ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΧΑΡΠΑΝΤΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Msc ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΝΘ «ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Περί ποιότητας. Ποιότης ποίος=τι λογής Ποιότητα είναι το σύνολο των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας που ικανοποιεί τις δηλωθείσες ή προκύπτουσες ανάγκες από την χρήση τους. (Διεθνής οργανισμός τυποποίησης ISO) Ποιότητα υπηρεσιών υγείας ορίζεται ο βαθμός στον οποίο οι υπηρεσίες υγείας κατορθώνουν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης των επιθυμητών αποτελεσμάτων υγείας και είναι ανάλογες και συνεπείς με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση. (IOM 1990)
Περί ποιότητας. Η αρχαιότερη αναφορά ανευρίσκεται στον «Πάπυρο Smith» στην αρχαία Αίγυπτο Ιπποκράτης με τον ηθικό κώδικα του Ιατρικού επαγγέλματος που διασφάλιζε «Ωφελέειν ή μη βλάπτειν» Οι πρώτες προσπάθειες για παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας προήλθαν από την απαίτηση ασφάλειας και αξιοπιστίας σε προϊόντα και υπηρεσίες της βιομηχανίας και της μαζικής παραγωγής Ο Ποιοτικός έλεγχος ξεκινά τον 19 αιώνα Florance Nightingale που καταγράφει τη θνησιμότητα των τραυματιών του Κριμαϊκού πολέμου. Το 1911 ο Ernest Codman, ανέλυσε την έκβαση των χειρουργηθέντων ασθενών έναν χρόνο μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο Το 1952 ιδρύθηκε στις ΗΠΑ η επιτροπή διαπίστευσης των Οργανισμών υγείας, υπεύθυνη για την αξιολόγηση των προδιαγραφών λειτουργίας των νοσοκομείων και την εκτίμηση της ποιότητας βάσει προκαθορισμένων προτύπων Τέλη 1970 στις ΗΠΑ έγινε η μετάβαση από την επιθεώρηση περιπτώσεων, στη στατιστική ανάλυση μοντέλων παροχής φροντίδας, και η πρακτική εφαρμογή, από την μέχρι τότε ακαδημαϊκή ερευνητική ενασχόληση Σήμερα, όπου η ποιότητα έχει αποδόσει νέα αντίληψη και φιλοσοφία στο management ( εστίαση στον πελάτη, στις διαδικασίες, στη μέτρηση, στον εργαζόμενο, στην ομαδική εργασία κ.α.)
Οφέλη από την εφαρμογή ποιότητας Ασθενή : κατάσταση υγείας, ψυχολογική κατάσταση, οικονομικό όφελος, ικανοποίηση. Επαγγελματίες υγείας: αποτελεσματικότητα στο έργο τους, ικανοποίηση, νομική κατοχύρωση Κλινική: μείωση μέσου όρου νοσηλείας, μείωση θνησιμότητας, επιπλοκών, επανεισαγωγών, αύξηση ικανότητας για καινοτομίες, χρόνος για εκπαίδευση. Μονάδες παροχής φροντίδας: οικονομικό όφελος ( μείωση σπατάλης, καθυστερήσεων, σφαλμάτων, περιττοί έλεγχοι), αναγνώριση, φήμη(ανταγωνιστικό πλεονέκτημα). Σύστημα υγείας: βελτίωση επιπέδου υγείας του πληθυσμού, ικανοποίηση πολιτών.
Εμπόδιο: Κόστος επίτευξης ποιότητας Βελτίωση των υποδομών Εισαγωγή συστημάτων ποιότητας και εφαρμογή τους Εκπαίδευση του προσωπικού Επάρκεια προσωπικού (τήρηση αναλογιών νοσηλευτής/ ασθενείς)
Άλλα εμπόδια. Συναισθηματικά εμπόδια: φόβος αποτυχίας, κακών κριτικών, αποφυγή αλλαγής, είναι ευκολότερο να κρίνεις παρά να δημιουργείς. Ατομική κουλτούρα Κουλτούρα του οργανισμού- ηγεσίας Γραφειοκρατία
Κόστος έλλειψης ποιότητας παράταση νοσηλείας Επανάληψη εξετάσεων, επεμβάσεων Επανεισαγωγές Ανεπιθύμητα συμβάντα
Αλλαγή. Πολιτική βούληση και Όραμα (αποδοχή ποιότητας και δέσμευση εξασφάλισής της)/ Διοίκηση Ολικής Ποιότητας ΔΟΠ εκπαίδευση κουλτούρα ποιότητας Διαδικασία τυποποίησης. Διασφάλιση προδιαγραφών με σκοπό την εξασφάλιση της ποιότητας Διακρίνεται σε εθνική(ελοτ), ευρωπαϊκή ( CEN, ETSI), διεθνή(iso, IEC) Με τη διαδικασία της πιστοποίησης ένας οργανισμός όπως είναι ένα νοσοκομείο αποδεικνύει τη συμμόρφωσή του προς τα πρότυπα.
Ο κύκλος του Deming 4διαδοχικά στάδια προκαθορισμένης σειράς τα οποία επαναλαμβάνονται διαρκώς 4.δράσε 1. σχεδίασε 3. έλεγξε 2. πράξε
Ο κύκλος του Deming Σχεδίασε: προσδιορισμός στόχων, μελέτη και σχεδιασμός ενεργειών. Κάνε: εφαρμογή του σχεδίου. Έλεγξε: έλεγχος, μέτρηση δηλ. συλλογή και επεξεργασία στοιχείων, δεικτών. Δράσε: διόρθωση ή εγκατάλειψη εσφαλμένων πρακτικών, εφαρμογή ορθών πρακτικών σε ευρεία κλίμακα.
Τρίπτυχο Donabedianπαράμετροι ποιότητας Δομή: Κτίρια, εξοπλισμός, υλικοί πόροι Αριθμός εργαζομένων, κατάρτισή τους Οργανωτική δομή, τρόπος διοίκησης, καταμερισμός δραστηριοτήτων κ.α. Διαδικασία: ενέργειες ασθενή ώστε να βρει περίθαλψη, τρόπος παροχής περίθαλψης Ενέργειες γιατρού, νοσηλευτή Μέση διάρκεια νοσηλείας ανά ειδικότητα κ.α. Έκβαση: Αποτελέσματα, μεταβολή στο επίπεδο υγείας τρέχουσα ή μελλοντική ικανοποίηση πελάτη, βαθμός ενημέρωσης, συμμετοχή του ασθενή Πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας περιλαμβάνει: Σωστές δομές, καλές διαδικασίες, κατάλληλα αποτελέσματα Σε κάθε κατηγορία υπάρχουν χαρακτηριστικά που μπορούν να μετρηθούν : εκπαίδευση προσωπικού, επάρκεια υλικών, χρόνος αναμονής ασθενών, ακρίβεια μηχανημάτων, επιτυχία θεραπειών κ.α.
Στόχοι ποιοτικής καρδιολογικής περίθαλψης 1. Η παροχή εξατομικευμένης και ολοκληρωμένης νοσηλευτικής και ιατρικής φροντίδας στον καρδιολογικό ασθενή. με σκοπό τη σφαιρική κάλυψη των αναγκών του (σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές) 2. Η ικανοποίηση, η εκπαίδευση, και η ανάπτυξη του προσωπικού. 3. Η ανάπτυξη νέων μεθόδων με σκοπό την προσαρμογή των παρεχόμενων υπηρεσιών στις συνεχείς εξελίξεις στο χώρο της υγείας. 4. αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα, προσβασιμότητα, ισότητα
Πρώτη επαφή με τον ασθενή Διασφάλιση: Τηλεφωνική εξυπηρέτηση (ραντεβού, πληροφορίες). Παροχή πληροφοριών, πινακίδων που διευκολύνουν την πρόσβαση στο ιατρείο. Λειτουργικότητα χώρων υποδοχής, καθαριότητα. τήρηση προκαθορισμένων ραντεβού (ΤΕΙ), χρόνος αναμονής. σωστή διαλογή( ΤΕΠ). Αποφυγή συνωστισμού και πολύωρης εξαντλητικής αναμονής. Ας μην ξεχνάμε την πιθανότητα επείγουσας άμεσης επέμβασης στα καρδιολογικά περιστατικά. Ενημέρωση ασθενή. Καθοδήγηση του ασθενή όταν π.χ. χρειάζεται να κάνει επιπλέον εξετάσεις εντός του νοσοκομείου ή παραπέμπεται σε γιατρό άλλης ειδικότητας. Ας μην ξεχνούμε ότι το σύστημα υγείας πρέπει να παρέχει όλα τα παραπάνω χωρίς διακρίσεις.
Εισαγωγή του ασθενή Δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης. Εφαρμογή ορθών νοσηλευτικών διεργασιών, προς αποφυγή π.χ. λανθασμένης χορήγησης φαρμάκων, αυξημένου αριθμού αποτυχημένων φλεβοκεντήσεων δυσαρέσκεια ασθενή. Πληρότητα του ιατρικού φακέλου- ιστορικό ασθενούς, ακρίβεια της νοσηλευτικής καρτέλας θεραπείας του. Φροντίδα με κατανόηση, εξατομικευμένη, με προσοχή στις ιδιαιτερότητες των ασθενών. Έγκαιρη ανταπόκριση στην κλήση για βοήθεια (κουμπί κλήσης). Ανταπόκριση στα επείγοντα περιστατικά όπου και αν βρίσκονται(κλινική,σ/μ, αιμοδυναμικό), όλο το 24ωρο. Όλοι οι νοσηλευτές των καρδιολογικών τμημάτων είναι εξοικειωμένοι με το τροχήλατο επειγόντων,τον απινιδωτή ώστε να ανταποκρίνονται στην αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών. Νοσηλεία σε θαλάμους που διασφαλίζουν την αξιοπρέπεια του ασθενούς και την άνετη παραμονή του, δηλ. με μπάνιο,κλιματισμό, παραβάν. /επαρκή καθαριότητα. Ενημέρωση του ασθενή (ιατρική, νοσηλευτική).π.χ χορήγηση νέου φαρμάκου.
Έξοδος του ασθενή Ολοκληρωμένη ενημέρωση, συμβουλές που αφορούν τη διαχείριση της ασθένειας μετά την έξοδο από το νοσοκομείο π.χ. διακοπή καπνίσματος, διατροφικές συμβουλές, συμβουλές άσκησης. Γραπτές πληροφορίες. Διαδικασία εξιτηρίου απλοποιημένη, εξιτήρια μετά από πλήρη έλεγχο. Προσπάθεια διασύνδεσης με την ΠΦΥ στο πνεύμα της συνέχειας της φροντίδας, όταν ο ασθενής θα χρειασθεί βοήθεια μετά την έξοδό του. Η ποιότητα δεν υφίσταται όταν το σύστημα στερείται συνέχειας.
Ποιότητα και διαχείριση προσωπικού κατάλληλη στελέχωση του τμήματος με έμπειρο και εξειδικευμένο ιατρικό, νοσηλευτικό, τεχνικό, και βοηθητικό προσωπικό. Γνώση των νοσηλευτικών διεργασιών προς αποφυγή λαθών, ατυχημάτων. Επιμόρφωση όλου του προσωπικού(τραυματιοφορείς, βοηθοί θαλάμου) σε θέματα διαχείρισης χρόνου, διαχείρισης κρίσεων, διοίκησης. Σε νεοεισερχόμενο προσωπικό πρέπει να παρέχεται η κατάλληλη εκπαίδευση, η ξενάγηση στους χώρους, η εξοικείωση με τις διοικητικές διαδικασίες, ώστε να αποφεύγονται η σπατάλη χρόνου και τα λάθη. προσεγμένη εμφάνιση προσωπικού.
Ποιότητα και διαχείριση υλικών πόρων- δομές Επάρκεια αναγκαίου αναλώσιμου υλικού με ευθύνη του προϊστάμενου του τμήματος, αλλά και γνώση του υλικού από το υπόλοιπο προσωπικό ώστε να γίνεται σωστή χρήση του. επαρκής και σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός, και γνώση χρήσης του (π.χ. αποφυγή λήψης λανθασμένων ΗΚΓ). Σωστές προδιαγραφές εξοπλισμού και υλικών. κατάλληλος σχεδιασμός των χώρων με πρόβλεψη χώρου για την ενημέρωση των ασθενών και των συγγενών τους, με κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους, αναβαθμισμένους χώρους για την ανάπαυση και το διάλλειμα του προσωπικού. Θάλαμοι νοσηλείας που να διασφαλίζουν αξιοπρεπή παραμονή
Ποιοτική λειτουργία κουλτούρα τμήματος ανάθεση ευθύνης σε κάθε μέλος της διεπιστημονικής ομάδας υγείας, προαγωγή ενεργού συμμετοχής Καλές διαπροσωπικές σχέσεις και εξασφάλιση καλής συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων για συντονισμό των δράσεων. Ομαδική εργασία. συνεργασία και επικοινωνία με άλλα τμήματα και υπηρεσίες του νοσηλευτικού ιδρύματος, διατμηματική συνεργασία αποτελεσματική πρόληψη και επίλυση των συγκρούσεων δημιουργία ευχάριστου, ασφαλούς και υγιεινού περιβάλλοντος στο χώρο εργασίας διατήρηση υψηλού ηθικού μεταξύ των εργαζομένων ανάπτυξη και καλλιέργεια ερευνητικών δραστηριοτήτων (μαθήματα για τους ειδικευόμενους, ενδοκλινικά μαθήματα καρδιολογικού περιεχομένου για τους νοσηλευτές) Επικέντρωση στους ασθενείς και τις ανάγκες τους, καθώς αυτοί είναι ο λόγος που υπάρχει ο οργανισμός.
Βελτίωση Νοσηλευτικού προσωπικού Πολύπλευρη εκπαίδευση και συνεχή κατάρτιση, για αξιοποίηση επιστημονικών εργαλείων, αποφυγή αυθαιρεσιών και λαθών. Πρόσβαση σε πληροφορίες, ενημέρωση για τη στοχοθεσία του τμήματος Αποδοχή της αναγκαιότητας εφαρμογής ποιοτικής νοσηλευτικής φροντίδας, όχι διεκπεραίωση επαγγελματικής υποχρέωσης. Αποφυγή χρήσης φράσεων κλισέ τύπου: «τίποτα δεν αλλάζει» Αποδοχή αξιολόγησης του νοσηλευτικού έργου, ευκαιρία αναβάθμισης, όχι φόβος τιμωρίας εξαιτίας κακής απόδοσηςαυτοαξιολόγηση. Εφαρμογή νοσηλευτικής διεργασίας, νοσηλευτικών πρωτοκόλλων καθημερινά, ορθή διαχείριση υλικού Ενεργή συμμετοχή, Επινόηση ιδεών για βελτίωση συμμετοχή στη διεξαγωγή έρευνας με σκοπό τη βελτίωση της κλινικής πράξης Ομαδικότητα Η ποιότητα απαιτεί χρόνο,συνέχεια και έχει διάρκεια και δίνει ευκαιρία για επαγγελματική και ηθική ολοκλήρωση
Νοσηλευτική ηγεσία Προσανατολισμένη στον άνθρωπο: Ασθενή/ Εργαζόμενο. Επένδυση σε έρευνα και εκπαίδευση (ενθάρρυνση συμμετοχής σε συνέδρια, σχεδιασμός μαθημάτων). Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, συνεχής βελτίωση διαδικασιών. Αποδοτική καθοδήγηση, καθορισμός των αρμοδιοτήτων των εργαζομένων. Τόνωση ηθικού και επιβράβευση εργαζόμενων και η δυνατότητα να ικανοποιούν τους προσωπικούς τους στόχους μέσα στο χώρο εργασίας. Χρήση στατιστικών, εκθέσεων και παρατηρήσεων πρόβλεψη, έλεγχο, διορθωτικές ενέργειες. Επίσκεψη νοσηλευτικής ηγεσίας στα τμήματα και συζήτηση με το προσωπικό. Ορθή αξιολόγηση προσωπικού, σωστή διαχείριση βάσει αναγκών και βαρύτητας τμήματος. Πρόνοια ώστε να εμποδίζεται η επαγγελματική εξουθένωση του προσωπικού. Επιτροπή αυτό- ελέγχου, η οποία ορίζεται από τη διεύθυνση ΝΥ, αποτελείται από νοσηλευτές, και αξιολογεί την ποιότητα νοσηλευτικής φροντίδας. παροχή κινήτρων για βελτίωση της παρεχόμενης ποιότητας εργασίας.
Νοσηλευτική ηγεσία Σημαντικός ο ρόλος του προϊστάμενου τμήματος. Να βοηθήσει στη δημιουργία κουλτούρας εντός του τμήματος. Να διαθέτει ικανότητες και προσόντα σε κλινικό και διοικητικό επίπεδο, σε συνδυασμό με επικοινωνιακές δεξιότητες. Να είναι αμερόληπτος στο σχεδιασμό του προγράμματος εργασίας( βάρδειες) και να αντιμετωπίζει με σεβασμό όλους τους εργαζόμενους διασφάλιση εργασιακής ειρήνης και καταλλήλων συνθηκών εργασίας πρόνοια ομαλής ένταξης νέου προσωπικού εξέταση και μελέτη των ειδικών αναγκών του προσωπικού και κατανόηση απέναντι σε προσωπικά ή οικογενειακά προβλήματα αξιολόγηση και αναγνώριση της καλής απόδοσης του προσωπικού, των δυνατών και αδύνατων σημείων του.
Μέτρηση και αξιολόγηση της ποιότητας Φύλλα συλλογής δεδομένων Φύλλα ελέγχου δεδομένων Ερωτηματολόγια Συνεντεύξεις κ.α. -Τα δεδομένα αναλύονται με διαγράμματα, στατιστικές συσχετίσεις κ.α., ώστε να αξιοποιηθούν για τη μέτρηση της ποιότητας - Δείκτες αποτελεσμάτων: αρνητικοί = θνησιμότητα, αναπηρία, δυσαρέσκεια Θετικοί = επιβίωση, απουσία επιπλοκών, ψυχολογική κατάσταση Ικανοποίηση ασθενών, κερδίζει συνεχώς έδαφος θεωρούμενη ως η κυρίαρχη μέθοδος συλλογής των απόψεων των ασθενών αναφορικά με την ποιότητα της παρεχόμενης σε αυτούς φροντίδα. Η μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών πρέπει να είναι συνεχής, προκειμένου να είναι δυνατές οι συγκρίσεις και η αξιολόγηση της επίδρασης των διάφορων παρεμβάσεων στη διαμόρφωσή της.
Σας Ευχαριστώ