Ηλεκτρονικά Μακιματα: Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο Ζργο χρθματοδοτοφμενο από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ, με τίτλο: Using New Media to prevent and combat against Media Violence (Αρ. Συμβολαίου: JUST/2010/DAP3/AG/1350) Οδθγόσ για τον εκπαιδευτικό 1
Περιεχόμενα 1. Ειςαγωγι... 3 2. Φιλοςοφία του εκπαιδευτικοφ υλικοφ... 3 3. Προτεινόμενεσ Δραςτθριότθτεσ αξιοποίθςθσ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ για παιδιά... 5 4. Περιεχόμενα μακθμάτων «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο»... 8 5. Εκπαιδευτικό υλικό για Μακθτζσ Δθμοτικοφ και Γυμναςίου... 9 6. Ενθμερωτικό Τλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ... 16 7. Παράρτθμα... 19 2
1. Ειςαγωγι Εργαςτιριο Προθγμζνων Τεχνολογιϊν Μάκθςθσ και Πολιτιςμοφ Ο παρϊν Οδθγόσ ςάσ παρζχει τισ απαραίτθτεσ πλθροφορίεσ που χρειάηεςτε για να πλοθγθκείτε ςτo θλεκτρονικό μάκθμα: «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο για παιδιά Δθμοτικοφ και Γυμναςίου» και ςτο θλεκτρονικό μάκθμα «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο» ενθμερωτικό υλικό για γονείσ και εκπαιδευτικοφσ και να τα αξιοποιιςετε, όπωσ αυτά ςχεδιάςτθκαν και υλοποιικθκαν ςτο πλαίςιο του Ευρωπαϊκοφ ζργου: Using New Media to prevent and combat against Media Violence (Αρ. Συμβολαίου: JUST/2010/DAP3/AG/1350). Μπορείτε να μελετιςετε τισ προτεινόμενεσ δραςτθριότθτεσ αξιοποίθςθσ του μακιματοσ και να αποκτιςετε μια πλιρθ εικόνα του τρόπου δόμθςθσ των θλεκτρονικϊν μακθμάτων. 2. Φιλοςοφία του εκπαιδευτικοφ υλικοφ Το εκπαιδευτικό υλικό απαρτίηεται από δφο θλεκτρονικά μακιματα, τα εξισ: i) «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο για παιδιά Δθμοτικοφ και Γυμναςίου» ii) «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο» ενθμερωτικό υλικό για γονείσ και εκπαιδευτικοφσ Ηλεκτρονικό μάκθμα για παιδιά Το θλεκτρονικό μάκθμα για παιδιά ζχει ςχεδιαςτεί και δομθκεί, με ςκοπό να αξιοποιθκεί ςτθ ςχολικι τάξθ, για να ενθμερωκοφν τα παιδιά για διάφορεσ πτυχζσ του Διαδικτφου και για τουσ τρόπουσ με τουσ οποίουσ πρζπει να προςτατευτοφν από τουσ κινδφνουσ που υφίςτανται ςτον κυβερνοχϊρο. Τα παιδιά με τθν κακοδιγθςθ του εκπαιδευτικοφ κα πλοθγθκοφν ςτο εκπαιδευτικό υλικό: Θα μελετιςουν τουσ διδακτικοφσ ςτόχουσ κάκε εκπαιδευτικισ ενότθτασ, για να ζχουν γνϊςθ του τι κα αποκομίςουν ολοκλθρϊνοντασ κάκε ενότθτα. 3
Θα πλοθγθκοφν ςτον κυρίωσ κορμό του υλικοφ μελετϊντασ τισ πλθροφορίεσ που τουσ παρατίκενται και δομϊντασ τθ γνϊςθ χάρισ ςτθ διαδραςτικι παρουςίαςθ του υλικοφ. Θα περατϊςουν ςφντομα quiz αυτοαξιολόγθςθσ μετά το πζρασ κάκε ενότθτασ, με ςκοπό να κάνουν μια πολφ καλι επανάλθψθ τθσ νζασ γνϊςθσ που ζλαβαν και να ενιςχφςουν το γνωςτικό τουσ χάρτθ ςχετικά με τα ςυγκεκριμζνα κζματα που καλφπτει ζκαςτθ εκπαιδευτικι ενότθτα. Εν τζλει μποροφν να μελετιςουν ανακεφαλαιωτικά τα πιο ςθμαντικά ςθμεία κάκε ενότθτασ, πριν προχωριςουν ςτθν επόμενθ. Υλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ Το θλεκτρονικό μάκθμα που απευκφνεται ςτουσ γονείσ και εκπαιδευτικοφσ ζχει χαρακτιρα ενθμερωτικό και δθ ςυμβουλευτικό και μπορεί να αξιοποιθκεί ςτο πλαίςιο μιασ ςυηιτθςθσ ςτρογγυλισ τραπζηθσ, όπου με γνϊμονα τθν παρουςίαςθ του υλικοφ κα αφυπνιςτοφν γονείσ και εκπαιδευτικοί για το πϊσ να ςυμβουλεφουν και να προςτατεφουν τα παιδιά ςχετικά με κζματα που προκφπτουν είτε από άγνοια, είτε από αλόγιςτθ χριςθ του διαδικτφου είτε από κινδφνουσ που ελλοχεφουν ςτισ πλοθγιςεισ τουσ. 4
3. Προτεινόμενεσ Δραςτθριότθτεσ αξιοποίθςθσ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ για παιδιά Στθν παροφςα ενότθτα ζχουν καταγραφεί κάποιεσ προτεινόμενεσ δραςτθριότθτεσ αξιοποίθςθσ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ εντόσ και εκτόσ τάξθσ, οφτωσ ϊςτε τα παιδιά χρθςιμοποιϊντασ τισ γνϊςεισ, δεξιότθτεσ και ςτάςεισ που αποκόμιςαν από το υλικό να μποροφν να (ςυν)/ δθμιουργιςουν το δικό τουσ υλικό ανάλογα με το ςενάριο χριςθσ που κα τουσ δϊςει ο/θ εκπαιδευτικόσ. Συγκεκριμζνα: 1. Δραςτθριότθτα για τθν Ημζρα Αςφαλοφσ Διαδικτφου 2012, Τρίτθ, 7 Φεβρουαρίου 2012 ( http://www.saferinternet.gr/ ) Δράςθ: «Ανακαλφψτε τον ψθφιακό κόςμο μαηί με αςφάλεια!» Στο πλαίςιο τθσ Δράςθσ : «Πρεςβευτισ τθσ Ημζρασ Αςφαλοφσ Διαδικτφου 2012» που διοργανϊνεται από το SaferInternet μποροφν: Νθπιαγωγεία, Δθμοτικά, Γυμνάςια και Λφκεια να ετοιμάςουν πόςτερ και ςποτάκια. 2. Δραςτθριότθτεσ χριςθσ του υλικοφ ςε ποικίλα γνωςτικά αντικείμενα: ΓΝΩΣΙΚΟ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Δθμιουργία concept maps Δθμιουργία εννοιολογικϊν χαρτϊν (concept maps) με τισ κυριότερεσ ζννοιεσ που αποκόμιςαν τα παιδιά από μια ςυγκεκριμζνθ εκπαιδευτικι ενότθτα, τθν οποία παρακολοφκθςαν μζςω του θλ. Μακιματοσ «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο». Ανάρτθςθ των εννοιολογικϊν χαρτϊν ςτο blog του ςχολείου ι ςτθν θλεκτρονικι εφθμερίδα τθσ τάξθσ. Δθμιουργία διαδραςτικϊν posters Δθμιουργία διαδραςτικϊν posters ςφμφωνα με ζνα ςυγκεκριμζνο κζμα (π.χ. Πϊσ ςυλλζγουν διάφορεσ ιςτοςελίδεσ τα προςωπικά μασ ςτοιχεία και ποιεσ επιλογζσ απορριτου μποροφμε να ορίςουμε, για τα αντιμετωπίςουμε τζτοια φαινόμενα;) είτε ατομικά είτε ομαδικά. Προτεινόμενο εργαλείο για αυτι τθ δραςτθριότθτα: glogster. 5
Δθμιουργία flash παρουςίαςθσ Θζμα: Ζχετε κερδίςει ζνα βραβείο! Τι είναι το spam και τι μπορείτε να κάνετε με αυτό;. Οι μακθτζσ ςυλλζγουν διάφορα spam μθνφματα που ζχουν δεχτεί κατά καιροφσ ςτθν θλεκτρονικι τουσ διεφκυνςθ και δθμιουργοφν μια flash παρουςίαςθ με το Prezi.com. Βαςικι παράμετροσ: να γίνει θ διαφοροποίθςθ ανάμεςα ςτο spam & junk mail. ΓΝΩΣΙΚΟ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Παιχνίδι ρόλων Δίνονται ςτουσ μακθτζσ ςυγκεκριμζνα ςενάρια (π.χ. Ζςτω ότι είςαςτε ςτον Η/Υ και παίηετε ζνα παιχνίδι και ξαφνικά ςασ ηθτάει ζνασ θλεκτρονικόσ ςυμπαίκτθσ να του αποςτείλετε τα προςωπικά ςασ ςτοιχεία (όνομα, τθλζφωνο, διεφκυνςθ, email, το λογαριαςμό ςασ ςτο msn, hotmail..). Eςείσ πωσ πρζπει να χειριςτείτε μια τζτοια κατάςταςθ; Οι μακθτζσ χωρίηονται ςε ομάδεσ με ςκοπό να καταγράψουν τουσ διαλόγουσ ενόσ ςφντομου ςκετσ που κα παρουςιάςουν ςτθ ςυνζχεια ςτθν τάξθ. Mετά κα ακολουκιςει ςυηιτθςθ ςτθν τάξθ. υνεντεφξεισ - blogging Θζμα: «Οι φοβίεσ που ζχουν οι γονείσ μασ» Ατομικι ι Ομαδικι εργαςία: Δίνεται ςτουσ μακθτζσ το παραπάνω κζμα με ςκοπό να πάρουν ςυνζντευξθ από τουσ γονείσ τουσ ςχετικά με το ερϊτθμα: «Τι φοβάςτε πιο πολφ όταν τα εμείσ πλοθγοφμαςτε ςτο διαδίκτυο». Οι μακθτζσ μποροφν να αποτυπϊςουν ςε μια ςφντομθ αναφορά τισ απαντιςεισ των γονζων τουσ και ςτθ ςυνζχεια να τισ δθμοςιεφςουν ςε μορφι ενόσ ςφντομου άρκρου 400 λζξεων ςτο blog τθσ τάξθσ ι ςτθν θλεκτρονικισ εφθμερίδα του ςχολείου. ΓΝΩΣΙΚΟ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΛΛΙΣΕΧΝΙΚΩΝ Κόμικσ Οι μακθτζσ ζχουν καταγράψει ςε ομάδεσ τουσ διαλόγουσ ςτο παιχνίδι ρόλων που ζκαναν ςτο μάκθμα τθσ Νεοελλθνικισ Γλϊςςασ (βλ. προθγοφμενθ δραςτθριότθτα). Χρθςιμοποιοφν το Comic Strip Creator, το webcomicbookcreator, ι το Picturebooks για να δθμιουργιςουν ψθφιακά κόμικσ ι θλεκτρονικά βιβλία με τουσ διαλόγουσ που ετοίμαςαν ςτο μάκθμα τθσ Ν. Γλϊςςασ και ζτςι να οπτικοποιιςουν τα κείμενα τουσ. Μποροφν, επίςθσ, να ςχεδιάςουν τισ μικρζσ τουσ ιςτορίεσ (κόμικσ) ςτο χζρι και ςτθ ςυνζχεια να τα 6
Μεταμφιζςεισ Εργαςτιριο Προθγμζνων Τεχνολογιϊν Μάκθςθσ και Πολιτιςμοφ ψθφιοποιιςουν και να τα αναρτιςουν ςτο blog του ςχολείου ι ςτθν θλεκτρονικι εφθμερίδα τθσ τάξθσ. Θζμα: Πώσ παρουςιάηω τον εαυτό μου ςτο Διαδίκτυο; Με χαρτόνια, κόλλεσ, μαρκαδόρουσ τα παιδιά φτιάχνουν μάςκεσ δείχνοντασ το πϊσ κζλουν να παρουςιάηουν τον εαυτό τουσ ςτο διαδίκτυο (ςε ζνα παιχνίδι, ςε ζνα chat room, ςε ζνα μζςο κοινωνικισ δικτφωςθσ). Ετοιμάηουν και ζνα ςφντομο κειμενάκι με το ενδεικτικό profile status τουσ και ςτθ ςυνζχεια ςυηθτοφν με τον εκπαιδευτικό τουσ κινδφνουσ που ελλοχεφουν ςτθ δθμόςια εικόνα τουσ ςτο διαδίκτυο. ΓΝΩΣΙΚΑ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΑ: ΛΟΓΟΣΕΧΝΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ - ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΩΝ Για μακθτζσ τελευταίασ τάξθσ Γυμναςίου και Λυκείου Μελζτθ του βιβλίου: Connected του Νικόλασ Χριςτάκθ και Τηζιμσ Φάουλερ, εκδόςεισ: Κάτοπτρο και ανάλυςθ των εννοιϊν του. Καταγραφι μιασ ςφντομθσ περίλθψθσ των ςυναιςκθμάτων των παιδιϊν, ςχολίων και άλλων παρατθριςεων ςχετικά με το βιβλίο και ανάρτθςθ αυτϊν ςτο blog, glogster ι ςτθν θλεκτρονικι εφθμερίδα του ςχολείου. 7
4. Περιεχόμενα μακθμάτων «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο» Τα θλεκτρονικά μακιματα «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο» διαχωρίηονται ςτα εξισ: - Υλικό για παιδιά Δθμοτικοφ και Γυμναςίου, - Υλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ όπωσ αποτυπϊνεται και ςτθν οκόνθ που ακολουκεί. Περιεχόμενα μακιματοσ για τα Παιδιά (Δθμοτικοφ και Γυμναςίου) 8
Οκόνθ Δομι ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 5. Εκπαιδευτικό υλικό για Μακθτζσ Δθμοτικοφ και Γυμναςίου Στισ οκόνεσ που ακολουκοφν παρουςιάηεται θ δομι του μακθςιακοφ υλικοφ που απευκφνεται ςε παιδιά Δθμοτικοφ και Γυμναςίου, με ςκοπό να ενθμερωκοφν για τουσ κινδφνουσ που ελλοχεφουν όταν πλοθγοφνται ςτο διαδίκτυο και δθ ςτα μζςα κοινωνικισ δικτφωςθσ. Οκόνθ Εξώφυλλο 9
Οκόνθ Ειςαγωγικι Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ (π.χ «Αςφάλεια ςτο Διαδίκτυο») 10
Οκόνθ Οι ιρωεσ που εμφανίηονται ςε κάκε ενότθτα και κακοδθγοφν τα παιδιά ςτο υλικό Οκόνθ Καλωςόριςμα θρώων ςε κάκε Εκπαιδευτικι Ενότθτα 11
Οκόνθ Εκπαιδευτικοί Στόχοι ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 1 θ Οκόνθ Εκπαιδευτικό Υλικό ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 12
2 θ Οκόνθ Εκπαιδευτικό Υλικό ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 3 θ Οκόνθ - Εκπαιδευτικό Υλικό ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 13
4 θ Οκόνθ - Εκπαιδευτικό Υλικό ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ Οκόνθ Ειςαγωγικι Οκόνθ Αυτοαξιολόγθςθσ ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 14
1 θ Οκόνθ Ερώτθςθ Αυτοαξιολόγθςθσ ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 2 θ Οκόνθ Ερώτθςθ Αυτοαξιολόγθςθσ ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 15
Οκόνθ Ανακεφαλαίωςθ ενδεικτικισ Εκπαιδευτικισ Ενότθτασ 6. Ενθμερωτικό Τλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ Το παρόν υλικό ςυνιςτά το 2 ο μάκθμα που δθμιουργικθκε, με ςκοπό να ενθμερωκοφν οι γονείσ και οι εκπαιδευτικοί ςχετικά με τουσ ςωςτοφσ τρόπουσ χειριςμοφ τθσ ολοζνα και αυξανόμενθσ χριςθ του διαδικτφου από τα παιδιά. Είναι περιςςότερο ςυμβουλευτικόσ ο χαρακτιρασ του υλικοφ και δίνει τα βαςικά βιματα που χρειάηεται να ακολουκθκοφν, προκειμζνου οι γονείσ και οι εκπαιδευτικοί να είναι ςε κζςθ να προςτατεφςουν τα παιδιά από τουσ διαδικτυακοφσ κινδφνουσ. Οκόνθ Εξώφυλλο μακιματοσ 16
Οκόνθ Ειςαγωγικι 17
Οκόνθ Ειςαγωγικι ςτο κυρίωσ κορμό του υλικοφ Οκόνθ (ενδεικτικι) Υλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ 18
Οκόνθ (ενδεικτικι) Υλικό για Γονείσ και Εκπαιδευτικοφσ 7. Παράρτθμα 19
Μπορείτε να μεταφορτϊςετε το θλεκτρονικό μάκθμα κάνοντασ κλικ ςτο εξισ link: www.safesocialmedia.org. Για να κατεβάςετε το υλικό, πατιςτε πάνω ςτο download. Ζνα zip αρχείο κα ξεκινιςει να μεταφορτϊνεται. Μόλισ το κατεβάςετε και το ανοίξετε, κάντε κλικ πάνω ςτο αρχείο: index.htm για να τρζξετε το μάκθμα. Παράλλθλα, κα δοκεί και ζνα πακζτο με τα κάτωκι: ερωτθματολόγια αξιολόγθςθσ του υλικοφ για τουσ εκπαιδευτικοφσ, τουσ μακθτζσ και τουσ γονείσ τουσ. 20