ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η δασκαλοκεντρική διδασκαλία ιγγελίδης Νικόλαος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Περιεχόµενα της διάλεξης Κύρια χαρακτηριστικά της µεθόδου του παραγγέλµατος Προϋποθέσεις επιτυχίας, συνέπειες και βασικά συµπεράσµατα για τη µέθοδο Σχεδιασµός δραστηριοτήτων Ας κάνουµε µια άσκηση Ακολουθήστε ότι κάνω Είναι έτσι, αλήθεια; «Η διδασκαλία είναι εύκολη. Το µόνο που έχεις να κάνεις είναι να τους πεις τι να κάνουν και αυτοί (οι µαθητές) το κάνουν». Ποιος παίρνει τις αποφάσεις; Μέθοδοι διδασκαλίας 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Μέθοδος του παραγγέλµατος άσκαλος Μαθητής
ΣΤΟΧΟΣ Να µάθουν οι µαθητές να εκτελούν την άσκηση µε ακρίβεια και µέσα σε µια µικρή χρονική περίοδο, ακολουθώντας όλες τις αποφάσεις του δασκάλου. Ο ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ Παίρνει όλες τις αποφάσεις στο στάδιο της διεξαγωγής της διδασκαλίας: αντικείµενο διδασκαλίας, σειρά των ασκήσεων, χρόνος έναρξης, ταχύτητα και ρυθµός, σηµεία που σταµατάει το µάθηµα, διαλείµµατα, ενδυµασία, δηµιουργία κλίµατος κατάλληλου για υποβολή ερωτήσεων. Παρέχει ανατροφοδότηση στο µαθητή. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ Ακολουθεί και εκτελεί τις ασκήσεις, όπως δίνονται από τον εκπαιδευτικό. Πότε χρησιµοποιείται Σε άτοµα που είναι τελείως αρχάριοι Όταν στόχος είναι η ακριβής εκµάθηση µιας κίνησης ή µιας σειράς κινήσεων (π.χ. ένας παραδοσιακός χορός, ασκήσεις ενόργανης γυµναστικής, γυµναστική αερόµπικ κλπ) Όταν απαιτείται υψηλός βαθµός ασφάλειας (π.χ. ορειβασία, καταδύσεις) Σε αθλήµατα που απαιτούν, κατά παράδοση, υπακοή και πειθαρχία (π.χ. καράτε) Πότε χρησιµοποιείται Για παράδειγµα Όταν απαιτείται συγχρονισµένη εκτέλεση από µια οµάδα (π.χ. συγχρονισµένη κολύµβηση) Όταν στόχος είναι η καλλιέργεια οµαδικού πνεύµατος κυρίως µε την έννοια της συµµόρφωσης κάθε ατόµου σε ένα πρότυπο που το ακολουθούν όλοι (π.χ. παρέλαση)
Συνέπειες για την αξιολόγηση του µαθητή Ο εκπαιδευτικός µπορεί να αξιολογήσει το αν και κατά πόσο ο µαθητής είναι σε θέση να αναπαράγει το κινητικό πρότυπο που του δίνεται. Συνέπειες από την εφαρµογή Ποιες οι συνέπειες από την εφαρµογή αυτής της µεθόδου διδασκαλίας; Ασφάλεια Πειθαρχία (;) υο σχόλια για τη µέθοδο του παραγγέλµατος Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της δηµιουργικότητας απουσιάζει από αυτή τη µέθοδο Η απουσία δυνατότητας προσωπικής επιλογής απ την πλευρά των µαθητών µπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στο ενδιαφέρον τους για το µάθηµα. Πώς περιορίζονται οι αρνητικές συνέπειες; Εξήγηση στους µαθητές της χρησιµότητας της µεθόδου (π.χ. έµφαση στην αξία των κανόνων του µαθήµατος) Ενθουσιασµός και κέφι του καθηγητή (π.χ. ο δάσκαλος σαν µαζορέτα!) Χρήση της µεθόδου του παραγγέλµατος µε µέτρο
Πώς αντιλαµβάνεστε τη φράση: «ο εκπαιδευτικός σαν µαζορέτα»; Υπάρχουν ή όχι κανόνες και όρια στη συµπεριφορά ενός εκπαιδευτικού φυσικής αγωγής; Συµπεράσµατα Η µέθοδος αυτή είναι χρήσιµη όταν εξυπηρετούνται οι στόχοι που προαναφέρθηκαν. Είναι αναγκαίο όµως να χρησιµοποιείται µε µέτρο και σε καµιά περίπτωση δε συνιστάται να γίνει ποτέ ο αποκλειστικός µας τρόπος διδασκαλίας Συµπεράσµατα Οι µαθητές έχουν ανάγκη από δυνατότητα επιλογής, από ελευθερία κινήσεων, από ανεξαρτησία γνώµης. Έχουν ανάγκη να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και είναι καλό να νιώθουν ότι συνέβαλαν ενεργά σ αυτή τη διαδικασία προσωπικής βελτίωσης. Συζήτηση (σε οµάδες) Κατά τη γνώµη σας, ποιο είναι το σηµαντικότερο πλεονέκτηµα της µεθόδου του παραγγέλµατος; Με ποια επιχειρήµατα θα υποστηρίζατε τη χρησιµότητα αυτής της µεθόδου σε µαθητές Β ή Γ Λυκείου; Ποια είναι τα όρια της «αυταρχικής» συµπεριφοράς του εκπαιδευτικού, όταν διδάσκει µε τη µέθοδο του παραγγέλµατος; Ποια είναι, αντίστοιχα, τα δικαιώµατα του µαθητή µέσα σ αυτά τα πλαίσια; Πρακτική άσκηση Από τη θεωρία στην πράξη Σχεδιάστε ένα µάθηµα. Καθορίστε διδακτικούς σκοπούς. Σχεδιάστε µια σχετική σειρά ασκήσεων. Σκεφτείτε πάνω σε όλες τις οργανωτικές λεπτοµέρειες. Σηµειώστε τα σηµεία-κλειδιά κάθε άσκησης ή δεξιότητας, σηµεία για ανατροφοδότηση κ.τ.λ.. Σκεφθείτε ότι εσείς θα πρέπει να ρυθµίσετε όλα τα θέµατα που αφορούν στην πορεία της διδασκαλίας.
Βιβλιογραφία ιγγελίδης Ν. (2006). Το φάσµα των µεθόδων διδασκαλίας στη φυσική αγωγή: από τη θεωρία στην πράξη. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη (Κεφάλαιο 1). Joyce B., Weil M., Calhoun E. (2000). Models of teaching. Allyn and Bacon Publishers (Κεφάλαιο 20). Mosston M. & Ashworth S. (2002). Teaching physical education (5th edition). San Fransisco, CA: Benjamin Cummings (Κεφάλαιο 6).