ΕΘΝΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ ΣΘ ΕΛΛΑΔΟ Α.Ε. Δθμοςιοποίθςθ ςτοιχείων ςε ενοποιθμζνθ βάςθ υπό τον Ρυλϊνα ΙΙΙ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΘ ΣΡΑΠΕΗΑ ΣΘ ΕΛΛΑΔΟ Α.Ε. Δθμοςιοποίθςθ ςτοιχείων ςε ενοποιθμζνθ βάςθ υπό τον Ρυλϊνα ΙΙΙ 31 Δεκεμβρίου 2009

2 Πίνακασ Περιεχομζνων 1 ΕΙΣΑΓΩΓΘ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΛΘΟΦΟΙΕΣ Ρλαίςιο «Βαςιλεία ΙΙ» ςτον Πμιλο τθσ ΕΤΕ Ενοποίθςθ για λογιςτικοφσ ςκοποφσ και για ςκοποφσ εποπτείασ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΘ ΕΡΑΚΕΙΑ Διάρκρωςθ των ιδίων κεφαλαίων Κεφαλαιακι επάρκεια Κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ υπό τον Ρυλϊνα Ι Διαδικαςία Αξιολόγθςθσ Επάρκειασ Εςωτερικοφ Κεφαλαίου ΡΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΙΣΘΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Ριςτωτικόσ Κίνδυνοσ Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Επιχειρθματικό Χαρτοφυλάκιο Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Χαρτοφυλάκιο Λιανικισ Τραπεηικισ Κίνδυνοσ Αγοράσ Λειτουργικόσ Κίνδυνοσ Κεφαλαιακι Επάρκεια και Ανάλυςθ ΡΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Οριςμοί και πλθροφορίεσ Μζκοδοσ υπολογιςμοφ λογιςτικϊν προβλζψεων Χαρτοφυλάκια υποκείμενα ςτθν Τυποποιθμζνθ Ρροςζγγιςθ Χαρτοφυλάκια υποκείμενα ςτθν Ρροςζγγιςθ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων Τεχνικζσ μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου ΡΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ ΤΙΤΛΟΡΟΙΘΣΘ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΓΟΑΣ Κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ ζναντι κινδφνου αγοράσ Ρρόγραμμα Ρροςομοίωςθσ Καταςτάςεων Κρίςθσ Ρρόγραμμα Δοκιμαςτικοφ εκ των Υςτζρων Ελζγχου ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΧΑΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΡΙΤΟΚΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΑΡΕΗΙΚΟΥ ΧΑΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ... 30

3 1 ΕΙΑΓΩΓΘ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕ ΠΛΘΡΟΦΟΡΙΕ Θ Εκνικι Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ («θ Τράπεηα», «ΕΤΕ») είναι πιςτωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νόμιμα, υπαγόμενθ ςτθν ελλθνικι και κοινοτικι τραπεηικι νομοκεςία και ειδικότερα ςτο Ν.2076/92 όπωσ ιςχφει ςιμερα, με τον οποίο ενςωματϊκθκε ςτο ελλθνικό δίκαιο θ δεφτερθ τραπεηικι οδθγία 89/646/ΕΟΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκϊν Κοινοτιτων. Θ Τράπεηα ιδρφκθκε το 1841 ωσ εμπορικι τράπεηα και μζχρι τθν ίδρυςθ τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ το 1928 είχε το εκδοτικό προνόμιο. Ειςιχκθ ςτο Χρθματιςτιριο Αξιϊν Ακθνϊν από τθν ίδρυςι του, το 1880, ενϊ από τον Οκτϊβριο του 1999, θ μετοχι τθσ Τράπεηασ είναι ειςθγμζνθ και ςτο Χρθματιςτιριο τθσ Νζασ Υόρκθσ. Θ ςυμμόρφωςθ τθσ Τράπεηασ με όλεσ τισ υποχρεϊςεισ τθσ, ςε όλεσ τισ χϊρεσ του κόςμου, όπου αναπτφςςει τισ δραςτθριότθτζσ τθσ, αποτελεί αρχι που ακολουκείται χωρίσ καμία παρζκκλιςθ. Μετά τθν ειςαγωγι τθσ ςτο Χρθματιςτιριο τθσ Νζασ Υόρκθσ, θ ΕΤΕ είναι υποχρεωμζνθ να ςυμμορφϊνεται και με τθ χρθματιςτθριακι νομοκεςία των Θνωμζνων Ρολιτειϊν τθσ Αμερικισ και τισ ςχετικζσ αποφάςεισ τθσ αμερικανικισ Επιτροπισ Κεφαλαιαγοράσ. Ο Πμιλοσ τθσ Εκνικισ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ («ο Πμιλοσ») παρζχει ευρφ φάςμα χρθματοοικονομικϊν υπθρεςιϊν, το οποίο περιλαμβάνει λιανικι και επιχειρθματικι τραπεηικι, διαχείριςθ περιουςιακϊν ςτοιχείων, διαχείριςθ και εκμετάλλευςθ ακινιτων, χρθματιςτθριακζσ, επενδυτικζσ και αςφαλιςτικζσ υπθρεςίεσ. Ο Πμιλοσ δραςτθριοποιείται ςτθν Ελλάδα, ςτθν Τουρκία, ςτο Θνωμζνο Βαςίλειο, ςτθ Νοτιανατολικι Ευρϊπθ, ςτθν Κφπρο, ςτθν Αίγυπτο και ςτθ Νότια Αφρικι. Θ Τράπεηα, ωσ οργανιςμόσ που δραςτθριοποιείται ςε ζνα ταχφτατα αναπτυςςόμενο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αναγνωρίηει τθν ζκκεςθ του Ομίλου τθσ ςε τραπεηικοφσ κινδφνουσ και τθν ανάγκθ αποτελεςματικισ διαχείριςισ τουσ. Θ διαχείριςθ και ο ζλεγχοσ των κινδφνων αυτϊν αποτελοφν αναπόςπαςτο μζροσ τθσ δζςμευςθσ του Ομίλου να επιδιϊκει ςτακερά υψθλζσ αποδόςεισ για τουσ μετόχουσ του, μζςω τθσ κατάλλθλθσ ιςορροπίασ μεταξφ κινδφνων και αποδόςεων, τόςο ςτισ κακθμερινζσ εργαςίεσ όςο και ςτθ ςτρατθγικι διαχείριςθ των ςτοιχείων του ιςολογιςμοφ και των κεφαλαίων του Ομίλου. 1.1 Πλαίςιο «Βαςιλεία ΙΙ» ςτον Όμιλο τθσ ΕΣΕ Τθ 14θ Ιουνίου 2006 ψθφίςτθκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβοφλιο και το Συμβοφλιο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ οι οδθγίεσ 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ ςχετικά με τθν ανάλθψθ και τθν άςκθςθ δραςτθριότθτασ των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και τθν επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και των επιχειριςεων επενδφςεων. Οι δφο οδθγίεσ ειςάγουν το νζο πλαίςιο εποπτείασ τθσ κεφαλαιακισ επάρκειασ των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και εταιρειϊν παροχισ επενδυτικϊν υπθρεςιϊν (ΕΡΕΥ) «Βαςιλεία ΙΙ» ςτθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ. Τον Αφγουςτο του 2007 δθμοςιεφτθκαν: ο Νόμοσ 3601/ ςχετικά με τθν «ανάλθψθ και άςκθςθ δραςτθριοτιτων από τα πιςτωτικά ιδρφματα, επάρκεια ιδίων κεφαλαίων των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και των επιχειριςεων παροχισ επενδυτικϊν υπθρεςιϊν και λοιπζσ διατάξεισ», ο οποίοσ ενςωμάτωςε τισ δφο προαναφερκείςεσ οδθγίεσ ςτο ελλθνικό δίκαιο. Ρράξεισ Διοικθτι τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ (ΡΔ/ΤΕ) οι οποίεσ ρυκμίηουν τισ λεπτομζρειεσ εφαρμογισ του παραπάνω νόμου. Το νζο πλαίςιο κεφαλαιακισ επάρκειασ των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και ΕΡΕΥ ιςχφει από τθν Θ Τράπεηα κατζκεςε ςτισ 9 Νοεμβρίου 2007 Αίτθςθ για τθ λιψθ αδείασ από τθν Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ («ΤτΕ») για τθν εφαρμογι του Ρλαιςίου Κεφαλαιακισ Επάρκειασ «Βαςιλεία ΙΙ». Με το εν λόγω κείμενο, θ Τράπεηα αιτικθκε ζγκριςθ για τθ χριςθ: τθσ Θεμελιϊδουσ Ρροςζγγιςθσ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων για τα ανοίγματα ζναντι επιχειριςεων, ςυμπεριλαμβανομζνων των ανοιγμάτων Ειδικοφ Δανειςμοφ και τθσ Ρροςζγγιςθσ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων για το Στεγαςτικό Χαρτοφυλάκιό τθσ (δθλ. τισ «απαιτιςεισ ζναντι φυςικϊν προςϊπων που είναι πλιρωσ καλυμμζνεσ με ακίνθτα» όπωσ ορίηονται ςτθν ΡΔ/ΤΕ 2589/2007, Τμ. Β, 9 α ). Θ Αίτθςθ τθσ Τράπεηασ ζγινε δεκτι από τθν αρμόδια Διεφκυνςθ Εποπτείασ του Ριςτωτικοφ Συςτιματοσ τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ. Ο Πμιλοσ κάνει χριςθ τόςο τθσ δυνατότθτασ για ςταδιακι εφαρμογι τθσ Ρροςζγγιςθσ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων («ΡΕΔ») ςτα χαρτοφυλάκιά του, όςο και τθσ ευχζρειασ για μόνιμθ εξαίρεςθ από τθν ΡΕΔ οριςμζνων κατθγοριϊν ανοιγμάτων. Για το λόγο αυτό, ζχει αναπτφξει ζνα λεπτομερζσ και τεκμθριωμζνο πρόγραμμα για τθ ςταδιακι εφαρμογι τθσ ΡΕΔ ςτο ςφνολο των δανειακϊν ανοιγμάτων που περιλαμβάνονται ςτο τραπεηικό χαρτοφυλάκιό του (εκτόσ των μόνιμων εξαιρζςεων). 3

4 1.2 Ενοποίθςθ για λογιςτικοφσ ςκοποφσ και για ςκοποφσ εποπτείασ Στθ λογιςτικι ενοποίθςθ του Ομίλου περιλαμβάνονται όλεσ οι κυγατρικζσ επιχειριςεισ (επιχειριςεισ ςτισ οποίεσ θ Τράπεηα αςκεί άμεςα ι ζμμεςα ζλεγχο, ανεξαρτιτωσ αντικειμζνου εργαςιϊν) όπωσ ορίηουν τα Διεκνι Ρρότυπα Χρθματοοικονομικισ Ρλθροφόρθςθσ («ΔΡΧΡ») και τα Διεκνι Λογιςτικά Ρρότυπα («ΔΛΡ»), ενϊ ςτθν εποπτικι ενοποίθςθ του Ομίλου περιλαμβάνονται μόνο οι κυγατρικζσ επιχειριςεισ οι οποίεσ ορίηονται ωσ Ριςτωτικά Ιδρφματα ι Χρθματοδοτικά Ιδρφματα ι Επιχειριςεισ παροχισ επικουρικϊν υπθρεςιϊν. Οι κυγατρικζσ επιχειριςεισ που ενοποιοφνται ολικά για ςκοποφσ εποπτείασ είναι: Εταιρεία Εκνικι Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ (Μθτρικι εταιρεία) Εκνικι Ρ&Κ Χρθματιςτθριακι Α.Ε.Ρ.Ε.Υ. Εκνικι Κεφαλαίου Α.Ε. Εκνικι Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. Εκνικι Leasing Α.Ε. Εκνικι Συμβουλευτικζσ Υπθρεςίεσ Ακινιτων Α.Ε. Ρρονομιοφχοσ Α. Ε. Γενικϊν Αποκθκϊν Ελλάδοσ NBG Greek Fund Ltd NBG Bancassurance Α.Ε. Αςφαλιςτικισ Ρρακτόρευςθσ The South African Bank of Athens Ltd (S.A.B.A.) Εκνικι Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ (Κφπροσ) ΛΤΔ Εκνικι Χρθματιςτθριακι Κφπρου ΛΤΔ NBG Management Services Ltd Stopanska Banka A.D.-Skopje United Bulgarian Bank A.D. - Sofia (UBB) UBB Asset Management UBB Insurance Broker UBB Factoring EOOD NBG International Ltd NBG International Inc (NY) NBGI Private Equity Ltd NBGΙ Private Equity S.A.S. NBG Finance Plc. Interlease E.A.D., Sofia Interlease Auto E.A.D. ETEBA Bulgaria A.D., Sofia ETEBA Romania S.A. NBG Asset Management Luxembourg S.A. Καινοτόμεσ Επιχειριςεισ Α.Ε. (I-Ven) NBG Funding Ltd Banca Romaneasca S.A. Εκνοdata Α.Ε. ΚΑΔΜΟΣ Α.Ε. ΔΙΟΝΥΣΟΣ Α.Ε. Κτθματικι Καταςκευαςτικι Α.Ε. «ΕΚΤΕΝΕΡΟΛ» ΡΟΤΥΡΟΣ Κτθματικι Τουριςτικι Α.Ε. Ελλθνικά Τουριςτικά Ζργα Α.Ε. Εκνοplan Α.Ε. Εκνικι Κτθματικισ Εκμετάλλευςθσ Α.Ε. SEE Real Estate fund NBG International Holdings B.V. NBG Leasing IFN S.A. Finansbank Malta Holdings Ltd Finansbank Malta Ltd Finansbank A.S. Finans Finansal Kiralama A.S. (Finans Leasing) Finans Yatirim Menkul Degerler A.S. (Finans Invest) Finans Portfoy Yonetimi A.S. (Finans Portfolio Management) Finans Yatirim Ortakligi A.S. (Finans Investment Trust) IBTech Uluslararasi Bilisim Ve Iletisim Teknolojileri A.S. (IB Tech) Δραςτθριότθτα Ριςτωτικό ίδρυμα Χρθματιςτθριακζσ / Επενδυτικζσ υπθρεςίεσ Διαχείριςθ Ενεργθτικοφ Ρακθτικοφ Διαχείριςθ Αμοιβαίων Κεφαλαίων Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Οικονομοτεχνικζσ μελζτεσ/υπθρ. Διαχ. Ακινιτων-μίςκωςθεκμετάλλευςθ Κδρυςθ-Καταςκευι-Εκμετάλλευςθ αποκθκ. εγκαταςτάςεων Εταιρεία Επενδφςεων Κεφαλαίων Αςφαλιςτικζσ πρακτορεφςεισ/παροχι επικουρικϊν υπθρεςιϊν Ριςτωτικό ίδρυμα Ριςτωτικό ίδρυμα Χρθματιςτθριακζσ εργαςίεσ Ραροχι υπθρεςιϊν Management Ριςτωτικό ίδρυμα Ριςτωτικό ίδρυμα Χρθματιςτθριακζσ / Επενδυτικζσ υπθρεςίεσ Αςφαλιςτικζσ πρακτορεφςεισ/παροχι επικουρικϊν υπθρεςιϊν Ρρακτορεία επιχειρθματικϊν απαιτιςεων Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Εταιρεία Συμμετοχϊν Διαχειριςτικι-Συμβουλευτικι Επιχειρ. Συμμετοχϊν Διαχειριςτικι-Συμβουλευτικι Επιχειρ. Συμμετοχϊν. Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Εταιρεία Συμμετοχϊν Χρθματοδότθςθ επιχειρ./υποςτιριξθ /ςυμβουλευτικζσ υπθρ. Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Ριςτωτικό ίδρυμα Μθχανογραφικζσ υπθρεςίεσ Εκμετάλλευςθ ακινιτων Κτθματικι εταιρεία / Εκμετάλλευςθ ακινιτων Τεχνικι εταιρεία / πωλιςεισ ακινιτων Εκμετάλλευςθ ακινιτων Εκμετάλλευςθ ακινιτων Υπθρεςίεσ ανάπτυξθσ και υποςτιριξθσ επιχειρθςιακϊν ςυςτθμάτων Εκμετάλλευςθ ακινιτων Επενδφςεων ιδιωτικϊν κεφαλαίων ςε ακίνθτα Εταιρεία Συμμετοχϊν Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Εταιρεία Συμμετοχϊν Ριςτωτικό ίδρυμα Ριςτωτικό ίδρυμα Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Εταιρεία Επενδφςεων Χαρτοφυλακίου Διαχείριςθ Αμοιβαίων Κεφαλαίων Εταιρεία Επενδφςεων Χαρτοφυλακίου Μθχανογραφικζσ υπθρεςίεσ 4

5 Finans Tuketici Finansmani A.S. (Finans Consumer Funding) Finans Faktoring Hizmetleri A.S. (Finans Factoring) Vojvodjanska Banka A.D. Novi Sad NBG Leasing d.o.o. - Belgrade NBG Services d.o.o. Belgrade CPT Investments Ltd NBG Finance (Dollar) Plc NBG Finance (Sterling) Plc Εκνικι Factors Α.Ε. Eterika Plc (Special Purpose Entity) Revolver APC Limited (Special Purpose Entity) Revolver Plc (Special Purpose Entity) Titlos Plc Εκνικι Ρανγαία Α.Ε.Ε.Α.Ρ. Χορθγιςεισ δανείων Ρρακτορεία επιχειρθματικϊν απαιτιςεων Ριςτωτικό ίδρυμα Χρθματοδοτικζσ μιςκϊςεισ Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Εταιρεία Επενδφςεων Χαρτοφυλακίου Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Χρθματοοικονομικζσ υπθρεςίεσ Ρρακτορεία επιχειρθματικϊν απαιτιςεων Εταιρεία Ειδικοφ ςκοποφ για τιτλοπ. ομολ. δανείων Εταιρεία Ειδικοφ ςκοποφ για τιτλοπ. καρτϊν-δανείων Εταιρεία Ειδικοφ ςκοποφ για τιτλοπ. καρτϊν-δανείων Εταιρεία Ειδικοφ ςκοποφ για τιτλοπ. ομολ. δανείων Εταιρεία Επενδφςεων Ακίνθτθσ Ρεριουςίασ Οι κυγατρικζσ επιχειριςεισ που δεν ενοποιοφνται ολικά για ςκοποφσ εποπτείασ, λόγω διαφορετικισ δραςτθριότθτασ από τα οριηόμενα είναι: Εταιρεία Ανϊνυμοσ Ελλθνικι Εταιρεία Γενικϊν Αςφαλειϊν «Θ Εκνικι» Εκνικι Γενικϊν Αςφαλειϊν Κφπρου ΛΤΔ Εκνικι Αςφαλιςτικι (Κφπρου) ΛΤΔ S.C. Garanta Asigurari S.A. Audatex Ελλάσ Α.Ε. National Μεςιτικι Αςφαλίςεων Α.Ε. ΑΣΤΘ Ραλάσ Βουλιαγμζνθσ Α.Ξ.Ε. Grand Hotel Summer Palace Α.Ε. Εκπαιδευτικό Κζντρο ΕΤΕ Α.Ε. NBGI Private Equity Funds (εκτόσ SEE Real Estate Fund) Finans Emeklilik ve Hayat A.S. (Finans Pension) Δραςτθριότθτα Αςφαλιςτικζσ υπθρεςίεσ Αςφαλιςτικζσ υπθρεςίεσ Αςφαλιςτικζσ υπθρεςίεσ Αςφαλιςτικζσ-ανταςφαλιςτικζσ εργαςίεσ Ρραγματογνωμοςφνθ ηθμιϊν αυτοκινιτου Αςφαλιςτικζσ πρακτορεφςεισ Ξενοδοχειακζσ επιχειριςεισ Ξενοδοχειακζσ επιχειριςεισ Υπθρεςίεσ εκπαίδευςθσ Εταιρεία Επενδφςεων Ιδιωτικϊν κεφαλαίων Αςφαλιςτικζσ υπθρεςίεσ 5 Οι παραπάνω εταιρείεσ περιλαμβάνονται ςτον ενοποιθμζνο για ςκοποφσ εποπτείασ ιςολογιςμό, με τθ μζκοδο τθσ κακαρισ κζςθσ. Οι ςυγγενείσ εταιρείεσ περιλαμβάνονται ςτον ενοποιθμζνο για ςκοποφσ εποπτείασ ιςολογιςμό, με τον ίδιο λογιςτικό χειριςμό όπωσ και ςτθν ενοποίθςθ για λογιςτικοφσ ςκοποφσ. Θ μζκοδοσ τθσ αναλογικισ ενοποίθςθσ δεν εφαρμόηεται ςε κάποια εταιρεία του Ομίλου, οφτε λογιςτικά οφτε εποπτικά. Από τα ίδια κεφάλαια αφαιροφνται οι παρακάτω ςυγγενείσ επιχειριςεισ: PLANET A.E. Α.Ε.Δ.Α.Κ. Αςφαλιςτικϊν Οργανιςμϊν Οι ςυμμετοχζσ ςε ποςοςτό άνω του 20% ςτο κεφάλαιο ι ςτα δικαιϊματα ψιφου ςε αςφαλιςτικζσ και ανταςφαλιςτικζσ επιχειριςεισ δεν αφαιροφνται από τα ίδια κεφάλαια, λόγω εφαρμογισ τθσ μεκόδου τθσ «αφαίρεςθσ και τθσ ςυνζνωςθσ», που αναφζρεται ωσ μζκοδοσ 2, ςτο άρκρο 25, κεφ. V, του Ν. 3455/2006 (ΡΔ/ΤΕ 2587/ ). Οι εταιρείεσ αυτζσ είναι: Ανϊνυμοσ Ελλθνικι Εταιρεία Γενικϊν Αςφαλειϊν «Θ Εκνικι» (Πμιλοσ) Finans Emeklilik ve Hayat A.S. (Finans Pension) UBB AIG Insurance & Reinsurance Company (ςυγγενισ) UBB AIG Life Insurance Company (ςυγγενισ) Οι λοιπζσ εταιρείεσ που δεν ενοποιοφνται εποπτικά (ξενοδοχειακζσ επιχειριςεισ, υπθρεςίεσ εκπαίδευςθσ και εταιρείεσ επενδφςεων ιδιωτικϊν κεφαλαίων ςε επιχειριςεισ εκτόσ των τομζων που περιλαμβάνονται ςτθν εποπτικι ενοποίθςθ) δεν αφαιροφνται από τα ίδια κεφάλαια. Με βάςθ τα ςθμερινά δεδομζνα δεν υφίςταται ι προβλζπεται κάποιο ουςιαςτικό, πρακτικό ι νομικό κϊλυμα ςτθν αμφίδρομθ μεταφορά κεφαλαίων ι ςτθν εξόφλθςθ υποχρεϊςεων μεταξφ τθσ μθτρικισ και των κυγατρικϊν τθσ. Ο χρόνοσ αποπλθρωμισ των Δανείων Μειωμζνθσ Εξαςφάλιςθσ, που ζχουν ιδθ χορθγθκεί από τθ μθτρικι προσ τισ κυγατρικζσ, ζχει γνωςτοποιθκεί ςτισ αρμόδιεσ Εποπτικζσ Αρχζσ και είναι ςφμφωνοσ προσ τισ διατάξεισ που ιςχφουν ςε κάκε χϊρα. Ενδεχόμενθ πρόωρθ αποπλθρωμι των εν λόγω δανείων προχποκζτει προθγοφμενθ ζγκριςθ από τισ παραπάνω Αρχζσ.

6 2 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΘ ΕΠΑΡΚΕΙΑ 2.1 Διάρκρωςθ των ιδίων κεφαλαίων Τα εποπτικά ίδια κεφάλαια κατατάςςονται ςφμφωνα με τα οριηόμενα από τθν Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ, ςε δφο κφριεσ κατθγορίεσ, τα βαςικά και τα ςυμπλθρωματικά κεφάλαια. Θ κακεμιά από αυτζσ ςυνίςταται από τα κφρια και τα πρόςκετα κεφάλαια. Τα κφρια βαςικά κεφάλαια περιλαμβάνουν τα Κδια κεφάλαια των μετόχων τθσ Τράπεηασ και τα δικαιϊματα μειοψθφίασ. Από τα ανωτζρω εξαιροφνται οι προνομιοφχεσ μετοχζσ, τα αποκεματικά αποτίμθςθσ πάγιων περιουςιακϊν ςτοιχείων ςτθν εφλογθ αξία τουσ (κατά τθν πρϊτθ εφαρμογι των ΔΛΡ), οι κετικζσ διαφορζσ αναπροςαρμογισ ςτθν εφλογθ αξία των μετοχικϊν τίτλων Διακζςιμων προσ Ρϊλθςθ («ΔΡΡ»), οι κετικζσ ι αρνθτικζσ διαφορζσ αναπροςαρμογισ ςτθν εφλογθ αξία των ομολογιακϊν τίτλων και δανείων ΔΡΡ, οι κετικζσ ι αρνθτικζσ διαφορζσ αναπροςαρμογισ ςτθν εφλογθ αξία των παραγϊγων χρθματοοικονομικϊν ςτοιχείων που χρθςιμοποιοφνται ωσ μζςα αντιςτάκμιςθσ ταμειακϊν ροϊν, τα προτεινόμενα μερίςματα, τα αποτελζςματα από τθν αναπροςαρμογι ςτθν εφλογθ αξία υποχρζωςθσ λόγω αλλαγισ τθσ πιςτολθπτικισ διαβάκμιςθσ του πιςτωτικοφ ιδρφματοσ και το 20% του ελλείμματοσ από υποχρεϊςεισ παροχϊν προσ το προςωπικό, όπωσ καταγράφθκε κατά τθν πρϊτθ εφαρμογι των ΔΛΡ/ΔΡΧΡ. Σφμφωνα με τθ ΡΔΤΕ 2617/ θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ δεν ςυνυπολογίηει ςτα εποπτικά ίδια κεφάλαια το ςφνολο ι μζροσ των δικαιωμάτων μειοψθφίασ, ςτθν περίπτωςθ που το φψοσ των εποπτικϊν ιδίων κεφαλαίων τθσ ενοποιοφμενθσ κυγατρικισ υπερβαίνει ςθμαντικά τισ κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ που προκφπτουν από τθν ενοποίθςθ των ςτοιχείων του ενεργθτικοφ τθσ. Σε εφαρμογι αυτισ τθσ απόφαςθσ, τθν δεν ςυνυπολογίηεται το 50% των δικαιωμάτων μειοψθφίασ αυτϊν των κυγατρικϊν, και από δεν κα ςυνυπολογίηεται το 100% αυτϊν. Τα πρόςκετα βαςικά κεφάλαια περιλαμβάνουν τισ προνομιοφχεσ μετοχζσ και τουσ προνομιοφχουσ τίτλουσ μζχρι του ποςοφ που δεν υπερβαίνει τα όρια που ζχει κακορίςει θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ. Αφαιρετικά ςτοιχεία των βαςικϊν κεφαλαίων είναι θ υπεραξία (goodwill) και τα άυλα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία. Τα κφρια ςυμπλθρωματικά κεφάλαια περιλαμβάνουν 6 τα αποκεματικά αποτίμθςθσ πάγιων περιουςιακϊν ςτοιχείων ςτθν εφλογθ αξία τουσ (κατά τθν πρϊτθ εφαρμογι των ΔΛΡ), το 45% των κετικϊν διαφορϊν αναπροςαρμογισ ςτθν εφλογθ αξία των μετοχικϊν τίτλων ΔΡΡ, τουσ τίτλουσ μειωμζνθσ εξαςφάλιςθσ αορίςτου διάρκειασ και το ποςό των προνομιοφχων τίτλων που υπερβαίνει τα όρια που ζχει κακορίςει θ Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ, και δεν περιλαμβάνονται ςτα κφρια βαςικά κεφάλαια. Επίςθσ περιλαμβάνεται το 20% του ελλείμματοσ από υποχρεϊςεισ παροχϊν προσ το προςωπικό, όπωσ καταγράφθκε κατά τθν πρϊτθ εφαρμογι των ΔΛΡ/ΔΡΧΡ, ωσ αφαιρετικό ςτοιχείο. Τα πρόςκετα ςυμπλθρωματικά κεφάλαια περιλαμβάνουν τουσ τίτλουσ μειωμζνθσ εξαςφάλιςθσ οριςμζνθσ διάρκειασ, εκδόςεωσ του Ομίλου. Στοιχεία που αφαιροφνται κατά 50% από τα βαςικά κεφάλαια και κατά 50% από τα ςυμπλθρωματικά κεφάλαια είναι θ ςυμμετοχι ςτο Συνεγγυθτικό κεφάλαιο εξαςφάλιςθσ επενδυτικϊν υπθρεςιϊν, οι τοποκετιςεισ ςε ςτοιχεία των ιδίων κεφαλαίων ςε πιςτωτικά ι χρθματοδοτικά ιδρφματα ςτα οποία ο Πμιλοσ κατζχει ςυμμετοχι άνω του 10% ι του ποςοφ που ςυνολικά αυτζσ οι τοποκετιςεισ υπερβαίνουν το 10% των ιδίων κεφαλαίων τθσ Τράπεηασ, το ποςό που προκφπτει κατά τθν εφαρμογι τθσ μεκόδου 2 για τισ αςφαλιςτικζσ και ανταςφαλιςτικζσ επιχειριςεισ που αποκτικθκαν μετά τθν το ποςό τθσ υςτζρθςθσ μεταξφ των λογιςτικϊν προβλζψεων απομείωςθσ των χρθματοοικονομικϊν περιουςιακϊν ςτοιχείων και τθσ αναμενόμενθσ ηθμιάσ των ςτοιχείων ςτα οποία εφαρμόηεται θ ΡΕΔ Εάν το 50% του ακροίςματοσ αυτϊν των ςτοιχείων είναι μεγαλφτερο από τα ςυμπλθρωματικά ίδια κεφάλαια, θ διαφορά αφαιρείται από τα βαςικά κεφάλαια. Το ποςό που προκφπτει κατά τθν εφαρμογι τθσ μεκόδου 2 για τισ αςφαλιςτικζσ και ανταςφαλιςτικζσ επιχειριςεισ που αποκτικθκαν πριν τθν , αφαιρείται από τα ςυνολικά ίδια κεφάλαια.

7 Ανάλυςθ Εποπτικϊν Ιδίων Κεφαλαίων του Ομίλου (ςε Εκατομμφρια ) Κφρια βαςικά κεφάλαια Ρρόςκετα βαςικά κεφάλαια Υπεραξία (1.931) Λοιπά άυλα ςτοιχεία (435) Λοιπά αφαιρετικά ςτοιχεία (297) Σφνολο Βαςικϊν Κεφαλαίων Συμπλθρωματικά Κεφάλαια - Συνολικά Κδια Κεφάλαια Ανάλυςθ των ποςϊν που αφαιροφνται κατά 50%-50% από τα βαςικά και τα ςυμπλθρωματικά κεφάλαια (ςε Εκατομμφρια ) Τοποκετιςεισ ςε πιςτωτικά και χρθματοδοτικά ιδρφματα >10% 4 Συμμετοχι ςτο Συνεγγυθτικό κεφάλαιο εξαςφάλιςθσ επενδφςεων 14 Ροςό που προκφπτει από τθ μζκοδο 2 για αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ που αποκτικθκαν μετά τθν Υςτζρθςθ μεταξφ λογιςτικϊν προβλζψεων απομείωςθσ χρθματοοικονομικϊν περιουςιακϊν ςτοιχείων και τθσ αναμενόμενθσ ηθμιάσ των ςτοιχείων ςτα οποία εφαρμόηεται θ ΡΕΔ 222 φνολο 245 Ποςό που αφαιρείται από τα ςυνολικά ίδια κεφάλαια και κα αφαιρείται με τον ανωτζρω τρόπο μετά τθ λιξθ τθσ μεταβατικισ περιόδου ( ) Ροςό που προκφπτει από τθ μζκοδο 2 για αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ που αποκτικθκαν πριν τθν Το ςφνολο των Ιδίων Κεφαλαίων παραμζνει το ίδιο μετά τθν εφαρμογι των ορίων του κεφαλαίου V τθσ ΡΔ/ΤΕ 2587/ Κεφαλαιακι επάρκεια Κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ υπό τον Ρυλϊνα Ι 7 Ο παρακάτω πίνακασ παρουςιάηει τισ κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ ςε επίπεδο Ομίλου κατά τθν Οι κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ υπό τον Ρυλϊνα Ι υπολογίηονται ωσ το 8% του ςτακμιςμζνου ζναντι κινδφνων ενεργθτικοφ. Πιςτωτικόσ κίνδυνοσ & κίνδυνοσ αντιςυμβαλλομζνου (Συποποιθμζνθ Προςζγγιςθ) Κεφαλαιακι Απαίτθςθ Χιλιάδεσ Κατθγορία ανοίγματοσ Κεντρικζσ κυβερνιςεισ και κεντρικζσ τράπεηεσ Αρχζσ τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, περιφερειακζσ κυβερνιςεισ και τοπικζσ αρχζσ / διοικθτικοί φορείσ και μθ κερδοςκοπικζσ επιχειριςεισ Ιδρφματα του χρθματοπιςτωτικοφ τομζα Λιανικι τραπεηικι Εξαςφαλιςμζνα με ακίνθτθ περιουςία Επιχειριςεισ Σε κακυςτζρθςθ* Μερίδια Οργανιςμϊν Συλλογικϊν Επενδφςεων Κινθτϊν Αξιϊν («ΟΣΕΚΑ») Μετοχζσ, ςυμμετοχζσ και λοιπά ςτοιχεία** Κατθγορίεσ υψθλοφ κινδφνου Ρολυμερείσ τράπεηεσ ανάπτυξθσ 100 φνολο πιςτωτικοφ κινδφνου & κινδφνου αντιςυμβαλλομζνου (Συποποιθμζνθ Προςζγγιςθ) *Θ κακυςτζρθςθ ορίηεται ςφμφωνα με τθν ΡΔ/ΤΕ 2588/ ** Ρεριλαμβάνεται ποςό χιλ. που αφορά ςε ανοίγματα μετοχϊν και ςυμμετοχϊν τα οποία ςτακμίηονται με τθν Τυποποιθμζνθ Ρροςζγγιςθ, βάςει τθσ ρφκμιςθσ τθσ παρ. 3 του Τμιματοσ Η τθσ ΡΔ/ΤΕ 2589/

8 Πιςτωτικόσ κίνδυνοσ (Προςζγγιςθ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων) Κατθγορία ανοίγματοσ Στεγαςτικό χαρτοφυλάκιο Μεγάλεσ επιχειριςεισ Μικρομεςαίεσ επιχειριςεισ Θζςεισ ςε τιτλοποίθςθ 73 φνολο πιςτωτικοφ κινδφνου (Προςζγγιςθ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων) φνολο πιςτωτικοφ κινδφνου & κινδφνου αντιςυμβαλλομζνου (Συποποιθμζνθ και ΠΕΔ) Κίνδυνοσ αγοράσ Συποποιθμζνθ προςζγγιςθ - Εμπορεφςιμοι πιςτωτικοί τίτλοι Μετοχζσ Συνάλλαγμα Λοιπά ςτοιχεία Μζκοδοσ εςωτερικϊν υποδειγμάτων (Μζγιςτθ Δυνθτικι Ηθμιά) φνολο κινδφνου αγοράσ Λειτουργικόσ κίνδυνοσ φνολο κεφαλαιακϊν απαιτιςεων Δείκτεσ Κεφαλαιακισ Επάρκειασ Χιλιάδεσ φνολο Βαςικϊν Εποπτικϊν Ιδίων Κεφαλαίων φνολο Εποπτικϊν Ιδίων Κεφαλαίων φνολο τακμιςμζνου ζναντι Κινδφνων Ενεργθτικοφ Βαςικόσ Δείκτθσ Κεφαλαιακισ Επάρκειασ 11,3% υνολικόσ Δείκτθσ Κεφαλαιακισ Επάρκειασ 11,3% Διαδικαςία Αξιολόγθςθσ Επάρκειασ Εςωτερικοφ Κεφαλαίου Σφμφωνα με το νζο πλαίςιο για τθν Κεφαλαιακι Επάρκεια (Βαςιλεία ΙΙ) ο Ρυλϊνασ I κακορίηει τουσ τρόπουσ μζτρθςθσ των κινδφνων και ειδικότερα του πιςτωτικοφ κινδφνου, του κινδφνου αγοράσ και του λειτουργικοφ κινδφνου και ςκοπεφει ςτθν ευκυγράμμιςθ των κεφαλαιακϊν απαιτιςεων µε το φψοσ των κινδφνων που αναλαμβάνονται από τα πιςτωτικά ιδρφματα. Οι ανωτζρω κανόνεσ ςυμπλθρϊνονται από τον Ρυλϊνα II, µε τον οποίο τίκενται οι απαιτιςεισ για τθν παρακολοφκθςθ, τθν αξιολόγθςθ και τον ζλεγχο όλων των ςθμαντικϊν κινδφνων ςτουσ οποίουσ εκτίκενται τα πιςτωτικά ιδρφματα. Οι απαιτιςεισ αυτζσ ςυνδζονται µε τθ ιαδικαςία Αξιολόγθςθσ τθσ Επάρκειασ του Εςωτερικοφ Κεφαλαίου (ΔΑΕΕΚ), κατά τθν ζννοια τθσ Ρ /ΤΕ 2595/ , που διενεργείται από τα πιςτωτικά ιδρφματα. Θ ανάπτυξθ και εφαρμογι τθσ ΔΑΕΕΚ, ζχει ωσ ςτόχο τθ διαςφάλιςθ επάρκειασ των κεφαλαίων που ζχει ςτθ διάκεςι του κάκε πιςτωτικό ίδρυμα, προκειμζνου να καλφψει τουσ διάφορουσ τφπουσ ςθμαντικϊν κινδφνων που απορρζουν από το ςφνολο των επιχειρθματικϊν δραςτθριοτιτων του. Θ ΔΑΕΕΚ ζχει ωσ ςκοπό: τθν ορκι αναγνϊριςθ, μζτρθςθ, παρακολοφκθςθ και ςυνολικι εκτίμθςθ των κινδφνων, τθν ανάπτυξθ ςυςτθμάτων για τθ μζτρθςθ και διαχείριςθ των κινδφνων, τθν εκτίμθςθ του απαραίτθτου εςωτερικοφ κεφαλαίου για τθν κάλυψθ των κινδφνων. Ο όροσ «εςωτερικό κεφάλαιο» αναφζρεται ςτο ποςό των ιδίων κεφαλαίων που κεωρείται επαρκζσ για τθν κάλυψθ ηθμιϊν ςε ζνα προκακοριςμζνο επίπεδο εμπιςτοςφνθσ που κακορίηεται με βάςθ τθ ςτρατθγικι ανάλθψθσ κινδφνων εντόσ ςυγκεκριμζνου χρονικοφ ορίηοντα.

9 Ο Πμιλοσ τθσ Εκνικισ Τράπεηασ ολοκλιρωςε το ςχεδιαςμό τθσ ΔΑΕΕΚ, δθμιουργϊντασ το αναλυτικό πλαίςιο εφαρμογισ τθσ ςυγκεκριμζνθσ διαδικαςίασ. Το πλαίςιο που είναι επίςθμα καταγεγραμμζνο περιγράφει λεπτομερϊσ τα ςυςτατικά ςτοιχεία τθσ ΔΑΕΕΚ ςε επίπεδο Τράπεηασ και Ομίλου. Ο ςχεδιαςμόσ τθσ ΔΑΕΕΚ περιλαμβάνει ςυνοπτικά τα ακόλουκα: Αξιολόγθςθ του προφίλ κινδφνου του Ομίλου Μζτρθςθ Κινδφνων και Αξιολόγθςθ Επάρκειασ Εςωτερικοφ Κεφαλαίου Ανάπτυξθ, Εξζταςθ και Αξιολόγθςθ Σεναρίων Αςκιςεων Ρροςομοίωςθσ Ακραίων Καταςτάςεων (Stress Testing) Ανάπτυξθ Ρλαιςίου Αναφορϊν ΔΑΕΕΚ Καταγραφι τθσ ΔΑΕΕΚ Συγκριτικι Ανάλυςθ με Ριςτωτικά Ιδρφματα Ραρομοίου Μεγζκουσ και Δραςτθριοτιτων (Peer Group Review) Θ ΔΑΕΕΚ ζχει τθν ενεργι ςυμμετοχι και υποςτιριξθ τόςο του Διοικθτικοφ Συμβουλίου (και των αντιςτοίχων Επιτροπϊν Διαχείριςθσ Κινδφνων και Εςωτερικοφ Ελζγχου), όςο και τθσ Εκτελεςτικισ Επιτροπισ. Στθ ΔΑΕΕΚ εμπλζκονται επίςθσ και άλλεσ Επιτροπζσ (Επιτροπι Διαχείριςθσ Κινδφνων Διοικθτικοφ Συμβουλίου, Επιτροπι Ελζγχου, Εκτελεςτικι Επιτροπι, Επιτροπι Διαχείριςθσ Ενεργθτικοφ Ρακθτικοφ, Επιτροπι Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου) και Διευκφνςεισ (Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου, Διεφκυνςθ Οικονομικϊν Υπθρεςιϊν, Διεφκυνςθ Σχεδιαςμοφ και Οικονομικισ Ανάλυςθσ, Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Διακεςίμων & Χρθματαγοράσ, Διεφκυνςθ Εςωτερικοφ Ελζγχου, Διεφκυνςθ Δραςτθριοτιτων Εξωτερικοφ) των οποίων οι κφριοι ρόλοι και αρμοδιότθτεσ καταγράφονται αναλυτικά ςτο ςχετικό κείμενο που περιγράφει το πλαίςιο τθσ ΔΑΕΕΚ. Ο ςχεδιαςμόσ και το πλαίςιο εφαρμογισ τθσ ΔΑΕΕΚ αφορά όλο τον Πμιλο τθσ ΕΤΕ για όλουσ τουσ ςθμαντικοφσ κινδφνουσ. Οι παράμετροι που λαμβάνονται υπόψθ για τθν εφαρμογι τθσ ΔΑΕΕΚ είναι το μζγεκοσ τθσ κάκε επιχειρθματικισ μονάδασ/κυγατρικισ, θ ζκκεςθ ςε κάκε κίνδυνο, θ μεκοδολογικι προςζγγιςθ μζτρθςθσ κάκε τφπου κινδφνου και ο ίδιοσ ο τφποσ κινδφνου. Θ αναγνϊριςθ των κινδφνων, θ αξιολόγθςθ τθσ ςθμαντικότθτάσ τουσ και θ αντιςτοίχιςι τουσ ςτισ επιχειρθματικζσ μονάδεσ/κυγατρικζσ του Ομίλου αποτελοφν τισ ςθμαντικότερεσ διεργαςίεσ τθσ ΔΑΕΕΚ. Θ αξιολόγθςθ τθσ ςθμαντικότθτασ των κινδφνων πραγματοποιείται με βάςθ ςυγκεκριμζνα ποςοτικά (π.χ. ποςοςτό ζκκεςθσ επί του ςυνολικοφ ςτακμιςμζνου ενεργθτικοφ ι επί των ςυνολικϊν κακαρϊν κερδϊν του Ομίλου) και ποιοτικά κριτιρια (π.χ. κεςπιςμζνο πλαίςιο πολιτικϊν, διαδικαςιϊν και ςυςτθμάτων για τθ διαχείριςθ ενόσ κινδφνου). Θ μεκοδολογικι προςζγγιςθ που ζχει υιοκετθκεί για τον υπολογιςμό του ςυνολικοφ εςωτερικοφ κεφαλαίου για τον Πμιλο τθσ Εκνικισ, αποτελείται από δφο ςτάδια. Στο πρϊτο ςτάδιο, υπολογίηεται το εςωτερικό κεφάλαιο ανά τφπο κινδφνου ςε επίπεδο Ομίλου. Ο Πμιλοσ ζχει ιδθ αναπτφξει τισ μεκοδολογίεσ που επιτρζπουν τον υπολογιςμό του απαιτοφμενου εςωτερικοφ κεφαλαίου για τουσ μετριςιμουσ κινδφνουσ. Σκοπόσ είναι οι μεκοδολογίεσ αυτζσ να αξιολογοφνται ανά τακτά χρονικά διαςτιματα και να αναβακμίηονται ςφμφωνα με τισ βζλτιςτεσ διεκνείσ πρακτικζσ. Στο δεφτερο ςτάδιο ακολουκεί θ «άκροιςθ» των (ανά τφπο κινδφνου) εςωτερικϊν κεφαλαίων προκειμζνου να εκτιμθκεί το ςυνολικό εςωτερικό κεφάλαιο για τον Πμιλο. Σθμαντικό ςθμείο αναφοράσ αποτελεί επίςθσ και θ κατανομι του εςωτερικοφ κεφαλαίου ςτισ επιχειρθματικζσ μονάδεσ και τισ κυγατρικζσ του Ομίλου, ζτςι ϊςτε να επιτευχκεί θ διαςφνδεςθ τθσ ΔΑΕΕΚ με τισ επιχειρθματικζσ αποφάςεισ και τθν απόδοςθ των μονάδων και των κυγατρικϊν του Ομίλου. Θ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου είναι τθν παροφςα ςτιγμι ςτθ διαδικαςία υλοποίθςθσ τθσ ΔΑΕΕΚ για το ζτοσ 2009, περιλαμβανομζνων και των υπολογιςμϊν εςωτερικοφ κεφαλαίου για τουσ ςθμαντικότερουσ τφπουσ κινδφνων ςε επίπεδο Ομίλου. Ο υπολογιςμόσ βαςίηεται ςτισ μεκοδολογίεσ που ζχουν ιδθ αναπτυχκεί ςτο Ρλαίςιο τθσ ΔΑΕΕΚ. Τα αποτελζςματα τθσ περςινισ ΔΑΕΕΚ ζδειξαν ότι οι δείκτεσ κεφαλαιακισ επάρκειασ του Ομίλου δεν επθρεάςτθκαν ςε ςθμαντικό βακμό ςε ςχζςθ με τουσ υπολογιςμοφσ υπό τον Ρυλϊνα Ι. Βαςικι επιδίωξθ για το άμεςο μζλλον είναι θ βελτίωςθ των μεκοδολογιϊν αυτϊν, οφτωσ ϊςτε να επιτευχκεί θ μζγιςτθ αποτελεςματικότθτα και αξιοπιςτία των υπολογιςμϊν εςωτερικοφ κεφαλαίου ελαχιςτοποιϊντασ τον απαιτοφμενο χρόνο και αναβακμίηοντασ τθ ςυνειςφορά των αποτελεςμάτων τθσ ΔΑΕΕΚ ςτουσ μθχανιςμοφσ λιψθσ επιχειρθματικϊν αποφάςεων του Ομίλου. 9

10 3 ΠΛΑΙΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΘ ΚΙΝΔΤΝΩΝ Θ Τράπεηα, με ςτόχο τθν ορκι εκτίμθςθ, ανάλυςθ και παρακολοφκθςθ των κινδφνων οι οποίοι απορρζουν από το ςφνολο των δραςτθριοτιτων τθσ, ζχει ςυςτιςει τθ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου («ΔΔΚΤΟ»). Θ ΔΔΚΤΟ, ςφμφωνα με τα προβλεπόμενα ςτον Κανονιςμό Λειτουργίασ τθσ, ζχει ωσ αποςτολι: Τθν ανάλυςθ, μζτρθςθ, παρακολοφκθςθ, ζλεγχο και αναφορά προσ τθ Διοίκθςθ των αναλαμβανομζνων κινδφνων των εντόσ και εκτόσ ιςολογιςμοφ ςτοιχείων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου Τθν ειςιγθςθ για τθν πολιτικι διαχείριςθσ του λειτουργικοφ κινδφνου και του κινδφνου αγοράσ που αναλαμβάνει θ Τράπεηα και ο Πμιλοσ Τον υπολογιςμό του Κανονιςτικοφ και Οικονομικοφ Κεφαλαίου που απαιτείται για τθν κάλυψθ των παραπάνω κινδφνων και τον υπολογιςμό των ςχετικϊν Δεικτϊν Τον κακοριςμό πλαιςίου ευχερειϊν ανάλθψθσ κινδφνων για όλα τα διοικθτικά επίπεδα και Συλλογικά Πργανα τθσ Τράπεηασ Τον τακτικό χειριςμό, ςυναφϊν με κίνδυνο, κεμάτων, ςτο πλαίςιο των κατευκφνςεων και των ειδικϊν αποφάςεων των κεςμικϊν οργάνων τθσ Τράπεηασ Θ οργανωτικι διάρκρωςθ τθσ Διεφκυνςθσ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου, περιλαμβάνει πζντε Υποδιευκφνςεισ, ανάλογα με τθν κατθγορία του αναλαμβανόμενου κινδφνου. Συγκεκριμζνα, τθν Υποδιεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνου Αγοράσ τθν Υποδιεφκυνςθ Διαχείριςθσ Ριςτωτικοφ Κινδφνου τθν Υποδιεφκυνςθ Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου τθν Υποδιεφκυνςθ Κεφαλαιακισ Ανάλυςθσ τθν Υποδιεφκυνςθ Εποπτείασ Κινδφνων Θυγατρικϊν Ομίλου Πλων των ανωτζρω Υποδιευκφνςεων, προΐςταται ο Γενικόσ Διευκυντισ τθσ Διεφκυνςθσ. 3.1 Πιςτωτικόσ Κίνδυνοσ Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Επιχειρθματικό Χαρτοφυλάκιο 10 Θ Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Επιχειρθματικό Χαρτοφυλάκιο ςτοχεφει ςτο να παράςχει ςτο προςωπικό τθσ Εκνικισ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ τισ κεμελιϊδεισ πολιτικζσ για τον ζλεγχο (αναγνϊριςθ, μζτρθςθ, ζγκριςθ, παρακολοφκθςθ και παραγωγι αναφορϊν) του πιςτωτικοφ κινδφνου που αφορά ςτο Επιχειρθματικό Χαρτοφυλάκιο. Θ Ριςτωτικι Ρολιτικι ζχει ςχεδιαςκεί κατά τζτοιο τρόπο ϊςτε να ανταποκρίνεται ςτα πρότυπα οργανωτικϊν απαιτιςεων και ςτα κανονιςτικά πλαίςια κατά τον καλφτερο δυνατό τρόπο, κακϊσ και να επιτρζπει ςτθν Τράπεηα να διατθριςει και να ιςχυροποιιςει τθν θγετικι κζςθ που κατζχει ςτθν αγορά. Ο ζλεγχοσ του πιςτωτικοφ κινδφνου πρζπει πάντοτε να γίνεται ςφμφωνα µε τισ πολιτικζσ που περιγράφονται ςτθν εν λόγω Ριςτωτικι Ρολιτικι, οι οποίεσ πρζπει να εφαρμόηονται λαμβάνοντασ παράλλθλα υπόψθ και τισ διατάξεισ του Κανονιςμοφ Ριςτοδοτιςεων τθσ Τράπεηασ, τισ Ρολιτικζσ Ριςτοδότθςθσ αλλά και όλεσ τισ αντίςτοιχεσ εγκυκλίουσ. Οι διαδικαςίεσ που πρζπει να ακολουκοφνται ϊςτε ο ζλεγχοσ του πιςτωτικοφ κινδφνου να διενεργείται ςφμφωνα με τθν Ριςτωτικι Ρολιτικι, αναφζρονται ςτον Κανονιςμό Ριςτοδοτιςεων τθσ Τράπεηασ. Οι διαδικαςίεσ αυτζσ υπόκεινται ςε τροποποιιςεισ, λόγω αλλαγϊν ςτο επιχειρθματικό περιβάλλον µε ςτόχο να διευκολφνεται θ προςαρμογι τθσ Τράπεηασ ςτισ εν λόγω αλλαγζσ. Θ Ριςτωτικι Ρολιτικι ζχει εγκρικεί και μπορεί να τροποποιθκεί /ανακεωρθκεί µόνο από τθν Επιτροπι Διαχείριςθσ Κινδφνων του Διοικθτικοφ Συμβουλίου μετά από ειςιγθςθ τθσ Εκτελεςτικισ Επιτροπισ ι του Γενικοφ Διευκυντι Διαχείριςθσ Κινδφνων και Κινδφνων Ριςτοδοτιςεων, και υπόκειται ςε περιοδικι ανακεϊρθςθ. Οποιαδιποτε εξαίρεςθ από τα αναγραφόμενα ςτθν Ριςτωτικι Ρολιτικι πρζπει να εγκρίνεται από το Γενικό Διευκυντι Διαχείριςθσ Κινδφνων και Κινδφνων Ριςτοδοτιςεων. Πλεσ οι εξαιρζςεισ (και τα ςκεπτικά αυτϊν) πρζπει να καταγράφονται και να ζχουν είτε θμερομθνία λιξθσ ι θμερομθνία ανακεϊρθςθσ Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Χαρτοφυλάκιο Λιανικισ Τραπεηικισ Θ Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Χαρτοφυλάκιο Λιανικισ Τραπεηικισ, τόςο ςτθν Ελλάδα, όςο ςτισ χϊρεσ όπου θ ΕΤΕ διατθρεί δραςτθριότθτεσ Λιανικισ, κακορίηει τα πιςτοδοτικά κριτιρια και το πλαίςιο πολιτικισ χορθγθτικϊν προϊόντων Λιανικισ Τραπεηικισ, και φροντίηει να ενιςχφςει, κατευκφνει και επιβλζψει τθ ςωςτι και επαρκι διαχείριςθ του πιςτωτικοφ κινδφνου και τθν επίτευξθ ιςορροπίασ μεταξφ κινδφνου και απόδοςθσ (risk reward). Τα ςχετικά εγχειρίδια πιςτωτικισ πολιτικισ, εξυπθρετοφν τρεισ βαςικοφσ ςκοποφσ:

11 Να δθμιουργιςουν το πλαίςιο για τθν αναδιαμόρφωςθ των βαςικϊν πιςτοδοτικϊν κριτθρίων, πολιτικϊν και διαδικαςιϊν Να εδραιϊςουν ομοιομορφία ςτθν πιςτοδοτικι πολιτικι Λιανικισ Τραπεηικισ του Ομίλου Να εδραιϊςουν μία κοινι προςζγγιςθ ςτθ διαχείριςθ κινδφνου τθσ Λιανικισ Τραπεηικισ Θ πιςτωτικι Ρολιτικι Λιανικισ Τραπεηικισ, ςχεδιάηεται από τθ Διεφκυνςθ Ρίςτθσ Λιανικισ Τραπεηικισ τθσ Τράπεηασ & του Ομίλου και εγκρίνεται από τθν Επιτροπι Διαχείριςθσ Κινδφνων του ΔΣ τθσ Τράπεηασ. Θ εν λόγω Διεφκυνςθ αναφζρεται ςτο Γενικό Διευκυντι Διαχείριςθσ Κινδφνων & Κινδφνων Ριςτοδοτιςεων και ζχει ςαν ζνα από τα κφρια κακικοντά τθσ τθν αξιολόγθςθ, τθ διαμόρφωςθ και τθν ζγκριςθ τθσ πιςτωτικισ πολιτικισ προϊόντων Λιανικισ Τραπεηικισ ςτο εςωτερικό και ςτο εξωτερικό. Ραράλλθλα, μζςω τθσ Ρολιτικισ, διενεργείται θ αξιολόγθςθ και εκτίμθςθ του πιςτωτικοφ κινδφνου ςε νζα αλλά και ςε υφιςτάμενα προϊόντα. Τζλοσ, διενεργείται θ ςε τακτά χρονικά διαςτιματα ενθμζρωςθ τθσ Διοίκθςθσ για κζματα πιςτωτικισ πολιτικισ και ωσ αποτζλεςμα αυτισ, καταρτίηονται ςχζδια δράςθσ μζςα ςτο πλαίςιο ςτόχων και επικυμίασ ανάλθψθσ κινδφνου για τθν Τράπεηα. Θ Ρολιτικι υπόκειται ετθςίωσ ςε ανακεϊρθςθ, θ οποία περιλαμβάνει και τθν ενςωμάτωςθ των όποιων αλλαγϊν ζχουν προκφψει ςτο ενδιάμεςο διάςτθμα. Κάκε απόκλιςθ από τισ περιγραφόμενεσ πολιτικζσ, διαδικαςίεσ ι κακοριςμζνα κριτιρια απαιτεί τθν ζγκριςθ τθσ Διεφκυνςθσ. Θ καταγραφι τθσ Ριςτωτικισ Ρολιτικισ όςον αφορά τισ δραςτθριότθτεσ τθσ Λιανικισ Τραπεηικισ, οδθγεί ςε ςφαιρικι κεϊρθςθ των αναλαμβανόμενων πιςτωτικϊν κινδφνων και κακιςτά επιτυχι τθν παρακολοφκθςθ και αξιολόγθςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ των εφαρμοηόμενων τακτικϊν. 3.2 Κίνδυνοσ Αγοράσ Για τθν ορκι εκτίμθςθ και τθν αποτελεςματικι παρακολοφκθςθ του Κινδφνου Αγοράσ ο οποίοσ απορρζει από τθ δραςτθριοποίθςθ τθσ Τράπεηασ ςε πολφπλοκα χρθματοοικονομικά μζςα κακϊσ και τον ακριβι προςδιοριςμό των κεφαλαιακϊν απαιτιςεων ζναντι του αναλαμβανόμενου κινδφνου, θ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου εκτιμά ςε κακθμερινι βάςθ - μζςω του ςυςτιματοσ RiskWatch τθσ εταιρείασ Algorithmics - τθ Μζγιςτθ Δυνθτικι Ηθμία («ΜΔΗ») του Εμπορικοφ και του Διακζςιμου προσ Ρϊλθςθ Χαρτοφυλακίου τθσ Τράπεηασ. Οι υπολογιςμοί αφοροφν τόςο ςε ςυνολικό επίπεδο, όςο και ςε επίπεδο επιμζρουσ χαρτοφυλακίων. Ο υπολογιςμόσ αφορά ςε χρονικό ορίηοντα μίασ θμζρασ (ι δζκα θμερϊν για εποπτικοφσ ςκοποφσ) και επίπεδο εμπιςτοςφνθσ 99%. Οι ςθμαντικότερεσ κατθγορίεσ Κινδφνου Αγοράσ ςτισ οποίεσ ζχει ζκκεςθ θ Τράπεηα είναι οι κάτωκι: Επιτοκιακόσ Κίνδυνοσ Μετοχικόσ Κίνδυνοσ Συναλλαγματικόσ Κίνδυνοσ 11 Ο επιτοκιακόσ κίνδυνοσ απορρζει κυρίωσ από τα χρεόγραφα που κατζχει θ Τράπεηα ςτο Εμπορικό και Διακζςιμο προσ Ρϊλθςθ χαρτοφυλάκιό τθσ, κακϊσ και από τισ ςυναλλαγζσ ςε εντόσ και εκτόσ ιςολογιςμοφ παράγωγα επιτοκιακά προϊόντα. Ο μετοχικόσ κίνδυνοσ προζρχεται από το χαρτοφυλάκιο μετοχϊν και μετοχικϊν παραγϊγων τθσ Τράπεηασ. Ο ςυναλλαγματικόσ κίνδυνοσ απορρζει από τθν ανοικτι ςυναλλαγματικι κζςθ τθσ Τράπεηασ. Θ ανοικτι ςυναλλαγματικι κζςθ διαχωρίηεται ςε εμπορικι και δομικι. Θ δομικι ανοικτι ςυναλλαγματικι κζςθ λαμβάνει υπόψθ το ςφνολο των εντόσ και εκτόσ ιςολογιςμοφ ςτοιχείων τθσ Τράπεηασ ςε ξζνο νόμιςμα, ενϊ θ εμπορικι προκφπτει μόνο από τισ πράξεισ ςε ξζνο νόμιςμα που διενεργεί θ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Διακεςίμων για το χαρτοφυλάκιο ςυναλλαγϊν. Θ αντιςτάκμιςθ των επιμζρουσ κινδφνων διενεργείται είτε ςε επίπεδο ςυνολικοφ χαρτοφυλακίου, είτε ςε επίπεδο μεμονωμζνθσ κζςθσ ι ςυναλλαγισ. Ωσ μζςα αντιςτάκμιςθσ - ανάλογα με τθν κατθγορία κινδφνου - χρθςιμοποιοφνται τα κατάλλθλα εξωχρθματιςτθριακά ι διαπραγματεφςιμα ςε οργανωμζνεσ αγορζσ παράγωγα προϊόντα. Σε επίπεδο κυγατρικϊν του Ομίλου, θ παρακολοφκθςθ του Κινδφνου Αγοράσ εςτιάηεται κυρίωσ ςτο εμπορικό και διακζςιμο προσ πϊλθςθ χαρτοφυλάκιο τθσ κυγατρικισ Finansbank. Για το ςκοπό αυτό, θ κυγατρικι υπολογίηει ςε κακθμερινι βάςθ τθ ΜΔΗ τόςο του ςυνολικοφ, όςο και των επιμζρουσ κινδφνων οι οποίοι απορρζουν από το χαρτοφυλάκιό τθσ. Ο υπολογιςμόσ τθσ ΜΔΗ πραγματοποιείται μζςω του ίδιου ςυςτιματοσ που χρθςιμοποιεί και θ Τράπεηα για το ςκοπό αυτό. Για τον υπολογιςμό των κεφαλαιακϊν απαιτιςεων του χαρτοφυλακίου ςυναλλαγϊν τθσ Finansbank, ο Πμιλοσ εφαρμόηει τθν Τυποποιθμζνθ Ρροςζγγιςθ. Ο ςθμαντικότεροσ εκ των κινδφνων του χαρτοφυλακίου τθσ κυγατρικισ είναι ο επιτοκιακόσ κίνδυνοσ, λόγω τθσ ςθμαντικισ κζςθσ που διατθρεί ςε χρεόγραφα ζκδοςθσ Τουρκικοφ Δθμοςίου. Για τον ζλεγχο και τθ διαχείριςθ των αναλαμβανόμενων κινδφνων τθσ Τράπεηασ, ζχει κακοριςτεί πλαίςιο ορίων ΜΔΗ, το οποίο καλφπτει τόςο τουσ επιμζρουσ κινδφνουσ (επιτοκιακό, ςυναλλαγματικό, μετοχικό), όςο και το ςυνολικό κίνδυνο αγοράσ. Τα εγκεκριμζνα όρια αφοροφν ςτο ςφνολο του εμπορικοφ και του διακζςιμου προσ πϊλθςθ χαρτοφυλακίου τθσ ΕΤΕ. Αντίςτοιχο πλαίςιο ορίων ΜΔΗ ζχει κεςπιςτεί και για το χαρτοφυλάκιο τθσ κυγατρικισ Finansbank.

12 Θ ενθμζρωςθ των αρμόδιων κεςμικϊν οργάνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου για τον Κίνδυνο Αγοράσ, κακϊσ και τθσ τιρθςθσ των εγκεκριμζνων ορίων, πραγματοποιείται μζςω ςχετικϊν αναφορϊν οι οποίεσ παράγονται ςε κακθμερινι βάςθ από τα ςτελζχθ τθσ ΔΔΚΤΟ. Οι αρχζσ και οι κανόνεσ που διζπουν όλεσ τισ ςυναλλαγζσ τθσ Τράπεηασ οι οποίεσ ενζχουν κίνδυνο αγοράσ, κακϊσ και το πλαίςιο εκτίμθςθσ, παρακολοφκθςθσ και διαχείριςθσ των αναλαμβανομζνων κινδφνων, εμπεριζχονται ςτθν Ρολιτικι Ανάλθψθσ και Διαχείριςθσ Κινδφνου Αγοράσ τθσ Τράπεηασ. Θ Ρολιτικι ζχει εγκρικεί από τθν Επιτροπι Διαχείριςθσ Κινδφνων του Διοικθτικοφ Συμβουλίου και υπόκειται ςε περιοδικι ανακεϊρθςθ. Αντίςτοιχθ Ρολιτικι για τθ διαχείριςθ του Κινδφνου Αγοράσ διακζτει και θ κυγατρικι Finansbank. 3.3 Λειτουργικόσ Κίνδυνοσ Θ Τράπεηα ςτο πλαίςιο τθσ εναρμόνιςισ τθσ προσ τουσ κανόνεσ του Συμφϊνου τθσ Βαςιλείασ ΙΙ, τθ ςυναφι Οδθγία τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ κακϊσ και τθν ΡΔ/ΤΕ 2577/2006, ζχει κεςπίςει ζνα επαρκζσ Ρλαίςιο Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου, το οποίο ζχει εγκρικεί από τθν Επιτροπι Διαχείριςθσ Κινδφνων του Διοικθτικοφ Συμβουλίου τθσ Τράπεηασ. Τα βαςικά ςτοιχεία που ςυνκζτουν το Ρλαίςιο Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου είναι: Θ διαδικαςία αυτοαξιολόγθςθσ των κινδφνων και του ςυναφοφσ περιβάλλοντοσ ελζγχου Θ κζςπιςθ και θ τιρθςθ τθσ διαδικαςίασ ςυλλογισ δεδομζνων ηθμιογόνων γεγονότων Θ κατάρτιςθ και θ επικαιροποίθςθ Σχεδίων Δράςθσ Ο οριςμόσ και θ παρακολοφκθςθ βαςικϊν δεικτϊν κινδφνων Για τον υπολογιςμό του εποπτικοφ κεφαλαίου ζναντι Λειτουργικοφ Κινδφνου θ Τράπεηα ζχει επιλζξει να υιοκετιςει τθν Τυποποιθμζνθ Ρροςζγγιςθ (Standardized Approach). Με τθν ωρίμανςθ του Ρλαιςίου Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου και τθν ανάπτυξθ επαρκοφσ βάςθσ ιςτορικϊν δεδομζνων ηθμιογόνων γεγονότων, θ Τράπεηα κα εξετάςει τθν υιοκζτθςθ Εξελιγμζνθσ Ρροςζγγιςθσ Υπολογιςμοφ (Advanced Measurement Approach) των κεφαλαιακϊν τθσ απαιτιςεων. Θ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου ζχει τθν ευκφνθ ςυντονιςμοφ του όλου Ρλαιςίου κακϊσ και των ςχετικϊν με τθ διαχείριςι του διαδικαςιϊν, ενϊ παράλλθλα κζτει τα πρότυπα και τισ μεκοδολογίεσ τόςο για τθν αξιολόγθςθ, τθν παρακολοφκθςθ και τον ζλεγχο των κινδφνων, όςο και για τθ ςυλλογι δεδομζνων ηθμιϊν. Ραράλλθλα αξιολογεί ςυνεχϊσ το Ρλαίςιο Διαχείριςθσ Λειτουργικοφ Κινδφνου και διαςφαλίηει τθ ςυνεπι εφαρμογι του ςε όλο το εφροσ τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου. Επιπλζον, θ ΔΔΚΤΟ φζρει τθν ευκφνθ για τθ διαρκι παρακολοφκθςθ του προφίλ Λειτουργικοφ Κινδφνου τθσ Τράπεηασ, δίνοντασ ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτθν κατάρτιςθ Σχεδίων Δράςθσ (με τθν ζννοια τθσ ανάπτυξθσ των αναγκαίων εκείνων μζτρων που ςτοχεφουν ςτθν άμβλυνςθ των κινδφνων) και ςτθν παρακολοφκθςι τουσ. Τα ςυγκεκριμζνα Σχζδια μποροφν να είναι είτε μζτρα άμβλυνςθσ, τα οποία οδθγοφν ςτθ μείωςθ των επιπτϊςεων και των ηθμιϊν ςε περίπτωςθ επζλευςθσ του γεγονότοσ (περιλαμβάνονται και οι πολιτικζσ αςφάλιςθσ ζναντι των κινδφνων), ι μζτρα πρόλθψθσ, τα οποία ςτοχεφουν ςτο να προλάβουν ι να μειϊςουν τθν πικανότθτα επζλευςθσ ενόσ γεγονότοσ κινδφνου, μζςω τθσ βελτίωςθσ είτε του περιβάλλοντοσ ελζγχου είτε του περιβάλλοντοσ επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ. Τζλοσ, ςτοχεφοντασ ςτθ ςχετικι με τουσ λειτουργικοφσ κινδφνουσ πλθροφόρθςθ ςε όλα τα επίπεδα ιεραρχίασ τθσ Τράπεηασ θ ΔΔΚΤΟ ζχει κεςπίςει αναφορζσ λειτουργικοφ κινδφνου οι οποίεσ υποβάλλονται αρμοδίωσ, ςε τακτά χρονικά διαςτιματα. Το Σφςτθμα Αναφορϊν Λειτουργικοφ Κινδφνου ςτοχεφει αφενόσ ςτθν υποςτιριξθ τθσ διαδικαςίασ λιψθσ αποφάςεων ςχετικϊν με τθ διαχείριςθ του λειτουργικοφ κινδφνου, αφετζρου ςτθ διαςφάλιςθ τθσ τιρθςθσ όλων των εποπτικϊν απαιτιςεων και τθσ επίτευξθσ των ςυναφϊν ςτόχων τθσ Τράπεηασ. Το 2009, θ Εκνικι Τράπεηα ςτοχεφοντασ αφενόσ ςτθ βελτίωςθ των προτφπων διαχείριςθσ λειτουργικοφ κινδφνου και αφετζρου ςτθν ενιαία διαχείριςθ των λειτουργικϊν κινδφνων ςε όλο το εφροσ των δραςτθριοτιτων ςτθν Ελλάδα και τθ Νοτιοανατολικι Ευρϊπθ, αποφάςιςε να αναπτφξει τθν εφαρμογι OpVarAlgo τθσ εταιρείασ Algorithmics. 3.4 Κεφαλαιακι Επάρκεια και Ανάλυςθ 12 Στο πλαίςιο ςυμμόρφωςθσ προσ τισ κεςπιςμζνεσ οδθγίεσ των αρμόδιων εποπτικϊν αρχϊν κακϊσ και για τθν ενθμζρωςθ τθσ Διοίκθςθσ και των αρμόδιων ςυλλογικϊν οργάνων τθσ Τράπεηασ, θ Διεφκυνςθ Διαχείριςθσ Κινδφνων τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου υπολογίηει και αναλφει μεταξφ άλλων: Τισ κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ και τθν κεφαλαιακι επάρκεια ςε επίπεδο Τράπεηασ και Ομίλου, Τα μεγάλα χρθματοδοτικά ανοίγματα και τουσ ςθμαντικοφσ οφειλζτεσ Τα διαςυνοριακά ανοίγματα και τα ανοίγματα προσ άλλα πιςτωτικά ιδρφματα

13 Τουσ δείκτεσ εποπτικισ ρευςτότθτασ Για τουσ υπολογιςμοφσ των κεφαλαιακϊν απαιτιςεων χρθςιμοποιείται εξειδικευμζνθ μθχανογραφικι εφαρμογι ςτθν οποία ςυγκεντρϊνονται και εμπλουτίηονται όλα τα απαιτοφμενα δεδομζνα που τθροφνται ςτα βαςικά πλθροφοριακά ςυςτιματα τθσ Τράπεηασ και του Ομίλου (ςυςτιματα χορθγιςεων και διαπραγμάτευςθσ, εγκρίςεων/ορίων, διαχείριςθσ πελατϊν, εξαςφαλίςεων κλπ). Θ εν λόγω εφαρμογι είναι επαρκϊσ παραμετροποιθμζνθ ϊςτε να υπολογίηει τθν αναμενόμενθ ηθμιά και το ςτακμιςμζνο ζναντι κινδφνων ενεργθτικό ςφμφωνα με τισ μεκοδολογίεσ που ακολουκεί ο Πμιλοσ ςτα επιμζρουσ χαρτοφυλάκιά του, ςε εφαρμογι του ιςχφοντοσ κανονιςτικοφ πλαιςίου («Βαςιλεία ΙΙ»). Θ ΔΔΚΤΟ υποβάλλει τακτικά και με ςυνζπεια τισ απαιτοφμενεσ αναφορζσ προσ τθν Τράπεηα τθσ Ελλάδοσ ςφμφωνα με τα οριηόμενα ςτισ ςχετικζσ ΡΔ/ΤΕ. Θ διαχείριςθ τθσ επάρκειασ των ιδίων κεφαλαίων διενεργείται κεντρικά ςε επίπεδο Ομίλου. Σε περίπτωςθ που κρικεί απαραίτθτθ θ κεφαλαιακι ενίςχυςθ κάποιασ κυγατρικισ, αυτό γίνεται βάςει κεςμοκετθμζνθσ διαδικαςίασ ςτο πλαίςιο τθσ εταιρικισ διακυβζρνθςθσ του Ομίλου λαμβάνοντασ υπόψθ τουσ εκάςτοτε εποπτικοφσ και νομοκετικοφσ κανόνεσ. 4 ΠΙΣΩΣΙΚΟ ΚΙΝΔΤΝΟ 4.1 Οριςμοί και πλθροφορίεσ Ωσ ανοίγματα ςε κακυςτζρθςθ ( past-due ) για λογιςτικοφσ ςκοποφσ ορίηονται εκείνα που παρουςιάηουν τουλάχιςτον 1 θμζρα κακυςτζρθςθ. Ωσ επιςφαλι ανοίγματα ( impaired ) για λογιςτικοφσ ςκοποφσ ορίηονται εκείνα για τα οποία: Ζχει υπολογιςκεί πρόβλεψθ ςε ατομικό επίπεδο Ζχει γίνει ζναρξθ νομικϊν ενεργειϊν Θ διαβάκμιςθ του πιςτοφχου αντιςτοιχεί ςε Ρικανότθτα Ακζτθςθσ 100% Υπάρχει κακυςτζρθςθ πλθρωμισ ποςοφ κεφαλαίου, τόκων ι άλλου ποςοφ που ςχετίηεται με το άνοιγμα και για περιςςότερεσ από: 90 θμζρεσ για όλεσ τισ κατθγορίεσ ανοιγμάτων εκτόσ των ςτεγαςτικϊν δανείων, και 180 θμζρεσ για ςτεγαςτικά δάνεια Θ Διοίκθςθ εκτιμά βάςει άλλων παραγόντων ότι υπάρχουν αντικειμενικζσ ενδείξεισ απομείωςθσ 4.2 Μζκοδοσ υπολογιςμοφ λογιςτικϊν προβλζψεων Ζνα χρθματοοικονομικό περιουςιακό ςτοιχείο (ι μια ομάδα χρθματοοικονομικϊν περιουςιακϊν ςτοιχείων) ζχει υποςτεί απομείωςθ αξίασ και υφίςτανται ηθμίεσ απομείωςθσ όταν, και μόνο όταν, υπάρχουν αντικειμενικζσ αποδείξεισ απομείωςθσ ωσ αποτζλεςμα ενόσ ι περιςςοτζρων γεγονότων τα οποία ςυνζβθςαν μετά τθν αρχικι αναγνϊριςθ του περιουςιακοφ ςτοιχείου (ζνα «ηθμιογόνο γεγονόσ») και αυτό το ηθμιογόνο γεγονόσ (ι γεγονότα) ζχει επίδραςθ, που μπορεί να εκτιμθκεί αξιόπιςτα, ςτισ εκτιμϊμενεσ μελλοντικζσ ταμειακζσ ροζσ του χρθματοοικονομικοφ περιουςιακοφ ςτοιχείου (ι τθσ ομάδασ χρθματοοικονομικϊν περιουςιακϊν ςτοιχείων). Ενδζχεται να μθν είναι εφικτό να εξατομικευτεί ζνα μοναδικό, διακεκριμζνο γεγονόσ που προκάλεςε τθν απομείωςθ. Αντίκετα, μπορεί θ ςυνδυαςμζνθ επίδραςθ αρκετϊν γεγονότων να προκάλεςε τθν απομείωςθ αξίασ. Ηθμίεσ οι οποίεσ αναμζνονται ωσ ςυνζπεια μελλοντικϊν γεγονότων, όςο πικανζσ και αν είναι, δεν αναγνωρίηονται. Οι αντικειμενικζσ αποδείξεισ πωσ ζνα χρθματοοικονομικό περιουςιακό ςτοιχείο ι μια ομάδα περιουςιακϊν ςτοιχείων ζχει υποςτεί απομείωςθ αξίασ, περιλαμβάνουν δεδομζνα παρατιρθςθσ, που περιζρχονται ςε προςοχι τθσ Τράπεηασ, ςχετικά με τα ακόλουκα ηθμιογόνα γεγονότα *ΔΛΡ : Σθμαντικι οικονομικι δυςχζρεια του εκδότθ ι του υπόχρεου Ακζτθςθ ενόσ ςυμβολαίου, όπωσ θ μθ πλθρωμι ι θ υπερθμερία ςε τόκουσ ι ςτο αρχικό κεφάλαιο Θ Τράπεηα, για οικονομικοφσ ι νομικοφσ λόγουσ που ςχετίηονται με τθν οικονομικι δυςχζρεια του δανειηόμενου, παρζχει ςτο δανειηόμενο μία ζκπτωςθ, τθν οποία θ Τράπεηα δεν κα διαπραγματευόταν κάτω από διαφορετικζσ ςυνκικεσ Κακίςταται πολφ πικανό ο δανειηόμενοσ να κθρφξει πτϊχευςθ ι να προβεί ςε κάποια άλλθ οικονομικι αναδιάρκρωςθ H εξαφάνιςθ μιασ ενεργοφ αγοράσ για αυτό το χρθματοοικονομικό περιουςιακό ςτοιχείο λόγω οικονομικϊν δυςχερειϊν Δεδομζνα παρατιρθςθσ που υποδεικνφουν πωσ υπάρχει μετριςιμθ μείωςθ των εκτιμϊμενων μελλοντικϊν ταμειακϊν ροϊν από μια ομάδα χρθματοοικονομικϊν περιουςιακϊν ςτοιχείων ςτο διάςτθμα που μεςολάβθςε από τθν αρχικι αναγνϊριςθ αυτϊν των περιουςιακϊν ςτοιχείων, αν και θ μείωςθ δεν είναι εφικτό ακόμθ να εξατομικευτεί ςε ςχζςθ με τα μεμονωμζνα χρθματοοικονομικά περιουςιακά ςτοιχεία που ςυνκζτουν τθν ομάδα, ςτα οποία ςυμπεριλαμβάνονται: i. Δυςμενείσ μεταβολζσ ςτο κακεςτϊσ πλθρωμισ των οφειλετϊν τθσ ομάδασ ii. Εκνικζσ ι τοπικζσ οικονομικζσ ςυνκικεσ οι οποίεσ ςχετίηονται με τθν ακζτθςθ πλθρωμισ των περιουςιακϊν ςτοιχείων τθσ ομάδασ 13

14 Θ εξαφάνιςθ μιασ ενεργοφ αγοράσ, εκ του λόγου ότι τα αξιόγραφα τθσ οικονομικισ οντότθτασ δεν είναι πλζον διαπραγματεφςιμα δθμόςια δεν αποτελεί απόδειξθ απομείωςθσ αξίασ *ΔΛΡ Θ υποβάκμιςθ τθσ πιςτωτικισ διαβάκμιςθσ μιασ οικονομικισ οντότθτασ δεν αποτελεί από μόνθ τθσ, απόδειξθ απομείωςθσ αξίασ, μολονότι είναι δυνατόν να είναι απόδειξθ απομείωςθσ αξίασ, ςε ςυνδυαςμό με άλλεσ διακζςιμεσ πλθροφορίεσ *ΔΛΡ 39.60]. Μία μείωςθ ςτθν εφλογθ αξία ενόσ χρθματοοικονομικοφ περιουςιακοφ ςτοιχείου κάτω από το κόςτοσ ι το αποςβεςμζνο κόςτοσ του δεν αποδεικνφει αναγκαςτικά ότι υπάρχει απομείωςθ αξίασ (για παράδειγμα, μία μείωςθ τθσ εφλογθσ αξίασ μιασ επζνδυςθσ ςε ζνα χρεωςτικό τίτλο που προκφπτει από αφξθςθ του επιτοκίου ελευκζρου κινδφνου) *ΔΛΡ Ζλεγχοσ απομείωςθσ διενεργείται κατ ελάχιςτο κάκε ζξι μινεσ, και ςε κάκε ενδιάμεςθ θμερομθνία αναφοράσ εάν θ Διοίκθςθ εκτιμά ότι αυτό είναι απαραίτθτο εξαιτίασ μεταβολϊν ςτισ ςυνκικεσ τθσ αγοράσ. Αν υπάρχουν αντικειμενικζσ αποδείξεισ ότι υπάρχει ηθμία απομείωςθσ, το ποςό τθσ ηθμίασ επιμετράται ωσ θ διαφορά μεταξφ τθσ λογιςτικισ αξίασ του περιουςιακοφ ςτοιχείου (το αποςβεςμζνο κόςτοσ) και τθσ παροφςασ αξίασ των εκτιμϊμενων μελλοντικϊν ταμειακϊν ροϊν (εξαιρουμζνων των μελλοντικϊν πιςτωτικϊν ηθμιϊν που δεν ζχουν πραγματοποιθκεί) προεξοφλθμζνων *ΔΛΡ 39.AG84]: Με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο (effective interest rate) του χρθματοοικονομικοφ περιουςιακοφ ςτοιχείου, αν το δάνειο ζχει ςτακερό επιτόκιο Με το τρζχον πραγματικό επιτόκιο όπωσ κακορίηεται από το ςυμβόλαιο, αν το δάνειο ζχει κυμαινόμενο επιτόκιο Με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο πριν τθν τροποποίθςθ των όρων, αν οι όροι του δανείου ζχουν επαναδιαπραγματευκεί ι άλλωσ τροποποιθκεί λόγω οικονομικϊν δυςκολιϊν του δανειηόμενου ι του εκδότθ Οι πίνακεσ που ακολουκοφν παρουςιάηουν τθν ανάλυςθ των δανείων του Ομίλου ΕΤΕ ανά χαρτοφυλάκιο, ανά γεωγραφικι περιοχι, ανά κλάδο οικονομικισ δραςτθριότθτασ και ανά εναπομζνουςα λθκτότθτα. Ανάλυςθ δανείων Ομίλου ΕΣΕ ανά χαρτοφυλάκιο πριν τθ λιψθ εξαςφαλίςεων 14 Χιλιάδεσ Μζςο ποςό Στεγαςτικά Δάνεια Καταναλωτικά Δάνεια Ριςτωτικζσ Κάρτεσ Χορθγιςεισ ςε μικρζσ επιχειριςεισ Λιανικι τραπεηικι Χορθγιςεισ ςε Επιχειριςεισ και Δθμόςιο φνολο δανείων Ρροβλζψεισ ( ) ( ) φνολο δανείων μετά από προβλζψεισ Γεωγραφικι κατανομι δανείων Ομίλου ΕΣΕ Χιλιάδεσ % Ελλάδα % Τουρκία % Ν.Α. Ευρϊπθ % Δυτικι Ευρϊπθ % Αφρικι φνολο

15 Ανάλυςθ δανείων Ομίλου ΕΣΕ ανά κλάδο οικονομικισ δραςτθριότθτασ Χιλιάδεσ % Ιδιϊτεσ % Εμπόριο και υπθρεςίεσ (εκτόσ τουριςμοφ) % Ελεφκεροι επαγγελματίεσ % Βιομθχανία και ορυχεία-μεταλλεία % Βιοτεχνία % Δθμόςιο και δθμόςιεσ επιχειριςεισ % Καταςκευζσ και διαχείριςθ ακίνθτθσ περιουςίασ % Ναυτιλία % Μεταφορζσ και τθλεπικοινωνίεσ (εκτόσ ναυτιλίασ) % Ενζργεια % Τουριςμόσ % Λοιπά % φνολο Εναπομζνουςα λθκτότθτα δανείων Ομίλου ΕΣΕ Χιλιάδεσ Ζωσ 1 μινα 1 ζωσ 3 μινεσ 3 ζωσ 12 μινεσ 1 ζωσ 5 ζτθ Πάνω από 5 ζτθ φνολο Απαιτιςεισ κατά πελατϊν (μετά από προβλζψεισ) Μεταβολι προβλζψεων Θ μεταβολι τθσ πρόβλεψθσ απομείωςθσ αξίασ απαιτιςεων, περιλαμβανομζνων και των ειςπράξεων, για το 2009 ζχει ωσ εξισ: Χιλιάδεσ 2009 Τπόλοιπο 1 Ιανουαρίου Ρρόβλεψθ για απομείωςθ αξίασ απαιτιςεων Διαγραφζσ απαιτιςεων ( ) Ειςπράξεισ / αποπλθρωμζσ Συναλλαγματικζσ διαφορζσ (2.939) Τπόλοιπο 31 Δεκεμβρίου

16 4.3 Χαρτοφυλάκια υποκείμενα ςτθν Συποποιθμζνθ Προςζγγιςθ Οι Εξωτερικοί Οργανιςμοί Ριςτολθπτικισ Αξιολόγθςθσ (Ε.Ο.Ρ.Α.) που χρθςιμοποιοφνται από τον Πμιλο ΕΤΕ είναι οι ακόλουκοι: Standard & Poor's Moody's Fitch Οι αξιολογιςεισ των παραπάνω Ε.Ο.Ρ.Α. χρθςιμοποιοφνται για τα ανοίγματα ζναντι: 1. Κεντρικϊν κυβερνιςεων/κεντρικϊν τραπεηϊν 2. Τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, περιφερειακϊν κυβερνιςεων και τοπικϊν αρχϊν 3. Ιδρυμάτων του χρθματοπιςτωτικοφ τομζα 4. Επιχειριςεων (που υπόκεινται ςτθν Τυποποιθμζνθ Ρροςζγγιςθ) 5. Ρολυμερϊν Τραπεηϊν Ανάπτυξθσ Αξίεσ ανοίγματοσ, πριν και μετά τθν επίδραςθ των τεχνικϊν μείωςθσ του πιςτωτικοφ κινδφνου, που αντιςτοιχοφν ςτισ βακμίδεσ πιςτωτικισ ποιότθτασ τθσ ΠΔ/ΣΕ 2588/ κατά τθν Ανοίγματα ζναντι Ιδρυμάτων του Χρθματοπιςτωτικοφ Σομζα (ςε Χιλιάδεσ ) Βακμίδα πιςτωτικισ ποιότθτασ Αξία ανοίγματοσ πριν τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου Αξία ανοίγματοσ μετά τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου φνολο Ανοίγματα ζναντι Κεντρικϊν Κυβερνιςεων και Κεντρικϊν Σραπεηϊν (Χιλιάδεσ ) 16 Βακμίδα πιςτωτικισ ποιότθτασ Αξία ανοίγματοσ πριν τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου Αξία ανοίγματοσ μετά τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου φνολο Ανοίγματα ζναντι Επιχειριςεων (Χιλιάδεσ ) Βακμίδα πιςτωτικισ ποιότθτασ Αξία ανοίγματοσ πριν τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου Αξία ανοίγματοσ μετά τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου φνολο

17 Ανοίγματα ζναντι τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ, περιφερειακϊν κυβερνιςεων και τοπικϊν αρχϊν & διοικθτικϊν φορζων και μθ κερδοςκοπικϊν επιχειριςεων (Χιλιάδεσ ) Βακμίδα πιςτωτικισ ποιότθτασ Αξία ανοίγματοσ πριν τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου Αξία ανοίγματοσ μετά τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου φνολο Ανοίγματα ζναντι Πολυμερϊν Σραπεηϊν Ανάπτυξθσ (Χιλιάδεσ ) Βακμίδα πιςτωτικισ ποιότθτασ Αξία ανοίγματοσ πριν τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου Αξία ανοίγματοσ μετά τθν επίδραςθ τεχνικϊν μείωςθσ πιςτωτικοφ κινδφνου φνολο Χαρτοφυλάκια υποκείμενα ςτθν Προςζγγιςθ Εςωτερικϊν Διαβακμίςεων 17 Διάρκρωςθ και χριςθ των ςυςτθμάτων εςωτερικισ διαβάκμιςθσ Θ Τράπεηα ζχει αναπτφξει ςυςτιματα εςωτερικισ διαβάκμιςθσ για τα Ανοίγματα ζναντι Επιχειριςεων, ςυμπεριλαμβανομζνων των ανοιγμάτων Δανειςμοφ Ειδικισ Μορφισ, και για τισ Απαιτιςεισ ζναντι φυςικϊν προςϊπων που είναι πλιρωσ καλυμμζνεσ με ακίνθτα που χρθςιμοποιοφνται ωσ κατοικίεσ (εφεξισ «Στεγαςτικά Δάνεια»). Για τα πρϊτα, το Σφςτθμα Διαβάκμιςθσ Επιχειρθματικϊν Ριςτοδοτιςεων λαμβάνει υπόψθ ξεχωριςτά τα χαρακτθριςτικά κινδφνου του πιςτοφχου από τα χαρακτθριςτικά κινδφνου τθσ πιςτοδότθςθσ και κατατάςςει όλουσ τουσ πιςτοφχουσ ςε αντίςτοιχεσ κλίμακεσ διαβάκμιςθσ. Οι κανόνεσ ταξινόμθςθσ των επιχειρθματικϊν πιςτοφχων ςε βακμίδεσ παρουςιάηονται με λεπτομζρεια ςτθν Ριςτωτικι Ρολιτικι για το Επιχειρθματικό Χαρτοφυλάκιο. Τυχόν φπαρξθ διαβακμίςεων από Εξωτερικό Οργανιςμό Ριςτολθπτικισ Αξιολόγθςθσ (ΕΟΡΑ) δεν λαμβάνεται υπόψθ για τθν κατάταξθ ενόσ πιςτοφχου ςτθν εςωτερικι κλίμακα διαβάκμιςθσ. Βάςει του Συςτιματοσ αυτοφ, θ Τράπεηα εκτιμά τθν πικανότθτα ακζτθςθσ (εφεξισ «ΡΑ») για τα Ανοίγματα ζναντι Επιχειριςεων. Οι πιςτοδοτιςεισ μεγάλων και ςφνκετων ζργων υποδομισ μεγάλθσ αξίασ (χρθματοδότθςθ ζργων project finance) και οι πιςτοδοτιςεισ τθσ ποντοπόρου ναυτιλίασ (χρθματοδότθςθ για αγορά περιουςιακοφ ςτοιχείου object finance), που εντάςςονται ςτα ανοίγματα Δανειςμοφ Ειδικισ Μορφισ, ταξινομοφνται ςε μία από τισ πζντε κατθγορίεσ κινδφνου που ορίηονται ςτθν ΡΔ/ΤΕ 2589/2007 και χρθςιμοποιοφνται οι εκεί οριηόμενοι ειδικοί ςυντελεςτζσ ςτάκμιςθσ κινδφνου. Για τα Στεγαςτικά Δάνεια, θ Τράπεηα χρθςιμοποιεί δφο (2) ςυςτιματα διαβάκμιςθσ που απεικονίηουν τον κίνδυνο τόςο του πιςτοφχου όςο και τθσ πιςτοδότθςθσ. Τα ςυςτιματα αυτά οδθγοφν ςτθν εκτίμθςθ τθσ πικανότθτασ ακζτθςθσ (ΡΑ) και τθσ ποςοςτιαίασ ηθμίασ ςε περίπτωςθ ακζτθςθσ (εφεξισ «ΗΡΑ») για τα ςτεγαςτικά δάνεια. Για κάκε ζνα από τα ςυςτιματα, θ διαδικαςία ταξινόμθςθσ κατατάςςει τα δάνεια ςε ομάδεσ με ομοειδι χαρακτθριςτικά κινδφνου, και αποφεφγει τθν υπερβολικι ςυγκζντρωςθ ςε μία ομάδα. Για τθν ταξινόμθςθ ςε ομάδεσ, και τα δφο ςυςτιματα χρθςιμοποιοφν χαρακτθριςτικά κινδφνου του πιςτοφχου και τθσ πιςτοδότθςθσ, κακϊσ και ςτοιχεία τθσ λθξιπροκεςμίασ που αυτι πικανϊσ κα παρουςιάηει κατά τθ ςτιγμι τθσ ταξινόμθςθσ. Θ ταξινόμθςθ είναι ςυνεπισ με τθν Ριςτωτικι Ρολιτικι για το χαρτοφυλάκιο Λιανικισ Τραπεηικισ και λαμβάνει υπόψθ όλεσ τισ διακζςιμεσ πλθροφορίεσ τθ ςτιγμι τθσ ταξινόμθςθσ των δανείων ςε ομάδεσ. Οι εςωτερικζσ διαβακμίςεισ και οι εκτιμιςεισ ακζτθςθσ υποχρζωςθσ (των παραμζτρων ΡΑ και ΗΡΑ) χρθςιμοποιοφνται οπωςδιποτε ςτθν εγκριτικι διαδικαςία των παραπάνω ανοιγμάτων, ςτθν εκτίμθςθ των απαιτοφμενων προβλζψεων και ςτθ γενικότερθ διαχείριςθ των κινδφνων που αναλαμβάνονται.