ύο λόγια από τους συγγραφείς. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε από τους συγγραφείς με σκοπό να συμβάλουν στην εκπαιδευτική διαδικασία του μαθήματος της Τοπογραφίας Ι. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τον απλούστερο κατά το δυνατό λόγο, για να γίνει κατανοητό από σπουδαστές που έρχονται σε επαφή με το αντικείμενο για πρώτη φορά. Το βιβλίο περιέχει δέκα τέσσερα (14) κεφάλαια. Στο πρώτο που είναι 100 σελίδων, γίνεται μία σύντομη ιστορική διαδρομή της επιστήμης της Τοπογραφίας, για να ενημερωθούν οι αναγνώστες αφ ενός για την εξέλιξη της Τοπογραφίας, αφ ετέρου να γνωρίσουν πως συνέβαλαν σε αυτήν οι αρχαίοι υμών πρόγονοι. Στα επόμενα δέκα (10) κεφάλαια αναπτύσσεται η επιστήμη της Τοπογραφίας, με απλά λόγια και πλήθος σχημάτων και εικόνων, για να είναι κατά το δυνατόν κατανοητές οι έννοιες και ορισμοί που αναπτύσσονται στα κεφάλαια αυτά. Στα επόμενα δύο (2) κεφάλαια - παραρτήματα παρουσιάζεται ο εξοπλισμός των εργαστηρίων και ο τρόπος χρήσης αυτού. Στο τελευταίο κεφάλαιο παράρτημα τίθενται αποσπάσματα από την Ελληνική νομοθεσία που αφορούν τον τρόπο σύνταξης των Τοπογραφικών ιαγραμμάτων και τις αμοιβές των μηχανικών που συντάσσουν αυτά. Καριώτης Γεώργιος - Παναγιωτόπουλος Ελευθέριος MCs ιπλωματούχοι Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί
ύο λόγια για τους συγγραφείς. Οι συγγραφείς του παρόντος βιβλίου είναι ιπλ. Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί. ιδάσκουν το μάθημα της Τοπογραφίας στο Τ.Ε.Ι. Σερρών από το 1985, στα τμήματα Πολιτικών ομικών Έργων, Έργων υποδομής και Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας. Ελεύθεροι επαγγελματίες για δέκα πέντε περίπου χρόνια, ως μελετητές ημοσίων και ιδιωτικών έργων, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε στο σύγγραμμα τις απαραίτητες εφαρμογές για έναν Τοπογράφο Μηχανικό ελεύθερο επαγγελματία, ο οποίος θα ασχοληθεί με την σύνταξη Τοπογραφικών διαγραμμάτων και χαράξεις τεχνικών έργων. Από την πλευρά του Μηχανικού ελεγκτή στην ιεύθυνση Πολεοδομίας ή στις υπηρεσίες ενός ήμου, όπου υπηρετήσαμε για περισσότερα από δώδεκα χρόνια, προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε στο βιβλίο αυτό, τις απαραίτητες γνώσεις για ένα σωστό και πλήρες έλεγχο των τοπογραφικών διαγραμμάτων. Εκμεταλλευόμενοι την πολυετή επαγγελματική και εκπαιδευτική μας εμπειρία γράφτηκε το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας.
Περιεχόμενα 1 Σύντομη ιστορική διαδρομή της επιστήμης 13 της Τοπογραφίας 1.1 Εισαγωγή 13 1.2 Χάρτες της αρχαιότητας 20 1.3 Χάρτες στην Ευρώπη του μεσαίωνα 39 1.4 Ιστορική εξέλιξη τοπογραφικών οργάνων 55 1.4.1 Μονάδες μέτρησης 55 1.4.2 Όργανα και μέθοδοι μέτρησης 61 1.4.2.1 Γνώμονας 62 1.4.2.2 Αστερίσκος 63 1.4.2.3 Ράβδος 66 1.4.2.4 Ορθόγωνο 68 1.4.2.5 Αλφάδι 68 1.4.2.6 Λυχνία 69 1.4.2.7 Χωροβάτης 70 1.4.2.8 Μέτρηση αποστάσεων και ορθών γωνιών 72 1.4.2.9 Εγκάρσιος πήχυς 75 1.4.2.10 Τεταρτογωνιόμετρο 77 1.4.2.11 Βηματόμετρο - Οδόμετρο 81 1.4.2.12 Τετράντας 81 1.4.2.13 Πυξίδα 83 1.4.2.14 Εξάντας 86 1.4.2.15 Αστρολάβος 88 1.4.2.16 Μετροτράπεζα 93 1.4.2.17 Τηλεσκόπιο - Θεοδόλιχος 94 1.4.2.18 Τριγωνισμός 104 1.5 Το αναλογικό ταχύμετρο 107 2 Γενικές έννοιες, Ορισμοί 115 2.1 Εισαγωγή 115 2.2 Συστήματα αναφοράς 117 2.2.1 Μονοδιάστατο σύστημα αναφοράς 118 2.2.2 ισδιάστατο καρτεσιανό σύστημα αναφοράς 118 2.2.3 ισδιάστατο πολικό σύστημα αναφοράς 119 2.2.4 ισδιάστατο σφαιρικό σύστημα αναφοράς 120 2.2.5 Τρισδιάστατο καρτεσιανό σύστημα αναφοράς 123 2.2.6 Τρισδιάστατο πολικό σύστημα αναφοράς 124 2.3 Το σχήμα και το μέγεθος της γης 125 2.4 Προβολές χάρτη 129 2.4.1 Συστήματα προβολών 130 2.4.2 Εφαρμογές προβολής στην Ελλάδα 134
2.4.2.1 Η προβολή ΗΑΤΤ 134 2.4.2.2 Η προβολή Τ.Μ. 3 0 135 2.4.2.3 Η προβολή ΕΓΣΑ 87 137 2.5 Η έννοια του σημείου 139 2.5.1 Σήμανση των σημείων 142 2.5.2 Επισήμανση των σημείων 143 2.5.3 Εξασφάλιση των σημείων 146 3 Μέθοδοι και όργανα μέτρησης αποστάσεων 149 3.1 Μονάδες μέτρησης μήκους 149 3.2 Ακρίβεια των μετρήσεων 151 3.3 Επιφάνεια αναφοράς αποστάσεων 152 3.4 Γενικές μέθοδοι μέτρησης αποστάσεων 153 3.4.1 Μηχανική μέθοδος μέτρησης αποστάσεων 154 3.4.1.1 Μέτρηση απόστασης σε οριζόντιο έδαφος 158 3.4.1.2 Μέτρηση απόστασης σε κεκλιμένο έδαφος 161 3.4.1.3 Μέτρηση απόστασης σε ανώμαλο έδαφος 164 3.4.2 Χάραξη ευθυγραμμίας με ταχύμετρο 164 3.4.2.1 Ομαλό έδαφος 165 3.4.2.2 Ανώμαλο έδαφος 166 3.4.2.3 Απρόσιτα σημεία αμοιβαία ορατά 167 3.4.2.4 Προσιτά αλλά όχι αμοιβαίως ορατά 169 3.4.3 Οπτική μέθοδος μέτρησης αποστάσεων 170 3.4.3.1 Παραλλακτική μέθοδος 170 3.4.3.2 Ταχυμετρική μέθοδος 171 3.4.4 Ηλεκτρομαγνητική μέθοδος μέτρησης αποστάσεων 175 4 Μέθοδοι και όργανα μέτρησης γωνιών 183 4.1 Μονάδες μέτρησης γωνιών 183 4.2 Ακρίβεια των μετρήσεων 185 4.3 Επιφάνεια αναφοράς των γωνιομετρήσεων, 186 Οριζόντια και Κατακόρυφη γωνία 4.4 Όργανα μέτρησης γωνιών 188 4.4.1 Η γωνιομετρική πυξίδα 188 4.4.2 Το κλισίμετρο 190 4.4.3 Ορθόγωνα 191 4.4.4 Το ταχύμετρο 197 4.5 Μέθοδοι μέτρησης οριζοντίων γωνιών 202 4.6 Μέτρηση κατακόρυφων γωνιών 206
5 Θεμελιώδη προβλήματα της Τοπογραφίας 211 5.1 Γωνία διεύθυνσης 211 5.2 Πρώτο θεμελιώδες πρόβλημα 213 5.3 εύτερο θεμελιώδες πρόβλημα 214 5.4 5.5 Τρίτο θεμελιώδες πρόβλημα Παραδείγματα 216 218 6 Μέθοδοι αποτύπωσης γηπέδων 231 6.1 Γενικές έννοιες και ορισμοί 231 6.2 Αποτύπωση με την μέθοδο των τριγώνων 237 6.3 Αποτύπωση με την μέθοδο των συντεταγμένων 240 6.4 Αποτύπωση με την μέθοδο των πολικών 244 συντεταγμένων, Ταχυμετρικές μέθοδοι 6.5 Ταχυμετρία με ψηφιακό ταχύμετρο και σταδία 249 6.5.1 Εργασίες υπαίθρου (πεδίου) 249 6.5.2 Εργασίες γραφείου, υπολογισμοί συντεταγμένων 257 6.5.3 Εργασίες γραφείου, σχεδίαση 261 6.6 Ακρίβεια των μετρήσεων 271 6.7 Βασικοί τοπογραφικοί συμβολισμοί 233 7 Υψομετρία 281 7.1 Γενικά περί υψομετρίας 282 7.2 Υδροστατική χωροστάθμηση 255 7.3 Βαρομετρική χωροστάθμηση 286 7.4 Τριγωνομετρική χωροστάθμηση 289 7.5 Γεωμετρική χωροστάθμηση 291 7.5.1 Χωροσταθμική όδευση 294 7.5.2 Χωροσταθμική όδευση μετ ενδιαμέσων σημείων 296 7.5.3 Γενικές παρατηρήσεις για την γεωμετρική 299 χωροστάθμηση 7.6 Ισοϋψείς καμπύλες 299 7.7 Ερμηνεία των ισοϋψών καμπυλών 306 7.7.1 Εξέχουσες μορφές εδάφους 308 7.7.2 Εισέχουσες μορφές εδάφους 310 7.8 Σχεδίαση των ισοϋψών καμπυλών 315 7.9 Κλίση εδάφους 320 7.10 Μέθοδος των σκιάσεων 320 7.11 Μέθοδος των γραμμοσκιάσεων 323 7.12 Τρισδιάστατη απεικόνιση του εδάφους μη ηλεκτρονικό Υπολογιστή 324
8 Εμβαδομετρία 329 8.1 Εισαγωγή 329 8.2 Μονάδες μέτρησης εμβαδού 330 8.3 Γραφική μέθοδος υπολογισμού εμβαδού 331 8.4 Ημιγραφική μέθοδος υπολογισμού εμβαδού 333 8.5 Αναλυτικοί μέθοδοι υπολογισμού εμβαδού 334 8.6 Μηχανικές μέθοδοι υπολογισμού εμβαδού 340 8.7 Ψηφιακή μέθοδος υπολογισμού εμβαδού 343 9 Σύνταξη Τοπογραφικού ιαγράμματος 347 ακινήτου 9.1 Πότε ζητείται η σύνταξη ενός Τοπογραφικού 347 ιαγράμματος ακινήτου 9.2 Τοπογραφικό διάγραμμα ακινήτου για έκδοση 348 οικοδομικής αδείας 9.2.1 Τοπογραφικό διάγραμμα ακινήτου για έκδοση 349 οικοδομικής αδείας εντός οικισμού 9.2.2 Τοπογραφικό διάγραμμα ακινήτου για έκδοση 357 οικοδομικής αδείας εκτός οικισμού 9.3 Τοπογραφικό διάγραμμα ακινήτου για σύνταξη 360 δικαιοπραξιών 9.4 Εφαρμογή Ρυμοτομικών σχεδίων 360 9.5 Εφαρμογή θεωρητικών ορίων διανομών 333 9.6 Αμοιβές Τοπογραφικών διαγραμμάτων 366 10 Χαράξεις τεχνικών έργων 371 10.1 Εισαγωγή 371 10.2 Χαράξεις μικρών τεχνικών έργων συνήθους 372 ακρίβειας 10.2.1 Μέθοδος χάραξης με μηδενισμό 374 10.2.2 Μέθοδος χάραξης με γωνίες διεύθυνσης 376 10.3 Χάραξη πολυγωνικών γραμμών 379 10.4 Χάραξη κυκλικών τμημάτων 381 10.5 Χάραξη κυκλικού τμήματος σε γωνία πολυγωνικής γραμμής 383 11 Εισαγωγή στην Πολυγωνομετρία 387 11.1 Η έννοια της πολυγωνικής όδευσης 387 11.2 Ίδρυση και λύση της πολυγωνικής όδευσης 388 11.3 Ακρίβεια της ανοικτής εξαρτημένης από το ένα άκρο πολυγωνικής όδευσης 394
12 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 399 Οδηγίες χρήσης του ταχυμέτρου South ET-05 12.1 Εισαγωγή 399 12.2 Ετοιμασία του ταχυμέτρου 400 12.3 Ενεργοποίηση του ταχυμέτρου 409 12.4 Σκόπευση με το ταχύμετρο 411 12.5 Λειτουργίες του ταχυμέτρου 416 12.6 Αλλαγή μπαταρίας 420 12.6 Κλείσιμο του ταχυμέτρου 421 13 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 425 Οδηγίες χρήσης του χωροβάτη Swiss-Level, Auto-Level 24-360 13.1 Εισαγωγή 425 13.2 Περιγραφή του χωροβάτη 429 14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 437 Νομοθετικά αποσπάσματα 14.1 Τοπογραφικά οικοδομικών αδειών 437 14.2 Αμοιβές τοπογραφικών διαγραμμάτων για 441 έκδοση οικοδομικών αδειών. 14.3 Τοπογραφικά για μεταβιβάσεις ακινήτων 444 14.3.1 Σχόλια για το άρθρο 5 Ν.651/77 445 Βιβλιογραφία - Αναφορές 449