Δημοσιοποιήσεις με βάση τον Πυλώνα 3 της Βασιλείας ΙΙ για το έτος 2012 Επισυνάπτεται ανακοίνωση ημερομηνίας 26 Απριλίου 2013

Transcript

1 0003/ /el Άλλες Ανακοινώσεις HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD Δημοσιοποιήσεις με βάση τον Πυλώνα 3 της Βασιλείας ΙΙ για το έτος 2012 Επισυνάπτεται ανακοίνωση ημερομηνίας 26 Απριλίου 2013 HB Attachments: 1. Δημοσιοποιήσεις με βάση τον Πυλώνα3 της Βασιλείας ΙΙ για το έτος Δημοσιοποιήσεις με βάση τον Πυλώνα 3 της Βασιλείας ΙΙ για το έτος 2012 Non Regulated Publication Date: 26/04/2013

2

3 ΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΥΛΩΝΑ 3 ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΙΙ ΕΤΟΣ 2012 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 70(1) ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΤΟΥ 2006 ΕΩΣ (Αρ. 2) ΤΟΥ 2011

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΕΛΙ Α 1. ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΒΑΣΗ Μετοχικό κεφάλαιο ανειακό κεφάλαιο ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟ ΟΧΩΝ Βασικές αρχές πολιτικής αμοιβών του Ομίλου Έκθεση Πολιτικής Αμοιβών για το έτος Μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου και κατηγορίες Προσωπικού Γεωγραφικοί τομείς ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΟΜΙΛΟΥ Εσωτερική ιαδικασία Αξιολόγησης της Κεφαλαιακής Επάρκειας (Ε ΑΚΕ) ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ Ορισμός Πιστωτικού Κινδύνου Υπηρεσία ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου Ομίλου (Υ ΠΚ) ιαδικασίες ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου Μέτρηση Πιστωτικού Κινδύνου και Υιοθέτηση Πιστωτικών Ορίων Εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ Εφαρμογή της Τυποποιημένης Μεθόδου Καθορισμένοι Εξωτερικοί Οργανισμοί Πιστοληπτικής Αξιολόγησης στην εφαρμογή της Τυποποιημένης Μεθόδου Πολιτικές Αντιστάθμισης και Μείωσης του Πιστωτικού Κινδύνου Κίνδυνος Απομείωσης Αξίας ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ορισμός Κινδύνου Αγοράς και Ρευστότητας Υπηρεσία ιαχείρισης Κινδύνων Αγοράς και Ρευστότητας Ομίλου (Υ KΑΡ) ιαδικασίες ιαχείρισης Κινδύνου Ρευστότητας ιαδικασίες ιαχείρισης Κινδύνου Αγοράς Εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ για τον Κίνδυνο Αγοράς Πυλώνας ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Ορισμός Λειτουργικού Κινδύνου Οι Τρείς Γραμμές Άμυνας (the Τhree Lines of Defense) ρόλοι, ευθύνες, υποχρεώσεις Υπηρεσία ιαχείρισης Λειτουργικών Κινδύνων Ομίλου (Υ ΛΚ) ιαδικασίες ιαχείρισης Λειτουργικών Κινδύνων Συστήματα Αναφοράς

5 8.6 Πολιτικές Αντιστάθμισης και Μείωσης Κινδύνων Εσωτερικός Έλεγχος Εξωτερικός Έλεγχος Κεφαλαιακή Απαίτηση

6 1. ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Οι ακόλουθες πληροφορίες δημοσιοποιούνται με βάση την παράγραφο 70 της Ενότητας Α της Οδηγίας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου προς τις Τράπεζες για τον Υπολογισμό των Κεφαλαιακών Απαιτήσεων και των Μεγάλων Χρηματοδοτικών Ανοιγμάτων του 2006 έως (Αρ. 2) του 2011 (η Οδηγία). H μητρική εταιρεία του Ομίλου είναι η Ελληνική Τράπεζα ημόσια Εταιρεία Λτδ (η Τράπεζα), η οποία συστάθηκε στην Κύπρο και είναι δημόσια εταιρεία. Η κυριότερη δραστηριότητα του Ομίλου είναι η παροχή ευρέους φάσματος τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που περιλαμβάνουν χρηματοδοτικές, επενδυτικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, ως επίσης και υπηρεσίες καταπιστευματοδόχων και πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων τρίτων (φάκτοριγκ). Η Τράπεζα παρέχει τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες μέσω των καταστημάτων της στην Κύπρο και Ρωσία και διατηρεί Γραφεία Αντιπροσωπείας στη Μόσχα, Γιοχάνεσμπουργκ, Αγία Πετρούπολη και Κίεβο. Μέχρι τις 25 Μαρτίου 2013 η Τράπεζα παρείχε τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και μέσω ικτύου Καταστημάτων στην Ελλάδα τα οποία πουλήθηκαν στις 26 Μαρτίου 2013 (βλ. Σημείωση 43 των Οικονομικών Καταστάσεων). Με βάση την παράγραφο 16 της Ενότητας Α της Οδηγίας, η Τράπεζα δημοσιοποιεί τις απαιτούμενες πληροφορίες βάσει της ενοποιημένης της οικονομικής κατάστασης όπως περιγράφεται πιο κάτω. Στις 31 εκεμβρίου 2012 οι θυγατρικές εταιρείες ενοποιήθηκαν ως ακολούθως για λογιστικούς και εποπτικούς σκοπούς: Βάση ενοποίησης για Θυγατρική εταιρεία Μερίδιο % Λογιστικούς σκοπούς Εποπτικούς σκοπούς Ελληνική Τράπεζα (Επενδύσεις) Λτδ 100 Πλήρης Πλήρης Hellenic Bank Trust and Finance Corporation Ltd 100 Πλήρης Πλήρης Παγκυπριακή Ασφαλιστική Λτδ 99,99 Πλήρης Σημ. 1 Hellenic Alico Life Insurance Company Ltd 72,50 Πλήρης Σημ. 1 Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Ε.Π.Ε. 99,50 Πλήρης Σημ. 1 Hellenic Trade Services Limited 100 Πλήρης Πλήρης, Σημ. 2 Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Λτδ 100 Πλήρης Σημ. 1 Limited Liability Company Commercial Bank Hellenic Bank 100 Πλήρης Πλήρης, Σημ. 3 Borenham Holdings Ltd 100 Πλήρης Πλήρης Σημειώσεις: 1. Οι επενδύσεις στις ασφαλιστικές εταιρείες Παγκυπριακή Ασφαλιστική Λτδ, Hellenic Alico Life Insurance Company Ltd, Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Ε.Π.Ε. και Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Λτδ αφαιρούνται από το σύνολο των βασικών και συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων, σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της Οδηγίας (βλέπε Παράγραφο 2 Κεφαλαιακή Βάση). Με βάση την Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου από την 1η Ιανουαρίου 2013, οι επενδύσεις αυτές θα αφαιρούνται 50% από τα βασικά ίδια κεφάλαια και 50% από τα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια. Στις 31 εκεμβρίου 2012 η Τράπεζα προχώρησε σε απομείωση της αξίας της επένδυσης που κατέχει στην Παγκυπριακή 4

7 Ασφαλιστική Λτδ κατά χιλ. αντικατοπτρίζοντας την εκτιμημένη αξία της εταιρείας που υπολογίστηκε με βάση τις μελλοντικές ταμειακές ροές οι οποίες προεξοφλήθηκαν στην παρούσα αξία τους χρησιμοποιώντας ένα προ-φόρου προεξοφλητικό επιτόκιο το οποίο αντανακλά τις τρέχουσες εκτιμήσεις της αγοράς για τη διαχρονική αξία του χρήματος και τους συναφείς με την επένδυση κινδύνους. 2. Στις 23 Σεπτεμβρίου 2011, η Hellenic Trade Services Limited σταμάτησε τις δραστηριότητές της και τέθηκε την ίδια μέρα σε εκούσια εκκαθάριση ενώ η διαδικασία εκκαθάρισής της ολοκληρώθηκε στις 26 Ιουνίου Στις 28 Μαρτίου 2011, η θυγατρική εταιρεία Limited Liability Company Commercial Bank Hellenic Bank προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με την Τράπεζα για την έκδοση 10-ετούς σύμβασης δανείου μειωμένης εξασφάλισης (Subordinated Loan) ύψους 436 εκατ. Ρούβλια. 4. Η Athena Real Estate Holdings Limited είναι 100% θυγατρική εταιρεία της Τράπεζας, έχει εκδομένες και όχι πληρωμένες (δεν έχουν κληθεί για πληρωµή) μετοχές ονοµαστικής αξίας 1,71 και έχει αγοραστεί από την Αθηνά Κυπριακή Εταιρεία Λτδ για 1 τον Μάιο του Κατά τη διάρκεια του 2012 η Τράπεζα ενεργοποίησε διαδικασία εκούσιας διάλυσης της εταιρείας η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του Στις 21 εκεμβρίου 2012 ολοκληρώθηκε η διάλυση της Ελληνική Trust Συμμετοχές Α.Ε. µε την διαγραφή της εταιρείας από το Μητρώο Ανώνυμων Εταιρειών. 6. Η εταιρεία ΜΙΑ (Αντιπροσωπείες Ασφαλειών Λτδ), η οποία ήταν αδρανής στις 31 εκεμβρίου 2012 βρισκόταν σε διαδικασία εκούσιας εκκαθάρισης η οποία ολοκληρώθηκε στις 25 Ιανουαρίου

8 2. ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΒΑΣΗ Το κεφάλαιο του Ομίλου για εποπτικούς σκοπούς με βάση την Οδηγία αναλύεται ως ακολούθως: Κύρια βασικά ίδια κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν το μετοχικό κεφάλαιο, το αποθεματικό από την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο, το αποθεματικό προσόδου μείον προτεινόμενα μερίσματα και το αποθεματικό συναλλαγματικών διαφορών. Από τα κύρια βασικά ίδια κεφάλαια αφαιρούνται η λογιστική αξία των άυλων περιουσιακών στοιχείων και το αποθεματικό επανεκτίμησης επενδύσεων σε χρεόγραφα. Βασικά ίδια κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν τα Κύρια Βασικά ίδια κεφάλαια, τα αξιόγραφα κεφαλαίου και τα μη σωρευτικά μετατρέψιμα αξιόγραφα κεφαλαίου. Συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν δανειακό κεφάλαιο μειωμένης εξασφάλισης και αποθεματικά επανεκτίμησης (αποθεματικό επανεκτίμησης επενδύσεων σε μετοχές και αποθεματικό επανεκτίμησης γης και κτιρίων). Αφαιρέσεις από τα ίδια κεφάλαια, συμπεριλαμβάνουν τη λογιστική αξία των ειδικών συμμετοχών εκτός του πιστωτικού τομέα η οποία υπερβαίνει τα όρια που καθορίζει το άρθρο 13 των περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμο. 6

9 Ο πιο κάτω πίνακας παρουσιάζει την κατάσταση των ιδίων κεφαλαίων του Ομίλου στις 31 εκεμβρίου 2012: Ίδια κεφάλαια 2012 '000 Βασικά ίδια κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο Αποθεματικό προσόδου Συναλλαγματικές διαφορές Μείον: Αποθεματικό επανεκτίμησης επενδύσεων σε χρεόγραφα (1.963) Μείον: Άϋλα περιουσιακά στοιχεία (4.176) Συνολικά κύρια βασικά ίδια κεφάλαια Αξιόγραφα κεφαλαίου Μη Σωρευτικά Μετατρέψιμα Αξιόγραφα Κεφαλαίου Συνολικά βασικά ίδια κεφάλαια Συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια Αποθεματικό επανεκτίμησης επενδύσεων σε μετοχές Αποθεματικό επανεκτίμησης γης και κτιρίων ευτεροβάθμιο δανειακό κεφάλαιο Συνολικά συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια Σύνολο βασικών και συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων Μείον: Συμμετοχές σε ασφαλιστικές εταιρείες (33.766) Μείον: Συμμετοχή πέραν του 10% (365) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Η πολιτική του Ομίλου είναι η διατήρηση ισχυρής κεφαλαιακής βάσης ώστε να διατηρείται η εμπιστοσύνη των επενδυτών, των πιστωτών και της αγοράς και να υποστηρίζεται η μελλοντική εξέλιξη των εργασιών του. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου απαιτεί τη διατήρηση καθορισμένων δεικτών κεφαλαίου σε σχέση με τους κινδύνους που αναλαμβάνει η Τράπεζα. Ο είκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας του Ομίλου σύμφωνα με τον Πυλώνα 1 της Βασιλείας ΙΙ στις 31 εκεμβρίου 2012 ανήλθε σε 13,6% ( εκέμβριος 2011: 12,9%), ο είκτης Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων ανήλθε σε 10,9% ( εκέμβριος 2011: 10,1%) και ο είκτης Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων ανήλθε σε 8,2% ( εκέμβριος 2011: 7,1%). Αντίστοιχα, οι ελάχιστοι απαιτούμενοι εποπτικοί δείκτες για την Ελληνική Τράπεζα, λαμβάνοντας υπόψη την προσαύξηση, η οποία υπολογίζεται με βάση το ποσοστό των στοιχείων ενεργητικού της τράπεζας έναντι του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Κυπριακής ημοκρατίας (ΑΕΠ), που τέθηκε σε εφαρμογή από τις 31 εκεμβρίου 2012 διαμορφώνονται, σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες της Στατικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών για το ΑΕΠ σε πραγματικές τιμές, σε 11,7% ( είκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας), 9,7% ( είκτης Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων) και 8,2% ( είκτης Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων). 7

10 Οι επενδύσεις στις θυγατρικές εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στον ασφαλιστικό τομέα, Παγκυπριακή Ασφαλιστική Λτδ, Hellenic Alico Life Insurance Company Ltd, Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Ε.Π.Ε. και Ελληνική Ασφαλιστική Πρακτόρευση Λτδ που ανέρχονται σε χιλ. (2011: χιλ.), αφαιρούνται από το σύνολο των βασικών και συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων. Με βάση την Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και τον τερματισμό της μεταβατικής διάταξης σχετικά με την αφαίρεση της συμμετοχής στις ασφαλιστικές εταιρείες, από την 1η Ιανουαρίου 2013, οι επενδύσεις αυτές θα αφαιρούνται 50% από τα βασικά ίδια κεφάλαια και 50% από τα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια. Λαμβάνοντας υπόψη την πιο πάνω διαφοροποίηση καθώς και την εξοικονόμηση κεφαλαίων που προκύπτει από την πώληση του ικτύου Καταστημάτων Ελλάδας (βλ. Σημείωση 43 των Οικονομικών Καταστάσεων), ο δείκτης κυρίων βασικών ιδίων κεφαλαίων του Ομίλου στις 31 εκεμβρίου 2012, διαμορφώνεται στο 8,6%, ο είκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας του Ομίλου στο 15,0% και ο είκτης Ιδίων Κεφαλαίων στο 11,6%, υπερβαίνοντας τα υφιστάμενα ελάχιστα απαιτούμενα όρια. Στις 2 Νοεμβρίου 2012 ολοκληρώθηκε το Πρόγραμμα Κεφαλαιακής Ενίσχυσης του Ομίλου που είχε ανακοινωθεί τον Μάρτιο του 2012 και ο Όμιλος άντλησε συνολικά 51 εκατ. επιπρόσθετα κεφάλαια ενισχύοντας ανάλογα τα συνολικά βασικά ίδια κεφάλαια του Ομίλου. Στις 31 εκεμβρίου 2012, κάτοχοι Μη Σωρευτικών Μετατρέψιμων Αξιόγραφων Κεφαλαίου ονομαστικής αξίας 1,00 άσκησαν το δικαίωμα μετατροπής των Μη Σωρευτικών Μετατρέψιμων Αξιόγραφων Κεφαλαίου σε συνήθεις μετοχές της Τράπεζας και ως εκ τούτου πρόεκυψαν νέες μετοχές και αντίστοιχη ενίσχυση των Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων της Τράπεζας. Στις 19 Απριλίου 2013, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου δημοσίευσε τις κεφαλαιακές ανάγκες του τραπεζικού τομέα που υπολογίστηκαν μέσω ανεξάρτητου διαγνωστικού ελέγχου που διενεργήθηκε από την εταιρεία Pacific Investment Management Company, LLC (PIMCO) υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση της Συντονιστικής Επιτροπής. Ο διαγνωστικός έλεγχος περιλάμβανε την εξέταση της ποιότητας του ενεργητικού και τη διεξαγωγή άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (bottom-up stress test) με ημερομηνία αποτίμησης τις 30 Ιουνίου Το ύψος των κεφαλαίων που απαιτούνται από κάθε τράπεζα καθορίστηκε ώστε να διατηρεί δείκτη Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων ύψους 9% στο βασικό σενάριο και 6% στο ακραίο σενάριο. Το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών που προέκυψαν για το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα ανέρχεται σε έλλειμμα 6,0 δις. με βάση το βασικό σενάριο και έλλειμμα 8,9 δις. με βάση το ακραίο σενάριο. Για τον Όμιλο της Ελληνική Τράπεζας, η κεφαλαιακή ανάγκη που καθορίστηκε ανέρχεται σε πλεόνασμα 23 εκατ. με βάση το βασικό σενάριο και σε έλλειμμα 333 εκατ. με βάση το ακραίο σενάριο. Σημειώνεται ότι οι υπολογισμοί αυτοί δεν έλαβαν υπόψη την εξοικονόμηση κεφαλαίων που προέκυψε από την πώληση του ικτύου Καταστημάτων Ελλάδας στις 26 Μαρτίου Με βάση το προκαταρκτικό Μνημόνιο Συναντίληψης μεταξύ της Κυπριακής Κυβέρνησης, του ιεθνές Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας («Τροίκα») για τη χρηματοοικονομική βοήθεια της Κύπρου, μέρος των 10 δις συνολικής χρηματοποικονομικής βοήθειας προς την Κύπρο, θα κατατεθεί σε ειδικό λογαριασμό με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για να χρησιμοποιηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των συνεργατικών ιδρυμάτων και εμπορικών τραπεζών, εκτός από την Τράπεζα Κύπρου και την Λαϊκή Τράπεζα, που θα αποτύχουν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια εντός του προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος. Η παροχή κεφαλαίων θα γίνει με βάση τους κανόνες κρατικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα ποσά θα εκταμιευτούν σε συνεννόηση με την Τρόικα. 8

11 H ιοίκηση και η ιεύθυνση του Ομίλου επικεντρώνονται στην ετοιμασία κεφαλαιακού προγραμματισμού για συμμόρφωση με τις εποπτικές απαιτήσεις και τη διατήρηση επαρκούς κεφαλαιακής βάσης. 9

12 2.1 Μετοχικό κεφάλαιο Στις 24 Απριλίου 2012 σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Ελληνικής Τράπεζας ημόσιας Εταιρείας Λτδ αποφασίστηκε, μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος Κεφαλαιακής Ενίσχυσης του Ομίλου, όπως το ονομαστικό κεφάλαιο της Εταιρείας αυξηθεί από διαιρεμένο σε συνήθεις μετοχές ονομαστικής αξίας 0,43 η κάθε μία σε διαιρεμένο σε συνήθεις μετοχές ονομαστικής αξίας 0,43 η κάθε μία με τη δημιουργία νέων συνήθων μετοχών ονομαστικής αξίας 0,43 η κάθε μία οι οποίες θα φέρουν τα ίδια δικαιώματα με τις υφιστάμενες συνήθεις μετοχές της Εταιρείας. Κατά τη διάρκεια του 2012, με βάση το Πρόγραμμα Κεφαλαιακής Ενίσχυσης του Ομίλου εκδόθηκαν νέες μετοχές μέσω της εξάσκησης ικαιωμάτων Προτίμησης και ικανοποίησης αιτήσεων Προεγγραφής καθώς και από την διάθεση των Αδιάθετων ικαιωμάτων Προτίμησης. Στις 31 εκεμβρίου 2012, κάτοχοι Μη Σωρευτικών Αξιόγραφων Κεφαλαίου ονομαστικής αξίας 1,00 άσκησαν το δικαίωμα μετατροπής των Μη Σωρευτικών Αξιόγραφων Κεφαλαίου σε συνήθεις μετοχές της Τράπεζας και ως εκ τούτου προέκυψαν νέες μετοχές. Το σύνολο των πλήρως πληρωθείσων μετοχών στις 31 εκεμβρίου 2012 ανερχόταν σε μετοχές ονομαστικής αξίας 0,43 η κάθε μία (2011: μετοχές ονομαστικής αξίας 0,43 η κάθε μία). 2.2 ανειακό κεφάλαιο Πρωτοβάθμιο δανειακό κεφάλαιο Αξιόγραφα κεφαλαίου Τα Αξιόγραφα Κεφαλαίου είναι αόριστης διάρκειας χωρίς ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, (Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 7 Νοεμβρίου 2003), τα αξιόγραφα μπορούν κατ επιλογή της Τράπεζας να εξαγοραστούν στο σύνολό τους, στην ονομαστική τους αξία μαζί με οποιουσδήποτε δεδουλευμένους τόκους σε οποιαδήποτε ημερομηνία πληρωμής τόκου έπεται, κατόπιν έγκρισης της Κεντρικής Τράπεζας και υπό την προϋπόθεση ότι θα αντικατασταθούν με Πρωτοβάθμιο Κεφάλαιο, εκτός εάν η Κεντρική Τράπεζα κρίνει ότι η Τράπεζα διαθέτει ικανοποιητική επάρκεια κεφαλαίου. Τα Αξιόγραφα Κεφαλαίου φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο, το οποίο αναθεωρείται στην αρχή της κάθε περιόδου τόκου και ισχύει για τη συγκεκριμένη περίοδο τόκου. Το επιτόκιο είναι ίσο με το εκάστοτε βασικό επιτόκιο της Τράπεζας που ισχύει στην αρχή της κάθε περιόδου τόκου πλέον 1,20%. Για τη περίοδο από 1 Ιανουαρίου 2012 μέχρι 31 εκεμβρίου 2012 το επιτόκιο παρέμεινε σταθερό (6,95%). Αν, πριν από την ημερομηνία οποιασδήποτε πληρωμής τόκου, η Τράπεζα, κατά τη διακριτική της ευχέρεια, διαπιστώσει ότι δεν τηρεί τη σχετική Κεφαλαιακή Επάρκεια, όπως αυτή ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα, ή ότι η πληρωμή τόκου θα έχει ως αποτέλεσμα η Τράπεζα να παύσει να ικανοποιεί την απαιτούμενη Κεφαλαιακή Επάρκεια, όπως αυτή ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα, τότε η Τράπεζα έχει τη δυνατότητα να αναβάλει την πληρωμή τέτοιων τόκων. Σε τέτοια περίπτωση η πληρωμή τόκων θα καταβληθεί μόνο κατά την ημερομηνία που τα Αξιόγραφα Κεφαλαίου θα εξαγοραστούν. Στις αναβαλλόμενες πληρωμές τόκων δεν θα καταβάλλεται τόκος. Τα Αξιόγραφα αποτελούν άμεσες, μη εξασφαλισμένες και ελάσσονος προτεραιότητας (subordinated) υποχρεώσεις της Τράπεζας. Τα Αξιόγραφα είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. 10

13 Μη Σωρευτικά Μετατρέψιμα Αξιόγραφα Κεφαλαίου Τα Αξιόγραφα Κεφαλαίου είναι αόριστης διάρκειας χωρίς ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, (Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 17 Σεπτεμβρίου 2010 και Συμπληρωματικό Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 8 εκεμβρίου 2010), η Τράπεζα έχει το δικαίωμα, μετά από ειδοποίηση προς τους Κατόχους, να εξαγοράσει στο άρτιο, μαζί με οποιαδήποτε πληρωτέα ποσά, το σύνολο, αλλά όχι μέρος, των Μη Σωρευτικών Μετατρέψιμων Αξιόγραφων Κεφαλαίου στις 31 εκεμβρίου 2015 ή οποιαδήποτε ημερομηνία πληρωμής τόκων έπεται αυτής. Επίσης, η Τράπεζα έχει το δικαίωμα, μετά από έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, σε περίπτωση που δε θα ικανοποιούνται οι ελάχιστοι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας όπως αυτοί καθορίζονται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, να μειώσει προσωρινά την ονομαστική αξία των αξιογράφων. Η ονομαστική αξία των εν λόγω αξιογράφων δύναται να επαναφερθεί, μετά από έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, στην αρχική της αξία όταν η Τράπεζα θα είναι σε θέση να πληροί τους υπό αναφορά ελάχιστους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Επιπλέον, σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, αν πριν από την ημερομηνία οποιασδήποτε πληρωμής τόκου, η Τράπεζα, κατά τη διακριτική της ευχέρεια, διαπιστώσει ότι δεν τηρεί τη σχετική Κεφαλαιακή Επάρκεια, όπως αυτή ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα και/ή με βάση τη φερεγγυότητα και/ή την οικονομική της κατάσταση, ή ότι η πληρωμή τόκου θα έχει ως αποτέλεσμα η Τράπεζα να παύσει να ικανοποιεί την απαιτούμενη Κεφαλαιακή Επάρκεια, όπως αυτή ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα και/ή επηρεάζεται δυσμενώς η φερεγγυότητα και/ή η οικονομική της κατάσταση για το προβλεπόμενο μέλλον, τότε η Τράπεζα έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει την πληρωμή τέτοιων τόκων. Σε τέτοια περίπτωση, η Τράπεζα, θα δώσει ειδοποίηση στον Επίτροπο και στους κατόχους όχι μικρότερης των 10 εργάσιμων ημερών πριν από την υπό αναφορά ημερομηνία. Ακύρωση πληρωμής τόκου μπορεί να γίνει για απεριόριστη χρονική περίοδο, σε μη σωρευτική βάση. Ακύρωση πληρωμής τόκου μπορεί να γίνει και μετά από οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας, αν η Κεντρική Τράπεζα κρίνει ότι η Τράπεζα δε διαθέτει ικανοποιητική επάρκεια κεφαλαίου και/ή επηρεάζεται η φερεγγυότητα και/ή η οικονομική κατάσταση της Τράπεζας. Οποιαδήποτε ακύρωση πληρωμής τόκου θα είναι οριστική και δεν θα είναι πλέον πληρωτέα. Τα Μη Σωρευτικά Μετατρέψιμα Αξιόγραφα Κεφαλαίου φέρουν σταθερό ετήσιο επιτόκιο 6,25% για όλη τη διάρκεια της έκδοσης και είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Ποσό χιλ. εξαλείφεται στην ενοποίηση. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, οι κάτοχοι τους δύνανται να ασκήσουν το δικαίωμα μετατροπής τους σε συνήθεις μετοχές στις Μαρτίου, Ιουνίου, Σεπτεμβρίου και εκεμβρίου κάθε έτους με Πρώτη Περίοδο Μετατροπής την εκεμβρίου 2012 και τελευταία Περίοδο Μετατροπής την εκεμβρίου Επίσης, σύμφωνα με τους όρους έκδοσης που περιέχονται στο Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 17 Σεπτεμβρίου 2010, η τιμή μετατροπής σε περίπτωση που ο κάτοχος επιλέξει να μετατρέψει τα Μη Σωρευτικά Μετατρέψιμα Αξιόγραφα Κεφαλαίου σε μετοχές, θα διαμορφώνεται σύμφωνα με τον μέσο όρο της τιμής κλεισίματος της μετοχής της Τράπεζας στο ΧΑΚ κατά το κλείσιμο των τελευταίων πέντε (5) ημερών διαπραγμάτευσης της μετοχής πριν την περίοδο μετατροπής μείον ποσοστό 20% με ελάχιστη τιμή μετατροπής τα 0,95. Σημειώνεται ότι η ελάχιστη τιμή μετατροπής έχει αναπροσαρμοστεί δυνάμει των προνοιών Α(7)(γ) και (δ) του σχετικού Ενημερωτικού. Στις 31 εκεμβρίου 2012, η Τράπεζα συγκέντρωσε αιτήσεις για μετατροπή σε συνήθεις μετοχές της Τράπεζας Μη Σωρευτικών Αξιόγραφων Κεφαλαίου ονομαστικής αξίας 1,00. Οι εν λόγω μετοχές έχουν ενσωματωθεί στο εκδομένο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας και έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση στις 15 Ιανουαρίου

14 2.2.2 ευτεροβάθμιο δανειακό κεφάλαιο Το ποσό των που περιλαμβάνεται στα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια στις 31 εκεμβρίου 2012 αποτελείται από: Λογιστική αξία Μειώσεις σύμφωνα με την Οδηγία Ποσό στα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια Μη μετατρέψιμα χρεόγραφα (18.805) Μη μετατρέψιμα χρεόγραφα Μη μετατρέψιμα χρεόγραφα (18.805) (α) Μη Μετατρέψιμα Χρεόγραφα 2016 Τα Χρεόγραφα 2016 εκδόθηκαν σε τρείς διαφορετικές σειρές και θα λήξουν την 1ην Ιουλίου 2016, ανεξάρτητα από την ημερομηνία έκδοσής τους. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, (Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 11 Μαΐου 2006, Συμπληρωματικό Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 7 Ιουνίου 2006, εύτερο Συμπληρωματικό Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 1 Νοεμβρίου 2006, Τρίτο Συμπληρωματικό Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 12 εκεμβρίου 2006 και Τέταρτο Συμπληρωματικό Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 5 Απριλίου 2007), η Τράπεζα, έχει δικαίωμα να εξαγοράζει τα Χρεόγραφα 2016, σε κάθε ημερομηνία πληρωμής τόκου, μετά την 1ην Ιουλίου Τα Χρεόγραφα που προέκυψαν από όλες τις σειρές έκδοσης είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Τα Χρεόγραφα 2016 δεν είναι εξασφαλισμένα και σε περίπτωση διάλυσης της Τράπεζας η αποπληρωμή τους θα ακολουθεί σε προτεραιότητα την πληρωμή των υποχρεώσεων της Τράπεζας προς τους καταθέτες της και άλλους πιστωτές. Έχουν όμως προτεραιότητα στην αποπληρωμή των δικαιωμάτων των μετόχων της Τράπεζας και των κατόχων Αξιόγραφων Κεφαλαίου. Τα Χρεόγραφα 2016 φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο το οποίο αναθεωρείται στην αρχή της κάθε περιόδου τόκου και ισχύει για τη συγκεκριμένη περίοδο τόκου. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσης των Χρεογράφων, το ισχύων επιτόκιο ήταν το Euribor 3-μηνών πλέον 0,80% μέχρι την 1ην Ιουλίου 2011 και το επιτόκιο Euribor 3-μηνών πλέον 1,50% μετά την 1ην Ιουλίου 2011, εάν τα Χρεόγραφα δεν εξαγοραστούν από την Τράπεζα. Ο τόκος είναι πληρωτέος κάθε τρεις μήνες και καταβάλλεται σε μετρητά στο τέλος της κάθε περιόδου. Για την περίοδο από 1ην Ιανουαρίου 2012 μέχρι 31 Μαρτίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 2,86% ετησίως, για την περίοδο από 1ην Απριλίου 2012 μέχρι 30 Ιουνίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 2,29% ετησίως, για την περίοδο από 1ην Ιουλίου 2012 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 2,15% ετησίως ενώ για την περίοδο από 1ην Οκτωβρίου 2012 μέχρι 31 εκεμβρίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 1,72% ετησίως. Με την απορρόφηση των εργασιών της Αθηνά στις 28 Ιουνίου 2010 ποσό ύψους 854 χιλ. που αφορούσε επένδυση της Αθηνά Κυπριακή Εταιρεία Λτδ στα Μη Μετατρέψιμα Χρεόγραφα 2016 αναλήφθηκε από την Τράπεζα και εξαλείφεται στην ενοποίηση. 12

15 (β) Μη Μετατρέψιμα Χρεόγραφα 2018 Την 1η Σεπτεμβρίου 2008 η Τράπεζα προχώρησε σε έκδοση Χρεογράφων 2018 ύψους Τα Χρεόγραφα έχουν ημερομηνία λήξης 31 Αυγούστου 2018 και αποτελούν μέρος του δευτεροβάθμιου κεφαλαίου της Τράπεζας. Ο τόκος των Χρεογράφων 2018 είναι πληρωτέος κάθε τρεις μήνες και θα καταβάλλεται σε μετρητά στο τέλος της κάθε περιόδου. Τα Χρεόγραφα 2018 φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο που είναι ίσο με το εκάστοτε Euribor 3-μηνών που θα ισχύει στην αρχή κάθε περιόδου τόκου, πλέον 1,75%. Τα Χρεόγραφα 2018 δεν είναι εξασφαλισμένα και σε περίπτωση διάλυσης της Τράπεζας η αποπληρωμή τους θα ακολουθεί σε προτεραιότητα την πληρωμή των υποχρεώσεων της Τράπεζας προς τους καταθέτες της και άλλους πιστωτές. Έχουν όμως προτεραιότητα στην αποπληρωμή των δικαιωμάτων των μετόχων της Τράπεζας και των κατόχων Αξιόγραφων Κεφαλαίου. Τα Χρεόγραφα 2018 δεν είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. (γ) Μη Μετατρέψιμα Χρεόγραφα 2019 Στις 11 Μαρτίου 2009 η Τράπεζα προχώρησε με την έκδοση Χρεογράφων 2019 ύψους , 10-ετούς διάρκειας και ονομαστικής αξίας 100 το κάθε ένα. Η έκδοση διατέθηκε σε επενδυτές με ελάχιστο ποσό επένδυσης τις , σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας, των κανονισμών και οδηγιών των αρμόδιων αρχών. Σύμφωνα με τους όρους έκδοσής τους, (Ενημερωτικό ελτίο ημερομηνίας 18 Μαΐου 2009), τα Χρεόγραφα 2019 φέρουν τόκο ίσο με το εκάστοτε Euribor 3- μηνών πλέον 4,60% μέχρι τις 11 Μαρτίου Μετά τις 11 Μαρτίου 2014, τα Χρεόγραφα 2019, εάν δεν έχουν εξαγοραστεί από την Τράπεζα, θα φέρουν επιπρόσθετο επιτόκιο 2%, πέραν του πιο πάνω επιτοκίου. Συνεπώς το επιτόκιο, μετά την 11η Μαρτίου 2014, σε περίπτωση μη εξαγοράς των Χρεογράφων 2019 από την Τράπεζα, θα είναι ίσο με το εκάστοτε Euribor 3-μηνών πλέον 6,60%. Η Τράπεζα, μετά από έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, και αφού δοθεί προειδοποίηση όχι λιγότερη από 30 και όχι μεγαλύτερη από 60 ημέρες στον Επίτροπο και τους κατόχους Χρεογράφων 2019, μπορεί να εξαγοράζει τα Χρεόγραφα 2019 κατά την πρώτη ημερομηνία πληρωμής τόκου μετά από την 11η Μαρτίου 2014 και σε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία πληρωμής τόκου μετά από την ημερομηνία αυτή. Τα Χρεόγραφα 2019 είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Ο τόκος των Χρεογράφων είναι πληρωτέος κάθε τρεις μήνες και καταβάλλεται σε μετρητά στο τέλος της κάθε περιόδου. Τα Χρεόγραφα έφεραν σταθερό επιτόκιο για το πρώτο έτος ίσο με 7,50% και κυμαινόμενο επιτόκιο για τις υπόλοιπες περιόδους μέχρι το τέλος του πέμπτου έτους, ίσο με το εκάστοτε Euribor 3-μηνών που θα ισχύει στην αρχή κάθε περιόδου τόκου, πλέον 4,60%. Για την περίοδο από 1ην Ιανουαρίου 2012 μέχρι 31 Μαρτίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 5,96% ετησίως, για την περίοδο από 1ην Απριλίου 2012 μέχρι 30 Ιουνίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 5,39% ετησίως, για την περίοδο από 1ην Ιουλίου 2012 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 5,25% ετησίως ενώ για την περίοδο από 1ην Οκτωβρίου 2012 μέχρι 31 εκεμβρίου 2012 το επιτόκιο είχε καθοριστεί στο 4,82% ετησίως. 13

16 3. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟ ΟΧΩΝ 3.1 Βασικές αρχές πολιτικής αμοιβών Ομίλου Η Πολιτική Αμοιβών του Ομίλου περιγράφει τη διαδικασία που ακολουθείται για τον καθορισμό των αμοιβών όλων των μελών του προσωπικού του Ομίλου συμπεριλαμβανομένων και των μελών του ιοικητικού Συμβουλίου. Αρχικά ετοιμάστηκε για σκοπούς συμμόρφωσης της τράπεζας με τις πρόνοιες του Παραρτήματος 3 Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Πολιτικές Αμοιβών της «Οδηγίας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για το Πλαίσιο Αρχών Λειτουργίας και Κριτηρίων Αξιολόγησης της Οργανωτικής ομής, Εσωτερικής ιακυβέρνησης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των Τραπεζών» καθώς επίσης και τις πρόνοιες του «Κώδικα Εταιρικής ιακυβέρνησης» όπως δημοσιεύεται από το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Αναθεωρήθηκε πρόσφατα με βάση τις πρόνοιες της Οδηγίας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για τον «Υπολογισμό των Κεφαλαιακών Απαιτήσεων και των Μεγάλων Χρηματοδοτικών Ανοιγμάτων του 2006 έως 2011» και τις πρόνοιες των Κατευθυντήριων Γραμμών της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας για τις «Πολιτικές και Πρακτικές Αμοιβών». Η αναθεωρημένη Πολιτική Αμοιβών εγκρίθηκε από το ιοικητικό Συμβούλιο στις 5 Νοεμβρίου 2012, κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Αμοιβών του ιοικητικού Συμβουλίου. Στηρίζεται στην αρχή της διαφάνειας και ως εκ τούτου έχει κοινοποιηθεί σε όλο το προσωπικό του Ομίλου και είναι αναρτημένη στην ηλεκτρονική πύλη (portal) της Τράπεζας ώστε όλοι οι υπάλληλοι να έχουν πρόσβαση σε αυτήν. Επίσης αξιολογείται ετήσια από το ιοικητικό Συμβούλιο ώστε αυτή να συνάδει με τους εκάστοτε στρατηγικούς στόχους του Ομίλου και να διασφαλίζει την αποφυγή παροχής κινήτρων τα οποία ωθούν σε υπερβολική ανάληψη κινδύνων. Επίσης, αξιολογείται κατά πόσο η εν λόγω Πολιτική ανταποκρίνεται στις συνθήκες και τα δεδομένα τόσο της αγοράς όσο και του ιδίου του Ομίλου και κατά πόσο αυτά δικαιολογούν οποιαδήποτε αναθεώρηση. Στην αναθεωρημένη Πολιτική Αμοιβών καλύπτονται το σύνολο των αμοιβών οι οποίες καθορίζονται ως εξής: Τακτικές Αμοιβές Βασικές Αρχές Οι τακτικές αμοιβές αποτελούν τη βασική και κύρια μορφή αμοιβής του προσωπικού και διέπονται από τη νομοθεσία, τις συμβάσεις εργασίας και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, στις διάφορες χώρες όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος. Όσον αφορά τα μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου ( Σ), οι τακτικές αμοιβές των εκτελεστικών μελών του Σ διέπονται από τις εκάστοτε Συλλογικές Συμβάσεις μεταξύ Κυπριακού Εργοδοτικού Συνδέσμου Τραπεζών και Ένωσης Τραπεζικών Υπαλλήλων, εκτός αν αποφασιστεί διαφορετικά από το Σ, με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής Αμοιβών του Σ. Οι τακτικές αμοιβές των μη εκτελεστικών μελών του Σ, εγκρίνονται από την Ετήσια Γενική Συνέλευση με βάση εισήγηση του Σ, ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Αμοιβών του Σ. Οι τακτικές αμοιβές του Ανώτατου Εκτελεστικού ιευθυντή καθορίζονται στα πλαίσια συμβολαίου το οποίο αμοιβαία συμφωνείται και εγκρίνεται από το ιοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου, με βάση τις εισηγήσεις της Επιτροπής Αμοιβών του Σ. 14

17 Μεταβλητές Αμοιβές Βασικές Αρχές Η μεταβλητή αμοιβή/ανταμοιβή είναι η επιπλέον αμοιβή που καταβάλλεται και το συνολικό ποσό της βασίζεται σε ένα συνδυασμό αξιολόγησης των επιδόσεων του ατόμου, της επιχειρηματικής μονάδας στην οποία ανήκει, των συνολικών αποτελεσμάτων της τράπεζας, τις συνθήκες των χρηματοοικονομικών αγορών στην οποία έχουν επιτευχθεί και τους κινδύνους που έχουν αναληφθεί. Αποσκοπεί στην παρακίνηση του προσωπικού και στην αύξηση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Η διαδικασία παροχής μεταβλητών αμοιβών διαφέρει ανάλογα με τις ευθύνες των παραληπτών. Αφορά δύο κατηγορίες ατόμων: α) τα άτομα των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας όπως καθορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας, β) το υπόλοιπο προσωπικό του Ομίλου. Σημειώνεται ότι δεν παρέχονται μεταβλητές αμοιβές στα Μη Εκτελεστικά μέλη του Σ. Για τα άτομα των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας, ακολουθείται ξεχωριστή διαδικασία παροχής μεταβλητών αμοιβών η οποία διέπεται από τις εξής Αρχές: Τη σύνδεση της παροχής μεταβλητών αμοιβών με την επιχειρηματική στρατηγική, τους εταιρικούς και προσωπικούς στόχους και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του Ομίλου, χωρίς την ενθάρρυνση της ανάληψης κινδύνων πέραν του ορίου που κρίνεται αποδεκτό από την Τράπεζα, ούτε της σύγκρουσης συμφερόντων. Τη σύνδεση της παροχής μεταβλητών αμοιβών με τις αξίες της Τράπεζας όπως η κουλτούρα σε σχέση με τη συμμόρφωση, τις ηθικές αξίες, τη συμπεριφορά προς τους πελάτες και την αποτροπή της σύγκρουσης συμφερόντων όπως αυτά καταγράφονται στον Κώδικα Επαγγελματικής εοντολογίας του Ομίλου. Τον καθορισμό της ανταμοιβής με βάση μετρήσιμα κριτήρια απόδοσης όπως οι δεξιότητες που αποκτήθηκαν, η προσωπική ανάπτυξη, η δυνατότητα ανάληψης αναβαθμισμένων καθηκόντων, η συμμόρφωση με τις διαδικασίες και πολιτικές της Τράπεζας, η δέσμευση προς τους στρατηγικούς στόχους του Ομίλου, η συνεισφορά στην απόδοση της ομάδας και το επιχειρηματικό ήθος. Την αξιολόγηση των πιο πάνω επιδόσεων εντός ενός πολυετούς πλαισίου, ώστε να διασφαλίζεται ότι βασίζεται σε πιο μακροπρόθεσμες επιδόσεις και ότι η καταβολή της ανταμοιβής κατανέμεται σε μια περίοδο που λαμβάνει υπόψη τον υποκείμενο κύκλο της οικονομικής δραστηριότητας της τράπεζας και τους επιχειρηματικούς της κινδύνους. Τη διατήρηση ισορροπημένης αναλογίας ανάμεσα στις τακτικές αμοιβές και την ανταμοιβή. Την τμηματική καταβολή της ανταμοιβής. Την καταβολή 50% οιωνδήποτε μεταβλητών αμοιβών υπό μορφή μετοχών ή ισοδύναμων συμφερόντων ιδιοκτησίας ή άλλων μέσων. Τη δυνατότητα ανάκλησης της καταβληθείσας ανταμοιβής κάτω από τις προϋποθέσεις που ορίζονται από τις εκάστοτε οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας και τη σχετική νομοθεσία. Την αποσύνδεση των απολαβών των Λειτουργιών Ελέγχου, από τους στόχους και την απόδοση των Επιχειρησιακών Μονάδων τις οποίες ελέγχουν και στην αξιολόγηση των Λειτουργιών Ελέγχου, σύμφωνα με τους στόχους και τις αρμοδιότητές τους. Για το υπόλοιπο προσωπικό του Ομίλου, ισχύει το Σχέδιο Κινήτρων και Ανταπόδοσης το οποίο αποτελείται από ομαδικά και ατομικά κίνητρα που δύναται να παρέχονται με βάση τα αποτελέσματα του Ομίλου, την κερδοφορία, την απόδοση κεφαλαίων και το δείκτη εσόδων προς έξοδα. Το εν λόγω Σχέδιο βασίζεται στις ακόλουθες αρχές: 15

18 Στην παρακίνηση του προσωπικού Στην αύξηση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας Στη διαφάνεια στη διαδικασία παροχής επιπρόσθετων αμοιβών 3.2 Έκθεση Πολιτικής Αμοιβών για το έτος 2012 Το ιοικητικό Συμβούλιο συμμορφούμενο με τις πρόνοιες, οι οποίες περιέχονται στον Κώδικα Εταιρικής ιακυβέρνησης που δημοσιεύθηκε από το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (3η Έκδοση Αναθεωρημένη Σεπτέμβριος 2012) και ειδικότερα το Παράρτημα 1 του Κώδικα, συμπεριλαμβάνει στην Ετήσια Έκθεση της Τράπεζας για το 2012 την Έκθεση Πολιτικής Αμοιβών, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη σύνθεση και τους Όρους Εντολής της Επιτροπής Αμοιβών. Η Ετήσια Έκθεση για το 2012 θα αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα της Τράπεζας. 3.3 Μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου και κατηγορίες Προσωπικού Τα μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου και το προσωπικό του Ομίλου χωρίζεται στις ακόλουθες κατηγορίες: 1. Μη Εκτελεστικοί ιοικητικοί Σύμβουλοι 2. Άτομα των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας όπως καθορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής (συμπεριλαμβανομένων των Εκτελεστικών Συμβούλων ) 3. Μέλη Προσωπικού του Ομίλου που δεν συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία 2 πιο πάνω. 3.4 Γεωγραφικοί τομείς Μέχρι τις 25 Μαρτίου 2013 ο Όμιλος δραστηριοποιόταν στους ακόλουθους γεωγραφικούς τομείς: Τομέας Κύπρου - παρέχει κυρίως τραπεζικές, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και ασφαλιστικές εργασίες στην Κύπρο. Τομέας Ελλάδας - παρέχει κυρίως τραπεζικές υπηρεσίες μέσω του δικτύου καταστημάτων στην Ελλάδα. Τομέας Ρωσίας - παρέχει κυρίως τραπεζικές υπηρεσίες μέσω του δικτύου καταστημάτων στην Ρωσία. Στις 26 Μαρτίου 2013, η Τράπεζα, ως αποτέλεσμα της διακρατικής συνεννόησης των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας μετά από αίτηση της Τρόικας, έδωσε τη συγκατάθεση της για την πώληση του ικτύου Καταστημάτων της στην Ελλάδα σύμφωνα με τις υποδείξεις του Υπουργείου Οικονομικών και της Κεντρικής Τράπεζας στην Τράπεζα Πειραιώς ΑΕ με άμεση ισχύ (βλ. Σημείωση 43 των Οικονομικών Καταστάσεων). Ο αριθμός των υπαλλήλων που εργοδοτούσε ο Όμιλος στις 31 εκεμβρίου 2012 ήταν άτομα. Οι αποδοχές προσωπικού του Ομίλου για το 2012 οι οποίες περιλαμβάνουν μισθούς και άλλα βραχυπρόθεσμα ωφελήματα καθώς και εισφορές εργοδότη για κοινωνικές ασφαλίσεις κ.λπ. αναλύονται ως ακολούθως: 16

19 Προσωπικό συμπεριλαμβανομένων των εκτελεστικών συμβούλων ανά γεωγραφικό τομέα Αρ. Κύπρος Ελλάδα Ρωσία Αμοιβές/Αριθμός ατόμων των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας όπως καθορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας: Εκτελεστικά μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου Γενικοί ιευθυντές και ιευθυντές Κεντρικών Υπηρεσιών ιευθυντές των Υπηρεσιών Ελέγχου ιευθυντές Επιχειρησιακών Μονάδων Η ετήσια αύξηση στα συνολικά ωφελήματα αφυπηρέτησης δεν συμπεριλαμβάνεται στα πιο πάνω ποσά H γνωστοποίηση των αμοιβών των ιοικητικών Συμβούλων και του Ανώτατου Εκτελεστικού ιευθυντή για το έτος 2012 γίνεται τόσο στις Σημειώσεις των Οικονομικών Καταστάσεων (Σημείωση αρ. 37) όσο και στην ίδια την Έκθεση Πολιτικής Αμοιβών. Για το έτος 2012, ο Όμιλος παρείχε μεταβλητές αμοιβές ύψους 31 χιλ. υπό μορφή μετρητών σε άτομα των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες είχαν ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας, όπως καθορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας. Οι αμοιβές αυτές αντιπροσώπευαν πληρωμή φιλοδωρήματος και αποζημίωση απόλυσης ύψους 3 χιλ. και 28 χιλ. αντίστοιχα, σε δύο άτομα. 17

20 4. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΟΜΙΛΟΥ Το ιοικητικό Συμβούλιο (.Σ.) έχει την τελική ευθύνη για την ανάληψη από τον Όμιλο παντός είδους κινδύνων καθώς και για την παρακολούθηση τους σε τακτική βάση. Επιπλέον, το ιοικητικό Συμβούλιο έχει την ευθύνη για την παρακολούθηση της κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου, τόσο σε ενοποιημένη, όσο και σε ατομική βάση. Το ιοικητικό Συμβούλιο έχει ορίσει επιτροπή, την Επιτροπή ιαχείρισης Κινδύνων.Σ., η οποία είναι επιφορτισμένη με: (α) (β) (γ) τη διαμόρφωση της πολιτικής του Ομίλου όσον αφορά τα όρια και τους όρους ανάληψης κινδύνων του Ομίλου, τη μέριμνα ώστε τα κεφάλαια του Ομίλου να διατηρούνται σε επίπεδα που να ανταποκρίνονται στους αναλαμβανόμενους κινδύνους, και την επιβεβαίωση της επάρκειας των εκάστοτε αποδεκτών ορίων ανάληψης κινδύνου και των ορίων διακοπής ζημιογόνων δραστηριοτήτων ή λήψης άλλων διορθωτικών μέτρων. Στον Όμιλο υπάρχει και λειτουργεί επίσης Επιτροπή ιαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων και Υποχρεώσεων (ALCO) η οποία είναι επιφορτισμένη με το να αποφασίζει και να ρυθμίζει το μείγμα και τη δομή των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων του Ομίλου ανάλογα με τους κινδύνους που εμπερικλείουν (πιστωτικό, λειτουργικό, αγοράς και ρευστότητας, κ.α.) σύμφωνα με την εκάστοτε πολιτική και κατεύθυνση του ιοικητικού Συμβουλίου αναφορικά με τη διάθεση ανάληψης κινδύνου. Επιπρόσθετα, ο Όμιλος έχει δημιουργήσει ανεξάρτητη ιεύθυνση ιαχείρισης Κινδύνων. Η ιεύθυνση ιαχείρισης Κινδύνων παρακολουθεί όλους τους κινδύνους στους οποίους μπορεί να εμπλακεί ο Όμιλος μέσω των εξειδικευμένων μονάδων της που είναι: Η Υπηρεσία ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου, Η Υπηρεσία ιαχείρισης Κινδύνων Αγοράς και Ρευστότητας, Η Υπηρεσία ιαχείρισης Λειτουργικών Κινδύνων Η ιεύθυνση ιαχείρισης Κινδύνων έχει δικαίωμα να σταματήσει αποφάσεις που λαμβάνονται στην ALCO και στην Ανώτατη Επιτροπή Χορηγήσεων και να τις παραπέμψει στο ιοικητικό Συμβούλιο. Η γραμμή αναφοράς της ιεύθυνσης ιαχείρισης Κινδύνων είναι, τόσο στον Ανώτατο Εκτελεστικό ιευθυντή, όσο και στο ιοικητικό Συμβούλιο απευθείας. 4.1 Εσωτερική ιαδικασία Αξιολόγησης της Κεφαλαιακής Επάρκειας (Ε ΑΚΕ) Η προσέγγιση που έχει υιοθετηθεί είναι η «Μέθοδος του ελάχιστου κεφαλαίου» (Πυλώνας 1+), όπου ο Όμιλος καθορίζει σαν ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο το κεφάλαιο που προκύπτει από τους υπολογισμούς που γίνονται για σκοπούς Πυλώνα 1 και ακολούθως προσθέτει κεφάλαιο για κινδύνους οι οποίοι είτε δεν καλύπτονται είτε δεν καλύπτονται ικανοποιητικά από τον Πυλώνα 1. Οι επιμέρους μονάδες της ιεύθυνσης ιαχείρισης Κινδύνων Ομίλου έχουν την ευθύνη για την αξιολόγηση και επιμέτρηση του επιπρόσθετου κεφαλαίου. Οι υπολογισμοί εκ της φύσης τους, σε ορισμένες περιπτώσεις, βασίζονται στη χρήση κρίσεως. 18

21 Η ακολουθούμενη διαδικασία βασίζεται στο τρίπτυχο: αναγνώριση/αξιολόγηση του κινδύνου (υφιστάμενου και αναμενόμενου), υφιστάμενα (ή προτιθέμενα) μέτρα περιορισμού/μετριασμού του κινδύνου, και υπολογισμός της ανάγκης κράτησης (ή μη) κεφαλαίου. Στην αξιολόγηση της επάρκειας κεφαλαίων οι μονάδες διαχείρισης κινδύνων αξιολογούν τον κίνδυνο τόσο υπό «κανονικές» συνθήκες, όσο και σε καταστάσεις προσομοίωσης κρίσης. Οι απόψεις της ιεύθυνσης ιαχείρισης Κινδύνων συζητούνται τόσο μεταξύ της Εκτελεστικής ιεύθυνσης όσο και στην Επιτροπή ιαχείρισης Κινδύνων του ιοικητικού Συμβουλίου, με σκοπό την τελική διαμόρφωση θέσης για υποβολή και έγκριση από το ιοικητικό Συμβούλιο για την επάρκεια κεφαλαίων του Ομίλου. Οι υπολογισμοί αυτοί αποτελούν τη βάση των υπολογισμών/προβλέψεων για τις πιο μακροχρόνιες ανάγκες κεφαλαίου που ετοιμάζει η Οικονομική ιεύθυνση του Ομίλου και στις οποίες ενσωματώνονται και στοιχεία από τα τριετή στρατηγικά προγράμματα του Ομίλου. 5. ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Ο Όμιλος χρησιμοποιεί την Τυποποιημένη Μέθοδο για υπολογισμό του κεφαλαίου για σκοπούς πιστωτικού κινδύνου και κινδύνου αγοράς Πυλώνα 1 και τη Μέθοδο του Βασικού είκτη για σκοπούς λειτουργικού κινδύνου. Για σκοπούς Πυλώνα 2 χρησιμοποιείται η μέθοδος του Ελάχιστου Κεφαλαίου (Πυλώνας 1+). Το απαιτούμενο κεφάλαιο του Πυλώνα 1 στο τέλος του 2012 ήταν: Πυλώνας 1 Κεφάλαιο Κίνδυνος 000 Πιστωτικός Αγοράς Λειτουργικός Σύνολο Απαιτούμενου Κεφαλαίου

22 6. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ 6.1 Ορισμός Πιστωτικού Κινδύνου Πιστωτικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος να υποστεί ο Όμιλος ζημιές εξαιτίας της αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων των πελατών ή και άλλων αντισυμβαλλόμενων. Ο κίνδυνος αυτός δημιουργείται κυρίως από τις δανειοδοτήσεις, τις εμπορικές συναλλαγές και τη διαχείριση διαθεσίμων. Μπορεί επίσης να δημιουργηθεί όταν υποβαθμίζονται οι πιστοληπτικές διαβαθμίσεις των εκδοτών των ομολογιακών δανείων που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου. 6.2 Υπηρεσία ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου Ομίλου (Υ ΠΚ) Η Υ ΠΚ εφαρμόζει διαδικασίες για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση και τη μέτρηση του πιστωτικού κινδύνου, έχοντας σαν βάση τις στρατηγικές επιδιώξεις του Ομίλου όπως καθορίζονται από το ιοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας. Η διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο και στο Χαρτοφυλάκιο ιαθεσίμων είναι κεντροποιημένη και γίνεται από την Υπηρεσία ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου Ομίλου. 6.3 ιαδικασίες ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου Για σκοπούς καλύτερης διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου υπάρχει συνεχής αναθεώρηση των πιστωτικών πολιτικών του Ομίλου και παρακολούθηση της συμμόρφωσης των σχετικών υπηρεσιακών μονάδων με τις πολιτικές αυτές. Η Υπηρεσία εκδίδει επίσης οδηγίες στις διάφορες υπηρεσιακές μονάδες με βάση τη διάθεση για ανάληψη πιστωτικού κινδύνου σε συγκεκριμένους τομείς αγοράς, δραστηριότητες αλλά και σε συγκεκριμένα τραπεζικά προϊόντα. Όταν κριθεί αναγκαίο, υιοθετούνται περιορισμοί σχετικά με την ανάληψη καινούργιων τραπεζικών δραστηριοτήτων ανάλογα με την εκτίμηση του κινδύνου που θα αναληφθεί και τις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες. Η Υπηρεσία ενημερώνει και συμβουλεύει τις διάφορες υπηρεσιακές μονάδες του Ομίλου για τους πιστωτικούς κινδύνους που ελλοχεύουν, οργανώνει σεμινάρια με σκοπό την επιμόρφωση του προσωπικού και εφαρμόζει κατάλληλα συστήματα για τη μέτρηση και παρακολούθηση του πιστωτικού κινδύνου. Παράλληλα, η Υπηρεσία διατηρεί στενή συνεργασία με εξωτερικούς διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης αλλά και με τις εποπτικές αρχές για θέματα που αφορούν τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου. Η Υ ΠΚ έχει επίσης την ευθύνη για την παρακολούθηση της επιμέρους ανάλυσης των χορηγήσεων και δανειοληπτών στα διάφορα πελατειακά χαρτοφυλάκια χορηγήσεων, περιλαμβανομένης και της αξιολόγησης της επάρκειας των προβλέψεων και των αποθεματικών έναντι αυτών. 6.4 Μέτρηση Πιστωτικού Κινδύνου και Υιοθέτηση Πιστωτικών Ορίων ίνεται μεγάλη έμφαση στην αξιολόγηση της ποιότητας και της απόδοσης των πιστωτικών χαρτοφυλακίων τόσο στον Τομέα Ιδιωτών όσο και στους Τομείς των Μικρομεσαίων και Μεγάλων Επιχειρήσεων, για να διαπιστωθεί κατά πόσο οι πιστωτικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά. Για την επίτευξη των πιο πάνω, χρησιμοποιούνται αναπτυγμένα συστήματα για τη μέτρηση του πιστωτικού κινδύνου αλλά και την αξιολόγηση των πιστούχων με βάση ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Στον Τομέα Ιδιωτών εφαρμόζεται σύστημα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών και επιμέτρησης του πιστωτικού κινδύνου (Credit Scoring) που καλύπτει τις πιστωτικές κάρτες και τα 20

23 δανειακά προϊόντα. Για τις επιχειρήσεις εφαρμόζεται υπόδειγμα αξιολόγησης που κατατάσσει τις εταιρείες σε βαθμίδες πιστοληπτικής διαβάθμισης (ratings) και βοηθά τόσο στην αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης όσο και στην ορθολογιστική τιμολόγηση των χορηγήσεων σύμφωνα με τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα οικονομικά δεδομένα κάθε επιχείρησης όσο και διάφορα ποιοτικά κριτήρια που έχουν σχέση με την ίδια την επιχείρηση αλλά και την αγορά στην οποία δραστηριοποιείται. Η έγκριση των χορηγήσεων στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο στην Κύπρο και Ελλάδα, οι οποίες υπερβαίνουν καθορισμένα όρια, γίνεται από τις διάφορες εγκριτικές αρχές, οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τις επιχειρηματικές μονάδες. Οι χορηγήσεις που ξεπερνούν τα όρια των εγκριτικών αρχών καθώς και οι χορηγήσεις σε μέλη του ιοικητικού Συμβουλίου και συνδεδεμένα με αυτούς πρόσωπα, όπως καθορίζονται στον περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, εγκρίνονται από το ιοικητικό Συμβούλιο. Η Υπηρεσία ιαχείρισης Πιστωτικού Κινδύνου παρακολουθεί στενά τα όρια έγκρισης πιστωτικών ορίων σε διάφορα εγκριτικά επίπεδα και όπου κριθεί σκόπιμο προτείνει αναθεώρηση των ορίων αυτών σε συνεργασία με την Υπηρεσία ιαχείρισης Χορηγήσεων Ομίλου. Στο Χαρτοφυλάκιο ιαθεσίμων υπάρχει κεντροποιημένη διαχείριση των ανοιγμάτων σε χώρες, τραπεζικά ιδρύματα και άλλα αντισυμβαλλόμενα μέρη. Τα ανώτατα πιστωτικά όρια χωρών και αντισυμβαλλόμενων Τραπεζών και τα όρια κινδύνων διακανονισμού με αντισυμβαλλόμενα μέρη εγκρίνονται σε επίπεδο Ομίλου από την Επιτροπή ιαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων και Υποχρεώσεων. Ο καθορισμός των αναλυτικών ορίων γίνεται με βάση Μοντέλο Πιστωτικών Ορίων το οποίο έχει ως πρωταρχικό δείκτη αξιολόγησης το βαθμό φερεγγυότητας της χώρας και του αντισυμβαλλόμενου από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, αλλά παράλληλα λαμβάνει υπόψη και την κατάταξή τους με βάση την κατηγοριοποίηση που γίνεται από το Bankers Almanac για τράπεζες και από το Euromoney για χώρες. Οι μεταβολές στις πιστοληπτικές διαβαθμίσεις των αντισυμβαλλόμενων και χωρών παρακολουθούνται καθημερινά και οποιεσδήποτε διαφοροποιήσεις στα όρια κοινοποιούνται στις διάφορες υπηρεσιακές μονάδες του Ομίλου. Ο καθορισμός των ορίων στο Χαρτοφυλάκιο ιαθεσίμων και στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο γίνεται με γνώμονα την ορθολογιστική διασπορά των κεφαλαίων του Ομίλου και την αποφυγή των συγκεντρώσεων σε διάφορους τομείς της οικονομίας, σε γεωγραφικές περιοχές, ή σε συνδεδεμένα αντισυμβαλλόμενα μέρη καθώς επίσης και σε ζημιογόνες δραστηριότητες. Για τον καθορισμό των ορίων λαμβάνονται υπόψη οι στρατηγικές επιδιώξεις του Ομίλου, οι οδηγίες των Εποπτικών Αρχών και το πολιτικοοικονομικό περιβάλλον. 6.5 Εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ Ο Όμιλος είναι σε συμμόρφωση με τη Βασιλεία ΙΙ από τον Ιανουάριο του 2007, η οποία καθορίζει τρεις μεθόδους για τον υπολογισμό του ύψους των σταθμισμένων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων για τον πιστωτικό κίνδυνο: την Τυποποιημένη Μέθοδο, την Απλή και την Αναβαθμισμένη Μέθοδο των Εσωτερικών ιαβαθμίσεων. Στην Τυποποιημένη Μέθοδο, η οποία χρησιμοποιείται από τον Όμιλο για τον υπολογισμό του ελάχιστου κεφαλαίου έναντι του πιστωτικού κινδύνου, απαιτείται η κατάταξη των ανοιγμάτων σε κλάσεις ανοιγμάτων και εφαρμόζονται συγκεκριμένοι συντελεστές στάθμισης, που διαφοροποιούνται ανάλογα με την κλάση στην οποία ανήκουν τα ανοίγματα καθώς επίσης και την πιστοληπτική τους διαβάθμιση. Παράλληλα, λειτουργεί σύστημα μέτρησης της κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου και διενεργούνται προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πλαισίου κεφαλαιακής επάρκειας. 21

24 Η Βασιλεία ΙΙ προτείνει δύο μεθόδους για την αναγνώριση εξασφαλίσεων: την Απλή και την Αναλυτική Μέθοδο. Στον Όμιλο εφαρμόζεται η Αναλυτική Μέθοδος διότι επιτρέπει την πιο δίκαιη αναγνώριση και τον καλύτερο υπολογισμό των εξασφαλίσεων του Ομίλου. 6.6 Εφαρμογή της Τυποποιημένης Μεθόδου Οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις του Πυλώνα 1 υπολογίζονται ανά άνοιγμα με είκτη Ελάχιστης Κεφαλαιακής Επάρκειας στο 8% όπως ορίζει και η σχετική Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Πιο κάτω παρουσιάζονται οι κλάσεις ανοιγμάτων και τα σταθμισμένα ποσά του Ομίλου με βάση την Τυποποιημένη Μέθοδο. 31 εκεμβρίου 2012 Σταθμισμένα Ελάχιστη ποσά κεφαλαιακή απαίτηση Κλάσεις Ανοιγμάτων ιοικητικοί Οργανισμοί και μη Κερδοσκοπικές Επιχειρήσεις 47 4 Κεντρικές Κυβερνήσεις και Κεντρικές Τράπεζες Επιχειρήσεις Ιδρύματα ιεθνείς Οργανισμοί 0 0 Πολυμερείς Τράπεζες Ανάπτυξης 0 0 Άλλα Στοιχεία Στοιχεία σε Καθυστέρηση Εξασφαλισμένα με Ακίνητα Περιφερειακές Κυβερνήσεις ή Τοπικές Αρχές Λιανική Τραπεζική Βραχυπρόθεσμα Ανοίγματα έναντι Ιδρυμάτων Σύνολο Το συνολικό άνοιγμα του Ομίλου σε παράγωγα ανέρχεται σε 19,8 εκατ. το οποίο υπολογίζεται με τη «Μέθοδο Βάσει Προσφυγής στην Αγορά» ως το άθροισμα του τρέχοντος κόστους αντικατάστασης και του ενδεχόμενου μελλοντικού πιστωτικού ανοίγματος. Στα σταθμισμένα ποσά των Ιδρυμάτων («Ιδρύματα» και «Βραχυπρόθεσμα Ανοίγματα έναντι Ιδρυμάτων»), των Επιχειρήσεων και της Λιανικής Τραπεζικής περιλαμβάνονται παράγωγα 6,8 εκατ. Η ελάχιστη κεφαλαιακή απαίτηση για τα εν λόγω παράγωγα ανέρχεται σε 0,5 εκατ. Στις 31 εκεμβρίου 2012, το τρέχων κόστος αντικατάστασης τους ήταν 13,8 εκατ. και υπολογίζεται με βάση τις τρέχουσες (αγοραίες) τιμές των συμβάσεων (Mark-to- Market). Ο Όμιλος κάνει χρήση των πιο κάτω παραγώγων: Προθεσμιακές πράξεις συναλλάγματος: αντιπροσωπεύουν συμβάσεις για αγοραπωλησίες ξένου συναλλάγματος με διακανονισμό σε μελλοντική ημερομηνία. Συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης: αντιπροσωπεύουν συμβάσεις για μελλοντική αγορά ή πώληση σε ορισμένη τιμή κάποιου χρηματοοικονομικού προϊόντος, αλλά με το δικαίωμα σε ένα από τα δύο μέρη να ζητήσει ή όχι από το άλλο μέρος την εκπλήρωση της συμφωνίας μέχρι κάποιο χρονικό σημείο ή με την πάροδο του χρονικού σημείου. 22

25 Ανταλλαγές επιτοκίων: αντιπροσωπεύουν συμβάσεις για ανταλλαγή πληρωμών βάσει ενός επιτοκίου, έναντι ενός άλλου επιτοκίου, πάνω σε ένα καθορισμένο ονομαστικό ποσό και σε καθορισμένες χρονικές περιόδους. 31 εκεμβρίου 2012 Ονομαστικό ποσό '000 Λοιπά περιουσιακά στοιχεία '000 Εύλογη αξία Λοιπές υποχρεώσεις '000 Παράγωγα Προθεσμιακές πράξεις συναλλάγματος Συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης Ανταλλαγές επιτοκίων Σύνολο Καθορισμένοι Εξωτερικοί Οργανισμοί Πιστοληπτικής Αξιολόγησης στην εφαρμογή της Τυποποιημένης Μεθόδου Για σκοπούς εφαρμογής της Τυποποιημένης Μεθόδου, οι καθορισμένοι Εξωτερικοί Οργανισμοί Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (External Credit Assessment Institutions/ECAI) που έχουν αναγνωριστεί από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είναι οι Fitch Ratings, Standard and Poor s Rating Services, και Moody s Investor Service. Για τον Όμιλο της Ελληνικής Τράπεζας έχει επιλεγεί ο οίκος Moody s για όλες τις κλάσεις ανοιγμάτων, με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει διαβάθμιση από τον συγκεκριμένο οίκο, οπότε και χρησιμοποιούνται οι διαβαθμίσεις των άλλων δύο οίκων. Για τον προσδιορισμό των συντελεστών στάθμισης για ανοίγματα έναντι Ιδρυμάτων, εφαρμόζεται η μέθοδος στάθμισης με βάση το συντελεστή στάθμισης της Κεντρικής Κυβέρνησης όπως αυτή ορίζεται στο Παράρτημα VI της Ενότητας Α της Οδηγίας. Η χρήση των πιστοληπτικών αξιολογήσεων των Moody s για τον προσδιορισμό των συντελεστών στάθμισης και των κεφαλαιακών απαιτήσεων συμμορφώνεται με τις οδηγίες των εποπτικών αρχών, αφού έχουν χρησιμοποιηθεί κατά τρόπο συνεπή για όλα τα ανοίγματα που ανήκουν σε αυτή την κλάση και θα χρησιμοποιούνται σε συνεχή βάση και με διαχρονική συνέπεια. 6.8 Πολιτικές Αντιστάθμισης και Μείωσης του Πιστωτικού Κινδύνου Σύμφωνα με την πολιτική του Ομίλου, το ύψος των παρεχόμενων πιστωτικών διευκολύνσεων δεν πρέπει να ξεπερνά την ικανότητα αποπληρωμής των αντισυμβαλλομένων. Επιπρόσθετα, εφαρμόζονται πολιτικές για την αντιστάθμιση και μείωση των πιστωτικών κινδύνων μέσω της λήψης εξασφαλίσεων οι οποίες καθορίζουν τα είδη των εξασφαλίσεων που αναγνωρίζονται ως εμπράγματες εξασφαλίσεις αλλά και τις μεθόδους αποτίμησής τους. 23