K ATA TON IEPON ΦΩTION*

Transcript

1 113 H ΠIΣTH KAI TO HΘOΣ THΣ EKKΛHΣIAΣ K ATA TON IEPON ΦΩTION* «Απαντα µ ν τ νθρώπινα συγκαταρρε τ χρ ν ω κα φανίζεται ρετ δέ κα χρ νου κα παθ ν κα α το το θανάτου περιγίνεται ε δ κριβέστερον δοις, τ χρ ν ω κα τ θα - νάτ ω µ λλον ναζ κα θάλλει, κα τ ο κε ον κλέος κα τ ν ε πρέπειαν, ν α π ο σ β ε σ θ έ ν τ ο ς α το ς το φθ νου, λαµπρ τερ ν τε κα θαυµα - σιώτερον ναδείκνυται». Tο Πανοσ. Aρχιµ. κ. AΓAΘ. XAPAMANTI H /ντο το Kλάδου Eκδ σεων τ ς E.M.Y.E.E. Ο ληθ ς α τ ς λ γος, Μακαριώτατε Πάτερ κα έσποτα, Σεβασµία τ ν Ιεραρχ ν χορεία, Θεοφιλέστατε Καθηγο µενε, Ελλογιµώτατοι κ ριοι Καθηγηταί, Πατέρες κα Α δ ε λ φ ο ί,χριστο διακονία, Φιλ θεον θροισµα 1, π σταγµα τ ς βαθείας πίστεως κα τ ς κατ Θε ν σοφίας το σήµερον ορταζοµένου, π τ ς καθ µ ς Ανατολ ς κα τ ς Α γ ι ω τ ά τ η ς Εκκλησίας τ ς Ελλάδος, Πατρ ς µ ν κα Ισαποστ λου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπ λεως το Οµολογητο, «µυρίαις ρετα ς ξανθήσαντος κα πάσ η γνώσει διαλάµ - ψ α ν τ ο ς» 2, πληρέστατα φαρµ ζεται ε ς α τ ν (*) Οµιλία πο κφωνήθηκε κατ τ ν πανηγυρικ ν θείαν Λειτουργίαν το Ιερο Φωτίου ε ς τ Καθολικ ν τ ς Ιερ ς Μον ς Κοιµ. Θεοτ κου Πεντέλης ( ), π ρ ο- εξάρχοντος το Μακ. Αρχιεπισκ που κ.κ. Χ ρ ι σ τ ο δ ο λ ο υ. 1. Φωτίου το σοφωτάτου κα γιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπ λεως Επιστολαί, Ιωάννου Ν. Β α λ έ τ α, Ε ν Λονδίν ω 1864, σ ε λ Β. Λ α ο ρ δ α,φωτίου Οµιλίαι, σ ε λ.1 3,1 2 7,1 0 4, Α. Π α π α δ ο π ο λ ο υ - Κ ε ρ α µ έ ω ς, Ο Πατριάρχης Φώτιος ς Πατ ρ γιος τ ς Ορθοδ ξου Καθολικ ς Εκκλησ ί α ς,σ ε λ τ ν ε π ντα, τ ν πο ον διάφθορος συνείδησις τ ς Εκκλησίας κα το Γέ ν ο υ ς, π τ ς 6ης Φεβρουαρίου το τους 898, µολ γησαν α τ ν Αγιον κα Ισαπ στολον «το ς ο ρανίοις δ - τοις γκατοικιζ µενον», ς «οίδιµον µ ν το ς δ ι ω γ µ ο ς,δεδοξασµένον δ το ς θανάτοις» 3. Η συνέχεια τ ς χάριτος κα τ ς κκλησιαστικ ς α τ ο σ υ ν ε ι δ η σ ί α ς. Η ορτ ν ς Ιεράρχου, µέσα στ ν ζω τ ς Ε κ κ λ η σ ί α ς, ποκαλ πτει κα ντιπροσωπε ει τ ν συνέχεια τ ς χάριτος, τ διάκοπο τ ς Πεντ η κ ο σ τ ς, δ διδασκαλία του τ ν συνέχεια τ ς συνειδήσεως τ ς Εκκλησίας κα τ ν ταυτ τητα το µην µατος πο χει παραδοθ κα διαφυλ α χ θ. Η παραδοσιακ α τ συζυγία στ ν λειτουργία τ ς κκλησιαστικ ς συνειδήσεως κα τ ς πισκοπικ ς α θεντίας π ρξε καθοριστικ γι τ ν προάσπιση τ ς Ο ρ θ ο δ ο ξ ί α ς. Η λειτουργία της νέδειξε το ς Μεγάλους Πατέρες τ ς Εκκ λ η σ ί α ς, φο κκλησιαστικ συνείδηση νεγνώρισε στ πρ σωπά τους το ς α θεντικο ς κφραστ ς τ ς πίστεως τ ς Εκκλησίας. Τ θεολογικ τους ργο δικαίωνε το ς γ νες τους, β ε- βαίωνε τ ν ρθ δοξη πίστη κα νέπνεε τ ν κκλησιαστικ συνείδηση γι τ ν συνεχ γρήγορση το λου κκλησιαστικο Σώµατος. Υπ τ ν ννοια α τ κκλησιαστικ συνείδηση διέκρινε στ πρ σωπα τ ν περµάχων τ ς ρθοδ ξου πίστεως το ς ξέχοντες κφραστ ς το α θεντικο φρονήµατος τ ς Εκκλησίας κα πέδιδε σ α το ς τ ν α θεντία τ ν γκρίτων Πατέρων τ ς Εκκλησίας, ο πο οι παρέµειναν α ώνια ποδείγµατα τ ς ρρήκτου σχέσεως τ ς 3. Επισκ που Μιλήτου Α µ ι λ ι α ν ο, Σχολάρχου τ ς Ιερ ς Θεολογικ ς Χάλκης, Λ γος πανηγυρικ ς ε ς τ ν Αγιον Φώτιον, Περιοδικ ν ΟΡΘΟ Ο Ξ Ι Α, 1935 (Τ µος Ι ), σ ε λ

2 114 Φεβρουάριος 2001, Aριθµ. 2 θεολογίας πρ ς τ ν κκλησιαστικ συνείδηση. Σ ο ονδήποτε στάδιο το βίου κα ν παρακολουθήσωµε τ ν ερ ν Φώτιον, ε τε στ ν Βιβ λ ι ο θ ή κ η, πιδιδ µενον ε ς παντοίας µελέτας, ε τε ς Καθηγητ τ ς Φιλοσοφίας στ πρ το Πανεπιστήµιο τ ς Μεσαιωνικ ς Ε ρώπης, σ µι ποχ πο ση ταν κ µη βυθισµένη στ τέλµα τ ν σκοτειν ν α ώνων 4, ε τε πουργο ντα σ ξιώµατα µεγάλα κα περιφαν τ ς Π ο λ ι τ ε ί α ς, ε τε κοσµο ντα τ ν Αγιώτατο Πατριαρχικ Θρ νο τ ς Κωνσταντινουπολίτιδος Ε κ κ λ η σ ί α ς,ε τε ξασκο µενο στ ν λεηµοσ νη κα τ ν φιλανθρωπία 5, ε τε φιστάµενο τ ν παραγνώριση τ ν νθρώπων κα τ ς σκληρ ς στερήσεις δ ο ξορι ν, παντο ναγνωρίζοµε τ ν µαχ µενο π ρ τ ς ληθο ς ρθοδ ξου πίστεω ς, «τ ς ποστολικ ς τε κα πατρικ ς παραδ - σ ε ω ς» 6 κα «τ ς προγονικ ς ε σεβείας» 7, ποία ποτελε κα τ περιεχ µενο τ ς πατερικ ς διδασκαλίας α το. ι το το κα Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Βασίλειος καταθέτων τ ν συνείδησιν τ ς Εκκλησίας περ τ ς πρω µου γιοποιήσεως το Μεγάλου Ιεράρχου γ ρ ά φ ε ι : «Φώτιος γ ρ ν µακάριος, φωτ ς κτ σι φερων µως το ν µατος πλήθει διδασκαλι ν καταλάµψας τ πέρατα, ξ α τ ν σπαργάνων φιερωθε ς τ Χριστ, ς π ρ τ ς α το ε κ - νος δηµε σει κα ξορί α, το τοις δ το ς θλητι - κο ς κ προοιµίου γ σι συγκοινωνήσας τ γ ε ν ν ή τ ο ρ ι,ο κα ζω θαυµαστ κα τ τέλος π έ ρ α σ τ ο ν, π Θεο το ς θα µασι µαρτυρου - µ έ ν η» Κωνσταντίνου Γι α ν ν α κ π ο υ λ ο υ, Επίτιµος στορία το Ο κουµενικο Πατριαρχείου Κ ω ν σ τ α ν τ ι ν ο υ π λ ε ω ς, µετάφραση Παν. Χ ρ ή σ τ ο υ,θεσσαλονίκη 1990, σ ε λ «Φώτιος ν ρ σοφ ς τ ν γκ κλιον παίδευσιν ξησ κ η µ έ ν ο ς, λεηµοσ ν η τε κα το ς λλοις προτερήµασι σε- µ ν υ ν µ ε ν ο ς», F. Fi s c h e r, De Patriarcharum Constantinopolitanorum catalogis, Lipsiae (1884), σ ε λ Mεγάλου Φωτίου, T Αµφιλ χια λ γων ερ ν κα ζητηµάτων ερολογίαι, ρώτησις ια, Migne Ε. Π.1 0 1, Ο π.π. 8. Βίος το Αγίου Ε θυµίου το Νέου, κ δ. R ev. de l O r. C h r é t. 8 ( ), Πίστη κα θος. Η ζωνταν ρθ δοξη πίστη, κατ τ ν ερ ν Π α τ έ ρ α, πίστη τ ς ληθείας, ε ναι ρχ τ ς χριστιανικ ς µας ποστάσεως κα πιβάλλει τ ν συνεχ προσπάθεια γι τ «ν α κ ε φ α λ α ι ώ σ α - σθαι τ πάντα ν Χριστ, τ π το ς ο ρανο ς κα τ π τ ς γ ς» 9, γι τ ν πραγµάτωση τ ς «καιν ς κτίσεως», πο πιτυγχάνεται µ τ ν δυναµικ γεφ ρωση, σ νδεση κα λληλοπεριχώρηση το θείου κα νθρωπίνου στοιχείου. Ο Χριστ ς νώνει στ πρ σωπ Του τ ν θεία µ τ ν νθρώπινη φ ση. Α τ σηµαίνει τι θε τητα κα νθρωπ τητα χουν ν Χριστ να κοιν τρ πο πάρξεως κα α τ ς τρ πος ε ναι ν τητα, λληλοπεριχώρηση τ ν προσώπ ω ν, κοινωνία τ ς γάπης. Η νωση τ ς θείας µ τ ν νθρώπινη φ ση στ πρ σωπο το Χριστο δ ν ε ναι µι φηρηµένη ρχή φανερώνεται σ µ ς πως φανερώνεται πάντοτε φ ση: µ νο ς τρ πος πάρξεως, δηλαδ ς δυνατ τητα ζω ς 10. Ε ναι δυνατ τητα ν ζήσουµε, ν πληρωθ π θµενη δίψα γι ζω πο βασανίζει τ ν παρξή µας, ν ζήσουµε λες τ ς δυνατ τητες τ ς ζω ς νικώντας τ ν ναπηρία κα τ ν θάνατο τ ς τεµαχισµένης πάρξεως. Α ρ κ ε ν ποδεχθ νθρωπος τ ν µαρτία κα ποτυχία του κα ν ζήση τ ν κένωση το Χριστο, τ ν ζω το Θεο 11. Η ληθιν χριστιανικ ζω ε ναι γέφυρα πο συνδέει τ ν ο ραν µ τ ν γ, συνεχ ς πηδαλιο χησις το πορθµείου κείνου 12, τ πο ο, ς λέγει ερ ς Φώτιος, ρχεται π τ ν ο ραν κα «διαπορθµε ει µ ν τ ν κε θεν γαθοειδ κα θείαν ε µένειαν» 13 κα χάρη. Α τ κριβ ς ε ναι τ ληθιν θος τ ς Ο ρ θ ο- δ ο ξ ί α ς : ναγέννηση, ν ω σ η, µετοχ κα κοι- 9. Ε φ ε σ. 1, P. G , P. G , Ε αγγέλου Θεοδώρου, Ο Μέγας Φώτιος ς φορε ς το γνησίου ρθοδ ξου πνε µατος, Περιοδικ ΕΚ- Κ Λ Η Σ Ι Α,τε χος 5, Μεγάλου Φωτίου, Τ Α µ φ ι λ χ ι α, Ερώτησις ρια, Migne Ε. Π.1 0 1,6 5 6.

3 115 νωνία µ τ ν Χριστ δι το Αγίου Πνε µατ ο ς 1 4. Τ ρθ δοξο, λ ο ι π ν, θ ο ς, πο ε ναι κοινωνία το προσώπου µ τ ν Θε Πατέρα ν Χριστ δι το Αγίου Πνε µατος κα γιασµ ς το λου νθρώπου στ ν δ τ ς θεώσεω ς 1 5, ρχίζει ν πάρχη, µ νο ταν χωµε ς προϋπ θεση τ ν ρθ πίστη, τ ν ρθοδοξία. Τ παράδειγµα κα τ π δειγµα τ ς Εκκλησ ί α ς. Η Ορθοδοξία π ρξε πάντοτε κοίµητος κα συνεχ ς γώνας γι τ ν διατήρηση τ ς καθολικ ς Α λ ή θ ε ι α ς, χι σ ν µι δεαλιστικ σ λλ η ψ η, λλ σ ν τ α θεντικ στορικ γεγον ς, πο ε ναι ναπ σπαστα συνδεδεµένο µ τ ν «πιφάνειαν τ ς Χάριτος κα τ ς δ ξης το Σωτ ρος Χριστο» 1 6. Γι α τ ο δέποτε Μέγας Ιεράρχης νέχθηκε ποιαδήποτε παρασιώπηση παραφθορ τ ς Α λ ή θ ε ι α ς. Γράφει χαρακτηριστικ ερ ς Πατ ρ πρ ς τ ν Πάπαν Νικ λαον: «Τ ο κουµενικα ς κα κοινα ς τυπωθέντα ψήφοις π σι προσήκει φυ - λ ά τ τ ε σ θ α ι» 1 7. ι τ ι,δι τ ς πιµελο ς φυλάξεως τ ς διδασκαλίας τ ν Ο κουµενικ ν Συν δων, «π σα καινοτοµία κα α ρεσις πελα νεται τ δ τ ς Ορθοδοξίας κήρατον κα ρχαιοπαρά - δοτον φρ νηµα τα ς ε σεβο ντων ψυχα ς ε ς δίστακτον σεβασµι τητα καθιδρ νεται» 1 8. Ε- τσι µία γενεά, µετ φ βου Θεο, π α ρ α δ ί δ ε ι στ ν περχοµένη τ τ ς πίστεως πολ τιµα κεφάλαια πο λαβε, µ πλήρη συναίσθηση τι κα περχοµένη θ διατηρήση λώβητον τ ν πίσ τ ι ν.ε ς µίαν µιλίαν του ερ ς Φώτιος ξαίρει τ ν σπουδαι τητα τ ς συνεχιζοµένης νελλιπ ς 1 4. P G , P. G , Τ ί τ.2,1 3. P G , Μεγάλου Φωτίου, Επιστολ β πολογητικ πρ ς τ ν Πάπαν Νικ λαον, Migne Ε. Π.1 0 2, Μεγάλου Φωτίου, Επιστολ η πρ ς Μιχα λ τ ν ρχοντα Βουλγαρίας, Migne Ε. Π , Β. Λ α ο ρ δ α, Φωτίου Οµιλίαι, Ε λ λ η ν ι κ ά,1 2,Π α ρ ά ρ τ η µ α,θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η ( ),σ ε λ.1 7 7, P. G , δ ι α δ ο χ ς : «Πρ τ ς βδ µης Συν δου, σχε πρ τα της πρώτη πολλ ν ν µέρει τ ς πράξεις µιµήσα - σ θ α ι. Η ευτέρα τ ν πρώτην πογραµµ ν κα τ πον δέξατο, τ ς δ Τρίτης α τ µετ τ ν Πρώτην π ρξε παράδειγµα, να δ κα Τε τ ά ρ - την ταυτα ς πλο τει µιµήσασθαι κα τα ς φεξ ς π ρχον α προλαβο σαι διδάσκαλοι» 1 9. Η παρίθµηση δ τ ν Συν δων δ ν ε ναι σ υ µ π τ ω µ α τ ι κ ή. ι α τ ν, τ ν τ ς πλανο ς γνώσεως καν να κα µέγαν Ιεράρχην, τ παρ ε λ θ ν, Παράδοσις, τ γεν µενα στ γιο Σ µα τ ς Εκκλησίας το Χριστο δ ν ποτελουν πλ στορικ γεγον τα. Μ λλον ποτελο ν π δ ε ι γ µ α, τ πον γι τ µέλλον το Κυριακο Σώµατος. Γι α τ κα δ ν πιµένει µ νο στ ν στορικ παράδοση µετάδοση 2 0, ο τε µ νο γι τ ν κληρονοµικ χαρακτήρα τ ς διδασ κ α λ ί α ς, λλ πρ παντ ς γι τ ν πληρ τητα τ ς λήθειας, γι τ ν ταυτ τητα κα τ ν συνέχεια τ ς καθολικ ς µπειρίας τ ς Εκκλησίας, γι τ ν ζωή της µέσα στ ν χάρη, γι τ παρ ν µέσα στ πο ο κατοικε δη τ µέλλον, γι τ µυστήριο τ ς πίστεως. Η ν τ η τ α, γι τητα κα καθολικ τητα τ ς Εκκλησίας συµπληρώνονται κα καταξιώνονται µ τ ν ποστολικ τητά της 2 1. Στ ν Α ρ- χιερατικ προσευχ γιασµ ς κα καθολικ ν τητα τ ς Εκκλησίας συνδέονται µεσα µ τ ν ποστολικ τητα: «Ινα κ σµος πιστε σ η, τι Σ µε πέστειλας». Ετσι ποστολικ τητα γίνεται ντολογικ γνώρισµα τ ς Εκκλησίας, πο κφράζει κα τ λλα γνωρίσµατά της. Η Εκκλησία ε ναι ποστολική, γιατ συνεχίζει τ ν ποστολ το Χριστο κα τ ν Αποστ λων του µέσα στ ν κ σµο. Ο στορικ ς σ νδεσµ ς της µ το ς Αποστ λους κα βεβαίωση το συνδέσµου α το µ τ ν ναγωγ τ ν κατ τ πους Εκκλησι ν κα τ ν Επισκ πων στο ς Α γ ί ο υ ς Αποστ λους ποτελο ν τ ξωτερικ τεκµήρια τ ς ποστολικ ς δι τητος κα διαδοχ ς. Τ 1 9. Β. Λ α ο ρ δ α, Φωτίου Οµιλίαι, Θεσσαλονίκη 1959, σ ε λ M a n s i,x V I I A, P. G ,

4 116 Φεβρουάριος 2001, Aριθµ. 2 θικ δ α τηµα τ ς ποστολικ τητος τ ς Εκκλησίας ε ναι ποχρέωση γι πιστ τητα στ ν ποστολικ παράδοσή της, ποία ξασφαλίζει τ ν ταυτ τητα κα ν τητα το ζ ντος Σώµατ ο ς. «Το το γ ρ τ ν ποστ λων τ κήρυγµα, το το τ ν Ο κουµενικ ν Συν δων τ φρ - ν η µ α» 2 2. Η µάχη κατ τ ς δυσσεβείας P. G , P. G , Μεγάλου Φωτίου, Επιστολ ιγ γκ κλιος πρ ς το ς τ ς Ανατολ ς ρχιερατικο ς θρ νους, Migne E. Π , Μεγάλου Φωτίου, Επιστολ β πολογητικ πρ ς τ ν Πάπαν Νικ λαον, Migne Ε. Π.1 0 2, Μεγάλου Φωτίου, Επιστολ ιγ γκ κλιος πρ ς το ς τ ς Ανατολ ς ρχιερατικο ς θρ νους Migne Ε. Π , Αγωνιζ µενος ερ ς Πατ ρ π ρ «τ ς πί - στεως µ ν τ ν Χριστιαν ν, τ ς χράντου κα ε λικρινο ς λατρείας, κα τ ν περ α τ ν µυ - σ τ η ρ ί ω ν», ε ς τ ν Εγκ κλιον πιστολήν του, πευθυνθε σαν πρ ς το ς κατ Ανατολ ς Επισκ πους κα Πατριάρχας, στρέφεται στ ν καταπολέµηση τ ς α ρέσεως, «κατ πάσης α ρέσε - ω ς», πο πειλε τ ν ν τητα κα τ ν κεραι τητα τ ς Ο ρ θ ο δ ο ξ ί α ς, λλ συγχρ νως καλε λους ν ε ναι γρυπνοι ναντίον κάθε δυσσεβ ε ί α ς 2 3. Ο Μέγας Φώτιος, γνωρίζοντας τι κάθε κτροπ π τ ν ληθ πίστη χει ς συνέπεια τ ν κπτωση π τ ν πνευµατικ τητα, κ α τ α κ ρ ίνει «τ τ ς γνώµης ρρωστηκ ς κα στ ή ρ ι κ τ ο ν» 2 4, κα καταδικάζει, ς «µ α ρ τ ί α ν πρ ς θάνατον» 2 5, κάθε κτροπ π τ ν Ο ρ θ ο- δοξία κα τ ν «τ ν παραδοθέντων θέτησιν» «κ α τ α φ ρ ν η σ ι ν» 2 6 π κείνους πο «κατ τ ν δίων ποιµένων περήφανον ναλαµβάνουν φ ρ ν η µ α, κε θεν δ κατ το κοινο Ποιµένος κα εσπ του παρατείνουν τ ν π νοιαν». Ε π τοια της δ βάσεως δραζ µενος ντέκρουσε χι µ νο το ς ε κονοµάχους λλ κα τ ς παπικ ς ξιώσεις κα τ γερµανο-φραγκικ δ γµα το f i l i ο q u e, τ πο ο διασαλε ει τ ν κοινωνία τ ν γιοπνευµατικ ν προϋποθέσεων κα νεργει ν κα δ ν χει θέση µέσα στ ν κοινωνία το Σώµατος τ ς Εκκλησίας κα τ ς κοιν τητος τ ν δ ε λ φ ν 2 7. Η στορία τ ν νεωτέρων χρ νων φανερώνεται λο κα περισσ τερο σ ν µι στορία τ ς πάλης τ ν δεολογι ν µεταξ τους, πο ζητο ν µ βιαι τητα ν παρασ ρουν τ νθρώπινο πρ σωπο σ το τη στ ν λλη στορικ κατε θυνσ η, πως κα τ τε τ ν ποχ το ερο Φωτίου. Σ α τ τ ν δίνη το στορικο γίγνεσθαι ε ναι τοποθετηµένη Ορθοδοξία κα προσφέρεται ς «κεκρυµµένη φανέρωσις» κα δοξολογικ µαρτυρία το µυστηρίου τ ς Α λ η θ ε ί α ς.μ τ ν λειτουργική της παρουσία ζητάει ν βοηθήση τ ν νθρωπο, στε ν κρατήση τ µάτια του νοικτ κα γρυπνα µπροστ στ προσφερ - µενο φ ς το Χριστο. Το το τ φ ς, πέρα π κάθε ποσπασµατικ κα νάπηρη νθρώπινη ν ραση τ ς Α λ ή θ ε ι α ς, λθε στ ν κ σµο ς νοποι ς ε κ να το Αληθινο Θεο κα το πραγµατικο νθρώπου. Ο σ ο ν, µως «µ ε γ έ θ ε ι,κα κράτει, κα κάλλει, κα κριβεί α, κα καθαρ τητι, κα τ λλ η πάσ η τ ε λ ε ι τ η τ ι,τ ν ν το ς θνεσι δοξασµάτων τ ν Χριστιαν ν πίστις κα λατρεία περανέστηκε κα ξ ήρηται, τοσο τον τε πονηρ ς ε ς τ ν κατ α τ ς νερεθίζεται π λεµον κα τοσο τον πά - λιν τ ξ φρ νων κα κακοβο λων νδρ ν µαρτήµατα καταφαίνεται» 2 8. Αλλ µως, Εκκλησία το Χριστο, «µ µι - κρ περ Θεο φρονο σα, λλ µεγάλ η τ δια - νοί α τ περ Α το ννοο σα» 2 9, συνεχίζει τ ν διακονία κα ερ ποστολή της, π ο θ ν ή σ κ ο υ σ α π σαν µέραν π ρ ληθείας. Υπάρχει κα ποµένει, δι τι θεωρε τ ν δ ξα το Κυρίου, τενίζουσα τ ν Σταυρ ν Α το κα «τ ν το του δ ναµιν τ ν ο κουµένην πεπληρω - κ υ α ν» 3 0. Ο µ ο λ ο γ ε,«µίαν ψυχ ν κα τ ν α τ ν χου Β λ. σχετικ Ματσο κα Νίκου, ογµατικ κα συµβολικ θεολογία β, Θεσσαλονίκη 1992, σ ε λ P. G , Μεγάλου Βασιλείου, P. G. 3 0, Μεγάλου Α θ α ν α σ ί ο υ,πρ ς Α ν τ ι ο χ ε ς,p. G. 2 6,4 0 B.

5 117 σα καρδίαν» 3 1, τ ν ληθ πίστη τ ν Πατέρων, ς κριβ ς φ λαξ τ ν ποστολικ ν παραδ σεων κα τ ν θείων δογµάτων. ιαφυλάττει τ ν ρθ δ ξα, τ Να κα τ Αµ ν τ ς Α ω ν ι τ η τ ο ς, ντ ς ν ς κ σµου, πο ος ταλαιπωρε ται π κρυφο ς θιασ τες το ρειανισµο κα νοσταλγο ς τ ς πολυθε ας «λυµαινοµένων ζιζανίων δίκην τ ν ε λικριν τ ς ποστολικ ς διδασκαλίας σπ ρον» 3 2. Υπερασπίζει τ ν κεραι τητα κα τ ν ξιοπρέπεια το νθρωπίνου προσώπου, τ κηλίδωτον το βίου π διδασκαλίες, ο πο ες «τ λ - µ η συνάπτουν τ ν Κτίστην το ς κτίσµασιν φρ - ν ω ς», ν συγχρ νως τέµνουν τ ν µοναρχία τ ς Τριάδος κα «κατασµικρ νουν τ ς Τριάδος τ ν Ε ν α,υ ν κα Λ γον ντα το Θεο» 3 3. ε ι κ ν ε ι, κατ τ ν τρ πον κα τ ν βίον κα τ ν λ γον, τ ν βεβαι τητα τ ς πίστεως κα τ ς λ π ί δ ο ς, τ ν ποίων «θεµέλιος κα ποικοδοµή στι Χριστ ς» 3 4. Αγωνίζεται γι τ ν ναζωπ ρωση τ ς εραποστολικ ς συνειδήσεως, περιφρουρο σα τ ν πνευµατικ νεξαρτησία κα α τονοµία τ ν ρθοδ ξων λα ν π ε σαγωγ ς θίµων ξένων πρ ς τ ν διοσυγκρασία τους, µ σκοπ τ ν λλοίωση τ ς ταυτ τητος κα τ ς πνευµατικ ς τους ζω ς. ι τι γνωρίζει, τι µέγιστος χθρ ς ν ς λαο ε ναι πώλεια τ ς α τοσυνειδησίας τ ο υ, φθορ τ ς πολιτισµικ ς του διοπροσωπ ε ί α ς 3 5 κα λλοίωση το θους του. Η ο σιαστικ τερη πεκφυγ το νθρώπου π τ ν αυτ του κα τ προβλήµατα πο ντιµετωπίζει ε ναι ν νοµίζη, τι ο σία ε ρίσκεται στ περιεχ µενο τ ν α τηµάτων του κα χι στ θος του. Μ νο µ τ ν διατήρηση κα φ λαξη τ ς ταυτ τητος κα τ ς α τοσυνειδησίας µας, µπορο µε ν ε µεθα µάρτυρες τ ς πίστεως κα το πολιτισµο µας, µάρτυρες το αυτο µας κα ξιοι ν χουµε στ χέρια µας τ κειµήλια κα τ ν παράδοσή µας, χρ νους χιλιάδες φυλαγ- µένα στ ν καρδι π γενι σ γενιά. Μακαριώτατε Πάτερ κα έσποτα, Α τ τ ν διακονία νελάβετε, κα περ α τ ς µαρτυρε τε σήµερον, ς ερουργ ς το µυστηρίου τ ς σωτηρίας, µετ τ ς σεπτ ς κα συµπαρέδρου Ιεραρχίας, α σθαν µενος τ ς δυσκολίες λλ κα τ ς λπίδες, τ ς πο ες βιώνει σ γχρονος νθρωπος κ τ ς δυνηρ ς µπειρίας τ ν συγκρο σεων κα τ ν πολώσεων ν µέσον το προσώπου κα τ ς στορίας. «Μέγα µ ν τ λγος π ρ τ ν Εκκλησι ν το Θεο ε ς γ ρ τ ν ο κουµένην χ θη τ κα - κ ν». Ο µ ω ς, µεγαλυτέρα χαρά. «Εν γ ρ τ φηλί ω θαυµάζεται µ ν τ θλα κα ρετή, κα παντ ς στ µατ ς στιν ντ παντ ς λλου ο λαµπρο µ ν γ νες κα τ τρ παια κα πολ ς κε νος κα ξιος τ ν π ρ Χριστο πα - θηµάτων µακαρισµ ς» 3 6. Α τ ς µακαρισµ ς ποτελε, Μ α κ α ρ ι ώ τ α- τ ε,τ ν δ ξα κα τ ν λπίδα Σας, τ ν λπίδα µας, τ ν λπίδα το Λαο το Θεο. Ν ε χεστε, Αγιος Τριαδικ ς Θε ς, δ ι πρεσβει ν το Αγίοις Πατρ ς µ ν Φωτίου το Οµολογητο, α τ τ ν λπίδα ν διατηρ ε ς το ς θεολογο ντας Α τ ν κα πάζοντας τ ν φ α ί ρ ε σ ι ν Αγίου Ε ρηναίου, Ελεγχος 10, Ε σ ε β ί ο υ, Εκκλησιαστικ Ιστορία, Ι Ι, Ακολουθία Αγίων Πατέρων Αγίου Κλήµεντος Α λ ε ξ α ν δ ρ έ ω ς, Στρωµατε ς V I I, Στα ρου Φωτίου, Ο Οσιος Νε φυτος µάρτυρας τ ς Κυπριακ ς Ο ρ θ ο δ ο ξ ί α ς,περιοδικ Σ ναξη, τε χος 31, ,σ ε λ Φωτίου το σοφωτάτου κα γιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπ λεως Επιστολαί, Ιωάννου Ν. Β α λ έ τ α, Ε ν Λονδίν ω 1864, Ε π ι σ τ.154 Μητροφάνει Μοναχ κα Ησυχαστ τ κ Σικελίας, σ ε λ