ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ 3 Ο ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ 3 Ο ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΑ Οι μεταγγίσεις ολικού αίματος εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις είναι παρελθόν στην καθημερινή ιατρική πρακτική. Από ασκό ολικού αίματος αποκομίζουμε ερυθρά αιμοσφαίρια, πλάσμα, αιμοπετάλια, λευκωματίνη, σφαιρίνες, ινωδογόνο, παράγοντες πήξεως Directive 2002/98/EC, edqm

ΟΛΙΚΟ ΑΙΜΑ Η ποσότητα που συνήθως λαμβάνεται είναι 400-450ml σε ασκό αίματος (συνήθως διπλός) Διατηρείται σε ψυγείο στους για διάστημα 21-35 ημέρες ανάλογα με το αντιπηκτικό. Χρησιμοποιούμε συνήθως διπλό για τα συμπυκνωμένα ερυθρά και το πλάσμα.

Πηγή ΓΡΑΨΑ- ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ Η αφαίρεση του πλάσματος μας δίνει ερυθρά συμπυκνωμένα που προτιμώνται, γιατί ο λήπτης 1.δέχεται μικρότερη ποσότητα όγκου άρα δεν επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία 2.μειώνονται τα αντιδραστικά φαινόμενα κυρίως από πρωτεϊνες του δότη 3.το πλάσμα δίνεται εκεί που υπάρχει ανάγκη 4.η ποσότητα αντιπηκτικού μειώνεται στον ασθενή.

ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΑ ΕΡΥΘΡΑ Χορηγούνται άμεσα αφού ολοκληρωθεί ο έλεγχος, συντηρούνται σε θερμοκρασία 4 ο C ή καταψύχονται στους -65 έως -80 ο C με όριο συντήρησης 3 χρόνια και προσθήκη γλυκερίνης Η φυγοκέντρηση γίνεται σε ψυκτική φυγόκεντρο στις 5000 στροφές για 5 λεπτά ή στις 3000 στροφές για 20 λεπτά.

ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΑ ΕΡΥΘΡΑ Τα ερυθρά πρέπει να έχουν όγκο 280+/- 60 ml Πρέπει να είναι της ίδιας συμβατής ομάδος αίματος, αφού προηγηθεί δοκιμασία συμβατότητος. Μπορεί να γίνει λευκαφαίρεση, πλύση για απομάκρυνση των πρωτεϊνών, και ακτινοβολία για χορήγηση σε ανοσοκατεσταλμένους

ΠΛΑΣΜΑ Το παίρνουμε συνήθως με δύο τρόπους α. με διαχωρισμό από το ολικό αίμα β. με πλασμαφαίρεση Χορηγείται εντός 6 ωρών και μπορεί να καταψυχθεί στους -25 έως-35 και αποκαλείται φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα μπορεί να χορηγηθεί σε 12 μήνες και το περιεχόμενο του κάθε ασκού έχει 150-200ml.

ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ Κατά κανόνα δίνεται στον ασθενή φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη της πήξης του αίματος (αντιπηκτικό).η πλασμαφαίρεση χρησιμοποιείται ως θεραπεία σε συγκεκριμένες ασθένειες, και δεν συνηθίζεται στις ΗΠΑ, αλλά είναι πιο διαδεδομένη στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Η πλασμαφαίρεση ενδείκνυται κυρίως στη θεραπεία ανοσολογικών νόσων που χαρακτηρίζονται από την παρουσία στον ορό αντισωμάτων ή ανοσοσυμπλεγμάτων

ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ Χρειάζεται παροχή 40-70 ml/min Προτιμότερη η μηριαία φλέβα (δίαυλος καθετήρας) Μακριά από δεξιό κόλπο ( ασβέστιο-αρρυθμίες) Αποφυγή κινδύνου αιμορραγίας (ΘΘΠ, ΟΥΑΣ)

ΠΗΓΗ : ΓΡΑΨΑ -ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ

ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗ Η διαδικασία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μιας ποικιλίας διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως το σύνδρομο Guillain-Barre, ο λύκος, και TTPθρομβοπενική πορφύρα

ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ηπαρίνη : Αρχική δόση : 50 IU/KgΣΒ Συνήθως 2000-4000 IU στην έναρξη Κατόπιν 1000 IU/ ώρα

ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΗΣ Ο διαχωριστής ξεχωρίζει τον ορό (πλάσμα) του αίματος με την μέθοδο της φυγόκεντρου δύναμης. Ένας άλλος τρόπος είναι με αιμοδιήθηση μέσω μίας πολύ λεπτής μεμβράνης, που επιτρέπει να περάσει μόνο ο ορός του αίματος.

ΗΠΑΡΙΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΤΡΟΥ 2 L Ν/S 0,9% με ηπαρίνη (5000 IU/L) Αντλία: 100 ml/min Το τελευταίο λίτρο σε κλειστό κύκλωμα

ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα Διάλυμα λευκωματίνης 5% Φυσιολογικός ορός

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1. Θερμοκρασίας σώματος (προ και κατά τη συνεδρία/ώρα) 2. Μέτρηση ΑΠ, σφύξεων (προ και κατά τη συνεδρία/h) 3. Προσοχή στο ισοζύγιο των υγρών 4. Προσοχή σε πρόσθετα συμπτώματα (υπασβεστιαιμίας, αλλεργίας, arrest)

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΠΛΑΣΜΑΦΑΙΡΕΣΗΣ (Ι) 1. Αντιδράσεις αλλεργικές (πυρετός, ρίγος, κνίδωση) 2. Μυϊκές κράμπες, παραισθήσεις (υπασβεστιαιμία) 3. Ναυτία, έμετοι, κοιλιακός πόνος 4. Κεφαλόπονος 5. Αρρυθμίες 6. Δύσπνοια, βρογχόσπασμος 7. Σύγχυση 8. Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας 9. Επιπλοκές τοποθέτησης καθετήρα 10. Λοιμώξεις (υπογαμασφαιριναιμία)

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΟ ΠΛΑΣΜΑ Χορηγείται σε καταστάσεις έλλειψης πολλαπλών παραγόντων πήξης (νεφρική ανεπάρκεια, μαζικές μεταγγίσεις διάχυτη ενδαγγειακή πήξη),και σε έλλειψη παραγόντων V, VII, X,XI Πριν την χρήση πρέπει να γίνει απόψυξη σε υδατόλουτρο στους 37 ο C. Χορηγείται εντός ώρας και είναι συμβατής ομάδας με τον ασθενή.

ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΟ ΠΛΑΣΜΑ-FFP Χορηγείται σε περιπτώσεις ελάττωσης του όγκου του αίματος και την απόκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας σε δόση 15ml/Kg Περιέχει φυσιολογική στάθμη των παραγόντων πήξης και ο όγκος του είναι 200-205ml. Κρυοκαθίζημα-παρασκευάζεται μετά την απόψυξη του FFP στους 4 ο C και περιέχει συμπηκνωμένους παράγοντες πήξης

FFP Το πλάσμα που καταψύχεται μέσα σε 8 ώρες από την προσφορά αιμοληψία θεωρείται / καλείται FFP, με χρόνο ζωής 1 έτος Jacquelyn Fredrick, American Red Cross Biomedical Services, 2001

ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ Τα συλλέγουμε από ολικό αίμα σε τριπλούς ασκούς αφού φυγοκεντρήσουμε τα ερυθρά παίρνουμε το πλάσμα σε άλλο ασκό και με την σειρά του αφού φυγοκεντρηθεί μας δίνει αιμοπετάλια και καθαρό πλάσμα.

ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ Η χορήγηση αιμοπεταλίων γίνεται σε άτομα με θρομβοπενίες ή θρομβοπάθειες. Ο αιμοδότης δεν θα πρέπει να έχει πάρει ασπιρίνη Ο ασκός με τα αιμοπετάλια PLT πρέπει να περιέχει περίπου 50ml Διατηρούνται 3-7 ημέρες προέρχονται από συμβατή ομάδα δότη, δεν κάνουμε διασταύρωση στα αιμοπετάλια.

ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ Εκτός από ειδικές περιπτώσεις οι μεταγγίσεις λευκοκυττάρων τείνουν να καταργηθούν (κόστος-όφελος). Έχουμε την δυνατότητα να συλλέξουμε όποια κατηγορία λευκών θέλουμε, ο τρόπος συλλογής είναι ίδιος με τα αιμοπετάλια, χορηγούνται εντός 24 ωρών και συντηρούνται σε βαθιά κατάψυξη -180 βαθμών C

ΛΕΥΚΩΜΑΤΙΝΗ-ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ Παράγεται από το κοινό πλάσμα με κλασματοποίηση και υπάρχει ως διάλυμα λευκωματίνης 5% και 25%, γίνεται παστερίωση σε θερμοκρασία 60 βαθμών για 10 ώρες για απαλλαγή από ιικό φορτίο.

ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ Τα πρώτο αντιπηκτικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν το ACD(Citric acid dextrose) με δυνατότητες συντήρησης για 21 ημέρες. Σήμερα χρησιμοποιείται το CPD-A (Citric phosphate dextrose) περιέχει και αδενίνη που μας δίνει την δυνατότητα συντήρησης για 35 ημέρες.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Προσδιορισμός ομάδων αίματος των συστημάτων ΑΒΟ και Rhesus Για το ΑΒΟ έλεγχος αντί-α αντί-β και αντί-αβ ορούς καθώς και ατελή αντισώματα με Α,Β,Ο ερυθρά. Στο Rhesus γίνεται με τον ορό αντί-d και εάν είναι αρνητικό προχωράμε σε πλήρη φαινότυπο (CcEe).

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ AΙΜΑΤΟΣ-ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Δοκιμασία συμβατότητας Δοκιμασία για την πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων Στα κέντρα Αίματος που γίνεται μοριακός έλεγχος η ανίχνευση στοχεύει στον ίδιο τον ιό και όχι σε αντισώματα αυτού.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ AΙΜΑΤΟΣ-ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Ο πλήρης και αποτελεσματικός έλεγχος των παραγώγων διέπεται από διεθνώς καθιερωμένες δοκιμασίες εγκεκριμένες από τον FDA και τον EMEA. Σε περιπτώσεις που οι εργαστηριακές εξετάσεις στειρότητας, τοξικότητας, ύπαρξης πυρετογόνων ουσιών, οι ορολογικές είναι θετικές το πλάσμα απορρίπτεται συν τα παράγωγα αυτού.

ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΑ ΕΡΥΘΡΑ Μια μονάδα συμπυκνωμένων ερυθρών αποτελείται από 220+/-20ml με τιμή Ht. Η διάρκεια μια μονάδας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 4 ώρες. Στα νεογνά και σε πολυμεταγγιζόμενα άτομα χρησιμοποιούνται συμπηκνωμένα ερυθρά απαλλαγμένα λευκών αιμοσφαιρίων.

ΑΥΤΟΛΟΓΗ ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ Ονομάζεται η μετάγγιση στον ασθενή με δικό του αίμα γίνεται με: Προεγχειρητική κατάθεση Διεγχειρητική αραίωση (αιμοληψία προ της επέμβασης-αντικατάσταση του όγκου με κολλοειδή διαλύματα-επαναχορήγηση στο χειρουργείο). Ενδοεγχειρητική συλλογή (στο χειρουργείο υπό άσηπτες συνθήκες). Μετεγχειρητική συλλογή.

ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ Η χορήγηση τους ενδείκνυται σε θρομβοπενικούς ασθενείς με αιμοραγία το αποτέλεσμα όμως είναι παροδικό. Μετάγγιση μιας μονάδας αυξάνει τον όγκο στα νεογνά 100X10 9 /L και στους ενήλικες 10Χ10 9 /L και εξαρτάται βέβαια από το σωματικό βάρος και τον όγκο του ασθενή.

ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΩΝ Οξεία αιμολυτική αντίδραση-οφείλεται σε ασυμβατότητα του ΑΒΟ. Εκδηλώνεται με προκάρδιο συσφηκτικό πόνο, εμέτους, φαινόμενα καταπληξίας, αιμοσφαιρινουρία Αντιμετώπιση- άμεση διακοπή μετάγγισης, χορήγηση άφθονων υγρών, μανιτόλης για αύξηση της διούρησης για αποφυγή νεφρικής ανεπάρκειας, χορήγηση συμβατού αίματος.

ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΩΝ Πυρετικές αντιδράσεις-1,2,3 σπανίως 24 ώρες μετά την μετάγγιση, οφείλονται σε αντιγόνα των λευκοκυττάρων ή σε πυρετογόνες ουσίες. Με την χρήση φίλτρων έχουν εξαλείψει. Αντιμετώπιση επιβράδυνση της μετάγγισης, χορήγηση κορτιζόνης, σε επίμονη αντίδραση διακοπή της μετάγγισης.

ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΩΝ Αλλεργικές αντιδράσεις- είναι πλέον σπάνιες εκδηλώνονται με πομφούς,ρίγος, πυρετός, έμετους, οίδημα προσώπου. Αντιμετώπιση- επιβράδυνση του ρυθμού έγχυσης,αντισταμινικά, κορτιζόνη,διακοπή μετάγγισης.

ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΩΝ Υπερφόρτωση της κυκλοφορίας- γίνεται σε γρήγορη χορήγηση του αίματος Μετάγγιση μολυσμένου αίματος- πολύ σπάνιο προκαλεί ρίγος, υψηλό πυρετό shockάμεση διακοπή. Θρομβοπενική πορφύρα- σπάνιο συνήθως συμβαίνει σε πολυμεταγγιζόμενους, λόγω ανάπτυξης αντισωμάτων αντι-αιμοπεταλικών.

ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΩΝ Νόσος αντίδρασης του μοσχεύματος κατά του ξενιστή (GVHD) Graft versus host disease). Το 10% των ασθενών που υποβάλλονται σε αλλογονική μεταμόσχευση μυελού των οστών λόγω απλαστικής αναιμίας, λευχαιμίας ή συνδυασμένης ανοσοανεπάρκειας αναπτύσσει νόσο μοσχεύματος έναντι του ξενιστή Αντιμετώπιση- ακτινοβόληση του αίματος, φίλτρα κατακράτησης λευκών.

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ Ζάλη Εφίδρωση Ναυτία Έμετος Βραδυκαρδία Ωχρότητα Αιμάτωμα Τραυματισμός νεύρου Τοπική μόλυνση θρομβοφλεβίτιδα