HEKTIΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΛΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ X.ΠΩΓΩΝΙΔΗΣ 1,Α.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2,Ε.ΞΕΝΟΔΟΧΙΔΟΥ 3, Δ.ΟΥΖΟΥΝΗΣ 2, Μ.ΤΣΟΥΛΗ 3,Α.ΠΑΠΠΑ 3, Ε.ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ 4 1.Κ.Υ ΜΑΥΡΟΘΑΛΑΣΣΑΣ, 2.Κ.Υ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ, 3.Κ.Υ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΗΣ, 4.Γ.Ν.ΣΕΡΡΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εδώ και τρεις αιώνες ο Dr Tomas Willis ανέφερε ότι ο διαβήτης είναι «αποτέλεσμα λύπης ή μακράς θλίψης». Έκτοτε έχει διαπιστωθεί ότι διαβήτης και κατάθλιψη παρουσιάζουν συσχέτιση καθώς η κατάθλιψη σε διαβητικούς είναι 2-3 φορές πιο συχνή έναντι του γενικού πληθυσμού, 1 στους 5 διαβητικούς έχει καταθλιπτική συμπτωματολογία, ενώ η σχέση είναι αμφίδρομη.
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Στις μέρες μας μια μεγάλη μετα-ανάλυση που διενεργήθηκε από τον Anderson et al και συμπεριέλαβε 21,351 διαβητικούς, έδειξε ότι ο επιπολασμός της μείζονος κατάθλιψης ανέρχεται στο 11% και της υποκλινικής κατάθλιψης στο 31% (Leonard, 2010). Στην Ελλάδα, σε μελέτη δείγματος διαβητικών τύπου ΙΙ ασθενών, βρέθηκε ένα ποσοστό 33,4% με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης ( Sotiropoulosetal, 2008).
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει την ύπαρξη μιας αμφίδρομης σχέσης μεταξύ κατάθλιψης και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Σύμφωνα με αυτές η κατάθλιψη σχετίζεται με 60% αύξηση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, ενώ ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ σχετίζεται με ένα μέτριο κίνδυνο 15% για εκδήλωση κατάθλιψης. Υπάρχουν δύο κύριες υποθέσεις που εξηγούν αυτή τη σχέση μεταξύ διαβήτη και κατάθλιψης. Η μία υπόθεση εξηγεί ότι η κατάθλιψη προηγείται του διαβήτη, πιο συγκεκριμένα η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη. Ενώ η δεύτερη υπόθεση θεωρεί ότι η κατάθλιψη στους διαβητικούς ασθενείς οφείλεται στο χρόνιο ψυχοκοινωνικό στρες που προκαλεί ο ίδιος ο διαβήτης (Leonard, 2010).
Σκοπός Σκοπό της παρούσας μελέτης αποτέλεσαν: η εκτίμηση του επιπολασμού της κατάθλιψης των ασθενών που πάσχουν από ΣΔ τύπου ΙΙ η αξιολόγηση της ικανοποίησης από τη θεραπεία που λαμβάνουν, η διερεύνηση πιθανών επιδράσεων δημογραφικώνανθρωπομετρικών και ιατρικών παραγόντων καθώς και οι πιθανές μεταξύ τους συσχετίσεις
Υλικό Φύλο Ν % Άνδρες 90 55,6 Γυναίκες 72 44,4 162 100 Μ.Ο Ηλικία 66,5
Μέθοδος Προσωπική συνέντευξη Συμπλήρωση ερωτηματολογίου που περιλάμβανε τα εξής μέρη: Zung Depression Self-Rating Scale Ανθρωπομετρικά, δημογραφικά και ιατρικά δεδομένα Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 162 ασθενών που έπασχαν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και επισκέφθηκαν τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία του Κέντρου Υγείας Σιδηροκάστρου από τον Οκτώβριο του 2012 έως τον Ιανουάριο του 2013. H κλίμακα αυτοαξιολόγησης κατάθλιψης ZUNG χρησιμοποιήθηκε για τη διερεύνηση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Χρησιμοποιήθηκε και το ερωτηματολογίου DTSQ που αφορούσε την ικανοποίηση από την αντιδιαβητική θεραπεία
Αποτελέσματα ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ SD (Τυπική απόκλιση) ZUNG (SDS index) 50,14 11,5 DTQS 26,7 4,6
Επιπολασμός της κατάθλιψης 16% 5% 48% Χωρίς καταθλιπτικά συμπτώματα Υποκλινική κατάθλιψη Μέτρια κατάθλιψη 31% Σοβαρή κατάθλιψη
Διαφορές του ZUNG (SDS index)
Διαφορές του DTSQ
Συσχέτιση μεταξύ των ερωτηματολογίων Συντελεστής συσχέτισης (r) μεταξύ ZUNG(sds) και DTSQ ZUNG (sds) r P DTSQ -,497 ** <0.01 Η συσχέτιση είναι σημαντική στο επίπεδο 0,01 κατά Spearman s rho.
Αποτελέσματα Ο επιπολασμός της κατάθλιψης του δείγματος ήταν 51,9%. Υψηλότερες βαθμολογίες στο ερωτηματολόγιο ZUNG(SDS) βρέθηκε να συνδέονται με το γυναικείο φύλο, με το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, τη χηρεία και την κακή ρύθμιση του διαβήτη. Η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και ικανοποίησης από τη θεραπεία ήταν στατιστικά σημαντική, υποδηλώνοντας ότι όσο η κατάθλιψη αυξάνεται η ικανοποίηση από τη θεραπεία μειώνεται.
Αποτελέσματα Διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό κατάθλιψης είναι μεγαλύτερο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Όσο χαμηλότερο το επίπεδο μόρφωσης τόσο αυξάνονται τα συμπτώματα κατάθλιψης. Σχετικά με την οικογενειακή κατάσταση οι χήροι ασθενείς του δείγματος εμφάνισαν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Αποτελέσματα Τέλος όσον αφορά τη ρύθμιση του διαβήτη γίνεται αντιληπτό ότι όσο χειροτερεύει η ρύθμιση του διαβήτη τόσο αυξάνεται η καταθλιπτική συμπτωματολογία. Τέλος, καλύτερη ικανοποίηση από τη θεραπεία εξέφρασαν οι άνδρες, οι υψηλού εκπαιδευτικού επιπέδου ασθενείς, οι άγαμοι και οι ασθενείς με καλή ρύθμιση του διαβήτη.
Συμπεράσματα Τα αποτελέσματα της μελέτης θα μπορούσαν να έχουν θετική επιρροή στην προαγωγή της υγείας των διαβητικών ασθενών, στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Τα αποτελέσματα της μελέτης μας υποδηλώνουν ότι η σχέση μεταξύ της καλής ρύθμισης του διαβήτη και της κατάθλιψης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη διαχείριση του ΣΔ τύπου ΙΙ στην καθημερινή κλινική πρακτική. Προγράμματα εκπαίδευσης των διαβητικών ασθενών θα μπορούσαν να συμβάλουν αποφασιστικά τόσο στην βελτίωση της ρύθμισης του διαβήτη όσο και στην κοινωνική και συναισθηματική τους υποστήριξη, προάγοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!