ςθμείο των πεπτικϊν ελκϊν, μπορεί επίςθσ να παρατθρθκοφν αίςκθμα καφςου ςτο ςτικοσ (οπιςκοςτερνικόσ καφςοσ), κοιλιακά άλγθ, ναυτία και εμετόσ. Πολλοί αςκενείσ με ζλκοσ δεν εμφανίηουν ςυμπτϊματα και αντιλαμβάνονται τθν παρουςία του όταν προκφπτουν επιπλοκζσ όπωσ αιμορραγία. Το πεπτικό ζλκοσ είναι ςυνικωσ αποτζλεςμα φλεγμονισ από το βακτθρίδιο Helicobacter pyleri (ελικοβακτθρίδιο του πυλωροφ). Σε κάποιεσ περιπτϊςεισ μπορεί να οφείλεται ςτθν πρόςλθψθ αςπιρίνθσ ι άλλων φαρμάκων με αντιφλεγμονϊδθ δράςθ. Η γαςτροοιςοφαγικι παλινδρόμθςθ (ΓΟΠ), θ επιςτροφι, δθλαδι, τθσ τροφισ από τον ςτόμαχο προσ το ςτόμα, ευνοεί τθ δθμιουργία ελκϊν ςτον οιςοφάγο.
Φαρμακευτική αντιμετώπιςη Για τθ κεραπεία του πεπτικοφ ζλκουσ χορθγοφνται τρία είδθ φαρμάκων, τα οποία ςυνδυάηονται με αντιβιοτικά, προκειμζνου να πραγματοποιθκεί εκρίηωςθ του βακτθριδίου Helicobacter pylori: 1. Αντιόξινα. Εξουδετερϊνουν το υδροχλωρικό οξφ, μειϊνοντασ ζτςι τθν καυςτικότθτα των υγρϊν του ςτομάχου. Η ςυνθκζςτερθ ανεπικφμθτθ ενζργειά τουσ είναι θ δυςκοιλιότθτα. Σπάνια αναφζρονται ναυτία και εμετοί. 2. Αναςταλτικά τησ γαςτρικήσ έκκριςησ. Στθν κατθγορία αυτι περιλαμβάνονται: α. Η2-ανταγωνιςτζσ: Αποτζλεςαν ςτακμό ςτθ κεραπευτικι αντιμετϊπιςθ του ζλκουσ και τθσ γαςτροοιςοφαγικισ παλινδρόμθςθσ. Τα φάρμακα τθσ κατθγορίασ αυτισ είναι γενικϊσ καλϊσ ανεκτά. Σπάνια ζχουν αναφερκεί διάρροια, δυςκοιλιότθτα και κοιλιακζσ ενοχλιςεισ. β. Αναςτολείσ τθσ αντλίασ πρωτονίων: Υπερτεροφν των Η2-ανταγωνιςτϊν, λόγω τθσ ιςχυρότερθσ και γρθγορότερθσ δράςθσ τουσ. Κφριεσ παρενζργειζσ τουσ είναι θ ναυτία, θ διάρροια, θ δυςκοιλιότθτα, ο μετεωριςμόσ, θ ξθροςτομία και θ ςτοματίτιδα. 3. Κυτταροπροςτατευτικά. Το ποςοςτό εμφάνιςθσ ανεπικφμθτων ενεργειϊν από τα φάρμακα αυτά είναι χαμθλό. Να ςθμειωκεί θ παροδικι αμαφρωςθ των δοντιϊν και τθσ γλϊςςασ, κακϊσ και θ μζλαινα (μαφρθ) χροιά των κοπράνων κατά τθ διάρκεια λιψθσ ορι-ςμζνων φαρμάκων αυτισ τθσ κατθγορίασ.
Σροποποίηςη ςυμπεριφορών 1. Άγχοσ Ο ζλεγχοσ του άγχουσ είναι ςθμαντικόσ τόςο ςτθν πρόλθψθ όςο και ςτθν αντιμετϊπιςθ τθσ νόςου. Το ςτρεσ αυξάνει τθν ζκκριςθ όξινων γαςτρικϊν υγρϊν, τα οποία ερεκίηουν περαιτζρω το βλεννογόνο του ςτομάχου και κακυςτεροφν τθ διαδικαςία τθσ πζψθσ. Αυτό ζχει ωσ αποτζλεςμα το φαγθτό και τα πεπτικά υγρά να παραμζνουν ςτο ςτομάχι και ςτο ζντερο για μεγαλφτερο χρονικό διάςτθμα, επιδεινϊνοντασ τθ φλεγμονι. 2. Κάπνιςμα Διακόψτε ι περιορίςτε το κάπνιςμα. Το κάπνιςμα αυξάνει τθν ζκκριςθ των όξινων γαςτρικϊν υγρϊν και κάνει το ςτομάχι πιο επιρρεπζσ ςτθ δθμιουργία ζλκουσ. 3. Φάρμακα Αποφφγετε τθ ςυχνι χριςθ μθ ςτεροειδϊν αντιφλεγμονωδϊν φαρμάκων (όπωσ θ αςπιρίνθ και άλλα ςυνικθ αναλγθτικά). Συμβουλευτείτε το γιατρό ςασ για εναλλακτικι φαρμακευτικι αγωγι. 4. Τγιεινή Η τιρθςθ απλϊν κανόνων υγιεινισ (πλφςιμο χεριϊν μετά τθ χριςθ τουαλζτασ και πριν από τθν κατανάλωςθ φαγθτοφ) μπορεί να αποτρζψει τθ μόλυνςθ με το υπεφκυνο για το πεπτικό ζλκοσ βακτθρίδιο.
Διαιτητική αντιμετώπιςη Πριν από τθν ανακάλυψθ του βακτθριδίου Helicobacter pylori θ τροποποίθςθ των διατροφικϊν ςυνθκειϊν και θ αποφυγι ςυγκεκριμζνων τροφϊν ιταν από τουσ ςθμαντικότερουσ τρόπουσ αντιμετϊπιςθσ του πεπτικοφ ζλκουσ. Σιμερα, που γνωρίηουμε τθν κφρια αιτιατισ νόςου, θ διατροφι καλείται να παίξει επικουρικό ρόλο ςτθ φαρμακευτικι αγωγι. Ακολουκιςτε μια ιςορροπθμζνθ και πλιρθ διατροφι, ςφμφωνθ πάντα με τισ οδθγίεσ του γιατροφ ςασ, περιορίηοντασ τθν πρόςλθψθ τροφϊν που ςασ προκαλοφν πόνο ι ενόχλθςθ. Συχνότθτα & ποςότθτα γευμάτων Κάνετε μικρά και ςυχνά γεφματα (3 κφρια και 2 ενδιάμεςα), μαςϊντασ καλά τθν τροφι ςασ. Φροντίςτε να μθ γευματίηετε πριν από τθν κατάκλιςθ. Προςπακιςτε να ελζγχετε τθν ποςότθτα τθσ τροφισ ςτα γεφματά ςασ, αποφεφγοντασ τθν υπερφαγία. Καρυκεφματα Μθ χρθςιμοποιείτε καρυκεφματα που διεγείρουν τθν ζκκριςθ γαςτρικοφ οξζοσ, όπωσ πιπζρι, ςκόρδο, γαρφφαλλο. Αποφφγετε τθ μζντα, γιατί φαίνεται πωσ ευνοεί τθ μείωςθ τθσ πίεςθσ του οιςοφαγικοφ ςφιγκτιρα ι αυξάνει τισ γαςτρικζσ εκκρίςεισ, διευκολφνοντασ τθν εμφάνιςθ γαςτροοιςοφαγικισ παλινδρόμθςθσ. Αλκοόλ Η υπερβολικι πρόςλθψθ αλκοόλ ερεκίηει και «διαβρϊνει» τα προςτατευτικά τοιχϊματα του πεπτικοφ ςωλινα, προκαλϊντασ φλεγμονι και αιμορραγία. Εάν πίνετε, φροντίςτε να μθν υπερβαίνετε τα 1-2 ποτιρια κραςί, μπφρα ι άλλα αλκοολοφχα ποτά τθν θμζρα Καρυκεφματα Η καφεΐνθ διεγείρει τθν ζκκριςθ του γαςτρικοφ υγροφ, ερεκίηοντασ τον πεπτικό ςωλινα. Ο περιοριςμόσ τθσ εξαρτάται από τθ ςυχνότθτα και ποςότθτα πρόςλθψισ τθσ, κακϊσ και από τθν ανεκτικότθτά ςασ ςε αυτιν. Εκτόσ από τον καφζ, θ καφεΐνθ αποτελεί ςυςτατικό του τςαγιοφ και των αναψυκτικϊν τφπου κόλα Συμπλθρϊματα Διατροφισ Η μαςτίχα Χίου φαίνεται πωσ ζχει ευεργετικι δράςθ ςε αςκενείσ με πεπτικά ζλκθ και προ βλιματα δυςπεψίασ, κακϊσ καταςτζλλει, ακόμθ και ςε ελάχιςτεσ δόςεισ, τθ δράςθ του ελικοβακτθριδίου του πυλωροφ. Επιπλζον, υπάρχουν ενδείξεισ ότι ςυμβάλλει ςτθ καλι ςτοματικι υγεία, μειϊνει τα λιπίδια του αίματοσ και προςτατεφει τον οργανιςμό από τθν οξειδωτικι δράςθ χθμικϊν ουςιϊν.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΤΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΣΡΟΦΗ ΓΙΑ ΑΣΟΜΑ ΠΟΤ ΠΑΧΟΤΝ ΑΠΟ ΠΕΠΣΙΚΟ ΕΛΚΟ ΠΡΩΙΝΟ 1 θ Επιλογι Γάλα 1,5% με δθμθτριακά πρωινοφ 2 θ Επιλογι Γάλα 1,5% και φρυγανιζσ με μζλι ι μαρμελάδα 3 θ Επιλογι Γιαοφρτι 2% με ψωμί 4 θ Επιλογι Ψωμί με ανκότυρο ι τυρί χαμθλό ςε λιπαρά και ελιζσ 5 θ Επιλογι Σπιτικι τυρόπιτα ι ςπανακόπιτα 6 θ Επιλογι Τοςτ με ανκότυρο ι τυρί χαμθλό ςε Ομελζτα με ψωμί λιπαρά και γαλοποφλα 7 θ Επιλογι Ομελζτα με ψωμί ΔΕΚΑΣΙΑΝΟ Επιλογι Φροφτο ι κεφίρ ι γιαοφρτι 2% ΜΕΗΜΕΡΙΑΝΟ Σαλάτα από φρζςκα ι βραςμζνα λαχανικά με ελαιόλαδο (περιορίςτε τθ ντοματοςαλάτα). Μπορείτε προαιρετικά να ςυνοδεφςετε τα γεφματα με ψωμί ολικισ άλεςθσ ι πατάτεσ ι ρφηι ι ηυμαρικά 1 θ Επιλογι Κοτόπουλο με γιαοφρτι ςτο φοφρνο 2 θ Επιλογι Λαδερό ι όςπριο και ανκότυρο ι τυρί χαμθλό ςε λιπαρά 3 θ Επιλογι Ψάρι ψθτό ι βραςτό 4 θ Επιλογι Μπιφτζκι 5 θ Επιλογι Κρζασ ψθτό ι μαγειρευτό 6 θ Επιλογι Κολοκυκάκια γεμιςτά με τόνο 7 θ Επιλογι Ζυμαρικά ι γεφμα με ρφηι (ριηότο, ςπανακόρυηο, γεμιςτά κ.τ.λ.) Επιλογι 1 θ Επιλογι ΑΠΟΓΕΤΜΑΣΙΝΟ ΒΡΑΔΙΝΟ Σαλάτα από φρζςκα ι βραςμζνα λαχανικά με ελαιόλαδο Γιαοφρτι 2% ι μικρό γλφκιςμα Αυγά βραςτά ι ομελζτα με ψωμί και ανκότυρο ι τυρί χαμθλό ςε λιπαρά 2 θ Επιλογι Τόνο με ψωμί και ελιζσ 3 θ Επιλογι Καλαμάκια ι γφροσ κοτόπουλου με πίτα 4 θ Επιλογι Τοςτ και φροφτα 5 θ Επιλογι Κεφίρ και ψωμί ι φρυγανιζσ 6 θ Επιλογι Σπιτικι τυρόπιτα ι ςπανακόπιτα και φροφτα 7 θ Επιλογι Σαλάτα χωριάτικθ με ανκότυρο ι τυρί χαμθλό ςε λιπαρά και παξιμάδι Η ποςότθτα των γευμάτων εξαρτάται από τισ ενεργειακζσ ανάγκεσ του κάκε ατόμου κακϊσ και από τουσ προςωπικοφσ του ςτόχουσ ρφκμιςθσ βάρουσ Μπορείτε να αλλάξετε το μεςθμεριανό με το βραδινό & το δεκατιανό με το απογευματινό