Νζα ορολογικά τεςτ ςτθ διάγνωςθ του καρκίνου του προςτάτθ. Γκρίτςιοσ Παφλοσ, Ουρολόγοσ, FEBU Επιςτθμονικόσ ςυνεργάτθσ Β Ουρολογικισ κλινικισ ΑΠΘ Γ.Ν. «Παπαγεωργίου»
Λόγοι για τουσ οποίουσ το PSA δεν επαρκεί Είναι ειδικόσ δείκτθσ του προςτάτθ αλλά όχι του καρκίνου του προςτάτθ. Δεν υπάρχει ςαφζσ όριο (15% των ανδρϊν με τιμζσ <4μg/L εμφανίηουν καρκίνο προςτάτθ). Θετικι προγνωςτικι αξία για τιμζσ 4-10μg/L είναι 37%.
Τποψιφιοι μοριακοί δείκτεσ καρκίνου προςτάτθ KLK2 IGF/IGFBP Chromogranin A PSMA TMPRSS2:ERG/ETV1 Progastrin releasing peptide KLK11 TGF-β1 E-cadherin PCA3 EZH2 Annexin A3 EPCA/EPCA-2 GSTP1 PSCA AMACR PSP94 Hepsin upa/upar CRISP-3 IL-6
Ανκρϊπινεσ πρωτεάςεσ τφπου Καλλικρείνθσ KLK2 Αυξάνει ςτο αίμα κατά τθν πρόοδο του καρκίνου του προςτάτθ. Αποτελεί προγνωςτικό δείκτθ για τθν βιοχθμικι υποτροπι. KLK11 Οι περιςςότερεσ μελζτεσ αφοροφν ςτθν ιςτικι ανίχνευςι τθσ. Οι Stephan et al βρικαν ότι ςε ςυνδυαςμό με το PSA και free PSA, θ KLK11 αυξάνει ελαφρϊσ τθν ικανότθτα διάγνωςθσ CaP.
φντθξθ γονιδίων (gene fusion)
φντθξθ γονιδίων TMPRSS2:ERG το 50% CaP ανιχνεφεται. Μετά από μάλαξθ του προςτάτθ, μπορεί να ανιχνευτεί ςτο δείγμα οφρων από τα κφτταρα που αποπίπτουν. Μικρι θ ικανότθτα ανίχνευςθσ του CaP. Η μελζτθ Triptocare αναμζνεται να αποδείξει τθν χρθςιμότθτα του δείκτθ ςτθν πρόγνωςθ τθσ πάκθςθσ.
Σο γονίδιο του καρκίνου του προςτάτθ 3 PCA3 To γονίδιο PCA3 δεν κωδικοποιεί κάποια πρωτεΐνθ αλλά ςτα καρκινικά κφτταρα του προςτάτθ παρατθρείται υπερζκφραςθ του αγγελιοφόρου RNA (mrna) του γονιδίου αυτοφ. τον καρκίνο του προςτάτθ θ ζκφραςθ του PCA3 m-rna είναι 10 με 100 φορζσ υψθλότερθ ςε ςχζςθ με τον παρακείμενο φυςιολογικό προςτατικό ιςτό (κατά μζςο όρο ιταν 70 με 80 φορζσ υψθλότερθ). Δεν ανευρζκθκε κακόλου ζκφραςθ του mrna του PCA3 ςε άλλεσ κακοικεισ νεοπλαςίεσ ςτον άνκρωπο (ουρολογικοφσ, γυναικολογικοφσ καρκίνουσ, καρκίνο μαςτοφ), οφτε και ςε άλλα όργανα.
Σο μόνο εμπορικά διακζςιμο τεςτ που κυκλοφορεί είναι το PROGENSA PCA3 ςτθν Ευρϊπθ και το όμοιό του APTIMA ςτισ ΗΠΑ (Gen-Probe, Inc.) PCA3
Πλεονεκτιματα του PCA3 Η τιμι του δεν επθρεάηεται από το μζγεκοσ του προςτάτθ. Δεν επθρεάηεται από τισ φλεγμονζσ του προςτάτθ. Εικόνα 1. Οι τιμέρ τος PCA3 είναι ανεξάπτητερ (p=0,54) τος όγκος τος πποστάτη σε αντίθεση με το ολικό PSA (p<0,0001) * *Deras IL, Aubin SM, Blase A, Day JR, Koo S, Partin AW, et al. PCA3: a molecular urine assay for predicting prostate biopsy outcome. J Urol 2008, 179:1587-1592.
Αξία του PCA3 πριν τθν 1 θ βιοψία Η πικανότθτα κετικισ βιοψίασ ιταν 70% ςε άντρεσ με τιμζσ PCA3 35. Αντίκετα, θ πικανότθτα αυτι ιταν 19% ςε άντρεσ με τιμζσ PCA3 < 35 (p 0.0001). H ευαιςκθςία και θ ειδικότθτα τθσ μεκόδου υπολογίςτθκαν ςτο 73% και 78% de La Taille A, J. I, de Reijke T, Haese A. Improved prediction of biopsy outcome using Prostate Cancer Gene 3 (PCA3) in men undergoing an initial biopsy. Eur Urol Suppl 2009, 8:193 Όριο του PCA3 score ζχει οριςτεί το 35, κακϊσ ςτο όριο αυτό θ μζκοδοσ παρουςιάηει τον καλφτερο ςυνδυαςμό ευαιςκθςίασ (47 69%) και ειδικότθτασ (72-79%). Groskopf J, Aubin SM, Deras IL, Blase A, Bodrug S, Clark C, et al. APTIMA PCA3 molecular urine test: development of a method to aid in the diagnosis of prostate cancer. Clin Chem 2006, 52:1089-1095. Marks LS, Fradet Y, Deras IL, Blase A, Mathis J, Aubin SM, et al. PCA3 molecular urine assay for prostate cancer in men undergoing repeat biopsy. Urology 2007, 69:532-535. Haese A, de la Taille A, van Poppel H, Marberger M, Stenzl A, Mulders PF, et al. Clinical utility of the PCA3 urine assay in European men scheduled for repeat biopsy. Eur Urol 2008, 54:1081-1088. Deras IL, Aubin SM, Blase A, Day JR, Koo S, Partin AW, et al. PCA3: a molecular urine assay for predicting prostate biopsy outcome. J Urol 2008, 179:1587-1592.
υμπεράςματα για το PCA3 Είναι άλλοσ ζνασ «ςυνεχισ» δείκτθσ. Δεν ζχει τεκμθρίωςθ ωσ screening test. Η ειδικότθτα και θ ευαιςκθςία του, φαίνεται να είναι καλφτερεσ από του PSA. Μπορεί να βοθκιςει ςτθν πρόγνωςθ τθσ νόςου και ςτθν καλφτερθ επιλογι τθσ κεραπευτικισ ςτρατθγικισ. The determination of PCA3 remains experimental EAU Guidelines 2011
ΕΤΧΑΡΙΣΩ! UROLOGICAL ASSOCIATION OF NORTHERN GREECE