ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΟΓΕΝΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΛΥΜΠΕΡΗ /ΝΤΡΙΑ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»
ΑΙΤΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΑΣ (1) 1. Ιδιοπαθής (μη ειδική) 2. Ιογενείς λοιμώξεις: Ιός Coxsackie A, A ιός Coxsackie B, B ιοί ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα Β, AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας), Parvo B19, 30-50% 3. Φυματίωση 4. Οξείες μικροβιακές λοιμώξεις: Πνευμονιόκοκκος, σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος, σηψαιμία από gram αρνητικά μικρόβια, ναϊσσερία μηνιγγίτιδας, ναϊσσερία γονόροιας, τουλαραιμία, Legionella pneumophila 5-10% 5. Μυκητιάσεις: Ιστοπλάσμωση, κοκκιδιοειδομυκητίαση, κάντιντα, βλαστομυκητίαση 6. Άλλες λοιμώξεις: τοξοπλάσμωση, αμοιβάδωση, μυκόπλασμα, νοκάρδια, ακτινομυκητίαση, εχινοκοκκίαση, νόσος Lyme 7. Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου 8. Ουραιμία: μη υποβαλλόμενη σε θεραπεία ουραιμία, σε συνδυασμό με αιμοδιύλιση 9. Νεοπλασματικές νόσοι: καρκίνος πνεύμονα, καρκίνος μαστού, λευχαιμία, νόσος Hodkgin, λέμφωμα
ΑΙΤΙΑ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΑΣ (2) 10. Ακτινοθεραπεία 11. Αυτοάνοσοι νόσοι: οξύς ρευματικός πυρετός, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σκληροδερμία, μεικτές νόσοι του συνδετικού ιστού, κοκκιωμάτωση Wegener, οζώδης πολυαρτηρίτιδα 30-50% 12. Άλλες φλεγμονώδεις νόσοι: σαρκοείδωση, αμυλοείδωση, φλοεγμονώδης νόσος του εντέρου, νόσος Whipple, κροταφική αρτηριίτιδα, νόσος Behcet 13. Φάρμακα: υδραλαζίνη, προκαϊναμίδη, φαινυτοϊνη, ισονιαζίδη, φαυνυλοβουταζόνη, δαντρολένη, δοξορουβικίνη, μεθισεργίδιο, πενικιλλίνη (με υπερηωσινοφιλία) 14. Τραύματα: θωρακικά τραύματα, αιμοπερικάρδιο μετά από θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις, τοποθέτηση βηματοδότη, διαγνωστικές καρδιολογικές τεχνικές, ρήξη οισοφάγου, παγκρεατοπερικαρδιακό συρίγιο 15. Όψιμα σύνδρομα μετά από βλάβη του μυοκαρδίου-περικαρδίου περικαρδίου: Α. Μετεμφραγματικό σύνδρομο (Dressler) B. Σύνδρομο μετά από περικαρδιοτομή 16. ιαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής 17. Μυξοίδημα 18.. Χυλοπερικάρδιο
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΑΣ Εντόπιση Ποιότητα Κίνηση θώρακα ιάρκεια Προσπάθεια Θέση του σώματος Προκάρδιο, ακρολοφία αριστερού τραπεζοειδούς μυός Οξύς πλευριτικός ή αμβλύς, πιεστικός Αυξάνει με τις αναπνοές και τις κινήσεις του θώρακα Ώρες έως ημέρες Χωρίς σχέση Σκύβει μπροστά για ανακούφιση, επιδεινώνεται με την κατάκλιση
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΟΓΕΝΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (1) Η θεραπεία κατ αρχήν, απευθύνεται στα συμπτώματα, οι δε ασθενείς παρακολουθούνται στενά για τυχόν ανάπτυξη καρδιακού επιπωματισμού ή μυοκαρδίτιδας στις πρώιμες φάσεις της νόσου. Εισαγωγή σε νοσοκομείο. 15% των οξέων περικαρδίτιδων αναπτύσσουν επιπωματισμό.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΟΓΕΝΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (2) Ο πόνος της περικαρδίτιδας συνήθως ανταποκρίνεται στα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη όπως η ασπιρίνη 650 mg/3 /3-4 ώρες. Ibobroufen 300-800 mg Κάθε 6-8 ώρες, για ημέρες ή εβδομάδες Γαστρική προστασία. Εάν η περικαρδίτιδα εμφανίσει υποτροπές, τότε χορηγείται κολχικίνη 500 mg x 2 ημερησίως για ένα έτος. Η ινδομεθακίνη 25-50 50 mg από του στόματος 4 φορές ημερησίως. Άλλο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες (βουπροφαίνη 1200-2400 2400 mg ημερησίως) αποτελούν τα φάρμακα εκλογής. Μετά 5-7 ημέρες γίνεται βαθμιαία διακοπή των φαρμάκων. Η ηπαρίνη, εάν χρειάζονται αντιπηκτικά, δύναται να χορηγηθεί. Εάν υποτροπιάζει μετά από 3 μήνες, Prednisonh 1-1,51,5 mg/kg
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΟΓΕΝΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (3) CMV περικαρδίτιδα Hyperimmunoglobin: : 1 φορά ημερησίως,, 4 mg/kg ημερησίως. Coxsackie B περικαρδίτιδα. Interferon: : 2,5 MIOIU/m2 ανά επιφάνεια σώματος για 3 εβδομάδες. Αδενοϊοί, παρβοϊοί Β19 περιμυοκαρδίτιδα. Ανοσοσφαιρίνες 10 gr ημερησίως ενδοφλεβίως, μοιρασμένο σε 4-5 δόσεις.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (1) Θεραπεία από υπερευαισθησία ή αυτοανοσία: Οι ασθενείς με συμπτωματική περικαρδίτιδα αντιμετωπίζονται με ασπιρίνη ή άλλα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Πρόληψη των υποτροπών της ρευματοειδούς περικαρδίτιδας με υγρό έχει αναφερθεί με τη χορήγηση κολχικίνης, όμως η εμπειρία με τη θεραπευτική αυτή μέθοδο είναι περιορισμένη.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (2) Περικαρδιοκέντηση ενδείκνυται για την ελάφρυνση μεγάλης πρόσθιας-οπίσθιας συλλογής με καρδιακό επιπωματισμό. Αν και έχει προταθεί η ενδοπερικαρδιακή ενστάλλαξη κορτικοστεροειδών, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα τελευταία μεταβάλλουν τη φυσική ιστορία της περικαρδιακής συλλογής ή προλαβαίνουν την ανάπτυξη συμπιεστικής περικαρδίτιδας. Σήμερα, υπάρχει εκτεταμένη εμπειρία με τη χειρουργική αντιμετώπιση της ρευματοειδούς περικαρδίτιδας και οι ασθενείς με νόσους του συνδετικού ιστού (κυρίως ρευματοειδή αρθρίτιδα) αποτελούν τώρα ποσοστό 4-20% των ασθενών που υποβάλλονται σε περικαρδιεκτομή. Σε ασθενείς με τεκμηριωμένη υγρή-συμπιεστική ή συμπιεστική ρευματοειδή περικαρδίτιδα, η περικαρδιεκτομή προσφέρει ικανοποιητική αιμοδυναμική και συμπτωματική βελτίωση. Στη συμπιεστική περικαρδίτιδα (διουρητικά και διγοξίνη).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (3) Azathioprine 75-100 mg ημερησίως. Cyclophosphamide Υποτροπιάζον θωρακικό άλγος για το οποίο μπορούν να χορηγηθούν πιο ισχυρά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή/και κολχικίνη 0,6 mg δυο φορές την ημέρα. Όταν ο πόνος είναι έντονος και δεν υποχωρεί με τη θεραπεία εντός 48 ωρών, πρέπει να χορηγήσουμε κορτικοστεροειδή. Η πρεδνιζόνη 60-80 mg ημερησίως σε διηρεμένες δόσεις.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΤΙ ΩΝ (4) Οι υποτροπές συνήθως οφείλονται σε αυτοάνοσο μηχανισμό και σπανίως απαιτούν διαγνωστική ή θεραπευτική αναρρόφηση περικαρδιακού υγρού. Χειρουργική εκτομή του περικαρδίου επιχειρείται όταν η περικαρδίτιδα υποτροπιάζει παρά τη θεραπευτική προσπάθεια. Το ίδιο επιχειρείται όταν το υγρό είναι εγκυστωμένο ή εντοπισμένο σε ορισμένες περιοχές. Εναλλακτική χειρουργική μέθοδο αποτελεί η περιορισμένη περικαρδιεκτομή (περικαρδιακό παράθυρο) που επιτρέπει την ελεύθερη παροχέτευση του υγρού του αριστερού ημιθωρακίου.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΕΩΣ Η βελόνα παρακεντήσεως εισάγεται υποξιφοειδικά με γωνία 45ο και φορά προς την αριστερή ωμοπλάτη. Η αφαίρεση 50-100 ml περικαρδιακού υγρού ανακουφίζει αισθητά την ασθενή γιατί ελαττώνεται εντυπωσιακά η ενδοπερικαρδιακή πίεση κι έτσι πραγματοποιείται ευχερώς η πλήρωση των κοιλιών κατά τη διαστολική φάση του καρδιακού κύκλου.