Διδάσκουσα: Ελένη Καρφάκη, ΒΒΑ, ΜΒΑ, PhD
να κατανοήσουν οι φοιτητές τη διάκριση των εννοιών οργάνωση - επιχείρηση να κατανοήσουν τους λόγους δημιουργίας οργανώσεων να εξοικειωθούν με τη συστημική προσέγγιση της επιχείρησης να αναγνωρίζουν τα στοιχεία του περιβάλλοντος μιας επιχείρησης
Οργάνωση είναι μια διακριτή κοινωνική οντότητα που επιδιώκει κάποιο σκοπό Στοιχεία οργανώσεων: Άνθρωποι Σκοποί Διαίρεση εργασίας, δομές, συστήματα, σχέδια Σύνορα Διάρκεια
Διαίρεση εργασίας εξειδίκευση Μη διαίρεση των συντελεστών παραγωγής (πχ ένα μηχάνημα δε μπορεί να απαχοληθεί ταυτόχρονα στην παραγωγή δύο προϊόντων) Οικονομίες κλίμακας (πχ αν διδάσκω με μισθό 500 ευρώ το μήνα για 10 φοιτητές οι υπηρεσίες μου κοστίζουν 50 ευρώ ανά φοιτητή ενώ για 100 φοιτητές κοστίζουν 5 ευρώ ανά φοιτητή, δηλαδή υπάρχει εξοικονόμηση πόρων και μεγαλύτερη αποδοση της πληρωμής μου) Συνέργεια συνένωση δυνάμεων (η ισχύς εν τη ενώσει) Κόστος συναλλαγής (πχ αν σε κάθε δήμο της χώρας λειτουργούσε αστυνομικό τμήμα, ο συντονισμός, η επικοινωνία, τα συμβόλαια κοκ που θα χρειάζονταν για μια διαδημοτική επιχείρηση θα είχαν κόστος οικονομικό λόγω της χρονικής καθυστέρησης του συντονισμού)
Γιατί ο άνθρωπος δεν κατασκευάζει μόνος του το αυτοκίνητο; https://www. yutube.cm/ watch?v=arfg cfyb66m
Θεσμικοί: γενικοί στόχοι που δηλώνουν το βασικό καθήκον της οργάνωσης και εκφράζονται επίσημα στο καταστατικό της οργάνωσης με βάση το οποίο νομιμοποιείται η λειτουργία της Λειτουργικοί: εκφράζουν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που επιδιώκει η οργάνωση σχετικά με: Τα συνολικά μεγέθη της οργάνωσης (κέρδη, πωλήσεις, ανάπτυξη, φήμη κοκ) Την αγορά (μερίδιο αγοράς, δίκτυο διανομής κοκ) Την παραγωγή (παραγωγικότητα εργασίας, ποιότητα προϊόντων, κόστη κοκ) Τους ανθρώπους (ικανοποίηση, απασχόληση, εκπαίδευση, ανάπτυξη κοκ) Τις καινοτομίες (νέα προϊόντα, νέες μέθοδοι παραγωγής, νέες πρακτικές διοίκησης κοκ)
Είναι μια παραγωγική και οικονομική οργάνωση, ο λόγος ύπαρξης της οποίας είναι να παράγει αξία μέσα από την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών έτσι ώστε να ικανοποιούνται όλες οι ομάδες ενδιαφερομένων (stakehlders): Ιδιοκτήτες και μέτοχοι Εργαζόμενοι Πελάτες Προμηθευτές Κοινωνία
Επιχειρηματικότητα: να ρισκάρεις να ξεκινάς και να εξελίσεις νέα εγχειρήματα Αποδοτικότητα: να δημιουργείς αξία μέσα από τη θυσία διαθέσιμων πόρων Ανταγωνιστικότητα: να είσαι καλύτερος από τον διπλανό σου Αποτελεσματικότητα: να καταφέρνεις να φέρνεις σε πέρας μια εργασία
Εσωτερικό περιβάλλον Εξωτερικό περιβάλλον ΕΙΣΡΟΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΚΡΟΕΣ Κεφάλαια Άνθρωποι Πληροφορίες και γνώσεις Υλικά και πρώτες ύλες Μηχανήματα κτλ Προμηθευτές αγορές Παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών Έρευνα και ανάπτυξη Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού Μάρκετινγκ, προώθηση, πωλήσεις, διάθεση Οικονομική λειτουργία Διαχείριση πληροφοριών Εταιρική κοινωνική ευθύνη κτλ Έσοδα Απόβλητα Προϊόντα Υπηρεσίες Πληροφόρηση κτλ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ
Ελλάδα Μέρη υποσυστήματα Εισροές του συστήματος Διαδικασία επεξεργασίας/μετασχηματισμού Εκροές Μηχανισμός ανατροφοδότησης/ελέγχου Σύνορα του συστήματος Υπουργείο Παιδείας ΑΕΙ Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Τμήμα Διοίκησης Μαθηματικών Επιχειρήσεων
Ανοικτά κλειστά συστήματα: αν βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον (πχ πανεπιστήμιο/μοναστήρι) Δυναμικότητα στατικότητα: πόσο συχνά συμβαίνουν αλλαγές Πολυπλοκότητα: από πόσα μέρη αποτελείται και πόσες μεταξύ τους σχέσεις (πχ πολυεθνική/ατομική επιχείρηση) Συνέργεια: όταν μια ολότητα με αρμονία και συνεργασία γίνεται μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της Εντροπία: όταν το σύστημα τείνει να αφανιστεί λόγω βλάβης στην ανατροφοδότηση που δημιουργεί ανισορροπία ως προς τη σχέση εισροών εκροών
Το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση έχει δύο διαστάσεις: το εξωτερικό περιβάλλον ευρύτερο (μάκρο) περιβάλλον το ανταγωνιστικό (μίκρο) περιβάλλον το εσωτερικό περιβάλλον πόροι και ικανότητες της επιχείρησης Μάκρο Μίκρο Εσωτερικό
Το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης είναι ο χώρος, όπου η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να αναζητεί ευκαιρίες και πιθανές απειλές. Αποτελείται από: το ευρύτερο (μάκρο) περιβάλλον που επηρεάζει κάθε επιχείρηση το ανταγωνιστικό (μίκρο) περιβάλλον που επηρεάζει μόνο το συγκεκριμένο κλάδο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση Από την ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος προκύπτουν πληροφορίες για: Ευκαιρίες, οποιαδήποτε ευνοϊκή συνθήκη στο εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης / οργάνωσης. Παράγοντες ή εξελίξεις που αν αξιοποιηθούν θα διευκολύνουν την υλοποίηση της στρατηγικής. Απειλές, οποιαδήποτε ανεπιθύμητη κατάσταση στο εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης /οργάνωσης που είναι δυνητικά ζημιογόνο για τη στρατηγική της εμπόδια στην ομαλή πορεία υλοποίησης της στρατηγικής.
Το εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης είναι ο χώρος, όπου η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να αναγνωρίζει τους πόρους και τις ικανότητες της επιχείρησης. Από την ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος προκύπτουν πληροφορίες για: Δυνατά σημεία, οποιοσδήποτε πόρος ή ικανότητα που αν διατηρηθεί/ενισχυθεί θα ενισχύσει την επιχείρηση. Αδύναμα σημεία, οποιοσδήποτε προβληματικός πόρος ή ικανότητα που αν ενισχυθεί θα ενισχύσει την επιχείρηση.
Οικονομικό: ΑΕΠ, ρυθμός ανάπτυξης, επιτόκιο, προσφορά χρήματος, πληθωριστικές τάσεις, ανεργία, μισθοί, τιμές, υποτίμηση/ανατίμηση νομίσματος, διαθεσιμότητα και κόστος ενέργειας Πολιτικό-Νομικό: Νόμοι, φορολογία, ειδικά κίνητρα, κανονισμοί εμπορίου, πολιτική σταθερότητα Κοινωνικό: Η θέση της γυναίκας στην εργασία, η διανομή του εισοδήματος, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, ο καταναλωτισμός, το επίπεδο μόρφωσης, η στάση απέναντι στην εργασία και τον ελεύθερο χρόνο Δημογραφικό: Το μέγεθος του πληθυσμού και ο ρυθμός αύξησής του, ο μ.ο. ζωής, η ηλικιακή δομή, το εθνικό μίγμα, η διανομή του εισοδήματος, οι δημογραφικές τάσεις Τεχνολογικό: Εθνικές δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, βιομηχανικές δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, προστασία ευρεσιτεχνιών, νέα προϊόντα, αυτοματισμοί Παγκόσμιο: Παγκοσμιοποίηση, άνοιγμα νέων αγορών, αλλαγές στις υφιστάμενες αγορές, πολιτικά και πολιτισμικά δρώμενα ανά τον κόσμο, χαρακτηριστικά διεθνών αγορών Οικολογικό: Προστασία περιβάλλοντος, φυσικός πλούτος, προβλήματα περιβάλλοντος
Απειλή εισόδου νέων ανταγωνιστών: Οικονομίες κλίμακας, απαιτήσεις σε κεφάλαια, διαφοροποίηση προϊόντος, πρόσβαση σε κανάλια διανομής, νομικοί περιορισμοί, φόβος αντίδρασης από τις υπάρχουσες επιχειρήσεις Διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτών: Αριθμός προμηθευτών, μέγεθος και σημασία του αγοραστή, βαθμός διαφοροποίησης προϊόντων του προμηθευτή, δυνατότητα υποκατάστασης προϊόντων προμηθευτή, δυνατότητα κάθετης ολοκλήρωσης των προμηθευτών προς τα εμπρός Διαπραγματευτική δύναμη αγοραστών: Μέγεθος αγοραστή, αριθμός προμηθευτών, πληροφορίες για το κόστος της εταιρείας, ευαισθησία των αγοραστών στην τιμή, χαρακτηριστικά του προϊόντος, κάθετη ολοκλήρωση των αγοραστών προς τα πίσω Απειλή από τα υποκατάστατα προϊόντα: Ύπαρξη «κοντινών» υποκαταστάτων, επίδραση της τιμής, τάση καταναλωτών προς τα υποκατάστατα Υφιστάμενος ανταγωνισμός: Ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς, χαρακτηριστικά ανταγωνιστών, υψηλά σταθερά κόστη και οικονομίες κλίμακας, προσπάθειες για αύξηση μεριδίου αγοράς, έλλειψη διαφοροποίησης στα προϊόντα, ύπαρξη υψηλών εμποδίων εξόδου
Υλικοί πόροι Χρηματοοικονομικοί πόροι Φυσικοί πόροι Άυλοι πόροι Ανθρώπινοι πόροι Οργανωτικοί πόροι Τεχνολογικοί πόροι Πόροι καινοτομίας Φήμη Παραδείγματα Η δανειοληπτική ικανότητα της επιχείρησης Η ικανότητα της επιχείρησης να δημιουργήσει εσωτερικά κεφάλαια Η τοποθεσία του εργοστασίου και η αρτιότητα του εξοπλισμού της επιχείρησης Παραδείγματα Η εκπαίδευση, εμπειρία, κρίση, εξυπνάδα, ενόραση, προσαρμοστικότητα, αφομοίωση των εργαζομένων της επιχείρησης Η δομή της επιχείρησης, τα συστήματα προγραμματισμού, ελέγχου και συντονισμού Τεχνολογική ικανότητα (πατέντες, εμπορικά σήματα, δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, εμπορικά μυστικά) Γνώση απαραίτητη για να υλοποιηθούν τα πιο πάνω Εργαζόμενοι με σημαντικές ικανότητες Ερευνητικές εγκαταστάσεις Φήμη μεταξύ των πελατών (brand name, αντιλαμβανόμενη ποιότητα προϊόντων, διάρκεια και αξιοπιστία) Φήμη μεταξύ των προμηθευτών (για αποτελεσματική, υποστηρικτική και αμοιβαία ωφέλιμη συνεργασία και σχέσεις)
Θεωρία πόρων και ικανοτήτων
Αλυσίδα αξίας
https://www.yutube.cm/watch?v=jf5v-s8n7by
https://www.yutube.cm/watch?v=n0yqq9qzkac