Λίπη: Ποιότητα και Ποσότητα στην δίαιτα του διαβητικού ατόμου

Λίπη: Ποιότητα και Ποσότητα στην δίαιτα του διαβητικού ατόμου Κοτζακιουλάφη Εβελίνα Διαιτολόγος Διατροφολόγος B.Sc. Επιστημονική συνεργάτης Διαβητολογικού κέντρου Α ΠΡΠ ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ

American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Am J Clin Nutr 2013;97:505 16

Η ποιότητα του λίπους είναι πιο σημαντική από την ποσότητα! Το συνολικό λίπος να είναι το 20-35% των ημερήσιων θερμιδικών αναγκών και 7-10% να είναι μονοακόρεστα ΛΟ Sanz-Paris et al 2017 Nutrition 41;58-67

Από τα δεδομένα της επιστημονικής βιβλιογραφίας δεν υπάρχει ιδανική κατανομή % των θερμίδων στα μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, πρωτεϊνης, λιπών) για τους διαβητικούς Η κατανομή των μακροθρεπτικών θα πρέπει να βασίζεται σε εξατομικευμένη εκτίμηση των παρόντων διατροφικών μοτίβων, προτιμήσεων του ατόμου και των μεταβολικών του στόχου American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Για την καλύτερη εξατομίκευση πρέπει να λάβουμε υπόψη τις προσωπικές προτιμήσεις του καθενός: Παραδόσεις Κουλτούρα Πεποιθήσεις και στόχοι για την υγιεινή ζωή Οικονομική κατάσταση Αλλά και τους μεταβολικούς του στόχους American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Εστιάζουμε σε διατροφικά πρότυπα που περιέχουν πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα και όχι τόσο σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά Διατροφικά υγιεινά πρότυπα προτεινόμενα για διαβητικούς Μεσογειακη διατροφή, DASH, και διατροφικά πρότυπα κυρίως φυτοφαγικά American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Η μέθοδος του διαβητικού πιάτου (diabetes plate) χρησιμοποιείται συχνά για καθοδήγηση και σχεδιασμό γεύματος Παρέχει οπτικό οδηγό για τον έλεγχο των θερμίδων (με την χρήση μικρότερου πιάτου) και των υδατανθράκων (περιορισμός του τι χωράει στο ¼ του πιάτου ) American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Για τους παχύσαρκους διαβητικούς τ2 που απαιτείται απώλεια βάρους τα διατροφικά πλάνα που χρησιμοποιούνται στην εντατική διαχείριση τρόπου ζωής (intensive lifestyle management) μπορεί να διαφέρουν όσον αφορά τα τρόφιμα που περιορίζουν (πχ υψηλά σε λίπος vs υψηλά σε υδατάνθρακες τρόφιμα) Ωστόσο πρέπει να εστιάζουν σε τρόφιμα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, άπαχα κρέατα, ξηρούς καρπούς, σπόρους και δημητριακά ολικής άλεσης για να επιτευχθεί το επιθυμητό θερμιδικό έλλειμμα. American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Η κατανάλωση επεξεργασμένων «χαμηλών σε λιπαρά» ή «με καθόλου λίπος» προϊόντων με υψηλή ποσότητα επεξεργασμένων υδατανθράκων και πρόσθετων σακχάρων αποθαρρύνεται Τα άτομα που καταναλώνουν περισσότερη πρωτεΐνη και λίπος στο γεύμα τους από το φυσιολογικό μπορεί να χρειάζεται προσαρμογή η γευματική δόση ινσουλίνης για να «αποζημιωθεί» η καθυστερημένη μεταγευματική κορύφωση γλυκόζης American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Αντιφατικά τα δεδομένα για την ιδανική ποσότητα λιπών!!! National Academy of Medicine : αποδεκτή κατανομή μακροθρεπτικών για το συνολικό λίπος 20-35% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης Το είδος του λίπους που καταναλώνεται είναι πιο σημαντικό από την συνολική ποσότητα του λίπους όσον αφορά τον μεταβολικό στόχο και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο Προτείνεται το ποσοστό των συνολικών θερμίδων που προέρχονται από κορεσμένα λιπαρά να είναι περιορισμένο Δεδομένα από RCTs υποδεικνύουν για τα άτομα με διαβήτη τ2 ένα μεσογειακό πρότυπο διατροφής πλούσιο σε πολυακόρεστα και μονοακόρεστα ΛΟ που θα βελτιώσει τον γλυκαιμικό έλεγχο και τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Ωστόσο τα διατροφικά συμπληρώματα δεν έχουν την ίδια επίδραση όπως τα τρόφιμα o Συστηματική ανασκόπηση έδειξε ότι τα διατροφικά συμπληρώματα ω-3 ΛΟ δεν βελτιώνουν τον γλυκαιμικό έλεγχο σε άτομα με διαβήτη τ 2 RCTs δεν υποστηρίζουν την σύσταση ω-3 διατροφικών συμπληρωμάτων για πρωτογενή ή δευτερογενή πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου. American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Προτείνεται οι διαβητικοί να ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες για τον γενικό πληθυσμό όσον αφορά την συστηνόμενη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, διαιτητικής χοληστερόλης και τρανς λιπαρών οξέων. Γενικά τα τρανς λιπαρά οξέα πρέπει να αποφεύγονται. Ακόμα εφόσον μειώνονται τα κορεσμένα λιπαρά πρέπει να αντικαθίστανται από ακόρεστα λιπαρά οξέα και όχι από επεξεργασμένους υδατάνθρακες American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

Η ποιότητα του διαιτητικού λίπους καθορίζει την επίδραση της δίαιτας στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και το μεταβολικό σύνδρομο Δίαιτες υψηλές σε κορεσμένα ΛΟ διαταράσσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και το λιπιδαιμικό προφίλ Ενώ η αντικατάσταση των SFA από μονοακόρεστα ΛΟ μπορεί να αναστρέψει αυτές τις διαταραχές σε διαβητικούς Φυσικά τρόφιμα και το ελαιόλαδο (ως κύρια πηγή MUFA) έχουν παρόμοιο γλυκαιμικό έλεγχο με δίαιτες χαμηλές σε λίπος ( Ros et al, PREDIMED study, 2006)

Υψηλές σε λίπος και ενισχυμένες με MUFA δίαιτες οδηγούν σε χαμηλότερες απαιτήσεις σε ινσουλίνη και χαμηλότερη συγκέντρωση γλυκόζης στο πλασμα συγκρινόμενες με χαμηλές σε λίπος και υψηλές σε υδατάνθρακες δίαιτες σε διαβητικούς τ2 Τα άτομα που καταναλώνουν ελαιόλαδο παρουσιάζουν μικρότερη αντίσταση στην ινσουλίνη από αυτούς που καταναλώνουν ηλιέλαιο Ακόμα οι υψηλές σε MUFA δίαιτες έχουν ωφέλιμη επίδραση σε προαθηρωματικές αλλαγές που συμβαίνουν στον διαβήτη και το μεταβολικό σύνδρομο Μια μεσογειακή δίαιτα πλούσια σε ελαιόλαδο μπορεί να μειώσει την συστημική φλεγμονή σε άτομα με μεταβολικό σύνδρομο

Η χορήγηση MUFA μπορεί να αυξήσει την συγκέντρωση του GLP-1, το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση έκκρισης ινσουλίνης Η λειτουργία των β-κυττάρων μπορεί να βελτιωθεί αν η αναλογία των MUFA σε σχέση με τα SFA αυξηθεί Perez-Jimenez et al : δίαιτα μεσογειακού στυλ, δίαιτα υψηλή σε SFA και δίαιτα χαμηλή σε λίπος υψηλή σε υδατάνθρακες σε υγιείς Η μεσογειακή και η υψηλή σε υδατάνθρακες βελτίωσε την ευαισθησία στην ινσουλίνη (λόγω των MUFA υπάρχει η τάση?)

LIPGENE study : καμία επίδραση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη μετά από δίαιτα υψηλή σε SFA, δίαιτα υψηλή σε MUFA και δίαιτα υψηλή σε υδατάνθρακες με ή χωρίς ω-3 PUFA συμπληρώματα σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο Δίαιτα πλούσια σε MUFA (33% συνολο λιπών) οδήγησε σε χαμηλότερες απαιτήσεις σε ινσουλίνη και χαμηλότερη συγκέντρωση πλάσματος συγκριτικά με δίαιτα χαμηλή σε λίπος (25% σύνολο λίπους) Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ίσως οι φαινολικές ενώσεις στο παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να έχουν υπογλυκαιμική δράση (μελέτες κυρίως σε πειραματόζωα)

RCT υποδεικνύουν άμεση επίδραση της αυξημένης κατανάλωσης διαιτητικού λίπους (ειδικά των SFA) στην αντίσταση στην ινσουλίνη Μακροπρόθεσμα οφέλη παρατηρούνται στην γλυκόζη και την ινσουλίνη όταν μειώνεται η κατανάλωση λίπους σε διαβητικούς τ2 ή άτομα με δυσανοχή στην γλυκόζη Πλήθος επιδημιολογικών μελετών έχουν παρατηρήσει ότι υψηλές καταναλώσεις κορεσμένων ΛΟ ή κρέατος συσχετίζονται με ινσουλινοαντίσταση και διαβήτη τ 2

Υψηλή κατανάλωση PUFA (ή φυτικών ελαίων) συσχετίζεται με βελτίωση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ανοχή στην γλυκόζη Controlled feeding studies: υψηλή κατανάλωση κορεσμένων ΛΟ επιβαρύνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη σε σχέση με υψηλή κατανάλωση MUFA ή PUFA

Post prandial dysmetabolism-> υπερβολική μεταγευματική αύξηση γλυκόζης και τριγλυκεριδίων στο αίμα που δημιουργεί περίσσεια ελεύθερων ριζών, φλεγμονή, δυσλειτουργία στο ενδοθήλιο και οξειδωτικό στρες

Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή και η διατροφή Okinawan έχουν συσχετιστεί με βελτιωμένη καρδιαγγειακή υγεία Δίαιτες που περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες άπαχης πρωτεϊνης και ωφέλιμων λιπαρών οξέων (ω-3 ΛΟ, μονοακόρεστα ΛΟ) και χαμηλά επίπεδα επεξεργασμένων υδατανθράκων, κορεσμένων και τρανς ΛΟ, πλούσιες σε αντιοξειδωτικά βελτιώνουν σημαντικά τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης και λιπιδίων στο αίμα Οι ξηροί καρποί αν καταναλωθούν μαζί με ένα γεύμα μειώνουν σημαντικά την κορυφή της γλυκόζης μεταγευματικά μέσω καθυστέρησης της πέψης

Τα αμύγδαλα, τα φιστίκια και τα φιστίκια Αιγίνης όταν καταναλώνονται μαζί με υδατάνθρακες υψηλού γλυκαιμικού δείκτη μειώνουν την περιοχή κάτω από την καμπύλη της μεταγευματικής γλυκόζης (area under the curve) κατά 30-50%. Οι ξηροί καρποί μειώνουν την καταστροφή των πρωτεϊνών από την οξείδωση που προκαλείται από το γεύμα (meal induced oxidative protein damage) γιατί μειώνουν το μεταγευματικό οξειδωτικό στρες και παρέχουν αντιοξειδωτικά

Οι ξηροί καρποί αποτελούνται κυριότερα από μονοακόρεστα ΛΟ και είναι πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, φυτικών ινών, φυτοστερολών, μαγνησίου και φολικού οξέος που μπορεί να επιδράσει θετικά στον καρδιαγγειακό κίνδυνο Η αντικατάσταση των επεξεργασμένων υδατανθράκων με μονοακόρεστα ΛΟ όπως ξηροί καρποί και ελαιόλαδο θα μειώσει την μεταγευματική υπεργλυκαιμία και υπερτριγλυκεριδαιμία, θα αυξήσει την HDL χοληστερόλη και θα μειώσει το οξειδωτικό στρες Δεδομένα από επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ξηρών καρπών για τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά και διαβήτη κατά 20 με 50% ( Jenkins et al, J Nutr 2006;136:2987-92) Το ιχθυέλαιο (ω-3 ΛΟ) μειώνει τα μεταγευματικά επίπεδα τριγλυκεριδίων κατά 16-40% σε δοσοεξαρτώμενη σχέση.

Στον αντίποδα πρωτεϊνούχα τρόφιμα της τυπικής δυτικής δίαιτας (πχ μπέικον, λουκάνικα) που είναι πλούσια σε θερμίδες και κορεσμένα λιπαρά τείνουν να επιβαρύνουν το post prandial dysmetabolism Διατροφικά πλάνα για απώλεια βάρους που περιορίζουν τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και τα ανθιυγεινά λίπη (κορεσμένα και τρανς ΛΟ) βελτιώνουν τον post prandial dysmetabolism, το οξειδωτικό στρες και την φλεγμονή πιο αποτελεσματικά από άλλα. Θερμιδικός περιορισμός μέσω δίαιτας χαμηλής σε επεξεργασμένα τρόφιμα και πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, ασπράδια αυγών, πρωτεϊνη σόγιας, σιτάρι ολικής άλεσης και άπαχο κρέας συσχετίζεται με βελτίωση στο οξειδωτικό στρες, φλεγμονή, γλυκόζη, ινσουλινοευαισθησία, αρτηριακή πίεση, λιπίδια και καρδιακή λειτουργία O Keefe et al, 2008

Από την μελέτη PREDIMED :372 άτομα υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα τυχαιοποιήθηκαν σε δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά ή σε μεσογειακό πρότυπο διατροφής με συμπλήρωση είτε σε καρύδια (30γ/ημέρα) ή ελαιόλαδο (1 λίτρο/εβδομάδα) Μετά από 3 μήνες το μεσογειακό πρότυπο διατροφής ενισχυμένο είτε με καρύδια είτε με ελαιόλαδο είχαν κλινικά σημαντικότερες μειώσεις στην συστολική πίεση, την γλυκόζη νηστείας και τους βιοχημικούς δείκτες φλεγμονής σε σύγκριση με την δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά. (Fito et al, Arch Internal Med 2007;167:1195-203)

Υποομάδα της μελέτης ACCORD μελετήθηκε για να μειώσει την κατανάλωση λίπους Η πρόσληψη λίπους μειώθηκε κατά τον 1 ο χρόνο ωστόσο αυτό δεν διατηρήθηκε μέχρι τα 3 έτη Το διατροφικό πρότυπο διατηρήθηκε μέχρι τα 3 έτη Η μείωση στην πρόσληψη λίπους συσχετίστηκαν με μικρότερη αύξηση βάρους στο 1 ο χρόνο και στον 3 ο χρόνο και με χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο 1 ο χρόνο χωρίς όμως σημαντική διαφορά στην αρτηριακή πίεση, LDL χοληστερόλη, HDL χοληστερόλη και την HbA1c

Πέραν της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας που εικάζεται ότι συσχετίζεται με αυξημένο οξειδωτικό στρες και φλεγμονή Η μεταγευματική υπερλιπαιμία φαίνεται να παίζει ρόλο ως παράγων κινδύνου για νεφροπάθεια Σε ελεγχόμενη μελέτη με κατανάλωση στανταρ γεύματος

J.D. Torres-Pena et al Μεσογειακή δίαιτα πλούσια σε λίπος (ελαιόλαδο) 35% λίπος (22% MUFA, 6%PUFA, 7%SFA) και 50% υδατάνθρακες Οδηγίες για απεριόριστο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο στις σαλάτες και στην μαγειρική 2-3 μερίδες /εβδομάδα από ψάρια και ξηρούς καρπούς /σπόρους Αποφυγή βουτύρου, κρέμας γάλακτος, fast food και γλυκισμάτων Χαμηλή σε λίπος δίαιτα 28% λίπος (12% MUFA, 8% PUFA, 8% SFA) και 55% υδατάνθρακες Οδηγίες σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του American Heart Association και National Cholesterol Education Program Περιορισμός όλων των ειδών λίπους (ζωικά και φυτικά Αύξηση σύνθετων υδατανθράκων

Μετά από 1,5 χρόνο ο διαβητικός πληθυσμός με την μεσογειακή διατροφή βελτίωσε στατιστικά σημαντικά την FMD σε σχέση με τη δίαιτα χαμηλή σε λίπος 3,7 5,2

Η μεσογειακή διατροφή βελτίωσε στατιστικά σημαντικά την FMD σε προδιαβητικούς και διαβητικούς τ2 ασθενείς 3,8 4,9 3,8 5,2 Η χαμηλή σε λίπος δίαιτα δεν έδειξε βελτίωση στην ενδοθηλιακή λειτουργία

Nutrition 46 (2018) 33-35 Λίπους Υδατανθράκων Αύξηση οξείδωσης λιπών για εξισορρόπηση της κατανάλωσης Μπορεί να γίνει προσαρμογή σε ορμονικό επίπεδο λόγω δίαιτας που ίσως να βοηθήσει την απώλεια βάρους

Υψηλή σε λίπος και χαμηλή σε υδατάνθρακες δίαιτα ( HFLC) έχει πιθανά ωφέλιμη επίδραση στην απώλεια βάρους και βιοχημικούς μεταβολικούς δείκτες Η HFLC δίαιτα μπορεί να μειώσει την ινσουλίνη στην κυκλοφορία, βελτιώσει την πρόσληψη γλυκόζης αποτελεσματικά και να αυξήσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη Waldman et al, 2018 Nutrition

Μελέτες που ερεύνησαν την επίδραση δίαιτας χαμηλής σε υδατάνθρακες και υψηλής σε λίπος (low carbohydrate, Atkins, κετογονική) δεν παρήγαγαν σημαντικές μειώσεις στην HbA1c, στην Συγκρινόμενες μείωση βάρους με την μεσογειακή και γενικά στο μεταβολικό έλεγχο διατροφή δεν έδειξαν σημαντικά στατιστική διαφορά στο μεταβολικό έλεγχο και η Μεσογειακή διατροφή προτείνεται Ήταν μη ρεαλιστικές ως και πιο μη κατάλληλη πραγματοποιήσιμες και για μεγάλο χρονικό διάστημαποτελεσματική για διαβητικούς τ2 Ενώ υπήρχε μια μέτρια απώλεια βάρους, δεν υπήρχε συμμόρφωση των ασθενών σε τόσο μεγάλο περιορισμό υδατανθράκων (Goldstein et al, 2011 e-spen European e-journal of Clinical Nutrition and Metabolism 6;178-186)

Sanz-Paris et al 2017 Nutrition 41;58-67 Για διαβητικούς ασθενείς που λαμβάνουν εντερική σίτιση και νοσηλευόμενους ασθενείς ή σε κρίσιμη κατάσταση που εμφανίζουν υπεργλυκαιμία χωρίς να προϋπήρχε διαβήτης (stress hyperglycemia-sh ) Ειδικά στους ασθενείς με SH προτείνεται ειδική δίαιτα διαβητικού που να περιέχει υδατάνθρακες χαμηλού ΓΔ, μονοακόρεστα ΛΟ και φυτική ίνα Οι φόρμουλες που προορίζονται για διαβητικούς να περιέχουν υδατάνθρακες χαμηλού ΓΔ και μέτριο ή υψηλό % μονοακόρεστων ΛΟ συγκριτικά με το σύνολο των θερμίδων Γενικά αυτές οι ειδικές φόρμουλες αυξάνουν το % των λιπών κυρίως MUFA εις βάρος των υδατανθράκων

Sanz-Paris et al 2017 Nutrition 41;58-67 Μελέτες έχουν δείξει ότι η μεταγευματική γλυκαιμική απόκριση είναι χαμηλότερη μετά από κατανάλωση φόρμουλας υψηλής σε λίπος (38-50% της συνολικής θερμιδικής πρόσληψης) σε σχέση με τις φόρμουλες που έχουν υδατάνθρακες Δίαιτες πλούσιες σε μονοακόρεστα ΛΟ φαίνεται να μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης και την διακύμανση τους αλλά και τις απαιτήσεις σε ινσουλίνη χωρίς όμως να επιβαρύνουν τα επίπεδα λιπιδίων μακροπρόθεσμα Υπάρχει η τάση να συμπληρωθούν οι εντερικές φόρμουλες με ω-3 ΛΟ λόγω της ωφέλιμης επίδρασης τους στο καρδιαγγειακό και στην ρύθμιση της φλεγμονής

Σε μελέτη με νοσηλευόμενους διαβητικούς τ2 με ρινογαστρικό καθετήρα σίτισης από τους Leon- Sanz et al 2005 η φόρμουλα με υψηλό % υδατανθράκων δεν είχε διαφορά στο γλυκαιμικό έλεγχο από την φόρμουλα με υψηλό % μονοακόρεστων ΛΟ Ακόμα εντερικές φόρμουλες ειδικές για διαβητικούς με υψηλό % ΛΟ σε διάστημα 5 ημερών -3 μηνών βελτίωσαν τον μεταβολικό έλεγχο και σε κάποιες περιπτώσεις και την HbA1c και τις απαιτήσεις σε ινσουλίνη συγκρινόμενες με την τυπική φόρμουλα Επιπλέον μπορούν να μειώσουν την διακύμανση της γλυκόζης και την υπογλυκαιμία έστω και βραχυπρόθεσμα Σε παχύσαρκους ασθενείς με διαβήτη ή SH η συνεισφορά των λιπών στην ημερήσια θερμιδική πρόσληψη δεν πρέπει να υπερβαίνει το 35%. Leon-Sanz et al,2005; Pohl et al,2005; Pohl et al,2009; Ceriello et al,2009,

Η κατανομή των μακροθρεπτικών συστατικών δεν φαίνεται να επηρεάζει το γλυκαιμικό έλεγχο Emadian et al, 2015 British Journal of Nutrition

Το χαμηλό σε λίπος γεύμα προκάλεσε περισσότερα μεταγευματικά επεσόδια υπογλυκαιμίας (7 vs 1) στα παιδιά Ο χρόνος για την μεταγευματική κορύφωση γλυκόζης ήταν μεγαλύτερος στο υψηλό σε λίπος γεύμα

Παρόλο που κάποιες μελέτες δείχνουν μέτρια οφέλη των πολύ χαμηλών σε υδατάνθρακες διαιτητικών πλάνων ή κετογονικών διαιτών (κάτω από 50γρ υδατανθράκων /ημέρα), αυτή η προσέγγιση είναι κατάλληλη για βραχυπρόθεσμη εφαρμογή (μέχρι 3-4 μήνες) και αν την επιθυμεί ο ασθενής Ωστόσο δεν υπάρχουν πολλά ερευνητικά δεδομένα που να αποδεικνύουν οφέλη ή βλαβερές συνέπειες American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50

American Diabetes Association 4. Lifestyle Management : Standards of Medical Care in Diabetes -2018 Diabetes Care 2018;41(Suppl.1):S38-S50; Emadian et al, 2015 Το άτομο μακροπρόθεσμα τείνει να ακολουθεί την συνηθισμένη του κατανομή μακροθρεπτικών Προτείνεται εξατομίκευση και η κατανομή των μακροθρεπτικών συστατικών να συνάδει με την συνήθη κατανάλωση του ατόμου μακροπρόθεσμη συμμόρφωση του ασθενούς = ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ

TAKE HOME MESSAGE. Προσθήκη στην σαλάτα ελαιόλαδο και ξύδι για χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη και καλύτερη αναλογία θρεπτικών συστατικών Χρήση εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου Καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση Κατανάλωση ξηρών καρπών (αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια) και σπόρων (λιναρόσπορο, chia seeds) Κατανάλωση λιπαρών ψαριών πλούσιων σε ω-3 ΛΟ Η κατανάλωση πλήρους τροφής είναι πιο ωφέλιμη από την χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!