ΑΝΩΣΑΣΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ

Transcript

1 ΑΝΩΣΑΣΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ Θέμα πηςσιακήρ επγαζίαρ: Σοςπιζηική βιομησανία ( e-tourism ) εθαπμογέρ, δςναηόηηηερ και πποοπηικέρ εξέλιξηρ ΠΟΤΓΑΣΔ: ΡΑΦΑΗΛ ΘΔΜΙΣΟΚΛΗ ΣΑΚΙΡΙΓΗ ΓΔΩΡΓΙΟ ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ: ΜΟΥΟΤ ΔΙΡΗΝΗ Έναπξη: Παπάδοζη: ΚΑΒΑΛΑ 2008

2 1.1 ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΓΔΝΗΚΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΟΝΟΜΑΣΑ, ΓΗΔΤΘΤΝΔΗ, ΤΝΓΔΖ ΜΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΟΗ ΤΠΖΡΔΗΔ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ 1.2 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΟΡΗΜΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ΣΟ ΗΣΟΡΗΚΟ ΣΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ΓΗΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΧΝ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΤΝΑΛΛΑΓΧΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ ΓΗΑ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ΦΑΔΗ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ ΘΔΜΑΣΑ ΤΠΟ ΤΕΖΣΖΖ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ 1.3 ΚΑΘΔΣΔ ΚΑΗ ΟΡΗΕΟΝΣΗΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ ΚΑΘΔΣΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ ΟΡΗΕΟΝΣΗΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ 1.4 ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 1.5 ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ

3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΣΟΤΡΗΜΟ/ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ 2.1 ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΗΑ ΔΤΡΔΗΑ ΔΝΝΟΗΑ 2.2 Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ ΣΟ ΣΟΤΡΗΣΗΚΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ 18 ος -19 ος ΑΗΧΝΑ ος ΑΗΧΝΑ-Ζ ΑΘΖΝΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΟ ΚΔΝΣΡΟ Ο ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΣΑ ΣΟΝ Β ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΠΟΛΔΜΟ ΠΡΟΦΑΣΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ: ΤΝΔΡΓΔΗΑ ΗΓΗΧΣΧΝ ΚΡΑΣΟΤ ΚΑΗ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ 2.3 ΔΝΑΛΛΑΚΣΗΚΔ Ζ ΔΗΓΗΚΔ ΜΟΡΦΔ ΣΟΤΡΗΜΟΤ ΑΓΡΟΣΟΤΡΗΜΟ ΟΗΚΟΣΟΤΡΗΜΟ ΘΔΡΑΠΔΤΣΗΚΟ - ΗΑΜΑΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΘΡΖΚΔΤΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΑΘΛΖΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΓΔΧΣΟΤΡΗΜΟ ΤΝΔΓΡΗΑΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ 2.4 ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΟΤΡΗΜΟ ΚΑΗ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ Ο ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΣΑ ΠΛΑΗΗΑ ΣΟΤ ΓΗΔΘΝΟΤ ΑΝΣΑΓΧΝΗΜΟΤ 2.5 ΥΔΓΗΟ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ ΣΟΥΟΗ ΓΗΑ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔ ΟΡΗΕΟΝΣΑ ΣΟ 2010

4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΚΑΗ ΣΟΤΡΗΜΟ 3.1 H ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΔΞΑΠΛΧΖ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ΚΑΗ Ζ ΤΝΔΗΦΟΡΑ ΣΟΤ ΣΟΝ ΣΟΤΡΗΜΟ ΓΔΝΗΚΑ ΣΟ INTERNET ΣΑΡΑΕΔΗ ΣΑ ΝΔΡΑ Ζ ΤΝΔΗΦΟΡΑ ΣΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΟΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ Χ ΜΔΟ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΓΗΑΦΖΜΗΖ Ζ ΖΜΑΗΑ ΣΟΤ INTERNET, ΣΧΝ ΗΣΟΛΟΓΗΧΝ (BLOGS) ΚΑΗ Ζ ΔΠΟΥΖ ΣΖ <<ΦΖΦΗΑΚΖ>> ΓΗΑΦΖΜΗΖ: ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΝΔΑ ΚΑΝΑΛΗΑ ΚΑΗ ΤΠΖΡΔΗΔ ΒΑΗΚΑ ΕΖΣΟΤΜΔΝΑ ΑΠΟ ΣΗ ΝΔΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΔΠΔΝΓΤΖ ΣΗ ΤΠΟΓΟΜΔ ΣΟ E-BUSINESS WATCH ΓΗΑ ΣΟΝ ΟΝ LINE ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΔ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ 3.2 ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔ ΜΔΑΕΟΝΣΑ ΣΟ INTERNET Ζ ΑΠΟΦΖ ΣΧΝ ΚΑΣΑΝΑΛΧΣΧΝ ΚΑΗ ΣΑ ΚΗΝΖΣΡΑ ΠΟΤ ΣΟΤ ΧΘΟΤΝ ΣΗ ONLINE ΤΝΑΛΛΑΓΔ ΟΗ ΑΛΛΑΓΔ ΠΟΤ ΔΦΔΡΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΣΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΣΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΤΝΑΛΛΑΓΧΝ Ζ ΝΔΑ ΣΑΖ ΠΟΤ ΑΝΑΓΤΔΣΑΗ ΜΔ ΣΖΝ ΔΚΣΔΣΑΜΔΝΖ ΥΡΖΖ ΣΖ ΑΤΡΜΑΣΖ ΚΗΝΖΣΖ ΣΖΛΔΦΧΝΗΑ ΓΗΑ ΠΛΟΖΓΖΖ ΚΑΗ ΔΚΣΔΛΔΖ ΤΝΘΔΣΟΣΔΡΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΣΟ ΠΡΟΦΗΛ ΣΟΤ ΤΓΥΡΟΝΟΤ ΚΑΣΑΝΑΛΧΣΖ-ΣΑΞΗΓΗΧΣΖ Ζ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΗ ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΣΟΝ ΥΧΡΟ ΣΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ONLINE ΣΟΤΡΗΜΟΤ

5 3.2.7 ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ Χ ΜΔΟ ΠΡΟΧΘΖΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΠΡΟΗΟΝΣΧΝ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΑΠΟ ΣΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΑ WEBSITES ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΔΠΗΣΤΥΗΑ ΔΝΟ ΗΣΟΣΟΠΟΤ ΤΣΖΜΑΣΑ ΠΟΤ ΒΑΗΕΟΝΣΑΗ ΣΖ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΠΡΟΦΗΛ ΥΡΖΣΖ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΡΗΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΓΗΚΣΤΑΚΧΝ ΣΟΠΧΝ ΤΝΟΦΖ-ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 3.3 Ο ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ Ζ ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΘΔΖ ΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΓΗΑΣΗ ΔΗΝΑΗ ΑΝΑΓΚΑΗΑ ΖΜΔΡΑ Ζ ΓΗΔΗΓΤΖ ΣΧΝ ΝΔΧΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΧΝ ΣΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΚΑΗ ΠΡΟΧΘΖΖ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΠΡΟΗΟΝΣΟ Ζ ΠΡΟΒΟΛΖ ΣΖ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ: ΜΗΑ ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΜΗΑ ΔΡΔΤΝΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΠΡΟΒΟΛΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΣΑ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΜΗΑ ΔΡΔΤΝΑ ΓΗΑ ΣΖΝ ΠΡΟΒΟΛΖ ΣΧΝ ΔΛΛΖΝΗΚΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΣΟ ΜΔΛΛΟΝ ΤΝΔΝΣΔΤΞΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ( INTERNET ) - 1 -

7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1:ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ( INTERNET ) 1.1 ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΓΔΝΗΚΑ Σν δηαδίθηπν ( Internet ζηα αγγιηθά ) ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο έλα θνηλσληθφ ή αθφκα θαη πνιηηηζκηθφ θαηλφκελν, αθνχ κέζα ζε απηφ δηαθηλνχληαη πιεξνθνξίεο πνπ θαιχπηνπλ θάζε δξαζηεξηφηεηα πάλσ ζε απηφλ ηνλ πιαλήηε. Σν Internet έρεη θαηαθέξεη λα αιιάμεη ξηδηθά ηε κνξθή ηεο επηθνηλσλίαο. Άλζξσπνη ηειείσο δηαθνξεηηθνί κεηαμχ ηνπο θάλνπλ βφιηεο κέζα ζην δίθηπν, δηνρεηεχνπλ πιεξνθνξίεο πξνο πάζα θαηεχζπλζε, αληαιιάζζνπλ απφςεηο θαη γίλνληαη θαζεκεξηλά κχζηεο ηνπ ειεθηξνληθνχ ηξφπνπ επηθνηλσλίαο. Σν δηαδίθηπν είλαη έλα παγθφζκην δίθηπν πνπ απνηειείηαη απφ ρηιηάδεο δίθηπα θάζε κνξθήο, κε εθαηνκκχξηα ππνινγηζηέο ζπλδεδεκέλνπο ζε απηά, δηαζθνξπηζκέλα ζε νιφθιεξε ηελ πδξφγεην. Γεκηνπξγήζεθε ζηε δεθαεηία ηνπ 1960, φηαλ ην Τπνπξγείν Άκπλαο ησλ Ζ.Π.Α. ( Department of Defence DoD ) απνθάζηζε ηελ θαηαζθεπή ελφο δηθηχνπ ππνινγηζηψλ εηεξνγελψλ θαη δηεζπαξκέλσλ, ην νπνίν ζα κπνξνχζε λα ιεηηνπξγεί αθφκε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ κέξνο ηνπ είρε θαηαζηξαθεί απφ πηζαλή πνιεκηθή θζνξά. Γηα λα γίλεη απηφ δπλαηφ, έπξεπε λα κελ ππάξρεη θεληξηθφ ζεκείν απφ ην νπνίν λα εμαξηάηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ δηθηχνπ, ελψ ζα έπξεπε λα αλαδεηεζεί ε θαηάιιειε κέζνδνο, κε ηελ νπνία ηα δηάθνξα ζεκεία ζα κπνξνχζαλ λα ζπλερίζνπλ λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο, έζησ θαη αλ θάπνην ηκήκα ήηαλ εθηφο ιεηηνπξγίαο. Σν 1964 ε πξφηαζε άξρηζε λα ζπδεηείηαη. Απηή ε πξφηαζε είρε λα θάλεη κε έλα θαηλνχξην δίθηπν ην νπνίν δελ ζα είρε θάπνην θεληξηθφ ππνινγηζηή. Αιιά επηπιένλ φινη νη θφκβνη ζα ήηαλ κεηαμχ ηνπο φκνηνη θαη ζα κπνξνχζαλ λα ζηέιλνπλ - 2 -

8 θαη λα ιακβάλνπλ κελχκαηα. Όια απηά ηα κελχκαηα ζα ζηέιλνληαλ ζε κνξθή ςεθηαθνχ παθέηνπ θαη θάζε έλα απφ απηά ζηε δηθή ηνπ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε. Απηφ πνπ είλαη ην ζεκαληηθφ εδψ, είλαη φηη : Σν κήλπκα δελ ρξεηάδεηαη λα εηζέιζεη κέζα από έλαλ θεληξηθό ππνινγηζηή ν νπνίνο πξέπεη λα ην επεμεξγαζηεί θαη κεηά λα ην ζηείιεη, αιιά ζα κπνξεί λα ζηαιεί από ηνλ έλαλ θόκβν ζηνλ άιιν. Απηφ ζεκαίλεη φηη έζησ θαη αλ έλα απφ ηα κεραλήκαηα ηνπ δηθηχνπ θαηαζηξαθεί, νη άιινη θφκβνη ζα είλαη αθφκα ζε ζέζε λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο. Σν 1968 έγηλε ε πξψηε δνθηκή ηέηνηνπ δηθηχνπ ζην εζληθφ εξγαζηήξην εξεπλψλ ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο θαη ην 1969 ην DoD δεκηνχξγεζε έλα ηέηνην δίθηπν ην νπνίν εγθαηαζηάζεθε ζην παλεπηζηήκην Καιηθφξληαο θαη Νέαο Τφξθεο γλσζηφ θαη σο UCLA ( university of California and New York ) πνπ νλνκάζηεθε ARPANET, κε βαζηθή δπλαηφηεηα ηελ επηθνηλσλία δπν ππνινγηζηψλ κέζα απφ ηηο νπνηεζδήπνηε, θάζε ζηηγκή, δηαζέζηκεο ζπλδέζεηο. ηελ αξρή ην δίθηπν απνηεινχληαλ απφ ππνινγηζηέο θπβεξλεηηθψλ ππεξεζηψλ θαη παλεπηζηεκίσλ ησλ Ζ.Π.Α. ηελ ζπλέρεηα, εμειίρηεθε ζε δίθηπν απνηεινχκελν απφ αλεμάξηεηα ηνπηθά δίθηπα ππνινγηζηψλ δηαθνξεηηθήο ηερλνινγίαο, εηαηξηψλ, νξγαληζκψλ θαη αθαδεκατθψλ ηδξπκάησλ. Οη βαζηθέο ππεξεζίεο ηνπ ήηαλ ε κεηαθνξά αξρείσλ, ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν θαη ε απνκαθξπζκέλε ζχλδεζε. Οη ππεξεζίεο απηέο εμαθνινπζνχλ λα είλαη απφ ηηο βαζηθέο ηνπ Γηαδηθηχνπ. Σν 1990 ην ARPANET, κεηνλνκάζηεθε ζε Internet ( ζηα ειιεληθά ζπλεζίδεηαη ν φξνο Γηαδίθηπν ) θαη κε ην φλνκα απηφ, αιιά κε ζπλερείο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζπλερίδεη θαη ζήκεξα. Γηα ηε ζχλδεζε ησλ ππνινγηζηψλ ηνπ δηθηπνχ ρξεζηκνπνηήζεθε κηα νηθνγέλεηα απφ πξσηφθνιια επηθνηλσλίαο, ε νπνία πξνήιζε απφ ην Παλεπηζηήκην Berkley ηεο Καιηθφξληα, κε βαζηθφηεξα ην TCP ( Transmission Control Protocol ) θαη ην IP ( Internet Protocol ), ηα νπνία θαζνξίδνπλ ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε πιεξνθνξία κεηαδίδεηαη απφ ηνλ έλαλ ππνινγηζηή ζηνλ άιιν. Απηά ηα δχν απνηέιεζαλ θαη απνηεινχλ θαη ζήκεξα ηα βαζηθά πξσηφθνιια επηθνηλσλίαο ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ ηερλνινγία TCP/IP πξνέθπςε απφ ηελ αλάγθε αλάπηπμεο κηαο πξνηππνπνηεκέλεο δηαδηθαζίαο επηθνηλσλίαο, ε νπνία ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ κεγάιε πνηθηιία ζπζηεκάησλ. Ζ αλάγθε γηα ηελ επηθξάηεζε ελφο κφλν πξφηππνπ θαη ην γεγνλφο, φηη ηα πξσηφθνιια TCP/IP ήηαλ εχθνια δηαζέζηκα ζηνλ θαζέλα ήηαλ νη ζεκαληηθφηεξνη παξάγνληεο, πνπ ζπλέβαιιαλ ζηελ επηηπρία ηνπο. Έηζη, ηα πξσηφθνιια TCP/IP ρξεζηκνπνηήζεθαλ απφ δηάθνξνπο θαηαζθεπαζηέο σο πξφηππα γηα ηελ επηθνηλσλία ησλ ζπζηεκάησλ, πνπ θαηαζθεχαδαλ. Σν γεγνλφο απηφ εμαζθαιίδεη, φηη ηα πξσηφθνιια TCP/IP είλαη ίδηα ζε φια ηα ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα, αλεμάξηεηα ηνπ θαηαζθεπαζηή. Σν ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα ησλ πξσηνθφιισλ TCP/IP, είλαη φηη δχν ππνινγηζηέο δηαθνξεηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, πνπ πξνέξρνληαη απφ δηαθνξεηηθνχο θαηαζθεπαζηέο κπνξνχλ λα επηθνηλσλήζνπλ θαηεπζείαλ ν έλαο κε ηνλ άιιν, ρσξίο λα είλαη απαξαίηεηεο ιεηηνπξγίεο κεηαηξνπήο δεδνκέλσλ απφ έλα πξσηφθνιιν ζε άιιν. Έηζη, έλα νιφθιεξν δίθηπν, πνπ απνηειείηαη απφ πιηθφ ( hardware ) πνηθίισλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη δηαθνξεηηθψλ θαηαζθεπαζηψλ κε δηαθνξεηηθά ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη κε ηα ίδηα πξσηφθνιια δηθηχνπ. Σα πξσηφθνιια TCP θαη IP εγθξίζεθαλ σο βαζηθά πξσηφθνιια επηθνηλσλίαο ηνπ δηθηχνπ ARPANET ην ήκεξα, ην δηαδίθηπν ζπλδέεη εθαηνκκχξηα ρξήζηεο ζηνλ πιαλήηε θαη απνηειεί ηε κεγαιχηεξε πεγή πιεξνθνξίαο, αληαιιαγήο κελπκάησλ θαη ηδεψλ. Μαο - 3 -

9 δίλεη ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε λέα, πιεξνθνξίεο θαη βάζεηο δεδνκέλσλ ζε παγθφζκηα θιίκαθα νη νπνίεο είλαη ρξήζηκεο γηα θάζε επηζηήκνλα, εηαηξεία, νξγαληζκφ, εθπαηδεπηηθφ ίδξπκα θαη γεληθά θάζε ζχγρξνλν άλζξσπν. Δπίζεο, επηηξέπεη ηε ρξήζε πνιιψλ θαη δηαθνξεηηθψλ εθαξκνγψλ, πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ επηθνηλσλία, φπσο είλαη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ( ), νη ειεθηξνληθέο νκάδεο ζπδεηήζεσλ ( newsgroups ), νη ειεθηξνληθέο ιίζηεο αλαθνηλψζεσλ ( mailing lists ), ε επηθνηλσλία ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ( chat ), νη ηειεδηαζθέςεηο ( net-meeting ) θ.ά. Όζνλ αθνξά ζε επηρεηξεζηαθέο εθαξκνγέο ην δηαδίθηπν δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα ειεθηξνληθφ εκπφξην ( e-commerce ), εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε απφ απφζηαζε ( e-learning & e-training ), θαζψο θαη εξγαζία απφ απφζηαζε, δειαδή ηειέ-εξγαζία ( teleworking ) ΟΝΟΜΑΣΑ, ΓΗΔΤΘΤΝΔΗ, ΤΝΓΔΖ ΜΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ Ο θάζε ππνινγηζηήο πνπ είλαη ζπλδεδεκέλνο ζην δηαδίθηπν, γηα λα αλαγλσξίδεηαη απφ ηνπο άιινπο, έρεη κηα θαη κνλαδηθή παγθνζκίσο δηεχζπλζε, ηελ IP ζηελ νπνία αλαθεξζήθακε ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην. Τπάξρεη έλα ηεξαξρηθφ ζρήκα παξαρψξεζεο IP δηεπζχλζεσλ, ην νπνίν εμαζθαιίδεη φηη ε IP δηεχζπλζε ελφο ππνινγηζηή δελ ζα δνζεί θαη ζε θάπνηνλ άιιν. Ηεξαξρηθά ην θάζε επίπεδν δηαζέηεη πεξηνρέο δηεπζχλζεσλ ζην ακέζσο επφκελν ηνπ, απφ απηέο πνπ έρεη ζηε δηθαηνδνζία ηνπ. Σελ επζχλε ζε πξψην επίπεδν ηελ έρεη ν νξγαληζκφο IANA ( Internet Assigned Numbers Authority ). ε δεχηεξν επίπεδν ππάξρνπλ ηξεηο νξγαληζκνί πνπ έρνπλ ηελ επζχλε ησλ δηεπζχλζεσλ γηα ηελ Αζία θαη ηνλ Δηξεληθφ ε APNIC ( Asia & Pasific Network Information Center ), γηα ηελ Δπξψπε ε Ripe ( Reseau IP Europeens ) θαη γηα ηελ Ακεξηθή ε ARIN ( America Registry for Internet Numbers ). ε ηξίην επίπεδν, ηέινο, ηελ επζχλε ηελ έρνπλ νη εζληθνί παξνρείο δηαδηθηύνπ. Ο θάζε θνξέαο δηαρεηξίδεηαη έλα ππνζχλνιν ηνπ ησλ IP δηεπζχλζεσλ πνπ ηνπ παξαρσξεί ν ακέζσο αλψηεξνο ηνπ. Έηζη αλ θάπνηνο εηαηξεία, νξγαληζκφο θιπ. ζέιεη λα ζπλδέζεη ην δίθηπν ηνπ ζην δηαδίθηπν θαη επνκέλσο ρξεηάδεηαη IP δηεπζχλζεηο γηα ηνπο ππνινγηζηέο ηνπ, ζα πξέπεη λα απεπζχλεηαη ζηνλ παξνρέα δηαδηθηχνπ πνπ ζα ζπλδεζεί θαη ν νπνίνο, κέζα απφ ην πην πάλσ ζρήκα, θξνληίδεη λα ηνπ παξαδνζνχλ νη κνλαδηθέο δηεπζχλζεηο πνπ ρξεηάδεηαη. Απηφ πνπ γίλεηαη είλαη λα ηνπ παξαρσξείηαη έλα ππνζχλνιν IP δηεπζχλζεσλ θαη ζηε ζπλέρεηα είλαη επζχλε ηνπ δηαρεηξηζηή ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ λα δψζεη ηηο δηεπζχλζεηο απηέο ζε θάζε ππνινγηζηή. Οη ππνινγηζηέο πνπ έρνπλ κφληκε ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν έρνπλ ζηαζεξή δηεχζπλζε, φπσο ζπκβαίλεη κε ηα ππνπξγεία, ηνπο νξγαληζκνχο, ηηο εηαηξείεο θιπ. Οη απινί ρξήζηεο ζπλδένληαη πξνζσξηλά κε θάπνηνλ παξνρέα ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ (Internet Service Provider-ISP) κέζσ απιήο ηειεθσληθήο ζχλδεζεο. ε απηνχο, γηα ιφγνπο νηθνλνκίαο δηεπζχλζεσλ, ζπλήζσο απνδίδεηαη κηα κνλαδηθή IP δηεχζπλζε πξνζσξηλά θαη γηα φζν δηαξθεί ε ζχλδεζε ηνπο κε ην δηαδίθηπν. Ζ ζχλδεζε απηή ρνξεγείηαη έλαληη ζπλδξνκήο ή φρη, αλάινγα κε ηνλ παξνρέα ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ. Ο ρξήζηεο επηθνηλσλεί ηειεθσληθά κε ηνλ παξνρεά θαη εθ φζνλ αλαγλσξηζηεί ( κέζσ ελφο αλαγλσξηζηηθνχ νλφκαηνο-user name- θαη ζπλζεκαηηθνχ-password ), ζπλδέεηαη ζην δηαδίθηπν. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο νη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ πξέπεη λα αλαθεξζνχλ ζηε δηεχζπλζε θάπνηνπ ππνινγηζηή. Δπεηδή ε IP δηεχζπλζε είλαη δχζθνιν λα απνκλεκνλεπζεί, ππάξρεη ( παξάιιεια κε απηφ ην ζρήκα ησλ IP δηεπζχλζεσλ ) έλα δεχηεξν ζρήκα, ζην νπνίν ηα νλφκαηα ησλ ππνινγηζηψλ απνηεινχληαη απφ ιέμεηο πνπ - 4 -

10 ρσξίδνληαη κε ηειεία. Γεδνκέλνπ φηη ε αλάγθε γηα κνλαδηθφηεηα εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη θαη ζε απηφ ην ζρήκα, ζε θάζε δίθηπν ην νπνίν ζπλδέεηαη ζην δηαδίθηπν παξαρσξείηαη έλα κνλαδηθφ φλνκα πνπ νλνκάδεηαη domain name. Έηζη γηα παξάδεηγκα ην ypepth.gr είλαη ην φλνκα ηνπ δηθηχνπ ηνπ ΤΠΔΠΘ. Σν φλνκα θάζε ππνινγηζηή ζε έλα δίθηπν δεκηνπξγείηαη απφ έλα φλνκα, ην νπνίν αθνινπζείηαη απφ ην domain name. Έλαο, ινηπφλ ππνινγηζηήο ζην ΤΠΔΠΘ ζα κπνξνχζε λα ιέγεηαη: dias.ypepth.gr. Σελ επζχλε γηα ηελ απφδνζε νλνκάησλ ζηνπο ππνινγηζηέο έρεη ν δηαρεηξηζηήο ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ. Δπεηδή νη ππνινγηζηέο ζηε κεηαμχ ηνπο επηθνηλσλία ρξεζηκνπνηνχλ IP δηεπζχλζεηο, ππάξρεη έλαο κεραληζκφο αληηζηνίρεζεο νλνκάησλ θαη IP δηεπζχλζεσλ πνπ θαιείηαη DNS ( Domain Name System ). Έηζη γηα παξάδεηγκα ην φλνκα αληηζηνηρίδεηαη, κέζσ απηνχ ηνπ κεραληζκνχ, ζηελ IP δηεχζπλζε Καη ηα δχν πξνζδηνξίδνπλ έλαλ ζπγθεθξηκέλν ππνινγηζηή ζην ηνπηθφ δίθηπν ηεο Διιεληθήο Μαζεκαηηθήο Δηαηξείαο ΟΗ ΤΠΖΡΔΗΔ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ Οη ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη ζρεδηαζκέλεο κε βάζε ην κνληέιν πειάηεεμππεξεηεηή. Γηα θάζε ππεξεζία ππάξρεη κηα εθαξκνγή πνπ εθηειείηαη ζε θάπνηνλ ππνινγηζηή θαη παξέρεη ζπγθεθξηκέλεο δπλαηφηεηεο ζηνλ ρξήζηε, γηα παξάδεηγκα πξνζθέξεη ηα πξαθηηθά ελφο ζπλεδξίνπ. Απηή ε εθαξκνγή είλαη ν εμππεξεηεηήο. Γηα λα πάξεη θάπνηνο ηα πξαθηηθά, πξέπεη λα εθηειέζεη κηα άιιε εθαξκνγή ζην δηθφ ηνπ ππνινγηζηή, κέζσ ηεο νπνίαο ζα ζπλδεζεί κε ηνλ εμππεξεηεηή, ζα ηνπ δεηήζεη ηα ζπγθεθξηκέλα αξρεία, ψζηε λα ηα κεηαθέξεη ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ. Απηή ε εθαξκνγή είλαη ν πειάηεο. Ζ επηθνηλσλία κεηαμχ πειάηε-εμππεξεηεηή γίλεηαη κε ηελ ρξήζε ηνπ θαηάιιεινπ πξσηνθφιινπ, ην νπνίν απνηειεί ηε «γιψζζα ζπλελλφεζεο»κεηαμχ ησλ δπν εθαξκνγψλ. Οη πην βαζηθέο ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη νη αθφινπζεο: Ζιεθηξνληθό ηαρπδξνκείν ( electronic mail, ) Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν,είλαη ππεξεζία ηνπ δηαδηθηχνπ, αληίζηνηρε ηνπ θιαζζηθνχ ηαρπδξνκείνπ πνπ επηηξέπεη ηελ ειεθηξνληθή αιιεινγξαθία κεηαμχ ρξεζηψλ ηνπ δηθηχνπ (πνπ δηαζέηνπλ δηεχζπλζε ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ).ζ απφθηεζε πξφζβαζεο ζην Internet κέζν θάπνηνπ παξνρέα πνπ πξνζθέξεη αληίζηνηρεο ππεξεζίεο πεξηιακβάλεη ζε φιεο ζρεδφλ ηηο πεξηπηψζεηο ηε δπλαηφηεηα αληαιιαγήο κελπκάησλ κε άιινπο ρξεζηέο ηνπ Γηθηχνπ κέζν ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ ν ρξήζηεο απνθηά κηα κνλαδηθή ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ( address ). Μηα ηέηνηα δηεχζπλζε έρεη θαηά θαλφλα κνξθή username@hostdomain ( γηα παξάδεηγκα κηα ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ζα είλαη σο εμήο: zmaissis@otenet.gr ). To πξψην ζπλζεηηθφ είλαη ην φλνκα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν ρξήζηεο φηαλ ζπλδέεηαη ζην δίθηπν (username). Σν δεχηεξν ζπλζεηηθφ πεξηγξάθεη επαθξηβψο ηνλ ππνινγηζηή ηνπ παξνρέα πνπ έρεη αλαιάβεη ηε δηαρείξηζε ησλ ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ ( ζην παξάδεηγκα ν ππνινγηζηήο πνπ δηαρεηξίδεηαη ηα ειεθηξνληθά κελχκαηα είλαη otenet.gr ). Σα δπν ζπλζεηηθά ρσξίδνληαη απφ ην ην νπνίν αληηζηνηρεί ζηελ αγγιηθή ιέμε at θαη ζεκαίλεη ζηνλ. Σελ ιήςε θαη απνζηνιή ησλ κπλεκαηψλ ηελ αλαιακβάλνπλ ηα πξσηφθνιια SMTP ( Simple Mail Transfer Protocol ) θαη ην POP3 ( Post office Protocol version 3). Καη ζηηο δπν πεξηπηψζεηο ηα κελχκαηα πνπ αληαιιάζζεη ν ρξήζηεο απνζεθεχνληαη πξνζσξηλά ζην server ηνπ παξνρέα κέρξη ν ρξήζηεο λα - 5 -

11 ζπλδεζεί ζε απηφλ. ηελ πεξίπησζε ηνπ STMP ν ρξήζηεο δεηά ηε κεηαθνξά ησλ κελπκάησλ ζην ζχζηεκα ηνπ, ελψ κε ην POP3 απηή γίλεηαη απηφκαηα γηα φια ηα κελχκαηα ( κεξηθέο εθαξκνγέο client επηηξέπνπλ ζην ρξήζηε λα αθήζεη φια ηα κελχκαηα ζην server ηνπ παξνρέα ή λα αξλεζεί ηε κεηαθνξά φζσλ μεπεξλνχλ θάπνην φξην κεγέζνπο). Πην επέιηθην παξνπζηάδεηαη ην λεφηεξν πξσηφθνιιν IMAP (Internet Message Access Protocol), ην νπνίν επηηξέπεη ζην ρξήζηε λα κεηαθέξεη ζην ζχζηεκα ηνπ κφλν ηηο θεθαιίδεο κελπκάησλ λα δεκηνπξγεί θαηαιφγνπο ή ζπξίδεο γηα πνιιαπινχο ρξήζηεο ζηνλ server θ.ά. Απφ ηε ζηηγκή πνπ απνθηήζεη θάπνηνο ηε δηθή ηνπ δηεχζπλζε θαη εγθαηαζηήζεη ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ κελπκάησλ ζην ζχζηεκα ηνπ, είλαη έηνηκνο λα αιιάμεη κελχκαηα κε άιινπο ρξήζηεο ηνπ Γηθηχνπ. Θα πξέπεη επίζεο λα αλαθέξνπκε φηη ε επηθνηλσλία κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ δελ εγγπάηαη γεληθά ην απφξξεην. Ο ρξφλνο πνπ ρξεηάδεηαη έλα κήλπκα λα θηάζεη ζηνλ πξννξηζκφ ηνπ είλαη απφ δεπηεξφιεπηα έσο ειάρηζηα ιεπηά, αλεμάξηεηα απφ ην ζεκείν ηνπ πιαλήηε ζην νπνίν βξίζθεηαη ν παξαιήπηεο. Δάλ ππάξμεη πξφβιεκα θπζηθήο ζχλδεζεο, ην κήλπκα πεξηκέλεη ζηνλ ηειεπηαίν θφκβν γηα νξηζκέλν ρξφλν θαη αλ δελ απνθαηαζηαζεί ε επηθνηλσλία, ηφηε επηζηξέθεη ζηνλ απνζηνιέα. Θεκαηηθέο ηαρπδξνκηθέο ιίζηεο ( mailing list ) Οη ζεκαηηθέο ηαρπδξνκηθέο ιίζηεο είλαη κηα ππεξεζία πνπ βαζίδεη ηελ ιεηηνπξγία ηεο ζηελ αληαιιαγή κελπκάησλ κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Πξφθεηηαη γηα έλα κέζν επηθνηλσλίαο, αληαιιαγήο απφςεσλ θαη πιεξνθνξηψλ κεηαμχ αλζξψπσλ πνπ έρνπλ θνηλφ ελδηαθέξνλ γχξσ απφ έλα ζέκα. Απφ ηερληθή άπνςε ε ζεκαηηθή ιίζηα είλαη κηα ηαρπδξνκηθή δηεχζπλζε ζε θάπνηνλ ππνινγηζηή, ε νπνία δελ αληηζηνηρεί ζε πξφζσπν αιιά ζε κεραληζκφ ν νπνίνο δηαλέκεη ζε φζνπο είλαη κέιε ηεο ιίζηαο θάζε κήλπκα πνπ απνζηέιιεηαη ζε απηή ηελ δηεχζπλζε. Όηαλ δειαδή θάπνηνο ζηέιλεη έλα κήλπκα ζηε δηεχζπλζε ηεο ιίζηαο απηή πξνσζείηαη απηφκαηα ζε φια ηα κέιε ηεο. Ζιεθηξνληθά λέα ( usenet ) Σα ειεθηξνληθά λέα, είλαη κηα άιιε ππεξεζία ηνπ δηαδηθηχνπ, ε νπνία εμππεξεηεί παξφκνηεο αλάγθεο φπσο θαη νη ζεκαηηθέο ιίζηεο, αθνινπζψληαο φκσο έλα δηαθνξεηηθφ ηξφπν θνηλνπνίεζεο ησλ κελπκάησλ. Μνηάδεη πεξηζζφηεξν κε έλα ζχλνιν ειεθηξνληθψλ πεξηνδηθψλ, φπνπ ν θαζέλαο κπνξεί είηε λα ζηείιεη έλα κήλπκα γηα θαηαρψξεζε ή απιψο λα ηα δηαβάζεη. Απηά ηα ειεθηξνληθά πεξηνδηθά νλνκάδνληαη νκάδεο λέσλ ( news groups ) θαη ην θαζέλα είλαη αθηεξσκέλν ζηε ζπδήηεζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζέκαηνοαληηθείκελνπ. Ζ δηαθίλεζε ησλ λέσλ γίλεηαη απφ ζπγθεθξηκέλνπο ππνινγηζηέο ηνπ δηθηχνπ πνπ νλνκάδνληαη εμππεξεηεηέο λέσλ ( news servers ). ε αληίζεζε κε ηηο ζεκαηνινγηθέο ιίζηεο, πνπ είλαη δηαζέζηκεο ζε νπνηνλδήπνηε έρεη ειεθηξνληθή ηαρπδξνκηθή δηεχζπλζε, ηα ειεθηξνληθά λέα απαηηνχλ ηελ χπαξμε δπλαηφηεηαο ζχλδεζεο κε θάπνηνλ εμππεξεηεηή λέσλ, πνπ κπνξεί λα κελ είλαη δηαζέζηκνο ζην ζπγθεθξηκέλν ππνδίθηπν. Δπίζεο, δελ είλαη δηαζέζηκεο φιεο νη νκάδεο απφ φινπο ηνπο εμππεξεηεηέο. Ζ απνζηνιή θαη αλάγλσζε ησλ λέσλ γίλεηαη απφ εηδηθά πξνγξάκκαηα πνπ νλνκάδνληαη αλαγλψζηεο λέσλ ( news readers ). Σα πξνγξάκκαηα ειεθηξνληθνχ - 6 -

12 ηαρπδξνκείνπ, πνιιέο θνξέο, δίλνπλ ηαπηφρξνλα θαη δπλαηφηεηεο πξφζβαζήο ζηα ειεθηξνληθά λέα. Μεηαθνξά αξρείσλ ( File Transfer Ρrνtνcol-FTP ) Ο κεραληζκφο κεηαθνξάο αξρείσλ απφ έλα ππνινγηζηή ζε έλα άιιν είλαη απφ ηηο παιαηφηεξεο ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη αθνινπζεί ην εηδηθφ πξσηφθνιιν κεηαθνξάο αξρείσλ πνπ είλαη ην FTP. Γηα λα κπνξεί έλαο ρξήζηεο λα θάλεη κηα ηέηνηα κεηαθνξά, πξέπεη θαλνληθά λα έρεη έλα ινγαξηαζκφ ( user name θαη password ) θαη ζηνπο δχν ππνινγηζηέο. Δμαίξεζε απνηειεί ην ιεγφκελν anonymous ftp, φπνπ ν αληίζηνηρνο ππνινγηζηήο πνπ έρεη ηα αξρεία επηηξέπεη ηε ζχλδεζε ζε νπνηνδήπνηε ρξήζηε ηνπ δηθηχνπ, κε ηε ρξήζε ησλ θσδηθψλ «anonymous»ή «ftp». Απνκαθξπζκέλε ζύλδεζε (telnet ) Ζ απνκαθξπζκέλε ζχλδεζε είλαη κηα ππεξεζία πνπ επηηξέπεη ζε θάπνηνλ ρξήζηε λα ζπλδεζεί κέζσ ηνπ δηθηχνπ κε έλα ππνινγηζηή θαη λα εξγαζηεί ζαλ λα βξίζθεηαη ζε ηεξκαηηθφ ζπλδεδεκέλν θαηεπζείαλ ζε απηφλ ηνλ ππνινγηζηή. Γηα ηε ζχλδεζε κε ηνλ απνκαθξπζκέλν ππνινγηζηή απαηηείηαη ε γλψζε ηεο δηεχζπλζεο ηνπ θαζψο θαη ε χπαξμε ινγαξηαζκνχ ζε απηφλ. Παγθόζκηνο Ηζηόο ( World Wide Web-WWW ) Απφ ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 σο ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 νη πιεξνθνξίεο πνπ δηαθηλνχληαλ µέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ήηαλ απνθιεηζηηθά ζε κνξθή θεηκέλνπ θαη ε ρξήζε ηνπ απαηηνχζε ηε γλψζε πνιχπινθσλ εληνιψλ. Απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ν Παγθφζκηνο Ηζηόο ή World Wide Web έγηλε ε πην δεκνθηιήο ππεξεζία ηνπ δηαδηθηχνπ αθνχ µαο επηηξέπεη λα βιέπνπκε φια ηα πεξηερφκελα ηνπ δηαδηθηχνπ ζε έλα γξαθηθφ θαη εχθνιν ζηε ρξήζε πεξηβάιινλ. Ο Παγθφζκηνο Ηζηφο είλαη ε «πνιπκεζηθή» φςε ηνπ δηθηχνπ. Δίλαη έλα θαηαλεκεκέλν ζχζηεκα ππεξκέζσλ ( distributed hypermedia system ) κε κεγάιε πνηθηιία ηερλνινγηψλ. Πξφθεηηαη γηα εθαξκνγή πειάηε - εμππεξεηεηή, ππάξρεη έλαο εμππεξεηεηήο, ν web server, πνπ πξνζθέξεη ηελ πιεξνθνξία θαη έλα θαηάιιειν πξφγξακκα ζην ρξήζηε, πνπ ηελ εκθαλίδεη ζηελ νζφλε ηνπ ππφ κνξθή ειεθηξνληθψλ ζειίδσλ κε εηθφλεο, θείκελα, θιπ. Οη ζειίδεο νλνκάδνληαη ηζηνζειίδεο ( web pages ). To πξφγξακκα πνπ ηηο εκθαλίδεη ζηελ νζφλε θαη επηηξέπεη ηε κεηάβαζε κέζσ ζπλδέζκσλ ζε άιιεο ηζηνζειίδεο ηνπ ίδηνπ ή άιινπ εμππεξεηεηή ηνπ Παγθφζκηνπ Ηζηνχ, ιέγεηαη θπιινκεηξεηήο ( browser ).Ο Παγθφζκηνο Ηζηφο ζηεξίδεηαη: ζην πξσηφθνιιν HTTP ( HyperText Transfer Protocol ) πνπ θαζνξίδεη ηελ επηθνηλσλία ηνπ θπιινκεηξεηή κε ηνλ εμππεξεηεηή ηζηνζειίδσλ θαη ζηε γιψζζα HTML ( HyperText Markup Language ), ε νπνία είλαη κηα γιψζζα πεξηγξαθήο ππεξθεηκέλνπ, πνπ θαζνξίδεη ην ηξφπν γξαθήο ησλ ηζηνζειίδσλ. Σν HTTP αιιά θαη ε HTML ζπλερψο επεθηείλνληαη ψζηε λα θαηαζηήζνπλ δπλαηή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πνπ δελ είραλ εμαξρήο πξνβιεθζεί. Γηα λα κπνξνχλ νη θπιινµεηξεηέο λα εληνπίδνπλ ηηο πιεξνθνξίεο, θάζε ηζηνζειίδα - 7 -

13 έρεη µία θαη κνλαδηθή δηεχζπλζε ζην δηαδίθηπν, πνπ νλνκάδεηαη URL ( Uniform Resource Locator- Οκνηόκνξθνο εληνπηζηήο πόξσλ ). Γηα ην URL ρξεζηκνπνηνχληαη µφλν ιαηηληθνί ραξαθηήξεο θαη ε κνξθή ηνπ ζηνλ Παγθφζκην Ηζηφ είλαη ζπλήζσο σο εμήο: Γηα παξάδεηγκα, ην URL ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο είλαη φπνπ ην «www» αλαθέξεηαη ζηνλ Παγθφζµην Ηζηφ, ην «ypan» είλαη ζπληφµεπζε ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο θαη ην «gr» αλαθέξεηαη ζηελ Διιάδα. πλεπψο, απφ ηα δχν ηειεπηαία γξάµµαηα µπνξνχµε λα θαηαιάβνπκε απφ πνηα ρψξα πξνέξρεηαη ε ηζηνζειίδα. Ζ Ηηαιία αληίζηνηρα ρξεζηκνπνηεί ην.it, ε Γεξκάληα ην.de ε Αγγιία ην.uk, ε Γαιιία ην.fr, ε Ηζπαλία ην.es θηι. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη ΖΠΑ φπνπ εθεί ρξεζηκνπνηνχληαη γξάµµαηα ελδεηθηηθά µε ην είδνο ησλ παξερφµελσλ πιεξνθνξηψλ, γηα παξάδεηγκα ην.com αλαθέξεηαη ζε εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο, ην.edu ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα, ην.gov ζε θπβεξλεηηθνχο νξγαληζκνχο, ην.mil ζην ζηξαηφ, ην.net ζηα δίθηπα θαη ην.org ζε νξγαληζκνχο. Σα ηξία µέξε πνπ απνηεινχλ µηα ηππηθή δηεχζπλζε ζηνλ Παγθφζκην Ηζηφ νλνκάδνληαη Ολφκαηα Υψξνπ ή Domain Names. Σν ζχλνιν ησλ ηζηνζειίδσλ πνπ βξίζθνληαη θάησ απφ ην ίδην φλνκα ρψξνπ ( domain name ) νλνκάδεηαη δηθηπαθφο ηφπνο ή web site. Ζ πξψηε ζειίδα ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ ιεηηνπξγεί ζπλήζσο φπσο θαη ν πίλαθαο πεξηερνκέλσλ ελφο βηβιίνπ, παξνπζηάδνληαο ηηο νκάδεο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ πεξηέρνληαη ζην ζπγθεθξηκέλν δηθηπαθφ ηφπν. Μεηαθηλψληαο ην δείθηε ηνπ πνληηθηνχ ζηε ζειίδα ζα δηαπηζηψζεηε φηη ζε νξηζκέλα ζεκεία ν δείθηεο κεηακνξθψλεηαη ζε ρεξάθη. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζην ζπγθεθξηκέλν ζεκείν ππάξρεη έλαο δεζκφο (link), θαη εάλ θάλεηε θιηθ επάλσ ηνπ, ηφηε ζα κεηαθεξζείηε ζε άιιε ηζηνζειίδα ζηνλ ίδην ή άιιν δηθηπαθφ ηφπν. Άιιεο Τπεξεζίεο-Δθαξκνγέο ηελ ζπλέρεηα ζα αλαθεξζνχκε ζε δηάθνξεο ππεξεζίεο ηνπ Γηαδηθηχνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε κεγάιν βαζκφ. Ζ ζπλνκηιία (Chat) είλαη κηα ππεξεζία άκεζεο επηθνηλσλίαο κηαο νκάδαο ρξεζηψλ κέζσ αληαιιαγήο κελπκάησλ, ζπλήζσο γχξσ απφ έλα ζέκα. Γηα λα γίλεη απηφ αλνίγεηαη έλαο «ρψξνο ζπλνκηιίαο ε θαλάιη επηθνηλσλίαο», ζπλδένληαη κε απηφ ρξήζηεο, κέζσ εηδηθνχ ινγηζκηθνχ, θαη εμειίζζεηαη κεηαμχ ηνπο κηα «θνπβεληνχια». Ο θάζε ρξήζηεο απηήο ζπλνκηιεί κε ηνπο ππφινηπνπο κε θείκελν ην νπνίν εκθαλίδεηαη άκεζα ζηελ νζφλε ησλ κειψλ ηεο νκάδαο. Σελ φιε δηαδηθαζία ηελ επνπηεχεη θάπνηνο εμππεξεηεηήο chat. Ζ ηειεδηάζθεςε πνπ είλαη έλαο άιινο ηξφπνο επηθνηλσλίαο κέζα απφ ην δηαδίθηπν. Οη ζπκκεηέρνληεο ζπλδένληαη κε ηνλ θαηάιιειν εμππεξεηεηή θαη ζπλνκηινχλ κε ηνπο ππφινηπνπο κε ππνζηήξημε θεηκέλνπ πνπ πιεθηξνινγείηαη, ερεηηθή απφ κηθξφθσλν θαη νπηηθή κε ηελ ρξήζε βηληενθάκεξαο ( ζηελ πεξίπησζε κεηάδνζεο εηθφλαο απαηηνχληαη κεγάιεο ηαρχηεηεο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ ). Δθπαίδεπζε. Σν Internet είλαη έλαο ρψξνο ν νπνίνο κπνξεί λα καο παξέρεη απεξηφξηζηεο πιεξνθνξίεο. Έηζη ρξεζηκνπνηείηαη θαη απφ ηνπο δηδάζθνληεο αιιά θαη απφ ηνπο καζεηέο νη νπνίνη καζαίλνπλ εμεξεπλψληαο

14 Ζιεθηξνληθό Δκπόξην. ηνλ παγθφζκην ηζηφ αλαπηχζζνληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν ηνπνζεζίεο κε αληηθείκελν ηνπο ηελ πξνβνιή θαη πψιεζε πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. ε έλα ηέηνην «ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα κπνξνχκε λα αλαδεηήζνπκε έλα πξντφλ, λα δνχκε ηα ζηνηρεία πνπ ην αθνξνχλ, φπσο ε ηηκή ηνπ, θαη ζηε ζπλέρεηα λα ην παξαγγείινπκε. Ζ ππεξεζία απηή εμαπιψλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν, αληηθαζηζηψληαο κέξνο απφ ην παξαδνζηαθφ εκπφξην. Γηθηπαθά παηρλίδηα. Δθηφο απφ ηελ δνπιεηά ην Internet πξνζθέξεηαη θαη γηα δηαζθέδαζε. Έηζη νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ ζε έλα εμππεξεηεηή θαη κέζσ απηνχ κπνξνχλ λα παίμνπλ δηάθνξα παηρλίδηα κε αληηπάινπο νη νπνίνη κπνξεί λα βξίζθνληαη νπνπδήπνηε ζηνλ θφζκν. 1.2 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην απνηειεί αλαπφζπαζην θνκκάηη ηνπ παγθνζκίνπ εκπνξίνπ ζηηο εκέξεο καο. Γηα πνιινχο ζεσξείηαη ίζσο ε δεχηεξε κεγαιχηεξε ηερλνινγηθή εμέιημε κεηά ηε βηνκεραληθή επαλάζηαζε, θαζψο εμνηθνλνκεί ρξφλν θαη ρξήκα θαη κπνξεί λα κεηακνξθψζεη κηα κηθξή εηαηξία αθφκα θαη ζε θνινζζφ. Απηή ηε ζηηγκή πεξηζζφηεξνη απφ άλζξσπνη ζε φιν ηνλ θφζκν δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη ζε πνιχ ιίγα ρξφληα ν αξηζκφο απηφο αλακέλεηαη λα απμεζεί ξαγδαία. Τπνινγίδεηαη πσο ην αξγφηεξν ζε 10 ρξφληα φιεο νη ζπλαιιαγέο ζα γίλνληαη ειεθηξνληθά. Με άιια ιφγηα, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην είλαη ην εκπφξην ηνπ κέιινληνο! ΟΡΗΜΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ Με έλαλ απιφ νξηζκφ, ζα κπνξνχζακε λα πνχκε πσο ειεθηξνληθφ εκπφξην είλαη ε αγνξαπσιεζία πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ κέζσ ηνπ Internet. Βέβαηα, εάλ ζέινπκε λα είκαζηε πην ζσζηνί κε ηνλ φξν ειεθηξνληθφ εκπφξην (electronic commerce ζηα Αγγιηθά ) ελλνείηαη θάζε εκπνξηθή ζπλαιιαγή, ε νπνία εθηειείηαη απνθιεηζηηθά ζε ειεθηξνληθφ επίπεδν, δειαδή κε ηε ρξήζε ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ πνπ ζπλδένληαη κέζσ ηειεθσληθψλ γξακκψλ. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε κηαο ηέηνηαο ζπλαιιαγήο ρξεζηκνπνηνχληαη πνιχπινθνη πξνγξακκαηηζηηθνί κεραληζκνί θαη ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ ην νπνίν επηηξέπεη ηελ Ζιεθηξνληθή Αληαιιαγή Γεδνκέλσλ (Electronic Data Interchange EDI ) αλάκεζα ζηηο δχν πιεπξέο ( κεηαμχ επηρεηξήζεσλ αιιά θαη κεηαμχ επηρεηξήζεσλ θαη θαηαλαισηψλ ) πνπ εκπιέθνληαη ζηε ζπγθεθξηκέλε ζπλαιιαγή. Με άιια ιφγηα, ε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ζπλαιιαγήο πξαγκαηνπνηείηαη κφλν κέζσ ππνινγηζηψλ, παξαθάκπηνληαο ηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα θαη ειαρηζηνπνηψληαο ηαπηφρξνλα ηελ πηζαλφηεηα ιάζνπο θαη ηελ θαθφβνπιε ρξήζε ζηνηρείσλ. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην κπνξεί λα νξηζηεί απφ ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο: Δπηρεηξήζεηο: Χο εθαξκνγή λέσλ ηερλνινγηψλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηνπ απηνκαηηζκνχ ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ηεο ξνήο εξγαζηψλ. Τπεξεζίεο: Χο κεραληζκφο πνπ έρεη ζηφρν λα ηθαλνπνηήζεη ηελ θνηλή επηζπκία πξνκεζεπηψλ θαη πειαηψλ γηα θαιχηεξε πνηφηεηα ππεξεζηψλ, κεγαιχηεξε ηαρχηεηα εθηέιεζεο ζπλαιιαγψλ θαη κηθξφηεξν θφζηνο

15 Απόζηαζε: Χο δπλαηφηεηα αγνξαπσιεζίαο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ κέζσ ηνπ Internet αλεμάξηεηα απφ ηε γεσγξαθηθή απφζηαζε. Δπηθνηλσλία: Χο δπλαηφηεηα παξνρήο πιεξνθνξηψλ, πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ, θαη πιεξσκψλ κέζα απφ δίθηπα ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην ζε πξαθηηθφ επίπεδν, κπνξεί λα πάξεη πνιιέο κνξθέο: Δζσηεξηθό εκπόξην: ηφρνο είλαη ε απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ησλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο επηρείξεζεο, ψζηε λα κπνξεί λα πξνζθέξεη θαιχηεξα πξντφληα θαη ππεξεζίεο ζηνπο πειάηεο ηεο. Οη εθαξκνγέο ηνπ ζπλήζσο εληάζζνληαη ζηε ιεηηνπξγία ελφο ηνπηθνχ δηθηχνπ θαη κπνξνχλ λα είλαη: επηθνηλσλία κεηαμχ νκάδσλ εξγαζίαο, ειεθηξνληθή δεκνζίεπζε ( άκεζε δηαλνκή πιεξνθνξηψλ ) θηι. πλαιιαγέο κεηαμύ επηρεηξήζεσλ ( Business to Business - B2B ): Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην επηηξέπεη ζε επηρεηξήζεηο λα βειηηψζνπλ ηε κεηαμχ ηνπο ζπλεξγαζία, απινπνηψληαο ηηο δηαδηθαζίεο θαη ην θφζηνο ησλ πξνκεζεηψλ, ηελ ηαρχηεξε απνζηνιή ησλ πξνκεζεηψλ θαη ηνλ απνηειεζκαηηθφηεξν έιεγρν ηνπ επηπέδνπ απνζεκάησλ. Δπηπιένλ θαζηζηά επθνιφηεξε ηελ αξρεηνζέηεζε ησλ ζρεηηθψλ εγγξάθσλ θαη πνηνηηθφηεξε ηελ εμππεξέηεζε πειαηψλ. Ζ δπλαηφηεηα ειεθηξνληθήο ζχλδεζεο κε πξνκεζεπηέο θαη δηαλνκείο θαζψο θαη ε πξαγκαηνπνίεζε ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ βειηηψλνπλ αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα απμεκέλεο πιεξνθφξεζεο ζρεηηθά κε ηα πξνζθεξφκελα πξντφληα είηε απφ ηνπο πξνκεζεπηέο είηε απφ ελδηάκεζνπο νξγαληζκνχο πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Ληαληθέο πσιήζεηο - Ζιεθηξνληθό εκπόξην κεηαμύ επηρείξεζεο θαη θαηαλαισηώλ ( Business to Consumer - B2C ): Πξφθεηηαη γηα ηελ πην δηαδεδνκέλε κνξθή ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Ο θαηαλαισηήο έρεη πξφζβαζε ζε κηα ηεξάζηηα πνηθηιία πξντφλησλ ζε δηθηπαθνχο θφκβνπο-θαηαζηήκαηα, βιέπεη, επηιέγεη, αλ επηζπκεί λα αγνξάζεη είδε έλδπζεο κπνξεί ελίνηε θαη λα ηα δνθηκάδεη ( κέζσ εηδηθψλ πξνγξακκάησλ ), αλαθαιχπηεη πξντφληα ηα νπνία δελ ζα κπνξνχζε λα βξεη εχθνια ζηε ρψξα ηνπ, ζπγθξίλεη ηηκέο θαη ηέινο αγνξάδεη. Κη φια απηά ρσξίο λα βγεη απφ ην ζπίηη ηνπ, θεξδίδνληαο πνιχηηκν ρξφλν θαη θφπν

16 1.2.2 ΣΟ ΗΣΟΡΗΚΟ ΣΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ Γεθαεηία ηνπ 1970 Δκθαλίδνληαη ηα ζπζηήκαηα ειεθηξνληθήο κεηαθνξάο ρξεκαηηθψλ πφξσλ ( EFT ) κεηαμχ ηξαπεδψλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ αζθαιή ηδησηηθά δίθηπα. Σα ζπζηήκαηα EFT αιιάδνπλ ηε κνξθή ησλ αγνξψλ. Γεθαεηία ηνπ 1980 Οη ηερλνινγίεο ειεθηξνληθήο επηθνηλσλίαο πνπ βαζίδνληαη ζηελ αξρηηεθηνληθή ηεο αληαιιαγήο κελπκάησλ ( ζπζηήκαηα EDI θαη ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ) απνθηνχλ ζεκαληηθή δηάδνζε. Πνιιέο δξαζηεξηφηεηεο, πνπ παξαδνζηαθά δηεθπεξαηψλνληαλ κε βαζηθφ κέζν ην ραξηί, κπνξνχλ πιένλ λα γίλνπλ ηαρχηεξα θαη κε κηθξφηεξν θφζηνο. Οη ζπλαιιαγέο, πνπ παιαηφηεξα απαηηνχζαλ έληππα, φπσο παξαγγειίεο αγνξάο, ζπλνδεπηηθά έγγξαθα θαη επηηαγέο πιεξσκήο, κπνξνχλ λα γίλνπλ θαηά έλα κέξνο ή ζην ζχλνιφ ηνπο ειεθηξνληθά - κε δνκεκέλν ηξφπν ράξε ζηα ζπζηήκαηα EDI ή κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Σέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 Σα ειεθηξνληθά δίθηπα πξνζθέξνπλ κηα λέα κνξθή θνηλσληθήο επηθνηλσλίαο, κε δπλαηφηεηεο φπσο ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ( ), ειεθηξνληθή δηάζθεςε ( conferencing ) θαη ειεθηξνληθή ζπλνκηιία ( IRC ), νκάδεο ζπδήηεζεο ( newsgroups, forums ), κεηαθνξά αξρείσλ ( FTP ) θηι. Ζ πξφζβαζε ζην δίθηπν γίλεηαη θζελφηεξε ιφγσ ηεο δηεζλνχο απειεπζέξσζεο ηεο αγνξάο ηειεπηθνηλσληψλ. Μέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 Ζ εκθάληζε ηνπ Παγθφζκηνπ Ηζηνχ ( WWW ) ζην Internet θαη ε επηθξάηεζε ησλ πξνζσπηθψλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ ( PC ) πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα ηχπνπ Windows, πξνζθέξνπλ κεγάιε επθνιία ρξήζεο ιχλνληαο ην πξφβιεκα ηεο δεκνζίεπζεο θαη ηεο εχξεζεο πιεξνθνξηψλ ζην Γηαδίθηπν. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην γίλεηαη έλαο πνιχ θζελφηεξνο ηξφπνο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε κεγάινπ φγθνπ ζπλαιιαγψλ, ελψ ζπγρξφλσο δηεπθνιχλεη ηελ παξάιιειε ιεηηνπξγία πνιιψλ δηαθνξεηηθψλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, επηηξέπνληαο ζε κηθξέο επηρεηξήζεηο λα αληαγσληζηνχλ κεγαιχηεξεο, κε πνιχ επλντθφηεξεο πξνυπνζέζεηο. Σέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 Ζ θαζηέξσζε κεζφδσλ θξππηνγξάθεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη εμαθξίβσζεο ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ απνζηνιέα ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ, θαζψο θαη ε ζρεηηθή πξνζαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο ζηνπο ηνκείο ησλ εηζαγσγψλ-εμαγσγψλ θαη ησλ επηθνηλσληψλ, θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ πξαγκαηνπνίεζε αζθαιψλ δηεζλψλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ

17 1.2.3 ΓΗΑΦΟΡΑ ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΧΝ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΧΝ ΤΝΑΛΛΑΓΧΝ Αο δνχκε ηη πξάμεηο πξέπεη λα γίλνπλ απφ κηα εηαηξεία φηαλ θάπνηνο πειάηεο απνθαζίζεη λα αγνξάζεη θάηη π.ρ έλα έπηπιν κε ζπξηάξηα. Αξρηθά ν πειάηεο δίλεη ζηνλ ππάιιειν ηελ παξαγγειία καδί κε θάπνηεο δηεπθξηλήζεηο ( ηέζζεξα ή πέληε ζπξηάξηα, κε θιεηδαξηά ή ρσξίο ),κεηά πεξλάεη ηε παξαγγειία ζην ηκήκα πνπ είλαη ππεχζπλν γηα λα εγθξηζεί. Δθεί έρεη λα θάλεη κε έλα ή δπν managers αλάινγα κε ην θφζηνο. Ζ παξαγγειία ηειηθά θηάλεη ζην εκπνξηθφ ηκήκα, φπνπ εθεί θάπνηνο πξέπεη λα ειέγμεη ην θαηάιιειν κνληέιν θαζψο θαη ηνλ θαηάιιειν πξνκεζεπηή γηα λα θαηνρπξψζεη ηε παξαγγειία θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ηνπ πξντφληνο. Μέρξη λα επηιεγεί ν θαηάιιεινο πξνκεζεπηήο, ν πξάθηνξαο πξέπεη λα ζπκπιεξψζεη ηε θφξκα παξαγγειίαο θαη λα ηε ζηείιεη ζηνλ πξνκεζεπηή είηε κε fax είηε κε . Με ηελ ιήςε ηεο παξαγγειίαο απφ ηνλ πξνκεζεπηή θαζνξίδεηαη θαη ε πίζησζε πνπ ζα γίλεη ζχκθσλα κε ην ηζηνξηθφ ηνπ πειάηε,ηζεθάξεη ηα απνζέκαηα ηεο θαη θαζνξίδεη ηελ εκεξνκελία πνπ κπνξεί ην εκπφξεπκα λα παξαδνζεί. Καηά ηε δηάξθεηα βέβαηα ν πξνκεζεπηήο ζπκπιεξψλεη θάπνηα δειηία απνζηνιήο θαζψο θαη ηηκνιφγην. Μεηά ην ηηκνιφγην ηαρπδξνκείηε ζην πειάηε θαη θάπνηα ζηηγκή αξγφηεξα ε εηαηξία πιεξψλεη ην σθεινχκελν πφζν. Σψξα αο δνχκε πσο κπνξνχλ λα γίλνπλ φια απηά κέζν ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Ο πειάηεο κπνξεί λα επηζθεθηεί ηελ ηζηνζειίδα ηνπ κεηαπσιεηή ή αθφκα θαη ηνπ παξαγσγνχ θαη λα δηαιέμεη ην θαηάιιειν πξντφλ πνπ ζέιεη βιέπνληαο ηα δεδνκέλα ζε έλαλ on-line θαηάινγν. Ο πειάηεο κεηά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν θαη λα ζηείιεη κηα ςεθηαθή παξαγγειία ή άκα ηνπ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα κπνξεί λα ην παξαγγείιεη απεπζείαο κέζσ ηηο ηζηνζειίδαο. Όηαλ ν πξνκεζεπηήο ιάβεη ηελ παξαγγειία, έλα ππνινγηζηηθφ πξφγξακκα κπνξεί απηφκαηα λα βάιεη ηε παξαγγειία ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ εθθξεκψλ παξαγγειηψλ φπνπ εθεί απηφκαηα ζα ειεγρζνχλ ηα απνζέκαηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξντφληνο, ηα πηζησηηθά ππφινηπα ηεο εηαηξίαο πειάηε, θαζψο θαη ε εκεξνκελία παξάδνζεο ζην πξννξηζκφ ηνπ. Αλάινγα ζα γίλνπλ κε ηηο κεηαθνξηθέο εηαηξίεο θαη ηηο ηξάπεδεο. Έηζη κέζσ ζα εηδνπνηεζνχλ νη ηειεπηαίνη γηα ηε παξάδνζε ηνπ εκπνξεχκαηνο θαη ηε κεηαθνξά ησλ ρξεκάησλ απφ ηνλ έλαλ ινγαξηαζκφ ζηνλ άιινλ, αληίζηνηρα. πγθξίλνληαο ηε παξαδνζηαθή κέζνδν κε ηελ ειεθηξνληθή βιέπνπκε φηη ηα βήκαηα είλαη ιίγν πνιχ ηα ίδηα. Απηφ πνπ δηαθέξεη, είλαη ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, ηα νπνία θάλνπλ ζε θάζε πεξίπησζε ηηο εξγαζίεο πεξίπινθεο θαη ρξνλνβφξεο ή εχθνιεο θαη γξήγνξεο αληίζηνηρα. Με ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, ηα πάληα αξρίδνπλ ςεθηαθά θαη ηειεηψλνπλ ςεθηαθά κφλν δηαθνξεηηθέο εθαξκνγέο ρξεηάδνληαη γηα λα επεμεξγαζηείο κηα παξαγγειία. Δλψ κε ηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν ρξεηάδνληαη ηφζνη άλζξσπνη θαη ηφζα κέζα ( ηηκνιφγηα, πξφρεηξα παξαγγειηψλ, δειηία απνζηνιήο, δειηία εηζπξάμεσλ, επηηαγέο απφδεημεο, ηειέθσλα, fax, ηαρπδξνκεία ) θαη ην ζπνπδαηφηεξν ηφζνο πνιχο ρξφλνο

18 Νένο θαη Παιηόο Σξόπνο γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί κηα αγνξά. Αγνξά Παξαδνζηαθόο ηξόπνο Ζιεθηξνληθό Δκπόξην Πεγέο πιεξνθνξηψλ γηα ην πξντφλ Παξαγγειία ηνπ πξντφληνο Πεξηνδηθά, θπιιάδηα, θαηάινγνη Γξάκκα, εηδηθή θφξκα, κέζσ καγαδηνχ Ηζηνζειίδα Μέζσ ηεο ηζηνζειίδαο, e- mail, Σηκνθαηάινγνη Καηάινγνη Online θαηάινγνη Έιεγρνο δηαζεζηκφηεηαο ηνπ πξντφληνο Γεκηνπξγία παξαγγειίαο Σειέθσλν, Fax Έληππε θφξκα Πηζαλή αλαγξαθή δηαζεζηκφηεηαο ζηηο ιεπηνκέξεηεο ηνπ πξνηφληνο , κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο Απνζηνιή-ιήςε παξαγγειίαο Πξνηεξαηφηεηα παξαγγειηψλ Έιεγρνο απνζεκάησλ Πξνγξακκαηηζκφο παξάδνζεο Σαρπδξνκείν, ηειέθσλν, fax Βάζε δεδνκέλσλ Έληππε θφξκα ηειέθσλν, fax Έληππε θφξκα , EDI On-line βάζε δεδνκέλσλ On-line βάζε δεδνκέλσλ On-line βάζε δεδνκέλσλ, Σηκνιφγεζε Έληππε θφξκα On-line βάζε δεδνκέλσλ Παξαιαβή πξντφληνο Γξάκκα απνιαβήο παξαγγειίαο Απνζηνιή-ιήςε ηηκνινγίνπ Πιεξσκή Απφ ην θαηάζηεκα, ηαρπδξνκηθά, κεηαθνξείο Έληππε θφξκα Σαρπδξνκείν Απεπζείαο πιεξσκή ζην θαηάζηεκα, ηαρπδξνκείν Σαρπδξνκηθά, κεηαθνξείο Μεηαθνξά ρξεκάησλ κέζσ ηξαπεδηθψλ ινγαξηαζκψλ (πηζησηηθή θάξηα), κε ηελ παξαιαβή ηνπ πξντφληνο απφ ην ηαρπδξνκείν (αληηθαηαβνιή)

19 Ζιεθηξνληθό Καηάζηεκα ζην Internet Αγνξά πξντόληνο κέζσ Internet

20 1.2.4 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ ΓΗΑ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ Οη ηερλνινγίεο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ δελ είλαη φιεο λέεο. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο ρξεζηκνπνηνχληαη εδψ θαη αξθεηά ρξφληα απφ ζπγθεθξηκέλεο επηρεηξήζεηο ή θιάδνπο. Απηφ πνπ ηνπο έδσζε ηελ απαηηνχκελε ψζεζε θαη έθαλε ηελ αληηκεηψπηζή ηνπο εληαία -θάησ απφ ηε κνξθή ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ- ήηαλ ε απνδνρή δηεζλψλ πξνηχπσλ θαη ε αλάγθε γηα λέεο κνξθέο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγηθήο δηαρείξηζεο. Έηζη, νη επηρεηξήζεηο ζα κπνξνχζαλ ζην εμήο λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο ζπλζήθεο πνπ επηβάιινληαη απφ ηε δηεζλνπνίεζε ησλ αγνξψλ, ηηο λέεο θαηαλαισηηθέο αληηιήςεηο θαη θνηλσληθέο ζπλζήθεο. Ζιεθηξνληθή Αληαιιαγή Γεδνκέλσλ ( EDI - Electronic Data Interchange ) Γεκηνπξγήζεθε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ '70. Ζ EDI είλαη κηα θνηλή δνκή αξρείσλ πνπ ζρεδηάζηεθε ψζηε λα επηηξέςεη ζε κεγάινπο νξγαληζκνχο λα κεηαδίδνπλ πιεξνθνξίεο κέζα απφ κεγάια ηδησηηθά δίθηπα. Πξφθεηηαη γηα ηελ ειεθηξνληθή αληαιιαγή εκπνξηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δεδνκέλσλ απφ ππνινγηζηή ζε ππνινγηζηή, κε ηελ ειάρηζηε παξέκβαζε ρεηξφγξαθσλ δηαδηθαζηψλ. Σα δεδνκέλα απηά είλαη νξγαλσκέλα ζε απηνηειή κελχκαηα ( ηηκνιφγηα, παξαγγειίεο, ηηκνθαηάινγνη, θνξησηηθέο θιπ. ), ην πεξηερφκελν θαη ε δνκή ησλ νπνίσλ θαζνξίδνληαη απφ θάπνην θνηλψο απνδεθηφ πξφηππν. Σα πξφηππα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε παγθφζκην επίπεδν πξνέξρνληαη απφ ηνλ Οξγαληζκφ Ζλσκέλσλ Δζλψλ θαη θαιχπηνπλ έλα επξχ θάζκα επηθνηλσληαθψλ αλαγθψλ ησλ εκπνξηθψλ εηαηξηψλ. Σν πξφηππν απηφ είλαη ην EDIFACT ( EDI For Administration, Commerce and Transportation ). Δπίπεδν Αζθαιώλ πλδέζεσλ ( SSL - Secure Sockets Layer ) Σν πξσηφθνιιν απηφ ζρεδηάζηεθε πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηείηαη αζθαιή ζχλδεζε κε ηνλ εμππεξεηεηή ( server ). Σν SSL ρξεζηκνπνηεί "θιεηδί" δεκφζηαο θξππηνγξάθεζεο, κε ζθνπφ λα πξνζηαηεχεη ηα δεδνκέλα θαζψο "ηαμηδεχνπλ" κέζα ζην Internet. Αζθαιείο Ζιεθηξνληθέο πλαιιαγέο ( SET - Secure Electronic Transactions ) Σν SET θσδηθνπνηεί ηνπο αξηζκνχο ηεο πηζησηηθήο θάξηαο πνπ απνζεθεχνληαη ζηνλ εμππεξεηεηή ηνπ εκπφξνπ. Σν πξφηππν απηφ, πνπ δεκηνπξγήζεθε απφ ηε Visa θαη ηε MasterCard απνιακβάλεη κεγάιεο απνδνρήο απφ ηελ ηξαπεδηθή θνηλφηεηα. Γξακκσηόο θώδηθαο ( Barcode ) Ζ ηερλνινγία ηνπ γξακκσηνχ θψδηθα απνηειεί ηκήκα ηνπ γεληθφηεξνπ ηνκέα ησλ ηερλνινγηψλ απηφκαηεο αλαγλψξηζεο (

21 Auto ID Technologies ). Δίλαη έλα ζχγρξνλν εξγαιείν, ην νπνίν βνεζά θαηαιπηηθά ζηελ νκαιή δηαθίλεζε θαη δηαρείξηζε ( logistics ) πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Ζ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ηνπ γξακκσηνχ θψδηθα μεθίλεζε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960, κε ζθνπφ λα εμππεξεηήζεη ηελ πιεξσκή πξντφλησλ ζηα θαηαζηήκαηα ηξνθίκσλ. Οη πξψηεο εθαξκνγέο ζε βηνκεραληθφ πεξηβάιινλ εκθαλίζηεθαλ ζηα ηέιε ηεο ίδηαο δεθαεηίαο ζε κεγάιεο απηνθηλεηνβηνκεραλίεο, γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ θφζηνπο εξγαζίαο πνπ ζρεηηδφηαλ κε ηελ παξαγσγή. Δθηεηακέλε ρξήζε παξνπζηάζηεθε κεηά ηελ αλάπηπμε ησλ πξψησλ πξνηχπσλ ( ιφγσ ησλ πηέζεσλ ησλ αξθεηψλ πιένλ ρξεζηψλ - πξνκεζεπηψλ, ππνθαηαζθεπαζηψλ ησλ κεγάισλ βηνκεραληψλ ) ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ Καηά ηε δεθαεηία ηνπ 1980 ππήξμε αικαηψδεο αλάπηπμε ηνπ εμνπιηζκνχ θαη θαη' επέθηαζε θαη ησλ ηξφπσλ ρξήζεο ηεο ηερλνινγίαο γξακκσηνχ θψδηθα. Έμππλεο θάξηεο ( Smart Cards ) Οη "έμππλεο θάξηεο" απνηεινχλ εμέιημε ησλ θαξηψλ καγλεηηθήο ισξίδαο ( παζεηηθφ κέζν απνζήθεπζεο, ηα πεξηερφκελα ηνπ νπνίνπ κπνξνχλ λα δηαβαζηνχλ θαη λα αιιαρζνχλ ). Οη έμππλεο θάξηεο κπνξνχλ λα απνζεθεχνπλ κεγάιε πνζφηεηα δεδνκέλσλ θαη παξέρνπλ δπλαηφηεηεο θξππηνγξάθεζεο θαη ρεηξηζκνχ ειεθηξνληθψλ ππνγξαθψλ γηα ηελ αζθάιεηα ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπο. Ζ ηδέα ηεο έμππλεο θάξηαο μεθίλεζε ζηε Γαιιία ην Σν 1975 ηα δηθαηψκαηα αλάπηπμεο πέξαζαλ ζε κεγάιεο εηαηξίεο ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ. Ζ λέα απηή ηερλνινγία παξνπζηάζηεθε ζην θνηλφ ην Μηα ζεηξά απφ πηινηηθά ζρέδηα μεθίλεζε ακέζσο, θαη ην 1984 κε κηα ζπιινγηθή αμηνιφγεζή ηνπο εθδφζεθαλ λέεο νινθιεξσκέλεο πξνδηαγξαθέο. ήκεξα επηθξαηεί ε ιαλζαζκέλε εληχπσζε φηη νη Smart Cards είλαη ηξαπεδηθέο ή πηζησηηθέο θάξηεο, κε απνηέιεζκα λα κελ αλαγλσξίδεηαη ην κεγάιν εχξνο ησλ δπλαηνηήησλ ηνπο. Ζ ηερλνινγία ησλ έμππλσλ θαξηψλ πξνζθέξεη απεξηφξηζηεο δπλαηφηεηεο ρξήζεο ζηε βηνκεραλία, ην εκπφξην θαη ηε δεκφζηα δηνίθεζε. Πηζηνπνίεζε θαη αζθάιεηα Γηα ηελ αζθάιεηα ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ηα firewalls. Σν firewall απνηειεί ινγηζκηθφ ή πιηθφ, πνπ επηηξέπεη κφλν ζηνπο εμσηεξηθνχο ρξήζηεο πνπ έρνπλ ηα θαηάιιεια δηθαηψκαηα, λα πξνζπειάζνπλ ην πξνζηαηεπκέλν δίθηπν. Έλα firewall επηηξέπεη ζηνπο εζσηεξηθνχο ρξήζηεο λα έρνπλ πιήξε πξφζβαζε ζηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο, ελψ νη εμσηεξηθνί ρξήζηεο πξέπεη λα πηζηνπνηεζνχλ. Τπάξρνπλ πνιινί ηχπνη firewalls, θαζέλαο απφ ηνπο νπνίνπο παξέρεη δηαθνξεηηθά επίπεδα πξνζηαζίαο. Ο ζπλεζέζηεξνο ηξφπνο ρξεζηκνπνίεζεο ελφο firewall είλαη ε ηνπνζέηεζε ελφο ππνινγηζηή ή δξνκνινγεηή κεηαμχ ζπγθεθξηκέλνπ δηθηχνπ θαη ηνπ Internet,

22 θαη ε παξαθνινχζεζε φιεο ηεο θπθινθνξίαο κεηαμχ ηνπ εμσηεξηθνχ θαη ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ. Ζ εκπηζηεπηηθή πιεξνθνξία πνπ δηαθηλείηαη ζην δίθηπν κπνξεί λα πξνζηαηεπζεί κε θξππηνγξάθεζε θαη ρξήζε κπζηηθψλ θσδηθψλ. Ζ αζθάιεηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ βαζίδεηαη θαηεμνρήλ ζηελ θξππηνγξάθεζε, δειαδή ζηελ θσδηθνπνίεζε ηνπ κεηαδηδφκελνπ θεηκέλνπ θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα κπνξεί λα απνθξππηνγξαθεζεί κφλν κε ηε ρξήζε ηνπ εηδηθνχ θιεηδηνχ απνθξππηνγξάθεζεο. Ζ θξππηνγξάθεζε ζπλνδεχεηαη πνιιέο θνξέο θαη απφ ηελ ςεθηαθή ππνγξαθή ηνπ απνζηνιέα, έηζη ψζηε ν παξαιήπηεο λα κπνξεί λα βεβαησζεί γηα ηελ ηαπηφηεηα ηνπ πξψηνπ ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΚΑΗ ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηνλ θαηαλαισηή Σα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα είλαη αλνηρηά 24 ψξεο ην 24σξν. Με άιια ιφγηα νπνηαδήπνηε ζηηγκή ην επηζπκείηε, κπνξείηε λα αγνξάζεηε νηηδήπνηε ζέιεηε. Σν θφζηνο ησλ πξντφλησλ πνπ πσινχληαη κέζσ Internet είλαη θαηά γεληθφ θαλφλα πνιχ ρακειφηεξν απφ ηηο ηηκέο ηνπ εκπνξίνπ, αθνχ έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα είλαη απαιιαγκέλν απφ κεγάιν κέξνο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ελφο πξαγκαηηθνχ θαηαζηήκαηνο ( ελνηθίαζε ρψξνπ, ειεθηξηθφ, λεξφ θιπ ) θαη γεληθά απαηηεί πνιχ ιηγφηεξν ππαιιειηθφ πξνζσπηθφ. Ζ αγνξά είλαη πξαγκαηηθά παγθφζκηα. Με άιια ιφγηα, κπνξείηε κέζσ ηνπ ππνινγηζηή ζαο λα αγνξάζεηε αθφκα θαη θάηη ην νπνίν δελ θπθινθνξεί ζηελ ρψξα ζαο. Ζ ζπλαιιαγή είλαη γξήγνξε θαη άκεζε. Με άιια ιφγηα, απφ ηε ζηηγκή πνπ νινθιεξψλεηε ηελ παξαγγειία ζαο, ην αξγφηεξν ζε 3-4 εκέξεο ηελ έρεηε ιάβεη, αθφκα θαη ην πξντφλ βξίζθεηαη ζηελ άιιε άθξε ηνπ πιαλήηε. Γίλεη πιένλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο απινχο ρξήζηεο ή ζηνπο επαγγεικαηίεο λα πξνκεζεχνληαη πξνγξάκκαηα ( software ) απεπζείαο απφ ην δηαδίθηπν ( απφ ην site ηεο εηαηξίαο πνπ ηα παξαζθεπάδεη θαη κε απηφκαηε ρξέσζε ηεο πηζησηηθήο θάξηαο ). Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηελ εηαηξία Όπσο πξναλαθέξακε, θάζε εηαηξία πνπ έρεη ειεθηξνληθή παξνπζία κπνξεί λα δηεπξχλεη ηνλ θχθιν εξγαζηψλ ηεο επεθηείλνληαο ηα γεσγξαθηθά φξηα ησλ ζπλαιιαγψλ ηεο. Απηφ ζεκαίλεη πσο θάζε επηρείξεζε πνπ δηαζέηεη ηα πξντφληα ηεο on-line κπνξεί θαη απνθηά πειάηεο ζε πεξηνρέο πνπ βξίζθνληαη καθξηά απφ ηελ έδξα ηεο, αθφκα θαη ζην εμσηεξηθφ. Με άιια ιφγηα, θάζε επηρείξεζε πνπ έρεη έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα, είλαη ζαλ λα έρεη

23 ππνθαηαζηήκαηα ζε πνιιέο πεξηνρέο θαη κάιηζηα κε ειάρηζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο. Κάζε εηαηξία πνπ ρξεζηκνπνηεί ηηο λέεο ηερλνινγίεο- φπσο ην Internet- γίλεηαη πην αληαγσληζηηθή, αθνχ κπνξεί λα ελεκεξψλεηαη πην εχθνια γηα ηηο ηξέρνπζεο εμειίμεηο ζην ρψξν ηεο. Με άιια ιφγηα θαη κε δεδνκέλν ην φηη ζε ιίγα ρξφληα φιεο νη εκπνξηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζα γίλνληαη κέζσ Internet, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην είλαη ε λέα κεγάιε πξφθιεζε γηα θάζε εηαηξία πνπ ζέιεη λα είλαη αληαγσληζηηθή. Οη ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο επηηξέπνπλ ηελ ακθίδξνκε ζρέζε κεηαμχ επηρείξεζεο θαη θαηαλαισηή ( interaction ). Απηφ ζεκαίλεη πσο θάζε εηαηξία κέζσ ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ κπνξεί λα ζπιιέμεη πνιιά ζηνηρεία γηα ηηο ζπλήζεηεο, ηηο αλάγθεο θαη ηα γνχζηα ησλ θαηαλαισηψλ θαη ζχκθσλα κε απηά λα αλαπξνζαξκφζεη ηελ πνιηηηθή ηεο πξνο ην ζεηηθφηεξν. Σέινο, γλσξίδνληαο ηηο ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο ησλ πειαηψλ ηνπο, νη εηαηξίεο κπνξνχλ λα πξνρσξήζνπλ ζηε δεκηνπξγία ζπγθεθξηκέλσλ πξντφλησλ είηε αληαπνθξηλφκελσλ ζε έλαλ θαηαλαισηή, είηε ζε κηα νκάδα θαηαλαισηψλ πνπ ρξεηάδνληαη έλα λέν πξντφλ ην νπνίν δελ ππάξρεη αθφκα ζηελ αγνξά. Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ Θα δεκηνπξγεζνχλ πξνβιήκαηα βησζηκφηεηαο νξηζκέλσλ παξαδνζηαθψλ εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ. Θα εθιείςεη ε παξαδνζηαθή κνξθή πψιεζεο ζε θαηαζηήκαηα, νπφηε ζα ππάξμνπλ απνιχζεηο εξγαδνκέλσλ. Ζ παξαδνζηαθή απαζρφιεζε ξπζκίδεηαη απφ ηελ εξγαηηθή λνκνζεζία θαη ηηο ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο. Όκσο είλαη πηζαλφ ε εξγαζία κε ηε κνξθή ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ λα κελ πξνζηαηεχεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν θαη σο εθ ηνχηνπ ε κείσζε ηνπ θφζηνπο εξγαζίαο ζα απμάλεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Θα απαηηνχληαη απμεκέλα θαη λέα πξνζφληα, ηθαλφηεηεο θαη δεμηφηεηεο απ ηελ πιεπξά ησλ εξγαδνκέλσλ, πξάγκα ην νπνίν κπνξεί λα θάλεη δχζθνιε ηελ πξνζαξκνγή ηνπο ζηηο λέεο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Γελ ππάξρεη εκπηζηεπηηθφηεηα θαη αζθάιεηα φζνλ αθνξά ην πεξηερφκελν θάπνησλ πιεξνθνξηψλ. Γελ ππάξρεη αθεξαηφηεηα, ψζηε λα πξνθπιάζζεηαη ην ππνθείκελν ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δηαθηλνχληαη ΦΑΔΗ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ Γηα λα εθκεηαιιεπζεί πιήξσο ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, κηα επηρείξεζε πξέπεη λα εθπιεξψζεη ηηο παξαθάησ θάζεηο : Φάζε 1:Αλάπηπμε Web ειίδαο θαη Πξνώζεζε πξντόληνο: Γεκηνπξγία Web site, αλάπηπμε, θαη θηινμελία ( hosting ). Γηαθήκηζε θαη πξψηε εηθφλα πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ

24 Εήηεζε θαη δηαθίλεζε πιεξνθνξηψλ κέζσ ηνπ Internet. Φάζε 2:Software Καηαζθεπή θαη Γηαρείξηζε Βάζεσλ Γεδνκέλσλ: Παξαγγειία πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ κέζσ ηνπ Internet. Database ιχζεηο πνπ απαηηνχλ νη ζχγρξνλεο πνιχπινθεο πςειέο ηερλνινγίεο. Φάζε 3:Πιεξσκή θαη Δπεμεξγαζία πλαιιαγώλ: Αλαγλψξηζε πηζηφηεηαο πηζησηηθήο θάξηαο θαη παξαγγειία κέζσ Internet. Ζιεθηξνληθή κεηαθνξά ρξεκάησλ. Φάζε 4:Δθπιήξσζε θαη EDI Γηαλνκή απνζεκάησλ: Απνζηνιή πξντφληνο θαη απνζήθεπζε. Καηαρψξεζε παξαγγειίαο θαη θαηαζηάζεσλ. Ζιεθηξνληθή παξαγγειία δηακέζνπ EDI θαη εμεηδηθεπκέλε παξνπζία πειαηψλ ζην Internet. Φάζε 5:Τπεξεζίεο Σειεθσληθνύ θέληξνπ: Τπνζηήξημε πξντφλησλ θαη εηδηθά εθπαηδεπκέλνη αληηπξφζσπνη γηα ηελ εθπιήξσζε εηδηθψλ αλαγθψλ ησλ πειαηψλ. Δμεξρφκελν θαη εηζεξρφκελν direct marketing ΘΔΜΑΣΑ ΤΠΟ ΤΕΖΣΖΖ ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ Σε ζηηγκή πνπ ην ειεθηξνληθφ εκπφξην εμαπιψλεηαη ξαγδαία, ππάξρνπλ κεξηθά δεηήκαηα πνπ πξέπεη επεηγφλησο λα επηιπζνχλ. Απηά ηα ζέκαηα πεξηιακβάλνπλ : Παγθνζκηνπνίεζε ( globalisation ) Πηζαλψο ηα παγθφζκηα δίθηπα λα κπνξνχλ λα θάλνπλ ηε δνπιεηά ηνπο ηφζν εχθνια κε κηα επηρείξεζε πνπ βξίζθεηαη ζηελ άιιε άθξε ηνπ θφζκνπ φζν θαη κε κηα άιιε πνπ βξίζθεηαη ζηνλ απέλαληη δξφκν, αιιά απηφ δελ ζεκαίλεη φηη ε "κέζε" επηθνηλσλία, φπνηε ρξεηαζηεί, είλαη επαξθήο θαη ηθαλνπνηεηηθή. Πψο φκσο κπνξνχλ λα γλσξίδνπλ νη εηαηξίεο ε κία ηελ χπαξμε ηεο άιιεο, ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηεο θαζεκίαο πνπ πξνζθέξεη; Πψο κπνξεί κηα εηαηξία λα θαηαιάβεη ηηο ζπλζήθεο θαη ηηο παξαδφζεηο κηαο άιιεο εηαηξίαο ίζσο αθφκα θαη ηεο ίδηαο ρψξαο ηε ζηηγκή πνπ φια απηά κάιηζηα δελ είλαη πνπζελά γξακκέλα; Καη πψο κπνξεί ε πνιηηηζηηθή θαη ινγνηερληθή δηαθνξεηηθφηεηα κηαο παγθφζκηαο θνηλσλίαο ρξεζηψλ λα είλαη ζεβαζηή απφ φινπο; Απηέο θαη άιιεο ζρεηηθέο εξσηήζεηο είλαη φιεο κέξνο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, πνπ ζέινπλ απάληεζε γηα λα γίλεη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην κηα εθηθηή θαη ηαπηφρξνλα αλεθηή πξαγκαηηθφηεηα. πκβαηηθά θαη νηθνλνκηθά δεηήκαηα Αο ππνζέζνπκε φηη κηα εηαηξία ζηελ Σατιάλδε "βιέπεη" έλαλ θαηάινγν κηαο ξσζηθήο εηαηξίαο θαη θάλεη κηα παξαγγειία γηα πξντφληα ηα νπνία ζα κεηαθεξζνχλ αιιά θαη ζα πιεξσζνχλ ειεθηξνληθά. Απηφ ην απιφ βέβαηα ζελάξην καο θαλεξψλεη ζεκειηψδε εξσηήκαηα ηα νπνία δελ έρνπλ απαληεζεί. Πνην είλαη ην λνκηθφ θαζεζηψο απηήο ηεο ζπλεξγαζίαο; ε πην επίπεδν

25 ζπλεξγαζίαο αλαγλσξίδεηαη αθξηβψο ην ζπκβφιαην κεηαμχ απηψλ ησλ δχν εηαηξηψλ; Πην δηθαζηηθφ ζψκα έρεη ηε δηθαηνδνζία γηα ηνπο φξνπο ηνπ ζπκβνιαίνπ; Πψο ζα επηιπζνχλ νη ηπρφλ δηαθνξέο πνπ ζα πξνθχςνπλ ζε νηθνλνκηθνχο ή ινγηζηηθνχο ινγαξηαζκνχο; Πνηνη είλαη νη αλαινγνχληεο θφξνη θαη δαζκνί γηα ηα εκπνξεχζηκα πξντφληα; Καη έλα ζσξφ αθφκα ζπλαθή εξσηήκαηα. Κπξηόηεηα - ηδηνθηεζία Δηδηθά γηα αγαζά πνπ κπνξνχλ λα δηαλεκεζνχλ θαη λα κεηαθεξζνχλ ειεθηξνληθά θαη άξα κπνξνχλ θαη πνιχ εχθνια λα αληηγξαθνχλ, ην δήηεκα ηεο πξνζηαζίαο ησλ πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ θαη ηεο πξνζηαζίαο ηεο αηνκηθήο ηδηνθηεζίαο παξνπζηάδεηαη ζαλ κηα πνιχ κεγάιε πξφθιεζε γηα ην κέιινλ. 1.3 ΚΑΘΔΣΔ ΚΑΗ ΟΡΗΕΟΝΣΗΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ ΚΑΘΔΣΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ Οη Κάζεηεο αγνξέο ( Vertical Marketplaces ) είλαη αθηεξσκέλεο ζε έλαλ κφλν θιάδν (βηνκεραλία) ή ζε έλα θνκκάηη ηνπ θιάδνπ, δειαδή εμππεξεηνχλ ηηο αλάγθεο εμεηδηθεπκέλσλ θιάδσλ ηεο νηθνλνκίαο πξνκεζεχνληαο ζπγθεθξηκέλα πξντφληα θαη ππεξεζίεο ( direct materials ) πνπ αθνξνχλ ηνλ θάζε θιάδν. Αγνξαζηέο θαη πξνκεζεπηέο ζα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ζπλαιιάζζνληαη γηα ζπγθεθξηκέλεο πξψηεο χιεο, έηνηκα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Γηα παξάδεηγκα ππάξρνπλ αγνξέο γηα ηελ ρεκηθή βηνκεραλία ζην ζχλνιν ηεο, αιιά θαη αγνξέο κφλν γηα ηελ πξνκήζεηα ρεκηθψλ αλαιπηηθψλ νξγάλσλ ΟΡΗΕΟΝΣΗΔ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΑΓΟΡΔ ηηο Οξηδφληηεο αγνξέο ( Horizontal Marketplaces ) ζπκκεηέρνπλ επηρεηξήζεηο αλεμαξηήησο θιάδνπ θαη είλαη ζπλήζσο ειεθηξνληθέο αγνξέο γηα ηελ δηαθίλεζε ππεξεζηψλ ε πξντφλησλ γεληθήο ρξήζεο. Μέζσ ησλ αγνξψλ απηψλ αγνξαζηέο θαη πξνκεζεπηέο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ζπλαιιάζζνληαη γηα φια ηα εθηφο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο πξντφληα ( κε πξψηεο χιεο ). Οη αγνξέο απηέο ραξαθηεξίδνληαη απφ κεγάιν φγθν ζπλαιιαγψλ ( liquidity ) θαη επξχ θάζκα πξνκεζεπηψλ φπσο αγνξά αλαισζίκσλ, έπηπια γξαθείνπ, κεραλνγξαθηθφ εμνπιηζκφ, ππεξεζίεο ηαμηδηψλ θαη αζθαιεηψλ θιπ. 1.4 ΣΟ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Παξά ην γεγνλφο ηεο, πξνο ην παξφλ, κηθξήο δηείζδπζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηελ Διιάδα, ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ φιν θαη πεξηζζφηεξνη Έιιελεο επηρεηξεκαηίεο αξρίδνπλ λα ην αμηνπνηνχλ. ηελ εμάπισζε ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ ζηελ Διιεληθή αγνξά έξρνληαη λα βνεζήζνπλ πξφζθαηεο ζπληνληζκέλεο ελέξγεηεο πξνεξρφκελεο ηφζν απφ ην Γεκφζην φζν θαη απφ ηνλ Ηδησηηθφ ηνκέα. Παξάιιεια έρεη μεθηλήζεη κηα ζεηξά εθδειψζεσλ πνπ νξγαλψλνληαη απφ δηάθνξνπο θνξείο θαη έρνπλ σο βαζηθφ ζηφρν ηελ ελεκέξσζε ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζθέπηνληαη λα νδεγεζνχλ πξνο ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ ιεγφκελνπ «ειεθηξνληθνχ επηρεηξείλ»

26 Μηα ζεκαληηθφηαηε έξεπλα πνπ έγηλε απφ ην Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ (ΟΠΑ) έδεημε, φηη κφιηο ην 12% ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ ηνπ δείγκαηνο είλαη ρξήζηεο εθαξκνγψλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζε νξγαλσκέλε βάζε, ελψ ην 15% δελ έρνπλ πξνγξακκαηίζεη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θάπνηα ζηηγκή κεζφδνπο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζηε ιεηηνπξγία ηνπο. Πάλησο ε κεγάιε πιεηνλφηεηα, πεξίπνπ ην 47%, δελ είλαη ρξήζηεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, αιιά έρνπλ πξνγξακκαηίζεη λα γίλνπλ ζην άκεζν κέιινλ. Σα απνηειέζκαηα απηά παξνπζηάδνληαη ζην ζρήκα 1. Πνζνζηά ρξήζεο Ζιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ ζηελ Διιάδα (πεγή: ΟΠΑ 2000) Οξγαλσκέλε ρξήζε 12% Μειινληηθή Υξήζε 47% Υσξίο πξόζεζε 15% Μεξηθή ρξήζε 26% ρήκα 1 Ζ πιεηνλφηεηα ησλ Διιεληθψλ επηρεηξήζεσλ δείρλνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηελ πξνκήζεηα ηεο απαξαίηεηεο ππνδνκήο, πνπ ζα βνεζήζεη ζηελ αλάπηπμε δξαζηεξηνηήησλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Έηζη, πνιχ κεγάια πνζνζηά ρξεζηκνπνηνχλ ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ( 97%, εθ ησλ νπνίσλ 75.5% ζε νξγαλσκέλε βάζε ) ή έρνπλ πξφζβαζε ζηνλ Παγθφζκην Ηζηφ ( Web ) ( 93.5% εθ ησλ νπνίσλ 65% ζε νξγαλσκέλε βάζε ). Αθφκα ην 67% δηαζέηεη εηαηξηθφ Γηθηπαθφ ηφπν ( site ), ην 22% έρεη ην δηθφ ηνπ εηαηξηθφ δίθηπν κε πεξηνξηζκέλε εμσηεξηθή πξφζβαζε ( extranet ), ελψ ην 25% δηαζέηεη ππνδνκή αληαιιαγήο ειεθηξνληθψλ εγγξάθσλ ( EDI ), αιιά κφλν ην 11% ην ρξεζηκνπνηεί ζε νξγαλσκέλε βάζε. Όια απηά ηα ζηνηρεία (ηα α νπνία παξνπζηάδνληαη ζην ζρήκα 2 ), δείρλνπλ φηη ππάξρεη κία ζηνηρεηψδεο ππνδνκή γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη ε αλάπηπμε ή φρη ζπλαθψλ δξαζηεξηνηήησλ απνηειεί θαζαξά ζέκα ζηξαηεγηθήο

27 Λίγνη ρξήζηεο Έιιεηςε Ννκνζεζίαο Έιιεηςε Δηαίξσλ Πξφβιεκα Αζθάιεηαο Υακειή Τπνδνκή Γπζθνιία ζηνλ πξνζηνξηζκφ ιχζεσλ Έιιεηςε γλψζεο γηα ηα νθέιε Τςειφ θφζηνο Τπνδνκή Ζιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ (Πεγή: ΟΠΑ 2000) extranet EDI web site 67 access to web e- mail 93, ρήκα 2 Οη ειεθηξνληθέο επηρεηξήζεηο έρνπλ επηθαιεζηεί αξθεηνχο παξάγνληεο, ηνπο νπνίνπο ζεσξνχλ σο αλαζηαιηηθνχο, γηα ηελ πιήξε εθαξκνγή ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζηε ρψξα καο. Μεξηθά απφ ηα ζεκαληηθφηεξα εκπφδηα ζηελ πηνζέηεζε θαη ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη: 1. Σν κηθξφ πνζνζηφ ησλ ρξεζηψλ ηνπ Γηαδηθηχνπ ή άιισλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ. 2. Ζ έιιεηςε θαλνληζηηθνχ θαη λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ. 3. Σν γεγνλφο φηη ππάξρνπλ πξνβιήκαηα αζθάιεηαο. 4. Ζ έιιεηςε εηαίξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην Γηαδίθηπν. 5. Σν γεγνλφο φηη ε εμσηεξηθή ηερλνινγηθή ππνδνκή είλαη ρακειή. 6. Ζ δπζθνιία ζηνλ αθξηβή πξνζδηνξηζκφ ηεο ιχζεο θαη ηνπ business case. 7. Ζ έιιεηςε γλψζεο ζρεηηθά κε ηα νθέιε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. 8. Σν γεγνλφο φηη ην θφζηνο πινπνίεζεο ζεσξείηαη πςειφ. Αλαζηαιηηθνί παξάγνληεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ Ζιεθηνξληθνύ Δκπνξίνπ ζηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο (πεγή: Ο ΠΑ 2000) ρήκα 3 Σα παξαπάλσ ζηνηρεία ( πνπ αληηζηνηρνχλ ζην ζρήκα 3 ) δείρλνπλ φηη γηα λα αξρίζεη λα βξίζθεη κεγαιχηεξε εθαξκνγή ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη ζηε ρψξα καο, νη παξάγνληεο απηνί πξέπεη λα ζπξξηθλσζνχλ ή θαη λα εμαιεηθζνχλ εληειψο

28 Ζ εηζαγσγή ζε λέεο αγνξέο θαη ε απφθηεζε λέσλ πειαηψλ, θαζψο θαη ε επέιηθηε αληαπφθξηζε ζηηο απαηηήζεηο ησλ πειαηψλ θαη ησλ επηρεηξεκαηηθψλ εηαίξσλ, απνηεινχλ ηα βαζηθά θίλεηξα ρξήζεο εθαξκνγψλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, θαζψο ην θαζέλα απφ απηά ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 70% κεηαμχ ησλ εηαηξεηψλ. Ζ δηαηήξεζε ηεο πξνλνκηαθήο ζέζεο ηεο επηρείξεζεο θαη ν αληαγσληζκφο απνηεινχλ ην ηξίην ζεκαληηθφηεξν θίλεηξν κε πνζνζηφ 66%. Ο ηερλνινγηθφο εθζπγρξνληζκφο απνηειεί έλα εμίζνπ ζεκαληηθφ θίλεηξν, θαζψο ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 34%. Σέινο ε πηνζέηεζε εθαξκνγψλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ιφγσ ηεο πνιηηηθήο ηεο «κεηξηθήο» εηαηξίαο, ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 16,5% ην νπνίν πξνθαλψο αλαθέξεηαη ζε εηαηξείεοκέιε πνιπεζληθψλ νκίισλ. (πεγή: Ακαιία Μήιηνπ & Αλδξέαο Πνκπφξηζεο, Αμίεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο ζην Γηαδίθηπν, Δθδφζεηο Σδηφια, Αζήλα, 2004, ζει. 157 ) Οη εθηηκήζεηο ηεο Jupiter Research γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην ζηε ρψξα καο θαληάδνπλ ίζσο ππεξαηζηφδνμεο κε ηα παξφληα δεδνκέλα: ε παγθνζκίαο θήκεο εηαηξεία εξεπλψλ πξνβιέπεη φηη απφ ην 2003 έσο θαη ην 2007 ε δαπάλε ζε ειεθηξνληθέο αγνξέο ζηελ Διιάδα ζα απμάλεηαη κε ξπζκφ 42%, θαηά 10 πνζνζηηαίεο κνλάδεο πςειφηεξε απφ απηήλ ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσπατθήο Δλσζεο γηα ηελ ίδηα πεξίνδν. (πεγή: Κψζηαο Φάξθσλαο, On-line αγνξέο: Δρνπλ κέιινλ, αιιά πφζν; ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ - 16/10/2002, Πξφζβαζε Αχγνπζηνο 2, 2005, απφ απφ D%E9 %E A%FC+%E5%EC%F0%FC%F1%E9%EF&a=&id= ) 1.5 ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΟΤ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΤ ΔΜΠΟΡΗΟΤ Χζηφζν είλαη πνιχ δχζθνιν λα πξνβιέςεη θαλείο ην κέιινλ ζε κία αγνξά ε φπνηα κεηαβάιιεηαη ζπλερψο. Παξφια απηά κία πξνζπάζεηα κπνξεί λα γίλεη πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε αλ επηρεηξήζνπκε λα δηαθξίλνπκε ην κέιινλ ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζην ηερλνινγηθφ κέιινλ θαη ζην κέιινλ ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ εηαηξηψλ θαη ησλ πειαηψλ ηνπο. Σν ηερλνινγηθφ κέιινλ αθνξά θπξίσο ηειεθσληθέο επηθνηλσλίεο κε εηθφλα κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, webphνne, αχμεζε ηαρπηήησλ κεηαθνξάο δεδνκέλσλ θαη θπξίσο ειεθηξνληθέο πιεξσκέο κε αζθάιεηα θαη αμηνπηζηία. Ηδίσο ην ηειεπηαίν δήηεκα απνηειεί έλα δήηεκα κείδνλνο ζεκαζίαο. Ζ ζπλερήο πηψζε ησλ ηηκψλ ησλ modem θαη ε αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ πνπ πξνβιέπεηαη λα επηηεπρζεί ζα δψζνπλ κία λέα δηάζηαζε ζην ειεθηξνληθφ εκπφξην. ην κέιινλ νη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο ζα έρνπλ νινέλα θαη πην ελδηαθέξνπζεο ηζηνζειίδεο, πεξηζζφηεξν εληππσζηαθέο θαη κε πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο πνπ ζα παξαηείλνπλ ηελ παξακνλή ησλ ρξεζηψλ ζηνλ ειεθηξνληθφ ρψξν ηνπο. Δπίζεο πξνβιέπεηαη φηη ε ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ πειαηψλ ζα εληζρπζεί πεξηζζφηεξν κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ζα απνηειέζεη ηζρπξφ εξγαιείν γηα ηηο εηαηξίεο πνπ ζα κπνξνχλ κέζσ απηνχ λα καζαίλνπλ γηα ηηο πξνηηκήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ηα ελδηαθέξνληα ηνπο. Σν βαζηθφηεξν φκσο ζεκείν είλαη φηη ν παξαιήπηεο-πειάηεο ζα δέρεηαη κελχκαηα θαη δηαθεκίζεηο φπνηε απηφο ζειήζεη θαη αλ βέβαηα ζειήζεη λα ηα δεη. Οη θνηλφηεηεο πνπ ζην παξφλ απνηεινχλ απιέο νκάδεο ζπδεηήζεσλ ζην δηαδίθηπν, ζην κέιινλ ζα απνηειέζνπλ ηζρπξά εθφδηα γηα ηηο εηαηξίεο γηαηί ζα απνηεινχλ εξγαιεία έξεπλαο αγνξάο, πξνψζεζεο θαη πξνβνιήο ησλ πξντφλησλ θαζψο θαη επίιπζεο πξνβιεκάησλ αιιά θαη έκπλεπζεο. Μέζα απφ απηέο ηηο νκάδεο ζπδεηήζεσλ ν πειάηεο ζα ζπκβάιιεη ζηελ δηακφξθσζε ηνπ πξντφληνο θαη ηαπηφρξνλα ζα θαηνρπξψλεηαη σο πειάηεο απηνχ αθνχ έρεη δηακνξθψζεη ην πξντφλ

29 ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ απηφο επηζπκεί. Ζ εηαηξία κε απηφλ ηνλ ηξφπν ζα επσθειείηαη ζεκαληηθά γηαηί ζα εμνηθνλνκεί ρξήκα θαη ρξφλν πνπ ζε θάζε άιιε πεξίπησζε ζα αθηέξσλε γηα ηελ έξεπλα αγνξάο ηνπ πξντφληνο. Έλα αθφκα ζηνηρείν πνπ αλήθεη ζην άκεζν κέιινλ είλαη ε δπλαηφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ λα γλσξίδνπλ ην θαηαλαισηηθφ θνηλφ, δειαδή πνην είλαη, ηη θάλεη, πνίνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο επηζθέπηεηαη, πνηεο είλαη νη πξνηηκήζεηο ηνπ ζε πξντφληα θαη πφζν ζπρλά αγνξάδεη. Όια απηά βέβαηα ζα ζπγθεληξψλνληαη ζε βάζεηο δεδνκέλσλ πνπ ηα πεξηζζφηεξα sites ζην κέιινλ ζα ππνζηεξίδνπλ ζηηο ζειίδεο ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα αμηνπνηήζνπλ φιεο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα λα θαηαιάβνπλ ηνλ ραξαθηήξα ησλ ρξεζηψλ-θαηαλαισηψλ ηνπο. ηα κειινληηθά ζρέδηα πνιιψλ επηρεηξήζεσλ πνπ έρνπλ εμαζθαιίζεη κηα ζεκαληηθή παξνπζία ζην δηαδίθηπν είλαη λα παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο πειάηεο ηνπο λα απνθηήζνπλ ηνλ δηθφ ηνπο πξνζσπηθφ ρψξν ζην δηαδίθηπν. Ο ρψξνο απηφο ζα θαηαζθεπάδεηαη απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο πειάηεο θαη ζα πεξηιακβάλεη ζηνηρεία θαη επηινγέο ζχκθσλα κε ηηο πξνηηκήζεηο θαη ηηο αλάγθεο θάζε πειάηε. Με απηφλ ηνλ ηξφπν θάζε πειάηεο ζα πινεγείηαη ζην πξνζσπηθφ ηνπ site πνπ ζα είλαη δηαθνξεηηθφ απφ ησλ άιισλ πειαηψλ. ην κέιινλ νη πειάηεο πνπ εθηεινχλ αγνξαπσιεζίεο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ζα κπνξνχλ λα έρνπλ ζηα ρέξηα ηνπο ην πξντφλ κέζα ζε ιίγεο ψξεο. Έλα απφ ηα θπξηφηεξα κεηνλεθηήκαηα ηεο business-to-consumer επηθνηλσλίαο είλαη φηη φζνη αγνξάδνπλ πξντφληα απφ ην δηαδίθηπν δελ έρνπλ ζηα ρέξηα ηνπο ην πξντφλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οη πειάηεο φκσο έρνπλ ζπλεζίζεη κεηά απφ θάζε αγνξά ηνπο λα έρνπλ ην πξντφλ καδί ηνπο ηελ ίδηα ζηηγκή ηεο αγνξαπσιεζίαο. Πέξα απφ ηελ αζθάιεηα πνπ ληψζνπλ γηα ηελ αγνξά ηνπο, ε ζπκπεξηθνξά απηή εληάζζεηαη ζηελ ςπρνινγηθή δηαδηθαζία ηεο αγνξάο φπνπ ν θαηαλαισηήο βιέπεη ην πξντφλ, ην αγνξάδεη θαη ην παξαιακβάλεη αθξηβψο ηελ ίδηα ζηηγκή. Έηζη ινηπφλ ζην κέιινλ κεγάινη θνινζζνί ηνπ Ζιεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζα δψζνπλ ιχζε ζ' απηφ ην πξφβιεκα κε ηελ δεκηνπξγία ησλ ηνπηθψλ ζπλδέζκσλ. Οη ηνπηθνί ζχλδεζκνη ζα ελεκεξψλνληαη ακέζσο απφ ην site ζην νπνίν κφιηο έρεη γίλεη κία αγνξά πξντφληνο θαη ζα ην παξαδίδνπλ ζηνλ αγνξαζηή εληφο νιίγσλ σξψλ απφ ηελ παξαγγειία. Θα ππάξρεη βέβαηα ε δπλαηφηεηα ν ίδηνο ν αγνξαζηήο έρνληαο ιάβεη ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο απφ ην site λα πεγαίλεη κφλνο ηνπ λα παξαιακβάλεη ην πξντφλ απφ ην θνληηλφηεξν θαηάζηεκα κε ην νπνίν ζπλεξγάδεηαη ε εηαηξία. Έηζη ζην κέιινλ πξνβιέπεηαη κία έμαξζε ζπλεξγαζηψλ πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζνχλ θαηά απηφλ ηνλ ηξφπν νη ηνπηθέο πεξηθέξεηεο. Δπίζεο κία ελδερφκελε εμέιημε ζην ηνκέα ηνπ Ζιεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη φηη νη ηηκέο ησλ πξντφλησλ ζα κεηαβάιινληαη δπλακηθά. Κάζε πειάηεο ζα πιεξψλεη γηα ην ίδην πξντφλ δηαθνξεηηθή ηηκή κε βάζε θάπνηνπο παξάγνληεο φπσο ε πνζφηεηα απφ ην πξντφλ πνπ έρεη κφιηο αγνξάζεη, πνην ήηαλ ην ηειεπηαίν ζεκείν ζην νπνίν έθαλε θιηθ, πφζεο δηαθεκίζεηο έρεη δηαβάζεη ζην ζπγθεθξηκέλν site, ζε πφζνπο δηθηπαθνχο θίινπο κπνξεί λα πξνηείλεη ηελ ζπγθεθξηκέλε εηαηξία θηι. Δπηπξφζζεηα ζην κέιινλ απηφλνκα δηθηπαθά πξαθηνξεία ζα αλαιακβάλνπλ λα βξίζθνπλ ζηνπο θαηαλαισηέο ηα θαιχηεξα πξντφληα ζηελ θαιχηεξε δπλαηή ηηκή ζχκθσλα κε ηα θξηηήξηα πνπ ζέηνπλ νη ίδηνη νη πειάηεο. Απηά ηα πξαθηνξεία ζα παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο 24 ψξεο ην 24ψξν θαη ζα πάξνπλ ηελ ζέζε ησλ αηφκσλ πνπ δηεθπεξαίσλαλ απηνχ ηνπ είδνπο ηελ εξγαζία ζηηο επηρεηξήζεηο. Γηα παξάδεηγκα ηα πξαθηνξεία απηά ζα αλαιακβάλνπλ λα παξαθνινπζνχλ ηα απνζέκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ ζε αλαιψζηκα πιηθά θαη ηνλ βαζκφ ρξήζεο ηνπο θαη φηαλ απηά ζα εμαληινχληαη ζα αλαιακβάλνπλ ηελ παξαγγειία ηνπο. Ζ παξαγγειία φκσο ζα γίλεηαη αθνχ ην πξαθηνξείν έρεη ζπγθεληξψζεη πιεξνθνξίεο γηα πξντφληα θαη ηνπο πσιεηέο πνπ ηαηξηάδνπλ κε ηηο απαηηήζεηο ηηο εηαηξίαο θαη αθνχ εθηηκήζνπλ φιεο ηηο δπλαηέο

30 παξακέηξνπο ζα απνθαζίζνπλ γηα ηελ αγνξά. Σα πξαθηνξεία απηά ζα δηαπξαγκαηεχνληαη ηνπο φξνπο ηεο ζπλαιιαγήο κε ηνπο ελδερφκελνπο πξνκεζεπηέο θαη εθηεινχλ ηηο ειεθηξνληθέο πιεξσκέο. Μία κειινληηθή εμέιημε πνπ πξνβιέπεηαη λα ιάβεη κέξνο ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν ιφγσ ηεο ζπλερνχο αλέιημεο ηνπ Ζιεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη ε δεκηνπξγία λέσλ κνξθψλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Σν γεγνλφο απηφ ζα νδεγήζεη ζε κεγάιεο έθηαζεο δηαξζξσηηθέο αιιαγέο θπξίσο ζηνλ θιάδν ηνπ εκπνξίνπ θαη ηνπ ηνπξηζκνχ. Οη λέεο ηερλνινγίεο ζα δεκηνπξγήζνπλ λέα εμεηδηθεπκέλα επαγγέικαηα πιεξνθνξηθήο φπσο γηα παξάδεηγκα πσιεηέο κέζσ Ζ/Τ, δηαρεηξηζηέο, ζπληεξεηέο δηθηχσλ, ππεχζπλνη αζθάιεηαο ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ θηι. Πέξα φκσο απφ ην δήηεκα ηνπ λέσλ κνξθψλ εξγαζίαο, ε αλάπηπμε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζα έρεη κεζνπξφζεζκα ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηερφκελν θαη ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Σν γεγνλφο φηη ζην κέιινλ ε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ κέζσ Internet ζα γίλεηαη ζε 24ψξε βάζε ζα έρεη ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηα σξάξηα εξγαζίαο ησλ εξγαδνκέλσλ

31 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΣΟΤΡΗΜΟ/ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ

32 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2:ΣΟΤΡΗΜΟ/ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ 2.1 ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΗΑ ΔΤΡΔΗΑ ΔΝΝΟΗΑ Ο ηνπξηζκφο ρσξίο ακθηβνιία είλαη έλα ζεκαληηθφ θνηλσληθφ θαηλφκελν ην νπνίν έρεη γλσξίζεη ζηηο κέξεο καο πνιχ κεγάιε αλάπηπμε. Θα κπνξνχζακε λα νξίζνπκε ηνλ ηνπξηζκφ ζαλ ηελ κεηάβαζε απφ ηε κία πεξηνρή ζηελ άιιε ηεο ίδηαο ή δηαθνξεηηθήο ρψξαο, ελφο κφλν ή πνιιψλ νκαδηθά αηφκσλ, κε ζθνπφ ηε κηθξή ή κεγάιε, άιια πάλησο φρη κφληκε, παξακνλή ηνπο ζηελ πεξηνρή ή ηε ρψξα απηή, θπξίσο γηα ιφγνπο αλαςπρήο. Ζ έλλνηα ηνπ ηνπξηζκνχ κπνξεί λα εμεηαζηεί απφ δχν ζθνπηέο: κία ζεσξεηηθή, πνπ θαιχπηεη φιεο ηηο πηπρέο ηνπ θαηλνκέλνπ φπσο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο, ςπρνινγηθέο θαη κηα πξαθηηθή πνπ λα ξπζκίδεη ηηο ζπλαιιαθηηθέο ζρέζεηο. Απφ ηελ πξαθηηθή ηνπ ζθνπηά ε έλλνηα ηνπ ηνπξηζκνχ έρεη ζθνπφ λα βξεζεί ν θαηάιιεινο ηξφπνο ζπλελλφεζεο φισλ πνπ απαζρνινχληαη ζε δηεζλή θιίκαθα κε ηηο ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Ζ έλλνηα ηνπ ηνπξηζκνχ απφ ζεσξεηηθή ζθνπηά κπνξεί λα πξνζδηνξηζηεί ζαλ ε πξφζθαηξε κεηαθίλεζε αηφκσλ απφ ην κφληκν ηφπν θαηνηθίαο ηνπο ζε έλα άιιν ηφπν γηα ιφγνπο θπξίσο ςπρνινγηθνχο, ρσξίο θεξδνζθνπηθφ θίλεηξν γηα νξγαλσκέλε πξνζπάζεηα γηα ηελ πξνζέιθπζε, ππνδνρή θαη εμππεξέηεζε ησλ αηφκσλ. Ο ζπγθεθξηκέλνο ηχπνο ηνπξηζκνχ έρεη δχν πιεπξέο: ε πξψηε αλαθέξεηαη ζηε κεηαθίλεζε ησλ αηφκσλ, ε νπνία αληηπξνζσπεχεη ην θαηαλαισηηθφ κέξνο ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ηαπηίδεηαη κε ηελ ηνπξηζηηθή δήηεζε θαη ε δεχηεξε αλαθέξεηαη ζηελ ππνδνρή θαη ηελ εμππεξέηεζε ησλ κεηαθηλνχκελσλ, αληηπξνζσπεχνληαο έηζη ην παξαγσγηθφ κέξνο ηνπ ηνπξηζκνχ πνπ ηαπηίδεηαη κε ηελ ηνπξηζηηθή πξνζθνξά. Ο φξνο «ηνπξηζκφο» είλαη δηεζλείο θαη έρεη επηθξαηήζεη θαη ζηελ Διιάδα. Ζ ιέμε «tourism»πξνέξρεηαη απφ ηελ αγγιηθή «turing»πνπ ζεκαίλεη πεξηνδεχσ, πεξηεγνχκαη, πεξηέξρνκαη. Απνηειεί θνηλή παξαδνρή φηη ν ηνπξηζκφο επεξέαζε άκεζα θαη νπζηαζηηθά ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο κεηαπνιεκηθήο αλάπηπμεο πνιιψλ πεξηνρψλ θαη ρσξψλ ηνπ θφζκνπ. Ζ Διιάδα ππήξμε αλακθίβνια κηα απφ ηηο ρψξεο απηέο φπνπ ν ηνπξηζκφο ζπλέβαιε απνθαζηζηηθά ζηελ αλάπηπμε πνιιψλ πεξηνρψλ ηεο, εηδηθφηεξα δε παξαζαιάζζησλ θαη λεζησηηθψλ, θαζψο θαη πνιιψλ κηθξψλ θαη κεγάισλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ππαίζξνπ. Παξά ηε κεγάιε ζεκαζία ηνπ ηνπξηζκνχ γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαη θνηλσλία, ε επηζηεκνληθή ζπδήηεζε θαη αλάιπζε δεηεκάησλ φπσο ε ιεηηνπξγία ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε αξρίδνπλ νπζηαζηηθά θαη ζπζηεκαηηθά κφλν κεηά ην ηαδηαθά απμάλεη ηφζν ε επηζηεκνληθή βηβιηνγξαθία φζν θαη ν αξηζκφο ησλ επηζηεκφλσλ νη νπνίνη πξνζεγγίδνπλ ηα δεηήκαηα πνπ ζπλδένληαη κε ηελ αλάπηπμε θαη ιεηηνπξγία ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα. Ο ηνπξηζκφο είλαη ζχλζεην θαη πνιχκνξθν θαηλφκελν, γηα απηφ θαη νη πνιιαπιέο ηνπ εθδειψζεηο κειεηνχληαη απφ δηάθνξεο επηζηήκεο, θπξίσο φκσο απφ ηελ νηθνλνκία θαη ηελ γεσγξαθία. αλ ζθνπφο ηνπ ν ηνπξηζκφο ζεσξείηαη θπξίσο ε εηζαγσγή ρξεκάησλ ζηε ρψξα πξνο ηελ νπνία θαηεπζχλεηαη ν πεξηεγεηήο θαη επνκέλσο ε θπθινθνξία ηνπ θεθαιαίνπ πνπ ππάξρεη ζηε ρψξα, αιιά θαη ε δεκηνπξγία αηζζεκάησλ θηιαιιειίαο κεηαμχ ησλ εζλψλ, κέζσ ηεο πξνζεγγίζεσο ησλ ιαψλ. Ο ηνπξηζκφο δηαηξείηαη ζηνλ «εμσηεξηθφ ηνπξηζκφ» πνπ ππάξρεη φηαλ νη πεξηεγεηέο κεηαβαίλνπλ απφ ηε κία ρψξα ζηελ άιιε, θαη ζηνλ «εζσηεξηθφ

33 ηνπξηζκφ», φηαλ νη ίδηνη νη θάηνηθνη ηεο ρψξαο πεξηεγνχληαη ηηο δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο. Δπίζεο, αλάινγα κε ην ηνπξηζηηθφ έξγν θαη ηηο πξνζπάζεηεο πνπ θαηαβάιινληαη, ν ηνπξηζκφο δηαθξίλεηαη ζηνλ «ελεξγεηηθφ», φηαλ απνβιέπεη ζηελ πξνζέιθπζε πεξηζζφηεξσλ πεξηεγεηψλ ζε κία ρψξα θαη ζηνλ «παζεηηθφ», πνπ δελ είλαη παξά νη ελέξγεηεο πνπ θαηαβάιινληαη ζηελ ίδηα ηελ ρψξα γηα ηελ αλεηφηαηε θαη επράξηζηε δηακνλή ησλ πεξηεγεηψλ. Δμάιινπ αλάινγα κε ην ζθνπφ πνπ επηδηψθεη ν πεξηεγεηήο,θαη πάληνηε εθφζνλ απνθιείεηαη ε εξγαζία κε ζθνπφ ην άκεζν πιηθφ θέξδνο, ν ηνπξηζκφο δηαθξίλεηαη ζην ζξεζθεπηηθφ, ζηνλ εκπνξηθφ, ζηνλ γηα ιφγνπο πγείαο, ζην βηνκεραληθφ, θαιιηηερληθφ, γακήιην, ζρνιηθφ, επηζηεκνληθφ θ.η.ι. Δπίζεο αλάινγα κε ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν πεξηεγεηήο, ν ηνπξηζκφο είλαη ζαιάζζηνο, πνδειαηηθφο, νξεηβαηηθφο, ζηδεξνδξνκηθφο, απηνθηλεηηζηηθφο, αεξνπνξηθφο θ.η.ι. ήκεξα, ζρεδφλ ζε θάζε ρψξα, ην ηνπξηζηηθφ έξγν έρεη αλαηεζεί ζε ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο πνπ απνηεινχλ λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ. ηελ Διιάδα ιεηηνπξγεί απφ ην 1929 κε έδξα ηελ Αζήλα ν Διιεληθφο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ, λνκηθφ πξφζσπν δεκφζηνπ δηθαίνπ, πνπ ππάγεηαη ζηελ αλψηεξε επνπηεία ηνπ ππνπξγείνπ Δζληθήο Οηθνλνκίαο θαη απνζθνπεί ζην ζπληνληζκφ θαη ηελ εληαία θαηεχζπλζε ησλ ελεξγεηψλ θάζε δεκνηηθήο ή θνηλνηηθήο αξρήο, ηδησηηθψλ νξγαλψζεσλ ή επηρεηξήζεσλ πνπ απνβιέπνπλ ζηελ εμππεξέηεζε θαη πξνψζεζε ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ. Πξσηαξρηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ παίδεη, εθηφο απφ ηελ ηαπηφηεηα ηνπ πνιηηηζκνχ ή ηεο γιψζζαο ή ηεο ζξεζθείαο ή ηνπ νηθνλνκηθνχ ζπζηήκαηνο, ε ηνπξηζηηθή πξνπαγάλδα. ήκεξα ππάξρεη νιφθιεξε ηνπξηζηηθή θηινζνθία γχξσ απφ ζέκαηα ηνπξηζκνχ, ελψ ηαπηφρξνλα ην θαηλφκελν απηφ αξρίδεη ηειεπηαία λα γίλεηαη αληηθείκελν κειέηεο θαη απφ δηάθνξα παλεπηζηήκηα. ηελ Διιάδα, φπνπ ν ηνπξηζκφο θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα παίδεη νινέλα θαη ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζηελ εζληθή νηθνλνκία, αληηκεησπίδεηαη πιένλ νξγαλσκέλα ηφζν απφ πιεπξάο ηνπξηζηηθήο πξνπαγάλδαο, πξνγξακκαηηζκνχ, επελδχζεσλ ζηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία, αλάπηπμε ησλ κέζσλ ζπγθνηλσλίαο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ζηα ηνπξηζηηθά θέληξα, φζν θαη απφ πιεπξάο εηδηθεχζεσο ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπξηζηηθψλ αλαγθψλ κε ηελ ίδξπζε ζρνιψλ ηνπξηζηηθψλ επαγγεικάησλ θαη ηε δηθηχσζε ζε φια ηα ηνπξηζηηθά θέληξα ηεο ηνπξηζηηθήο αζηπλνκίαο 2.2 Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ Απνζθνπψληαο ζηελ ηζηνξία ηνπ Σνπξηζκνχ, αλαιχνληαη παξαθάησ νη ζπλέρεηεο θαη νη ηνκέο ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ. Ζ αλάιπζε απηή μεθηλάεη απφ ηελ εμέιημε ηνπ ηνπξηζηηθνχ θαηλνκέλνπ απφ ηνλ 18ν έσο ηνλ 19ν αηψλα, ζπλερίδεη κε ηνλ 20ν αηψλα θαη ην ξφιν ηεο Αζήλαο σο ηνπξηζηηθφ θέληξν, εμεηάδεη ηνλ ηνπξηζκφ κεηά ηνλ Β' Παγθφζκην Πφιεκν θαη θαηαιήγεη κε ηελ πξφζθαηε ηνπξηζηηθή πνιηηηθή ΣΟ ΣΟΤΡΗΣΗΚΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ 18 νο -19 νο ΑΗΧΝΑ Ζ ηζηνξηθή παξάδνζε ηεο Διιάδαο θαη ε ηαπηφηεηά ηεο ζηελ Γχζε, σο ιίθλν ηνπ Δπξσπατθνχ πνιηηηζκνχ, ππήξμε ε βάζε γηα ην μεηχιηγκα ηνπ ηνπξηζηηθνχ θαηλνκέλνπ πξηλ απφ πεξίπνπ 170 ρξφληα. Ζ Διιάδα πξνζηέζεθε ζην δξνκνιφγην ηεο Μεγάιεο Πεξηνδείαο ( Grand Tour ) ζηε δηάξθεηα θπξίσο ησλ Ναπνιεφληεησλ πνιέκσλ. Αςεπδή πεγή απνηειεί ν εληππσζηαθφο φγθνο ηεο ξνκαληηθήο θαη φρη κφλν θπξίσο θηιειιεληθήο ηαμηδησηηθήο ινγνηερλίαο ησλ αξρψλ ηνπ 19νπ αηψλα. Ο

34 αξηζκφο ησλ επηζθεπηψλ δηνγθψζεθε ζηε πεξίνδν κεηαμχ 1840 θαη 1890, ελψ άξρηζε λα νξγαλψλεηαη ε πξνζθνξά ππεξεζηψλ πνπ δελ πεξηνξίδνληαλ ζε θαηαιχκαηα, αιιά πεξηειάκβαλαλ δηεξκελείο, εζηηαηφξηα, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα, κεηαθνξηθά κέζα ( άκαμεο, άινγα, θαΐθηα, ζηδεξφδξνκνη, αηκφπινηα ), ρψξνπο ςπραγσγίαο, κνπζεία θ.α. Οη κεκνλσκέλνη εχπνξνη θαη κνξθσκέλνη ηαμηδηψηεο, αξρηθά αξηζηνθξάηεο θαη χζηεξα αζηνί, θπξίσο Βξεηαλνί, αληηθαηαζηάζεθαλ ζηαδηαθά απφ νκάδεο πνπ άξρηζαλ λα επηζθέπηνληαη πην νξγαλσκέλα ηελ Διιάδα θαζψο νη λέεο ηερλνινγίεο ζηελ Δπξψπε θαη ε ζπλαθφινπζε άλνδνο ησλ εηζνδεκάησλ έθαλαλ ηα ηαμίδηα πην εχθνια θαη επηζπκεηά. ηαδηαθά ε θίλεζε έγηλε ππεξαηιαληηθή νο ΑΗΧΝΑ-Ζ ΑΘΖΝΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΟ ΚΔΝΣΡΟ Καηά ηηο πξψηεο δεθαεηίεο ηνπ 20νπ αηψλα νη Έιιελεο ηεο Αηγχπηνπ θαη ηεο Ακεξηθήο απνηέιεζαλ ηδηαίηεξε θηλεηήξηα δχλακε ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ ηφζν σο επηζθέπηεο φζν θαη σο επηρεηξεκαηίεο. Ζ ειιεληθή πξσηεχνπζα, ράξε ζηελ αηκνπινΐα θαη ζην ζηδεξφδξνκν πνπ ηε ζπλέδεε κε ηνλ Πεηξαηά βξηζθφηαλ πηα κφιηο ηέζζεξηο εκέξεο απφ ην Λνλδίλν, θη έηζη νη ηαμηδηψηεο ζπγθέληξσλαλ ηψξα ην ελδηαθέξνλ ηνπο φρη ζηε δηαδξνκή φπσο παιαηφηεξα, κα ζηελ ίδηα ηε ρψξα. Ζ Αζήλα είρε εμειηρζεί πξνζθέξνληαο κνπζεία, ζχγρξνλα κεγαινπξεπή κέγαξα κλεκεία, μελνδνρεία, εζηηαηφξηα θαη θέληξα δηαζθέδαζεο, πνιπηέιεηα θαη αλέζεηο εθάκηιιεο εθείλσλ ηεο ππφινηπεο Δπξψπεο. Ζ νξγάλσζε ην 1896 ησλ πξψησλ ζχγρξνλσλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ, επηζθξάγηζε ην ραξαθηήξα ηεο σο θέληξν πνιηηηζηηθνχ ηνπξηζκνχ Ο ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΣΑ ΣΟΝ Β ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΠΟΛΔΜΟ ε νιφθιεξε ηε πεξίνδν ηνπ κεζνπνιέκνπ ν αξηζκφο ησλ μέλσλ ηνπξηζηψλ παξέκεηλε κάιινλ πεξηνξηζκέλνο γχξσ ζηηο εηεζίσο, απφ ηνπο νπνίνπο 1/3 ηαμίδεπαλ νκαδηθά ζε θξνπαδηέξεο θαη έκελαλ ζηελ Αζήλα κφλν κηα εκέξα. Απφ ηα δέθα ηαμηδησηηθά γξαθεία ηεο Αζήλαο, ηα ηέζζεξα ειέγρνληαλ απφ μέλνπο. Παξά ηελ αλακθηζβήηεηε πξφνδν, ν ηνπξηζκφο δελ είρε αθφκε πιήξσο πείζεη γηα ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ. Σα πξάγκαηα άιιαμαλ ξηδηθά κεηά ην Β παγθφζκην πφιεκν. Οη ηνπξηζηηθέο αλαδεηήζεηο, ππφ ηελ επίδξαζε ηεο γεληθφηεξεο θηιειεπζεξνπνίεζεο ζηηο ηδέεο θαη ζηα ήζε, πξνζαλαηνιίζζεθαλ πξνο πεξηζζφηεξν θπζηνιαηξηθέο θαηεπζχλζεηο θαη θπξίσο πξνο ηνλ ζαιάζζην ηνπξηζκφ, ρσξίο σζηφζν, λα αηνλήζεη ηειείσο ε ζρέζε κε ηελ ηζηνξία θαη ηνλ πνιηηηζκφ πνπ ζπκπιήξσλαλ ζε θάπνην βαζκφ ην πξφγξακκα ησλ δηαθνπψλ ΠΡΟΦΑΣΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ: ΤΝΔΡΓΔΗΑ ΗΓΗΧΣΧΝ ΚΡΑΣΟΤ ΚΑΗ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ Ο αλαπξνζαλαηνιηζκφο ζηελ ηνπξηζηηθή πνιηηηθή ηα ηειεπηαία ρξφληα πξαγκαηνπνηείηαη ηφζν θαηά ηξφπν απηφλνκν απφ ηνλ επηρεηξεκαηηθφ ηνκέα θαη ην θεληξηθφ θξάηνο φζν θαη ζην πιαίζην επξχηεξσλ δηνηθεηηθψλ κεηαβνιψλ. Απηέο ζεκαηνδνηνχληαη, αθελφο, απφ ηελ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ηελ κεηαθνξά αξκνδηνηήησλ απφ ην θεληξηθφ θξάηνο ζην πεξηθεξεηαθφ επίπεδν θαη, αθεηέξνπ, απφ ηελ ηδησηηθνπνίεζε ηνπ ΔΟΣ θαη εθπνίεζε ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο πεξηνπζίαο ηνπ. Τπάξρνπλ ήδε δείγκαηα επαλαδξαζηεξηνπνίεζεο ζε ηνπηθφ επίπεδν κε κνξθέο ηνπξηζκνχ πνπ είραλ ηειείσο παξαθκάζεη ζην παξειζφλ θαη νη νπνίεο

35 αλαβηψλνπλ ππφ άιιεο πξνυπνζέζεηο θπζηθά, σο λέα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Παξαδείγκαηα απνηεινχλ ε αλαβίσζε ηακαηηθψλ πεγψλ σο θέληξα ζαιαζζνζεξαπείαο θαη επδσίαο, θαηά ην επηηπρεκέλν Διβεηηθφ πξφηππν, ε αμηνπνίεζε ηνπηθήο παξαγσγήο θαη ηνπηθψλ γαζηξηκαξγηθψλ παξαδφζεσλ κέζσ κνξθψλ αγξνηνπξηζκνχ θαη εηδηθψλ πξνγξακκάησλ μελαγήζεσλ. Ζ εκπινθή ηνπ αζιεηηζκνχ φιν θαη βαζχηεξα ζηελ έλλνηα ηνπ ηνπξηζκνχ εδψ θαη αξθεηά ρξφληα, αλνίγεη επίζεο λέεο πξννπηηθέο αιιά εγθπκνλεί θαη θηλδχλνπο. Ζ κεγάιε πξφθιεζε ηνπ 2004 εληνπίδεηαη ζηελ αλάγθε αξκνληθήο παξαπιεξσκαηηθήο ιεηηνπξγίαο φισλ απηψλ ησλ λέσλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ κε ηαπηφρξνλε βειηίσζε ησλ πνηνηηθψλ πξνδηαγξαθψλ ελ φςεη ηεο αλακελφκελεο αχμεζεο επηζθεπηψλ ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ ζα ππάξμνπλ θξίζεηο ( πνιηηηθέο, νηθνλνκηθέο ή άιιεο). Υσξίο ακθηβνιία, ην ηνπίν ηνπ ηνπξηζκνχ ζα εμαθνινπζήζεη λα εμειίζζεηαη επηθπιάζζνληαο αξθεηέο εθπιήμεηο ζην κέιινλ. 2.3 ΔΝΑΛΛΑΚΣΗΚΔ Ζ ΔΗΓΗΚΔ ΜΟΡΦΔ ΣΟΤΡΗΜΟΤ Σα ηειεπηαία ρξφληα αλαπηχζζνληαη φιν θαη πην ζπζηεκαηηθά νη κνξθέο ηνπξηζκνχ, πνπ πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ηαμηδηψηεο λα εκπινπηίζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο, κεξηθέο απφ απηέο είλαη ν αγξνηνπξηζκφο, ν νηθνηνπξηζκφο, ν ζεξαπεπηηθφο - ηακαηηθφο ηνπξηζκφο, ν ηνπξηζκφο πεξηπέηεηαο, ν αζιεηηθφο, ν ζπλεδξηαθφο ηνπξηζκφο, ν ζξεζθεπηηθφο ηνπξηζκφο, ν εθπαηδεπηηθφο-πνιηηηζηηθφο ηνπξηζκφο, ν γεσηνπξηζκφο, ν ζαιάζζηνο ηνπξηζκφο, ν αζηηθφο ηνπξηζκφο θ.α. Έηζη, ε ρψξα απνηειεί πιένλ έλαλ πξνζθηιή ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ φρη κφλν γηα δηαθνπέο «θιαζζηθνχ ηχπνπ», αιιά θαη γηα φζνπο επηζπκνχλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ελαιιαθηηθέο δηαθνπέο, αλαδεηψληαο εθηφο απφ ηελ μεθνχξαζε θαη ηελ απφιαπζε ησλ αμηνζέαησλ ηεο ρψξαο θαη ηε κνλαδηθή εκπεηξία, πνπ πξνζθέξνπλ ε θχζε θαη ηα «πξντφληα» ηεο, ν ζξεζθεπηηθφο πνιηηηζκφο ηεο αιιά θαη νη εμεηδηθεπκέλεο ππνδνκέο ηεο ειιεληθήο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο ΑΓΡΟΣΟΤΡΗΜΟ Αγξνηνπξηζκφο νλνκάδεηαη ε ελαιιαθηηθή εθείλε κνξθή ηνπξηζκνχ ε νπνία αλαπηχζζεηαη ζε κε ηνπξηζηηθά θνξεζκέλεο αγξνηηθέο πεξηνρέο θαη ζπλδέεηαη κε θνηλσληθέο, πεξηβαιινληηθέο θαη πνιηηηζκηθέο αμίεο, νη νπνίεο επηηξέπνπλ ηφζν ζηνπο νηθνδεζπφηεο φζν θαη ζηνπο θηινμελνχκελνπο ησλ πεξηνρψλ απηψλ λα πθίζηαληαη αιιειεπηδξάζεηο θαη λα κνηξάδνληαη εκπεηξίεο. Χο δξαζηεξηφηεηα αλαπηχζζεηαη απφ ηνπο κφληκνπο θαηνίθνπο ησλ πεξηνρψλ ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ ηνλ αγξνηνπξηζκφ σο ζπκπιεξσκαηηθή πεγή εηζνδήκαηνο. Σα θύξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αγξνηνπξηζηηθνύ πξντόληνο είλαη: Ζ απφιαπζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ε γλσξηκία κε ηα ραξαθηεξηζηηθά θπζηθά ηνπία, ηα ηνπία θπζηθνχ θάιινπο θαη ηελ παλίδα θαη ηε ρισξίδα ησλ εθάζηνηε πεξηνρψλ. Αγξνηηθέο πεξηνρέο πνπ πεξηιακβάλνπλ πγξνβηφηνπνπο κπνξνχλ λα ζπλδπάζνπλ ηελ αγξνηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα κε ην ιεγφκελν "ηνπξηζκφ ησλ πγξνβηνηφπσλ" ( παξαηήξεζε ρισξίδαο θαη παλίδαο, δεκηνπξγία θέληξσλ πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θ.η.ι. )

36 Ζ επαθή θαη ε γλσξηκία κε ηελ ηνπηθή αγξνηηθή πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά, ηα ήζε θαη ηα έζηκα ησλ θαηνίθσλ, ε ζπκκεηνρή ζε ηνπηθέο πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο θ.η.ι. Ζ πξνζθνξά δηαθνξνπνηεκέλσλ, πςειήο πνηφηεηαο ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ ( π.ρ. πξνζθνξά βηνινγηθψλ παξαδνζηαθψλ πξντφλησλ, πξντφλησλ πξνζηαηεπφκελεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο, πξνζηαηεπφκελεο γεσγξαθηθήο έλδεημεο ) Ζ παξαηήξεζε ησλ γεσξγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη πηζαλψο ε ζπκκεηνρή ζε απηέο Ζ άζθεζε παξάιιεισλ ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ χπαηζξν ( νξεηβαζία, πεδνπνξία, αλεκφπηεξν πιαγηάο θ.η.ι. ). Πιενλεθηήκαηα αγξνηνπξηζκνύ Σα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ν αγξνηνπξηζκφο ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ θαηνίθσλ ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ, ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: Γεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη θαηά ζπλέπεηα ζπγθξάηεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ χπαηζξν. Σν πιενλέθηεκα απηφ απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηηο πεξηνρέο πνπ αληηκεησπίδνπλ ζεκαληηθή πιεζπζκηαθή κείσζε θαη δεκνγξαθηθή γήξαλζε. Ζ δεκηνπξγία ησλ ζέζεσλ απηψλ εξγαζίαο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηηο επαίζζεηεο, απφ άπνςε εξγαζίαο, θνηλσληθέο νκάδεο ησλ λέσλ θαη ησλ γπλαηθψλ. Ζ δεκηνπξγία ππνδνκψλ ήπηαο θιίκαθαο, νη νπνίεο ελαξκνλίδνληαη κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ζπκβάιινπλ ζηελ άλνδν ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ κφληκσλ θαηνίθσλ. Ζ πξνψζεζε ησλ γεσξγηθψλ παξαδνζηαθψλ πξντφλησλ ζηελ αγνξά θαη ε αχμεζε ησλ εζφδσλ ησλ αηφκσλ πνπ αζρνινχληαη κε ην γεσξγηθφ ηνκέα Ο αγξνηνπξηζκφο απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο δπλαηφηεηαο ζπλδπαζκνχ ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ηεο πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Δίλαη κηα ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ δελ δξα αληαγσληζηηθά πξνο ηνπο θπζηθνχο πφξνπο. Αληίζεηα, ζπκβάιιεη ζηελ επαηζζεηνπνίεζε ηφζν ησλ κφληκσλ θαηνίθσλ φζν θαη ησλ επηζθεπηψλ ζηελ πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Ο αγξνηνπξηζκφο, σο δξαζηεξηφηεηα, αλαπηχζζεηαη φιεο ηηο επνρέο ηνπ ρξφλνπ, ακβιχλνληαο έηζη ην πξφβιεκα ηηο ηνπξηζηηθήο επνρηθφηεηαο, πνπ σο γλσζηφλ, απνηειεί έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ. Οη δπζκελείο επηπηώζεηο ηνπ αγξνηνπξηζκνύ Όηαλ ε αλάπηπμε ηνπ αγξνηνπξηζκνχ δελ είλαη ζπκβαηή κε ηηο αξρέο ηεο αεηθνξηθήο δηαρείξηζεο, έρεη δπζκελείο επηπηψζεηο ζην θπζηθφ θαη θνηλσληθφ πεξηβάιινλ. ηελ πεξίπησζε απηή, νη επηπηψζεηο αλαθέξνληαη: ηελ άλαξρε θαη ππέξκεηξε αλάπηπμή ηνπ ζε βάξνο ηεο θέξνπζαο ηθαλφηεηαο ηεο πεξηνρήο, πνπ πξνθαιεί ππνβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ησλ πεξηνρψλ

37 ηνλ θίλδπλν αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο εηο βάξνο ηεο αγξνηηθήο δσήο. ηελ πξάμε έρεη παξαηεξεζεί φηη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο εγθαηαιείπνληαη νη αγξνηηθέο εξγαζίεο πξνο ράξηλ ελφο κεγαιχηεξνπ βξαρπρξφληνπ ηνπξηζηηθνχ θέξδνπο. ηελ αιινίσζε ηνπ πνιηηηζκηθνχ ραξαθηήξα ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν αγξνηνπξηζκφο αθνινπζήζεη ηα γλσζηά αλαπηπμηαθά ηνπξηζηηθά "πξφηππα" ησλ πεξαζκέλσλ δεθαεηηψλ ΟΗΚΟΣΟΤΡΗΜΟ Χο νηθνηνπξηζκφο νξίδεηαη ν πεξηβαιινληηθά ππεχζπλνο ηνπξηζκφο θαη ε επίζθεςε ζε θπζηθέο πεξηνρέο, πνπ απνζθνπεί ζηελ απφιαπζε θαη εθηίκεζε ηεο θχζεο ( θαη ησλ πνιηηηζκηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ παξφληνο θαη παξειζφληνο ) θαη ν νπνίνο πξνάγεη ηε δηαηήξεζε ηεο θχζεο, έρεη ρακειή επίδξαζε επηζθεπηψλ θαη παξέρεη ρξήζηκα ελεξγή θνηλσληθφ-νηθνλνκηθή αλάκημε ηνπ ληφπηνπ πιεζπζκνχ. Ο νηθνηνπξηζκφο είλαη κηα πεξηβαιινληηθά επαηζζεηνπνηεκέλε κνξθή ηνπξηζκνχ, ε νπνία πξνσζεί ηελ θαηαλφεζε θαη ηελ πξνζηαζία ηεο θχζεο, ζπκβάιινληαο ηαπηφρξνλα ζηε γλψζε θαη ζην ζεβαζκφ ηεο ηζηνξίαο ελφο ηφπνπ. Ζ αλάπηπμε ηνπ νηθνηνπξηζκνχ έρεη σο ζηφρνπο: Σελ αλάδεημε θαη αμηνπνίεζε πεξηνρψλ ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο ή πεξηβαιινληηθήο αμίαο Σεο πξνζηαζία νηθνινγηθά επαίζζεηα πεξηνρψλ κέζσ ηεο πεξηβαιινληηθήο έξεπλαο Σε δηαηήξεζε ηεο νηθνινγηθήο ηζνξξνπίαο θαη ηνπ ηνπηθνχ ραξαθηήξα ηεο πεξηνρήο Σελ ελζάξξπλζε ηεο πεξηβαιινληηθήο ζπλείδεζεο ησλ επηζθεπηψλ κέζσ ηεο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο Οη επηζθέπηεο ησλ νηθνινγηθά επαίζζεησλ πεξηνρψλ νθείινπλ λα ηεξνχλ πξνζεθηηθά ηηο απαηηήζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηε ξχπαλζε, ηελ απνθπγή θάζε ελφριεζεο ησλ θπζηθψλ βηνηφπσλ θαη δηαηάξαμεο ηεο ηζνξξνπίαο ησλ νηθνζπζηεκάησλ. Ζ Διιάδα δηαζέηεη ηδηαίηεξα πινχζην θαη πνηθίιν θπζηθφ πεξηβάιινλ, θαζψο παξά ηε κηθξή ηεο έθηαζε παξνπζηάδεη ζπάληα γεσκνξθνινγία κε έληνλεο αληηζέζεηο θαη πνιιέο πεξηνρέο πςειήο νηθνινγηθήο αμίαο. Υηιηάδεο δαληεισηέο αθηέο, επηβιεηηθά βνπλά, ζπήιαηα θαη θαξάγγηα, ιίκλεο, πνηάκηα, βηφηνπνη εμαηξεηηθήο νκνξθηάο θαη κνλαδηθά νηθνζπζηήκαηα «πξνηθίδνπλ» ηελ ειιεληθή γε κε εληππσζηαθά ηνπία, ηα νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ην ήπην θιίκα ηεο ρψξαο, θαζηζηνχλ ηελ Διιάδα ηδαληθφ πξννξηζκφ γηα ηνπο ιάηξεηο ηνπ νηθνινγηθνχ-ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ. Δπηζθεπηφκελνο δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, ν θπζηνιάηξεο πεξηεγεηήο έρεη ηελ επθαηξία: Να πεξηπιαλεζεί ζηα αηζζεηηθά δάζε ή λα εμεξεπλήζεη ηνπο εζληθνχο δξπκνχο φρη κφλν ζηελ νξεηλή ελδνρψξα αιιά θαη ζε νξηζκέλα λεζηά ή θνληά ζε πνηακνχο θαη ζε ιίκλεο Να απνιαχζεη ηα ππέξνρα κλεκεία ηεο θχζεο, ηα θαξάγγηα, ηα ζπήιαηα θαη ηνπο θαηαξξάθηεο

38 Να παξαηεξήζεη θαη λα ζαπκάζεη ηα ζπάληα είδε πνπιηψλ πνπ θσιηάδνπλ ή θαηαθεχγνπλ ζηα παξάθηηα νηθνζπζηήκαηα θαη ηνπο πγξφηνπνπο ( βξαρψδεηο αθηέο, ακκψδεηο παξαιίεο, ακκνζίλεο, «δέιηα» πνηακψλ, ιίκλεο, έιε, αιίπεδα θ.α. ) Να κειεηήζεη ηελ εμαηξεηηθή πνηθηιία ηεο ρισξίδαο ζηελ ειιεληθή χπαηζξν Να επηζθεθζεί ηα κνλαδηθά ζαιάζζηα πάξθα ηεο Αινλλήζνπ θαη ηεο Εαθχλζνπ, φπνπ βξίζθνπλ, αληίζηνηρα, θαηαθχγην δχν πξνζηαηεπφκελα είδε, ε κεζνγεηαθή θψθηα κνλάρνπο-κνλάρνπο θαη ε ζαιάζζηα ρειψλα θαξέηα-θαξέηα. Να ζπκκεηάζρεη ζε δξαζηεξηφηεηεο exteme ζπνξ ( θαλφε-θαγηάθ, rafting, monoraft, hydrospeed, canyonig, πνδήιαην βνπλνχ θ.α. ), πνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα γλσξίδνπλ ζεακαηηθή άλνδν ζηελ Διιάδα Σέινο, λα δηακείλεη ζε πξφηππεο αγξνηνπξηζηηθέο κνλάδεο, πνπ αλαπηχζζνληαη ζε φιε ηελ επηθξάηεηα θαη δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνλ επηζθέπηε λα γλσξίζεη ηελ ηνπηθή αξρηηεθηνληθή, πνιηηηζκηθή θαη γαζηξνλνκηθή παξάδνζε, αιιά θαη ηα πξντφληα, ηηο αγξνηηθέο αζρνιίεο θαη ηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ θαηνίθσλ θάζε πεξηνρήο. Οη επηζθέπηεο ησλ νηθνινγηθά επαίζζεησλ πεξηνρψλ νθείινπλ λα ηεξνχλ πξνζεθηηθά ηηο απαηηήζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηε ξχπαλζε, ηελ απνθπγή θάζε ελφριεζεο ησλ θπζηθψλ βηνηφπσλ θαη δηαηάξαμεο ηεο ηζνξξνπίαο ησλ νηθνζπζηεκάησλ ΘΔΡΑΠΔΤΣΗΚΟ - ΗΑΜΑΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ Ζ κνξθή απηή ηνπξηζκνχ είλαη ζπλπθαζκέλε κε ηελ ηζηνξία ησλ ινπηξψλ, ηα ηακαηηθά λεξά θαη ηηο πεγέο. Ζ αλάπηπμε ηνπ Διιεληθνχ ηνπξηζκνχ αξρίδεη απφ ηνλ Θεξαπεπηηθφ ηνπξηζκφ ν νπνίνο δηαζέηεη αλαπηπγκέλεο ινπηξνπφιεηο ζε φιε ηε ρψξα. Σα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη κία απμαλφκελε ηάζε επηζηξνθήο ζηα θπζηθά ζεξαπεπηηθά κέζα ζε ζπλδπαζκφ κε ηε θξνληίδα ηεο ζσκαηηθήο θαη ςπρηθήο πγείαο. Ζ ηάζε απηή, απνηέιεζκα δσήο ζηηο βηνκεραληθέο κεγαινππφιεηο, νδεγεί ζε κία ζηξνθή πξνο ηνλ ζεξαπεπηηθφ ηνπξηζκφ φρη κφλν ζηελ Διιάδα αιιά θαη ζην εμσηεξηθφ, φπνπ εθζπγρξνλίδνληαη θαη αλαπηχζζνληαη ζεκαληηθέο ινπηξνπφιεηο θαη φπνπ θαηεπζχλνληαη εηδηθεπκέλα ηνπξηζηηθά πξνγξάκκαηα. ηελ Διιάδα ε λέα άλζεζε ηνπ ζεξαπεπηηθνχ ηνπξηζκνχ δηεζλψο δελ έρεη αθφκα νδεγήζεη ζηε δεκηνπξγία ηεο αλαγθαίαο εηδηθεπκέλεο ηνπξηζηηθήο πξνζθνξάο, αλ θαη ε ρψξα δηαζέηεη ζεκαληηθά ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ( πιήζνο ηακαηηθψλ πεγψλ κε εμαηξεηηθέο θπζηθνρεκηθέο ηδηφηεηεο, επλντθφηαηεο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ ζπλδπάδνληαη άλεηα κε δηαθνπέο ). Χζηφζν ππάξρνπλ πνιιά κέξε πνπ ζπλδπάδνπλ ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο, ινπηξά, ηακαηηθέο πεγέο, ιαζπνζεξαπεία θ.ν.θ. θαη είλαη πξνζπειάζηκεο γηα ηνπο αλζξψπνπο κε αλαπεξίεο. ήκεξα ν ζεξαπεπηηθφο ηνπξηζκφο είλαη δπλαηφ λα ζηνρεχεη ζηε ζεξαπεία ή απιά ζηελ πγεία απφ άπνςε γπκλαζηηθήο, δηαηξνθήο θαη θπζηθήο δσήο. Τπάξρνπλ πνιιέο πεγέο κε ζεκαληηθή ηνπξηζηηθή ζεκαζία θαη κάιηζηα ζε πνιιέο απφ απηέο ιεηηνπξγνχλ ζχγρξνλα πδξνζεξαπεπηήξηα κε φια ηα αλαγθαία κεραλήκαηα κε

39 πξνζπειάζηκεο εγθαηαζηάζεηο, θπζηθνζεξαπείεο, πεινζεξαπείεο θαη θαηάιιειν πξνζσπηθφ. Μπνξνχλ λα ζπλδπαζηνχλ άλεηα κε ηηο θαινθαηξηλέο καο δηαθνπέο θαη λα καο πξνζθέξνπλ ραιαξσηηθέο εκπεηξίεο. Ζ πδξνζεξαπεία είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή γηα ηελ αληηκεηψπηζε πνιιαπιψλ παζήζεσλ, φπσο είλαη ηα αξζξηηηθά θαη νη ξεπκαηνπάζεηεο, θαη δηαθξίλεηαη ζε δχν είδε: Σελ εζσηεξηθή, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηελ πνζηζεξαπεία ( πφζε ηακαηηθψλ λεξψλ ), εηζπλνζεξαπεία ( εηζπλνή ησλ αεξίσλ ή ησλ ζηαγνληδίσλ ησλ κεηαιιηθψλ λεξψλ ) θαη ηηο πιύζεηο ( ζηνκαηηθέο, ξηληθέο, γπλαηθνινγηθέο ) Σελ εμσηεξηθή, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηα ινπηξά, ηηο θαηαησλίζεηο ( γηα νξηζκέλν ρξφλν ην ζψκα δέρεηαη ην ζεξκνκεηαιιηθφ λεξφ, πνπ έξρεηαη κε ςειή ή ρακειή πίεζε ) ηηο πδξνκαιάμεηο ( ην ζψκα δέρεηαη ηελ πίεζε ηνπ λεξνχ ), ηελ πδξνθηλεζηνζεξαπεία ( ζπλδπαζκφο ινπηξνζεξαπείαο θαη θηλεζηνζεξαπείαο, φζν ην ζψκα βξίζθεηαη ζην λεξφ ) θαη ηελ πεινζεξαπεία ( εθαξκνγή πεινχ, πνπ έρεη «σξηκάζεη», ζε ζεκεία ηνπ ζψκαηνο κε δηάθνξεο παζήζεηο ) Γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ηακαηηθνχ ηνπξηζκνχ θαη γεληθφηεξα, ηνπ ηνπξηζκνχ πγείαο, ιεηηνπξγνχλ ήδε δχν θέληξα ζαιαζζνζεξαπείαο ζηελ Κξήηε, εθνδηαζκέλα κε ην εηδηθφ ζήκα ιεηηνπξγίαο ηνπ Δ.Ο.Σ. θαη είλαη ππφ θαηαζθεπή άιια δχν. ε απηήλ ηελ θαηεγνξία ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο πεξηιακβάλνληαη, επίζεο, ηα 14 πδξνζεξαπεπηήξηα ( ηδηνθηεζίαο Δ.Ο.Σ. ), ζηα νπνία εμππεξεηνχληαη εηεζίσο πεξί ηα άηνκα, κε ζεξαπεπηηθέο αγσγέο (ινχζεηο, θιπ.) θαζψο θαη δεθάδεο άιιεο ηακαηηθέο πεγέο πνπ ιεηηνπξγνχλ απφ ηνπηθνχο θνξείο θαη πξνζθέξνπλ ζηνπο επηζθέπηεο ζχγρξνλεο ππεξεζίεο πςειψλ πξνδηαγξαθψλ ΘΡΖΚΔΤΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ Θξεζθεπηηθφο ηνπξηζκφο κπνξεί λα ζεσξεζεί ην ζχλνιν εθείλν ησλ ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ην νπνίν επηθεληξψλεηαη γχξσ απφ κλεκεία θαη ρψξνπο ζξεζθεπηηθήο ζεκαζίαο. Απνηειεί ζεκαληηθφ θνκκάηη ηεο ειιεληθήο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο θαη αθνξά ηελ επίζθεςε ζε ζξεζθεπηηθνχο ηφπνπο ιαηξείαο, φπσο κνλαζηήξηα θαη εθθιεζίεο. Σα κλεκεία ηεο ειιεληθήο νξζνδνμίαο είλαη αλαπφζπαζην ηκήκα ηεο εζληθήο θιεξνλνκηάο θαη απνηεινχλ αμηφινγν πφιν έιμεο επηζθεπηψλ. Οη βπδαληηλέο θαη νη κεηαβπδαληηλέο εθθιεζίεο, νη επηβιεηηθνί θαζεδξηθνί λανί, ηα μσθιήζηα, ηα κνλαζηήξηα, κε ηελ αμηφινγε εηθνλνγξάθεζή ηνπο, κε ςεθηδσηά, ηνηρνγξαθίεο θαη εηθφλεο, καξηπξνχλ ηελ επίκνλε πξνζήισζε ζηηο παξαδφζεηο θαη ηελ ζηελή θαη καθξαίσλε δηαζχλδεζε ηεο ηέρλεο κε ηε ζξεζθεπηηθή ιαηξεία. Ο ζξεζθεπηηθφο ηνπξηζκφο αθνξά θπξίσο επζεβείο πεξηεγεηέο, αιιά θαη ζαπκαζηέο ηεο βπδαληηλήο ηέρλεο, νη νπνίνη, κέζα απφ πνιηηηζηηθά νδνηπνξηθά ζηνλ ειιεληθφ ρψξν, έξρνληαη ζε επαθή κε ηελ πλεπκαηηθφηεηα ηεο νξζνδνμίαο. Ο ζξεζθεπηηθφο ηνπξηζκφο ρσξίδεηαη ζε δχν θαηεγνξίεο: Πξνζθπλεηέο ηνπξίζηεο, ζηνπο νπνίνπο επηθξαηεί ην ζξεζθεπηηθφ θίλεηξν. Οη ηνπξίζηεο απηνί επηζθέπηνληαη κία πεξηνρή απνθιεηζηηθά γηα ηελ επίζθεςε ζην ζξεζθεπηηθφ ρψξν

40 Tνπξηζκόο ζξεζθεπηηθήο θιεξνλνκηάο, ηνπ νπνίνπ νη ηνπξίζηεο ηαμηδεχνπλ νκαδηθά θαη ζπλδπάδνπλ ην ηαμίδη ηνπο θαη κε άιιεο ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ΑΘΛΖΣΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ Ο αζιεηηθφο ηνπξηζκφο θαηαιακβάλεη κηα θχξηα ζέζε ζηελ ζηξαηεγηθή ησλ ρσξψλ ζηελ πξνζέιθπζε αζιεηηθψλ γεγνλφησλ φπσο νη Οιπκπηαθνί Αγψλεο ή ην Παγθφζκην Κχπειιν Πνδνζθαίξνπ Ζ Διιάδα, ρψξα φπνπ γελλήζεθαλ νη Οιπκπηαθνί Αγψλεο, είλαη ηδαληθή γηα ηελ αλάπηπμε αζιεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαζψο θαη γηα ηέιεζε αζιεηηθψλ αγψλσλ ( αζιεηηθφο ηνπξηζκφο ). Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, ζηε ρψξα δηνξγαλψλνληαη φιν θαη ζπρλφηεξα κεγάιεο αζιεηηθέο δηνξγαλψζεηο ζε πνιιά ζπνξ ( παγθφζκηα πξσηαζιήκαηα, παλεπξσπατθνί αγψλεο, ζεκαληηθά δηεζλή ηνπξλνπά θ.α. ), κε θνξπθαίν γεγνλφο ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο 2004, ζηελ Αζήλα. Οη αζιεηηθέο απηέο δηνξγαλψζεηο ζπλέβαιαλ ζεκαληηθά ζηελ θαηαζθεπή, ζ φιε ηελ επηθξάηεηα, πνιιψλ ζχγρξνλσλ κεγαιχηεξσλ ή κηθξφηεξσλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ζηαδίσλ θαη πξνπνλεηηθψλ θέληξσλ γηα έλα επξχ θάζκα αζιεκάησλ, φπνπ ζήκεξα νη θάηνηθνη αιιά θαη νη επηζθέπηεο θάζε πεξηνρήο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αζθεζνχλ ζην αγαπεκέλν ηνπο ζπνξ: απφ ηνλ ζηίβν, ην πνδφζθαηξν, ην βφιετ θαη ην κπάζθεη, σο ην ηέληο θαη ην γθνιθ, ηελ ηζηηνπινΐα ή ηηο ηζηηνζαλίδεο. Δμάιινπ, πνιιά μελνδνρεία δηαζέηνπλ εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο γηα αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ πειαηψλ ηνπο ( κπάζθεη, βφιετ, ηέληο, γθνιθ, ζαιάζζηα ζπνξ θ.α. ) ΓΔΧΣΟΤΡΗΜΟ Ο γεσηνπξηζκφο είλαη κηα εηδηθή κνξθή ηνπξηζκνχ. Σν θίλεηξν πνπ σζεί ζηελ ηνπξηζηηθή κεηαθίλεζε είλαη ε εκπεηξία, ε γλψζε θαη ε απφιαπζε ηεο γεσθιεξνλνκηάο. Βαζηθά ζηνηρεία γηα ηελ αλάπηπμή ηνπ απνηεινχλ ν γεσινγηθφο ραξαθηεξηζκφο ησλ ηνπξηζηηθψλ πξννξηζκψλ, ε γεσδηαηήξεζε θαη ε παξνρή δηεξκελείαο. Γηα λα απνηειέζεη ν γεσηνπξηζκφο κηα βηψζηκε επηινγή πξέπεη ν ζρεδηαζκφο θαη ε αλάπηπμε ησλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ, ε κεηέπεηηα ιεηηνπξγία ηνπο θαη επίζεο ην κάξθεηηλγθ λα επηθεληξψλνληαη ζε θξηηήξηα πεξηβαιινληηθήο, θνηλσληθήο, πνιηηηζηηθήο θαη νηθνλνκηθήο αεηθνξίαο, έηζη ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη φηη δελ ζα δηαηαξαρηεί απφ ηελ άθημε ησλ ηνπξηζηψλ νχηε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ νχηε ε θνηλσληθνπνιηηηζηηθή δνκή ησλ θνηλνηήησλ ππνδνρήο, αληίζεηα νη ηνπηθέο θνηλφηεηεο ζα σθειεζνχλ απφ ηνλ ηνπξηζκφ νηθνλνκηθά θαη πνιηηηζηηθά ΤΝΔΓΡΗΑΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ Χο ζπλεδξηαθφο ηνπξηζκφο νξίδεηαη ν ηνπξηζκφο ν νπνίνο ζπλδέεηαη κε ηελ παξαθνινχζεζε ζπλεδξίσλ, εθζέζεσλ θιπ. Ο ζπλεδξηαθφο ηνπξηζκφο αληηπξνζσπεχεη κηα ζεκαληηθή αγνξά ζε δηεζλέο επίπεδν. Ζ αγνξά απηή αθνξά ζπλήζσο επηζθέπηεο πςεινχ εθπαηδεπηηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ επηπέδνπ, νη νπνίνη θηλνχληαη ζε θαηαιχκαηα πςειψλ θαηεγνξηψλ, είλαη δηαηεζεηκέλνη λα μνδέςνπλ αξθεηά ρξήκαηα, αιιά απαηηνχλ θαη πνιχ πςειή πνηφηεηα παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ θαη πξντφλησλ. Ο ρξφλνο παξακνλήο ηνπο ζηνλ ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ θπκαίλεηαη ζπλήζσο απφ 3 έσο 5 εκέξεο, ελψ ππάξρεη ε πηζαλφηεηα παξάηαζεο ηεο παξακνλήο ηνπο γηα κεγαιχηεξν δηάζηεκα, κε ηε κνξθή θάπνησλ άιισλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ. Βαζηθφ ξφιν πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε

41 δηαδξακαηίδεη ε ηθαλφηεηα ελφο ηφπνπ λα πξνζειθχζεη ηελ πξνζνρή ηνπ ζπλεδξηαθνχ επηζθέπηε. Ζ πεξίνδνο αηρκήο ηνπ ζπλεδξηαθνχ ηνπξηζκνχ ζεκεηψλεηαη θπξίσο ηνπο κήλεο Φεβξνπάξην - Μάην θαη επηέκβξην - Ννέκβξην, νπφηε θαη ζπλήζσο δηνξγαλψλνληαη ηα πεξηζζφηεξα ζπλέδξηα, εθζέζεηο, θιπ. εκαληηθφ ξφιν γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ζπλεδξηαθνχ ηνπξηζκνχ ζε έλαλ ηφπν, δηαδξακαηίδεη ε δηαζεζηκφηεηα ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ, φπσο ακθηζεάηξσλ, εθζεζηαθψλ ρψξσλ, θαηαιπκάησλ, ππνδνκψλ γηα θαθέ θαη εζηίαζε, ππεξεζηψλ δηεξκελείαο, θιπ. Δπίζεο, ε εχθνιε πξφζβαζε ζηνλ ηφπν πξαγκαηνπνίεζεο ελφο ζπλεδξίνπ ή έθζεζεο είλαη θξίζηκνο παξάγνληαο γηα ηελ πξνζέιθπζε επηζθεπηψλ. Γηα ηελ εμππεξέηεζε απηψλ ιεηηνπξγνχλ ζήκεξα ζε νιφθιεξε ηελ Διιάδα απηνηειή ζπλεδξηαθά θέληξα θαη ζπλεδξηαθέο εγθαηαζηάζεηο, ζπλήζσο κέζα ζε μελνδνρεία. 2.4 ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ Ζ ζπλεηδεηνπνίεζε φηη ν ηνπξηζκφο κε ηε ζχγρξνλή ηνπ κνξθή αζθεί άκεζεο ή έκκεζεο επηδξάζεηο ζηηο νηθνλνκίεο πνιιψλ ρσξψλ θαη εηδηθφηεξα απηψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο θαη' εμνρήλ ηνπξηζηηθέο, νδήγεζε εκπεηξνγλψκνλεο ηνπ ηνπξηζκνχ αιιά θαη επηζηήκνλεο δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ λα δηεξεπλήζνπλ φιεο ηηο πηπρέο ηνπ ηνπξηζηηθνχ θαηλνκέλνπ, ψζηε λα δηαπηζησζνχλ νη νηθνλνκηθέο θαη άιιεο σθέιεηεο ή ρξεζηκφηεηεο πνπ απνξξένπλ απφ απηφλ γηα ηνλ άλζξσπν κε ηε δηπιή ηνπ ηδηφηεηα θαη ζπγθεθξηκέλα κε εθείλε ηνπ παξαγσγνχ ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ θαη εθείλε ηνπ θαηαλαισηή ή ρξήζηε ηνπο, θαζψο επίζεο γηα ηελ νηθνλνκία ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξννξηζκνχ ζε ηνπηθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη εζληθφ επίπεδν. Ζ δηαπίζησζε φηη νη ηνπξηζηηθέο αλάγθεο ή επηζπκίεο ησλ αλζξψπσλ, θαζψο επίζεο ε παξαγσγή θαη δηάζεζε ησλ ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ ηθαλνπνίεζή ηνπο παξνπζηάδνπλ νξηζκέλεο ηδηαηηεξφηεηεο, νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ν ηνπξηζκφο σο θιάδνο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ρξεηάδεηαη εηδηθή κειέηε θαη αλάιπζε. Έηζη, ινηπφλ, δεκηνπξγήζεθε βαζκηαία έλαο εμεηδηθεπκέλνο θιάδνο ηεο νηθνλνκηθήο, ε ηνπξηζηηθή νηθνλνκία, πνπ αζρνιείηαη κε ηε κειέηε ησλ νηθνλνκηθψλ ζρέζεσλ πνπ δεκηνπξγνχληαη θαη αλαπηχζζνληαη θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο ή ρξήζεο ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ, ε απηνηέιεηα ηεο νπνίαο κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ γίλεηαη νινέλα θαη ζαθέζηεξε. Ο Σνπξηζκφο, απνηειεί παγθνζκίσο ηελ πιένλ ζεκαληηθή θαη δπλακηθή νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα. Σα 6,2 ηξηζεθαηνκκχξηα Δπξψ, πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ην 10% ηνπ Παγθφζκηνπ Αθαζάξηζηνπ Δηζνδήκαηνο, νη 220 εθαηνκκχξηα εξγαδφκελνη ζηνλ θιάδν δειαδή 8,3% ηνπ ζπλφινπ ηεο δήηεζεο εξγαζίαο θαη ηα 760 εθαηνκκχξηα ησλ αθίμεσλ ζπλζέηνπλ ηελ εηθφλα ηεο θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο δηάζηαζεο ηνπ Σνπξηζκνχ, πνπ ζπλερψο αλαπηχζζεηαη κε ξπζκνχο κεγαιχηεξνπο απφ απηνχο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκίαο. Ο Σνπξηζκφο ζπκβάιιεη ηδηαίηεξα ζηελ αλάπηπμε ηεο επξσπατθήο νηθνλνκίαο. Δίλαη έλαο απφ ηνπο ηαρχηεξα αλαπηπζζφκελνπο θιάδνπο κε ξπζκφ αλάπηπμεο πνπ θζάλεη ην 5%, πνιχ πάλσ απφ ηνλ επξσπατθφ κέζν φξν θαη κε ζπλερή αλνδηθή πνξεία ηα ηειεπηαία 15 ρξφληα, πνπ θαηά πάζα πηζαλφηεηα ζα ζπλερηζηεί θαη ζην κέιινλ. Σν 2001, πεξίπνπ 2 εθαηνκκχξηα επηρεηξήζεηο δξαζηεξηνπνηνχληαλ ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα, απαζρνιψληαο πεξίπνπ 8 εθαηνκκχξηα εξγαδνκέλνπο. Οηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πνιηηηθέο εμειίμεηο επαλαπξνζδηνξίδνπλ ηε δνκή ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο ζηελ Δπξψπε θαζψο θαη ηνπο ηαμηδησηηθνχο πξννξηζκνχο

42 Οη θνηλσληθέο εμειίμεηο κεηαβάιινπλ ηνλ ηχπν ησλ δηαθνπψλ πνπ πξνηηκνχλ νη ηνπξίζηεο, ζε γεληθέο γξακκέο, κηθξφηεξα ζε δηάξθεηα αιιά πην ζπρλά ηαμίδηα. Απηή ε ηάζε, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ηξνκνθξαηηθά ρηππήκαηα ζηηο ΖΠΑ, πνπ θαηέδεημαλ πφζν εχζξαπζηε είλαη ε ηνπξηζηηθή βηνκεραλία, νδεγεί ηνπο ηνπξίζηεο λα πξνηηκνχλ ζρεηηθά θνληηλνχο πξννξηζκνχο. Απηή ε αιιαγή ζηηο πξνηηκήζεηο ζπλδπάδεηαη κε ηε κεγάιε πνηθηιία πνπ ππάξρεη πιένλ ζηα κέζα κεηαθνξάο γηα ηηο δηαθνπέο, θαζψο νη θξνπαδηέξεο, ηα ζηδεξνδξνκηθά θαη αεξνπνξηθά ηαμίδηα έρνπλ απμήζεη ζεκαληηθά ηνλ επηβαηηθφ ηνπο φγθν. Ζ Δπξψπε απνηειεί ηνλ θνξπθαίν ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ ζηνλ θφζκν πξνζειθχνληαο πεξηζζφηεξν απφ ην 50% ηεο ζρεηηθήο αγνξάο. Ο αξηζκφο ησλ αθίμεσλ είλαη δηπιάζηνο απφ φηη ζην κεγαιχηεξν αληαγσληζηή ηεο Γεξαηάο επείξνπ, ηελ Ακεξηθή. ηελ Δπξψπε βξίζθνληαη νη δχν θνξπθαίνη πξννξηζκνί ζηνλ θφζκν ζε φηη αθνξά ηηο αθίμεηο, ε Γαιιία θαη ε Ηζπαλία. Απφ πιεπξάο εζφδσλ, ε Δπξψπε θαηέρεη αμηνδήιεπηε ζέζε, κε ηέζζεξηο απφ ηνπο έμη θνξπθαίνπο πξννξηζκνχο, θαη ηδίξν πάλσ απφ 100 δηζεθαηνκκχξηα επξψ. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ επίζεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ Δπξψπε είλαη φηη πεξηζζφηεξνη απφ ην 60% ησλ πνιηηψλ ηεο θάλνπλ δηαθνπέο. Αμηνπξφζεθηε είλαη θαη ε αχμεζε ηεο ηνπξηζηηθή θίλεζεο ζηηο ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ Νφηνπ, κε ηελ Σνπξθία λα απνηειεί ηελ πξσηαζιήηξηα ( +12% ) θαη λα αθνινπζείηαη απφ ηελ Κξναηία ( +12% ) θαη ηε ινβελία ( +11% ) ΣΟΤΡΗΜΟ ΚΑΗ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ Ο ηνπξηζκφο, σο θιάδνο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, απνηέιεζε ηα ηειεπηαία 40 ρξφληα βαζηθφ ππιψλα ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Σελ εηθνζαεηία ν κέζνο εηήζηνο ξπζκφο αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ ήηαλ πεξίπνπ δηπιάζηνο απφ ηνλ αληίζηνηρν ηεο βηνκεραλίαο, ελψ ηελ εηθνζαεηία έγηλε 12πιάζηνο. Παξάιιεια, ν αγξνηηθφο ηνκέαο ζπξξηθλψλεηαη ζπλερψο ηδηαίηεξα ηελ ηειεπηαία 20εηία. Οη νηθνλνκηθέο επηπηψζεηο απφ ηελ αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ εζηηάδνληαη ζηελ εηζξνή ρξήκαηνο θαη ηελ εμηζνξξφπεζε ηνπ Ηζνδπγίνπ Σξερνπζψλ πλαιιαγψλ, ηελ αλάπηπμε επελδπηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ηηο πνιιαπιαζηαζηηθέο επηδξάζεηο πνπ αζθνχλ ζηνλ επξχηεξν νηθνλνκηθφ ηζηφ ηεο ρψξαο. Παξά ηελ πεξηθξφλεζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο απφ ηελ Πνιηηεία ζην παξειζφλ, ν ηνπξηζηηθφο θιάδνο ζπλεηζθέξεη ηα κέγηζηα ζηελ εμηζνξξφπεζε ηνπ ειιείκκαηνο ηνπ Ηζνδπγίνπ Σξερνπζψλ πλαιιαγψλ Σελ ηειεπηαία δεθαεηία, , νη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο απφ ην εμσηεξηθφ παξνπζίαζαλ εληππσζηαθή άλνδν ζηελ Διιάδα, αθνχ απμήζεθαλ ζσξεπηηθά θαηά 134,4% πάλσ απφ ηνλ πιεζσξηζκφ, έλαληη 44% αληίζηνηρεο αχμεζεο ηεο ζπλνιηθήο εγρψξηαο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ( ή ΑΔΠ ). Χο απνηέιεζκα, νη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο απφ ην εμσηεξηθφ έθηαζαλ ην 2006 ζην 6,2% ηνπ ΑΔΠ απφ 3,5% ην 1998, ελψ ν ιφγνο ησλ εηζπξάμεσλ απφ μέλνπο ηνπξίζηεο ζηελ Διιάδα πξνο ηα αληίζηνηρα έμνδα ησλ Διιήλσλ ηνπξηζηψλ ζην εμσηεξηθφ απμήζεθε απφ 3,1 ην 1998 ζην 4,5 ην Οη θάηνηθνη εμσηεξηθνχ μνδεχνπλ ζηε ρψξα καο ππέξ ηεηξαπιάζηα πνζά απφ απηά πνπ μνδεχνπλ νη θάηνηθνη ηεο Διιάδαο ζην εμσηεξηθφ. ηνηρείν αηζηνδνμίαο γηα ηε ζπλέρηζε ηεο δπλακηθήο πνξείαο ηνπ ηνπξηζκνχ ζηε ρψξα καο απνηειεί ην γεγνλφο φηη ν ηνπξηζκφο είλαη αγαζφ πνιπηειείαο, πνπ ζεκαίλεη φηη φζν ην παγθφζκην βηνηηθφ επίπεδν απμάλεηαη, νη ηνπξηζηηθέο δαπάλεο απμάλνληαη κε αθφκα κεγαιχηεξνπο ξπζκνχο. ηε δεθαεηία ηνπ 1980 νη εηζπξάμεηο ησλ ρσξψλ ηεο πθειίνπ απφ ηνλ εηζεξρφκελν ηνπξηζκφ απνηεινχζαλ ην 1% ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ζήκεξα, πνπ ην παγθφζκην βηνηηθφ

43 επίπεδν είλαη πνιχ πςειφηεξν, απνηεινχλ ην 1,5%. ηελ Διιάδα παξαηεξείηαη ην ίδην θαηλφκελν: ηνηρεία απφ Έξεπλα Οηθνγελεηαθψλ Πξνυπνινγηζκψλ ηνπ , δείρλνπλ φηη γηα θάζε πνζνζηηαία κνλάδα αχμεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδήκαηνο ησλ ειιεληθψλ λνηθνθπξηψλ, νη δαπάλεο ηνπξηζκνχ-αλαςπρήο απμάλνληαη πάλσ απφ κία πνζνζηηαία κνλάδα, θαηά 1,6%. Καηά ζπλέπεηα, κε ηε δηαξθή αχμεζε ηνπ ειιεληθνχ θαη ηνπ παγθφζκηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ, ν εγρψξηνο θαη δπλεηηθά ν εηζαγφκελνο ηνπξηζκφο ζα απνθηά φιν θαη κεγαιχηεξν εηδηθφ βάξνο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Ζ ζπλέρηζε ηεο πξνεγνχκελεο δπλακηθήο πνξείαο ησλ ηνπξηζηηθψλ εηζπξάμεσλ δελ είλαη, φκσο, δεδνκέλε. Γελ αξθεί κφλνλ ε εμσγελήο αχμεζε ηεο παγθφζκηαο δήηεζεο γηα ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο. Απαηηείηαη θαη ε αλάινγε βειηίσζε ησλ πξνζθεξφκελσλ ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ εθ κέξνπο καο. ήκεξα, ν αληαγσληζκφο απφ αλαδπφκελνπο κεζνγεηαθνχο πξννξηζκνχο είλαη έληνλνο, ηδηαίηεξα ζε επίπεδν ηηκψλ. Χο απνηέιεζκα, ην παγθφζκην κεξίδην ηεο Διιάδαο ζηηο αθίμεηο ηνπξηζηψλ έρεη κεησζεί ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, παξά ηελ αίγιε πνπ απέθηεζε ε ρψξα καο ιφγσ ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ θαη ηα ππέξνγθα έμνδα κε ηα νπνία νη αγψλεο επηβάξπλαλ ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ θαη πνπ βειηίσζαλ ηηο ηνπξηζηηθέο καο ππνδνκέο. Σν παγθφζκην κεξίδην ζηηο αθίμεηο κεηψζεθε απφ 1,9% ην 2003 πξηλ ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο, ζε 1,6% ην Όκσο, ην κεξίδην ζηηο εηζπξάμεηο ηελ ίδηα πεξίνδν, απφ ην 2003 ζην 2005, έρεη παξακείλεη ζηαζεξφ, πεξίπνπ ζην 2%, γεγνλφο πνπ δείρλεη φηη νη αγψλεο είραλ σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο παξνρήο ιηγφηεξσλ κελ, αιιά πνηνηηθφηεξσλ ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ. Άιισζηε, ε αχμεζε ιίγν πξηλ ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο ηνπ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο 5 αζηέξσλ ήηαλ κεγάιε. Μάιηζηα ην 2006, ε ζεξηλή ηνπξηζηηθή πεξίνδνο γηα ηα μελνδνρεία 4 ή 5 αζηέξσλ επηκεθχλζεθε θαη νη εηζπξάμεηο ήηαλ ηδηαίηεξα απμεκέλεο. Παξακέλεη λα δηαπηζησζεί αλ ε αχμεζε απηή είλαη απνηέιεζκα ηεο πξνζσξηλνχο αδπλακίαο ησλ γεηηφλσλ καο ή ηεο δηθήο καο ζηαζεξήο βειηίσζεο ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο καο. Σν θχξην ινηπφλ εξψηεκα γηα ηελ Διιάδα είλαη αλ ζα ζπλερίζεη λα πξνζθέξεη ηηο δηαξθψο αλαβαζκηδφκελεο πνηνηηθέο ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο πνπ απαηηνχληαη ζην ζχγρξνλν αληαγσληζηηθφ πεξηβάιινλ ψζηε λα πξνζειθχεη έλα ζηαζεξφ ή θαη απμαλφκελν κεξίδην ηεο δηαξθψο δηνγθνχκελεο παγθφζκηαο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Γηα παξάδεηγκα, ζήκεξα, ν μελνδνρεηαθφο θιάδνο ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδεηαη απφ ππέξ-πξνζθνξά θαη ρακειφ βαζκφ ρξήζεο ησλ θιηλψλ. ηε ρψξα καο αληηζηνηρνχλ μελνδνρεηαθέο θιίλεο αλά 100 ρηιηάδεο θαηνίθνπο, δχν πεξίπνπ θνξέο πεξηζζφηεξεο απ φηη ζηελ Ηηαιία, ηξεηο θνξέο απ φηη ζηελ Πνξηνγαιία θαη δέθα θνξέο απ φηη ζηελ Σνπξθία. Μάιηζηα, ν εηήζηνο βαζκφο ρξήζεο ησλ θιηλψλ απηψλ έρεη κεησζεί απφ ην 21% ην 2000 ζην 16% ην Ζ έληνλε επνρηθφηεηα ηνπ ζεκεξηλνχ ηνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα θαη ε ρακειή ρξήζε ησλ μελνδνρεηαθψλ θιηλψλ αθήλνπλ πεξηζψξηα ζεκαληηθήο κεγέζπλζεο ηνπ ηνπξηζκνχ. Όκσο, γηα λα γίλεη θάηη ηέηνην απαηηείηαη ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα απφ φινπο ηνπο θνξείο, επέθηαζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο πέξαλ ηνπ θιαζηθνχ «ήιηνο, ζάιαζζα», θαζψο θαη καθξφρξνλε ζηξαηεγηθή απφ ηελ Πνιηηεία. Ζ Διιάδα δηαζέηεη ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα απφ ηε γεσγξαθηθή θαη ηζηνξηθή ζέζε ηεο, ηα νπνία πξέπεη λα εθκεηαιιεπηεί γηα λα κπνξέζεη λα αλεβάζεη ην ζρεηηθφ βηνηηθφ επίπεδν ησλ θαηνίθσλ ηεο. Ζ θεηηλή ξαγδαία επηδείλσζε ηνπ ειιείκκαηνο ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ θξνχεη ηνλ θψδσλα θηλδχλνπ ζε ζέκαηα αληαγσληζηηθφηεηαο. ηνλ ρψξν ηνπ ηνπξηζκνχ, ππάξρνπλ νη πξνυπνζέζεηο γηα βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο

44 2.4.2 Ο ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΣΑ ΠΛΑΗΗΑ ΣΟΤ ΓΗΔΘΝΟΤ ΑΝΣΑΓΧΝΗΜΟΤ Ζ Διιάδα σο ψξηκνο ηνπξηζηηθφο πξννξηζκφο αληηκεησπίδεη εληεηλφκελν αληαγσληζκφ απφ αλαδπφκελνπο κεζνγεηαθνχο πξννξηζκνχο, ηδηαίηεξα ζε επίπεδν ηηκψλ. Οη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο αλά άθημε είλαη πεξηζζφηεξεο απφ φηη πξηλ έμη ρξφληα, αιιά θαη ζπγθξηηηθά κε ηηο αληαγσλίζηξηεο ρψξεο. Ζ βειηίσζε απηή ησλ εηζπξάμεσλ αλά άθημε νθείιεηαη ζε αχμεζε ησλ ηηκψλ θαη φρη ζε αχμεζε ηνπ κέζνπ ρξφλνπ παξακνλήο ζηε ρψξα. Ζ αχμεζε ησλ ηηκψλ νθείιεη λα ζπκβαδίδεη κε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ, δηαθνξεηηθά επηδεηλψλεηαη ε αληαγσληζηηθφηεηα ηεο ρψξαο. Ζ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ θιηλψλ ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο 5 αζηέξσλ, πξηλ ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο ηνπ 2004, δείρλεη θάπνηα βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ μελνδνρεηαθψλ ππνδνκψλ. Σν θέληξν βάξνο, φκσο, ηνπ ειιεληθνχ μελνδνρεηαθνχ δπλακηθνχ βξίζθεηαη ζε κηθξέο θαη ρακειήο πνηφηεηαο κνλάδεο. Ο μελνδνρεηαθφο θιάδνο ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξπξνζθνξά θαη ρακειφ βαζκφ ρξήζεο ησλ θιηλψλ. Έηζη, νη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο αλά μελνδνρεηαθή κνλάδα θαη αλά θιίλε πζηεξνχλ ζεκαληηθά έλαληη ηνπ αληαγσληζκνχ, ππνλνκεχνληαο ηε δπλαηφηεηα πξαγκαηνπνίεζεο ησλ απαξαίηεησλ επελδχζεσλ. 2.5 ΥΔΓΗΟ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ ΣΟΥΟΗ ΓΗΑ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔ ΟΡΗΕΟΝΣΑ ΣΟ 2010 Πνζνηηθνί ζηόρνη 1. Αχμεζε ησλ αθίμεσλ ζε 20εθ. 2. Αχμεζε ησλ εηζπξάμεσλ απφ ηνλ Σνπξηζκφ ζε 20 δηο. 3. Αχμεζε ηεο Μέζεο θαηά θεθαιήλ δαπάλεο ζε 1020 ( πνηνηηθφο ηνπξηζκφο ). 4. Αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ Σνπξηζκνχ ζην ΑΔΠ θαηά 3 ηνπιάρηζηνλ πνζνζηηαίεο κνλάδεο. 5. Αχμεζε ηνπ απαζρνινχκελνπ ζηνλ Σνπξηζκφ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηνπιάρηζηνλ θαηά 16%. 6. Αχμεζε ησλ δηαλπθηεξεχζεσλ ζηα μελνδνρεία ζε 87 εθ. 7. Αχμεζε ησλ πιεξνηήησλ ησλ μελνδνρείσλ ησλ αλεπηπγκέλσλ πεξηνρψλ θαηά 10 πνζνζηηαίεο κνλάδεο

45 Πνηνηηθνί ηόρνη 1. Καιχηεξνο ζπληνληζκφο φισλ ησλ θνξέσλ ηεο «ηνπξηζηηθήο αιπζίδαο» θαη αλαβάζκηζε ηεο ηξηκεξνχο ζπλεξγαζίαο ( θπβέξλεζε θαη ηνπηθή απηνδηνίθεζε, επηρεηξήζεηο θαη εξγαδφκελνη ) γηα θνηλή δξάζε - ηε δηακφξθσζε θαη ηελ εθαξκνγή ησλ πνιηηηθψλ γηα ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ αλάπηπμε ηεο ηνπξηζηηθήο νηθνλνκίαο ( Δζληθφ πκβνχιην Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Αλάπηπμεο, Δζληθφ πκβνχιην Σνπξηζκνχ, Δηαηξία Πξνβνιήο, Μεραληζκνί ηήξημεο ). 2. Βειηίσζε ( ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ) ηεο εηθφλαο θαη ηεο ζέζεο ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ζηηο δηεζλείο αγνξέο. 3. Πιήξεο ηνπξηζηηθή επηηπρία ησλ κεγαιπηέξσλ ηνπξηζηηθψλ γεγνλφησλ: Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ 2004, EXPO 2008 Θεζζαινλίθεο θαη Πάηξα - Πνιηηηζηηθή Πξσηεχνπζα 2006 θαη Μεζνγεηαθή Αλαβάζκηζε θαη δηαθνξνπνίεζε ηεο ηνπξηζηηθήο πξνζθνξάο, ψζηε φιν ην δπλακηθφ ησλ ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη επηρεηξήζεσλ λα είλαη ζε ζέζε λα πξνζθέξεη «πξντφληα» θαη ππεξεζίεο πςεινχ επηπέδνπ ( ζχκθσλα κε ην θπξίαξρν θαηαλαισηηθφ πξφηππν θαη εηδηθφηεξα ηελ ζρέζε πνηφηεηαο πξνο ηηκή ) αλάινγα κε ην επίπεδφ αλάπηπμεο ηεο θάζε ( εγθαηάζηαζεο ) επηρείξεζεο. 5. Αλαβάζκηζε ηνπ ζπλφινπ ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ππεξεζηψλ πνπ απαξηίδνπλ ηελ «ηνπξηζηηθή αιπζίδα» ρσξίο λα είλαη ακηγψο ηνπξηζηηθέο ( πρ νδηθφ δίθηπν, ιηκάληα, αεξνδξφκηα, ρεξζαίεο θαη ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο, κνπζεία θαη αξραηνινγηθνί ρψξνη, ηαμί, θιπ ). 6. Πξνψζεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ εηδηθήο ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο θαζψο θαη ησλ νξγαλσηηθψλ ππνδνκψλ γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, σο «ηκεκάησλ» ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, πνπ κπνξνχλ λα ζηεξίμνπλ ζηαδηαθά ηε, κεξηθή θαη πεξηνξηζκέλε πάλησο κεζν-καθξνπξφζεζκα, δηαθνξνπνίεζε ηεο δήηεζεο. Πξνηεξαηφηεηα ζηηο κνξθέο εθείλεο ζηηο νπνίεο ε Υψξα δηαζέηεη ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ αληαγσληζηψλ ηεο ( πρ ζαιάζζηνο ηνπξηζκφο, ζαιαζζνζεξαπεία, νηθνηνπξηζκφο θιπ θαη θπξίσο πνιηηηζηηθφο ηνπξηζκφο ). Έκθαζε επίζεο ζηηο κνξθέο εθείλεο ηνπξηζκνχ, πνπ δελ έρνπλ αλαπηπρζεί φρη ιφγσ έιιεηςεο ησλ αλαγθαίσλ ηνπξηζηηθψλ πφξσλ, αιιά ιφγσ νξγαλσηηθψλ αδπλακηψλ θαη ειιείςεσλ, φπσο πρ ν αζηηθφο ηνπξηζκφο. 7. Δλίζρπζε ηεο «επηρεηξεκαηηθήο θνπιηνχξαο» γηα ηελ έκκεζε ππνζηήξημε κηαο ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο αληαγσληζηηθνχ ραξαθηήξα, πνπ ζα εμαζθαιίζεη ηελ νκαιή κεηάβαζε απφ ηελ «αληαγσληζηηθφηεηα πνπ εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά απφ ηελ ηηκή» ζηελ «αληαγσληζηηθφηεηα πνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ ιφγν πνηφηεηαο / ηηκήο». Οη επηρεηξήζεηο ζα πξέπεη βξαρππξφζεζκα λα επζπγξακκίζνπλ ηηο ηηκέο ελψ ζε νξίδνληα δεθαεηίαο λα βειηηψζνπλ ζεκαληηθά ηελ πνηφηεηα πξνθεηκέλνπ λα εληζρχζνπλ ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηνπο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζα είλαη πεξηζζφηεξν ελεκεξσκέλνη θαη θαιχηεξα πξνεηνηκαζκέλνη απφ ηνπο κεραληζκνχο ζηήξημεο ( Ηλζηηηνχην Οηθνλνκηθψλ

46 θαη Σνπξηζηηθψλ Δξεπλψλ, Δπηκειεηήξην, Παξαηεξεηήξην Γηεζλψλ Δμειίμεσλ θαη Γνξπθφξσλ Λνγαξηαζκψλ Σνπξηζκνχ ). 8. πζηεκαηηθή ελίζρπζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο κε ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ηνπ πνιηηηζηηθνχ καο απνζέκαηνο ( σο ηνπ βαζηθφηεξνπ ηνπξηζηηθνχ πφξνπ, πνπ δηαθνξνπνηεί ηνλ Διιεληθφ Σνπξηζκφ απφ ηνπο αληαγσληζηηθνχο πξννξηζκνχο ), νξγαλσκέλνπ κε ζχγρξνλνπο ηξφπνπο επηθνηλσλίαο θαη λέεο ηδέεο παξνπζίαζεο. 9. Δπηκήθπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ ησλ αλεπηπγκέλσλ θπξίσο πεξηνρψλ ( πξνζέιθπζε ηνπ κεκνλσκέλνπ ηνπξίζηα, αιιά θαη ηνπ ηνπξίζηα ηξίηεο ειηθίαο, δεδνκέλνπ φηη ε ηειεπηαία απηή θαηεγνξία κπνξεί λα ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηελ επέθηαζε ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ θαηά ηνπο πιάγηνπο κήλεο άλνημεο θαη Φζηλνπψξνπ). Πξνζέιθπζε ηνπ ηνπξίζηα ηνπ «ηξηεκέξνπ» ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο φπνπ εθηφο απφ ηε δπλαηφηεηα αλαςπρήο ζα πξέπεη λα πξνβιεζεί ε δπλαηφηεηα shopping, ηδηαίηεξα πξντφλησλ αξγπξνρνΐαο θαη πςειήο θνζκεκαηνπνηΐαο, φπσο γνπλνπνηΐαο. Αλάδεημε ηεο ρψξαο σο αμηφινγνπ θέληξνπ ππνδνρήο πλεδξηαθνχ Σνπξηζκνχ, πνπ φπσο είλαη γλσζηφ είλαη κηα κνξθή ηνπξηζκνχ εμαηξεηηθά πξνζνδνθφξα θαη ζπκβάιιεη ζηελ άκβιπλζε ηεο επνρηθφηεηαο

47 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΚΑΗ ΣΟΤΡΗΜΟ

48 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ ΚΑΗ ΣΟΤΡΗΜΟ Ζ παγθφζκηα αλάπηπμε επηθέξεη βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο. Ζ παγθνζκηνπνίεζε έρεη επεθηείλεη ηε βειηίσζε απηή ζε πιεζπζκνχο πνπ ζην παξειζφλ είραλ κεησκέλε πξφζβαζε ζε πινπηνπαξαγσγηθέο πεγέο ή δηαδηθαζίεο. Καζψο βειηηψλεηαη ην βηνηηθφ επίπεδν, νη άλζξσπνη επηθεληξψλνληαη πεξηζζφηεξν ζηε δηαζθέδαζε θαη ηελ αλαςπρή. Γη απηφ ην ιφγν, ν ηνπξηζκφο θαη γεληθφηεξα νη ηνπξηζηηθέο δαπάλεο απνθηνχλ πεξηζζφηεξε ζεκαζία θαη πξνηεξαηφηεηα γηα ηα λνηθνθπξηά, πνπ επηδεηνχλ ηξφπνπο λα επελδχζνπλ ζε δηαζθέδαζε θαη αλαςπρή, θαζψο βειηηψλνληαη ηα νηθνλνκηθά ηνπο. Γελ είλαη παξάδνμν ινηπφλ πνπ ν Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ ( WTO ) πξνβιέπεη φηη κέρξη ην 2020 νη δηεζλείο αθίμεηο ηνπξηζηψλ ζε δηάθνξνπο πξννξηζκνχο ζα θηάζνπλ ηα 1,56 δηο. εηεζίσο ( κε αθίμεηο ζηελ Δπξψπε λα μεπεξλνχλ ηα 700 ), παξνπζηάδνληαο κηα αχμεζε 50% πεξίπνπ απφ ηα επίπεδα ηεο ηξέρνπζαο δεθαεηίαο θαη 300% απφ ηα επίπεδα ηνπ 1995.Απφ ηελ πιεπξά ηεο πξνζθνξάο, ζηνλ παγθφζκην αγψλα γηα απφθηεζε κεγαιχηεξνπ κεξηδίνπ απφ ηελ πίηα ηνπ ηνπξηζκνχ, έρνπλ επηδνζεί πνιχ δπλακηθά φρη κφλν ε ρψξα καο αιιά θαη πιεζψξα άιισλ αληαγσληζηψλ ηεο ζηελ πεξηνρή ή ζε άιια πην απνκαθξπζκέλα κέξε ηνπ θφζκνπ. Πνιινί απφ απηνχο ηνπο πξννξηζκνχο κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ παξφκνην ηνπξηζηηθφ πξντφλ, ζε πνιχ αληαγσληζηηθέο ηηκέο ( π.ρ. νη Βαιθαληθέο ρψξεο, Σνπξθία, Σπλεζία, Ληβχε θ.ά. ). Απφ ηελ πιεπξά ηεο δήηεζεο, κηα επίζεο πιεζψξα παξαγφλησλ επεξεάδνπλ ηελ επηινγή ηνπξηζηηθνχ πξννξηζκνχ. ε απηνχο ζπκπεξηιακβάλνληαη νη δηαθεκηζηηθέο θακπάληεο, νη πξνζθνξέο απφ ηνπο ηαμηδησηηθνχο πξάθηνξεο θαη tour operators, νη εθπηψζεηο ησλ αεξνκεηαθνξέσλ, ηα πξνγξάκκαηα ηεο ηειεφξαζεο θαη νη θηλεκαηνγξαθηθέο παξαγσγέο, ε θήκε πνπ δηαδίδεηαη απφ ζηφκα ζε ζηφκα θαζψο επίζεο, νη πξνζσπηθέο εκπεηξίεο ησλ ηνπξηζηψλ, ε θνπιηνχξα ηνπο, νη πξνηηκήζεηο ηνπο, ην βηνηηθφ ηνπο επίπεδν, θ.ά. Γίλεηαη, ινηπφλ, εχθνια αληηιεπηφ φηη ε πξνψζεζε θαη ε δηαθήκηζε ησλ ηνπξηζηηθψλ πξννξηζκψλ, είλαη πξσηεχνπζαο ζεκαζίαο γηα ηελ επηηπρή πξνβνιή κηαο ρψξαο θαη ηελ εμαζθάιηζε απμαλφκελεο εηζξνήο ηνπξηζηψλ. ηηο κέξεο καο, έλα λέν κέζν ελεκέξσζεο θαη δηαθήκηζεο έρεη μεπξνβάιεη. Ζ επρξεζηία ηνπ δηαδηθηχνπ, ην γλσζηφ καο Internet, ην νδήγεζε ζε ηαρχηαηε θαη επξεία δηάδνζε. Δπηπιένλ θαζηεξψζεθε σο πξσηαξρηθφ κέζν αλαδήηεζεο αιιά θαη κεηάδνζεο πιεξνθνξηψλ. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, σο δηαθεκηζηηθφ κέζν, έρεη πξνζπεξάζεη ή ηείλεη λα επηβιεζεί ζε άιια «παξαδνζηαθά» κέζα δηαθήκηζεο φπσο ηνλ ηχπν, ηα θπιιάδηα, αθφκε θαη ηελ ηειεφξαζε θαη ην ξαδηφθσλν. ηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ, έρεη πιένλ παγησζεί σο ην πην δπλακηθφ κέζν πξνψζεζεο πσιήζεσλ θαη εκπνξηθήο πιαηθφξκαο, ράξηο ζηε δπλαηφηεηα πνπ ηνπ παξέρεη ε ηαρχηαηα αλαπηπζζφκελε βηνκεραλία ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ ( κέζσ πηζησηηθψλ θαξηψλ, ειεθηξνληθψλ εκβαζκάησλ, ειεθηξνληθνχ ρξήκαηνο θιπ ). ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία, ην δηαδίθηπν έρεη εηζρσξήζεη δπλακηθά απφ ηηο αξρέο ηνπ αηψλα θαη ε πιήξεο αθνκνίσζή ηνπ απφ ηηο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο ζα νινθιεξσζεί πνιχ ζχληνκα, ζε παγθφζκην επίπεδν. Πιένλ ε δηαθεκηζηηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ ζπζρεηίδεηαη ηζρπξά κε ην κέζν απηφ θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη

49 3.1 H ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΔΞΑΠΛΧΖ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ΚΑΗ Ζ ΤΝΔΗΦΟΡΑ ΣΟΤ ΣΟΝ ΣΟΤΡΗΜΟ ΓΔΝΗΚΑ Ο ηνπξηζκφο απνηειεί κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο βηνκεραλίεο πνπ έρεη λα επηδείμεη ζήκεξα ε Δπξψπε. ε φιεο ηηο ρψξεο ηεο Μεζνγείνπ ν ηνπξηζκφο αληηζηνηρεί ζε έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηνπ αθαζάξηζηνπ εζληθνχ πξντφληνο απαζρνιψληαο ζε κφληκε ή επνρηθή βάζε έλαλ πνιχ κεγάιν αξηζκφ εξγαδνκέλσλ. Οη πθηζηάκελεο πνιηηηθννηθνλνκηθέο ζπλζήθεο έρνπλ κεηαβάιεη ζεκαληηθά ην ξπζκφ δσήο ησλ πνιηηψλ, νη νπνίνη ζηελ πιεηνλφηεηά ηνπο έρνπλ, σο ηνπξίζηεο, πνιχ δηαθνξεηηθέο ζπλήζεηεο ζε ζχγθξηζε κε ηελ πεξαζκέλε δεθαεηία. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ε αλάπηπμε θαη ε δηάδνζε ηνπ Internet έδσζε ζηα ρέξηα ηνπο έλα πνιχηηκν εξγαιείν κε ην νπνίν κπνξνχλ λα ελεκεξσζνχλ, λα ζπγθξίλνπλ θαη λα επηιέμνπλ ηηο θαιχηεξεο ηνπξηζηηθέο πξνηάζεηο πνπ ηθαλνπνηνχλ ηηο απαηηήζεηο ηνπο θαη ηελ νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε. Σν Internet έζπαζε ην θιεηζηφ θαη αξθεηά δαηδαιψδεο θχθισκα ηνπ ηνπξηζκνχ, θέξλνληαο ζε άκεζε επαθή ηνλ πειάηε θαη ηνλ παξαγσγφ ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο. Σν γεγνλφο απηφ είρε θαηαιπηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ αγνξά, ε νπνία πεξηζηξάθεθε γχξσ απφ απηφ ην λέν θαλάιη επηθνηλσλίαο θαη ζπλαιιαγψλ, κεηακνξθψλνληαο θπξηνιεθηηθά κηα ηζρπξή παξαδνζηαθή βηνκεραλία. ε ηερλνινγηθά ππνιεηπφκελεο ρψξεο, φπσο ε Διιάδα, φπνπ ε δηείζδπζε ηνπ Internet παξακέλεη ζε ζπγθξηηηθά ρακειά επίπεδα, δηαηεξνχληαη κε θζίλνπζα πνξεία αξθεηέο παξαδνζηαθέο δνκέο. Παξφηη ππάξρνπλ αξθεηέο αμηφινγεο επηρεηξεκαηηθέο πξνηάζεηο ζην ρψξν νη νπνίεο αληηιακβάλνληαη ηε "λέα ηάμε πξαγκάησλ", εληνχηνηο ζα πεξάζεη αξθεηφο θαηξφο αθφκε έσο φηνπ νη ηερλνινγηθά ππνιεηπφκελεο ρψξεο λα αγνξάδνπλ ηαμηδησηηθέο θαη ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο φπσο νη ππφινηπνη επξσπαίνη. Ζ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία είλαη ηδηαίηεξα αληαγσληζηηθή θαη νη ηνπξίζηεο έρνπλ απεξηφξηζηε ειεπζεξία λα ελεκεξσζνχλ θαη λα επηιέμνπλ ή λα απνξξίςνπλ ηηο ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνληαη. Οη ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ ζα αληηιεθζνχλ εγθαίξσο ην πνχ παίδεηαη ην «λέν παηρλίδη», θαη πξνζαξκφζνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθή ηνπο θηινζνθία, ζα είλαη απηέο πνπ ζα εμππεξεηήζνπλ ηνπο ηνπξίζηεο ηνπ κέιινληνο. Γηα ηηο ππφινηπεο, ην κέιινλ ζα είλαη αβέβαην ΣΟ INTERNET ΣΑΡΑΕΔΗ ΣΑ ΝΔΡΑ Ζ εμάπισζε ηεο ρξήζεο ηνπ Internet πξνθάιεζε δξαζηηθέο αιιαγέο ζηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία. Ο πειάηεο, έρνληαο ζηα ρέξηα ηνπ ην παλίζρπξν απηφ εξγαιείν, θαηάθεξε ζε πνιχ ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα λα αλαηξέςεη κηα παξαδνζηαθή αγνξά. Ζ δπλαηφηεηα πνπ ηνπ έδσζε ην Internet λα έρεη αλά πάζα ζηηγκή ζηελ νζφλε ηνπ νπνηαδήπνηε δηαζέζηκε πιεξνθνξία, άιιαμε ηηο απαηηήζεηο ηνπ θαη αλαβάζκηζε ηελ θαηαλαισηηθή ηνπ ζπκπεξηθνξά. Ο ηνκέαο ηνπ ηνπξηζκνχ έρεη ππάξμεη πξσηνπφξνο ηφζν ζηελ πηνζέηεζε φζν θαη ζηελ αλάπηπμε λέσλ εθαξκνγψλ ζην ρψξν ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ, ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ ε-επηρεηξείλ. Μέρξη ζήκεξα έρνπλ ππάξμεη ηξία "θχκαηα" θαηλνηνκίαο: Σν Μεραλνγξαθεκέλν ύζηεκα Κξάηεζεο Θέζεσλ, ζηε δεθαεηία ηνπ '70, ην Παγθόζκην ύζηεκα Γηαλνκήο, ζηε δεθαεηία ηνπ '80, θαη ην Γηαδίθηπν, ζηε δεθαεηία ηνπ '90. Σν Internet έρεη επηηξέςεη ηελ άκεζε επαθή κεηαμχ πξνκεζεπηψλ θαη πειαηψλ, έρεη επεξεάζεη άκεζα ην ξφιν ησλ παξαδνζηαθψλ κεζαδφλησλ θαη έρεη επλνήζεη ηελ είζνδν ζηελ αγνξά λέσλ κεζαδφλησλ, κε βάζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο ην Γηαδίθηπν. Δπίζεο, έρεη εληαζεί ε ηάζε γηα ζπγθέληξσζε

50 ησλ δηαθφξσλ παξαγφλησλ ηεο αιπζίδαο αμίαο ηνπ ηνκέα, πνπ πεξηιακβάλεη ηαμηδησηηθά πξαθηνξεία, αεξνπνξηθέο εηαηξίεο θαη μελνδνρεία. Σν Internet επεξέαζε θαη άιιαμε ζε βάζνο ηελ αιπζίδα αμίαο ( value chain ) ηνπ ηνκέα. Έρεη πιένλ θαηαζηεί ην λέν κέζν γηα ζπλαιιαγέο πνπ κέρξη πξφζθαηα δηεμάγνληαλ δηαθνξεηηθά ( γηα παξάδεηγκα αλάκεζα ζηα μελνδνρεία θαη ηνπο πειάηεο ηνπο ), έρεη επηηξέςεη ηελ άκεζε επαθή αλάκεζα ζε πειάηεο θαη πξνκεζεπηέο ( π.ρ. ηαμηδησηηθά πξαθηνξεία ), έρεη επεξεάζεη άκεζα ην ξφιν πνπ παίδνπλ παξαδνζηαθνί έσο ηψξα παξάγνληεο ηεο αγνξάο, θαη έρεη εληζρχζεη ην ξφιν λέσλ κεζαδφλησλ, πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη πιένλ κέζσ Γηαδηθηχνπ. Έδσζε ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ππνςήθηνπο ηνπξίζηεο λα έρνπλ άκεζε πξφζβαζε ζηνπο παξφρνπο ησλ ππεξεζηψλ, λα ζπγθξίλνπλ ηηκέο, αιιά θαη λα δηακνξθψλνπλ πξνγξάκκαηα δηαθνπψλ. Παξάιιεια, κπνξνχλ λα αλαδεηνχλ πιεξνθνξίεο θαη ηηκέο απφ ηηο ππάξρνπζεο κεραλέο αλαδήηεζεο, λα ζπκκεηέρνπλ ζε δεκνπξαζίεο αλαδεηψληαο επθαηξίεο, θαη λα κνηξάδνληαη ηηο εκπεηξίεο ηνπο κέζα απφ forum θαη ηηο C2C θνηλφηεηεο. Έηζη, ν λένο πειάηεο ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο έρεη πνιχ δηαθνξεηηθφ πξνθίι ( ζε επφκελν θεθάιαην ππάξρεη αλαιπηηθά ην πξνθίι ηνπ λένπ πειάηε ) απφ ηνλ αληίζηνηρν ηεο πεξαζκέλεο δεθαεηίαο. πγθεθξηκέλα, αλαδεηά δηαξθψο πεξηζζφηεξεο θαη πην νινθιεξσκέλεο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ πξννξηζκφ ηνπ ηαμηδηνχ ηνπ, θαιχηεξεο ππεξεζίεο, πεξηζζφηεξεο πξνζθνξέο, ελψ ηαπηνρξφλσο είλαη πεξηζζφηεξν θηλεηηθφο θαη ιηγφηεξν πηζηφο Ζ ΤΝΔΗΦΟΡΑ ΣΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ Ο ηνπξηζκφο εληάζζεηαη ζην γεληθφηεξν επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ θαη σο εθ ηνχηνπ νη ζεκαληηθέο ηερλνινγηθέο αιιαγέο πνπ ζπλέβεζαλ ηελ ηειεπηαία δεθαεηία θαη ζεκάδεςαλ ηε γεληθφηεξε επηρεηξεκαηηθφηεηα, επεξέαζαλ αλαιφγσο θαη ηηο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο. Παξφια απηά, ππήξμαλ θάπνηεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο νη νπνίεο επεξέαζαλ θαζνξηζηηθά ηνλ ηνπξηζκφ επηηξέπνληαο ηε βειηίσζε ηεο νπζίαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ παξαδνζηαθψλ ππεξεζηψλ, αιιά θαη ηελ αλάπηπμε λέσλ. Έλαο βαζηθφο πξνσζεηηθφο παξάγνληαο είλαη ε αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ δπλαηνηήησλ. Καηαξράο, ε αχμεζε ηεο επξπδσληθφηεηαο απνηειεί έλα θαζνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ πνζφηεηα θαη ηελ πνηφηεηα ηεο πιεξνθνξίαο πνπ κπνξεί λα παξνπζηαζηεί ζην Internet. Οπζηαζηηθά ε αλάπηπμε ησλ broadband ππνδνκψλ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε multimedia πεξηερφκελν ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Σν Internet έρεη πιένλ θαηαζηεί ην λέν κέζν πξαγκαηνπνηήζεο ζπλαιιαγψλ, θαζψο πεξηζζφηεξεο απφ ην έλα ηξίην ησλ επηρεηξήζεσλ ( 34.3%-κε ειαθξά ππεξνρή ησλ κεγαιχηεξσλ εηαηξηψλ ) δηεμάγνπλ online πσιήζεηο. Σν γεγνλφο απηφ έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ ηνπξηζηηθή αγνξά, θαζψο ε επηινγή ελφο ζπγθεθξηκέλνπ πξννξηζκνχ ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηελ πνηφηεηα ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ν δπλεηηθφο πειάηεο. Έρεη απνδεηρζεί φηη ε χπαξμε εηθφλσλ θαη ιεπηνκεξψλ πιεξνθνξηψλ ζε θάπνην web site, παίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ άπνςε ηνπ πειάηε γηα ηελ πνηφηεηα ελφο πξντφληνο. Μία δεχηεξε δηάζηαζε ζην ρψξν ησλ δηθηχσλ ζρεηίδεηαη κε ηηο αζχξκαηεο επηθνηλσλίεο, κία απφ ηηο πιένλ ηαρχηαηα αλαπηπζζφκελεο ηερλνινγίεο. Οη αζχξκαηεο ηερλνινγίεο επηηξέπνπλ ζηηο επηρεηξήζεηο λα «θηάλνπλ» ζηνπο πειάηεο ηνπο ή ηνπο επηρεηξεκαηηθνχο ζπλεξγάηεο ηνπο ζε νπνηνδήπνηε γεσγξαθηθφ ζεκείν, νπνηαδήπνηε ρξνληθή ζηηγκή θαη κέζσ δηαθνξεηηθψλ ζπζθεπψλ. Οη ππεξεζίεο μεθηλνχλ απφ πνιχ

51 βαζηθέο δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο, φπσο έλα SMS κήλπκα, θαη κπνξνχλ λα γίλνπλ εμαηξεηηθά πνιχπινθεο θαη ελδηαθέξνπζεο φζν ρξεζηκνπνηνχληαη αζχξκαηεο δηθηπαθέο ηερλνινγίεο κε απμεκέλε ιεηηνπξγηθφηεηα ( θηλεηή ηειεθσλία 3G, Wi-Fi, WiMax ). Οη ηερλνινγίεο αζθάιεηαο θαη πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ παίδνπλ θαη απηέο θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ ειεθηξνληθή επηρεηξεκαηηθφηεηα. Ζ πξφνδνο πνπ έρεη ζπληειεζηεί ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα, δηαζθαιίδεη ζε πνιχ πςειφ βαζκφ ηελ αζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ, γεγνλφο, φκσο, πνπ δελ ην έρεη ζπλεηδεηνπνηήζεη κία κεγάιε κεξίδα ησλ πειαηψλ. Έλαο δεχηεξνο ζεκαληηθφο ηερλνινγηθφο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηελ αλάπηπμε ηεο ηνπξηζηηθήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ζρεηίδεηαη κε ηε δηα-ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ηελ νινθιήξσζε ησλ ζπζηεκάησλ, απαηηήζεηο νη νπνίεο ζπλαληψληαη άιισζηε ζε πεξηβάιινληα φπνπ δελ ππάξρνπλ θαζηεξσκέλα πξφηππα. Ζ δηα-ιεηηνπξγηθφηεηα πεξηιακβάλεη ηφζν ηα δεδνκέλα φζν θαη ηηο εθαξκνγέο πιεξνθνξηθήο θαη ηειεπηθνηλσληψλ, θαη πξνβιέπεη ηε δεκηνπξγία ελφο πεξηβάιινληνο δηαθαλνχο σο πξνο ηελ ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, θαη έλα δηακνηξαζκέλν πεξηβάιινλ δεδνκέλσλ θαη δηαδηθαζηψλ. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή ζπλεηζθέξνπλ νη λέεο πξνγξακκαηηζηηθέο ηάζεηο πνπ βειηηψλνπλ ηελ αμηνπηζηία θαη ηελ απφδνζε ηνπ ινγηζκηθνχ, βειηηψλνπλ ηε ζρέζε ηηκήο/απφδνζε θαη ηε δπλαηφηεηά ηνπ λα θέξεη εηο πέξαο εμαηξεηηθά ζχλζεηεο εθαξκνγέο. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ε απνδνρή ηεο XML σο πξφηππνπ ζην ρψξν αλνίγεη ην δξφκν γηα ηελ απνγείσζε ηεο δηα-ιεηηνπξγηθφηεηαο, θαζψο επηηξέπεη ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο εθαξκνγέο θαη πιαηθφξκεο. Ο ηξίηνο θαη πιένλ πξνθαλήο ηερλνινγηθφο παξάγνληαο ζηελ αγνξά ηνπ ηνπξηζκνχ είλαη απηφο ησλ εθαξκνγψλ. ηελ αγνξά είλαη δηαζέζηκν έλα επξχ θάζκα εθαξκνγψλ, γεληθψλ αιιά θαη εμεηδηθεπκέλσλ, νη νπνίεο επηιχνπλ ην ζέκα ηεο εζσηεξηθήο θαη εμσηεξηθήο επηθνηλσλίαο κηαο επηρείξεζεο κε επηρεηξεκαηηθνχο ζπλεξγάηεο θαη πειάηεο, αιιά θαη ζέκαηα δηαρείξηζεο θαη δηαλνκήο δεδνκέλσλ, θαη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην. ηελ ελφηεηα απηή εληάζζνληαη ηα ζπζηήκαηα ERP, εθαξκνγέο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηηο ζρέζεηο ηεο επηρείξεζεο κε ηνπο επηρεηξεκαηηθνχο ζπλεξγάηεο ( e-procurement, e-marketplaces ) θαη κε ηνπο πειάηεο ( e-crm ), αιιά θαη εθαξκνγέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαθίλεζε ηεο πιεξνθνξίαο ζην επηρεηξεκαηηθφ intranet, ηελ έθδνζή ηεο ζηνλ web, αιιά θαη εθαξκνγέο ππνζηήξημεο ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ ΟΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ Χ ΜΔΟ ΣΟΤΡΗΣΗΚΖ ΓΗΑΦΖΜΗΖ Ο Καλαδφο νηθνλνκνιφγνο θαη ζπγγξαθέαο Stephen Leacock ( ) είπε θάπνηε φηη ε δηαθήκηζε είλαη ε επηζηήκε ηνπ λα απαζρνιήζεη θαλείο ηνλ αλζξψπηλν λνπ αξθεηφ ρξνληθφ δηάζηεκα ψζηε λα κπνξέζεη λα απνθνκίζεη θάπνην θέξδνο. Απηφ ζήκεξα ηζρχεη πεξηζζφηεξν απφ πνηέ. Σα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο, εληζρπκέλα απφ ηελ πςειή ηερλνινγία, δίλνπλ πξαγκαηηθή κάρε ζε θαζεκεξηλφ επίπεδν ψζηε λα μεθιέςνπλ ιίγν απφ ην ρξφλν καο γηα λα πξνβάινπλ ζπγθεθξηκέλα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Σελ ηειεπηαία δεθαεηία εηζήιζε δπλακηθά ζην ρψξν ηεο πξνψζεζεο ησλ πσιήζεσλ θαη ηνπ εκπνξίνπ ην δηαδίθηπν, ην γλσζηφ ζε φινπο καο Internet. Με ηε βνήζεηα ηνπ «παγθφζκηνπ ηζηνχ» ( worldwide web ) έρεη θαζηεξσζεί σο πιαηθφξκα ελεκέξσζεο, επηθνηλσλίαο, πξνβνιήο πξντφλησλ θαη ειεθηξνληθνχ

52 εκπνξίνπ. Σν δηαδίθηπν ελίζρπζε ηελ επηζηήκε θαη ηελ ηερλνινγία ηεο δηαθήκηζεο, πξνζδίδνληάο ηεο λέεο δηαζηάζεηο θαη πξννπηηθέο, ζέηνληαο φκσο ηαπηφρξνλα, λέεο πξνθιήζεηο ζηνπο παξαγσγνχο, απμάλνληαο ηνλ αληαγσληζκφ θαη εληείλνληαο ηελ παγθνζκηνπνίεζε. Ζ επξεία εθαξκνγή ηνπ παγθφζκηνπ ηζηνχ θαη ε πξνζβαζηκφηεηα ηνπ δηαδηθηχνπ έρεη επηηξέςεη πιένλ φρη κφλν ζηνπο πσιεηέο θαη ζηνπο παξαγσγνχο αιιά θαη ζηνπο θαηαλαισηέο λα απνθηήζνπλ ιφγν θαη λα εηζαθνπζηνχλ ζε παγθφζκην επίπεδν, ζπάδνληαο ηα ζηελά παηξνπαξάδνηα γεσγξαθηθά δεζκά ησλ εγρψξησλ αγνξψλ. Γηα παξάδεηγκα, έλαο απνγνεηεπκέλνο ηνπξίζηαο, κπνξεί ην ίδην εχθνια κε έλα ηθαλνπνηεκέλν, λα δηαδψζεη ηε γλψκε ηνπ γηα ην ηαμίδη θαη ηηο δηαθνπέο ηνπ, είηε απφ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπξηζηηθψλ πξαθηφξσλ ( φηαλ πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα αμηνιφγεζεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο ή «feedback» ) είηε ζηα ιεγφκελα BLOGS ( weblogs ή «ηζηνιφγηα» ) πνπ είλαη έλα είδνο ειεθηξνληθνχ εκεξνινγίνπ γξακκέλν ζε δπλακηθέο ηζηνζειίδεο, δειαδή αλνηρηέο ζε ζρνιηαζκφ απφ θάζε αλαγλψζηε, θάηη ζαλ ειεθηξνληθφ forum. Σα ηζηνιφγηα έρνπλ σο ζθνπφ λα πξνσζήζνπλ ην δηάινγν θαη ηελ αληαιιαγή απφςεσλ. Απηφ καο νδεγεί ζε έλα άιιν ξεηφ απφ ην ρψξν ηεο πξνψζεζεο πσιήζεσλ ηνπ φηη «νη πξννπηηθέο ελφο θαινχ πξντφληνο κπνξνχλ λα θαηαζηξαθνχλ απφ κηα θαθή δηαθήκηζε ή ηελ αλππαξμία ηεο». πλεπψο, φζν δχζθνια θαη δαπαλεξά κπνξεί λα πξνσζεζεί ζε παγθφζκην επίπεδν ν ειιεληθφο ηνπξηζκφο, ηφζν εχθνια κπνξεί λα δηαζχξεη ηε θήκε ηνπ κηα κηθξή νκάδα αληθαλνπνίεησλ ηνπξηζηψλ ζην δηαδίθηπν ή θάπνηεο εθπνκπέο ζηελ ηειεφξαζε πνπ θαηαπηάλνληαη κε κεκνλσκέλα «αξλεηηθά» γεγνλφηα, δεκηνπξγψληαο θαθέο εληππψζεηο ζε πιεζψξα δπλεηηθψλ ηνπξηζηψλ παγθνζκίσο Ζ ΖΜΑΗΑ ΣΟΤ INTERNET, ΣΧΝ ΗΣΟΛΟΓΗΧΝ (BLOGS) ΚΑΗ Ζ ΔΠΟΥΖ ΣΖ «ΦΖΦΗΑΚΖ»ΓΗΑΦΖΜΗΖ: ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ To Μάην ηνπ 2003, ηε ρξνληά πνπ ν ηφο SARS είρε ηξνκνθξαηήζεη ηνπο θαηνίθνπο ηεο Αλαηνιηθήο Αζίαο, έλαο Σατβαλφο, ν Justin Chen, θαηαζθεχαζε ηζηνζειίδεο γηα έλα ηζηνιφγην ( blog ) κε 124 θσηνγξαθίεο πνπ επέιεμε απφ έλα πιήζνο πνπ θσηνγξάθεζε ζηηο δηαθνπέο ηνπ ζηελ Διιάδα. Ζ Διιάδα ήηαλ ζε κεγάιν βαζκφ έλαο άγλσζηνο ηνπξηζηηθφο πξννξηζκφο ζηελ Σατβάλ. Ολνκαηίδνληαο ην ηζηνιφγηφ ηνπ «Άθεζα ηελ θαξδηά κνπ ζην Αηγαίν Πέιαγνο», ν Justin είρε αξρηθά ζθνπφ λα αληαιιάμεη ηηο θσηνγξαθίεο κφλν κε ηνπο θίινπο ηνπ. Σελ πξψηε φκσο θηφιαο κέξα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ, επηζθέπηεο είδαλ ηηο θσηνγξαθίεο κε απνηέιεζκα λα «κπνηηιηάξεη» ην ηζηνιφγην ηνπ Justin απφ ηελ θίλεζε θαη ηνλ αξηζκφ ησλ επηζθεπηψλ. Όηαλ νη ηερληθνί ηεο εηαηξείαο ησλ ηζηνζειίδσλ έιπζαλ ηα ηερληθά πξνβιήκαηα ηνπ ηζηνινγίνπ ηνπ Justin, νη επηζθέςεηο ήηαλ ηεο ηάμεο πνιιψλ δεθάδσλ ρηιηάδσλ εκεξεζίσο. Γηα πνιιέο εβδνκάδεο, 40 κε 60 ρηιηάδεο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ, επηζθέπηνληαλ ζε θαζεκεξηλή βάζε ηηο ηζηνζειίδεο ελψ εθαηνληάδεο ρηιηάδεο κελχκαηα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, κεηέθεξαλ ηηο θσηνγξαθίεο ζε φιν ηνλ θφζκν. Πάλσ απφ έλα εθαηνκκχξην άλζξσπνη επηζθέθηεθαλ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπ Justin ηνλ πξψην κήλα ελψ κηα εθδνηηθή εηαηξεία εμέδσζε ιεχθσκα κε ηηο θσηνγξαθίεο απηέο, εκεξνιφγην θαη puzzle. H επηηπρία ησλ ηζηνζειίδσλ, εμψζεζε ηνπο Lin & Huang, παλεπηζηεκηαθνχο απφ ηελ Σατβάλ, λα κειεηήζνπλ ηελ επηζθεςηκφηεηά ηνπο απφ φιν ηνλ θφζκν. Με ηε βνήζεηα ελφο ππνδείγκαηνο θαηαλαισηηθήο ζπκπεξηθνξάο AIDA ( AIDA-απφ ηα αξρηθά ησλ θξάζεσλ Attention, hold Interest, arouse Desire, and elicit Action δειαδή: Πξνζνρή, Δλδηαθέξνλ, πξφθιεζε Δπηζπκίαο θαη πξνηξνπή γηα Γξάζε )

53 θαη κειεηψληαο πξνζεθηηθά ηα 301 κελχκαηα πνπ άθεζαλ νη επηζθέπηεο ζηνλ Justin, δηαπίζησζαλ ηα εμήο: Γελ ήηαλ κφλν Σατβαλνί νη επηζθέπηεο ησλ ηζηνζειίδσλ. Έλαο ζηνπο δέθα ( 10,3% ) ήηαλ απφ άιιεο ρψξεο φπσο ηηο ΖΠΑ, Μ. Βξεηαλία, Κίλα, Μαιαηζία, Υνλγθ Κνλγθ, ηγθαπνχξε, Ηαπσλία θ.ά. Άλσ ηνπ 45% ησλ επηζθεπηψλ εμέθξαζαλ επηζπκία θαη πξφζεζε λα επηζθεθζνχλ ηελ Διιάδα ζην άκεζν κέιινλ. Πέξα απφ ηνπο ιφγνπο ηεο επηηπρίαο ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπ Justin,, ην ζπκπέξαζκα είλαη φηη ην εγρείξεκά ηνπ πξνψζεζε έκκεζα ηελ ειιεληθή ηνπξηζηηθή βηνκεραλία θαη ηελ Διιάδα γεληθφηεξα. Ζ επηηπρία απηή ππξνδφηεζε κηα δεκνθηιή ηειενπηηθή ζεηξά ζηελ Κίλα κε 40 επεηζφδηα. Πιένλ, ζε πνιιέο ινηαξίεο ζηελ Αζία, έλα δεκνθηιέο έπαζιν είλαη ηαμίδηα ζηελ Διιάδα θαη ηδηαίηεξα ζηηο Κπθιάδεο. Δπίζεο πνιιά θαηαζηήκαηα, μελνδνρεία θαη εζηηαηφξηα ζηελ Σατβάλ πξνηηκνχλ ειιεληθά ληεθφξ θαη ζέκαηα γηα λα πξνζειθχζνπλ πειάηεο. χκθσλα κε ηνλ Thevenot ( 2007 ), ηδξπηή ηεο ηζηνζειίδαο- ηζηνινγίνπ ηα ηζηνιφγηα είλαη έλα «θνηλσληθφ κέζν ελεκέξσζεο», πιένλ πξνζβάζηκν φρη κφλν κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ αιιά θαη κέζσ λέσλ ηερλνινγηψλ φπσο ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο. Ζ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία νθείιεη λα ηα αληηκεησπίζεη κε πξνζνρή θαη ζνβαξφηεηα, ιφγσ ηνπ κεγάινπ αληίθηππνπ πνπ κπνξνχλ λα έρνπλ ζηελ πειαηεηαθή ηεο βάζε. Γηα παξάδεηγκα, ηo ηζηνιφγην ηνπ Justin, πνπ δελ είλαη κηα κεκνλσκέλε πεξίπησζε πνπ δεκηνπξγεί αίζζεζε ιφγσ ηνπ φγθνπ ηεο αγνξάο ζηελ νπνία απεπζχλζεθε ( Αλαηνιηθή Αζία ). Πιεζψξα ηδησηψλ, πνπ κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία άκεζα ή έκκεζα ( ή θαη θαζφινπ ) απφ ελαζρφιεζε, ρσξίο λα απνζθνπνχλ ζε θάπνην θέξδνο, θαηαζθεπάδνπλ ηζηνζειίδεο γηα λα πιεξνθνξήζνπλ ηνπο κειινληηθνχο ηνπξίζηεο πνπ ζα επηζθεθζνχλ ηελ Διιάδα ή άιινπο πξννξηζκνχο. Μηα ηέηνηα ζειίδα είλαη απηή ηνπ Matt Barrett ( ). Ο Matt ηαμηδεχεη ζηελ Διιάδα απφ ην 1968 θαη αθηεξψλεη 5 ψξεο εκεξεζίσο απαληψληαο ζε εξσηήζεηο ηαμηδησηψλ πνπ πνξεχνληαη πξνο ηελ Διιάδα γηα δηαθνπέο. Ο Matt ρξεκαηνδνηεί ηηο ζειίδεο ηνπ απφ ζπφλζνξεο πνπ είλαη ειιεληθέο εηαηξείεο θαη εγρψξηνη επηρεηξεκαηίεο ηνπ ηνπξηζηηθνχ ηνκέα, σζηφζν, δελ απαηηεί πιεξσκή γηα ηηο ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο πνπ παξέρεη ζηνπο δπλεηηθνχο αιινδαπνχο ηνπξίζηεο ηεο Διιάδνο. Μηα πην «επαγγεικαηηθή» πξφηαζε, είλαη ε «πχιε» ηνπ Bizeurope πνπ πξνζθέξεη άκεζε πξφζβαζε ζε ( ) κηα πιεζψξα επηρεηξήζεσλ απφ ην ρψξν ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο ζηελ Διιάδα. Δπηηξέπεη πξφζβαζε ζε ηζηνζειίδεο πνπ ζπγθξίλνπλ ηηκέο θαη ελεκεξψλνπλ γηα δηάθνξνπο πξννξηζκνχο θαη ππεξεζίεο. Παξαθάησ ζα αλαθέξνπκε ελδεηθηηθά θαη κεξηθέο άιιεο ηζηνζειίδεο θαη δηεπζχλζεηο ζην δηαδίθηπν, πνπ πξνζνκνηψλνπλ ηελ ιεηηνπξγία ησλ ζειίδσλ ηνπ Justin θαη ησλ ηζηνινγίσλ, κε εκπνξηθφηεξν φκσο ζθνπφ. Γηα παξάδεηγκα, ην Virtual Tourist ( ) πνπ είλαη κηα ζπιινγή εκπεηξηψλ, θξηηηθψλ, επηθνηλσληψλ κεηαμχ κειψλ θαη θσηνγξαθηψλ απφ ηνπξίζηεο παγθνζκίσο. Δλδεηθηηθά αλαθεξφκαζηε θαη ζηε ζειίδα ηεο ειηθησκέλεο ακεξηθαλίδαο Lori ( ) πνπ κε 22 ηαμίδηα ζε δηεζλείο πξννξηζκνχο, αλαθέξεη θαη ηελ Διιάδα, κε 129 θσηνγξαθίεο απφ 12 ζεκεία φπσο Αζήλα, Ναχπιην, νχλην, λεζηά ηνπ Αηγαίνπ θ.ά. Σε ζεκαζία πνπ θέξεη κηα ππεξεζία φπσο ην virtualtourist.com γηα ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία, αλέδεημε έξεπλα ζηηο

54 ΖΠΑ, ζε ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ, ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2007 (πεγή: ). πγθεθξηκέλα, νη ρξήζηεο ήηαλ δηαηεζεηκέλνη λα πιεξψζνπλ 20% πεξηζζφηεξν γηα ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο πνπ βαζκνινγνχληαλ σο «άξηζηεο» ( 5 αζηέξηα ) ζε ζρέζε κε απηέο πνπ βαζκνινγνχληαλ σο «θαιέο» ( 4 αζηέξηα ) απφ ηνπο άιινπο ρξήζηεο ζε ηνπξηζηηθέο ηζηνζειίδεο ζην δηαδίθηπν. ρεδφλ έλαο ζηνπο ηέζζεξηο ρξήζηεο ηφληζε φηη δηαβάδεη ηηο αλαθνξέο ησλ άιισλ ρξεζηψλ ζρεηηθά κε ζπγθεθξηκέλεο ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο θαη πξννξηζκνχο. Δπηπιένλ, πεξίπνπ 40% ησλ αλαγλσζηψλ επηζθέθζεθαλ ην μελνδνρείν ή ην εζηηαηφξην πνπ έηπρε θαιήο θξηηηθήο απφ άιινπο ρξήζηεο ζην δηαδίθηπν. Σν 87% ησλ ρξεζηψλ δήισζαλ φηη ζρεηηθά κε ηελ επηινγή ηνπ μελνδνρείνπ, ε θξηηηθή πνπ δηάβαζαλ ζην δηαδίθηπν έπαημε ηνλ θπξηφηεξν ξφιν θαη ην 97% αλέθεξε φηη ε θξηηηθή απηή ήηαλ εχζηνρε θαη έγθπξε. Σν TripAdvisor ( ) είλαη κηα άιιε ηζηνζειίδα πνπ επηηξέπεη ην ζρεδηαζκφ ηνπξηζηηθψλ ηαμηδηψλ. Άλσ ησλ 19 εθαη. ηνπξηζηψλ απφ 191 ρψξεο ην ρξεζηκνπνίεζαλ ζε κία εβδνκάδα ( ηελ 3ε ηνπ Γεθ ) γηα λα πξνγξακκαηίζνπλ ηηο δηαθνπέο ηνπο. Οη ηζηνζειίδεο παξέρνπλ πιεξνθφξεζε γηα πξννξηζκνχο θαη ππεξεζίεο πνπ νη ηαμηδηψηεο εκπηζηεχνληαη παγθνζκίσο, κέζσ κηαο ζεηξάο απφ θξηηηθέο πνπ πεξηιακβάλνπλ, γξακκέλεο απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο ηαμηδηψηεο. Δπηπιένλ, επηηξέπεη ηελ αλάξηεζε εξσηήζεσλ γηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα ζρεηηθά κε δηαθνπέο ζε θάπνηα ρψξα, πνπ κπνξνχλ λα απαληεζνχλ απφ άιινπο ηνπξίζηεο. Ζ ππεξεζία ηνπ TripAdvisor παξέρεηαη κέζσ ηζηνζειίδσλ ζηελ Ακεξηθή, ηελ Μ. Βξεηαλία, ηελ Ηηαιία, ηελ Ηζπαλία, ηε Γεξκαλία, ηε Γαιιία θαη ηελ Ηξιαλδία, γξακκέλεο ζηηο γιψζζεο ησλ ρσξψλ απηψλ. Πνιιέο ηζηνζειίδεο θαη portals ( «πχιεο», ηζηνζειίδεο πνπ είλαη νπζηαζηηθά βάζεηο δεδνκέλσλ, ζπιινγέο απφ δηεπζχλζεηο θαη ηηο πεξηγξαθέο ηνπο ή ηζηνζειίδεο πνπ ζπλήζσο αλαθέξνληαη ζε παξεκθεξή ζέκαηα φπσο νηθνλνκία, λέα, αγνξέο ξνχρσλ, βηβιίσλ, ηνπξηζκφ θιπ. ) είλαη θαηαζθεπαζκέλεο απφ ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο θαη tour operators, θαζψο θαη εζληθνχο ηνπξηζηηθνχο νξγαληζκνχο. Όινη ηνπο απνζθνπνχλ ζην λα θαζηεξσζνχλ σο νη πην δεκνθηιείο δηεπζχλζεηο ζην δηαδίθηπν γηα ηνπο δπλεηηθνχο ηνπξίζηεο, πξνζθέξνληάο ηνπο ηε δπλαηφηεηα λα πξνβνχλ ζε κειέηε, πξνγξακκαηηζκφ θαη θξαηήζεηο γηα ηηο δηαθνπέο ηνπο. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ην WebTourist.net ( ). Σέινο, ρσξίο λα έρνπκε εμαληιήζεη ηε ιίζηα ηζηνζειίδσλ ηνπξηζκνχ, αλαθεξφκαζηε ζηα δηάζεκα Expedia ( )θαη ην lastminutetravel ( ) πνπ επηηξέπνπλ θξαηήζεηο θαη ειεθηξνληθέο πιεξσκέο, ζχγθξηζε ηηκψλ, επθαηξίεο ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο θ.ά. Σν θαηλφκελν ηνπ ηζηνινγίνπ ηνπ Justin, θαζψο θαη ε πιεζψξα ησλ ηζηνινγίσλ, ηζηνζειίδσλ θαη portals - φπσο απηά πνπ αλαθέξακε - απνδεηθλχεη ηε ζεηηθή ζεκαζία θαη ηελ επήξεηα πνπ κπνξεί λα έρεη ε πξνβνιή ελφο πξντφληνο ή κηαο ππεξεζίαο απφ έλα κέζν φπσο ην δηαδίθηπν. Φαλεξψλεη επίζεο φηη ην δηαδίθηπν πξνζθέξεη κηα άκεζε νδφ επηθνηλσλίαο θαη πξνβνιήο πξνο δπλεηηθνχο ηνπξίζηεο, παξαθάκπηνληαο ην θχθισκα ησλ tour operators θαη ησλ ηνπξηζηηθψλ πξαθηφξσλ. Όπσο αλαθέξεηαη θαη ζηε κειέηε ησλ Baloglu & Mangaloglu ( 2001 ), ην θχθισκα απηφ είλαη ζε ζέζε λα πξνβάιεη ηηο δηθέο ηνπ «εηθφλεο» θαη εληππψζεηο ζηνπο δπλεηηθνχο ηνπξίζηεο, θηιηξάξνληαο πνιιέο θνξέο κε πην αληηθεηκεληθφ ηξφπν ηηο εκπεηξίεο θαη ηηο εληππψζεηο ηνπο απφ δηάθνξνπο πξννξηζκνχο, κε απψηεξν ζθνπφ λα πξνζηαηέςεη ηνλ πειάηε δηαζθαιίδνληαο θαη πξνσζψληαο πνηνηηθέο ππεξεζίεο. Δπηπιένλ, ελέρεη πάληα ην ζέκα ηεο πξνψζεζεο ζπγθεθξηκέλσλ πξννξηζκψλ αλάινγα κε ην πξνθίι ηεο δήηεζεο αιιά θαη ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ πνπ κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ νη δηάθνξνη πξννξηζκνί. Καη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε, ην δηαδίθηπν, αλ ρξεζηκνπνηεζεί ζσζηά απφ ηνπο εζληθνχο νξγαληζκνχο ηνπξηζκνχ

55 θαη ηνπο επίζεκνπο ηδησηηθνχο θνξείο, κπνξεί λα αλαηξέςεη ηηο φπνηεο αξλεηηθέο εληππψζεηο έρνπλ ζρεκαηηζηεί ( γηα δηάθνξεο αηηίεο ) ζηνπο ηνπξηζηηθνχο πξάθηνξεο θαη ηνπο tour operators ΝΔΑ ΚΑΝΑΛΗΑ ΚΑΗ ΤΠΖΡΔΗΔ Δλψ ην Internet αλακέλεηαη λα είλαη ην θχξην θαλάιη επηθνηλσλίαο ησλ πειαηψλ κε ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ, παξφια απηά, ηα πξνζερή ρξφληα,αλακέλεηαη λα πξνζηεζνχλ δχν αθφκε ελαιιαθηηθέο "νδνί". Ζ πξψηε εμ απηψλ είλαη ε θηλεηή ηειεθσλία θαη ηδηαίηεξα απηή ηεο ηξίηεο γεληάο, πνπ πξνζθέξεη πςειφ bandwidth πνπ κπνξεί λα ππνζηεξίμεη αμηφινγεο ππεξεζίεο πξνζηηζέκελεο αμίαο γηα ηνπο ηνπξίζηεο. Ζ πνιχ πςειή δηείζδπζε ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν απνηειεί κία πξψηεο ηάμεσο επθαηξία γηα ηε Γεξαηά Ήπεηξν λα πξσηαγσληζηήζεη ζην ζπγθεθξηκέλν ρψξν. Παξάιιεια, ε έλλνηα ηεο θνξεηφηεηαο ηαηξηάδεη ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ κε ηνλ ηνπξηζκφ θαη ηα ηαμίδηα, θαη αλακέλεηαη λα παξνπζηαζηνχλ αξθεηέο ζρεηηθέο ππεξεζίεο θηλεηήο ηειεθσλίαο φπσο, γηα παξάδεηγκα, ππεξεζίεο πιεξνθφξεζεο, ππεξεζίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε γεσγξαθηθή ζέζε ηνπ πειάηε ( location-based services ), εηδνπνηήζεηο γηα θαζπζηεξήζεηο πηήζεσλ ή γηα θπθινθνξηαθά πξνβιήκαηα, δηαδηθαζίεο check-in θαη check-out θ.ά. Σν δεχηεξν θαλάιη ζρεηίδεηαη κε ηελ ςεθηαθή ηειεφξαζε. Σν ελ ιφγσ κέζν, παξά ηε κέρξη ηψξα πεξηνξηζκέλε ηνπ εμάπισζε ζηελ Δπξψπε, πξνζθέξεη αιιειεπηδξαζηηθφηεηα θαη πςειφ bandwidth, θαη ρξεηάδεηαη πινχζην multimedia πεξηερφκελν θαη ππεξεζίεο. Ο ηνπξηζκφο εμαηηίαο ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ δηαζέηεη, κπνξεί λα απνηειέζεη έλαλ θηλεηήξην κνριφ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ςεθηαθήο ηειεφξαζεο, λα σθειήζεη αιιά θαη λα σθειεζεί απφ απηήλ. Όζνλ αθνξά ζηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ, ε θπξίαξρε ηάζε είλαη ε δπλαηφηεηα πνπ παξέρεηαη ζηνλ πειάηε γηα ηε δηακφξθσζε ηνπξηζηηθψλ παθέησλ κε δπλακηθφ ηξφπν. Γεληθψο, ε ηάζε γηα πξνζσπνπνηεκέλεο ππεξεζίεο πνπ γεληθφηεξα ππήξρε σο αλάγθε ζηελ ηνπξηζηηθή αγνξά, κπνξεί πιένλ λα θαιπθζεί κε ηε ζπλεηζθνξά ηεο ηερλνινγίαο. ην πιαίζην απηφ αλαπηχζζνληαη ηνπξηζηηθά πξντφληα ηα νπνία κπνξνχλ λα θαιχςνπλ λέεο κνξθέο ηνπξηζκνχ ( αγξνηνπξηζκνο, πνιηηηζηηθφο ηνπξηζκφο, ηνπξηζκφο κε ηαηξηθφ ζθνπφ θ.ά. ) ή λα θαιχςνπλ ζπγθεθξηκέλεο πιεζπζκηαθέο νκάδεο ( ειηθησκέλνη, άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο θ.ά. ) ΒΑΗΚΑ ΕΖΣΟΤΜΔΝΑ ΑΠΟ ΣΗ ΝΔΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ Ζ χπαξμε φκσο δηαδηθηπαθήο παξνπζίαο είλαη απιψο ε πχιε πξνο ηνλ ηνπξηζκφ ηεο «επφκελεο κέξαο». Σν βαζηθφ δεηνχκελν πιένλ είλαη λα ππάξρεη θαη ε θαηάιιειε πνηφηεηα ζηηο πξνζθεξφκελεο δπλαηφηεηεο, δειαδή ηαμηδησηηθνί πξννξηζκνί θαη ππεξεζίεο πνπ ζα είλαη αληαγσληζηηθέο ζε παγθφζκην επίπεδν. Γηα λα επηηεπρζεί απηφ, απαηηείηαη ε ζπλεξγαζία κεηαμχ θπβεξλεηηθψλ θαη κε νξγαληζκψλ, θαζψο θαη ηνπηθψλ θνηλνηήησλ ζηελ δηαρείξηζε απφ θνηλνχ ησλ πξνσζνχκελσλ πξννξηζκψλ. Γηα παξάδεηγκα νη ηνπηθέο θνηλφηεηεο ζα κπνξνχζαλ λα βνεζήζνπλ ζηελ δηαηήξεζε ηεο ηνπηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Οη ζπζηάζεηο ηνπ UNCTAD ( United Nations Conference on Trade and Development ) γηα ην πψο κπνξεί λα γίλεη θαιχηεξε εθκεηάιιεπζε ηνπ e-tourism πεξηειάκβαλαλ θαη ηα παξαθάησ :

56 Βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο κε ηελ παξαγσγή θαιχηεξσλ πξντφλησλ, πξνζαξκνζκέλσλ ζηηο απαηηήζεηο ησλ πειαηψλ, πην απνδνηηθψλ, κε ιηγφηεξν θφπν γηα λα απνθηεζνχλ θαη ζε θαιχηεξεο ηηκέο. Δπηπξφζζεηα, νη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνπο δηάθνξνπο πξννξηζκνχο ζα πξέπεη λα βειηηψλνληαη ζπλερψο. Τηνζέηεζε λέαο ηερλνινγίαο πνπ ζα ζπκβαδίδεη κε ην επίπεδν ησλ θαηαλαισηψλ. Γεκηνπξγία δηαδηθηχνπ επηρεηξήζεσλ, δειαδή αλάπηπμε ζπλεξγαζίαο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ ηνπξηζηηθή αιπζίδα δηακέζνπ ηνπ δηαδηθηχνπ. Παξνρή ζηνπο πειάηεο δπλαηφηεηαο online πιεξσκψλ. Γεληθφηεξε θπβεξλεηηθή πνιηηηθή πνπ λα δεκηνπξγεί θαη λα ππνζηεξίδεη έλα πγηέο πεξηβάιινλ αλάπηπμεο γηα πξαθηηθέο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ΔΠΔΝΓΤΖ ΣΗ ΤΠΟΓΟΜΔ Ζ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία είρε πνιχ ελεξγή ζπκκεηνρή ζηελ ηερλνινγηθή αλάπηπμε δείρλνληαο ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ζηνλ ηνκέα ησλ B2C ιχζεσλ, δειαδή απηψλ πνπ απεπζχλνληαη πξνο ηνπο θαηαλαισηέο. Δθκεηαιιεπφκελεο ηηο λέεο επθαηξίεο, νη ηαμηδησηηθέο θαη ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο γλψξηζαλ εθξεθηηθή άλνδν. Ζ απεπζείαο επαθή κε ηνλ πειάηε, ηα απμεκέλα πεξηζψξηα θέξδνπο θαη ε παγθφζκηα εκβέιεηα έπαημαλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζην πέξαζκα ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο ζηε λέα νηθνλνκία. Οη δηαδηθαζίεο επηηαρχλζεθαλ εμαηηίαο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο θαη ε παξνπζία θαη ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηνπνίεζε ζηνλ web ζεσξνχληαλ ζηξαηεγηθφ πιενλέθηεκα. Ζ αξρή έγηλε απφ ηηο κεγάιεο εηαηξείεο ηνπ ρψξνπ νη νπνίνη ήδε δηέζεηαλ ηζρπξή ηερλνινγηθή ππνδνκή θαη επέλδπζαλ ζηηο λέεο δνκέο. ηελ πξψηε θάζε νη ππεξεζίεο είραλ σο επίθεληξν ηνλ θαηαλαισηή. πγθεθξηκέλα, ε εμάιεηςε ησλ ελδηάκεζσλ θαη ε άκεζε επαθή κε ηνλ πειάηε βξίζθνληαλ ζην επίθεληξν ηεο ζηξαηεγηθήο ησλ επηρεηξήζεσλ. Οη πεξηζζφηεξεο εμ απηψλ επέλδπζαλ ζε πσιήζεηο, marketing θαη πειαηεηαθέο ζρέζεηο αθήλνληαο αλέγγηρην ην επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν. Έηζη, αξθεηέο λέεο εηαηξίεο βξήθαλ ηελ επθαηξία, εθκεηαιιεπφκελεο ηηο λέεο ηερλνινγίεο, λα πξνσζήζνπλ λέα επηρεηξεκαηηθά κνληέια ηα νπνία γλψξηζαλ ηεξάζηηα επηηπρία: επθαηξίεο ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο, δεκνπξαζίεο θ.ά. Οξηζκέλεο εηαηξίεο δεκηνχξγεζαλ κεγάια portals βειηηψλνληαο ην επίπεδν ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνπλ, ελψ άιιεο εζηίαζαλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο ζε κηθξφηεξεο αγνξέο. Απφ ηνπο πξψηνπο πνπ επέλδπζαλ ζην ρψξν ηεο ηερλνινγίαο ήηαλ νη αεξνπνξηθέο εηαηξίεο θαη νη εηαηξίεο πνπ δηέζεηαλ παγθφζκηα ζπζηήκαηα δηαλνκήο ( Global Distribution System ) γηα λα αθνινπζήζνπλ νη tour operators. Οη αεξνπνξηθέο εηαηξίεο ρξεζηκνπνίεζαλ αξρηθά ηε κέζνδν ησλ δεκνπξαζηψλ κέζσ ηνπ Internet, πξνθεηκέλνπ λα απμήζνπλ ηελ πιεξφηεηα ησλ πηήζεψλ ηνπο. Ζ επηηπρία ηεο αξρηθήο απηήο θίλεζεο ψζεζε ηηο αεξνπνξηθέο εηαηξίεο λα επεθηείλνπλ ηηο online πσιήζεηο ζε φιν ην θάζκα ππεξεζηψλ ηνπο. Καηά απηφ ηνλ ηξφπν ην e- ticketing έγηλε ε πην δεκνθηιήο ηνπξηζηηθή ειεθηξνληθή ππεξεζία. Σα GDS μεθίλεζαλ λα πσινχλ ππεξεζίεο κέζσ web portals, εθκεηαιιεπφκελα ηηο ηεξάζηηεο βάζεηο δεδνκέλσλ πνπ δηέζεηαλ. Οη πειάηεο κπνξνχζαλ λα αλαδεηήζνπλ αεξνπνξηθά εηζηηήξηα, δσκάηηα μελνδνρείσλ ή ελνηθίαζε απηνθηλήησλ. Παξάιιεια, άξρηζαλ λα πξνζηίζεληαη θαη άιιεο ζπλαθείο ππεξεζίεο, φπσο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ θαηξφ ή γηα ηελ ηνπνζεζία πξννξηζκνχ, ελψ ζηαδηαθά νη

57 ππεξεζίεο άξρηζαλ λα γίλνληαη πην "έμππλεο" θαη επέιηθηεο ψζηε λα πξνζαξκφδνληαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πειάηε. Οη μελνδνρεηαθέο κνλάδεο θαη γεληθφηεξα ε αγνξά ησλ θαηαιπκάησλ μεθίλεζε θη εθείλε ζηαδηαθά λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο booking κε ειεθηξνληθφ ηξφπν, αιιά ζε ππνηππψδε κνξθή. Ζ ζπλήζεο πξαθηηθή ήηαλ ε θξάηεζε κέζσ θαη ε κεηέπεηηα επηβεβαίσζή ηεο κέζσ fax, θαη κάιηζηα κε ηελ παξεκβνιή ελδηακέζσλ, ελψ πνιχ ζπάληα αθνινπζνχληαλ ε online δηαδηθαζία. Ζ θαηάζηαζε, βεβαίσο, έρεη κεηαβιεζεί ζεκαληηθά κε πνιιέο μελνδνρεηαθέο κνλάδεο λα πξνζθέξνπλ online θξαηήζεηο απ' επζείαο, κέζσ ηνπ web site ηνπο ή κέζσ άιισλ θαλαιηψλ δηαλνκήο. Αλεμάξηεηα απφ ηηο ππφινηπεο επηρεηξεκαηηθέο θηλήζεηο, έθαλαλ ηελ εκθάληζή ηνπο νη νξγαληζκνί δηαρείξηζεο πξννξηζκνχ ( Destination Management Organization DMO ) νη νπνίνη αληηιήθζεθαλ εγθαίξσο ηε κεηαθίλεζε ηεο βηνκεραλίαο ηνπ ηνπξηζκνχ πξνο ηα ειεθηξνληθά θαλάιηα θαη μεθίλεζαλ αλάινγεο θηλήζεηο. Πξφθεηηαη νπζηαζηηθά γηα web sites πνπ έρνπλ ην φλνκα θάπνηνπ γεσγξαθηθνχ πξννξηζκνχ πξνζθέξνληαο ηνπξηζηηθέο πιεξνθνξίεο θαη ππεξεζίεο γηα ην ζπγθεθξηκέλν ηφπν. Σα ελ ιφγσ sites απνηεινχλ ηελ πιένλ νηθνλνκηθή θαη απνηειεζκαηηθή ιχζε γηα πνιιέο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνπξηζηηθνχ θιάδνπ νη νπνίεο επηιέγνπλ απηφ ηνλ ηξφπν, πξνθεηκέλνπ λα έρνπλ παξνπζία ζην Internet θαη δπλεηηθά παγθφζκηα αλαγλσξηζηκφηεηα. ηηο επηηπρεκέλεο πινπνηήζεηο ηέηνησλ web sites παξέρεηαη έλα επξχ θάζκα ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ φπσο θξαηήζεηο, πιεξσκέο θ.ά. ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΑ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ FORTHcrs Ζ FORTHcrs ( ) απνηειεί ζπγαηξηθή εηαηξία ηεο FORTHnet ε νπνία παξέρεη νινθιεξσκέλεο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο ζην ρψξν ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ησλ κεηαθνξψλ, κε εμεηδίθεπζε ζηα ειεθηξνληθά ζπζηήκαηα θξαηήζεσλ, ηε δηαλνκή θαη ην ζπλδπαζκφ ηνπξηζηηθνχ πεξηερνκέλνπ. Δηδηθφηεξα, ε FORTHcrs έρεη σο αληηθείκελν ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ticketing θάζε ηχπνπ, γηα θάζε είδνπο δξαζηεξηφηεηα, κε έκθαζε ζε απηέο πνπ εληάζζνληαη ζε θάπνηα ηνπξηζηηθή πξφηαζε, ηελ εηζαγσγή θαη πξνψζεζε λέσλ θαηλνηνκηθψλ ηξφπσλ θξάηεζεο θαη πψιεζεο ηνπξηζηηθψλ θαη ςπραγσγηθψλ ππεξεζηψλ, θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ςεθηαθνχ πεξηερνκέλνπ κε θάζε κέζν πνπ κπνξεί λα παξέρεη άκεζε πιεξνθφξεζε ζην θνηλφ. Μεηαμχ ησλ ιχζεσλ πνπ έρεη αλαπηχμεη ε εηαηξία, πεξηιακβάλνληαη: SeaOnLine Σν εξγαιείν δηαρείξηζεο θξαηήζεσλ θαη έθδνζεο αθηνπιντθψλ εηζηηεξίσλ SeaOnLine θαιχπηεη ηηο εμεηδηθεπκέλεο απαηηήζεηο ησλ αθηνπιντθψλ εηαηξηψλ. RoomView Σν ινγηζκηθφ RoomView αθνξά ζηε δηαρείξηζε θαη ζηε δηαλνκή θξαηήζεσλ γηα δσκάηηα θαη μελνδνρεία πνπ δίδνληαη σο allotment ζε πξαθηνξεία ή κεηαθνξηθέο εηαηξίεο, θαζψο θαη

58 ην ζπλδπαζκφ απηψλ κε δξνκνιφγηα ησλ αθηνπιντθψλ ή άιισλ εηαηξηψλ κεηαθνξάο. OpenSeas Πξφθεηηαη γηα ην ειεθηξνληθφ ζχζηεκα δηαλνκήο ησλ αθηνπιντθψλ θξαηήζεσλ θαη εηζηηεξίσλ πνπ απεπζχλεηαη ζε B2B πεξηβάιινλ. TicketShop χζηεκα δηαρείξηζεο ηεο πψιεζεο ησλ εηζηηεξίσλ ζεακάησλ θαη ππεξεζίεο ππνζηήξημεο γηα ηελ πψιεζε

59 Amadeus Διιάο Ζ Amadeus Διιάο ( ) απνηειεί ηελ ειιεληθή ζπγαηξηθή ηεο Amadeus, ε νπνία πξνζθέξεη έλα κεγάιν θάζκα ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ, help desk, εθπαίδεπζεο θαη ηερληθήο ππνζηήξημεο πειαηψλ, κε ζηφρν λα θαιχςεη ηηο νινέλα απμαλφκελεο απαηηήζεηο ηνπ θιάδνπ ησλ ηαμηδησηηθψλ πξαθηνξείσλ ζε Διιάδα θαη Κχπξν. Μεηαμχ ησλ πξντφλησλ ηεο πεξηιακβάλνληαη: Amadeus Vista Σν Amadeus Vista απνηειεί έλα ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα θξαηήζεσλ. Amadeus Air Σν Amadeus Air πξνζθέξεη πιεξνθνξίεο δξνκνινγίσλ θαη δηαζεζηκφηεηαο ζέζεσλ ζην 95% ηνπ παγθφζκηνπ αξηζκνχ πξνγξακκαηηζκέλσλ αεξνπνξηθψλ ζέζεσλ πνπ δηαηίζεληαη online, κε πεξηζζφηεξεο απφ 470 αεξνπνξηθέο εηαηξίεο παγθνζκίσο. Amadeus PRN Σν Amadeus PNR απνηειεί έλα εξγαιείν πνπ θαζηζηά ηελ θαζεκεξηλή δηεθπεξαίσζε θξαηήζεσλ επθνιφηεξε θαη γξεγνξφηεξε. Amadeus Customer Profiles & Amadeus Travel Choice Οη ελ ιφγσ εθαξκνγέο απεπζχλνληαη θαηά θχξην ιφγν ζε ηαμηδησηηθά γξαθεία πνπ ην 75% ηεο ελαζρφιεζήο ηνπο είλαη κε business travel. Amadeus PNR Pricing Δξγαιεία θνζηνιφγεζεο γηα ηε δηεπθφιπλζε ησλ ηαμηδησηηθψλ πξαθηφξσλ ψζηε λα έρνπλ απηφκαηε πξφζβαζε ζε ηηκέο δεκνζηεπκέλεο, εηδηθέο ηηκέο net, θαζψο, επίζεο, θαη ηηκέο πνπ έρνπλ δηαπξαγκαηεπηεί κε ηνλ εθάζηνηε πξνκεζεπηή-αεξνπνξηθή εηαηξία

60 Galileo Hellas Ζ Galileo Hellas S.A. ( ) απνηειεί ζπγαηξηθή ηεο νκψλπκεο εηαηξίαο θαη εηδηθεχεηαη ζηελ ειεθηξνληθή δηαλνκή ζπζηεκάησλ θξαηήζεσλ ζην ρψξν ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ησλ κεηαθνξψλ. Ζ εηαηξία δηαζέηεη έλα εθηεηακέλν ειεθηξνληθφ ζχζηεκα θξάηεζεο ζέζεσλ, έρνληαο κέρξη ζήκεξα ζπλδέζεη πεξηζζφηεξα απφ ηαμηδησηηθά γξαθεία κε πεξηζζφηεξα απφ ηεξκαηηθά. ηα πξντφληα ηεο εηαηξίαο πεξηιακβάλνληαη: Focalpoint Λνγηζκηθφ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ειεθηξνληθψλ θξαηήζεσλ. Galileo Airline Products Πξφθεηηαη γηα ηε ζεηξά εμεηδηθεπκέλσλ πξντφλησλ ηεο εηαηξίαο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε αεξνπνξηθψλ θξαηήζεσλ. Car Master Έλα επέιηθην ζχζηεκα ελνηθίαζεο απηνθηλήησλ. Galileo 360 Fares Έλα ζχζηεκα ηηκνιφγεζεο ην νπνίν πξνζθέξεη εχθνιε θαη αθξηβή πξφζβαζε ζε νπνηαδήπνηε δεκνζηεπκέλε ηηκή, ζε πεξηζζφηεξα απφ ηαμηδησηηθά γξαθεία. LeisureShopper Δίλαη έλα πξντφλ γηα θξαηήζεηο ζε θξνπαδηέξεο, θαζψο θαη ζε πξνγξάκκαηα εθδξνκψλ κε δηεζλείο ηαμηδησηηθνχο νξγαληζκνχο. RoomMaster Έλα νινθιεξσκέλν θαη αθξηβέο πξφγξακκα μελνδνρεηαθψλ θξαηήζεσλ πνπ απινπνηεί ηε δηαδηθαζία. Galileo Electronic Ticketing. Έλα πξντφλ γηα ηελ παξνρή ειεθηξνληθψλ εηζηηεξίσλ

61 3.1.9 ΣΟ E-BUSINESS WATCH ΓΗΑ ΣΟΝ ΟΝ LINE ΣΟΤΡΗΜΟ Ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ηνπ e-business αλαθνξηθά κε ηελ επξσπατθή βηνκεραλία ηνπ ηνπξηζκνχ. Ζ έξεπλα επηζεκαίλεη ηε ζπνπδαηφηεηα ηνπ online marketing ζηε ζπγθεθξηκέλε αγνξά. Παξάιιεια, δηαπηζηψλεη φηη ε ηνπξηζηηθή βηνκεραλία βξίζθεηαη αξθεηά κπξνζηά απφ ηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο ζε ηερλνινγηθά δεηήκαηα, φπσο ε παξνπζία ζην Γηαδίθηπν θαη ε πξαγκαηνπνίεζε ζπλαιιαγψλ. πγθεθξηκέλα, ε κεγάιε πιεηνλφηεηα ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ δηαζέηεη δηθηπαθφ ηφπν, ελψ νη εηαηξίεο πνπ πξνζθέξνπλ online πσιήζεηο θαη online πιεξσκέο ζε αζθαιέο πεξηβάιινλ, είλαη δηπιάζηεο ζε ζχγθξηζε κε άιινπο ηνκείο πνπ εμεηάδεη ε έξεπλα. Όκσο, κφιηο ην 50% ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο online θξαηήζεσλ, επηηξέπνπλ ζηνπο πειάηεο λα πξαγκαηνπνηνχλ online πιεξσκέο ζε αζθαιέο ή κε πεξηβάιινλ. Τπφ απηή ηελ έλλνηα νη online πσιήζεηο κπνξνχλ σο επί ην πιείζηνλ λα ζεσξνχληαη σο online θξαηήζεηο. Όζνλ αθνξά ηνλ ηξφπν πσιήζεσλ, ε ηνπξηζηηθή βηνκεραλία αθνινπζεί ζε γεληθέο γξακκέο ηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο φπνπ ε πιεηνςεθία ησλ πσιήζεσλ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ησλ επηρεηξεκαηηθψλ sites, ελψ ηα ειεθηξνληθά marketplaces έξρνληαη ζε δεχηεξε κνίξα. Ζ έξεπλα επηζεκαίλεη, επίζεο, πςειή δηείζδπζε ησλ CRM ( Customer Relationship Management ή Marketing - δειψλεη ηελ κεζνδνινγία πνπ βνεζά ζηελ επηζήκαλζε θαη ηελ πξνζέιθπζε ησλ θαηαλαισηψλ, κέζα απφ ηε δηαδηθαζία αλάπηπμεο δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ επηρείξεζε πειάηεο ) ζπζηεκάησλ ηδίσο ζηηο κεγάιεο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο, φπνπ ην πνζνζηφ αλέξρεηαη ζην 37%. Αληηζέησο, ηα ERP ( Enterprise Resource Planning- πξφθεηηαη γηα ιχζε ινγηζκηθνχ ε νπνία νινθιεξψλεη δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο ζε κία εηαηξία. Πνιιέο απφ ηηο δηαδηθαζίεο πνπ θαιχπηεη έλα παθέην ERP είλαη θνηλέο ζε θάζε εηαηξία π.ρ. επεμεξγαζία παξαγγειηψλ, ηηκνιφγεζε, ηζνινγηζκνί θ.ά. ) ζπζηήκαηα έρνπλ πνιχ πεξηνξηζκέλε δηείζδπζε, αθνχ ρξεζηκνπνηνχληαη κφλν απφ ην 7% ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, πνζνζηφ ην νπνίν θπκαίλεηαη ζην ήκηζπ ηεο δηείζδπζεο ησλ ελ ιφγσ ζπζηεκάησλ ζηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο. Παξάιιεια, ζε αληίζηνηρα ρακειφ επίπεδν βξίζθεηαη θαη ν βαζκφο νινθιήξσζεο ησλ online ζπζηεκάησλ παξαγγειηψλ κε ηα back-end ζπζηήκαηα πνπ ππνζηεξίδνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθή ιεηηνπξγία. πκπεξαζκαηηθά, ε έξεπλα δηαπηζηψλεη φηη ην online marketing θαη νη πσιήζεηο έρνπλ αλαπηπρζεί ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ζηνλ ηνπξηζηηθφ θιάδν. Αληηζέησο, ε απηνκαηνπνίεζε ησλ εζσηεξηθψλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ε νινθιήξσζε ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο δελ απνηεινχλ ζέκαηα πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο ζην ζπγθεθξηκέλν θιάδν. Ζ ζπγθεθξηκέλε κνλφπιεπξε αλάπηπμε απνδίδεηαη ζηελ ηδηαηηεξφηεηα ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο πνπ πεξηιακβάλεη έλαλ πνιχ κεγάιν αξηζκφ κηθξψλ θαη πνιχ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ ζε ζρέζε κε ηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο. Δλδέρεηαη, επίζεο, λα δείρλεη κηα θαηάζηαζε φπνπ νη ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο έρνπλ πξαγκαηνπνηήζεη κφλν ην πξψην βήκα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηνπ online marketing ησλ ππεξεζηψλ ηνπο ζπρλά κε πνιχ βαζηθά ζπζηήκαηα ππνδνκήο. Όπσο επηζεκαίλεη ε έξεπλα, ε δηείζδπζε ηνπ e-business ζηνλ ηνπξηζκφ απέρεη ζεκαληηθά απφ ηελ νινθιήξσζή ηνπ. Οη πην ζεκαληηθέο επθαηξίεο πνπ πξνζθέξνληαη ζηηο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο, φζνλ αθνξά ην e-business, είλαη: ε άκεζε πξφζβαζε ζηνπο ελ δπλάκεη πειάηεο, ε κείσζε ηνπ θφζηνπο ζην marketing θαη ηηο πσιήζεηο θαη, ηέινο, ε επίηεπμε ζηηγκηαίαο κεηαβνιήο ηεο πξνζθνξάο ζε απάληεζε ηεο δήηεζεο

62 χκθσλα κε ην e-business Watch, ε κεγάιε πιεηνλφηεηα ησλ πειαηψλ πξαγκαηνπνηεί αλαδεηήζεηο ζην Internet γηα ελαιιαθηηθέο επηινγέο, πξηλ θαηαιήμεη ζε θάπνηνλ ζπγθεθξηκέλν πξννξηζκφ. Δθφζνλ ηα web sites απνηεινχλ ήδε έλα ηδηαίηεξα δεκνθηιέο εξγαιείν marketing, ε επφκελε πξφθιεζε είλαη ε κεηαηξνπή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εξγαιείσλ ζε απνηειεζκαηηθά εξγαιεία πσιήζεσλ. Σν Internet επηηξέπεη αξθεηέο κεζφδνπο ζπλεξγαζίαο θαη αιιειεπίδξαζεο γηα ηελ πξνψζεζε ελφο πξννξηζκνχ, αζρέησο αλ είλαη εζληθφο, πεξηθεξεηαθφο ή ηνπηθφο. Ζ αλάπηπμε ειεθηξνληθψλ ζπλεξγαζηψλ κεηαμχ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ απφ έλα ζπγθεθξηκέλν ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ απνηειεί κία επνίσλε εμέιημε ζην ρψξν ηνπ marketing. Δπηπξνζζέησο, θαζψο ε βηνκεραλία ηνπ ηνπξηζκνχ εμαξηάηαη απφ επνρηθνχο παξάγνληεο, ηα CRM ζπζηήκαηα ζα επηηξέπνπλ ζηηο επηρεηξήζεηο λα πξνζαξκφδνπλ θαιχηεξα ηε δηαζεζηκφηεηα θαη ηηο ηηκέο ησλ ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ ηνπο, αλάινγα κε ηε δηαθχκαλζε ηεο πειαηεηαθήο δήηεζεο. Οη tour operators, πάλησο, αληηκεησπίδνπλ έλα ζεκαληηθφ δίιεκκα φζνλ αθνξά ζην e-business. πγθεθξηκέλα, φζν πεξηζζφηεξν πσινχλ online ηαμηδησηηθά παθέηα, ηφζν εμαζζελνχλ ηα παξαδνζηαθά θαλάιηα δηαλνκήο θαη marketing. Απνηέιεζκα απηνχ είλαη ε εμάιεηςε ησλ παξαδνζηαθψλ ελδηάκεζσλ ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο, αιιά ηαπηφρξνλα ε αλάδεημε λέσλ ελδηάκεζσλ ησλ ειεθηξνληθψλ θαλαιηψλ φπσο ηα ηαμηδησηηθά portals. Ζ κεγαιχηεξε πξφθιεζε πνπ αθνξά ζηνλ ηνπξηζηηθφ θιάδν θαη εηδηθφηεξα ηελ πιεζψξα ησλ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ, είλαη ε πξνζαξκνγή ησλ ππαξρφλησλ επηρεηξεκαηηθψλ κνληέισλ ζε λέα πνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζηε λέα πξαγκαηηθφηεηα. Όπσο επηζεκαίλεη ε έξεπλα, νη κηθξφηεξεο εηαηξίεο ζα έξζνπλ βεβαίσο αληηκέησπεο κε ηα θφζηε πηνζέηεζεο e-business πξαθηηθψλ, ηελ έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ θαη ηελ αλεπάξθεηα πξνηππνπνηεκέλσλ εθαξκνγψλ νη νπνίεο ζα δηεπζεηνχλ ηηο εμεηδηθεπκέλεο αλάγθεο ηνπο ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΔ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ Ζ ηνπξηζηηθή αγνξά γλψξηζε δξακαηηθέο αιιαγέο ηα πξνεγνχκελα ρξφληα. Οη κεηαβνιέο ζηελ αγνξαζηηθή δήηεζε ήηαλ άκεζε ζπλέπεηα ηνπ ηξνκνθξαηηθνχ θηππήκαηνο ηεο 11εο επηεκβξίνπ θαη άιισλ πξφζθαησλ πνιηηηθννηθνλνκηθψλ ζπκβάλησλ πνπ επεξέαζαλ ηνλ ηνπξηζκφ. Όπσο δείρλνπλ φιεο νη ελδείμεηο, ε αγνξά ζα εμαθνινπζήζεη θαη κειινληηθά λα παξνπζηάδεη κηα επκεηαβιεζία. Δπνκέλσο, έγθεηηαη ζε φζνπο εκπιέθνληαη ζην θχθισκα παξνρήο ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο λα πξνζαξκφζνπλ ηα πξντφληα θαη ην marketing, ψζηε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο λέεο ζπλζήθεο. Ζ επξσπατθή επηηξνπή ηνπξηζκνχ θαηαγξάθεη αθνινχζσο ηηο λέεο ηάζεηο: Δλψ ππάξρνπλ δεηήκαηα αζθάιεηαο πνπ ζπλερίδνπλ λα απαζρνινχλ νξηζκέλεο αγνξέο, είλαη εκθαλέο φηη νη άλζξσπνη ζπλεζίδνπλ λα δνπλ ζε έλαλ αλαζθαιή θφζκν. Δπίζεο, ε ηνπξηζηηθή αγνξά εκθαλίδεη ηαρχηεξνπο ξπζκνχο αλάθακςεο κεηά απφ ζπκβάληα πνπ αλαθφπηνπλ πεξηζηαζηαθά ηνλ ηνπξηζκφ. Οη άλζξσπνη ζα ζπλερίδνπλ λα θάλνπλ πην ζπρλά, αιιά κηθξφηεξεο δηάξθεηαο ηαμίδηα, φκσο θαη ε δήηεζε γηα καθξνρξφληα ηαμίδηα βξίζθεηαη ζε ηξνρηά αλφδνπ

63 Ζ αχμεζε ηεο δήηεζεο γηα ηηο ρακεινχ θφζηνπο αεξνπνξηθέο εηαηξίεο ήηαλ πξσηνθαλήο θαη αλακέλεηαη λα ζπλερηζηεί, θαζψο νη άλζξσπνη ζπλερίδνπλ λα ςάρλνπλ γηα ρακειέο ηηκέο. Οη ηνπξίζηεο πνιιέο θνξέο δελ επηιέγνπλ απιψο έλα ζπγθεθξηκέλν πξννξηζκφ, αιιά αλαδεηνχλ κία ηνπξηζηηθή εκπεηξία. Απηφ ζεκαίλεη φηη νη νξγαληζκνί δηαρείξηζεο πξννξηζκνχ ζα πξέπεη λα είλαη πην δεκηνπξγηθνί ζηηο πξνσζεηηθέο ηνπο ελέξγεηεο. Ζ δήηεζε γηα απζεληηθέο εκπεηξίεο, φπσο γηα επαθή κε ηελ ηνπηθή θνπιηνχξα θαη ηε θχζε, ζα ζπλερίζεη λα απμάλεηαη ηδίσο κεηαμχ ησλ νκάδσλ κεγαιχηεξεο ειηθίαο. Οη θαηαλαισηέο είλαη ιηγφηεξν πηζηνί ζηνπο πξνκεζεπηέο ηνπο θαη είλαη απμαλφκελα απξφβιεπηνη ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπο, φπσο, γηα παξάδεηγκα, ζην ζπλδπαζκφ ησλ ηνπξηζηηθψλ πξντφλησλ. Αλ θαη νη ζεκαληηθφηεξνη ηνπξηζηηθνί φκηινη ζεσξνχλ φηη ην ηνπξηζηηθφ παθέην απέρεη πνιχ απφ ηελ εμαθάληζή ηνπ - αθφκε θαη αλ ε δήηεζε γηα πξνζσπνπνηεκέλεο ιχζεηο είλαη απμεκέλε -, απηνί πνπ ζα θπξηαξρήζνπλ ζην κέιινλ ζα είλαη νη πξννξηζκνί θαη νη πξνκεζεπηέο πνπ αλαπηχζζνπλ θηιηθά πξνο ην ρξήζηε web sites, ηα νπνία παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα άκεζνπ booking θαη δπλακηθά παθέηα 3.2 ΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔ ΜΔΑΕΟΝΣΑ ΣΟ INTERNET Ζ ΑΠΟΦΖ ΣΧΝ ΚΑΣΑΝΑΛΧΣΧΝ ΚΑΗ ΣΑ ΚΗΝΖΣΡΑ ΠΟΤ ΣΟΤ ΧΘΟΤΝ ΣΗ ONLINE ΤΝΑΛΛΑΓΔ Έξεπλα πνπ δηεμάρζεθε απφ ηνπο Yesawich, Pepperdine & Brown/Yankelovich Partners ζε 1351 ηαμηδηψηεο αλαςπρήο θαη 1200 εξγαδφκελνπο ηαμηδηψηεο ηνλ Απξίιην ηνπ 2006 έδεημε πσο ην 66% ησλ εξσηεζέλησλ πηζηεχεη πσο νη δηθηπαθνί ηφπνη ειεθηξνληθνχ ηνπξηζκνχ παξέρνπλ θαιχηεξεο ππεξεζίεο απφ ηνπο ηαμηδησηηθνχο πξάθηνξεο. χκθσλα κε ηελ έξεπλα, ην 39% ησλ ηαμηδησηψλ αλαςπρήο ( είηε ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν είηε φρη ) πηζηεχνπλ πσο ην δηαδίθηπν είλαη επθνιφηεξν θαη ηαρχηεξν ζηε ρξήζε απφ ηελ επαθή κε θάπνηνλ ηαμηδησηηθφ πξάθηνξα. Απφ απηφ ην γεγνλφο δηαθαίλεηαη ην πφζν πνιχ έρνπλ αλαπηπρζεί νη ηζηνζειίδεο ειεθηξνληθνχ ηνπξηζκνχ ηα ηειεπηαία ρξφληα, πφζν βειηηψζεθε ν ηξφπνο αιιειεπίδξαζήο ηνπο κε ηνλ πειάηε θαζψο θαη πφζν εκπινπηίζηεθε ην πεξηερφκελφ ηνπο, ψζηε λα επηηξέπνπλ πιένλ ζε πεξηζζφηεξν απφ ην έλα ηξίην ησλ ηαμηδησηψλ αλαςπρήο λα ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν παξά θάπνην ηαμηδησηηθφ πξάθηνξα. πγθξίλνληαο επηπιένλ ην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηεί ην δηαδίθηπν, παξαηεξήζεθε πσο κφλν ην έλα ηξίην ( 33% ) πξνηηκά λα ζπλεξγάδεηαη κε πξάθηνξεο παξά λα ρξεζηκνπνηεί θάπνην ζρεηηθφ ηζηφηνπν. Δπίζεο ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα απηή πάλσ απφ ην έλα ηξίην ηνπ πιεζπζκνχ ησλ ζπκκεηερφλησλ θαη πάλσ απφ ην 50% απηψλ πνπ έρνπλ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν ην ρξεζηκνπνηνχλ ηψξα γηα λα δηεθπεξαηψζνπλ online θξαηήζεηο. Δπνκέλσο, ν ηνκέαο ηνπ ειεθηξνληθνχ ηνπξηζκνχ δελ κπνξεί πιένλ λα παξαβιέπεηαη νχηε θαη ζηε ρψξα καο, θαζψο αληηπξνζσπεχεη πξαγκαηηθά ην κέιινλ ηεο πνξείαο ηνπ ηνπξηζκνχ. Σέινο, ζρεηηθά κε ηνλ ιφγν πνπ σζεί ηνπο ηαμηδηψηεο λα πάξνπλ πιεξνθνξίεο θαη λα θάλνπλ online θξαηήζεηο πξνέθπςε ην εμήο:

64 Σν 90% ησλ ηαμηδησηψλ ζεσξνχλ πσο ε ζεκαληηθφηεξε ιεηηνπξγία ζε ζρεηηθφ ηφπν ζην δηαδίθηπν είλαη λα παξέρεη πξφζβαζε ζε ρακειφηεξεο ηηκέο. Απηφ ζεκαίλεη θαηά πξψην ιφγν φηη αλεμαξηήησο πξντφληνο, ην δηαδίθηπν ζεσξείηαη ην θαιχηεξν κέζν γηα ηελ εχξεζε ησλ θζελφηεξσλ ηηκψλ θαη θαηά δεχηεξν φηη ππάξρεη έλα γεληθφηεξν θιίκα πνπ επλνεί εθπησηηθέο πξνζθνξέο ζηνλ ηνκέα ηνπ ειεθηξνληθνχ ηνπξηζκνχ. Αθφκα, ε ππφζεζε πσο ε αλαδήηεζε πξνζθνξψλ θαη επθαηξηψλ αληαπνθξίλνληαη κφλν ζε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία θαηαλαισηψλ ( π.ρ. κε κηθξέο νηθνλνκηθέο δπλαηφηεηεο ) δελ ηζρχεη. Αληηζέησο, απηή ε ζηάζε έρεη πηνζεηεζεί απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ. Καηαιήγνπκε ινηπφλ ζην ζπκπέξαζκα πσο πξνθεηκέλνπ έλαο ηνπξηζηηθφο δηθηπαθφο ηφπνο ( site ) λα ηθαλνπνηήζεη ηνπο επηζθέπηεο ηνπ πξέπεη λα ηνπο παξέρεη απηνχ ηνπ είδνπο ηηο ππεξεζίεο. Αο ζεκεησζεί γηα παξάδεηγκα φηη ην έρεη κηα ζπγθεθξηκέλε κεραλή αλαδήηεζεο επνλνκαδφκελε «Deals» πνπ επίζεο αληηζηνηρεί ζε κηα θεληξηθή ζειίδα απνθιεηζηηθά αθηεξσκέλε ζε ηέηνηνπ είδνπο πξνζθνξέο. Ο ειεθηξνληθφο ηνπξηζκφο ζπλεπψο είλαη κηα έλλνηα πνπ ελζσκαηψλεη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη online ηερλνινγίεο κε ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία ΟΗ ΑΛΛΑΓΔ ΠΟΤ ΔΦΔΡΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΣΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΣΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΤΝΑΛΛΑΓΧΝ Όπσο ζε φιεο ηηο αγνξέο, δχν είλαη νη άκεζα ελδηαθεξφκελεο θαηεγνξίεο αηφκσλ, απηνί πνπ δηαρεηξίδνληαη ηηο ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη νη θαηαλαισηέοηαμηδηψηεο. Λφγσ ηεο θχζεο ηνπ ηνπξηζκνχ ( απεπζχλεηαη ζην επξχ θνηλφ θαη έρεη παγθφζκηεο πξνεθηάζεηο ) ήηαλ εκθαλέο πσο ππήξρε έλα είδνο επηθνηλσληαθνχ ράζκαηνο κεηαμχ ησλ δχν πιεπξψλ πνπ αλαδεηνχζαλ ηξφπνπο νη κελ γηα λα πξνσζήζνπλ θαιχηεξα ηηο πξνηάζεηο ηνπο θαη νη δε γηα λα βξνπλ ηηο πην ζπκθέξνπζεο θαη ηδαληθέο γηα απηνχο πξνζθνξέο. ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ ΠΡΟΧΘΖΖ ΠΡΟΗΟΝΣΧ Ν ΔΠΗΚΟΗΝ ΧΝΗΑΚΟ ΥΑΜΑ ΑΝΑΕΖΣΖΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΧ Ν ΚΑΣΑΝΑ ΛΧΣΔ

65 Σν «θελφ» απηφ θάιπςαλ κέρξη ζήκεξα θαη ζπλερίδνπλ λα θαιχπηνπλ ζην κεγαιχηεξν πνζνζηφ νη δηάθνξνη κεζάδνληεο φπσο νξγαληζκνί ( π.ρ. Δ.Ο.Σ. ) θαη ηαμηδησηηθνί πξάθηνξεο ΣΟΤΡΗΣΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ ΠΡΟΧΘΖΖ ΠΡΟΗΟΝΣΧ Ν ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ- ΣΑΞΗΓΗΧΣΗΚΑ ΠΡΑΚΣΟΡΔΗΑ ΑΝΑΕΖΣΖΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΧ Ν ΚΑΣΑΝΑ ΛΧΣΔ Καζψο φκσο ε ηερλνινγία πξνρσξά θαη εμειίζζεηαη, εκθαλίδνληαη λένη ηξφπνη γηα πην άκεζε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ δχν πιεπξψλ θαζηζηψληαο ηελ παξνπζία ησλ ελδηάκεζσλ κεξψλ ιηγφηεξν αλαγθαία. Σν κέζν πνπ επέδξαζε πεξηζζφηεξν πξνο απηήλ ηελ πνξεία είλαη ην δηαδίθηπν. Οη ρξήζηεο ηνπ κπνξνχλ λα επηζθέπηνληαη ηηο ηζηνζειίδεο ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ λα αμηνινγνχλ πξνζθνξέο θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ θξαηήζεηο θαη θαηνρπξψζεηο ζέζεσλ, δσκαηίσλ, νρεκάησλ θ.η.ι Ζ ΝΔΑ ΣΑΖ ΠΟΤ ΑΝΑΓΤΔΣΑΗ ΜΔ ΣΖΝ ΔΚΣΔΣΑΜΔΝΖ ΥΡΖΖ ΣΖ ΑΤΡΜΑΣΖ ΚΗΝΖΣΖ ΣΖΛΔΦΧΝΗΑ ΓΗΑ ΠΛΟΖΓΖΖ ΚΑΗ ΔΚΣΔΛΔΖ ΤΝΘΔΣΟΣΔΡΧΝ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΧΝ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ Έλα βήκα πην πέξα βξίζθεηαη ε ρξήζε ησλ θηλεηψλ ζπζθεπψλ γηα λα παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα ελεκεξψλνληαη αιιά θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ ηηο ίδηεο ιεηηνπξγίεο ελψ βξίζθνληαη ζε θίλεζε. «χκθσλα κε πξφζθαηεο έξεπλεο, ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο παγθνζκίσο αλέξρεηαη ζε πάλσ απφ 900 εθαηνκκχξηα, πνπ είλαη ν δηπιάζηνο ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ. Καζψο ε βηνκεραλία θηλεηήο ηειεθσλίαο αλαπηχζζεηαη, εθαξκνγέο γηα θηλνχκελνπο ρξήζηεο γίλνληαη γξήγνξα πξαγκαηηθφηεηα ράξε ζηε πηνζέηεζε ηεο ηερλνινγίαο WAP ( Wireless Application Protocol ), πνπ επηηξέπεη ηελ αζχξκαηε πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο θαη ππεξεζίεο κε θηλεηέο ζπζθεπέο ( θηλεηά ηειέθσλα, palmtops, θ.η.ι. ), ησλ Λεηηνπξγηθψλ πζηεκάησλ ( EPOC ) θαη ηελ ελζσκάησζε ζηηο θηλεηέο ζπζθεπέο ησλ ηερλνινγηψλ Bluetooth θαη JINI. Δπνκέλσο, νη ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο πξέπεη λα πξνζαξκνζηνχλ ζηα ζχγρξνλα δεδνκέλα

66 γξήγνξα θαη λα επελδχζνπλ ζηελ απφθηεζε ηεο απαξαίηεηεο ηερλνγλσζίαο θαη θαηάιιεια θαηαξηηζκέλσλ ζηειερψλ, ψζηε λα απμήζνπλ ην επίπεδν αληαγσληζηηθφηεηάο ηνπο»( Πεγή : Παξνπζίαζε ηνπ έξγνπ, Efficient Electronic Services for Tourists In Action ) ΣΟ ΠΡΟΦΗΛ ΣΟΤ ΤΓΥΡΟΝΟΤ ΚΑΣΑΝΑΛΧΣΖ-ΣΑΞΗΓΗΧΣΖ Γηα λα γίλεη πην θαηαλνεηή ε αλαγθαηφηεηα ελζσκάησζεο λέσλ δηαδηθηπαθψλ ηερλνινγηψλ πνπ εμππεξεηνχλ αθφκα θαη θηλνχκελνπο ρξήζηεο ζα πεξηγξάςνπκε ην πξνθίι ηνπ ζχγρξνλνπ θαηαλαισηή-ηαμηδηψηε. ( Πεγή : Παξνπζίαζε ηνπ έξγνπ, Efficient Electronic Services for Tourists In Action ). Δπηζπκεί πνηφηεηα ζηηο ππεξεζίεο. Πξνηηκά πην ζπγθεθξηκέλεο πξνζθνξέο, ηφζν φζνλ αθνξά ην πεξηερφκελν φζν θαη κε ηηο ζπλνιηθέο δεζκεχζεηο. Εεηάεη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ηφζν γηα ην ίδην ην πξντφλ φζν θαη γεληθφηεξα γηα ηνλ πξννξηζκφ θαη ηηο επηπξφζζεηεο ππεξεζίεο. Έρεη κεγαιχηεξε θξηηηθή δηάζεζε θαη είλαη πεξηζζφηεξν ελήκεξνο. Πξαγκαηνπνηεί πεξηζζφηεξα αιιά κηθξφηεξεο δηάξθεηαο ηαμίδηα ( π.ρ. ιφγσ θφξηνπ εξγαζίαο ). Απνθαζίδεη αξγά θαη ζπλήζσο ηειεπηαία ζηηγκή, θάηη ην νπνίν κεηψλεη ην ρξνληθφ δηάζηεκα κεηαμχ θξαηήζεσλ θαη ρξήζεο ησλ θξαηήζεσλ θαη άξα απαηηεί γξήγνξε αληαπφθξηζε απφ κέξνπο ησλ επηρεηξήζεσλ ζηηο επηζπκίεο ηνπ. Γηαξθψο θηλείηαη, κε απνηέιεζκα λα απμάλεηαη ην επίπεδν ζπνπδαηφηεηαο ηεο ρξήζεο θηλεηήο ηερλνινγίαο γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ νπνηαδήπνηε ζηηγκή ζε νπνηνδήπνηε ρψξν. Δίλαη ελήκεξνο θαη πηζαλψο επαηζζεηνπνηεκέλνο ζρεηηθά κε πεξηβαιινληνινγηθά, θνηλσληθά θαη πνιηηηζκηθά ζέκαηα. Ο ζχγρξνλνο πειάηεο-ηαμηδηψηεο δελ ηθαλνπνηείηαη κφλν κε γεληθέο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε έλα πξντφλ-ππεξεζία αιιά επηπιένλ, επηζπκεί ζπγθεθξηκέλεο θαη πξνζσπηθέο ζπκβνπιέο θαζψο θαη λα έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αγνξάζεη ην επηιεγκέλν πξντφλ-ππεξεζία φηαλ ην εληνπίζεη

67 3.2.5 Ζ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΗ ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΣΟΝ ΥΧΡΟ ΣΟΤ ΣΟΤΡΗΜΟΤ Καηαιήγνπκε επνκέλσο ζην εμήο κνληέιν πνπ παξνπζηάδεη ηελ ππάξρνπζα θαη κειινληηθή θαηάζηαζε ζηνλ ρψξν ηνπ ηνπξηζκνχ : Δηθνληθφο έκπνξνο ζην δηαδίθηπν Σνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο Αζχξκαην Γίθηπν Καηαλαισηέο Ταξιδιωηικά ππακηοπεία- Οπγανιζμοί ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΣΟΤ ONLINE ΣΟΤΡΗΜΟΤ ε γεληθά πιαίζηα, ν online ηνπξηζκφο έρεη αξθεηά πιενλεθηήκαηα έλαληη ηνπ παξαδνζηαθνχ ηνπξηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Δίλαη κηα δξαζηεξηφηεηα πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ φπνπ ε πιεξνθνξία αλαλεψλεηαη θαη παξέρεηαη κε ειεθηξνληθφ ηξφπν ρσξίο λα εμαξηάηαη απφ ην πφηε θαη ην πνπ γίλεηαη απηφ. Δπηπιένλ, online ζπλαιιαγέο πξαγκαηνπνηνχληαη ρσξίο ηελ αλάγθε γηα μερσξηζηφ θπζηθφ ρψξν ζπλάληεζεο θαη ην θφζηνο είλαη ζαθψο ρακειφηεξν απφ ηηο παξαδνζηαθέο κεζφδνπο. «Ζ ηερλνινγία έθαλε ηελ θαηάζηξσζε ζρεδίσλ ηαμηδηνχ φρη κφλν βνιηθφηεξε, αιιά θαη δηεπθφιπλε ηνπο θαηαλαισηέο λα αλαδεηνχλ πεξηζζφηεξεο επηινγέο θαη λα είλαη φιν θαη πην ηνικεξνί ζην ζέκα ησλ δηαθνπψλ ηνπο. Λίγνη κπνξνχλ λα αξλεζνχλ απηφ ην γεγνλφο. Οη θαηαλαισηέο αλεζπρνχλ ιηγφηεξν γηα ην λα αλαδεηνχλ ακέηξεηεο δηαθνξεηηθέο επηινγέο ζρεηηθά κε ηηο δηαθνπέο ηνπο. Ζ θνηλή ινγηθή ιέεη πσο ηα άηνκα ζα έλησζαλ άβνια αλ δεηνχζαλ απφ έλα ηαμηδησηηθφ πξάθηνξα λα εξεπλήζεη 20 δηαθνξεηηθνχο παξνρείο ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ.» (Mary C. Hickey

68 Όπσο έρεη ηνληζηεί θαη ζε άιια ζεκεία απηήο ηεο εξγαζίαο ν ειεθηξνληθφο ηνπξηζκφο έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα κηα ρψξα πνπ επηζπκεί λα πξνσζήζεη ηηο ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο ηεο αλά ηνλ θφζκν. "Ο αξηζκφο ησλ ηνπξηζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ δηθηπαθά ηνπξηζηηθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα γηα λα νξγαλψζνπλ ηα ηαμίδηα ηνπο απμήζεθαλ απφ 3,1 εθαηνκκχξηα ην 1996 ζε 33,8 εθαηνκκχξηα ην 1998, κηα αχμεζε 1.000% ζε δχν ρξφληα" ( Travel Industry Association of America TIA ). Δπηπιένλ, "αλακέλεηαη ζηα απφκελα 10 ρξφληα, ην 30% ηεο ζπλνιηθήο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο λα γίλεηαη δηακέζνπ ηνπ δηαδηθηχνπ" ( Schuster 1998-Birgit Proll,2000 ). Όκσο ην πψο ην δηαδίθηπν ζα ιεηηνπξγήζεη θαιχηεξα θαη απνδνηηθφηεξα ζε απηφλ ηνλ ηνκέα δελ είλαη έλα ηεηξηκκέλν ζέκα. Ζ βηνκεραλία ηνπξηζκνχ, απηνί πνπ ζέηνπλ ηνπο θαλφλεο θαη νη παξνρείο εγθαηαζηάζεσλ καδί κε ηνπο δηάθνξνπο θαηαλαισηέο απνηεινχλ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο παξάγνληεο. Όινη ρξεηάδεηαη λα έρνπλ επαξθείο ηθαλφηεηεο γηα λα ζπκβαδίδνπλ κε ηηο ηερλνινγηθέο θαη νηθνλνκηθέο εμειίμεηο πνπ άπηνληαη ηνπ δηαδηθηχνπ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ Χ ΜΔΟ ΠΡΟΧΘΖΖ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΠΡΟΗΟΝΣΧΝ Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο αμηνπνίεζεο ηνπ δηαδηθηχνπ σο κέζν πξνψζεζεο θαη δηαθήκηζεο πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ κπνξεί λα εληνπηζηεί αξρηθά απφ ηελ θχζε ηεο επηθνηλσλίαο πνπ πξνζθέξεη αλάκεζα ζε επηρεηξεκαηίεο θαη πειάηεο. Απνηειεί έλα θαλάιη γξήγνξεο, εχθνιεο θαη άκεζεο επηθνηλσλίαο κε ην ζεκαληηθφηαην πιενλέθηεκα φηη νη πιεξνθνξίεο πνπ πξνζθέξεη είλαη δηαζέζηκεο θαηά ηε δηάξθεηα φινπ ηνπ 24σξνπ. πλεπψο, εμαιείθεηαη ε αλάγθε γηα κεζάδνληεο φπσο ηαμηδησηηθά πξαθηνξεία, πιαλφδηνη δηαθεκηζηέο θ.η.ι. θαη νδεγνχκαζηε ζε κηα ζηελφηεξε επαθή εηαηξίαο θαη πειάηε πνπ απμάλεη ην βαζκφ εμππεξέηεζεο θαη ηθαλνπνίεζήο ηνπ. Δπίζεο, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα γλσζηνπνηήζεη ηηο ππεξεζίεο ηεο ζε κεγαιχηεξν εχξνο πειαηψλ πνπ πξνέξρνληαη θαη απφ ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ, θαζψο απνηειεί κηα θζελή, αλαινγηθά κε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη, ιχζε ρσξίο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο ζε ρξφλν θαη θφπν γηα λα εγθαηαζηαζεί θαη λα ιεηηνπξγήζεη. Δπηπξνζζέησο, ε αλαγθαηφηεηα ηεο δηαρείξηζεο πξνζσπηθνχ δηθηπαθνχ ρψξνπ γηα κηα επηρείξεζε θαη εηδηθφηεξα κηα ηνπξηζηηθή επηρείξεζε έγθεηηαη ζηε δπλαηφηεηα πνπ πξνζθέξεη γηα δπλακηθή θαη ζπλερή ελεκέξσζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνληαη ζε απηφλ. Γηα παξάδεηγκα, θαζίζηαηαη δπλαηή ε ελεκέξσζε ησλ επηζθεπηψλ γηα ηηο πην πξφζθαηεο πξνζθνξέο, ηηο ηζρχνπζεο ηηκέο θαη ηηο ππάξρνπζεο δπλαηφηεηεο πξνζέγγηζεο ζην δηαθεκηδφκελν κέξνο. Δίλαη επξχηεξα απνδεθηφ πιένλ φηη επηρεηξήζεηο πνπ δελ έρνπλ ή απνηπγράλνπλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλαλ απνηειεζκαηηθφ θαη ρξήζηκν δηθηπαθφ ηφπν δηαθηλδπλεχνπλ λα παξνπζηάζνπλ πξνο ηα έμσ ηελ εηθφλα κηαο κε ζχγρξνλεο θαη εθηφο επνρήο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Σν απνηέιεζκα είλαη λα ππάξρεη κηα εκθαλήο απνγνήηεπζε ησλ πειαηψλ πνπ αλέκελαλ πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ιεηηνπξγίεο, γεγνλφο πνπ έρεη σο ηειηθφ επαθφινπζν ηελ ειάηησζε ησλ θεξδψλ ηεο επηρείξεζεο. Γηα ηνπο ιφγνπο ινηπφλ πνπ πξναλαθέξακε φιν θαη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θαη επηρεηξεκαηίεο εκπιέθνληαη κε ην δηαδίθηπν. Καζψο ε αλάπηπμή ηνπ σο κέζν επηθνηλσλίαο είλαη ξαγδαία θαη αλακέλεηαη λα ζπλερίζεη κε ηνπο ίδηνπο ξπζκνχο θαη

69 ζην κέιινλ, αβίαζηα θαηαιήγνπκε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ απνηειεί αλαγθαίν θαη ζπνπδαηφηαην παξάγνληα γηα ηελ εμέιημε ησλ ζχγρξνλσλ επηρεηξήζεσλ θαη ζπλεπψο θαη απηψλ πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ ΑΠΑΗΣΖΔΗ ΑΠΟ ΣΑ ΣΟΤΡΗΣΗΚΑ WEBSITES Έλαο ηζηνηφπνο ( ζχλνιν ζρεηηθψλ θαη δηαζπλδεδεκέλσλ ηζηνζειίδσλ ηνπ ίδηνπ ηδηνθηήηε ) ζην δηαδίθηπν ζα πξέπεη ινηπφλ λα επηηξέπεη ηελ βέιηηζηε ζπλεξγαζία παξαγσγψλ θαη θαηαλαισηψλ, ψζηε θαη νη δχν πιεπξέο λα απνθνκίδνπλ ηα κέγηζηα απφ ηε ρξήζε online πιεξνθνξηψλ. Οη δηαρεηξηζηέο ησλ ηζηνηφπσλ ζα πξέπεη λα δεζκεχνληαη ψζηε λα παξέρνπλ πιεξνθνξίεο πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ θαη λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ θαηαλαισηψλ. Ζ θπβέξλεζε, πνπ απνηειεί ηνλ ξπζκηζηή ησλ θαλφλσλ, πξέπεη λα θαηαλνήζεη θαη ηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία θαη ηελ ηερλνινγία ηεο πιεξνθνξίαο γηα λα εμαζθαιίζεη ηα θέξδε φισλ ησλ ζπκκεηερφλησλ. Απφ ηελ πιεπξά ηνπο νη θαηαλαισηέο, πνπ απνηεινχλ ηνλ ηειηθφ ζηφρν ησλ παξερφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, ζα πξέπεη λα είλαη ελήκεξνη θαη ηθαλνί λα ρξεζηκνπνηήζνπλ απνδνηηθά ηα online ζπζηήκαηα. Όκσο ην εξψηεκα πνπ κέλεη είλαη ην πψο κπνξνχκε λα αμηνινγήζνπκε έλαλ ηνπξηζηηθφ ηζηνηφπν; Σξεηο θξίζηκνη παξάγνληεο κπνξνχλ λα αλαγλσξηζηνχλ σο βαζηθνί γηα ηελ επηηπρία ελφο ζπζηήκαηνο ηνπξηζηηθήο πιεξνθφξεζεο. Ζ πνηόηεηα ζηελ πξόζβαζε, ε πνηόηεηα ζην πεξηερόκελν θαη ε ηθαλόηεηα ζηελ δηακόξθσζε ηνπ όινπ ζπζηήκαηνο. ( Birgit, 2000 ). Πνηόηεηα ζηελ πξόζβαζε: Αλαθεξφκαζηε ζην πφζν εχθνια ή βνιηθά κπνξεί ν θαηαλαισηήο λα πάξεη πιεξνθνξία απφ ηηο δηάθνξεο πεγέο. Λεηηνπξγηθά δειαδή, πφζν θαιά ζρεδηαζκέλνο είλαη ν θάζε ηζηνηφπνο σο πξνο ηελ θαιχηεξε πινήγεζε κέζα ζε απηφλ, ηελ γεληθφηεξε εκθάληζε ησλ ηζηνζειίδσλ, ηηο ρξεζηκνπνηνχκελεο γξακκαηνζεηξέο, ηελ πνηφηεηα ησλ εηθφλσλ, ηελ απιφηεηα ηεο δνκήο ησλ ηζηνζειίδσλ θιπ. Πνηόηεηα ζην πεξηερόκελν: Δπηθεληξψλεηαη ζηελ πνηφηεηα ηεο online πιεξνθνξίαο ε νπνία ζα πξέπεη λα είλαη μεθάζαξε θαη επαλάγλσζηε, ελεκεξσκέλε κε ηα πην ζχγρξνλα δεδνκέλα, αιεζηλή θαη αληηθεηκεληθή. Δπίζεο, κπνξεί λα είλαη θάζε ηχπνπ φπσο θείκελν, γξαθηθά θαη εηθφλεο, ήρνη θαη βίληεν. Γηακόξθσζε ηνπ όινπ ζπζηήκαηνο: Απνηειεί πξνγξακκαηηζηηθφ ζέκα. Ζ πιεξνθνξία κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε δηάθνξεο κνξθέο αλάινγα κε ηνλ εθάζηνηε ρξήζηε. Απνηειεί θνηλή ηαθηηθή ε πξνζαξκνγή ησλ ππεξεζηψλ ζηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ θαη ηαπηφρξνλα ε πιήξεο ρξεζηκνπνίεζε-αμηνπνίεζε ησλ ζχγρξνλσλ ηερλνινγηψλ

70 3.2.9 ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΔΠΗΣΤΥΗΑ ΔΝΟ ΗΣΟΣΟΠΟΤ Οη γεληθφηεξεο παξάκεηξνη ζηηο νπνίεο πξέπεη λα δνζεί έκθαζε θαη νη νπνίεο αλαιχνληαη ζηε ζπλέρεηα είλαη νη εμήο: 1. Γλσζηνπνίεζε θαη δηαθήκηζε ηνπ ηζηνηφπνπ 2. Απνδνηηθή δνκή ηζηνζειίδσλ 3. Καηάιιειν πεξηερφκελν 4. Γηαδηθηπαθέο Τπεξεζίεο (Internet or web services) Παξά ην γεγνλφο φηη ε ηειεπηαία παξάκεηξνο ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί σο ηκήκα ηνπ πεξηερνκέλνπ κηαο ηζηνζειίδαο ζθφπηκα ηνπνζεηήζεθε μερσξηζηά γηα λα ηνληζηεί ε ηδηαίηεξε ζεκαζία ηεο. 1.ΓΝΧΣΟΠΟΗΖΖ ΚΑΗ ΓΗΑΦΖΜΖΖ αλ πξψην βήκα γηα ηελ δεκηνπξγία ελφο απνδνηηθνχ, απφ πιεπξάο θέξδνπο, δηθηπαθνχ ηφπνπ απνηειεί ε δηαθήκηζή ηνπ. Ση θέξδνο ζα είρε κηα επηρείξεζε κε κηα ηζηνζειίδα ηελ νπνία δελ επηζθέπηεηαη ζρεδφλ θαλείο; Οξηζκέλνη ηξφπνη γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί απηή ε δηαθήκηζε είλαη : Ζ ηνπνζέηεζε δηαθεκηζηηθψλ ζε έληππα κέζα Ζ ηειενπηηθή ελεκέξσζε ησλ θαηαλαισηψλ γηα ηελ χπαξμε ηνπ Ζ χπαξμε ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζήο ηνπ ζε δηαθεκηζηηθάαλακλεζηηθά πνπ παξέρεη ε ίδηα ε επηρείξεζε ζε φζνπο ήδε ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη Ζ απνζηνιή ελεκεξσηηθψλ γξακκάησλ ή ειεθηξνληθψλ γξακκάησλ ( s ) ζε ηδηψηεο πξνζέρνληαο πάληα λα κελ ελνριεζνχλ νη παξαιήπηεο θαζψο είλαη γλσζηφ πσο ηα απξφζκελα s ζεσξνχληαη ζπρλά αλεπηζχκεηα απφ ρξήζηεο ηνπ θπβεξλνρψξνπ Δπηπιένλ αμίδεη λα πξνζερζεί θαη ε ζεηξά θαηάηαμεο ηεο ηζηνζειίδαο ζε γλσζηέο κεραλέο αλαδήηεζεο φπσο ην Google ( ) θαη ε Altavista ( ), θαζψο θαη ε ζπκπεξίιεςε ζε θαηαιφγνπο ( directories ) φπσο ην Open Directory Project ( ) θαη ην Yahoo! ( ), θιπ. Δδψ απιψο ζα αλαθέξνπκε φηη φζν πην πςειή ζέζε έρεη κηα ηζηνζειίδα ηφζν πην πηζαλφ είλαη λα βξεζεί ζηηο πξψηεο ζειίδεο ησλ απνηειεζκάησλ πνπ επηζηξέθνπλ νη κεραλέο αλαδήηεζεο γηα θάπνην εξψηεκα πνπ ηέζεθε απφ ρξήζηε. Λακβάλνληαο ππφςε θαη ην γεγνλφο φηη νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ θνηηάδνπλ κφλν ηηο ιίγεο πξψηεο ζειίδεο απνηειεζκάησλ ηεο αλαδήηεζεο θαηαιαβαίλνπκε ηελ ζεκαζία ηεο επίηεπμεο θαιχηεξεο ζέζεο γηα ηελ ηζηνζειίδα κηαο επηρείξεζεο. Παξάδεηγκα: Οη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο πνπ επηζπκνχλ λα βξνπλ πιεξνθνξία ηνπο ζα δψζνπλ ζηε κεραλή αλαδήηεζεο ιέμεηο φπσο «δηαθνπέο», «μελνδνρεία» «ηνπξηζκφο» θ.η.ι. θαη ζα πεξηκέλνπλ απφ απηήλ λα ηνπο εκθαλίζεη ηηο δηεπζχλζεηο ζρεηηθψλ ηζηνζειίδσλ. Δίλαη δειαδή αδηακθηζβήηεην φηη ε πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ δελ ζπκάηαη ηηο αθξηβείο ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο ηζηνζειίδσλ αθφκα θαη αλ ηηο έρεη επηζθεθηεί ζην παξειζφλ

71 2.ΓΟΜΖ ηε ζπλέρεηα ζα πξέπεη λα πξνζερηεί ηδηαίηεξα ε δνκή ηεο ηζηνζειίδαο, θάηη ην νπνίν ζα γίλεη θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο θαη πξνθαλψο ζε ζπλεξγαζία κε θάπνηα εηαηξεία ζρεδηαζκνχ θαη αλάπηπμεο ηζηνζειίδσλ. Α. Ζ δνκή ινηπφλ ζα πξέπεη λα παξέρεη νξγάλσζε πιεξνθνξίαο αλά θαηεγνξίεο. Με άιια ιφγηα ζα πξέπεη λα ππάξρεη κηα ινγηθή δηάξζξσζε ηεο ηζηνζειίδαο θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ν επηζθέπηεο ζα κπνξεί εχθνια θαη γξήγνξα λα βξεη απηφ πνπ ςάρλεη. Παξαδείγκαηα θαηεγνξηψλ πιεξνθνξηψλ πνπ κπνξνχλ λα απνηεινχλ ηελ δνκή γηα κηα ηνπξηζηηθή ηζηνζειίδα: Δπηθνηλσλία (ηειέθσλα, fax, ) Σηκνθαηάινγνο ειίδα παξνπζίαζεο ηεο ηνπηθήο θνπιηνχξαο θαη ηεο ηζηνξηθήο δηαδξνκήο ηεο πεξηνρήο κε θσηνγξαθίεο, ηζηνξηθφ πιηθφ θαη άιια ρεηηθέο θαη ρξήζηκεο ηζηνζειίδεο ( π.ρ. Δ.Ο.Σ., δξνκνιφγηα κέζσλ κεηαθνξάο ) Υάξηεο πεξηνρψλ πνπ δηαθεκίδνληαη Υάξηεο πινήγεζεο ζηελ ηζηνζειίδα 3.ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟ B. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα απνθεχγνληαη ηζηνζειίδεο πνπ εκθαλίδνπλ δπζθνιία ζηελ πινήγεζε ή εκπεξηέρνπλ ιαλζαζκέλε πιεξνθνξία φπσο κε ππαξθηνχο ζπλδέζκνπο. Ζ ζπρλή εκθάληζε κελπκάησλ ζθάικαηνο θαη ε γεληθφηεξε δπζθνιία ζηελ πεξηήγεζε κέζα ζηελ ηζηνζειίδα κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ αηηίεο φπσο ειιηπή παξνπζία ρξήζηκσλ ζπλδέζκσλ ( π.ρ. «επηζηξνθή», «θεληξηθή ζειίδα» ), εζθαικέλε ππφζεζε γηα ηελ αλάιπζε εηθφλαο ηεο νζφλεο ηνπ ρξήζηε πνπ νδεγεί ζε πιεζψξα κπαξψλ ( scroll-bars ), κηθξή ηαρχηεηα «θφξησζεο» ησλ δεδνκέλσλ ηεο ηζηνζειίδαο ιφγσ θαθήο ζρεδίαζεο ή εμππεξεηεηή ( server ) ρακειψλ δπλαηνηήησλ. Αθφκα, ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζθέινο ηεο δεκηνπξγίαο ελφο απνδνηηθνχ δηθηπαθνχ ηφπνπ είλαη ε ηνπνζέηεζε νξζνχ θαη ρξήζηκνπ πεξηερνκέλνπ κε ηνλ θαηαιιειφηεξν θαη απνδνηηθφηεξν ηξφπν. Ζ θπξηφηεξε επηζπκία πνπ εθθξάδεη ε πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη λα παξέρεηαη ε πιεξνθνξία κε φζν ην δπλαηφλ πην απιφ θαη επζχ ηξφπν κέζσ ηζηνζειίδσλ πνπ δελ πεξηέρνπλ πεξηηηέο πιεξνθνξίεο θαη δεδνκέλα πνπ επηβαξχλνπλ ηελ δηαδηθαζία «θφξησζήο» ηνπο. Δπηπιένλ, νη ρξήζηεο απαηηνχλ απφ ηηο ηζηνζειίδεο λα είλαη ρξήζηκεο θαη πεξηεθηηθέο ζε πιεξνθνξία. Ζ ρξεζηκφηεηα βαζίδεηαη ζε παξάγνληεο φπσο εγθπξφηεηα ησλ δεδνκέλσλ (bπ.ρ. ηηκψλ ), ρξήζε ραξηψλ θαη παξνρή δπλαηνηήησλ επηθνηλσλίαο. Δπηπξφζζεηα, ε πιεξνθνξία πνπ παξέρεηαη ζα πξέπεη λα είλαη πιήξεο, δειαδή λα κπνξεί ν επηζθέπηεο λα καζαίλεη φ,ηη επηζπκεί ρσξίο λα είλαη αλάγθε λα

72 ρξεζηκνπνηήζεη ηηο άιιεο δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο παξά κφλν γηα λα θιείζεη θάπνηα ζπκθσλία κε ηελ επηρείξεζε. ην γεληθφ πιαίζην πνπ κφιηο ηέζεθε ζα κπνξνχζακε λα δψζνπκε θάπνηεο πην ζπγθεθξηκέλεο «ζπκβνπιέο» αλαθνξηθά κε ην πεξηερφκελν κηαο ηζηνζειίδαο γηα ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο : Γηαθνξεηηθέο ηζηνζειίδεο γηα δηαθνξεηηθέο γιψζζεο ( Διιεληθή θαη Αγγιηθή νπσζδήπνηε ). Υξήζε ρξσκάησλ κε θεηδψ θαη φρη πνιπρξσκία ζε βαζκφ πνπ λα ελνριεί. Απνθπγή ηνπνζέηεζεο θηλνχκελσλ εηθφλσλ θαη ζρεδίσλ ( animations ) πνπ δελ παξέρνπλ νπζηαζηηθή πιεξνθνξία. Υξήζε επαλάγλσζηεο γξακκαηνζεηξάο πνπ θαζηζηά ηελ αλαγξαθφκελε πιεξνθνξία εχθνια πξνζηηή θαη αληηιεπηή. Σνπνζέηεζε ρξήζηκσλ ζπλδέζκσλ κε ηζηνζειίδεο ζρεηηθνχ πεξηερνκέλνπ. Ύπαξμε ηζηνξηθψλ αλαθνξψλ γηα ηα αμηνζέαηα ηεο πεξηνρήο κε ζπλνδεπηηθέο θσηνγξαθίεο. Γεληθφηεξε ρξήζε θαιαίζζεησλ θσηνγξαθηψλ πνπ δελ παξαπιαλνχλ ηνλ επηζθέπηε αιιά αλαδεηθλχνπλ ην ζέκα ηεο ηζηνζειίδαο. Παξνπζίαζε ζχγρξνλσλ θαη έγθπξσλ πιεξνθνξηψλ κέζσ ζπρλήο ελεκέξσζήο ηνπο. Υξήζε ραξηψλ ηεο ππφ παξνπζίαζε πεξηνρήο.( νη ράξηεο ζα πξέπεη λα είλαη απινί αιιά αξθεηά ιεπηνκεξείο ψζηε λα είλαη ρξήζηκνη θαη λα παξέρεηαη εξγαιείν εζηίαζεο). χλδεζκνη πξνο θσηνγξαθίεο ή αθφκα θαη βίληεν πάλσ ζηα αμηνπξφζεθηα θαη ζεκαληηθά ζεκεία ησλ ραξηψλ. 4.ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΔ ΤΠΖΡΔΗΔ ( INTERNET OR WEB SERVICES ) Παξά ην γεγνλφο πσο γηα ηνλ πεξηζζφηεξν θφζκν ην δηαδίθηπν απνηειεί απφ κφλν ηνπ κηα λέα ηερλνινγία απηφ πνπ ζα ηνληζηεί εδψ είλαη επηπξφζζεηεο ππεξεζίεο, πέξα ησλ ήδε εθαξκνδφκελσλ ζε επξεία θιίκαθα, πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε θάπνηα ηνπξηζηηθνχ πεξηερνκέλνπ ηζηνζειίδα θαη λα ηελ θαηαζηήζνπλ άθξσο αληαγσληζηηθή, ζχγρξνλε θαη ζπκβαηή κε ηηο ηειεπηαίεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο. Ηδέεο ινηπφλ πνπ έρνπλ εθαξκνζηεί κε επηηπρία θαη απνηεινχλ «έλα βήκα κπξνζηά» γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο πνπ πξνζθέξεηαη ζηνλ ρψξν ηνπ ειεθηξνληθνχ ηνπξηζκνχ είλαη θαη νη εμήο: Να ππάξρεη ε δπλαηφηεηα γηα εμφθιεζε ινγαξηαζκψλ ή γηα πξνθαηαβνιέο κέζσ πηζησηηθήο θάξηαο κε ρξήζε κεζφδσλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Ύπαξμε αιιειεπηδξαζηηθψλ ραξηψλ ζηνπο νπνίνπο ν ρξήζηεο ζα κπνξεί λα δηεμάγεη αθφκα θαη αλαδήηεζε κε ρξήζε νλφκαηνο δξφκνπ, πεξηνρήο ή θαη δηαηχπσζε ζχλζεησλ εξσηεκάησλ. Παξάδεηγκα, «νη 5 θνληηλφηεξεο πφιεηο ζηελ πφιε ηάδε». Δπηπιένλ, ε έλλνηα ηεο αιιειεπίδξαζεο πξέπεη λα επεθηείλεηαη θαη ζηελ ρξήζε ηνπ «πνληηθηνχ» κε ηελ νπνία λα κπνξεί ν ελδηαθεξφκελνο λα εζηηάδεη ζε δηάθνξεο πεξηνρέο γηα πεξηζζφηεξε ιεπηνκέξεηα

73 Γεκηνπξγία ελφο club πνπ ζα παξέρεη νηθνλνκηθέο δηεπθνιχλζεηο θαη θάπνηα έθπησζε ζηα κέιε ηνπ. Έλα παξάδεηγκα παξνρήο απηήο ηεο δπλαηφηεηαο ππάξρεη ζηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε Μέζα ζηα πιαίζηα ηνπ παξαπάλσ ή θαη ζαλ μερσξηζηή ππεξεζία κπνξεί λα αλαθεξζεί ε δπλαηφηεηα εγγξαθήο ζε ιίζηα ειεθηξνληθψλ δηεπζχλζεσλ γηα απνζηνιή πξνζθνξψλ-παθέησλ, λέσλ, θ.η.ι. Ύπαξμε θάπνηνπ forum ( δηθηπαθφο ρψξνο φπνπ δηάθνξα άηνκα κνηξάδνληαη απνξίεο, ηδέεο, εκπεηξίεο ζρεηηθά κε θάπνην θνηλφ ζέκα ) φπνπ νη επηζθέπηεο ζα κπνξνχλ λα αληαιιάμνπλ απφςεηο θαη λα βξνπλ ιχζεηο ζε πξνβιήκαηα πνπ ηνπο απαζρνινχλ ( π.ρ. πψο λα πξαγκαηνπνηήζνπλ κηα ζπγθεθξηκέλε ιεηηνπξγία ζηνλ εθάζηνηε ηζηνηφπν ). Γπλαηφηεηα γηα θξαηήζεηο «ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο», ζηηο νπνίεο ζα ππάξρεη άκεζε απάληεζε. Μεηεσξνινγηθέο πξνβιέςεηο κε ζπρλή ελεκέξσζε αιιά θαη γεληθφηεξεο πιεξνθνξίεο. Γπλαηφηεηα ελεκέξσζεο δηακέζνπ ηεο ηζηνζειίδαο γηα δξνκνιφγηα κέζσλ κεηαθνξάο απφ θαη πξνο ηνλ εθάζηνηε ρψξν θαη θπξίσο δπλαηφηεηα γηα θξάηεζε ζέζεσλ ή θαη εμφθιεζε εηζηηεξίσλ κε ρξήζε πηζησηηθήο θάξηαο. Γηα λα κπνξέζεη λα πξαγκαηνπνηεζεί απηφ, ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζπλεξγαζία κεηαμχ ηεο ηνπξηζηηθήο επηρείξεζεο θαη ηεο επηρείξεζεο πνπ δηαρεηξίδεηαη ην κέζν κεηαθνξάο (π.ρ. λαπηηιηαθή εηαηξεία) κε ην λα επηηξέπεη ε δεχηεξε πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα ηεο θαη άκεζε ελεκέξσζή ηνπο. Κξαηήζεηο θαη ελνηθηάζεηο νρεκάησλ. Έλαο δηθηπαθφο ηφπνο φπνπ ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα παξαπάλσ έρνπλ πινπνηεζεί κπνξεί λα βξεζεί ζηε δηεχζπλζε Χο ζεκαληηθή έιιεηςή ηνπ φκσο ζα κπνξνχζακε λα ζεσξήζνπκε ηελ παληειή απνπζία ραξηψλ. Δπηπιένλ, δελ ππήξρε πξφβιεςε θαηξνχ γηα Διιεληθέο πφιεηο. Πξνθαλψο είλαη απαξαίηεην γηα κηα ηζηνζειίδα πνπ δηαθεκίδεη δηαθνπέο ζε θάπνηεο πεξηνρέο λα παξέρεη θαη κηα άκεζε ελεκέξσζε γηα ηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο ησλ πεξηνρψλ απηψλ. Έλαο δηθηπαθφο ηφπνο ν νπνίνο θαιχπηεη πνιχ θαιά ην θνκκάηη ηεο ρξεζηκνπνίεζεο αιιειεπηδξαζηηθψλ ραξηψλ σο ηνπξηζηηθή πξνζέγγηζε κπνξεί λα βξεζεί ζηε δηεχζπλζε ελψ κηα ειιεληθή ηζηνζειίδα γεληθφηεξνπ πεξηερνκέλνπ ζηελ νπνία κπνξεί θάπνηνο λα ρξεζηκνπνηήζεη αιιειεπηδξαζηηθνχο ράξηεο βξίζθεηαη ζηε δηεχζπλζε ΤΣΖΜΑΣΑ ΠΟΤ ΒΑΗΕΟΝΣΑΗ ΣΖ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΠΡΟΦΗΛ ΥΡΖΣΖ Έλα αθφκε εξγαιείν ην νπνίν έρνπλ ζηελ δηαζεζή ηνπο νη δεκηνπξγνί ησλ ηνπξηζηηθψλ websites γηα λα θάλνπλ ηελ ηζηνζειίδα αθφκα πην «θηιηθή» ζηελ ρξήζε ηεο είλαη ηα ζπζηήκαηα πνπ βαζίδνληαη ζηε δεκηνπξγία πξνθίι ρξήζηε. Θα κπνξνχζακε λα πεξηγξάςνπκε απηά ηα ζπζηήκαηα σο εθαξκνγέο πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηζηνηφπνη πνπ αζρνινχληαη κε ην ειεθηξνληθφ εκπφξην ( θαη ζπλεπψο θαη κε ηνλ ειεθηξνληθφ ηνπξηζκφ ) γηα λα πξνηείλνπλ πξντφληα θαη λα παξέρνπλ πιεξνθνξία ζηνπο θαηαλαισηέο ψζηε λα δηεπθνιπλζνχλ ζηηο απνθάζεηο ηνπο

74 Ζ ιεηηνπξγία ηνπο βαζίδεηαη ζηελ ππφζεζε πσο κπνξνχκε λα πξνβιέςνπκε ηηο ηδηαίηεξεο επηζπκίεο θαη πξνηηκήζεηο ησλ ρξεζηψλ ρξεζηκνπνηψληαο έκκεζε πιεξνθνξία πνπ παίξλνπκε γηα παξάδεηγκα απφ ην ηζηνξηθφ ηνπ ρξήζηε θαη ηηο παιαηφηεξεο επηινγέο ηνπ ή απφ εηδηθέο πξνζεγγίζεηο πνπ ζηεξίδνληαη ζηε γλψζε θαη ην πεξηερφκελν. Ζ δηαδηθαζία απηή κεηαηξέπεη ηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε ζε πξνηεηλφκελα πξντφληα, φπσο ζην εμήο παξάδεηγκα. Σν ζχζηεκα αληηζηνηρεί ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ ρξήζηε ζε θάπνην ππάξρνλ πξφηππν θαη ηνπ εκθαλίδεη αλαθνξέο θαη δεδνκέλα πνπ ηαηξηάδνπλ πεξηζζφηεξν ζην πξνθίι ηνπ, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ εκπεηξία πνπ απέθηεζε απφ πξνεγνχκελνπο ρξήζηεο κε παξφκνην πξνθίι. Απηνχ ηνπ είδνπο ηα ζπζηήκαηα ζπληζηνχλ κηα δξαζηήξηα πεξηνρή έξεπλαο θαη ρξεζηκνπνηνχληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν ζε ηζηνηφπνπο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Γηα ηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ νη δχν πην επηηπρεκέλεο ηερλνινγίεο ζπζηεκάησλ πξνηάζεσλ είλαη ε TripMatcher ηεο Triplehop ( πνπ ρξεζηκνπνηείηαη αλάκεζα ζε άιινπο απφ ην ) θαη ε εηδηθή ζπκβνπιεπηηθή πιαηθφξκα MetaPrint ηεο VacationCoach (πνπ ρξεζηκνπνηείηαη αλάκεζα ζε άιινπο απφ ην ). Καη ηα δχν απηά ζπζηήκαηα επηδηψθνπλ λα κηκεζνχλ ηελ παξαηεξνχκελε αιιειεπίδξαζε κεηαμχ πειαηψλ θαη ηαμηδησηηθψλ πξαθηφξσλ φηαλ νη πειάηεο πξνζπαζνχλ λα βξνπλ πιεξνθνξίεο γηα πηζαλνχο πξννξηζκνχο δηαθνπψλ. Απφ ηερληθήο απφςεσο ρξεζηκνπνηνχλ κηα βαζηζκέλε ζην πεξηερφκελν πξνζέγγηζε θαηά ηελ νπνία ν ρξήζηεο εθθξάδεη ηηο αλάγθεο ηνπ θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ ζέηεη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ πξνζθεξφκελε γιψζζα (ιέμεηο θιεηδηά πνπ αλαγλσξίδεη ην ζχζηεκα). ηε ζπλέρεηα ην ζχζηεκα ηαηξηάδεη ηηο επηζπκίεο ηνπ ρξήζηε κε θάπνην θαηάινγν πξννξηζκψλ ν νπνίνο πεξηγξάθεηαη απφ ηελ ίδηα γιψζζα. Γηα παξάδεηγκα, ε VacationCoach εθκεηαιιεχεηαη ην πξνθίι ηνπ ρξήζηε δεηψληαο ηνπ λα θαηαηάμεη ν ίδηνο ηνλ εαπηφ ηνπ ζε θάπνην πξφηππν πξνθίι ( «Άηνκν ηεο θνπιηνχξαο», «Ήιηνο- Παξαιία-Ξάπια», «Οξεηβάηεο-Πεδνπφξνο» θαη άιια παξεκθεξή πνπ πξνζεγγίδνπλ ηνλ πειάηε ρξεζηκνπνηψληαο θαζεκεξηλνχο θαη αλεπίζεκνπο φξνπο ) ην νπνίν ηνλίδεη έκκεζα αλάγθεο ρσξίο λα ηηο παξέρεη ν ρξήζηεο. Βέβαηα, ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα εηζάγεη αθξηβή πιεξνθνξία ζπκπιεξψλνληαο ηελ θαηάιιειε θφξκα. Απφ ηε κεξηά ηεο ε κεραλή ηαηξηάζκαηνο ηεο Triplehop ρξεζηκνπνηεί κηα πην εμειηγκέλε πξνζέγγηζε γηα λα κεηψζεη ηα δεδνκέλα πνπ εηζάγεη ν ρξήζηεο. Μαληεχεη ηελ ζπνπδαηφηεηα ησλ δεδνκέλσλ πνπ ν ρξήζηεο δελ εηζήγαγε ξεηά θαη θαηφπηλ, ζπλδπάδεη ζηαηηζηηθά πξνεγνχκελσλ αλαδεηήζεσλ ηνπ ρξήζηε πξαγκαηνπνηψληαο κηα πξφβιεςε ζχκθσλα κε ην κέζν φξν βαξχηεηαο άιισλ ρξεζηψλ κε παξφκνην πξνθίι ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Σν ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη ινηπφλ είλαη φηη γηα λα είλαη κηα ηζηνζειίδα απνδνηηθή, ρξήζηκε θαη πιήξεο πξέπεη λα δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα πξαγκαηνπνηήζεη ν,ηηδήπνηε ρξεηάδεηαη γηα λα νξγαλψζεη ηηο δηαθνπέο ηνπ, απιψο ρξεζηκνπνηψληαο ηελ θαη ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα αθηεξψζεη πνιχ ρξφλν θαη θφπν γηα απηή ηε δηαδηθαζία. Δπηπιένλ, ηδηαίηεξα ζεκαληηθή είλαη ε δεκηνπξγία θιίκαηνο εκπηζηνζχλεο κεηαμχ ησλ πειαηψλ θαη ησλ ηδηνθηεηψλ ησλ ειεθηξνληθψλ ηζηνηφπσλ, ψζηε λα πάςεη λα πθίζηαηαη ην θιίκα ακθηβνιίαο θαη δηζηαγκνχ απφ ηελ πιεπξά ησλ πειαηψλ πνπ ηνπο απνηξέπεη απφ ην λα αμηνπνηήζνπλ φιεο ηηο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο πνπ ηνπο πξνζθέξεη ν ηζηνηφπνο. Ζ αζθάιεηα, ην πξνζσπηθό απόξξεην θαη ε αθξίβεηα

75 ησλ παξερόκελσλ πιεξνθνξηώλ δηαδξακαηίδνπλ ηνλ θπξηφηεξν ξφιν θαη ρξήδνπλ ηδηαίηεξεο πξνζνρήο. Οινθιεξψλνληαο ην ζέκα ηεο δεκηνπξγίαο απνδνηηθφηεξεο ηζηνζειίδαο, ειεθηξνληθήο δηαθήκηζεο θαη εμππεξέηεζεο πειαηψλ ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη νη παξαπάλσ παξαηεξήζεηο βαζίδνληαη ζηα εμήο ηέζζεξα απιά βήκαηα ( AIDA- (Awareness, Interest, Desire, Action, model of marketing communications - Mathiesen, 1995; Getz & Sailor, 1993; Laws, 1991 ) πνπ έρνπλ γεληθφηεξε ηζρχ ζηνλ ηνκέα ηεο πξνψζεζεο θαη δηαθήκηζεο ελφο πξντφληνο ζηελ αγνξά ( marketing ) : Δλεκέξσζε γηα ηελ χπαξμε ηεο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίαο (π.ρ. δεκηνπξγία ζειίδαο ηνπξηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ ). Πξφθιεζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ησλ ρξεζηψλ λα ηελ αμηνπνηήζνπλ. Γεκηνπξγία ηεο επηζπκίαο λα απνθηήζνπλ απηά (π.ρ. παθέην δηαθνπψλ) πνπ ηνπο δηαθεκίδνληαη. Να πεηζηνχλ λα πξάμνπλ ηηο απαξαίηεηεο ελέξγεηεο (π.ρ. επηθνηλσλία κέζσ ηειεθψλνπ ή απνζηνιή ρξεκάησλ) γηα λα απνθηήζνπλ απηφ πνπ επηζπκνχλ ΤΓΚΡΗΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΡΗΧΝ ΣΟΤΡΗΣΗΚΧΝ ΓΗΚΣΤΑΚΧΝ ΣΟΠΧΝ Παξαθάησ παξνπζηάδεηαη κηα αμηνιφγεζε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ην The online tourism group ζε ηξεηο απφ ηνπο πξσηνπφξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο γηα θξαηήζεηο ηαμηδηψλ ζηηο Ζ.Π.Α, ηνπο Travelocity.com ( Expedia.com ( θαη Orbitz.com ( Απηά ηα sites ζηνρεχνπλ ζην λα επηηξέςνπλ ζηνπο θαηαλαισηέο λα ςάρλνπλ θαη λα απνθηνχλ δηάθνξα δεδνκέλα γηα δηαθνπέο, λα θάλνπλ θξαηήζεηο πηήζεσλ, μελνδνρείσλ, ελνηθηάζεηο νρεκάησλ, παθέηα πξνζθνξψλ θαη θξνπαδηέξεο. Ζ ζχγθξηζε κεηαμχ ηνπο ζηνρεχεη ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ ζεηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο θαη απηψλ πνπ ρξεηάδνληαη βειηίσζε θαη πξαγκαηνπνηείηαη σο πξνο ηα εμήο ζεκεία : 1. Υξεζηκφηεηα 2. Δπθνιία ζηελ πινήγεζε 3. Σν πιήζνο ησλ αεξνγξακκψλ πνπ παξνπζηάδνπλ 4. Σηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο θαη ηηο ηηκέο 5. Σνλ ζρεδηαζκφ ησλ ηζηνζειίδσλ 6. Σελ δηαδηθαζία θιεηζίκαηνο ζπκθσλίαο θαη ηελ ελεκέξσζε ηνπ πειάηε γηα ην απνηέιεζκα 7. Σελ πνιηηηθή απνξξήηνπ θαη αζθάιεηαο

76 - 71 -

77 1.Χο πξνο ηελ ρξεζηκφηεηα / ρξεζηηθφηεηα Μηα έξεπλα πνπ δηεμάρζεθε απφ ηνπο Chaparro & Gibson ( ην 2004 ) δείρλεη φηη ν Expedia.com ήηαλ πην ηθαλνπνηεηηθφο απφ ηνπο άιινπο δχν ηζηνηφπνπο θαη ν Travelocity.com ν ιηγφηεξν ηθαλνπνηεηηθφο απφ απηνχο. [Πεγή : The Online Tourism Report ] Σα παξαπάλσ απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ησλ Chaparro & Gibson, ( 2004 ) παξνπζηάδνπλ ζηνλ θαηαθφξπθν άμνλα ηνλ κέζν βαζκφ ηθαλνπνίεζεο κε κέγηζην ην 60 θαη ζηνλ νξηδφληην άμνλα ηνπο 3 δηαθνξεηηθνχο ηζηνηφπνπο. Χο βαζηθνί παξάγνληεο πνπ επεξέαζαλ ηνπο θαηαλαισηέο, ζεσξνχληαη νη εμήο : Αλαδεηήζεηο πφιεσλ/αεξνδξνκίσλ : Αξθεηά ζπρλά ε ιάζνο εηζαγσγή θάπνηνπ νλφκαηνο( π.ρ. Las Angeles ) εκθάληδε ιίζηα πξννξηζκψλ κε πξψην ζπλζεηηθφ ην «Las» ( π.ρ. Las Vegas ). ηελ πεξίπησζε ινηπφλ πνπ ήηαλ δχζθνιε ε επηζηξνθή ζηελ ηζηνζειίδα γηα λέα αλαδήηεζε ν βαζκφο ηθαλνπνίεζεο κεησλφηαλ. Κσδηθνί αεξνδξνκίσλ : Οη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο δελ γλσξίδνπλ ηα νλφκαηα ησλ αεξνδξνκίσλ αιιά εηζάγνπλ ηα νλφκαηα ησλ αληίζηνηρσλ πφιεσλ. Καη νη 3 ηζηνηφπνη δέρνληαλ νλφκαηα πφιεσλ αιιά ην Orbitz.com ηα άιιαδε ζηα αληίζηνηρα νλφκαηα αεξνδξνκίσλ θαηά ηελ εηζαγσγή. Μεξηθνί ρξήζηεο ήηαλ κπεξδεκέλνη κε ηηο δηπιέο νλνκαζίεο. Δλνηθίαζε νρεκάησλ : Ο θαζνξηζκφο ηνπ είδνπο ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ επηζπκνχζε ν ρξήζηεο ήηαλ επθνιφηεξνο ζην Expedia.com θαη ζην Orbitz.com απφ φηη ζην Travelocity.com. Σηκέο μελνδνρείσλ : Σν Travelocity.com θαη ην Expedia.com είραλ ηηο ηηκέο ζε κία ηζηνζειίδα, επηηξέπνληαο έηζη επθνιφηεξα ηελ ζχγθξηζε. Σν Orbitz.com απαηηνχζε λα επηζθέπηνληαη νη ρξήζηεο θάζε μελνδνρείν μερσξηζηά ψζηε λα βξνπλ ηηο ηηκέο ηνπ θαη επηπιένλ, ην κηθξφ κέγεζνο γξακκαηνζεηξάο ζε απηήλ ηελ πεξηνρή θαζηζηνχζε δπζθνιφηεξε ηελ αλάγλσζε ησλ δεδνκέλσλ. Μέγεζνο γξακκαηνζεηξάο : Σν Orbitz.com θαη ην Travelocity.com είραλ θάπνηεο πιεξνθνξίεο ζε θείκελν αξθεηά κηθξνχ κεγέζνπο πνπ ήηαλ δχζθνιν λα δηαβαζηεί