Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 10 Μη αντιδραστικές μέθοδοι 10-1
Σύνοψη κεφαλαίου Ανάλυση περιεχομένου Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών Συγκριτική και ιστορική έρευνα Δεοντολογία και μη αντιδραστικά μέτρα Κουίζ 10-2
Εισαγωγή Μη αντιδραστική ή διακριτική έρευνα Μέθοδος μελέτης της κοινωνικής συμπεριφοράς που δεν επηρεάζει τη συμπεριφορά αυτή Παράδειγμα: η ανάλυση της αυτοκτονίας από τον Durkheim Είδη μη αντιδραστικής έρευνας 1. Ανάλυση περιεχομένου 2. Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών 3. Συγκριτική και ιστορική ανάλυση 10-3
Ανάλυση περιεχομένου (Ι) Ανάλυση περιεχομένου Η μελέτη καταγεγραμμένων ανθρώπινων επικοινωνιών (βιβλία, ιστοσελίδες, πίνακες ζωγραφικής, νόμοι) Ζητήματα κατάλληλα για ανάλυση περιεχομένου «Ποιος λέει τι, σε ποιον, γιατί, με ποιον τρόπο και με τι αποτέλεσμα;» 10-4
Ανάλυση περιεχομένου (ΙΙ) Παράδειγμα: η βία στην τηλεόραση 1. Ανάπτυξη λειτουργικών ορισμών 2. Επιλογή παρατηρήσεων 3. Επιλογή τρόπου κωδικοποίησης/ανάλυσης δεδομένων 10-5
Σχήμα 10.1 Δειγματοληψία στην Ανάλυση περιεχομένου Μονάδες ανάλυσης 10-6
Ανάλυση περιεχομένου (ΙΙΙ) Διακρίνετε τη μονάδα ανάλυσης: Ενδιαφέρεστε για το πώς απεικονίζονται οι έμφυλοι ρόλοι στην παιδική λογοτεχνία Ενδιαφέρεστε για τη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών στον κινηματογράφο Ενδιαφέρεστε για τον ορισμό της φυλής στα εγχειρίδια κοινωνιολογίας Ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο των ιστολογίων του διαδικτύου 10-7
Σχήμα 10.2 10-8
Ανάλυση περιεχομένου (ΙV) Τεχνικές δειγματοληψίας Στην ανάλυση περιεχομένου, μπορούμε να επιστρατεύσουμε οποιαδήποτε από τις τεχνικές δειγματοληψίας 10-9
Ανάλυση περιεχομένου (V) Κωδικοποίηση στην ανάλυση περιεχομένου Κωδικοποίηση Η διαδικασία μέσω της οποίας πρωτογενή δεδομένα μετασχηματίζονται σε κάποια τυποποιημένη μορφή, κατάλληλη για επεξεργασία και ανάλυση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή 10-10
Ανάλυση περιεχομένου (VΙ) Πρόδηλο περιεχόμενο Οι χειροπιαστοί όροι που περιέχονται σε μια επικοινωνία Λανθάνον περιεχόμενο Το άρρητο νόημα των επικοινωνιών 10-11
Σχήμα 10.3 10-12
Ανάλυση περιεχομένου (VΙΙ) Εννοιολόγηση και δημιουργία κωδικών κατηγοριών Λειτουργικός ορισμός Επίπεδα μέτρησης Καταμέτρηση και καταγραφή Το τελικό προϊόν της κωδικοποίησής πρέπει να είναι αριθμητικό Η καταγραφή πρέπει να διακρίνει σαφώς ανάμεσα στις μονάδες ανάλυσης και τις μονάδες παρατήρησης Πρέπει να καταγράψετε τη βάση από την οποία γίνεται το μέτρημα 10-13
Σχήμα 10.4 10-14
Ανάλυση περιεχομένου (VΙΙΙ) Ποιοτική ανάλυση δεδομένων «Έλεγχος αρνητικής περίπτωσης» Τεχνικές για να αποφευχθούν τα σφάλματα: 1. Επιλέξτε περιπτώσεις τυχαία 2. Δώστε τουλάχιστον τρία παραδείγματα που υποστηρίζουν κάθε ισχυρισμό σας 3. Ζητήστε να εξετάσουν τις ερμηνείες σας άλλοι 4. Αναφέρετε όποιες ασυνέπειες ανακαλύψετε 10-15
Ανάλυση περιεχομένου (ΙΧ) Παραδείγματα ανάλυσης περιεχομένου 10-16
Ανάλυση περιεχομένου (Χ) Πλεονεκτήματα της ανάλυσης περιεχομένου Οικονομία σε χρόνο και χρήμα Επιτρέπει τη διόρθωση σφαλμάτων Επιτρέπει τη μελέτη διαδικασιών που έχουν χρονική διάρκεια Σπάνια έχει οποιαδήποτε επίπτωση πάνω στο υπό μελέτη υποκείμενο Αξιοπιστία Μειονεκτήματα της ανάλυσης περιεχομένου Περιορίζεται στην εξέταση καταγεγραμμένων επικοινωνιών Εγκυρότητα 10-17
Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών (Ι) Η ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών διαφέρει από τη δευτερογενή ανάλυση Οι υφιστάμενες στατιστικές μπορεί να είναι η κύρια ή μια συμπληρωματική πηγή δεδομένων για μια κοινωνική έρευνα Παράδειγμα: η μελέτη της αυτοκτονίας από τον Durkheim Παράδειγμα: Οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης από τον Kentor 10-18
Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών (ΙΙ) Μονάδες ανάλυσης Εκ φύσεως, οι υφιστάμενες στατιστικές περιγράφουν ομάδες Οικολογικό σφάλμα Προβλήματα εγκυρότητας Λογικός συλλογισμός Επανάληψη Προβλήματα αξιοπιστίας Ποιότητα υφιστάμενων στατιστικών 10-19
Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών (ΙΙΙ) Πηγές υφιστάμενων στατιστικών Statistical Abstract of the United States Government Data Demographic Yearbook SINET Για την Ελλάδα Ελληνική στατιστική αρχή Ευρωβαρόμετρο 10-20
Συγκριτική και ιστορική έρευνα (Ι) Συγκριτική και ιστορική έρευνα Η εξέταση των κοινωνιών (ή άλλων κοινωνικών μονάδων) στην πάροδο του χρόνου και σε σύγκριση μεταξύ τους 10-21
Συγκριτική και ιστορική έρευνα (ΙΙ) Παραδείγματα συγκριτικής και ιστορικής έρευνας Ο Weber και ο ρόλος των ιδεών Ιαπωνική θρησκεία και καπιταλισμός Πηγές συγκριτικών και ιστορικών δεδομένων Αναλυτικές τεχνικές 10-22
Σχήμα 10.5 10-23
Quick Quiz Κουίζ 10-24
1. Ποιος τύπος έρευνας δεν απαιτεί την παρέμβαση του ερευνητή σε αυτό που μελετάει; α) Ποσοτική έρευνα β) Ποιοτική έρευνα γ) Δειγματοληπτική έρευνα δ) Μη Αντιδραστική έρευνα 10-25
Απάντηση: δ) Η μη αντιδραστική έρευνα δεν απαιτεί την παρέμβαση του ερευνητή σε αυτό που μελετάει 10-26
2. Ποια από τα παρακάτω μπορούν να εξεταστούν σε μια ανάλυση περιεχομένου; α) Βιβλία δ) Περιοδικά γ) Ιστότοποι δ) Όλα τα παραπάνω 10-27
Απάντηση: δ) Βιβλία, περιοδικά και ιστότοποι μπορούν να εξεταστούν σε μια ανάλυση περιεχομένου 10-28
3. Τι από τα παρακάτω συμβαίνει όταν αποκτάτε ένα αντίγραφο των δεδομένων κάποιου άλλου και διεξάγετε δική σας στατιστική ανάλυση; α) Χρήση ημι-επίσημων στατιστικών β) Χρήση επίσημων στατιστικών γ) Δευτερογενής ανάλυση δ) Τίποτα από τα παραπάνω 10-29
Απάντηση: γ) Η δευτερογενής ανάλυση συμβαίνει όταν αποκτάτε ένα αντίγραφο των δεδομένων κάποιου άλλου και διεξάγετε δική σας στατιστική ανάλυση 10-30
4. Ποια από τα παρακάτω είναι είδη μη αντιδραστικών ερευνητικών μεθόδων; α) Ανάλυση περιεχομένου β) Ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών γ) Συγκριτική και ιστορική έρευνα δ) Όλα τα παραπάνω 10-31
Απάντηση: δ) Η ανάλυση περιεχομένου, η ανάλυση υφιστάμενων στατιστικών και η συγκριτική και ιστορική έρευνα είναι είδη μη αντιδραστικών ερευνητικών μεθόδων 10-32
5. Ποια από τις παρακάτω μεθόδους είναι συνήθως ποιοτική; α) Έρευνα πεδίου β) Συγκριτική και ιστορική έρευνα γ) Και οι δύο δ) Καμία από τις δύο 10-33
Απάντηση: γ) Η έρευνα πεδίου και η συγκριτική και ιστορική έρευνα είναι συνήθως ποιοτικές μέθοδοι έρευνας 10-34
6. είναι οι μεμονωμένες μονάδες για τις οποίες διατυπώνουμε περιγραφικές και ερμηνευτικές προτάσεις α) Οι μονάδες ανάλυσης β) Τα τεχνουργήματα γ) Οι ομάδες δ) Όλα τα παραπάνω 10-35
Απάντηση: α) Οι μονάδες ανάλυσης είναι οι μεμονωμένες μονάδες για τις οποίες διατυπώνουμε περιγραφικές και ερμηνευτικές προτάσεις 10-36
7. Στην ανάλυση περιεχομένου, η δειγματοληψία μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτ ή και σε πολλαπλά επίπεδα α) της λογοτεχνίας β) της τηλεόρασης γ) του διαδικτύου 10-37
Απάντηση: α) Στην ανάλυση περιεχομένου της λογοτεχνίας, η δειγματοληψία μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε ή και σε πολλαπλά επίπεδα 10-38
8. Οι υφιστάμενες στατιστικές πρέπει πάντοτε να θεωρούνται μια πηγή δεδομένων α) πρωτογενής β) συμπληρωματική γ) τριτογενής δ) όλα τα παραπάνω ε) κανένα από τα παραπάνω 10-39
Απάντηση: β) Οι υφιστάμενες στατιστικές πρέπει πάντοτε να θεωρούνται μια συμπληρωματική πηγή δεδομένων 10-40
9. Όταν βασίζουμε την έρευνά μας σε ανάλυση υφιστάμενων δεδομένων, αντιμετωπίζουμε προβλήματα: α) Επανάληψης β) Εγκυρότητας γ) Γενίκευσης 10-41
Απάντηση: β) Όταν βασίζουμε την έρευνά μας σε ανάλυση υφιστάμενων δεδομένων, αντιμετωπίζουμε προβλήματα εγκυρότητας. 10-42
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975) 10-43