Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Κτενίδης Κ, Milka J Α Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμειο Θεσσαλονίκης Δ/ντής: Καθηγητής Γεώργιος Μπασδάνης Αγγειοχειρουργικό Τμήμα Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, Υπεύθυνος Τμήματος: Αναπλ. Καθ. Κυριάκος Δ. Κτενίδης
Διάγνωση ΠΑΝ Κλινικές μέθοδοι Ιστορικό-φυσική εξέταση (επισκόπηση, ψηλάφηση αρτηριών) Ankle Brachial Index ( ABI) Τμηματικές μετρήσεις ΣΒΔ Treadmill test με κατάλληλο πρωτόκολλο μέτρησης ΣΒΔ Απεικονιστικές μέθοδοι I. Mη επεμβατικές Υπερηχοτομογραφική αγγειογραφία (Triplex) Computed Tomography - CT Αγγειογραφία (CTA) Magnetic Resonance Imaging - MR Αγγειογραφία (MRA) II.Επεμβατικές Ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία (DSA: gold standard) Ψηφιακή αφαιρετική CO2 Αγγειογραφία
Αγγειογραφία Oρισμός: απεικόνιση των αρτηριών (αγγειογραφία) Τεχνική: Τοποθέτηση καθετήρα δια της μηριαίας αρτηρίας, και εναλλακτικά δια της βραχιονίου αρτηρίας με την τεχνική Seldinger Προώθηση στην περιοχή εξέτασης ειδικών καθετήρων Έγχυση ενός υδατο-διαλυτού σκιαγραφικού Απεικόνιση του αγγειακού δένδρου
Αξονική αγγειογραφία Computed Tomographic Angiography (CTA) Μη επεμβατική απεικονιστική μέθοδος ( αναίµακτη εξέταση) Τρισδιάστατη ανασύσταση Μεγάλη ακρίβεια Αποτυπώνει το εκµαγείο των αρτηριών Πολύτιµες πληροφορίες για την ανατομική θέση και τον βαθμό στένωσης ή αποφράξεις των εξεταζόμενων αρτηριών
Πλεονεκτήματα Εξαιρετική απεικόνιση Χαμηλό κόστος Σε ασθενείς με αντένδειξη για MRA
Μειονεκτήματα Χρήση ιωδιούχου σκευάσματος (προβλήματα σε διαβητικούς ασθενείς με πρωτεινουρία, νεφρική ανεπάρκεια, αλλεργία ) Έκθεση σε υψηλή δόση ακτινοβολίας
Μη επεμβατική απεικονιστική μέθοδος (αναίµακτη εξέταση) Μαγνητική Αγγειογραφία Magnetic Resonance Angiography (MRA) Δεν απαιτεί χορήγηση ιωδιούχου σκιαστικού Σκιαγραφικό µέσο γαδολίνιο (ασφαλέστερο σε ΧΝΑ) Αποτυπώνει το εκµαγείο των αρτηριών Πολύτιµες πληροφορίες για την ανατομική θέση και τον βαθμό στένωσης ή αποφράξεις των εξεταζόμενων αρτηριών Λόγω του υψηλού κόστους δεν αποτελεί εξέταση εκλογής, παρά µόνο επί ΧΝΑ Το Gadolinium σε ασθενείς με egfr <60 ml/min έχει συσχετιστεί με νεφρογενή συστηματική ίνωση (NSF)/ νεφρογενή ινώδη δερμοπάθεια. Δεν μπορεί να ανάδειξει τις επασβεστώσεις των αρτηριών
Πλεονεκτήματα Καμμία σχεδόν ανεπιθύμητη ενέργεια Όχι νεφροτοξική Όχι αλλεργία Όχι ακτινοβολία Εξαιρετική απεικόνιση ιστών
Μειονεκτήματα ύσκολη πρόσβαση Υψηλό κόστος Υπερεκτίμηση των βλαβών Κλειστοφοβία Βημαδότης Μεταλικά artefacts (stents)
Ψηφιακή αφαιρετική Αγγειογραφία Digital Subtraction Angiography(DSA) Επεμβατική απεικονιστική μέθοδος (αιµατηρή εξέταση) Aπαιτεί χορήγηση ιωδιούχου σκιαστικού ή εναλλακτικά γαδολίνιου ενδαρτηριακά. Gold standard Αποτυπώνει το εκµαγείο των αρτηριών Πολύτιµες πληροφορίες για την ανατομική θέση και τον βαθμό στένωσης ή απόφραξης των εξεταζόμενων αρτηριών Αποτελεί εξέταση εκλογής για τον προεγχειρητικό σχεδιασµό Επιπλέον διενεργείται διεγχειρητικά σε όλες τις ενδαγγειακές επεµβάσεις για εντοπισµό των στενώσεων και επιβεβαίωση του αποτελέσµατος.
Κύρια ένδειξη Προγραμματισμός χειρουργικής θεραπείας
Μειονεκτήματα Αιµατηρή εξέταση Επιβάρυνση του ασθενή Νοσηρότητα Θνησιμότητα
Ψηφιακή αφαιρετική CO2 Αγγειογραφία CO2 DSA ενδιαφέρουσα εναλλακτική τεχνική αποτελεσματική και λιγότερο επικίνδυνη μέθοδος ιδιαίτερα στους διαβητικούς προσφέρει υψηλή διαγνωστική αξία (>90%) μείωση εντερικών αερίων για μείωση της ασάφειας έντονη πρόκλησης εμετού συμπληρωματική και όχι ανταγωνιστική μέθοδος Διενεργείται με ειδικό σέτ χορήγησης (βλ. Σκίτσο) και ακόμη ασφαλέστερα με την βοήθεια λαπαροσκοπικού πύργου
Αγγειoγραφία CTA vs MRA vs DSA CTA MRA DSA Πλεονεκτήματα Αναίμακτη, Ευρέως διαθέσιμη, Κοστος. Αναίμακτη, Χωρίς ακτινοβολία. Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια Μειονεκτήματα Ακτινοβολία, Τοξικότητα ΣΥ, Χρονοβόρα ανασύσταση και ερμηνεία απεικόνισης Κόστος, Περιορισμένα διαθέσιμη, Υπερεκτίμηση βλαβών, Αιματηρή, Ακτινοβολία, Τοξικότητα ΣΥ, Κόστος, Περιοριμένα διαθέσιμη. Περιορισμοί Έντονη επασβέστωση Απεικόνιση στένωσης σε μεταλλικούς νάρθηκες, Βηματοδότης, Κλειστοβοβία, Παυσαρκία. Ιδιαίτερες ενδείξεις Απεικόνιση παρακάμψεων Απεικόνιση Περιφερικών βλαβών (Σ.Δ./ΧΝΑ) Απόφραξη αορτής Απεικόνιση Περιφερικών βλαβών run-off
Noninvasive Imaging Tests I I IIa IIb III IIa IIb III Duplex Ultrasound Duplex ultrasound of the extremities is useful to diagnose the anatomic location and degree of stenosis of PAD. Duplex ultrasound is recommended for routine surveillance after femoral-popliteal or femoraltibial-pedal bypass with a venous conduit. minimum surveillance intervals are approximately 3,6, and 12 months, and then yearly after graft placement. ACCF/AHA Practice Guidelines 2005/2011
Noninvasive Imaging Tests Magnetic Resonance Angiography (MRA) I I IIa IIb III IIa IIb III MRA of the extremities is useful to diagnose anatomic location and degree of stenosis of PAD. MRA of the extremities should be performed with a gadolinium enhancement. I IIa IIb III MRA of the extremities is useful in selecting patients with lower extremity PAD as candidates for endovascular intervention. ACCF/AHA Practice Guidelines 2005/2011
Noninvasive Imaging Tests Computed Tomographic Angiography (CTA) I IIa IIb III CTA of the extremities may be considered to diagnose anatomic location and presence of significant stenosis in patients with lower extremity PAD. I IIa IIb III CTA of the extremities may be considered as a substitute for MRA for those patients with contraindications to MRA. ACCF/AHA Practice Guidelines 2005/2011
Invasive Imaging Tests Digital Substraction Angiography (DSA) I I IIa IIb III IIa IIb III Class I 1. Contrast angiography provides detailed information about arterial anatomy and is recommended for evaluation of patients with lower extremity PAD when revascularization is contemplated. (Level of Evidence: B) 2. A history of contrast reaction should be documented before the performance of contrast angiography and appropriate pretreatment administered before contrast is given. (Level of Evidence: B) ACCF/AHA Practice Guidelines 2005/2011
Invasive Imaging Tests Carbon Dioxide Angiography (CO2-DSA) Angiography is not available in most centers and Generally reserved for patients with history of contrast allergy or renal dysfunction with CRF < 20ml/min The use is generally limited to arteries below the diaphragm to minimize the risk of cerebral embolism. DSA equipment is required for CO2 angiography. ACCF/AHA Practice Guidelines 2005/2011
Συμπεράσματα Η υπερηχητική αγγειογραφία αποτελεί την εισαγωγική μέθοδο απεικονιστικής διάγνωσης Οι παρεμβατικές τεχνικές αγγειογραφίας διενεργούνται για λόγους Ακριβέστερης μορφολογικής εκτίμησης Επιλογής μορφής θεραπείας Επιλογής τεχνικής αποκατάστασης Η ιεράρχηση των διαφόρων τεχνικών όπως CTA, MRA, DSA & CO2-DSA εξατομικεύεται και εξαρτάται από διάφορους παραμέτρους: Νεφρική λειτουργία Θυρεοειδικές παθήσεις Αλλεργία Σ.Υ. Σ.Δ. με χορήγηση μετφορμίνης
Ευχαριστώ πολύ