The mediating role of hope on the relationship between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients.

Transcript

1 Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry Vol. 2/ No. 4/ Winter 2016 Page: The mediating role of hope on the relationship between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients. Elham Nezamipour* (MSc), Hasan Ahadi (PhD) * Correspondence: M.Sc. Student in clinical psychology, Science and Research Branch Islamic Azad University, Tehran, Iran. Phone: e.nezamipour@yahoo.com 1- Professor of psychology, Science and Research Branch Islamic Azad University, Tehran, Iran. Abstract Introduction: Chronic renal disease is highly associated with reduced quality of life and hope has an important role in improving the quality of life of dialysis patients. Purpose: The study aimed to examine the mediating role of hope on the relationship between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients. Method: In a correlative study, 100 dialysis patients from Qom hospitals were selected by cluster random sampling and participants completed quality of life, Snyder hope scale and NEO personality inventory. Data were analyzed by using a Structural Equation Modeling. Results: The structural equation model revealed that hope has mediating role in relationship between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients. This means that neuroticism has negative indirect effect and extraversion has positive indirect effect due to hope on quality of life. Conclusion: Based on the results of this study, neuroticism and extraversion factors play an important role in the hope and quality of life for dialysis patients. Keywords: neuroticism, extraversion, quality of life, dialysis patients, hope

2 مجله رانشناسی ران پزشکی شناخت سال دم شماره 4 زمستان 1394 صفحات: نقش میانجیگرانه امید به زندگی در رابطه بین عاملهای راننژندی برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزی چکیده حسن احدی )PhD( 1 )MSc( * الهام نظامیپر * مؤلف مسئل: گره رانشناسی دانشکده علم انسانی اجتماعی دانشگاه آزاد اسالمی احد علم تحقیقات تهران ایران e.nezamipour@yahoo.com 1- گره رانشناسی دانشکده علم انسانی اجتماعی دانشگاه آزاد اسالمی احد علم تحقیقات تهران ایران. مقدمه: ابتالء به بیماري مزمن کلیه با افت شدید کیفیت زندگی همراه است زندگی بیماران دیالیزي دارد. هدف: در این نق میانجی گرانه امید به زنشدگی بشر راب شه عام بیماران دیالیزي بررسی شد. امید به زندگی نقش بسشزایی در بهدشد کیفیشت هشاي ران نژنشدي برنگرایشی کیفیشت زنشدگی رش: در یک بررسی از نع همدستگی 100 بیمار دیالیزي از بیمارستانهاي استان قم به صرت نمنهگیري تصادفی خشهاي انتخاب شدند شرکتکنندگان مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی امید به زندگی یژگیهشاي شخصشیت نئش را تکمی کردند. تجزیه تحلی دادهها با استفاده از رش الگیابی معادالت ساختاري انجام گرفت. یافتهها: نتایج معادالت ساختاري نشان داد که امید به زندگی در راب ه بین د عام راننژندي برنگرایی نق اس هاي دارد بدین معنی که راننژندي اثر غیرمستقیم منفی برنگرایی اثر غیرمستقیم مثدشت بشه اسش ه امیشد بشه زنشدگی بشر کیفیشت زندگی دارند. نتیجهگیری: بر اساس یافتهها عام دیالیزي ایفا میکنند. هاي راننژندي برنگرایی نق کلید اژهها: راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي امید به زندگی مهمی بر امید به زندگی نهایتا کیفیت زندگی بیماران

3 الهام نظامیپر همکاران 59 مقدمه از جمله بیماريهایی که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد نارسایی مزمن کلیه است ناپذیر به که عملکرد عنان کلیه اختالل تعریف برگشت پیشرنده میشد )اسالمی همکاران 2014(. امرزه 2 تا %3 مردم جهان مدتال به این بیماري هستند )نریمانی رفیق ایرانی 2008(. در ایران بسیاري از کشرها همدیالیز رایجترین رش درمان این بیماري است )ژانگ رتنداچر 2008(. 1 اما در نارسایی کلیه درمان نمیتاند )اسملتزر 2 به عنان هدف 2003( که چرا اقعی انتخاب همدیالیز شد زندگی بیماران را حفظ میکند بر طل عمر آنها می- افزاید اما به طر کام نمیتاند ظایف کلیه را انجام دهد جانشین آن شد )مسي محد همکاران حد باالترین 2007(. بنابراین عملکرد در خب اینجا رسیدن بیمار بدن به مهم است به گنهاي که ي تانایی انجام فعالیتهاي رزانه را داشته باشد )اسالمی همکاران 2014(. بیماران رحی دیالیزي خاص تجه با بیماريشان شرایط به مشکالت جسمی را فراانی تجربه میکنند )رامدد همکاران 2009(. آنها غالدا نگران آینده غیر قاب هستند. اغلب شغ پی بینی بیماري خد خد را از دست میدهند دچار مشکالت مالی میگردند هماره به دلی بیماري مزمن دچار افسردگی ناامیدي هستند )کربی اسالمی همکاران 2014(. امید در تمام ابعاد زندگی عنصري ضرري است. امید داشتن به بار تانایی احساسی آینده در بهتر میباشد. تانایی طراحی گذرگاههایی به اهداف م لب به رغم مانع مجد عام انگیزش الزم.)2004 )کار 4 امید داشته باشند براي بیماران ممکن از استفاده همدیالیز در است این اگر ابعاد سي یا گذرگاهها آینده به مختلف کیفیت زندگی خی ضعیت بهتري را احساس کنند در صرت تحقق این امر برخرداري از زندگی م لب به نبه خد احساس امید را در این بیماران افزای خاهد داد. یکی از عام اثرگذار بر آسیبپذیري یا بهزیستی افراد کیفیت زندگی صفات شخصیت آنهاست )کپر (. صفات شخصیت از طریق اثرگذاري بر تفسیر فرد از ریدادهاي محی ی فرایند ان داق سالمت رانشناختی جسمی را تخریب یا تسهی میکند )گرانت همکاران 6 شخصیتی مرد بررسی 2009(. ارتداط سالمت قرار رانی گرفته در میان است پنج تحقیقات عام )برنارد 7 همکاران 2005 الکنهف همکاران 8 جانسن همکاران (. عمدة نشان دادهاند که برن گرایی به عنان پی کنندة مثدت راننژندي به عنان پی منفی بهزیستی همدستگی ران باالیی شناختی سالمت با زیادي 2008 این تحقیقات بینی- بینیکنندة رانی دارند محققین نشان دادهاند که شادکامی با س ح باالي برنگرایی س ح پایین ران نژندي در افراد مرتدط میباشد )فرنهام چنگ 2006(. 10 اکثر م العات انجام 4. Carr 5. Cooper 6. Grant 7. Bernardo 8. Löckenhoff 9. Johnson 10. Furnham & Cheng 1. Zhang & Rothenbacher 2. Smeltzer 3. Kirby

4 نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین عام هاي راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي 60 شده در زمینه عام هاي شخصیتی عمدتا متمرکز بر د عام راننژندگرایی برنگرایی بدند. در حقیقت به نظر میرسد هر د عام پی بینی کنندههاي مهمی از تنیدگی سدک مقابله در افراد باشند )ال راس تارگرسن هیز جزف 2 همکاران 1387( بهرامی 1391 حسنی بر این اساس میتان گفت که یژگیهاي شخصیتی )ران نژندگرایی برنگرایی( امید به زندگی بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارند. بنابراین درک بهتر این عام نیازمند بررسی رابط مجد بین یژگیهاي شخصیت امید به زندگی کیفیت زندگی است. لذا هدف در بیماران دیالیزي نق تعیین حاضر میانجی گرانه امید به زندگی در راب ه بین یژگیهاي شخصیتی )ران نژندي برنگرایی( کیفیت زندگی در بیماران دیالیزي میباشد. رش بررسی آن از نع در شد. حاضر با تجه به هدف مضع این هاي همدستگی میان راب ه می محسب متغیرهاي یژگیهاي شخصیت )راننژندي برنگرایی( کیفیت زندگی با در نظر گرفتن نق زندگی مرد بررسی قرار گرفته است. منظر از امید به به همین الگیابی معادالت ساختاري براي بدست آردن راب ه علی بین متغیرها استفاده شد. جامعه آماري این را بیماران دیالیزي استان قم در بهار 1394 تشکی میدهند که تعداد 100 تن از بیماران به رش نمنهگیري خشهاي د مرحلهاي انتخاب شدند. بدین صرت که ابتدا سه بیمارستان از پنج بیمارستان داراي بخ دیالیز استان قم به صرت تصادفی انتخاب شدند سپس از سه بیمارستان 100 تن از بیمارانی که شام یژگیهاي تحقیق میشدند با تجه به نسدت بیماران در هر بیمارستان ترکیب جنسیت )60 نفر 40 مرد شدند. در کالین 3 ساختاري با به نفر زن( به صرت تصادفی انتخاب مرد برآرد در نمنه حجم هاي مدتنی بر الگیابی معادالت ساختاري تقسیم نع سه اناع الگهاي کمی ساده معادالت پیچیده الگهاي پیچیده عنان میکند که حجم نمنه در الگهاي ساده زیر 100 در الگهاي کمی پیچیده بین 100 تا 200 نفر در الگهاي پیچیده باالي 200 نفر میباشد )فراهانی عریضی 2005(. با تجه به تعداد متغیرهاي مرد بررسی حاضر از نع الگهاي ساده است که حجم نمنه براي نفر 100 حاضر برآرد شد. از بیماران پس از تضیحات الزم در مرد اهداف پرس که جلب مشارکت همکاري خاسته شد نامههاي کیفیت زندگی سازمان 5 بهداشت جهانی 4 امید به زندگی اشنایدر یژگیهاي شخصیت نئ 6 را تکمی کنند. معیارهاي رد شام دامنه سنی 18 تا 80 سال نداشتن بیماري رانشناختی تانایی برقراري ارتداط به زبان فارسی رضایت براي رد به 3. Kline 4. WHOQOL-BREF 5. Snyder Hope Scale 6. The Neo Personality Inventory (Short Form) 1. Vollrath & Torgersen 2. Hayes & Joseph

5 ال الهام نظامیپر همکاران 61 میانگین سنی آنها ابزار استفاده شده شام مارد زیر بد: 46/1±14/5 بد. مقیاس کتاه ارزیابی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی: این پرسشنامه داراي 26 سؤال داراي 4 زیر مقیاس است. مقیاسها شام : سالمت جسمی سالمت ران شناختی رابط اجتماعی محیط زندگی است. د سال ال نیز صرفا حی ه کلی کیفیت زندگی را ارزیابی می کند. پس از انجام محاسدههاي الزم در هر حی ه امتیازي معادل 20-4 براي هر حی ه به تفکیک به دست خاهد آمد که در آن 4 نشانه بدترین 20 نشانه بهترین ضعیت حی ه مرد نظر است. این امتیاز تددی قاب به امتیازي با دامنه میباشد امتیاز باالتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است. در ایران نجات هنجاریابی کردهاند. فرم کتاه پرس همکاران )1385( مقیاس این نامه شخصیتی نئ: پرس را نامه شخصیتی نئ بر مدناي نظریه پنج عاملی شخصیت کاستا مک کري 1985 ساخته 1 شده است. این پرس آیتم نامه در سال 1985 تجدید نظر شده به 60 5 است یافته تقلی مقیاس )ران نژندگرایی برنگرایی گشدگی تافق پذیري مسئلیتپذیري( را در بر میگیرد. آزمدنی به این آیتمها به صرت چهار گزینهاي )از کام مافق تا کام ال مخالف( پاسخ میدهد. در آت رز )2007( با استفاده از رش همسانی درنی ضریب آلفاي کرنداخ براي هر یک از 5 صفت: ران نژندي برن گرایی گشدگی تافق پذیري مسئلیتپذیري به ترتیب 0/5 0/7 0/4 0/3 0/8 به دست آمد. مقیاس امید: این پرس نامه تسط اشنایدر در سال 1991 ساخته شده است )اشنایدر پترسن ( که داراي 12 ماده میباشد براي هر ماده از مقیاس 4 درجهاي لیکرت استفاده میشد )1- کامال مخالف تا 4- کامال مافق(. این پرس نامه شام د بعد نیري عام گذرگاهها است. آلفاي کرنداخ براي نیري عام 0/82 گذرگاهها 0/84 آلفاي ک مقیاس نیز 0/86 گزارش شده است. در ایران اعتدار رایی این پرس نامه بر ري یک نمنه 371 نفري محاسده شده است. این پرس نامه از اعتدار رایی خبی برخردار است ضریب اعتدار این مقیاس با استفاده از فرمل آلفاي کرنداخ 0/86 از طریق بازآزمایی 0/81 به دست آمده است )کرمانی همکاران 2011(. در این از آزمن همدستگی پیرسن جهت بررسی ارتداط متغیرها از مدل یابی معادالت ساختاري جهت بررسی تنق میانجی گرانه امید به زندگی در راب ه بین یژگیهاي شخصیتی )راننژندي برنگرایی( کیفیت زندگی استفاده شده است. یافتهها نتایج همدستگی نشان داد که بین کیفیت زندگی با امید به زندگی برن گرایی همدستگی مثدت معنادار با ران نژندي همدستگی منفی معنادار جد دارد. امید به زندگی با برنگرایی 2. Snyder & Peterson 1. Costa & McCrae

6 نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین عام هاي راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي 62 همدستگی مثدت معنادار با راننژندي همدستگی منفی معنادار دارد )جدل 1(. متغیر 1- کیفیت زندگی 2- امید به زندگی 3- ران نژندي 4- برن گرایی از آنجا که 1 جدل 1: ماتریس همدستگی بین کیفیت زندگی امید به زندگی یژگیهاي شخصیت )ران نژندي برنگرایی( هدف اصلی این 4 1 * P <0/05 ** P <0/ /463 ** 2 1-0/430 ** 0/483 ** 1 0/581 ** -0/271 ** 0/406 ** نشان دادن راب ه علی بین متغیرها است به همین منظر براي بررسی رابط بین آنها از الگیابی معادالت ساختاري استفاده شده است. در این مدل میتان رابط بین متغیرها را در قالب میزان تاثیر یک متغیر بر متغیري دیگر نشان داد. الدته چنانچه در نمدار جدال بعدي نیز ذکر خاهد شد رابط کیفیت زندگی علی بین متغیرها در قالب تاثیر مستقیم غیر مستقیم عنان میشد. براي آزمن مدل فرضی امید به زندگی )شک 1( از ماتریس اریانس- کاریانس به عنان داده ردي با تجه به نرمال بدن دادهها از رش حداکثر درست نمایی استفاده شد. شکل 1: مدل فرضی ش راننژندی متغیرها اثر مستقیم راننژندي بر: امید به زندگی اثر مستقیم امید به زندگی بر: کیفیت زندگی اثر غیر مستقیم راننژندي بر: کیفیت زندگی جدل 2: ضرایب مسیرهای ساختاری در مدل حاصل از دادهها برآردها پارامتر استاندارد نشده )B( پارامتر استاندارد شده )β( t -3/74 5/32-5/04 * P <0/05 ** P <0/01-0/40 ** 0/63 ** -0/27 ** -0/40 ** 0/63 ** -0/27 **

7 الهام نظامیپر همکاران 63 همانگنه که مالحظه میگردد همه مسیرهاي مستقیم معنادار هستند. از آنجا که یکی از اهداف تحلی مسیر ارائه میزان اثر غیرمستقیم متغیرهاي مستق )متغیرهاي برنزاد( بر متغیرهاي ابسته )متغیرهاي درنزاد( است لذا اثر غیر مستقیم هر یک از متغیرهاي مستق بر متغیرهاي ابسته آمده است. همانطر که نتایج نشان می دهند ضریب اثر غیرمستقیم عام ران نژندي بر کیفیت زندگی با میانجیگري امید به زندگی معنادار است )جدل 2(. جدل 3: مشخصههای نکیی برازندگی مدل پیشبینی راننژندی مشخصه نسدت مجذر کاي به درجه آزادي /df( x( 2 شاخص برازندگی ت دیقی (CFI) شاخص نکیی برازش (NFI) شاخص تعدی شده نکیی برازش (NNFI) جذر برآرد اریانس خ اي تقریب (RMSEA) همانگنه که مالحظه میگردد شاخصهاي برازش برازش مدل م لق مدل نسدت م لبند: مدل به برآرد 1/41 0/95 0/97 0/98 0/066 CFI چنین شاخص RMSEA اقتصادي بدن مدل شده نرم ت دیقی برابر برازندگی یا استقالل نشان است دهنده هم 2 x /df نیز نشان دهنده میباشند. مقدار NFI شاخص بزرگتر CFI از شاخص 0/9 برازندگی است این نشاندهنده این است که مدل از برازندگی قاب قدلی برخردار است )جدل 3(. براي آزمن مدل فرضی )شک از ماتریس اریانس کاریانس عنان به )2 داده ردي با تجه به نرمال بدن داده ها از رش حداکثر درست نمایی استفاده شد. نتیجه تحلی ها نشان داد که این مدل براي یژگی برنگرایی معنادار است. کیفیت زندگی امید به زندگی برنگرایی شکل 2: مدل فرضی ش جدل 4 : ضرایب مسیرهای ساختاری در مدل حاصل از دادهها t پارامتر استاندارد شده )β( پارامتر استاندارد نشده )B( برآردها متغیرها 3/19 0/35 ** 0/35 ** اثر مستقیم برنگرایی بر: امید به زندگی 5/32 0/64 ** 0/64 ** اثر مستقیم امید به زندگی بر: کیفیت زندگی 2/72 0/17 ** 0/17 ** اثر غیر مستقیم برنگرایی بر: کیفیت زندگی * P <0/05 ** P <0/01

8 نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین عام هاي راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي 64 همانگنه که مالحظه میگردد همه مسیرهاي مستقیم معنادار هستند ضریب اثر غیرمستقیم عام برنگرایی بر کیفیت زندگی با میانجیگري امید به زندگی معنادار است )جدل 4(. جدل 5: مشخصههای نکیی برازندگی مدل پیشبینی برنگرایی مشخصه نسدت مجذر کاي به درجه آزادي /df( x( 2 شاخص برازندگی ت دیقی (CFI) شاخص نکیی برازش (NFI) شاخص تعدی شده نکیی برازش (NNFI) جذر برآرد اریانس خ اي تقریب (RMSEA) همانگنه که مالحظه میگردد شاخصهاي مدل م لق برازش م لبند: برآرد 1/56 0/94 0/95 0/94 0/077 دهنده نشان CFI برازش مدل نسدت به مدل استقالل است همچنین شاخص RMSEA اقتصادي بدن مدل شده نرم ت دیقی برابر برازندگی یا 2 دهنده نشان نیز x /df میباشند. مقدار NFI شاخص بزرگتر CFI از شاخص 0/9 برازندگی است این نشاندهنده این است که مدل از برازندگی قاب قدلی برخردار است )جدل 5(. بحث هدف م العه حاضر بررسی نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین یژگیهاي شخصیتی )راننژندي برنگرایی( کیفیت زندگی بیماران دیالیزي بد. نظریهها هاي پیشین به گنهاي یژگیهاي شخصیتی کیفیت زندگی را به هم مرتدط ساختهاند. لی تاکنن هیچ م العهاي به طر مستقیم راب ه یژگیهاي شخصیتی کیفیت زندگی را با در نظر گرفتن نق میانجیگرانه امید به زندگی بررسی نکرده بد. به همین دلی حاضر با ارائه مدلی فرضی راب ه بین یژگیهاي شخصیتی )راننژندي برنگرایی( کیفیت زندگی بیماران دیالیزي مرد بررسی قرار داد. نتایج حاکی از صحت مدل هر د یژگی راننژندي برنگرایی است. بنابراین میتانیم نتیجه بگیریم که راننژندگرایی بر امید به زندگی اثر مستقیم منفی دارد بر کیفیت زندگی اثر غیر مستقیم منفی دارد هم چنین برنگرایی به اس ه امید به زندگی اثر غیر مستقیم مثدت بر کیفیت زندگی دارد که با هاي زیادي همخانی دارد )فالدي همکاران 2013 حسینثابت فائزيپر 2014 بالجانی همکاران 2011 بکلمن همکاران پایپ همکاران 2 نتایج با تحقیق )2009( نیز ت دیق نسدی 2008(. نتایج این تحقیق الکنهف همکاران دارد. در تحقیق آن ناامیدي به عنان شاخصی از متغیر سالمت ران در تحقیق ارد شده بد تنها ارتداط بین ناامیدي یژگیهاي محققان به تحلی شخصیتی نکته این سنجیده که شده کدام بد یک از 1. Bekelman 2. Pipe

9 الهام نظامیپر همکاران 65 یژگیهاي شخصیتی میتاند به طر مستق ناامیدي را پی بینی نماید نپرداخته بدند. از طرفی در آن تحقیق صفات شخصیتی به غیر از راننژندي با ناامیدي همدستگی منفی معنادار داشتند. همچنین م العات الیه تسط کاستا مک کري )1980( به نق از هیز جزف )2003( نشان داد که شادي با برنگرایی باال راننژندي پایین ارتداط دارد هم چنین نمرات باال در هریک از ابزارهاي سالمتی با برنگرایی باالتر راننژندي پایینتر همراه است. این یافتهها با مدانی نظري م ابقت دارد بر این اساس تدیین میشند: در حقیقت راننژندي میتاند آمادگی افراد را براي تجربه حادث تنیدگیزا افزای دهد همچنین آنها را براي تجربه هیجانهاي منفی درماندگی مستعد سازد. این یژگیها فرد را مخصصا در حزه رابط بین شخصی اجتماعی آسیبپذیر میسازند. راننژندي از طریق افزای احساسات منفی درماندگی باعث میشد که فرد نتاند با آرام اطمینان از تانمنديهاي ارتداطی شناختی خد براي ارزیابی عاطف هیجانها استفاده کند. این ضعیت میتاند تانمنديهاي ارتداطی شناختی فرد را تضعیف به صرت منفی تحت تاثیر قرار دهد. افراد داراي یژگی راننژندي تمای عممی به تجربه عاطف منفی چن اض راب تن خدخري خصمت تکان ري کمریی تفکر غیر من قی افسردگی عزت نفس پایین دارند )شلتز شلتز ترجمه سید محمدي 1392 ( این عاطف شکننده مانع از سازگاري احساس خشندي میشد هرک از به سهم خد میتانند بر تانمنديهاي فرد در زمینه رابط عاطف اجتماعی تاثیر منفی بگذارند از این طریق باعث تضعیف امید به زندگی کیفیت زندگی افراد شند. افراد داراي این یژگی داراي ثدات عاطفی نیستند در ماقع تنیدگی دچار اض راب عزت نفس پایین در نتیجه ناخشند میشند. بر اساس همهي عام یاد شده امید به زندگی پایین در این افراد قاب تدیین است. افراد نمنۀ تحقیقهاي گذشته نمرات باالیی حاضر نیز مانند ران بعد در رنجرخیی گرفتند. میزان امیداري در بیماران با این یژگی شخصیتی کم بسیار میباشد )طن خاه ابالقاسمی 2009(. با در نظر گرفتن این نکته که اض راب افسردگی یکی از چندین ابعاد کاه کیفیت زندگی است به نظر میرسد قاب تجیه باشد که یژگی راننژندي با کیفیت زندگی امید به زندگی راب ه منفی داشته باشد. خش بر اساس در بینی تعریف این افراد برن گرا متمای بعد افراد برنگرایی زیاد مشخصۀ میباشد. همچنین به عضیت در گرههاي متعددي هستند از شدکههاي خاناده دستان به عنان حمایت اجتماعی استفاده میکنند در نتیجه کنار آمدن با مشکالت براي آنها آسانتر است در مقابله با مسائ خد امید باالیی دارند )شلتز شلتز ترجمه سید محمدي.)1392 برنگرایی از طریق تقیت آمادگی فرد در زمینه رابط عاطف اجتماعی تجربه حادث لذتبخ عاطف مثدت را افزای میدهد از این طریق به فرد کمک میکند تا در شرایط آرام یافتهتر خشبینانهتر )در مقاب شرایط

10 نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین عام هاي راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي 66 احتمالی استرسزا نگرانکننده( از تانمنديهاي ارتداطی شناختی خد براي ارزیابی عاطف هیجانها استفاده کند. یژگیهاي دیگر برنگرایی شام مثدت بدن قاطعیت اجتماعی بدن نیز میتانند به سهم خد آمادگیهاي فرد را در زمینه رابط عاطف اجتماعی تقیت همین امر سدب بهینهتر جندههاي مختلف سالمت ران امید به زندگی کیفیت زندگی افراد گردد. نتیجهگیری در مجمع یافتههاي مؤید آن بد که یژگیهاي رانشناختی د یژگی شخصیتی راننژندي برنگرایی ارتداط تنگاتنگی با برز تدام بیماري نارسایی کلیه دارند. این عام میتانند هم فشار رانی را ایجاد تشدید کنند که پیامد آن بیماري خاهد بد هم قادرند فشار رانی را تخفیف یا حذف نمایند که منجر به ت ابق بهتر با ریدادها نهایتا سالمت رانی میشد. همچنین متغیرهاي اثرگذار بر کیفیت زندگی هم به طر مستقیم هم غیر مستقیم عم میکنند. در اقع یژگیهاي شخصیتی راننژندي برنگرایی عاله بر اثر مستقیم بر کیفیت زندگی این افراد بر امید به زندگی بیماران یا به صرت دست کشیدن از هدف یا عدم تالش براي رسیدن به هدف اثر میگذارند. به طر کلی یافتههاي این میتاند تلیحاتی را براي کادر درمانی که با افراد دیالیزي در ارتداط هستند فراهم نماید. تشکر قدردانی نیسندگان بر خد الزم میدانند از معانت شی دانشگاه علم پزشکی قم مدیریت پرسن بخ دیالیز بیمارستانهاي کامکار- عربنیا حضرت آیت ا... گلپایگانی حضرت علی ابن ابی الب )ع( تشکر قدردانی نمایند.

11 الهام نظامیپر همکاران 67 منابع Atashrouz, B. (2007). Anticipated progress through five personality traits attachment. M.Sc. Thesis. Shahid Beheshti University, Tehran. [In Persian] Bahrami, B. (2012). The mediating role of cognitive emotion regulation strategies and goal setting on the relationship between personality traits and quality of life in patients with cancer. M.Sc. thesis in psychology. University of Mashhad Ferdosi. [In Persian] Baljani, E., Kazemi, M., Amanpour, E., Tizfahm, T. (2011). A survey on relationship between religion, spiritual wellbeing, hope and quality of life in patients with cancer. Evidence Based Care. 1(1), [In Persian] Bekelman, D.B., Parry, C., Curlin, F.A., Yamashita, T.E., Fairclough, D.L., Wamboldt, F.S. (2010). A Comparison of Two Spirituality Instruments and Their Relationship to Depression and Quality of Life in Chronic Heart Failure. J Pain Symptom Manage. 39(3), Bernardo, M., Gonzalez, G., Garrosa, L. (2005). Personality and subjective well-being, big five correlates and demographic variables. Personality and Individual Differences. 38(7), Carr, A. (2004). Positive psychology: The science of happiness and human strengths. Routledge. Cooper, C.L. (2000). Theories of organizational stress USA: Oxford University. Eslami, A.A., Rabiei, L., Khayri, F., Nooshabadi, M.R.R., Masoudi, R. (2014). Sleep quality and spiritual wellbeing in hemodialysis patients. Iranian Red Crescent Medical Journal. 16(7), Farahani, H.A., Arizi, H.R. (2005). Advanced research methods in the social sciences (practical approach to student discipline, behavioral, social sciences). Publication of Isfahan University. [In Persian] Fouladi, Z., Ebrahimi, A., Manshaei, G.R., Afshar, H., Fouladi, M. (2013). Investigation of relationship between positive psychological variables (spirituality and hope) psychopathology (depression, stress, anxiety) and quality of life in hemodialysis patients Isfahan. Journal of Research in Behavioural Sciences. 11(6), [In Persian] Furnham, A., Cheng, H. (2006). Personality and Happiness. Journal of Psychological Reports. 3(80), Grant, S., Langan-Fox, J., Anglim, J. (2009). The big five traits as predictors of subjective and psychological well-being. Psychol Rep. 105(1), Hassani, J., Azadfallah, P., Rasoulzade Tabatabaie, S.K., Ashayeri, H. (2008). The Assessment of Cognitive Emotion Regulation Strategies According to Neuroticism and Extraversion Personality Dimensions. Advances in Cognitive Science. 10(4), [In Persian] Hayes, N., Joseph, S. (2003). Big 5 correlates three measures of subjective well-being. personality & individual differences. 34(4), Hosseinsabet, F., Fayezipour, M. (2014). The Correlation of Personality Characters and Hope in HIV- Positive Patients. Counseling & psychotherapy culture. 4(16), [In Persian]

12 نق میانجیگرانه امید به زندگی در راب ه بین عام هاي راننژندي برنگرایی کیفیت زندگی بیماران دیالیزي 68 Johnson, S.J., Batey, M., Holdsworth, L. (2009). Personality and health, the mediating role of trait emotional intelligence and work locus of control. Personality and Individual Differences. 47(5), Kermani, Z., Khodapanahi, M., Heidari, M. (2011). Psychometrics features of the Snyder Hope Scale. Journal of Applied Psychology. 5(3), [In Persian] Kirby, K. (2013). Nursing textbooks: comparative representation of physicians and advanced practice nurses [Honor Thesis]. US: Hampshire University. Lockenhoff, C.E., Ironson, G.H., Ocleirigh, C., Costa, P.T. (2009). Fivefactor model personality traits, spirituality/religiousness, and mental health among people living with HIV. Journal of research in personality. 77(5), Löckenhoff, C.E., Sutin, A.R., Ferrucci, L., Costa, P.T. (2008). Personality traits and subjective health in the later years, the association between NEO-PI-R and SF-36 in advanced age is influenced by health status. Journal of Research in Personality. 42(5), Mousavi Movahed, M., Komeili Movahed, T., Komeili Movahed, A., Dolati, M. (2007). Assessment of adequacy of dialysis in patients under continuous hemodialysis in Kamkar and Hazrat Vali-e-Asr hospitals. Qom University of Medical Sciences Journal. 2(1), Narimani, M., Rafigh Irani, S. (2008). A survey of relationship between coping styles and mental health in patients undergoing hemodialytic treatment. Journal of Fundamentals of Mental Health. 2(38), Nejat, S., Montazeri, A., Halakouei, N.K., Mohammad, K., Majdzadeh, S.R. (2006). Standardizing the World Health Organization questionnaire, Translation and validation study of the Iranian version. Journal of health school and Health Research Institute. 4, [In Persian] Pipe, T.B., Kelly, A., LeBrun, G., Schmidt, D., Atherton, P., Robinson, C. (2008). A Prospective Descriptive Study Exploring Hope, Spiritual Well- Being, and Quality of Life in Hospitalized Patients. Medsurg Nurs. 17(4), Rambod, M., Rafii, F., Hosseini, F. (2009). Quality of life in patients with end stage renal disease. Hayat. 14(2), Schultz, D.P., Schultz, S.E. (2005). Theories of Personality. 8 th Edition. Translated by: Sayed Mohammadi, Y. Publication Institude Virayesh. [In Persian] Smeltzer, S.C.B.B. (2003). Bruuner & Suddarth text book of medical surgical nursing. 10th ed. Lippincott:Wiliams Wilkins. Snyder, C.R., Peterson, C. (2000). Handbook of hope, theory, measures & applications. San Diego, Academic Press. Vatankhah, H.R., Abolghasemi, Sh. (2009). Personality psychology. Ahsan publication. Tehran. [In Persian] Vollrath, M., Torgersen, S. (2000). Personality types and coping. Personality and Individual Differences. 29(2), Zhang, Q-L., Rothenbacher, D. (2008). Prevalence of chronic kidney disease in population-based studies: systematic review. BMC Public Health. 8(1), 117.