Ό λοι οι κα νό νες πε ρί με λέ της συ νο ψί ζο νται στον ε ξής έ να: Μά θε, μό νο προκει μέ νου. Friedrich Schelling. σελ. 13. σελ. 17. σελ.

Transcript

1 σελ. 13 σελ. 17 σελ. 21 σελ. 49 σελ. 79 σελ. 185 σελ. 263 σελ. 323 σελ. 393 σελ. 453 σελ. 483 σελ. 509 σελ. 517 Ό λοι οι κα νό νες πε ρί με λέ της συ νο ψί ζο νται στον ε ξής έ να: Μά θε, μό νο προκει μέ νου να δη μιουρ γή σεις. Friedrich Schelling

2 ΠΕΡΙEΧΟΜΕΝΑ ΠΕ ΡΙΕΧOΜΕ ΝΑ...5 ΠΡΟ ΛΟΓΟΣ...13 Τα κε φά λαια του βι βλί ου...15 ΕΙ ΣΑ ΓΩΓΗ...17 Η ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ ΩΣ Ε ΠΙ ΣΤΉ ΜΗ...17 Η ΕΝ ΝΟΙΑ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ...18 ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 1. Η Ι ΣΤΟ ΡΙΑ ΚΑΙ Η Ε ΞΕ ΛΙ ΞΗ ΤΗΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ...21 ΣΥ ΝΤΟ ΜΗ Ι ΣΤΟ ΡΙ ΚΗ Α ΝΑ ΔΡΟ ΜΗ μέ σα Μέ σα σήμε ρα...26 ΤΑ ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΑ ΤΗΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑ ΧΡΟ ΝΙ ΚΗ Ε ΞΕ ΛΙ ΞΗ ΤΗΣ Έμ φα ση στην προ σω πι κό τη τα των α θλη τών (δε κα ε τί α του 60 και 70) Έμ φα ση στην ψυ χο λο γι κή προ πό νη ση (δε κα ε τί α του 80) Συ νει δητο ποί η ση για τις συ νέ πειες του α γω νι στι κού α θλη τι σμού (δε κα ε τί α του 90 ) Έμ φα ση στην α νά πτυ ξη δε ξιο τή των ζω ής: ε ναρ μό νι ση α θλη τι κών ε πι δό σε ων και προ σωπι κής α νά πτυ ξης...28 Η Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ ΣΗ ΜΕ ΡΑ...29 Ε πι στη μο νι κή υ πό στα ση της Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας...29 Οι α θλη τικοί Ψυ χο λό γοι...30 Πε δί α ε φαρμο γής της Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας...34 Η α ξιο λόγη ση στην Α θλη τι κή Ψυ χο λο γί α...37 ΤΟ ΜΕΛ ΛΟΝ ΤΗΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ...40 Λό γοι μη α πο δο χής της Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας...42 Ο ΔΗ ΓΟΣ ΒΑ ΣΙ ΚΩΝ ΠΗ ΓΩΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ...43 Βα σι κά εγ χει ρί δια α θλη τι κής ψυ χο λο γίας...44 Βι βλία για την ψυ χο λο γι κή προ ε τοι μα σία των α θλη τών...44 Βι βλία για λοι πά ψυ χο κοι νω νι κά θέ μα τα στον α θλη τι σμό...45 Ε παγ γελ ματι κά θέ μα τα α θλη τι κής ψυ χο λο γίας...45 Α θλη τι κή ψυ χο λο γία και προ πο νη τι κή...45 Α θλη τι κή ψυ χο λο γία για ε πι λεγ μέ να α θλήμα τα...46 Πε ριο δι κά α θλη τι κής ψυ χο λο γίας...46 Πη γές του δια δι κτύου για την α θλη τι κή ψυ χο λο γία...47 ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ...47 ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 2. ΤΟ Υ ΠΟ ΒΑ ΘΡΟ ΤΟΥ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟΥ: ΨΥ ΧΟ ΚΟΙ ΝΩ ΝΙ ΚΗ ΕΡ ΜΗ ΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙ ΓΝΙΩ ΔΟΥΣ ΣΥ ΜΠΕ ΡΙ ΦΟ ΡΑΣ...49 ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ...50 Το παι χνί δι ως έν νοια...50 Κα τη γο ριοποί η ση των παι χνι διών...52 ΘΕ Ω ΡΗΤΙ ΚΕΣ ΠΡΟ ΣΕΓ ΓΙ ΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙ ΧΝΙ ΔΙ...56 Πα ρα δο σια κές Θε ω ρί ες...56 Σύγ χρο νες Θε ω ρί ες...60 ΠΕ ΡΙ ΛΗ ΨΗ...74 ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ ΟΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ...75 ΠΡΟ ΤΕΙΝΟ ΜΕ ΝΗ ΒΙ ΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΠΕ ΡΑΙ ΤΕ ΡΩ ΜΕ ΛΕ ΤΗ...76 ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ...77 ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 3. Η ΕΡ ΜΗ ΝΕΙΑ ΤΗΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΣΥ ΜΠΕ ΡΙ ΦΟ ΡΑΣ: Η ΠΑ ΡΑ ΚΙ ΝΗ ΣΗ ΤΟΥ Α ΘΛΗ ΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ Ο ΜΑ ΔΑΣ...79 ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ...80 ΘΕ Ω ΡΙΑ ΚΑΙ Ε ΡΕΥ ΝΑ: ΒΑ ΣΙ ΚΕΣ ΠΡΟ ΣΕΓ ΓΙ ΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕ ΛΕ ΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑ ΡΑ ΚΙ ΝΗ ΣΗΣ...84 Κί νη τρα συμ με το χής στον α θλη τι σμό...86 Έ ντα ση συμμε το χής και α θλη τι κή α πό δο ση...95 Πα ρα κί νηση για ε πι τυ χί α Άλ λες Γνωστι κές Ερ μη νεί ες της Πα ρα κί νη σης ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΕΣ Ο ΔΗ ΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥ ΜΠΕ ΡΑ ΣΜΑ ΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛ ΤΙΩ ΣΗ ΤΗΣ ΠΑ ΡΑ ΚΙ ΝΗ ΣΗΣ ΤΩΝ Α ΘΛΗ ΤΩΝ Πρα κτι κές ο δη γί ες για τη βελ τί ω ση της 5

3 πα ρα κί νη σης των α θλη τών Συ μπε ρά σμα τα για τη βελ τί ω ση της πα ρα κί νη σης των α θλη τών ΠΕ ΡΙ ΛΗ ΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΠΡΟ ΤΕΙΝΟ ΜΕ ΝΗ ΒΙ ΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΠΕ ΡΑΙ ΤΕ ΡΩ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 4. ΤΑ ΠΡΟ ΣΩ ΠΑ: Η ΠΡΟ ΣΩ ΠΙ ΚΟ ΤΗ ΤΑ ΚΑΙ Ο ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΑΣ Α ΘΛΗ ΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΩΝ ΣΤΟΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟ ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ Ο ρι σμοί Οι πα ρά γοντες που ε πη ρε ά ζουν την α νά πτυ ξη της προ σω πι κό τη τας Η μέ τρη ση της προ σω πι κό τη τας ΣΥ ΝΤΟ ΜΗ Α ΝΑ ΦΟ ΡΑ ΣΤΙΣ Α ΠΟ ΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟ ΣΩ ΠΙ ΚΟΤΗ ΤΑ Α πό ψεις για τη δο μή της προ σω πι κό τη τας Η βιο λο γική ερ μη νεί α για την προ σω πι κό τη τα Η ψυ χο δυνα μι κή θε ω ρί α (Ψυ χα νά λυ ση) Οι φαι νομε νο λο γι κές α πό ψεις Η ΣΧΕ ΣΗ ΜΕ ΤΑ ΞΥ ΠΡΟ ΣΩ ΠΙ ΚΟ ΤΗ ΤΑΣ ΚΑΙ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟΥ Τα χα ρα κτη ρι στι κά της προ σω πι κό τη τας των α θλη τών Ψυ χα νά λυση και α θλη τι σμός Η ε πί δραση της ά σκη σης και της ά θλη σης στην προ σω πι κό τη τα Η αυ το ε κτί μη ση των α θλη τών Οι α νά γκες του αν θρώ που και ο ρό λος τους στον α θλη τι σμό Η σχέ ση διέ γερ σης, προ σω πι κό τη τας και α θλη τι κής συ μπε ρι φο ράς Η σχέ ση του σω μα τό τυ που με την προ σω πι κό τη τα του α θλη τή Ο χα ρα κτήρας των α θλη τών Συ μπε ρά σμα τα ΠΕ ΡΙ ΛΗ ΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠEΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 5. Ε ΚΕΙ ΠΟΥ Ο ΛΑ ΑΡ ΧΙ ΖΟΥΝ: ΨΥ ΧΟ ΚΟΙ ΝΩ ΝΙ ΚΕΣ ΔΙΑ ΣΤΑ ΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕ Α ΝΙ ΚΟΥ Α ΘΛΗΤΙ ΣΜΟΥ ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ Η ΣΥΜ ΜΕΤΟ ΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙ ΔΙΩΝ ΣΤΟΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟ Στοι χεί α σχε τι κά με την α νά πτυ ξη Ο ρό λος της κοι νω νι κο ποί η σης Φά σεις συμμε το χής στον α θλη τι σμό Κί νη τρα συμ με το χής των παι διών στον α θλη τι σμό Ο ρό λος των γο νέ ων στο νε α νι κό α θλη τι σμό Ει δι κές κα τη γο ρί ες παι διών Ψυ χο λο γική υ γεί α Αυ το συ ναίσθη μα και αυ το ε κτί μη ση ΟΙ ΣΥ ΝΕ ΠΕΙΕΣ Α ΠΟ ΤΗ ΣΥΜ ΜΕ ΤΟ ΧΗ ΣΤΟΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟ Θε τι κές συ νέ πειες Αρ νη τι κές συ νέ πειες Χρή σι μες συμ βου λές προς τους προ πο νη τές Η Ε ΓΚΑ ΤΑ ΛΕΙ ΨΗ ΤΟΥ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟΥ Αι τί ες της α θλη τι κής ε γκα τά λει ψης Ερ μη νεί α της α θλη τι κής ε γκα τά λει ψης Ε φαρ μο γές ΠΕ ΡΙ ΛΗ ΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 6. Ο ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΗΣ ΚΑΙ Η ΛΗ ΨΗ ΤΩΝ Α ΠΟ ΦΑ ΣΕ ΩΝ: Η Η ΓΕ ΣΙΑ ΣΤΟΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟ ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ Ο ρι σμοί Ο ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΗΣ ΩΣ Η ΓΕ ΤΗΣ: ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙ ΚΕΣ Α ΠΟ ΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΜΟ ΝΤΕ ΛΑ Ο ρό λος της προ σω πι κό τη τας του η γέ τη στον Α θλη τι σμό Τα ξι νο μί ες προ πο νη τών: Το στυλ ή ο τύ πος η γε σί ας Η α πο τε λεσμα τι κό τη τα του προ πο νη τή ως η γέ τη, α νά λο γα με το πε ρι βάλ λον στο ο ποί ο εργά ζε ται

4 Η α πο τε λεσμα τι κό τη τα του προ πο νη τή, α νά λο γα με την ω ρι μό τη τα της ο μά δας Το Πο λυ διά στα το Μο ντέ λο Η γε σί ας στον α θλη τι σμό ΟΙ ΣΧΈ ΣΕΙΣ ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΉ - Α ΘΛΗ ΤΉ Θε ω ρη τι κά μο ντέ λα Η ΣΥ ΜΠΕ ΡΙ ΦΟ ΡΑ ΤΩΝ ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΩΝ (ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΑ ΞΗ ΟΙ ΠΡΟ ΠΟ ΝΗ ΤΕΣ;) ΣΥ ΝΗ ΘΗ ΠΡΟ ΒΛΗ ΜΑ ΤΑ ΣΤΗΝ Α ΣΚΗ ΣΗ ΤΗΣ Η ΓΕ ΣΙΑΣ ΣΤΟΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΣΜΟ Προ βλή μα τα ε πι κοι νω νί ας Δια φω νί ες για την προ πό νη ση Νο ο τρο πί α προ πο νη τή Δια φο ρε τικοί προ σα να το λι σμοί Α που σί α ανε κτι κό τη τας Ο ρό λος του α θλη τι κού ψυ χο λό γου Ε φαρ μο γές ΠΕ ΡΙ ΛΗΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 7. Ο ΜΑ ΔΙ ΚΗ ΣΥ ΜΠΕ ΡΙ ΦΟ ΡΑ: Η ΨΥ ΧΟ ΔΥ ΝΑ ΜΙ ΚΗ ΤΗΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ Ο ΜΑ ΔΑΣ ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ Ο ρι σμοί Α ΝΑ ΓΚΑΙΟ ΤΗ ΤΑ ΜΕ ΛΕ ΤΗΣ ΤΩΝ Ο ΜΑ ΔΩΝ Α ΝΑ ΓΚΑΙΟ ΤΗ ΤΑ ΜΕ ΛΕ ΤΗΣ ΚΑΙ ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΑ ΤΩΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΩΝ Ο ΜΑΔΩΝ XΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΑ ΤΩΝ ΜΕ ΛΩΝ ΣΤΙΣ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΕΣ Ο ΜΑ ΔΕΣ ΦΥ ΣΙ ΚΑ ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΆ ΨΥ ΧΟ ΛΟΓΙ ΚΑ ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΑ ΚΟΙ ΝΩΝΙ ΚΑ ΧΑ ΡΑ ΚΤΗ ΡΙ ΣΤΙ ΚΑ Η Ο ΜΟΙΟΓΕ ΝΕΙΑ ΣΤΗΝ Ο ΜΑ ΔΑ Ο μοιο γέ νεια στις ι κα νό τη τες Ο μοιο γέ νεια στα ψυ χο λο γι κά χα ρα κτη ρι στι κά Ο μοιο γέ νεια στα κοι νω νι κά χα ρα κτη ρι στι κά Η συ ναί νεση για το κύ ρος των παι κτών της ο μά δας Ο ΣΧΗ ΜΑ ΤΙ ΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙ ΤΟΥΡ ΓΙΑ ΤΗΣ Ο ΜΑ ΔΑΣ Ο σχη μα τι σμός της ο μά δας Ει δι κές εφαρ μο γές στις α θλη τι κές ο μά δες Η λει τουργί α της ο μά δας ΟΙ ΣΧΕ ΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕ ΛΩΝ ΤΗΣ Ο ΜΑ ΔΑΣ Δια προ σω πι κές σχέ σεις Α ντα γω νισμός και συ νερ γα σί α με τα ξύ των με λών μιας ο μά δας Η ΣΥ ΝΟ ΧΗ ΤΗΣ Ο ΜΑ ΔΑΣ Η φύ ση της συ νο χής Οι πα ρά γοντες που σχε τί ζο νται με τη συ νο χή της ο μά δας Ε φαρ μο γές α νά πτυ ξης της συ νο χής για τον προ πο νη τή Ε φαρ μο γές Ι: Το χτί σι μο της α θλη τι κής ο μά δας Στρα τη γι κές για το «χτί σι μο» της ο μά δας Α πο τε λε σμα τι κή ε πι κοι νω νί α Ε φαρ μο γές Ι Ι: Α ντι με τώ πι ση της λού φας στην α θλητι κή ο μά δα ΠΕ ΡΙ ΛΗΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 8. ΟΙ ΤΕ ΧΝΙ ΚΕΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙ ΚΗΣ Υ ΠΟ ΣΤΗ ΡΙ ΞΗΣ: Η ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙ ΚΗ ΠΡΟ Ε ΤΟΙ ΜΑ ΣΙΑ. ΤΩΝ Α ΘΛΗ ΤΩΝ ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ ΡΥΘ ΜΙΣΗ ΤΗΣ Υ ΠΕ ΡΕ ΝΤΑ ΣΗΣ ΤΟΥ Α ΘΛΗ ΤΗ ΚΑ ΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡ ΚΕΙΑ ΤΟΥ Α ΓΩ ΝΑ Μεί ω ση υ πε ρέ ντα σης Η ε νερ γοποί η ση του α θλη τή ΝΟ Ε ΡΗ Α ΠΕΙ ΚΟ ΝΙ ΣΗ Μη χα νι σμοί νο ε ρής α πει κό νι σης Υ πο στή ριξη Μορ φές Ε φαρ μο γές ΑΥ ΤΟ ΠΕ ΠΟΙ ΘΗ ΣΗ Η φύ ση της Η ση μα σί α της Ε φαρ μο γές ΚΑ ΘΟ ΡΙ ΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΩΝ ΑΥ ΤΟ ΣΥΓΚΕ ΝΤΡΩ ΣΗ

5 Η φύ ση της Μορ φές Ε φαρ μο γές ΑΥ ΤΟ ΔΙΑ ΛΟ ΓΟΣ Η χρή ση του Ε φαρ μο γές Ει δι κές τε χνι κές α ντι με τώ πι σης αρ νη τι κών σκέ ψε ων ΠΕ ΡΙ ΛΗ ΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΠΡΟ ΤΕΙΝΟ ΜΕ ΝΗ ΒΙ ΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΠΕ ΡΑΙ ΤΕ ΡΩ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟΜΠΕΣ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟ 9. ΠΩΣ ΓΝΩ ΡΙ ΖΟΥ ΜΕ: Η Ε ΡΕΥ ΝΗ ΤΙ ΚΗ ΔΙΑ ΔΙ ΚΑ ΣΙΑ ΣΤΗΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ Η Α ΝΑ ΓΚΑΙΟ ΤΗ ΤΑ ΤΗΣ Ε ΠΙ ΣΤΗ ΜΟ ΝΙ ΚΗΣ ΜΕ ΘΟ ΔΟΥ..484 ΣΤΑ ΔΙΑ ΠΡΟ Ε ΤΟΙ ΜΑ ΣΙΑΣ ΤΗΣ Ε ΡΕΥ ΝΑΣ ΣΤΗΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ Ε ξεύ ρε ση του θέ μα τος Η σω στή δια τύ πω ση του προ βλή μα τος Η α να σκόπη ση της βι βλιο γρα φί ας Ο σχε διασμός της έ ρευ νας στην Α θλη τι κή Ψυ χο λο γί α ΜΟΡ ΦΕΣ Ε ΡΕΥ ΝΑΣ ΣΤΗΝ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ Ψυ χο λο γι κά τε στ που χρη σι μο ποιού νται στην Α θλη τική Ψυ χο λο γί α Μέ θο δοι έρευ νας στην Α θλη τι κή Ψυ χο λο γί α Η ΣΥΓ ΓΡΑ ΦΗ ΤΗΣ Ε ΡΕΥ ΝΗ ΤΙ ΚΗΣ ΕΡ ΓΑ ΣΙΑΣ ΣΤΗΝ Α ΘΛΗ ΤΙΚΗ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑ ΠΕ ΡΙ ΛΗΨΗ ΒΑ ΣΙ ΚΟΙ Ο ΡΟΙ ΤΟΥ ΚΕ ΦΑ ΛΑΙΟΥ ΜΕ ΛΕ ΤΗ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΒΑ ΣΙ ΚΟ ΕΛ ΛΗ ΝΟ ΑΓ ΓΛΙ ΚΟ ΓΛΩΣ ΣΑ ΡΙΟ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ ΚΑΙ Α ΘΛΗ ΤΙ ΚΗΣ ΨΥ ΧΟ ΛΟ ΓΙΑΣ ΠΑ ΡΑ ΠΟ ΜΠΕΣ ΘΕ ΜΑ ΤΙΚΟΣ ΚΑ ΤΑ ΛΟ ΓΟΣ

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ε πέν δυ ση στη γνώ ση πά ντα δί νει τον κα λύ τε ρο τό κο. Benjamin Franklin, Α με ρι κα νός πολι τι κός, ζω γρά φος και ε πι στή μο νας Η α πο δο χή του ρό λου της α θλη τι κής ψυ χο λο γί ας στον α θλη τι σμό εί ναι με γά λη και αποτυπώ νε ται στις δη μό σιες δη λώ σεις α θλη τών, προ πο νη τών, πα ρα γόντων και γο νέων. Σχε δόν πάντα γί νε ται α να φο ρά στον ψυ χο λο γι κό παρά γο ντα, εί τε ως ερ μη νεί α της πε τυ χη μέ νης α πόδοσης, εί τε ως αι τιο λο γί α της α πο τυ χί ας. Α κό μα και με τα ξύ των μη ει δι κών η α να φο ρά στην «ψυ χο λο γί α» των α θλη τών είναι συ χνό τα τη. Τα τε λευ ταί α 30 χρό νια η Α θλη τι κή Ψυχoλογί α καθιε ρώ θη κε ως βα σι κός κάδος της α θλητικής ε πι στή μης και σή μερα έ χει πλέ ον κα θο λι κή α να γνώ ρι ση. Ει δι κό τερα στην Ελ λά δα, κα τά τα τε λευ ταί α 20 χρό νια, γνώ ρι σε με γάλη α νά πτυ ξη, κυ ρί ως μέ σα α πό την εκ παίδευ ση των φοιτητών και την έ ρευ να στα ερ γαστή ρια των Τμη μά των Ε πι στή μης Φυ σι κής Α γωγής και Α θλητισμού (ΤΕ ΦΑ Α) της χώ ρας. Η ανά πτυ ξη αυ τή α πο τυ πώ νε ται στον α ριθ μό βιβλί ων στην ελ λη νι κή γλώσ σα με α ντι κεί με νο την α θλη τική ψυ χο λο γί α (α πό έλ λη νες συγ γρα φείς ή με τα φρά σεις ξενό γλωσ σων), ε ρευ νη τικών ερ γα σιών σε ξε νό γλωσ σα και ελ λη νι κά περιο δι κά και σε συ νέ δρια, κα θώς και στο με γάλο α ριθ μό κε φα λαί ων σε ξε νό γλωσ σα βιβλί α α πό Έλ λη νες συγ γρα φείς. Ταυ τό χρο να, η δια δι κα σί α ε παγγελ μα τι κής πι στο ποί η σης του α θλη τι κού ψυ χο λό γου, που έ χει κα θιε ρω θεί στις προ ηγ μέ νες χώ ρες της Ευ ρω πα ϊ- κής Έ νω σης και αλ λού, ε φαρ μό ζε ται και α πό την Ελ λη νική Ε ται ρί α Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας, κά τι που εί ναι δη λω τικό της ση μα ντι κής α νά πτυξης της ε πι στή μης αυ τής. Το βι βλί ο αυ τό α πευ θύ νε ται στους φοι τη τές των Τμημάτων Ε πι στή μης Φυ σι κής Α γω γής και Αθλη τι σμού, τους κα θηγη τές Φ.Α., τους προ πο νη τές, τους α θλη τές, που α σχο λού νται σο βα ρά με το ά θλη μά τους, τους α θλη τι κούς πα ρά γο ντες, τους γο νείς α θλη τών, αλ λά και σε κά θε άτομο που έ χει ά με ση ή έμ με ση σχέση με τον α θλη τι σμό. Το πα ρόν βι βλί ο, ε νώ δια τη ρεί μια αυ στη ρή α κα δη μαϊ κή προ σέγ γι ση στα θέ μα τα που αναπτύσ σει (τεκ μη ρί ω ση α πό ψε ων, ε ρευ νη τι κά δε δο μέ να, δια σταυ ρω μέ νες πη γές, κ.ά.) εί ναι ταυτό χρο να γραμ μέ νο σε α πλή γλώσ σα, κα τανο η τό και πε ρι λαμ βά νει πλή θος πρα κτι κών ε φαρ μογών για τον α θλη τή και, κυ ρί ως, τον προ πο νη τή που εν διαφέ ρε ται για την ψυ χο λο γι κή πλευ ρά της προ πό νη σης και των α γώ νων. Η προ σέγ γι ση των θεμά των που κα λύ πτει το βι βλί ο εί ναι πε ρισ σό τε ρο ψυχο κοι νω νι κή. Δόθη κε πε ρισ σότε ρη έμ φα ση σε ό λες ε κεί νες τις πλη ρο φο ρί ες που θα βο η θή σουν στην προ σωπική βελ τί ω ση του α θλη τή - α τόμου και ό χι σε τε χνι κές πλη ρο φο ρί ες, που α πο σκο πούν στο «χειρι σμό» του αν θρώ πι νου πα ρά γο ντα, με σκο πό τη βελ τί ω ση του τε λι κού α πο τε λέ σμα τος. Η πεποί θη ση του συγ γρα φέ α είναι ό τι οι τε χνι κές πλη ρο φο ρί ες, με τη μορφή συ νταγών, που αποσκο πούν α πο κλει στι κά στην αύ ξη ση της α πό δο σης του α θλη τή, εί ναι μα κρο πρό θε σμα α ναποτε λε σμα τι κές και έ χουν μό νο προ σω ρι νά α πο τελέ σμα τα. Οι ε πι τεύ ξεις στον α θλη τι σμό ανήκουν στους ανθρώ πους και χω ρίς αν θρώ πι νη α ντι με τώ πι ση δεν εί ναι δυ να τό να έ χουν διάρκεια, αλ λά ού τε και με γά λη ση μασί α, α κό μα και ε άν υ πάρ ξουν. Σε κά θε κε φά λαιο, ο α να γνώ στης θα βρει πλή θος γνω μικών που σχε τί ζο νται με το α ντί στοιχο θέ μα. Ε πίσης, στην αρ χή των κε φα λαί ων υ πάρ χουν σε συ νο πτι κή σχη μα τι κή μορ φή τα περιε χό με να του κε φα λαί ου, για να υ πάρ χει μί α συ νο λι κή ει κό να ό σων θα α κο λου θή σουν. Με παρό μοιο τρό πο, στην αρ χή πολ λών υπο κε φα λαί ων πα- 13

7 ρα τί θε ται σχη μα τι κά το υ λι κό που ακολου θεί. Ε πίσης, σε πολ λά ση μεί α του βι βλί ου πα ρα τί θε ται μια σχη μα τι κή α ναπα ρά στα σή του κει μέ νου που προ η γή θη κε, προ κει μέ νου να διευ κο λυν θεί ο α να γνώ στης στην κα τανό η ση και ε μπέδω ση του υ λι κού αυ τού. Σε ό λα τα σχε τι κά θέ μα τα που κα λύ πτο νται υ πάρ χει το α ντί στοι χο θε ω ρη τι κό υ πό βαθρο, πλή θος ε ρευ νη τικών δε δο μένων, πί να κες, σχή μα τα και χρή σι μες πρα κτικές ο δη γί ες, που δίνουν οι πλέ ον γνω στοί συγ γρα φείς και ε ρευ νη τές στον κό σμο προς τους κα θη γη τές Φυ σικής Α γω γής, τους προ πο νη τές, αλ λά και τους γονείς. Στο τέ λος κά θε κεφαλαί ου πα ρα τί θε νται μί α σύ ντο μη πε ρί λη ψη, η βα σι κή ο ρο λο γί α του κεφα λαί ου που α να λύ ε- ται, η κυ ριό τε ρη βι βλιο γρα φί α που προ τεί νε ται για πε ραιτέ ρω με λέ τη του θέμα τος με σχη μα τι κό τρό πο και οι παρα πο μπές του κει μέ νου, έ τσι ώ στε ο α να γνώ στης, αν το ε πι θυ μεί, να α νατρέ ξει σε πιο ει δι κές πη γές για τα θέ μα τα που τον εν δια φέ ρουν πε ρισσό τε ρο. Οι πλη ρο φο ρί ες που πε ρι λαμ βά νο νται στο βι βλί ο στη ρί ζο νται σε πα ρα πο μπές που υ πάρ χουν εί τε σε βι βλί α εί τε σε ε ρευ νη τι κά άρ θρα. Στο τέ λος του βι βλί ου υ πάρ χει έ να ελ ληνο αγ γλι κό γλωσσά ρι, με έ ναν σύ ντο μο ο ρι σμό για τους ση μα ντι κό τερους ό ρους της Ψυχο λογίας, κα θώς και θε μα τι κός κα τά λο γος, για τον εύ κολο ε ντο πι σμό του α να ζη τού με νου υ λι κού. Διε θνώς, τα υ πάρ χο ντα βιβλί α Αθλη τι κής Ψυ χο λο γί ας μπο ρούν να τα ξι νο μη θούν σε τρεις κατη γο ρί ες: α. ε κεί να που έ χουν αμι γώς α κα δη μα ϊ κό χα ρα κτή ρα (πα ρα τί θε ται πλή θος ε ρευνητι κών δε δο μέ νων που υ πο στηρί ζουν κά θε Μ πορεί να νικήσεις και να μην έχεις πετύχει. Και μπορεί να χάσεις, χωρίς να έχεις αποτύχει. Bobby Knight, διάσημος προπονητής καλαθοσφαίρισης θέμα που α να λύ ε ται), β. ε κεί να που έ χουν πρα κτι κό προσα να το λι σμό (ε στιά ζο νται στις ε φαρ μο γές της Αθλη τικής Ψυ χο λο γί ας με ε λά χι στες ή και κα θό λου α να φο ρές σε ε ρευ νη τι κά δε δομέ να) και γ. τα μι κτά (α να φο ρά σε ε πιστη μο νι κά δεδομέ να, αλ λά και πρακτι κές ε φαρ μο γές). Τα πε ρισ σό τε ρα α πό τα υ πάρ χο ντα βι βλί α Αθλη τικής Ψυ χολο γί ας ε ντάσ σο νται στην τρί τη κα τη γο ρί α, κά τι που ισχύ ει και για το πα ρόν σύγ γραμ μα. Κάθε α να γνώ στης θα συμ φω νή σει ό τι «το μυα λό του αν θρώ που είναι σαν την ο μπρέ λα: δου λεύει κα λύ τε ρα, ό ταν εί ναι α νοι χτό». Γι αυ τό, μέσα α πό το πλή θος των πλη ρο φο ριών που πα ρα τί θε νται, ο α να γνώ στης θα δο μήσει τη δι κή του θε ω ρί α για το ρό λο και τη συ νεισφο ρά της Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας στην προ σω πι κή και α θλη τική βελ τί ω ση κά θε α τό μου, που έ κα νε τη σω στή ε πι λο γή να α σχο λη θεί με τον αθλη τι σμό. Με βά ση τη θε ω ρί α του αυτή, ο κα θέ νας θα ε πι χει ρή σει να πε τύ χει ε κεί νους τους στό χους που θε ω ρεί ό τι α ξίζουν τον κόπο να ε πι διώ ξει στη Φυ σι κή Α γωγή και τον Α θλη τι σμό. 14

8 ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Με βάση τα παραπάνω, τα κεφάλαια του παρόντος βιβλίου δομούνται γύρω από τα ακόλουθα θέματα: Την ι στο ρί α και εξέ λιξη της Α θλη τι κής Ψυ χο λο γί ας: Πα ρα τί θε νται στοι χεί α σχε τι κά με το πώς ξε κί νη σε, ποια εί ναι τα στά δια ε ξέ λιξής της και ποιο μέλ λον προ δια γρά φε ται για την Α θλη τι κή Ψυ χο λο γί α. Το παι χνί δι: Απο τε λεί το θε με λιώ δη πα ρά γο ντα κά θε α θλη τι κής δραστη ριό τη τας και η κα τα νό η σή του βο η- θά στο να γί νει κα λύ τε ρα α ντιλη πτό το α θλη τι κό γί γνε σθαι. Α δυ να μί α κα τα νό η σης της παι γνιώ δους συ μπερι φο ράς συ νι στά και α δυ να μί α κα τα νό η σης του α θλη τι σμού στο σύ νο λό του. Τα κί νη τρα στον α θλητι σμό: Η κατα νό η ση της πα ρα κί νη σης των αθλη τών συ νιστά τον α κρο γω νιαί ο λί θο για την ο μα λή α θλη τι κή ε ξέλιξη των α θλη τών. Ταυ τό χρο να, στα δε δο μέ να που σχε τί ζο νται με την πα ρα κί νη ση, ε δρά ζο νται πολ λές α πό τις ε φαρ μο γές της Α θλη τι κής Ψυ χολο γί ας, στην προ πό νη ση και τους α γώ νες. Την προ σω πι κό τη τα και το ρό λο της στον α θλη τι σμό: Στο κε φά λαιο αυ τό γί νε ται α να φο ρά στην ε πί δρα ση που α σκεί ο α θλη τι σμός στην προ σω πι κό τη τα των με τε χό ντων, κα θώς και στη σχέ ση της με την α πό δο ση των α θλη τών. Τις ει δι κές ψυ χο λο γικές πα ρα μέ τρους στον α θλη τι σμό των νέ ων και των ε φή βων: Ό λοι αρ χί ζουν τον α θλη τι σμό στις η λι κί ες αυ τές και η ο μα λή έ ναρ ξη σημα το δο τεί και την ελ πι δο φό ρα συ νέ χεια. Συ νε πώς, το κε φά λαιο αυ τό πε ρι λή φθη κε, αφε νός για τί η συμμε το χή των παιδιών και ε φή βων στον α θλη τισμό έ χει πολλές ι διο μορ φί ες, αφε τέ ρου για τί τα τε λευ ταί α χρό νια οι α ριθ μοί των νέ ων α τό μων που συμμετέχουν στον α θλη τι σμό έ χουν πολ λα πλα σια σθεί. Τα κί νη τρα στον α θλητι σμό: Η κατα νό η ση της πα ρα κί νη σης των αθλη τών συ νιστά τον α κρο γω νιαί ο λί θο για την ο μα λή α θλη τι κή ε ξέλιξη των α θλη τών. Ταυ τό χρο να, στα δε δο μέ να που σχε τί ζο νται με την πα ρα κί νη ση, ε δρά ζο νται πολ λές α πό τις ε φαρ μο γές της Α θλη τι κής Ψυ χολο γί ας, στην προ πό νη ση και τους α γώ νες. Τον προ πο νη τή και τον η γε τι κό ρό λο που θα κλη θεί να παί ξει: Ο ρόλος του προ πο νητή στο α θλη τι κό γί γνε σθαι εί ναι ση μα ντι κός. Συνεπώς, θέ μα τα ό πως η προ σω πι κό τη τά του, το στυλ η γε σί ας του και η α ποτε λε σμα τι κη λή ψη α πο φά σε ων, η ε πί λυ ση προ βλη μά των κ.ά., είναι ση μα ντι κά για μια ε πι τυ χη μέ νη ε παγγελ μα τι κή λει τουρ γί α. Την α θλη τι κή ομά δα: Οι α θλη τι κές ο μά δες δεν εί ναι α πλές συναθροί σεις παι κτών. Το α πο τε λε σμα τι κό «χτίσι μο» και η ά ρι στη λειτουρ γί α της α θλη τι κής ο μά δας εί ναι σύν θε τες διαδι κα σί ες, που στηρί ζο νται σε αρ χές και κα νό νες και η γνώ ση τους βο η θά κα θο ρι στικά το έρ γο των προ πο νη τών. Την ψυ χο λο γι κή προ ετοι μα σί α των α θλη τών: Ο το μέ ας της ε φαρ μοσμέ νης Αθλη τι κής Ψυ χο λο γί ας έ χει α να πτυ χθεί ρα γδαί α τα τε λευ ταί α χρό νια, με συ νέ πεια ό λο και πε ρισ σό τε ροι α θλη τές να εν σω ματώνουν στην προ ε τοι μα σί α τους και την ε ξά σκη ση των ψυ χο λο γι κών δεξιο τή των. Στο κε φά λαιο αυ τό πα ρα τί θε νται οι βα σι κό τε ρες τε χνι κές της Α θλη τικής Ψυ χο λο γί ας που χρη σι μο ποιού νται α πό τους α θλη τές σή με ρα. Την έρευ να: Πα ρα τί θε νται μό νο ο ρι σμέ να βα σι κά στοι χεί α, που θα βο η θή σουν ε κεί νους που ε πι θυ μούν να με λε τή σουν κά ποιο α πό τα τόσα ε ρω τή μα τα στη Φ.Α. και τον αθλη τι σμό και πε ρι μέ νουν απάντη ση. Ε πί σης, πε ρι λαμ βά νο νται στοι χεί α σχε τι κά με την πραγ ματοποί η ση της έ ρευ νας και τη συγ γρα φή της ε ρευ νη τι κής ερ γα σί ας στην Α θλη τι κή Ψυ χο λογί α. 15