Επιλζγοντασ το κατάλληλο διαδραςτικό ςφςτημα για εκπαιδευτικό περιβάλλον Μια ειςαγωγή ςτα διαδραςτικά ςυςτήματα ε ζνα ςυνεχϊσ εξελιςςόμενο κόςμο, θ υιοκζτθςθ ενόσ διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ ςτισ ςχολικζσ τάξεισ, αποτελεί μονόδρομο για τθν κακθμερινι εργαςία του εκπαιδευτι/δαςκάλου. Τι είναι ζνασ διαδραςτικόσ πίνακασ; Ο διαδραςτικόσ πίνακασ ζχει τθν εμφάνιςθ ενόσ κλαςικοφ αςπροπίνακα και ςτθν ουςία αποτελεί ζνα Interface ανάμεςα ςτον κακθγθτι και τον θλεκτρονικό υπολογιςτι. Με τθ βοικεια ενόσ προβολζα, προβάλουμε τθν εικόνα επάνω ςτθν επιφάνεια του διαδραςτικοφ πίνακα και μποροφμε πλζον να παρζμβουμε δυναμικά, ςαν να κακόμαςταν μπροςτά ςτθν οκόνθ του υπολογιςτι μασ. Ο διαδραςτικόσ πίνακασ αποτελεί δθλαδι μια ψθφιακι ςυςκευι, ικανι να αλλθλεπιδρά με ζναν υπολογιςτι. Για παράδειγμα, με τθ βοικεια ενόσ προβολζα μποροφμε να προβάλουμε εκπαιδευτικό υλικό επάνω ςτο διαδραςτικό πίνακα και ο μακθτισ να ζχει τθ δυνατότθτα να επθρεάςει μια ιςτορία, να γράψει, να απαντιςει ςε ερωτιματα, να λφςει αςκιςεισ και πολλά άλλα. Ιςτορικό των διαδραςτικών πινάκων Οι διαδραςτικοί πίνακεσ εμφανίςτθκαν αρχικά ςτισ αίκουςεσ ςυςκζψεων των εταιρειϊν πριν από αρκετά χρόνια, προκειμζνου να καλφψουν ανάγκεσ για ηωντανζσ και διαδραςτικζσ παρουςιάςεισ που κα ζκαναν τισ ςυςκζψεισ πιο αποτελεςματικζσ και κα μετζφεραν ευκολότερα τα μθνφματα. Η διείςδυςθ των τεχνολογιϊν πλθροφορικισ ςε όλεσ τισ δραςτθριότθτεσ τθσ κοινωνίασ τα τελευταία χρόνια, οδιγθςε ςτθν υιοκζτθςθ των διαδραςτικϊν πινάκων όχι μόνο ςε αίκουςεσ ςυςκζψεων αλλά και ςτισ αίκουςεσ διδαςκαλίασ των ςχολείων. Αυτό ζγινε κυρίωσ για τρείσ λόγουσ: Πρώτον, θ εκκετικι αφξθςθ του γνωςτικοφ αντικειμζνου ζκανε αναγκαία τθν εξεφρεςθ νζων μεκόδων ταχφτερθσ αλλά και πλζον αποτελεςματικισ ςφλλθψθσ τθσ γνϊςθσ από τουσ μακθτζσ. Δεφτερον, θ όλο και μεγαλφτερθ εξοικείωςθ των μακθτϊν και των κακθγθτϊν με τισ τεχνολογίεσ τθσ πλθροφορικισ μαηί με τθν αφξθςθ των υποδομϊν πλθροφορικισ ςτα ςχολεία βρικε ζνα ιδανικό εργαλείο ζκφραςθσ. Τρίτον, θ όλο και μεγαλφτερθ διακεςιμότθτα περιεχομζνου ςε διαδραςτικό περιβάλλον (μακιματα, αςκιςεισ, μζκοδοι διδαςκαλίασ κλπ) αυξάνει κακθμερινά τθ χρθςιμότθτα ενόσ διαδραςτικοφ πίνακα. Οι ειδικοί που κατανοοφν πλιρωσ τθν εκπαιδευτικι αγορά, ςυμφωνοφν ότι οι διαδραςτικοί πίνακεσ δεν αντικακιςτοφν τουσ δαςκάλουσ. Αποτελοφν όμωσ εργαλεία ενίςχυςθσ τθσ 1
διδαςκαλίασ και εκμάκθςθσ, κακϊσ βοθκοφν ςτθ δθμιουργικι υλοποίθςθ των προγραμμάτων εκπαίδευςθσ. Λογιςμικό των Διαδραςτικών Συςτημάτων Η πιο ςυχνι ερϊτθςθ που διατυπϊνεται ςχετικά με ζνα διαδραςτικό ςφςτθμα, είναι για το εάν το διαδραςτικό ςφςτθμα Α κα μπορζςει να τρζξει τθν εφαρμογι Β. Επιπλζον, ο υποψιφιοσ τελικόσ χριςτθσ ςυχνά εςτιάηει υπερβολικά τθν προςοχι του ςτο ςυνοδευτικό λογιςμικό του διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ, κακϊσ αιςκάνεται ότι οι δυνατότθτεσ του ςυγκεκριμζνου λογιςμικοφ αποτελοφν και το όριο ςτισ ςυνολικζσ δυνατότθτεσ του διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ. Αυτι θ προςιλωςθ πολλζσ φορζσ είναι τόςο ζντονθ, που μπορεί να αποπροςανατολίςει τον υποψιφιο χριςτθ με αποτζλεςμα αυτόσ να παραβλζπει και να μθ δίνει τθν απαιτοφμενθ προςοχι ςτο ςφνολο τθσ λφςθσ. Σο λογιςμικό που ςυνοδεφει τουσ διαδραςτικοφσ πίνακεσ ζχει ζνα ςθμαντικό ρόλο, μιασ και είναι αυτό που επιτρζπει τθν αποτελεςματικι λειτουργία τουσ και διαχειρίηεται το διακζςιμο περιεχόμενο. Σα λογιςμικά ςτουσ πρϊτουσ διαδραςτικοφσ πίνακεσ που τοποκετικθκαν ςτισ τάξεισ (αλλά ακόμθ και ςε ςθμερινά μοντζλα από ςθμαντικό αρικμό καταςκευαςτϊν) είχαν ςαν απαραίτθτθ προχπόκεςθ λειτουργίασ τουσ τθν φπαρξθ των ςυγκεκριμζνων διαδραςτικϊν πινάκων. Ένασ κλαςςικόσ μφκοσ είναι ότι Πρζπει να αγοράςεισ τον πίνακά μασ για να χρθςιμοποιιςεισ το λογιςμικό μασ. Πράγματι, υπάρχει περίπτωςθ ςυγκεκριμζνα λογιςμικά να ςχετίηονται με ςυγκεκριμζνουσ πίνακεσ. Με αυτό τον τρόπο, οι καταςκευαςτζσ προςπακοφν να διαφοροποιθκοφν και να δεςμεφςουν τουσ πελάτεσ τουσ. τθν περίπτωςθ όμωσ που ζνα ςχολείο ζχει διαδραςτικοφσ πίνακεσ από διαφορετικοφσ καταςκευαςτζσ που ακολουκοφν αυτι τθν φιλοςοφία, θ αλλθλεπίδραςι μεταξφ τουσ είναι αδφνατθ. Φυςικά θ τεχνολογία και ο ανταγωνιςμόσ ζχουν οδθγιςει ςιμερα ςε λογιςμικά που ςυνεργάηονται αρμονικά με πίνακεσ διαφόρων καταςκευαςτϊν, επιτρζποντασ ζτςι ςτα ςχολεία να εξερευνοφν ι να επενδφουν ςε καλφτερεσ και νεότερεσ τεχνολογίεσ κακϊσ αυτζσ αναπτφςςονται. Σο ςωςτό διαδραςτικό ςφςτθμα είναι ζνα εργαλείο που κα πρζπει να λειτουργεί με ποικιλία εφαρμογϊν και λογιςμικοφ και όχι να εξαρτάται από ζναν και μόνο καταςκευαςτι. ίγουρα, το ςυνοδευτικό λογιςμικό είναι λοιπόν ςθμαντικό και ςυνεχίηει να αποτελεί παράγοντα αξιολόγθςθσ. Ασ φανταςτοφμε όμωσ τθν αγορά μιασ διαδραςτικισ λφςθσ, όπωσ τθν αγορά ενόσ φορθτοφ θλεκτρονικοφ υπολογιςτι. Παράγοντεσ όπωσ θ εργονομία, θ αντοχι, θ ταχφτθτα, θ ποιότθτα καταςκευισ και θ τιμι κα κακορίςουν και τθν επιτυχία τθσ επιλογισ. Σο ςυνοδευτικό λογιςμικό κα παίξει ζνα μικρότερο ρόλο, μιασ και μπορεί ανά πάςα ςτιγμι να αλλάξει, να εμπλουτιςτεί ι να αναβακμιςτεί. 2
Αυτό που δεν κα μπορζςει να αλλάξει είναι το Hardware και εκεί είναι που τυχόν λανκαςμζνεσ επιλογζσ δεν ςυγχωροφνται. Πζρα από αυτό, θ ιδανικι εγκατάςταςθ περιλαμβάνει πίνακα και λογιςμικό που μποροφν να δουλζψουν και ανεξάρτθτα μεταξφ τουσ, ϊςτε να υπάρχει πραγματικι ελευκερία επιλογϊν αλλά και να μθν υπάρξει μελλοντικόσ εγκλωβιςμόσ ςε ζνα και μόνο καταςκευαςτι. Η τεχνολογία και τα πλεονεκτήματα τησ πίςω από την διάδραςη Οι επικρατζςτερεσ τεχνολογίεσ διάδραςθσ ςιμερα είναι τρείσ και αναφζρονται ωσ α) θλεκτρομαγνθτικοί διαδραςτικοί πίνακεσ, β) διαδραςτικοί πίνακεσ αφισ και γ) διαδραςτικοί προβολείσ. Κάκε τεχνολογία ζχει τα πλεονεκτιματα τθσ και ανάλογα με τισ εκάςτοτε ςυνκικεσ, θ επιλογι τθσ ςωςτισ τεχνολογίασ κα κακορίςει τθν επιτυχία τθσ ςυνολικισ εγκατάςταςθσ. Α) Ο διαδραςτικόσ πίνακασ θλεκτρομαγνθτικισ τεχνολογίασ παρζχει λόγω ςυνδυαςμοφ ενεργισ επιφάνειασ με ενεργό ςτυλό τθ μεγαλφτερθ ακρίβεια, απόκριςθ και άνεςθ χειριςμοφ. Η αίςκθςθ λειτουργίασ είναι αυτι ενόσ απλοφ πίνακα και θ επιφάνεια του, αν και ενεργι, είναι ανκεκτικι και ςυνεχίηει να λειτουργεί ακόμα και εάν γδαρκεί. Σο ενεργό ςτυλό του είναι πολφ απλό, μικρό και οικονομικό. Σο γεγονόσ ότι ο πίνακασ λειτουργεί μόνο με το θλεκτρομαγνθτικό ςτυλό ςθμαίνει ότι οι μικροί μακθτζσ ςυνθκίηουν τθ χριςθ του ςτυλό μιασ και δεν υπάρχει άλλθ επιλογι, προκειμζνου να γράψουν ςτον πίνακα. Σαυτόχρονα, ο πίνακασ δεν επθρεάηεται από τυχαία αγγίγματα και αποτελεί τθν καλφτερθ διαδραςτικι λφςθ εκτόσ και εάν υπάρχουν ςυγκεκριμζνοι λόγοι που κα μασ οδθγιςουν ςε μία από τισ παρακάτω τεχνολογίεσ. Β) Ο διαδραςτικόσ πίνακασ με τεχνολογία αφισ προςφζρει μεγαλφτερθ ελευκερία μιασ και δεν χρειάηεται κάποια ειδικι γραφίδα για να λειτουργιςει. Ο πίνακασ αυτόσ μπορεί να λειτουργιςει απλά ακουμπϊντασ τον με το δάχτυλο, ι για μεγαλφτερθ άνεςθ χρθςιμοποιϊντασ ζνα ομοίωμα ςτυλό, το οποίο και ςυνοδεφει ςυνικωσ τθσ ςυςκευζσ. Με αυτό τον τρόπο, ακόμα και παιδιά πολφ μικρισ θλικίασ που δεν είναι ακόμα εξοικειωμζνα με το ςτυλό, μποροφν να γράψουν επάνω ςτον πίνακα με τα χζρια τουσ. Επίςθσ, οι πίνακεσ αφισ είναι ιδανικοί για χειριςμό προγραμμάτων μιασ και απαλλάςςουν τον χριςτθ από το ειδικό ςτυλό. Επομζνωσ, όταν υπάρχει ςυγκεκριμζνο πλεονζκτθμα που προκφπτει από τθν χριςθ με το δάκτυλο, ο πίνακασ αφισ αποτελεί μια άριςτθ λφςθ. ε αντίκετθ περίπτωςθ, ο θλεκτρομαγνθτικόσ πίνακασ με τθν αυξθμζνθ αντοχι του και τθ μεγαλφτερθ άνεςθ γραφισ κα εξυπθρετιςει καλφτερα τον χριςτθ που αναηθτά καλφτερθ ακρίβεια και δεν τον ενοχλεί θ υποχρεωτικι χριςθ του ειδικοφ ςτυλό. Γ) Ο διαδραςτικόσ προβολζασ, είναι θ πιο πρόςφατθ διαδραςτικι τεχνολογία και δεν κα πρζπει να κεωρθκεί ωσ «αντίπαλθ» τεχνολογία με αυτιν του διαδραςτικοφ πίνακα. Ο διαδραςτικόσ προβολζασ ζχει ςυγκεκριμζνα πλεονεκτιματα, τα οποία τον κακιςτοφν ωσ τθ μοναδικι λφςθ για ςυγκεκριμζνουσ ςυνδυαςμοφσ απαιτιςεων ςε εγκαταςτάςεισ. Καταρχιν, όταν το ηθτοφμενο είναι ζνα φορθτό διαδραςτικό ςφςτθμα, ο διαδραςτικόσ προβολζασ αποτελεί τθ βζλτιςτθ λφςθ μιασ και ςυνδυάηει διαδραςτικότθτα και προβολι εικόνασ ςε μία μόνο μικρι ςυςκευι. Πζρα από αυτό, μιασ και ςε περιπτϊςεισ φορθτϊν εγκαταςτάςεων ο προβολζασ αναγκαςτικά τοποκετείται επάνω ςε ζνα γραφείο, υπάρχει πρόβλθμα με τθν ςκιά που δθμιουργεί ο ομιλθτισ. Η λφςθ του διαδραςτικοφ προβολζα είναι θ μοναδικι μζχρι τϊρα τεχνολογία που ζχει παρουςιάςει μοντζλα 3
όπου ο ομιλθτισ μπορεί να ζχει διάδραςθ και από απόςταςθ. Με τον τρόπο αυτό, όταν χρειαςτεί, ο ομιλθτισ δεν είναι απαραίτθτο να είναι μπροςτά ςτον πίνακα προβολισ και άρα να παρεμβάλλεται ανάμεςα ςτον προβολζα και τθν επιφάνεια προβολισ δθμιουργϊντασ μεγάλθ ςκιά. Επιπλζον, και ςε ςτακερι εγκατάςταςθ, όταν θ διάςταςθ τθσ διαδραςτικισ εικόνασ χρειάηεται να είναι μεγαλφτερθ από τισ φυςικζσ διαςτάςεισ ενόσ διαδραςτικοφ πίνακα, ο διαδραςτικόσ προβολζασ κα μπορζςει να προςαρμόςει ανάλογα το μζγεκοσ τθσ προβαλλόμενθσ διαδραςτικισ εικόνασ. Εγκατάςταςη και υποςτήριξη Η αντικειμενικι επιλογι του αντίςτοιχου διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ είναι απαραίτθτθ για τθν πρακτικι κάλυψθ των αναγκϊν μιασ εκπαιδευτικισ αίκουςασ. Τπάρχει όμωσ και άλλο ζνα βιμα το οποίο κα πρζπει να γίνει ςωςτά, προκειμζνου το διαδραςτικό ςφςτθμα να αποδϊςει τα μζγιςτα και το βιμα αυτό αφορά τθν εγκατάςταςθ και τθν υποςτιριξθ. Πολλοί χριςτεσ για παράδειγμα, ςτθν προςπάκεια τουσ να ελαχιςτοποιιςουν το ςυνολικό κόςτοσ απευκφνονται ςε άτομα μθ ςχετικά με τθν εγκατάςταςθ, με αποτζλεςμα τισ περιςςότερεσ φορζσ να προκφπτουν προβλιματα ι και ηθμιζσ πολλαπλάςιου κόςτουσ από το υποτικζμενο όφελοσ. Για το λόγο αυτό, ο χριςτθσ κα πρζπει να φροντίηει για τθν ςωςτι εγκατάςταςθ του διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ ςτο χϊρο του από ζμπειρο τεχνικό. Επιπλζον, τα εκπαιδευτικά ιδρφματα κα πρζπει να προνοοφν για τθν περίπτωςθ δυςλειτουργίασ όπου θ εργοςταςιακι εγγφθςθ ενδεχομζνωσ να μθν καλφπτει τισ ανάγκεσ τουσ, κακϊσ θ εγγφθςθ αυτι αφορά τθν επιςκευι του διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ και όχι τθν απεγκατάςταςθ, μεταφορά, εγκατάςταςθ ι ρφκμιςθ του. Επομζνωσ, εάν για παράδειγμα υπάρχει θ ανάγκθ για άμεςθ και επιτόπου αντιμετϊπιςθ κάκε προβλιματοσ, κα πρζπει να υπάρξει πρόβλεψθ και μζριμνα προτοφ θ ανάγκθ αυτι φανερωκεί ςτθν πράξθ. Η ομαλή μετάβαςη από τον απλό ςτο διαδραςτικό πίνακα Η ομαλι μετάβαςθ από τον απλό ςτο διαδραςτικό πίνακα κακϊσ και θ αρμονικι ενςωμάτωςθ του ςε μια τάξθ εξαρτάται από το βακμό αποδοχισ των χρθςτϊν. Εφόςον ζχει γίνει ορκι επιλογι τθσ διαδραςτικισ λφςθσ και ζχει ιδθ γίνει ςωςτι και εργονομικι εγκατάςταςθ, κα χρειαςτεί να ακολουκιςει και θ ςωςτι εκπαίδευςθ. Ο χριςτθσ κα πρζπει να αποκτιςει τθν αντίςτοιχθ γνϊςθ ςχετικά με το πϊσ ζνα διαδραςτικό ςφςτθμα μπορεί να τον βοθκιςει ςτο ζργο τθσ εκπαίδευςθσ, να απλουςτεφςει τισ άχαρεσ κακθμερινζσ διαδικαςίεσ και να του επιτρζψει να εςτιάςει ςτουσ μακθτζσ και ςτθ μετάδοςθ τθσ γνϊςθσ μζςω ενόσ πιο δθμιουργικοφ μακιματοσ. κόπιμο είναι να υπάρξει ζνα μεταβατικό διάςτθμα κατά το οποίο ο χριςτθσ κα μπορζςει να προςαρμοςτεί ςτθ χριςθ των νζων τεχνολογιϊν. Χαρακτθριςτικά όπωσ θ δυνατότθτα περιοριςμζνθσ χριςθσ απλοφ μαρκαδόρου επάνω ςτο διαδραςτικό πίνακα και θ απλότθτα του λογιςμικοφ κα ςυμβάλουν ςτθν ομαλι μετάβαςθ. Συμπζραςμα Η ςωςτι επιλογι διαδραςτικοφ ςυςτιματοσ, εγκατάςταςθσ και υπθρεςιϊν μετά τθν πϊλθςθ αποτελεί κακοριςτικό παράγοντα για τθν ομαλι μετάβαςθ από τον κλαςικό πίνακα ςτθν διαδραςτικι μάκθςθ. Εξετάηοντασ τισ ανάγκεσ και αποφεφγοντασ τυχόν εντυπωςιαςμοφσ, ο 4
εκπαιδευτικόσ μπορεί με τθν κατάλλθλθ κακοδιγθςθ να προχωριςει ςε μια επιτυχθμζνθ επζνδυςθ τόςο για τον ίδιο, όςο και για τουσ μακθτζσ. Χρήςτοσ Βουδοφρησ, Product Manager CPI A.E. Αθήνα: Ραφαθλίδου 1 & Αγρινίου 177 78 Σαφροσ, Σθλ: (+30) 2104805800, fax: (+30) 210 4805801 Θεςςαλονίκη: Σθλ: (+30) 2310 531334, fax: (+30) 2310 541654 5