ΕΠΕΑΕΚ : AΝΑΜΟΡΦΩΣΗ A ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης 8 Αρχές επικοινωνίας στον αθλητισµό Μάριος Γούδας Επικοινωνία - αλληλεπίδραση - έννοια ιαδικασία επικοινωνίας - διαδροµή µηνυµάτων - στοιχεία και ενέργειες Μορφές επικοινωνίας - λεκτική µη λεκτική - η δύναµη της µη λεκτικής Αποτελεσµατικά µηνύµατα Προπονητής - προπονητής ποµπός Αρχές επικοινωνίας για προπονητές Εµπόδια στην επικοινωνία - δεξιότητες που πρέπει να καλλιεργηθούν - έκφραση συναισθηµάτων και αναγκών - ενεργητική ακρόαση - υποδείξεις για καλύτερη ακρόαση - υποδείξεις για κατάσταση αντιπαράθεσης θέµατα για συζήτηση Προτεινόµενη βιβλιογραφία John Locke ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΑΛΕΞΗΣ Επικοινωνία - αλληλεπίδραση Επικοινωνία Έννοια Ενεργή διαδικασία αλληλεπίδρασης µεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων που ασκεί καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα της ζωής τους ιαδικασία επικοινωνίας Αφαιρετική διαδροµή των µηνυµάτων ακούµε το 50%των µηνυµάτων που δεχόµαστε 50% προσέχουµε το 50% αυτών που ακούµε 25% καταλαβαίνουµε το 50% αυτών που προσέχουµε 12,5% πιστεύουµε το 50% αυτών που κατανοούµε 6,25% θυµόµαστε το 50% αυτών που πιστεύουµε 3,125% ιαδικασία επικοινωνίας Στοιχεία και ενέργειες στην επικοινωνία ποµπός κωδικοποίηση µέσο µεταβίβασης δέκτης αποκωδικοποίηση Page 1
Μορφές επικοινωνίας Επικοινωνία Μορφές επικοινωνίας Η δύναµη της µη λεκτικής επικοινωνίας Το µήνυµα µεταφέρεται Λόγος Λεκτική Παραλεκτική Σωµατική επαφή Μη Λεκτική Γλώσσα του σώµατος Χρήση του χώρου 7% Λεκτικά 38% Με το ύφος της οµιλίας 55% Με τη γλώσσα του σώµατος Αποτελεσµατικά µηνύµατα προπονητής άµεσα προσωπικά σαφή ειλικρινή ολοκληρωµένα ενθαρρυντικά όχι διπλά λεκτικά σε συµφωνία µε µη λεκτικά επαναλαµβανόµενα όταν χρειάζεται ποµπός Αθλητές- αθλήτριες Παράγοντες ιαιτητές Γονείς Άλλοι προπονητές δέκτης προπονητής - ποµπός πληροφορεί διδάσκει διορθώνει επιδοκιµάζει - αποδοκιµάζει επιπλήττει Προπονητής - ποµπός προπονητής «ήµο έχεις χάσει αρκετές προπονήσεις τις τελευταίες εβδοµάδες και έµεινες αρκετά πίσω από τους υπόλοιπους. Νοµίζω ότι πρέπει να δουλέψεις περισσότερο για να καλύψεις το χαµένο έδαφος» αθλητής (σκέφτεται) «µάλλον δεν θα είµαι στην αποστολή στον επόµενο αγώνα» Page 2
Αρχές Επικοινωνίας για Προπονητές ειλικρίνεια συνέπεια κατανόηση στα συναισθήµατα των άλλων κριτική στη συµπεριφορά γλώσσα σώµατος για θετικά µηνύµατα διδασκαλία δεξιοτήτων έκφραση συναισθηµάτων µε εποικοδοµητικό τρόπο Αρχές Επικοινωνίας για Προπονητές όχι αµυντική στάση όχι σαρκασµός όχι κριτική στο άτοµο όχι διακρίσεις Εµπόδια στην επικοινωνία αθλητών-προπονητών συχνά οι αθλητές διακατέχονται από: φόβο απόρριψης χαµηλή αυτοπεποίθηση φόβο για πιθανές συνέπειες έλλειψη δεξιοτήτων επικοινωνίας εξιότητες που πρέπει να καλλιεργηθούν έκφραση συναισθηµάτων και αναγκών σωστή ακρόαση έκφραση συναισθηµάτων και αναγκών Περιέγραψε : τη συµπεριφορά που σε ενοχλεί τα συναισθήµατα που σου προκαλεί η συµπεριφορά και τις επιπτώσεις της την αλλαγή που ζητάς στη συµπεριφορά του άλλου πως θα αντιδράσεις αν η επιθυµία σου δεν γίνει σεβαστή Ενεργητική ακρόαση διάθεση για ακρόαση κατανόηση του σκοπού κρίση απ το περιεχόµενο διάκριση αντικειµενικής υποκειµενικής αλήθειας διάκριση ασυµφωνίας λεκτικών µη λεκτικών επιχειρηµάτων ανίχνευση προκατάληψης Page 3
καλύτερη ακρόαση δεκτικότητα, υποµονή προσοχή αποφυγή αβεβαιότητας ερωτήσεις αποµάκρυνση παρεµβολών καθυστέρηση στη διαµόρφωση γνώµης Κατάσταση αντιπαράθεσης µη προτείνεις τη λύση µη διακόπτεις την επικοινωνία µη προσπαθείς να κατατροπώσεις τον άλλο µη χρησιµοποιείς µη λεκτικά µηνύµατα µη συζητάς το πρόβληµα µε άλλους Κατάσταση αντιπαράθεσης βεβαιώσου ότι καταλαβαίνεις τη θέση του άλλου βεβαιώσου ότι καταλαβαίνεις τα αισθήµατα του άλλου επανέλαβε µε δικά σου λόγια τη θέση του άλλου ατόµου περιέγραψε µετά τη δική σου θέση και τα δικά σου αισθήµατα Θέµατα για συζήτηση 1. Η έλλειψη επικοινωνιακής ικανότητας σ έναν τοµέα (για παράδειγµα στον αθλητισµό) σηµαίνει έλλειψη και σε άλλους τοµείς της ζωής; Θέµατα για συζήτηση 2. H εµπλοκή των γονέων κάποιων αθλητών (όχι λίγων στην Ελλάδα) στο έργο του προπονητή. Προτεινόµενη βιβλιογραφία Θεοδωράκης Γ., Γούδας Μ., Παπαιωάννου Α.(2001). Ψυχολογική Υπεροχή στον Αθλητισµό. Κεφάλαιο 15. Eκδόσεις Χριστοδουλίδη. Weinberg, S., & Gould, D. (1999). Foundations of Sport and Exercise Psychology. Κεφάλαια 10, 22, 24. Human Kinetics Page 4
Αν θέλουµε να αλλάξουµε τον κόσµο πρέπει να αλλάξουµε τον εαυτό µας Αν θέλουµε να αλλάξουµε τον εαυτό µας θα πρέπει να αλλάξουµε τον τρόπο που σκεφτόµαστε και µιλάµε Αν θέλουµε να αλλάξουµε τον τρόπο που µιλάµε θα πρέπει να µάθουµε να µιλάµε όπως σε αυτούς που αγαπάµε και νοιαζόµαστε John Locke Page 5