ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άμεση φορολογία, φορολογικός συντονισμός, οικονομική ανάλυση και αξιολόγηση Πολιτική & συνεργασία στον τομέα της άμεσης φορολογίας Βρυξέλλες, 12 Σεπτεμβρίου 2013 TAXUD.D.2 (Ares 2013) 322439 Συνοπτική έκθεση σχετικά με το αποτέλεσμα της δημόσιας διαβούλευσης από τη Γ TAXUD Ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων Commission européenne/europese Commissie, 49 Bruxelles/Brussel, BELGIQUE/BELGIË - Tel. +32 2299
1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Από τις 2 Φεβρουαρίου 2013 έως τις 1 Μαΐου 2013, η ΓΔ TAXUD διεξήγαγε στο Διαδίκτυο διαβούλευση η οποία, εκτός από τις κλειστές ερωτήσεις, περιελάμβανε και ανοιχτές ερωτήσεις, υποχρεωτικές ή προαιρετικές, προκειμένου να δοθούν περισσότερες πληροφορίες από τους συμμετέχοντες, ιδίως όσον αφορά συγκεκριμένες εμπειρίες, τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα ενός ευρωπαϊκού κώδικα φορολογουμένων, τις βασικές αρχές και προτεραιότητες. Μολονότι η παρούσα συνοπτική έκθεση δεν παραθέτει καθεμία από τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων, όλες οι απαντήσεις αναλύθηκαν με σκοπό την κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού κώδικα φορολογουμένων. Ελήφθησαν συνολικά 7 απαντήσεις. Ωστόσο, 7 απ αυτές δεν ελήφθησαν υπόψη (διότι περιελάμβαναν, αντίθετα προς τους κανόνες προστασίας των δεδομένων, δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στα πεδία ελεύθερου κειμένου, τα στοιχεία επικοινωνίας ήταν λανθασμένα ή ελλιπή, ή κάποιες απαντήσεις εστάλησαν δύο φορές). 1 απαντήσεις ελήφθησαν υπόψη, εκ των οποίων 3 (48%) προέρχονται από πολίτες, 47 (42%) από οργανώσεις που είναι καταχωρισμένες στο μητρώο διαφάνειας των εκπροσώπων συμφερόντων, 9 (8%) από μη καταχωρισμένες οργανώσεις και 1 (1%) από κάποια δημόσια αρχή. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι από τις 6 απαντήσεις που διαβιβάστηκαν από τις οργανώσεις (καταχωρισμένες ή όχι), οι 26 προέρχονται από μία και την αυτή οντότητα (η οποία εκπροσωπείται σε 26 κράτη μέλη) με παρεμφερείς απαντήσεις ή εξηγήσεις. Επιπλέον, μία οργάνωση ανέφερε ότι δραστηριοποιείται σε 19 κράτη μέλη και μία άλλη σε 3 κράτη μέλη. Οι περισσότερες απαντήσεις προέρχονται από τη Γερμανία (18), ακολουθούμενες από εκείνες που προέρχονται από τη Γαλλία (17), την Ισπανία (9) και το Ηνωμένο Βασίλειο (8). Το γράφημα 1 παρέχει επισκόπηση των απαντήσεων ανά χώρα: Γράφημα 1: Συνολικός αριθμός απαντήσεων ανά χώρα 2
20 18 14 12 8 6 4 2 0 AT - Αυστρία BE - Βέλγιο BG - Βουλγαρία CY - Κύπρος CZ - Τσεχική Δημοκρατία DE - Γερμανία DK - Δανία EE - Εσθονία EL - Ελλάδα ES - Ισπανία FI - Φινλανδία FR - Γαλλία HU - Ουγγαρία IE - Ιρλανδία IT - Ιταλία LT - Λιθουανία LU - Λουξεμβούργο LV - Λετονία MT - Μάλτα NL - Κάτω Χώρες PL - Πολωνία PT - Πορτογαλία RO - Ρουμανία SE - Σουηδία SI - Σλοβενία SK - Σλοβακία UK -Ηνωμένο Βασίλειο Άλλη χώρα Η Επιτροπή δημοσίευσε όλες τις απαντήσεις στον δικτυακό της τόπο, με εξαίρεση εκείνες για τις οποίες ζητήθηκε ρητά να μην δημοσιοποιηθούν. 1.1. Ύπαρξη εθνικού κώδικα φορολογουμένων και γνώση της ύπαρξης του κώδικα αυτού Όσον αφορά το ερώτημα σχετικά με την ύπαρξη εθνικού κώδικα φορολογουμένου ή άλλου παρεμφερούς μέσου, 19 (17%) απήντησαν ότι δεν γνωρίζουν, ενώ αντίθετα 62 (6%) απήντησαν ότι η χώρα τους διαθέτει κώδικα φορολογουμένων και 29 (26%) ότι η χώρα τους δεν διαθέτει εθνικό κώδικα φορολογουμένων. Ειδικότερα, οι απαντήσεις από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν αντιφατικές, καθώς ορισμένες απ αυτές επιβεβαίωναν την ύπαρξη εθνικού κώδικα φορολογουμένων, ενώ άλλες δήλωναν το αντίθετο. Αντιφατικές απαντήσεις δόθηκαν επίσης σε σχέση με τη νομική φύση των εθνικών κωδίκων φορολογουμένων (ή άλλων ανάλογων μέσων). Σύμφωνα με τις περισσότερες από τις γερμανικές, ισπανικές, γαλλικές και ολλανδικές απαντήσεις, ο εθνικός κώδικας είναι νομικά δεσμευτικός στο σύνολό του για καθεμία από τις χώρες αυτές, ενώ σύμφωνα με μία απάντηση ο κώδικας είναι εν μέρει μόνο δεσμευτικός. Όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με τις περισσότερες απαντήσεις ο κώδικας δεν είναι δεσμευτικός, ενώ σύμφωνα με μία απάντηση είναι εν μέρει δεσμευτικός. Συνολικά, 48 από τις απαντήσεις (77%) ανέφεραν ότι οι εθνικοί κώδικες είναι νομικά δεσμευτικοί στο σύνολό τους, 7 (1%) ότι είναι μόνο εν μέρει νομικά δεσμευτικοί, (8%) ότι δεν είναι νομικά δεσμευτικοί και 2 (3%) από τους απαντήσαντες δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν. Σύμφωνα με τις δοθείσες απαντήσεις, ο εθνικός κώδικας φορολογουμένων ισχύει για τα φυσικά πρόσωπα που κατοικούν σε μια χώρα (8 (94%)), για τους κατοίκους αλλοδαπής (0 (80%)), για τις εθνικές νομικές οντότητες (60 (97%)), για τις λοιπές εθνικές οντότητες (2 (84%)) και για τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται 3
μέσω μιας μόνιμης εγκατάστασης (6 (90%)). Μόνο 2 (3%) δήλωσαν ότι δεν γνώριζαν ποια φυσικά ή νομικά πρόσωπα αφορά ο εθνικός κώδικας. Σύμφωνα με τις περισσότερες απαντήσεις, οι εθνικοί κώδικες φορολογουμένων ισχύουν για τους άμεσους φόρους (60 (97%)), τον ΦΠΑ (7 (92%)) και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (49 (79%)). Ωστόσο, ορισμένοι εθνικοί κώδικες φορολογουμένων ισχύουν και για διάφορους άλλους φόρους. Οι περισσότεροι από τους εθνικούς κώδικες φορολογουμένων είναι διαθέσιμοι σε έντυπη μορφή, αλλά λιγότεροι από τους μισούς έχουν δημοσιευθεί ηλεκτρονικά ή είναι διαθέσιμοι σε δικτυακούς τόπους. Όλοι οι κώδικες φορολογουμένων είναι διαθέσιμοι στην οικεία εθνική γλώσσα, αλλά σύμφωνα με τις απαντήσεις επτά κρατών μελών (Αυστρίας, Βελγίου, Βουλγαρίας, Κύπρου, Γερμανίας, Ισπανίας και Ρουμανίας) οι πληροφορίες είναι επίσης διαθέσιμες σε περισσότερες από μία γλώσσες. 36 από τους απαντήσαντες (7%) δήλωσαν ότι γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, ενώ 12 (2%) δήλωσαν ότι δεν τα γνωρίζουν. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες έχουν ενημερωθεί για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους από έντυπα, ενώ λιγότεροι από δημοσιεύσεις στο Διαδίκτυο και σε δικτυακούς τόπους. Άλλοι ανέφεραν ότι έχουν ενημερωθεί για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους από βιβλία, προγράμματα για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, ή διότι αναφέρονται σε φορολογικούς νόμους ή τους τα έχουν εξηγήσει φοροτεχνικοί. Σύμφωνα με μία απάντηση από τις Κάτω Χώρες, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις δεν δημοσιεύονται. Οι περισσότεροι (43 (63%)) απήντησαν ότι τα εφαρμοζόμενα φορολογικά κριτήρια καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων δημοσιεύονται, αλλά ότι είναι δυσνόητα. Σύμφωνα με 89 απαντήσεις (26%), τα εφαρμοζόμενα φορολογικά κριτήρια καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων δημοσιεύονται, αλλά είναι δύσκολο να βρεθούν. Τέλος, 6 (9%) απήντησαν ότι δημοσιεύονται αλλά όχι σε γλώσσα που οι ίδιοι κατανοούν και χειρίζονται καλά. Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει τη γνώση των φορολογουμένων όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σε κάθε κράτος μέλος: Πίνακας 1: Γνωρίζετε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας; Χώρα Όχι Ναι Σύνολο AT 2 2 BE 3 2 BG 1 1 CZ 1 1 DE 3 8 DK 1 1 EE 1 1 EL 2 2 ES 1 2 3 FR 1 6 IT 1 1 LU 3 3 LV 1 1 NL 3 3 Άλλη χώρα 1 1 2 4
RO 3 3 SK 1 1 UK 1 3 4 Σύνολο 12 36 48 1.2. Συγκεκριμένη εμπειρία όσον αφορά τον εθνικό κώδικα φορολογουμένων Σύμφωνα με 32 απαντήσεις (2%), ο κώδικας φορολογουμένων είναι εξαιρετικά χρήσιμος και 47 (43%) από τους απαντήσαντες έχουν ήδη κάνει χρήση του κώδικα αυτού στις συναλλαγές τους με τις φορολογικές αρχές. Ωστόσο, ένας αριθμός πολιτών πιστεύει ότι ο κώδικας φορολογουμένων είναι άχρηστος, είτε επειδή οι πολίτες αγνοούν την ύπαρξή του, είτε επειδή το περιεχόμενό του είναι πολύ γενικό και δεν αναφέρει σαφώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των φορολογουμένων ή οι πληροφορίες που παρέχει είναι ελλιπείς, είτε επειδή είναι σε γενικές γραμμές ιδιαίτερα περίπλοκος. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξαν και κάποιες απαντήσεις πολιτών οι οποίοι πιστεύουν ότι ο κώδικας φορολογουμένων θα είναι λιγότερο χρήσιμος και αξιόπιστος αν δεν είναι δεσμευτικός, ότι δεν είναι αρκετά συγκεκριμένος και δεν έχει εκτελεστό χαρακτήρα και ότι, αφού οι πληροφορίες που παρέχονται είναι περιορισμένες, θα ήταν επίσης χρήσιμη η καθιέρωση ειδικής τηλεφωνικής γραμμής. Τα κατωτέρω γραφήματα παρέχουν, βάσει των απαντήσεων που δόθηκαν, λεπτομερή εικόνα του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουν τον κώδικα φορολογουμένου οι φορολογούμενοι: Γράφημα 2: Οι φορολογούμενοι πιστεύουν ότι ο κώδικας φορολογουμένων είναι: - κατατοπιστικός (διευκολύνει και βελτιώνει την ενημέρωση των φορολογουμένων)
2 20 1 0 1 (Καθόλου) 3 (Εξαιρετικά) Γράφημα 3: Οι φορολογούμενοι πιστεύουν ότι ο κώδικας φορολογουμένων είναι: αξιόπιστος (αποτελεί αξιόπιστη βάση ενημέρωσης σχετικά με τα εφαρμοζόμενα κριτήρια) 2 20 1 0 1 (Καθόλου) 2 3 4 (Εξαιρετικά) Δεν γνωρίζουν Γράφημα 4: Οι φορολογούμενοι πιστεύουν ότι ο κώδικας φορολογουμένων είναι: χρήσιμος (μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν άμεσα για τις συναλλαγές τους με τις φορολογικές αρχές) 6
2 20 1 0 1 (Καθόλου) 2 3 4 (Εξαιρετικά) Δεν γνωρίζουν Γράφημα : Πώς θα αξιολογούσατε την πραγματική προστιθέμενη αξία και τη βοήθεια που παρέχει στους φορολογούμενους κατά τις εν λόγω συναλλαγές ο κώδικας φορολογουμένων; 20 18 14 12 8 6 4 2 0 1 (Καθόλου) 2 3 4 Δεν γνωρίζω (Εξαιρετικά) 1.3. Ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων 89 από τους απαντήσαντες (81%) τάσσονται υπέρ της θέσπισης ευρωπαϊκού κώδικα φορολογουμένων. Ως λόγοι αναφέρθηκαν, για παράδειγμα, η διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης όλων των πολιτών, η ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου, η βελτίωση της διαφάνειας και η εναρμόνιση των νομικών συστημάτων. Επιπλέον, απαντήσεις αναφέρουν ότι ο ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων θα συμβάλει στη μείωση των διαφορών και στην τυποποίηση της διαδικασίας συμμόρφωσης, 3 απαντήσεις αναφέρουν 7
ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς κανόνες που να επιτρέπουν να εκτιμηθεί εκ των προτέρων μια θέση και να εξασφαλίζουν μια πιο αποτελεσματική πρόσβαση στην εσωτερική αγορά και 2 ότι ο κώδικας αυτός θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τις τρίτες χώρες. Επιπλέον, επισημάνθηκαν τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: βελτίωση των πρακτικών και προβλέψιμη αξιολόγηση της φορολογικής οφειλής, καθορισμός πρόσθετων αρχών (έλεγχος και διερεύνηση, συμπεράσματα σχετικά με ορισμένα πραγματικά περιστατικά), προσέγγιση των νομοθεσιών, καλύτερη συνεννόηση κατά την επικοινωνία με τη φορολογική διοίκηση άλλου κράτους μέλους, δικαιώματα και υποχρεώσεις ευνόητα και νομικώς δεσμευτικά, κοινή βάση για τα ελάχιστα δικαιώματα και σύνδεση με την οδηγία 20//EΕ, περιορισμός της φοροδιαφυγής, μετάφραση σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, επισημάνθηκε ότι ο ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων δεν θα πρέπει κατ ουδένα τρόπο να είναι δεσμευτικός, καθότι τα εθνικά φορολογικά θέματα αποτελούν έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα και ότι θα ήταν επικίνδυνο να υπερβούμε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ανεκτά όρια σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, οποιαδήποτε προσπάθεια προς την κατεύθυνση ενός δεσμευτικού κώδικα θα προκαλούσε ανησυχίες από την άποψη της επικουρικότητας και αρκετοί από τους λόγους που αναφέρθηκαν σχετικά με τη σύνταξη του εν λόγω κώδικα, π.χ. γλωσσικοί φραγμοί, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε εθνικό επίπεδο. Άλλες ανησυχίες που εκφράστηκαν: ο κώδικας αυτός θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια δικαίου και θα αναμείξει διαφορετικές αρχές διαφορετικών έννομων τάξεων. Επιπλέον, η ΕΕ δεν θα έχει την αρμοδιότητα να συμπεριλάβει υποχρεώσεις που δεν προβλέπονται από τους εθνικούς κώδικες, εάν τα κράτη μέλη δεν συμφωνούν. Τέλος, ο κώδικας αυτός δεν θα είναι κατάλληλο μέσο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Ορισμένοι οργανισμοί επισήμαναν, μεταξύ άλλων, ότι: η θέσπιση του κώδικα είναι πρόωρη στο πλαίσιο της έλλειψης εναρμόνισης, ότι δεν υπάρχει κανένα όφελος από την ύπαρξη ενός γενικού πεδίου εφαρμογής, ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις θα πρέπει να καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο, ότι έχει χαμηλή προστιθέμενη αξία τόσο στην περίπτωση μη δεσμευτικής νομοθεσίας όσο και στην περίπτωση δεσμευτικού νομοθετήματος, περιορίζει την ασφάλεια δικαίου και αυξάνει τους κινδύνους σύγκρουσης και ότι η κυριαρχία θα πρέπει να παραμείνει στα κράτη μέλη. Επιπλέον, επτά από τους απαντήσαντες τόνισαν ότι αυτό αποτελεί πρωτίστως αρμοδιότητα των κρατών μελών. Σύμφωνα με τις περισσότερες απαντήσεις, το μεγαλύτερο όφελος που θα προκύψει από τον ευρωπαϊκού κώδικα φορολογουμένων θα είναι η διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης των ευρωπαίων φορολογούμενων και η βελτίωση της πρόσβασης στην εσωτερική αγορά στην περίπτωση διασυνοριακών συναλλαγών, χάρη στην εφαρμογή των ενιαίων αρχών. Όσον αφορά τις αρχές που αναφέρονται στη δημόσια διαβούλευση, οι περισσότερες απαντήσεις αναφέρουν ότι καθεμία απ αυτές θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον ευρωπαϊκό κώδικα φορολογούμενου. Ωστόσο, δεν θεωρήθηκαν όλες οι αρχές εξίσου σημαντικές. Ο ακόλουθος πίνακας δείχνει ποιες αρχές θεωρούνται σημαντικότερες: Πίνακας 2: Σημαντικότερες αρχές Κατάταξη Αρχή Αριθμός απαντήσεων 8
1 Νομιμότητα (επιβολή φόρου μόνο με νομοθετική πράξη) 3 2 3 4 7 8 9 9 Νομοθετική διαδικασία και διαβούλευση (δυνατότητα ακρόασης των ενδιαφερόμενων μερών) 14 Ασφάλεια δικαίου (μη αναδρομικότητα των νόμων, δικαίωμα υψηλού βαθμού προβλεψιμότητας, αρχή της καλής πίστης, ορθή, αποτελεσματική και έγκαιρη εφαρμογή των συμφωνιών με άλλες χώρες περί αποφυγής της διπλής φορολόγησης...) 13 Κατάρτιση προτύπων για τη φορολογική νομοθεσία (που θα διασφαλίζουν ότι η φορολογική νομοθεσία είναι σαφής και κατανοητή) 12 Δικαστικός έλεγχος (δυνατότητα προσφυγής σε ανεξάρτητο δικαστήριο) 8 Αρωγή φορολογουμένων (παροχή επαρκών και επικαιροποιημένων πληροφοριών στους φορολογούμενους ώστε να καταστεί δυνατή η συμμόρφωσή τους) 8 Αρχεία φορολογουμένων (τήρηση αρχείων από τον φορολογούμενο, έρευνα και κατάσχεση) 6 Διαδικασία επιβολής του φόρου (διαφάνεια στον υπολογισμό του φόρου, πληροφορίες σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα) 4 Απαλλαγή από τη διπλή φορολόγηση (π.χ. ύπαρξη νομοθετικών διατάξεων για την εξάλειψη της διπλής φορολόγησης βάσει του εσωτερικού δικαίου ή συμφωνιών με άλλες χώρες περί αποφυγής της διπλής φορολόγησης) 3 Αποφάσεις και ερμηνείες (δυνατότητα για τους φορολογούμενους να ζητούν εκ των προτέρων δεσμευτική ερμηνεία) 3 Μέτρα για την αντιμετώπιση των παραβάσεων του κώδικα φορολογουμένων (και από τους φορολογούμενους και από τις φορολογικές αρχές) 2 Απαγόρευση των διακρίσεων και της ισότητας των φορολογουμένων (καμία άνιση μεταχείριση λόγω φύλου, εθνικότητας, θρησκείας κ.λπ.) 2 Ικανότητα ανταπόκρισης (προθεσμίες απάντησης από τη φορολογική διοίκηση στα αιτήματα των φορολογούμενων) 2 Χρηστή φορολογική διοίκηση (οι φορολογικές διοικήσεις απομακρύνονται από την προσέγγιση ελέγχου και υιοθετούν περισσότερο μια προσέγγιση εξυπηρέτησης με την τήρηση όλων των αρχών, όπως π.χ. νομιμότητα) 2 Εκούσια γνωστοποίηση πληροφοριών (δυνατότητα του φορολογουμένου να διορθώσει τα λάθη / παραλείψεις σε δηλώσεις παρελθόντων ετών) 2 Διαδικασία ελέγχου (πλήρης ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, διατάξεις ισότιμης μεταχείρισης, καθήκον συνεργασίας του φορολογούμενου) 1 Βάρος της απόδειξης (γενικός κανόνας και περιστάσεις που δικαιολογούν αντιστροφή) 1 Αποκάλυψη στοιχείων και καθήκον ειλικρινούς δήλωσης εκ μέρους του φορολογουμένου (υποβολή φορολογικών δηλώσεων και πληροφοριών, τήρηση των προθεσμιών) 1 Αμεροληψία και ανεξαρτησία 1 Πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα λήψης μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής (διατάξεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των συναλλαγών και των συστημάτων που αποβλέπουν στην φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επιβολής 1 9
κυρώσεων και ποινών) Διαδικασία πληρωμής (υποχρέωση του φορολογούμενου να καταβάλλει τους φόρους εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών) 1 Δικαίωμα υπεράσπισης (δικαίωμα αρωγής και ακρόασης, δικαίωμα εκπροσώπησης από εξουσιοδοτημένο νομικό σύμβουλο) 1 Εκτός από τις ανωτέρω αρχές, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση να αναφέρουν και άλλες αρχές. Τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα έκαναν χρήση της δυνατότητας αυτής και ανέφεραν διάφορες αρχές που θα μπορούσαν επίσης να συμπεριληφθούν. 1.4. Άλλα θέματα που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στον κώδικα φορολογουμένων 1.4.1. Υποβολή φορολογικών δηλώσεων σε απευθείας σύνδεση 90 (82%) απήντησαν ότι η χώρα τους παρέχει τη δυνατότητα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων σε απευθείας σύνδεση, 8 (7%) απήντησαν ότι αυτό δεν είναι δυνατόν και 7 (6%) ότι δεν γνωρίζουν τίποτε σχετικά με τη δυνατότητα αυτή. Ορισμένα αποτελέσματα είναι αντιφατικά όσον αφορά την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία και το Λουξεμβούργο. Σύμφωνα με τις περισσότερες απαντήσεις ( (61%)), η υπηρεσία αυτή παρέχεται επίσης στους κατοίκους αλλοδαπής που είναι υπόχρεοι υποβολής φορολογικής δήλωσης στη χώρα τους, 8 (9%) απήντησαν ότι η δυνατότητα αυτή δεν υπάρχει στη χώρα τους και 27 (30%) δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν. Οι περισσότεροι από τους απαντήσαντες (62 (69%)) δήλωσαν ότι κάνουν χρήση της δυνατότητας αυτής. 6 (86%) απήντησαν ότι η υπηρεσία αυτή θα πρέπει να παρέχεται δωρεάν και (72%) απήντησαν ότι δεν θα πρέπει να προβλέπεται κανένα πλεονέκτημα για την υποβολή της φορολογικής δήλωσης σε απευθείας σύνδεση. Όσον αφορά τα πιθανά πλεονεκτήματα, κανένας από τους απαντήσαντες δεν ενδιαφερόταν για την πρόβλεψη μεγαλύτερης προθεσμίας, έκπτωσης ή οποιουδήποτε άλλου οφέλους, αλλά ένας πολίτης δήλωσε ότι θα πρέπει να προβλέπεται ταχύτερη επεξεργασία. 66 (60%) τάσσονται υπέρ της συγκέντρωσης ορισμένων στοιχείων που αφορούν την υποβολή φορολογικών δηλώσεων σε απευθείας σύνδεση σε κώδικα φορολογουμένου. 1.4.2. Ηλεκτρονικά αρχεία 73 (66%) απήντησαν ότι η χώρα τους παρέχει τη δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικών αρχείων σε απευθείας σύνδεση, (%) απήντησαν ότι αυτό δεν είναι δυνατόν και 1 (14%) ότι δεν γνωρίζουν. Ορισμένα από τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά όσον αφορά το Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. 46 (63%) απήντησαν ότι η υπηρεσία αυτή παρέχεται επίσης στους κατοίκους αλλοδαπής που είναι υπόχρεοι υποβολής φορολογικής δήλωσης στη χώρα τους, 8 (%) απήντησαν ότι στη χώρα τους δεν προβλεπόταν κάτι τέτοιο και 17 (23%) ότι δεν γνωρίζουν. Η πλειονότητα 44 (60%) δήλωσε ότι κάνει χρήση της δυνατότητας αυτής.
71 (6%) πιστεύουν ότι ο ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων θα πρέπει να περιλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όσον αφορά τα ηλεκτρονικά φορολογικά αρχεία. 1.4.3. Προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις Σύμφωνα με απαντήσεις από 17 χώρες, αποστέλλονται στους φορολογούμενους προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις, αλλά υπάρχουν αντιφατικές απαντήσεις όσον αφορά την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ισπανία, το Λουξεμβούργο, τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η πλειονότητα απήντησε ότι δεν αποστέλλονται προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις. Οι περισσότεροι (17 (36%)) απήντησαν είτε ότι δεν γνωρίζουν είτε ότι η υπηρεσία αυτή δεν παρέχεται στους κατοίκους αλλοδαπής που είναι υπόχρεοι υποβολής φορολογικής δήλωσης στη χώρα τους, ενώ 12 (26%) απήντησαν ότι παρέχεται η υπηρεσία αυτή. Οι περισσότεροι (31 (66 %)) δήλωσαν ότι κάνουν χρήση της δυνατότητας αυτής. Σε γενικές γραμμές, η πλειονότητα (18 (47%)) δεν προτιμά την αποστολή προσυμπληρωμένης φορολογικής δήλωσης στα φυσικά πρόσωπα, ενώ 12 (32%) τάσσονται υπέρ και 6 (%) δεν έχουν γνώμη. 46 (42%) ανέφεραν ότι ο ευρωπαϊκός κώδικας φορολογουμένων θα πρέπει να καλύπτει τις προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις, 31 (28%) απήντησαν ότι δεν θα πρέπει να τις καλύπτει και 18 (%) δεν γνωρίζουν. 2. ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, στις χώρες στις οποίες υπάρχει κώδικας φορολογουμένων ή ανάλογο μέσο, οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες απήντησαν ότι δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, ενώ οι περισσότεροι συμμετέχοντες από το Βέλγιο και την Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει τέτοιος κώδικας, απήντησαν ότι δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Τα αποτελέσματα αυτής της δημόσιας διαβούλευσης θα διαφωτίσουν το έργο ομάδας εργασίας Fiscalis, η οποία απαρτίζεται από εθνικούς εμπειρογνώμονες στον τομέα αυτόν και η οποία συγκροτήθηκε με σκοπό τη συζήτηση και την κατάρτιση ευρωπαϊκού κώδικα φορολογούμενων. Οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της εν λόγω ομάδας, η οποία συγκροτήθηκε τον Ιούνιο του 2013, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από δώδεκα κράτη μέλη.