Η αξία των συμπληρωμάτων διατροφής στον ασθενή με καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου

Transcript

1 Η αξία των συμπληρωμάτων διατροφής στον ασθενή με καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου Τζώρτζης Νομικός Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

2 Σύγκρουση συμφερόντων Καμία σύγκρουση συμφερόντων

3 Ο ασθενής με καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου

4 Τι ορίζεται ως συμπλήρωμα διατροφής ; Dietary Supplement and Education Act (FDA, 1994): A dietary supplement is a product taken by mouth that contains a "dietary ingredient" intended to supplement the diet. The "dietary ingredients" in these products may include: vitamins, minerals, herbs or other botanicals, amino acids, and substances such as enzymes, organ tissues, glandulars, and metabolites. Dietary supplements can also be extracts or concentrates They can also be in other forms, such as a bar, but if they are, information on their label must not represent the product as a conventional food or a sole item of a meal or diet. Whatever their form may be, DSHEA places dietary supplements in a special category under the general umbrella of "foods," not drugs, and requires that every supplement be labeled a dietary supplement. Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, 2004 Νοούνται ως "συμπληρώματα διατροφής" τα διατροφικά προϊόντα αρμοδιότητας ΕΟΦ με σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις (π.χ βρώσιμα εκχυλίσματα φυτών και άλλα συστατικά φυσικής προέλευσης με θρεπτικά συστατικά όπως βιταμινούχα, μέταλλα, αμινοξέα, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικές ουσίες κ.τ.λ), μεμονωμένων ή σε συνδυασμό.. ΕΟΦ (Διαφήμιση συμπληρωμάτων διατροφής, 2009) Τα συμπληρώματα διατροφής δεν επιτρέπεται να έχουν ή να προβάλλουν προληπτικές ή θεραπευτικές ενδείξεις, που προσιδιάζουν μόνο σε φάρμακα. Η ύπαρξη συστατικών φυτικής προέλευσης ή βιταμινών ή άλλων ουσιών σε συμπλήρωμα διατροφής δεν το καθιστούν αυτοδικαίως «φυσικό και ακίνδυνο» προϊόν.

5 Συμπληρώματα διατροφής Κατάταξη ανά είδος Λιποειδή ω-3 λιπαρά οξέα α-λινολενικό οξύ Συζευγμένο λινελαικό οξύ Φυτοστερόλες Policosanols Μίγματα λιπαρών οξέων Αμινοξέα Αργινίνη Μεθειονίνη Γλουταμίνη Πολυβιταμίνες Μίγματα αντιοξειδωτικών πρωτεϊνών Σύμπλεγμα βιταμινών Β+φυλικό οξύ Μίγματα >10 βιταμινών Μίγματα βιταμινών+ιχνοστοιχείων Μέταλλα - Ιχνοστοιχεία Κάλιο Ασβέστιο Ψευδάργυρος Σελήνιο Σίδηρος Μαγνήσιο Χρώμιο Βιταμίνες Βιταμίνη Α Βιταμίνες Β Βιταμίνη C Βιταμίνη D Βιταμίνη E Βιταμίνη K Φυλικό οξύ Αλλα α-λιποϊκό οξύ Νιτρικά/νιτρώδη Ριβόζη Βεταίνη Φυτoχημικές ενώσεις Φυτικά εκχυλίσματα Πολυφαινόλες Πρεβιοτικά Φυτικές ίνες Φυτοοιστρογόνα Εκχυλίσματα κανέλλας Εκχυλίσματα τσαγιού Εκχυλίσματα σκόρδου Εκχυλίσματα λούπινα Εκχυλίσματα σταφυλιού Εκχυλίσματα παπάγιας Εκχυλίσματα από φλοιό πεύκου Εκχυλίσματα ροδιού Εκχυλίσματα κολοκυθόσπορου Εκχυλίσματα κόκκινου τριφυλλιού Εκχυλίσματα Ginkgo Biloba Σπιρουλίνα Πεπτίδια Υδρολύματα πρωτεϊνών γάλακτος

6 Συμπληρώματα διατροφής Κατάταξη ανά δράση Αντιφλεγμονώδης Νιασίνη Βιταμίνη D ω-3 Se Αντιοξειδωτική Μεθειονίνη Βιταμίνη Α - Καροτενοειδή Νιασίνη Βιταμίνη C Βιταμίνη Ε Se Αντιϋπερτασική Βιταμίνη C Βιταμίνη D CoQ10 Κ Mg Zn L-Arginine Υδρολύματα πρωτεινών γάλακτος Υπολιπιδαιμική Ω-3 ΛΟ Νικοτινικό οξύ Γλυκομαννάνη Red yeast rice Φυτοστερόλες Αντιαρρυθμική Ω-3 Μαγνήσιο Αντιαιμοπεταλιακή Μαγνήσιο Ρεσβερατρόλη Μείωση ομοκυστείνης Φυλικό οξύ Σύμπλεγμα βιταμινών Β (Β6+Β12) Ινσουλινοευαισθησία Μαγνήσιο CoQ10

7 Δυσαρμονία στη κατηγοριοποίηση και στο κανονιστικό πλαίσιο - Dietary supplements - Natural Health Products - Complementary Medicine - Food supplement - Traditional Systems of Health (Chinese, Ayurvedic) Melatonin USA Dietary supplement Canada Natural Health Product Australia Prescription Medicine

8 Έχει διατροφικές ελλείψεις ο σύγχρονος κόσμος? Πάνω από 2 δις άνθρωποι έχουν κάποια μορφή διατροφικής έλλειψης όσον αφορά βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (WHO, 2006) Σημαντικότερες διατροφικές ελλείψεις στην Αμερική: - Βιταμίνη Α - Βιταμίνη C - Βιταμίνη D - Βιταμίνη Ε - Χολίνη - Ασβέστιο - Μαγνήσιο - Σίδηρος - Κάλιο - Φυτικές ίνες (U.S. Department of Agriculture. Dietary Guidelines for Americans , 8th ed.; US Department of Health and Human Services; U.S. Department of Agriculture: Washington, DC, USA, 2015.)

9 Το εμπόριο των συμπληρωμάτων To 52% των Αμερικάνων καταναλώνει ΣΔ. Οι περισσότεροι τα λαμβάνουν σε προληπτικό επίπεδο αν και δεν έχουν έλλειψη βιταμινών Αύξηση 10% κάθε χρόνο. Ο ετήσιος τζίρος: ~ 20 δις $ στις ΗΠΑ, ~ 50 δις $ σε όλο τον κόσμο > ετικέτες στην Αμερικάνικη αγορά Τα πολυβιταμινούχα είναι τα ΣΔ με τη μεγαλύτερη κατανάλωση (31%) Το 40% των καρδιοπαθών χρησιμοποιούν συμπληρώματα και το 35% μεγαδόσεις βιταμινών Ο τυπικός καταναλωτής συμπληρωμάτων είναι γένους θηλυκού, μορφωμένος, μέσης οικονομικής κατάστασης και συνήθως Ηλικιωμένος Cowan JE, Jun S, Gahche JJ, et al. Dietary supplement use differs by socioeconomic and health-related characteristics among US adults, NHANES Nutrients. 2018;10:1114. Kantor, E.D.; Rehm, C.D.; Du, M.; White, E.; Giovannucci, E.L. Trends in dietary supplement use among US adults from JAMA 2016, 316,

10 Η κατανάλωση συμπληρωμάτων στην Ελλάδα Herbs/Plants MVM Ανόργανα Ιχνοστοιχεία Vitamins Skeie G, Use of dietary supplements in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition calibration study, Eur J Clin Nutr, 2009

11 Συμπληρώματα διατροφής και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου

12 Συμπληρώματα διατροφής και υπέρταση Μοριακοί στόχοι Chen ZY, Anti-hypertensive Nutraceuticals and Functional Foods, J Agric Food Chem, 2009

13 Σχετική δράση θεραπευτικών παρεμβάσεων έναντι της υπέρτασης Caligiuri SPB, Crit Rev Food Sci Nutr, 2017

14 Συμπληρώματα διατροφής έναντι της υπέρτασης Δραστική ουσία Δοσολογία Δράση SBP/DBP (mmhg) Μηχανισμός δράσης ω-3 ΛΟ 3-4 g/day / -3.1 IR, TxA2/inflammation, PGI2, NO synthase, RAAS LE/CR A/I Πεπτίδια mg/day / -2.4 ACE A/I Βιταμίνη C 500 mg/day / -1.7 PGI2/NO, Na-K ATPase, Natriuresis, SOD, cgmp Κάλιο 2-8g/day -3.1 / -2.0 Natriuresis, Na-K ATPase, Insulin sensitivity, ATII, catecholamine sensitivity, ADMA, OxS, TGFb CoQ 120 mg/day / -8.0 Vitamin and antioxidant regeneration, oxidative phosphorylation, LDL oxidation Magnesium 17mmol/day -1.3 / 2.2 Calcium channel blocking; NO, Rasmussen CB, J Clin Hypertens (Greenwich), 2012 Houston M, J Clin Hypertens (Greenwich) Caligiuri SPB, Crit Rev Food Sci Nutr, 2017 Borghi C, Br J Clin Pharmacol., 2017 PGE1 A/IIA A/IIA B/IIA B/IIB

15 Συμπληρώματα διατροφής που προκαλούν υπέρταση Jalili J, Herbal Products That May Contribute to Hypertension, Plast. Reconstr.Surg. 131: 168, 2013.

16 Συμπληρώματα διατροφής και γλυκαιμικός έλεγχος (1) a-amylase inhibitors a-lipoic acid Magnesium Cinnamon Soluble fibers Insoluble fibers Fenugreek Green tea Chlorogenic Bitter melon acid Emblica officinalis Vitamin D + Ca 2+ Chromium Deng R., A review of the hypoglycemic effects of five commonly used herbal food supplements., Recent Pat Food Nutr Agric Apr 1;4(1):50-60 Davì G, Santilli F, Patrono C., Neutraceuticals in diabetes and metabolic syndrome., Cardiovasc Ther Aug;28(4): Lee T, Dugoua JJ., Nutritional supplements and their effect on glucose control., Curr Diab Rep Apr;11(2):142-8.

17 Συμπληρώματα διατροφής και γλυκαιμικός έλεγχος (1) 12wks 200 μg/day wks μg/day 6-12wks mg/day Moreira L, J Funct Foods, 2019

18 Συμπληρώματα διατροφής και δυσλιπιδαιμία (1) Hunter PM, Nature Review/Endocrinology, 2017

21 Συμπληρώματα διατροφής και αντιαιμοπεταλιακή δράση Olas B, Adv Nutr, 2018

22 Συμπληρώματα διατροφής και αντιθρομβωτική δράση Michael J Stanger, Lauren A Thompson, Andrew J Young, and Harris R Lieberman, Anticoagulant activity of select dietary supplements, Nutr Rev., 2012

23 Οξειδωτικό στρες και καρδιαγγειακές παθήσεις (1) MC Houston, The role of cellular micronutrient analysis, nutraceuticals, vitamins, antioxidants and minerals in the prevention and treatment of hypertension and cardiovascular disease Ther Adv Cardiovasc Dis, 2010

24 Οξειδωτικό στρες και καρδιαγγειακές παθήσεις (2) AC Montezano et al, Molecular Mechanisms of Hypertension Reactive Oxygen Species and Antioxidants: A Basic Science Update for the Clinician, Can J Cardiol., 2012

25 Γιατί παίρνουμε συμπληρώματα ; Πεποίθηση ότι προστατεύουν από χρόνιες παθήσεις Διατροφικές πολιτικές χαμηλής πρόσληψης λιπών χαμηλή κατανάλωση λιπαρών τροφίμων (φυτικά έλαια, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια) έλλειψη βιταμινών αναπλήρωση με συμπληρώματα Ανάπτυξη της θεωρίας του οξειδωτικού στρες ως βασικού παθογενετικού μηχανισμού για γήρανση, καρκίνο, ΚΑΔ, νευροεκφυλιστικές παθήσεις Εύκολη πρόσβαση Marketing

26 Αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, C, E) Μηχανισμός δράσης Βιταμίνη Α - Καροτενοειδή Μορφές: α-καροτένιο, β-καροτένιο, λυκοπένιο, λουτείνη, κρυπτοξανθίνη, Δεσμευτές οξυγόνου απλής κατάστασης Αναστολέας οξείδωσης LDL Προοξειδωτικές δράσεις λιπιδική υπεροξείδωση RDA μg/d, UL 3000 μg/d Βιταμίνη C Aναγεννά την βιταμίνη Ε και καροτενοειδή Μείωση έκφρασης μορίων προσκόλλησης Ενεργοποίηση σύνθεσης ΝΟ Αναστολή απόπτωσης λείων μυικών κυττάρων RDA mg/d, UL 2000 mg/d Βιταμίνη Ε Μίγμα τοκοφερολών και τοκοτριενολών Αναστολή οξείδωσης LDL Ενεργοποίηση έκφρασης ΝΟS και παραγωγής ΝΟ Αντιφλεγμονώδεις δράσεις (κυρίως μέσω αναστολής PKC) RDA 15 mg/d, UL 1000 mg/d

27 Αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, C, E) RCTs C. D. Morris and S. Carson, Routine vitamin supplementation to prevent cardiovascular disease: a summary of the evidence for the U.S. Preventive Services Task Force, Ann. Intern. Med., 139 (2003)

28 Αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, C, E) Παρενέργειες, Αντενδείξεις G. Bjelakovic, et al Antioxidant supplements for prevention of mortality in healthy participants and patients with various diseases, Cochrane. Database. Syst. Rev., (2008) CD

29 Μίγματα αντιοξειδωτικών βιταμινών Πλεονεκτήματα έναντι μονοθεραπείας Προοξειδωτικές δράσεις των βιταμινών όταν χορηγούνται ως μονοθεραπεία Συνεργιστική δράση των βιταμινών στην αντιοξειδωτική προστασία

30 Μίγματα αντιοξειδωτικών βιταμινών και καρδιαγγειακός κίνδυνος

31 Πολυβιταμινούχα σκευάσματα και καρδιαγγειακός κίνδυνος JAMA Nov 7;308(17): Multivitamins in the prevention of cardiovascular disease in men: the Physicians' Health Study II randomized controlled trial. Sesso HD, Christen WG, Bubes V, Smith JP, MacFadyen J, Schvartz M, Manson JE, Glynn RJ, Buring JE, Gaziano JM. Division of Preventive Medicine, Department of Medicine, Brigham and Women s Hospital and Harvard Medical School, Boston, MA 02215, USA. OBJECTIVE: To determine whether long-term multivitamin supplementation decreases the risk of major cardiovascular events among men. DESIGN, SETTING, AND PARTICIPANTS: The Physicians' Health Study II, a randomized, double-blind, placebo-controlled trial of a common daily multivitamin, began in 1997 with continued treatment and follow-up through June 1, A total of 14,641 male US physicians initially aged 50 years or older (mean, 64.3 [SD, 9.2] years), including 754 men with a history of CVD at randomization, were enrolled. INTERVENTION: Daily multivitamin or placebo. CONCLUSION: Among this population of US male physicians, taking a daily multivitamin did not reduce major cardiovascular events, MI, stroke, and CVD mortality after more than a decade of treatment and follow-up.

32 Πολυβιταμινούχα σκευάσματα και καρδιαγγειακός κίνδυνος Sultan S, Cardiol Rev, 2017

33 Συνένζυμο Q10 Μηχανισμός δράσης Βασικός συμπαράγοντας του ενεργειακού μεταβολισμού Παράγεται από το δρόμο βιοσύνθεσης χοληστερόλης μείωση από στατίνες. Αντιοξειδωτική δράση Βελτίωση λιπιδαιμικού προφιλ Μείωση κατεχολαμινών Βελτίωση της λειτουργίας της αριστερής κοιλίας Αντιϋπερτασική δράση mg/day -15/-10 mmhg Βελτίωση ινσουλινοευαισθησίας και καταβολισμού γλυκόζης Σχέση με ΚΑΔ Δεν έχουν γίνει ακόμα μεγάλα RCT mg/day βελτίωση συστολικής λειτουργίας σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Πιθανή συνεργιστική δράση με υποτασικά φάρμακα Πιθανά δραστικό στην επαγόμενη από στατίνες μυοπάθειες.

34 Συνένζυμο Q10 και καρδιακή ανεπάρκεια Θνητότητα Ικανότητα για άσκηση Lei L, BMC Cardiovasc Dis, 2017

35 Συνένζυμο Q10 και καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου σε T2DM Huang H, Diab Metab Syndr Obes: Targets and Therapy, 2017

36 Συμπληρώματα και ανοσολογικό σύστημα Ruiz-Leon, Front Immunol, 2019

37 Επίδραση συμπληρωμάτων στον ΚΑΔ κίνδυνο

38 ω-3 ΛΟ Μηχανισμοί δράσης Goel A., Int J Mol Sci, 2018

39 ω-3 ΛΟ και ΚΑΔ κίνδυνος David S. Siscovick, Circulation, 2017

40 ω-3 ΛΟ και ΚΑΔ κίνδυνος Η μελέτη VITAL David S. Siscovick, Circulation, 2017

41 ω-3 ΛΟ και ΚΑΔ κίνδυνος Η μεγαλύτερη μετα-ανάλυση

42 Φυλλικό + Β6 + Β12 (1) Μηχανισμός δράσης Μείωση ομοκυστείνης Σταθεροποίηση αθηρωματικής πλάκας Συνιστώμενες προσλήψεις Φυλλικό: RDA 400 μg/d, UL 1000 μg/d B6: RDA 1.3 mg/d, UL 100 mg/d B12: RDA 2.4 μg/d, UL ND H χορήγηση φυλλικού μειώνει τα επίπεδα ομοκυστείνης 0.2-2mg φυλλικού μείωση HOM κατά % Συγχορήγηση φυλικού+β12 (4οο μg/d) επιπλέον 7% μείωση Η προσθήκη Β6 στο συνδυασμό φυλλικού+β12 δεν επιφέρει επιπλέον μείωση Zhou YH., Effect of folic acid supplementation on cardiovascular outcomes: a systematic review and metaanalysis, PLoS. One., 6 (2011)

43 Παρενέργειες - Αντενδείξεις Αύξηση του κινδύνου για καρκίνο, ειδικά παχέος εντέρου Νεφροτοξικότητα, ειδικά σε ασθενείς με επιβαρυμένη νεφ. λειτουργία Πιθανή παρεμπόδιση μεταβολισμού ξενοβιοτικών Zhou ΥΗ et al., Effect of folic acid supplementation on cardiovascular outcomes: a systematic review and metaanalysis, PLoS. One., 6 (2011) Φυλλικό + Β6 + Β12 (2) Aποτελέσματα κλινικών μελετών (RCT) Σύνολο ΚΑΔ Εγκεφαλικά ΜΙ

44 Βιταμίνη D και καρδιαγγειακός κίνδυνος (1) Demer LL, Circ Res, 2018

45 Βιταμίνη D και καρδιαγγειακός κίνδυνος Demer LL, Circ Res, 2018

46 Βιταμίνη D και καρδιαγγειακός κίνδυνος Manson J, NEJM, 2018

47 Ca και καρδιαγγειακός κίνδυνος (1) Υποθετικοί μηχανισμοί επαγωγής ΚΑΔ νόσου από κυκλοφορούντα επίπεδα Ca2+ Guessous I., Kidney Blood Pres Res, 2011

48 Ca και καρδιαγγειακός κίνδυνος (2) Τα κυκλοφορούντα επίπεδα Ca2+ σχετίζονται με ΚΑΔ κίνδυνο HR: 1.13 ( ) για κάθε 0.1 mmol/l αύξηση Reid IR, Endocr Metab, 2011

49 Ca και καρδιαγγειακός κίνδυνος (3) Πρόσληψη συμπληρωμάτων ασβεστίου αύξηση κινδύνου εμφράγματος μυοκαρδίου και εγκεφαλικών Bolland MJ, BMJ 2011;342:d2040. Reid IR, Endorc Metab, 2017

50 Ca και καρδιαγγειακός κίνδυνος (4) Οξεία επίδραση συμπληρωμάτων Ca2+ στα κυκλοφορούντα επίπεδα Bolland MJ, BMJ 2011;342:d2040. I. R. Reid IR, Endocr Metab, 2017

51 Se και παθοφυσιολογία CVDs Alissa EM, Med Sci Monit, 2003

52 Se και καρδιαγγειακός κίνδυνος Rayman MP., Selenium and human health., Lancet Mar 31;379(9822):

53 Συμπληρώματα διατροφής Σχόλια Ο Δυτικός κόσμος δεν υποφέρει από σημαντικές διατροφικές ελλείψεις και οι οποιεσδήποτε ελλείψεις μπορούν να καλυφθούν με αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες RESULTS: The mean prevalence of inadequacy was below 11% for zinc, iron, and vitamin B(12) (only in the elderly), and it was 11-20% for copper in adults and the elderly and for vitamin B(12) in adults and vitamin C in the elderly. The prevalence was above 20% for vitamin D, folic acid, calcium, selenium, and iodine in adults and the elderly and for vitamin C in adults.

54 Συμπληρώματα διατροφής Σχόλια Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν φαρμακολογικές δόσεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων Ενεργά Συστατικά ανά ταμπλέτα / Active ingredients per tablet Αποδιδόμενη ποσότητα ανά ταμπλέτα / Concentration per tablet % Σ.Η.Π.* Ασβέστιο / Calcium 160 mg 22,9 Φωσφόρος / Phosphorus 105 mg 19,1 Βιταμίνη C / Vitamin C 80 mg 177,8 Μαγνήσιο / Magnesium 75 mg 25 Κάλιο / Potassium 40 mg - Χλώριο / Chloride 40 mg - Νιασίνη / Niacin 16 mg 88,9 Εκχύλισμα από ρόδι / Pomegranate Peel Extract 20 mg - Βιταμίνη Ε / Vitamin E 12 mg 120 Παντοθενικό οξύ / Pantothenic acid 7,5 mg 125 Σίδηρος / Iron 5 mg 35,7 Συνένζυμο Q-10 / Coenzyme Q-10 5 mg - Ψευδάργυρος / Zinc 5 mg 50 Μαγγάνιο / Manganese 2 mg 100 Βιταμίνη B2 / Vitamin B2 1,4 mg 87,5 Βιταμίνη B6 / Vitamin B6 1,4 mg 93,3

55 Συμπληρώματα διατροφής Σχόλια H χορήγηση πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα βάση των ειδικών διατροφικών αναγκών Rayman MP., Selenium and human health., Lancet Mar 31;379(9822):

56 Συμπληρώματα διατροφής Σχόλια H υπερβολική πρόσληψη συγκεκριμένων βιταμινών, ιχνοστοιχείων και εκχυλισμάτων μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να εμφανίσει ανεπιθύμητες δράσεις Suk KT, Drug-induced liver injury: present and future, Clinical and Molecular Hepatology 2012;18:

57 Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αλληλεπιδράσουν με την φαρμακευτική αγωγή (1) 12-45% των καταναλωτών συμπληρωμάτων που ταυτόχρονα λαμβάνει και φαρμακευτική αγωγή έχει πιθανότητα αλληλεπιδράσεων Πάνω από 78 συμπληρώματα διατροφής μπορούν αλληλεπιδράσουν με το Ρ450 Πάνω από 150 συμπληρώματα διατροφής επηρεάζουν τους μηχανισμούς πήξης Zelig R, Nutr Clin Pract 2012 Boullata JI, J Acad Nutr Diet Ronis MJJ, Ann Rev Pharmacol Toxicol, 2017

58 Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αλληλεπιδράσουν με την φαρμακευτική αγωγή (2) o Ωμέγα-3, ginger, σκόρδο, Ginkgo Bloba, Vit.E και αντιπηκτική αγωγή αιμορραγικά επεισόδια o Ανθοκυανίνες/ανθοκυανιδίνες P4502C19, BCRP, MDR1 o Θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυροδοξίνη μείωση απορρόφησης Zn o Πολυφαινόλες μείωση απορρόφησης θειαμίνης και φυλλικού οξέος o Ισοφλαβόνες σόγιας CYP1A2 o Vit.K, γλυκοζαμίνη, ω-3 δραστικότητα warfarin Zelig R, Understanding the Properties of Common Dietary Supplements : Clinical Implications for Healthcare Practitioners, Nutr Clin Pract 2012 Boullata JI, Drug Nutrient Interactions: A Broad View with Implications for Practice, J Acad Nutr Diet. 2012;112:

59 Συμπληρώματα διατροφής Σχόλια Αναστολή φυσιολογικών προσαρμογών Μία μικρή συγκέντρωση ROS είναι απαραίτητη για τη προσαρμογή του μυ στην έντονη άσκηση Powers SK, J Physiol, 2011 MnSOD Βιογένεση mit Εξειδίκευση μυϊκών ινών Ινσουλινοευαισθησία

60 H υπερβολική πρόσληψη συγκεκριμένων βιταμινών και ιχνοστοιχείων μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να εμφανίσει ανεπιθύμητες δράσεις Se Αύξηση κινδύνου εμφάνισης διαβήτη NPC: Χορήγηση 200 μg Se αύξηση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη (HR 1.50) ειδικότερα στους εθελοντές στο υψηλότερο τριτημόριο σεληνίου (HR 2.70) [Stranges S, Ann Intern Med, 2007] NHANES III: Μη γραμμική σχέση μεταξύ επιπέδων Se και επιπολασμού διαβήτη Bleys J, Diabetes Care, 2007] SU.VI.MAX: Τα επίπεδα Se σχετίζονται θετικά με γλυκόζης νηστείας [Czernichow S, Am J Clin Nutr, 2006] EVA: Τα επίπεδα Se σχετίζονται θετικά με γλυκόζης νηστείας [Coudray C, Biol Trace Elem Res, 1997] «by taking selenium supplements on top of an adequate dietary intake, people may increase their risk for diabetes» [Bleys J, Diabetes Care, 2007]

61 ΌΧΙ γιατί: Γιατί δεν περιέχουν αυτό που δηλώνει η ετικέτα Το παράδειγμα του Total Body Mega Formula Περιείχε Se και Cr σε ποσότητες 200 και 17 φορές μεγαλύτερες από τη ΣΗΠ Morris JS, Selenium Toxicity from a Misformulated Dietary Supplement, Adverse Health Effects, and the Temporal Response in the Nail Biologic Monitor, Nutrients, 2013

62 ΌΧΙ γιατί: Γιατί δεν περιέχουν αυτό που δηλώνει η ετικέτα Πολλά ephedra-free συμπληρώματα περιέχουν bitter orange (synephrine, octopamine) αύξηση πίεσης και παλμών, ΜΙ, ισχαιμικής κολίτιδας Πολλά συμπληρώματα απώλειας βάρους περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες (αναβολικά στεροειδή, β2-αγωνιστές, θυρεοειδικές ορμόνες) Cohen PA, American Roulette Contaminated Dietary Supplements, N Engl J Med 361;16, 2009 Cohen PA, Safety of Herbal Supplements: A Guide for Cardiologists, Cardiovascular Therapeutics 28 (2010) Manore MM, Dietary Supplements for Improving Body Composition and Reducing Body Weight: Where Is the Evidence? International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 2012, 22,

63 Συμπερασματικά: Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει προσαρμόσει τους ομοιοστατικούς, αντιοξειδωτικούς και ανοσολογικούς μηχανισμούς του στην ποσότητα, το ρυθμό απορρόφησης και συχνότητα κατανάλωσης των μικροθρεπτικών συστατικών από τη διατροφή. Η χορήγηση βιταμινών/ιχνοστοιχείων σε φαρμακολογικές δόσεις μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να γίνει μόνο όταν και αν οι RCT βεβαιώσουν για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτής της χορήγησης.

64 Ευχαριστώ για την προσοχή σας ή

65 Ερώτηση 1 Ένας ασθενής με υπερτριγλυκεριδαιμία που λαμβάνει καθημερινά ιχθυέλαιο που του προσφέρει 4 gr ω-3 ΛΟ, λαμβάνει τελικά ένα: 1) Ένα συμπλήρωμα 2) Ένα φάρμακο 3) Ένα τρόφιμο 4) Ένα λειτουργικό τρόφιμο

66 Ερώτηση 2 Ένας ασθενής με μεταβολικό σύνδρομο ξεκινάει, ύστερα από συμβουλή γιατρού, αερόβια άσκηση, με σκοπό να βελτιώσει το μεταβολικό του προφίλ. Ωστόσο, νοιώθει την ανάγκη να πάρει και ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα, πλούσιο σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες. Η λήψη του συμπληρώματος αυτού: 1) Θα αυξήσει το επίπεδα των αντιοξειδωτικών του στο αίμα και την αερόβια ικανότητα των μυών 2) Δεν θα αλλάξει τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών του στο αίμα αλλά θα βελτιώσει την αερόβια ικανότητα των μυών 3) Θα αυξήσει το επίπεδα των αντιοξειδωτικών του στο αίμα αλλά θα αποτρέψει την αύξηση της αερόβιας ικανότητα των μυών του 4) Δεν θα έχει καμία επίδραση ούτε στα επίπεδα των αντιοξειδωτικών, ούτε στη βελτίωση της αερόβιας ικανότητα των μυών

67 Ερώτηση 3 Ασθενής με μεταβολικό σύνδρομο, LDL-C 150 mg/dl, TAGs 130 mg/dl και HDL-C 38 mg/dl έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει μόνο ένα από τα παρακάτω συμπληρώματα διατροφής Ποιό θα ήταν αυτό: 1) ω-3 ΛΟ 2-4 g/day 2) Φυτοστερόλες 2-3 g/day 3) Βερβερίνη 1,5 g/day 4) Red yeast rice 3 g/day