ΓΑΛΗΝΟΥ ΤΕΧΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Transcript

1 ΓΑΛΗΝΟΥ ΤΕΧΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Τρεῖ εἰσὶ α ἱ πᾶσαι διδασκαλίαι τάξεω ἐχόμεαι. πρώτη μὲ, ἡ ἐκ τῆ το ῦ τέλου ἐ οία κατ' ἀάλυσι γιομέη. δευτέρα δ ὲ, ἡ ἐκ συθέσεω τῶ κατ ὰ τὴ ἀάλυσι εὑρεθέτω. τρίτη δ ὲ, ἡ ἐ ξ ὅρου διαλύσεω, ἣ ῦ ἐιστάμεθα. καλεῖ δ' ἔξεστι τὴ τοιαύτη διδασκαλία, ο ὐ μόο ὅ ρου διάλυσι, ἀλλ ὰ κα ὶ διάπτυξι, ὥ τιε ὠόμασα, ἢ ἀάλυσι, ἢ διαίρεσι, ἢ, ὡ ἕ τεροί τιε, ἐξάπλωσι, ἢ ἐξήγησι, ὡ ἄλλοι. ἐπεχείρησα μὲ οὖ ἔιοι τῶ Ἡ ροφιλείω τοιαύτη ποιήσασθαι διδασκαλία, ὥσπερ κα ὶ Ἡρακλείδη ὁ Ἐρυθραῖο. ἐπεχείρησα δ ὲ κα ὶ τὴ κατ ὰ σύθεσι, αὐ τοί τε ο ἱ Ἡροφίλειοι, καί τιε τῶ Ἐρασιστρατείω τε, κα ὶ Ἀθηαῖο ὁ Ἀτταλεύ. οὐδεὶ μέτοι γε τῶ πρ ὸ ἡμῶ ἔγραψε τὴ ἐκ τῆ το ῦ τέλου ἐοία ἀρχομέη διδασκαλία, ἐξ ἧ α ἱ τέχαι πᾶ σαι συίσταται κατ ὰ μέθοδο. ἀλλ' ἐκείη μὲ ἑτέρωθι διήλθομε, ἐταυθο ῖ δ ὲ τὴ ὁρικὴ ποιησόμεθα διδασκαλία. ὅσο γὰρ ἀπολείπεται τῆ κατ ὰ ἀάλυσι ἀξιώματί τε κα ὶ μεθόδ ῳ, τοσοῦτο πλεοεκτοῦσα εὑρήσομε εἰ σύοψί τε το ῦ ὅλου κα ὶ μήμη τῶ κατ ὰ μέρο. εὐμημόευτα γὰρ ἱκαῶ ἐστι τ ὰ ἐκ τῆ το ῦ ὅρου διαλύσεω ἅπατα, δι ὰ τ ὸ περιέχει ὅλη τῆ τέχη ἐ ἑαυτ ῷ τ ὰ κεφάλαια τὸ ἄριστο ὅρο, ὅ πέρ τιε κα ὶ οὐσιώδη ὀ ομάζουσι, ἀτιδιαιρούμεοι τοῖ ἐοηματικοῖ προσαγορευομέοι. ἐκεῖοι μὲ γὰρ ἀπ ὸ τῶ συμβεβηκότω οἷ ὁρίζοται πράγμασι, οὗτοι δ ὲ ἀπ ὸ τῆ οὐσία αὐτῆ συίσταται. ἡ δ ὲ κατ ὰ μέρο ἐ ξεργασία συμπάση τῆ ἰατρικῆ θεωρία ἐ πολλαῖ ἡμῖ ἑτέραι γέγραπται πραγματείαι, αἷ ἔξεστι χρῆ σθαι πρὸ τὰ τρεῖ διδασκαλία. ἀλλ ὰ ῦ γε τῆ ὁριστικῆ ὑπαρξόμεθα, τοσοῦτο ἔτι προσθέτε, ὡ μόα τ ὰ κεφάλαια κα ὶ οἷο συμπεράσματα τῶ κατ ὰ διέξοδο ἀποδεδειγμέω εἰρήσεται ῦ. Ἰατρική ἐστι ἐπιστήμη ὑγιειῶ, κα ὶ οσωδῶ, κα ὶ οὐδετέρω. ο ὐ διαφέρει δ ὲ οὐδ' εἰ οσερῶ τι εἴποι. το ῦ μὲ οὖ τῆ ἐπιστήμη ὀόματο κοιῶ τε κα ὶ οὐκ ἰδίω ἀκούει χρή. τ ὸ δὲ ὑγιειὸ, κα ὶ τ ὸ οσῶδε, κα ὶ τ ὸ οὐδέτερο, τριχῶ ἕκαστο λέγεται τ ὸ μὲ ὡ σῶμα, τ ὸ δ ὲ ὡ αἴτιο, τ ὸ δ ὲ ὡ σημεῖο. κα ὶ γὰρ τ ὸ ἐπιδεκτικὸ σῶμα τῆ ὑγεία, κα ὶ τ ὸ ποιητικὸ καὶ φυλακτικὸ αὐτῆ αἴτιο, κα ὶ τ ὸ δηλωτικὸ σημεῖο, ἅπατα ταῦτα καλοῦσι ο ἱ Ἕλληε ὑ γιειά. κατ ὰ δ ὲ τὸ αὐτὸ τρόπο κα ὶ οσώδη τά τε ἐπιδεκτικ ὰ όσω σώματα, κα ὶ τ ὰ ποιητικά τε καὶ φυλακτικ ὰ όσω αἴτια, κα ὶ τ ὰ δηλωτικ ὰ σημεῖα. κα ὶ δ ὴ κα ὶ τ ὰ οὐδέτερα κατ ὰ τὸ αὐτὸ λόγο σώματά τε κα ὶ αἴτια κα ὶ σημεῖα. καί ἐστι κατ ὰ πρῶτο μὲ λόγο ἐπιστήμη τῶ ὑγιειῶ αἰ τίω ἰατρικ ὴ, δι' ἐκεῖα δ' ἤδη κα ὶ τῶ ἄλλω. δεύτερο δ ὲ τῶ οσωδῶ. τρίτο δ ὲ τῶ οὐδετέρω. καὶ δ ὴ κα ὶ μετ ὰ ταῦτα τῶ σωμάτω, πρῶτο μὲ κᾀταῦθα τῶ ὑγιειῶ, ἐφεξῆ δ ὲ τῶ οσερῶ, εἶτα τῶ οὐδετέρω. κα ὶ περ ὶ τῶ σημείω δ ὲ κατ ὰ τὸ αὐτὸ λόγο. ἐ μέτοι ταῖ πράξεσι, πρότερο μὲ τῶ σωμάτω ἡ διάγωσι, ἐκ τῶ σημείω δηλοότι, μετ ὰ ταῦτα δ ὲ ἡ τῶ ἐπ' αὐτοῖ αἰτίω εὕρεσι. ἀλλ' ἐπε ὶ κα ὶ τ ὸ ποιητικὸ, κα ὶ τ ὸ δηλωτικὸ, κα ὶ τ ὸ ἐπιδεκτικὸ, διχῶ ἕ καστο λέγεται, τ ὸ μὲ ἁπλῶ, τ ὸ δ ὲ ἐ τ ῷ ῦ, ἰστέο ἀμφοῖ οὖσα ἐπιστήμη τὴ ἰατρική. κα ὶ αὐτὸ

2 δ ὲ τ ὸ ἁπλῶ διχῶ λέγεται, τό τε δι ὰ πατό. κα ὶ ὡ ἐπ ὶ τ ὸ πολύ κα ὶ ἔστι ἀ μφοτέρω τούτω ἐπιστήμη ἡ ἰατρική. τ ὸ δ ὲ οὐδέτερο, αἴτιό τε, κα ὶ σημεῖο, κα ὶ σῶμα, τό τε ἁπλῶ λεγόμεο καὶ τ ὸ ἐ τ ῷ ῦ, τριχῶ ἕκαστο λέγεται τ ὸ μὲ τ ῷ μηδ' ἑτέρου τῶ ἐατίω μετέχει, τ ὸ δ ὲ τ ῷ τῶ ἀμφοτέρω, τ ὸ δ ὲ τ ῷ ποτ ὲ μὲ τοῦδε, ποτ ὲ δ ὲ τοῦδε. τούτω δ' αὐτῶ τ ὸ δεύτερο κατ ὰ δύο τρόπου λέγεται ποτ ὲ μὲ τ ῷ μετέχει ἑκατέρου τῶ ἐατίω ἐξ ἴσου, ποτ ὲ δ ὲ τ ῷ πλέο θατέρου. ἔστι δ ὲ κα ὶ καθ' ὅλου το ῦ ὅρου κατ ὰ τὴ λέξι ἀμφιβολία τι, ἣ κα ὶ αὐτὴ χρ ὴ διαλύεσθαι. ἐ γὰ ρ τ ῷ λέγει τὴ ἰατρικὴ ἐπιστήμη ὑπάρχει ὑγιειῶ, κα ὶ οσερῶ, κα ὶ οὐδετέρω, σημαίεται μὲ κα ὶ τ ὸ πάτω τῶ κατ ὰ μέρο, σημαίεται δ ὲ κα ὶ τ ὸ ὁποίω, σημαίεται δ ὲ κα ὶ τό τιω. ἀλλ ὰ τὸ μὲ πάτω ἀπεριόριστό τε κα ὶ ἀδύατο, τ ὸ δέ τιω ἐλλιπέ τε κα ὶ ο ὐ τεχικό τ ὸ δ' ὁ μοίω τεχικό τε ἅμα κα ὶ διαρκὲ εἰ ἅπατα τῆ τέχη τ ὰ κατ ὰ μέρο, ὅπερ κα ὶ περιέχεσθαί φαμε ἐ τ ῷ τῆ ἰατρικῆ ὅρ ῳ. ἀρξόμεθα οὖ ἀπ ὸ τῶ σωμάτω πρῶτο, ὁποῖά τια τά θ' ὑγιει ὰ, κα ὶ τὰ οσώδη, κα ὶ τ ὰ οὐδέτερα τετύχηκε ὄτα. μετ ὰ δ ὲ ταῦτα τὸ περ ὶ τῶ σημείω τε κα ὶ αἰ τίω διεξέλθωμε λόγο. Ὑγιειό ἐστι ἁπλῶ σῶμα τ ὸ ἐκ γεετῆ εὔκρατο μὲ ὑπάρχο τοῖ ἁπλοῖ κα ὶ πρώτοι μορίοι σύμμετρο δ ὲ τοῖ ἐκ τούτω συγκειμέοι ὀργάοι. ὑγιειὸ δ ὲ ῦ ἐστι σῶμα, τ ὸ κατὰ τ ὸ παρὸ ὑγιαῖο. ἔστι δ ὲ δή που κα ὶ τοῦτο, καθ' ὃ ὑγιαίει χρόο, εὔκρατό τε κα ὶ σύμμετρο, ο ὐ τὴ ἀρίστη εὐκρασία τε κα ὶ συμμετρία, ἀλλ ὰ τὴ οἰκεία. αὐτο ῦ δ ὲ το ῦ ἁπλῶ ὑγιειοῦ σώματο, δι ὰ πατὸ μὲ τοιοῦτό ἐστι τ ὸ εὐκρατότατό τε κα ὶ συμμετρότατο, ὡ τ ὸ πολ ὺ δ ὲ τὸ τῆ ἀρίστη κατασκευῆ ἀπολειπόμεο ο ὐ πολλ ῷ. οσῶδε δέ ἐστι ἁπλῶ σῶμα, τ ὸ ἐκ γεετῆ ἤτοι δύσκρατο τοῖ ὁμοιομερέσι, ἢ ἀσύμμετρο τοῖ ὀργαικοῖ, ἢ ἀμφότερα. οσῶδε δ ὲ ῦ ἐστι σῶμα τ ὸ οσοῦ, ἐ ᾧ λέγεται χρό ῳ τοιοῦτο ὑπάρχει. εὔδηλο δ ὲ, ὡ κα ὶ τοῦτο, καθ' ὃ λέγεται χρόο εἶαι οσῶδε, ἤτοι δύσκρατό ἐστι ἐ τοῖ ὁμοιομερέσι, ἢ ἀσύμμετρο ἐ τοῖ ὀργαικοῖ, ἢ ἀμφότερο. κα ὶ δ ὴ κα ὶ δι ὰ πατὸ οσῶδέ ἐστι, ὅ τι περ ἂ ἐκ γεετῆ, ἤ τοι δυσκρατότατο ὑπάρχο ἐ ἁπλοῖ κα ὶ πρώτοι μορίοι ἅπασι, ἤ τισι, ἢ τοῖ κυριωτάτοι, ἢ καὶ τοῖ ὀργαικοῖ ἀσυμμετρότατο, ὁμοίω κα ὶ ἐ τούτοι, ἢ πᾶσι, ἤ τισι, ἢ τοῖ κυριωτάτοι. ὡ τὸ πολ ὺ δ ὲ οσῶδέ ἐστι σῶμα, τ ὸ το ῦ τοιούτου τῆ κακία ἀπολειπόμεο, οὔπω δ' ἐ τ ῷ μέσῳ καθεστηκό. ἐπε ὶ δ ὲ κα ὶ τ ὸ οὐδέτερο σῶμα τριχῶ ἐλέγετο, τ ὸ μὲ μηδ' ἑτέρα τῶ ἄ κρω διαθέσεω μετέχο, τ ὸ δ ὲ τ ῷ ἀμφοτέρω, τ ὸ δ ὲ τ ῷ, ποτ ὲ μὲ τῆσδε, ποτ ὲ δ ὲ τῆσδε κατ ὰ μὲ τὸ πρῶτο σημαιόμεο οὐδέτερο ἔσται σῶμα τ ὸ μέσο ἀκριβῶ ὑπάρχο, το ῦ τε ὑ γιειοτάτου σώματο κα ὶ το ῦ οσωδεστάτου. κα ὶ τούτου τ ὸ μὲ ἁπλῶ τοιοῦτό ἐστι, ὅτι περ ἐκ γεετῆ τοιοῦτο κατεστήσατο. τ ὸ δ ὲ ῦ ὁτιοῦ, κατ ὰ παρὸ τ ὸ μέσο ὑπάρχο το ῦ τε ὑγιειοτάτου καὶ το ῦ οσωδεστάτου. αὐτο ῦ δ ὲ το ῦ ἁπλῶ τ ὸ μὲ δι ὰ πατὸ τοιοῦτο, ὅτι περ ἂ ἐ ἁπάσαι ταῖ ἡλικίαι διαμέ ῃ τοιοῦτο. τ ὸ δ ὲ ὡ ἐπ ὶ τ ὸ πολ ὺ, τ ὸ κα ὶ μεταβολά τια λαμβάο. κατ ὰ δ ὲ τὸ

3 δεύτερο σημαιόμεο οὐδέτερο ἔσται σῶμα τ ὸ ἐατίω ἅμα διαθέσεω μετέχο ἐκ γεετῆ, ἤ τοι καθ' ἓ μόριο, ἢ κατ ὰ δύο διαφέροτα. καθ' ἓ μὲ, ε ἰ κατ ὰ τὴ ἑτέρα ἀτίθεσι εὔκρατο εἴη τῶ δραστικῶ ποιοτήτω, ἢ κατ' ἀμφοτέρα μὲ, ἀλλ ὰ περ ὶ τὴ διάπλασι, ἢ τ ὸ μέγεθο, ἢ τὸ ἀριθμὸ τῶ μορίω, ἢ τὴ θέσι ἐσφαλμέο, ἢ ἔμπαλι ἐ τούτοι μὲ κατωρθωμέο ἅπασι, ἤ τισι, ἐ δ ὲ τ ῇ κράσει διημαρτημέο. ἐ διαφέρουσι δ ὲ μορίοι, κα ὶ κατ ὰ πάσα τὰ ἀ τιθέσει δύαταί τι τῶ ἐατίω ἅμα μετέχει. κα ὶ δι ὰ πατὸ μὲ τοιοῦτο, τ ὸ κατ ὰ πάσα τὰ ἡ λικία μέο ὅμοιο, ὡ τ ὸ πολ ὺ δ' ἐστ ὶ, τ ὸ κα ὶ μεταβάλλο κατά τι. οὕτω δ ὲ κᾀ τ ῷ ῦ οὐ δέτερο ἔσται σῶμα, κατ ὰ τ ὸ δεύτερο σημαιόμεο, ἢ τ ῷ περ ὶ ἓ μόριο, τ ὰ μὲ ἔχει ὑγιει ὰ, τ ὰ δὲ οσερ ὰ τῶ ὑπαρχότω αὐτ ῷ, ἢ τ ῷ περ ὶ διαφέροτα μέρη. κατ ὰ δ ὲ τ ὸ τρίτο σημαιόμεο, οὐδέτερο ἔσται σῶμα τ ὸ ποτ ὲ μὲ ὑγιειὸ, ποτ ὲ δ ὲ οσερὸ ἐ μέρει γιόμεο, ὥσπερ ἐ ίοι ὑπῆρξε, παισ ὶ μὲ οὖσι, ὑγιειοῖ γεέσθαι, εαίσκοι δ ὲ γεομέοι, οσεροῖ, ἢ ἔμπαλι. ἐ ἑὶ δ ὲ χρό ῳ τ ὸ οὕτω οὐδέτερο, ἀκριβῶ μὲ οὐκ ἐγχωρε ῖ συστῆαι, κατ ὰ πλάτο δ' ἐγχωρε ῖ. ἴ σμε δ ὲ, ὅτι τ ὸ ῦ διχῶ λέγεται. τ ὸ μὲ οὖ ὑγιειὸ, κα ὶ οσῶδε, κα ὶ οὐδέτερο σῶμα ποσαχῶ λέγεται, κα ὶ ὁποῖο ἕκαστό ἐστι, αὐτάρκω διώρισται. Περ ὶ δ ὲ τῶ σημείω ἐφεξῆ ἂ εἴη ῥητέο. ἔστι δ ὲ κα ὶ τούτω ὑγιει ὰ μὲ, ὅσα τῆ τε παρούση ὑγεία ἐστ ὶ διαγωστικ ὰ, κα ὶ τῆ μελλούση ἔσεσθαι προγωστικ ὰ, κα ὶ τῆ προγεγεημέη ἀαμηστικά. οσώδη δ ὲ τά τε τῆ παρούση όσου διαγωστικ ὰ, κα ὶ τῆ προγεγεημέη ἀαμηστικ ὰ, κα ὶ τῆ μελλούση ἔσεσθαι προγωστικά. κατ ὰ ταῦτα δ ὲ κα ὶ τὰ οὐδέτερα, τά τε τῶ οὐδετέρω διαθέσεω διαγωστικ ὰ, κα ὶ προγωστικ ὰ, κα ὶ ἀαμηστικ ὰ, κα ὶ τὰ μηδὲ ὅλω δηλοῦτα περ ὶ διαθέσεω, ἢ τ ὰ μηδὲ μᾶλλο ὑγιειὴ, ἢ οσερὰ δηλοῦ τα διάθεσι. κα ὶ τ ὰ κατά τι μὲ ὑγιειὴ, κατά τι δ ὲ οσερὰ δηλοῦτα διάθεσι, κα ὶ τ ὰ ποτ ὲ μὲ ὑγιειὴ, ποτὲ δ ὲ οσώδη, κα ὶ ταῦτα δ ὲ κατ ὰ τοὺ τρεῖ χρόου ὁμοίω τοῖ ὑγιειοῖ τε κα ὶ οσώδεσι. καλεῖ ται δ' ἐίοτε πρὸ τῶ παλαιῶ ἰατρῶ ἅπατα ταῦτα τ ὰ σημεῖα προγωστικ ὰ, κᾂ τῶ ἐεστώτω ἢ προγεγοότω ᾖ δηλωτικά. κα ὶ ἡ χρεία μεγάλη μὲ τῶ διαγωστικῶ τε κα ὶ προγωστικῶ, ἐλάττω δ ὲ τῶ ἀαμηστικῶ.

4 DE THERIACA AD PISONEM, 14, 238 ss. [Τί δή ποτε τ ῇ θηριακ ῇ ὁλόκληρο ἡ ἔχιδα οὐκ ἐπιτίθεται πολλά τε ἐκ τῶ ζώω ἡμᾶ λαμβάει τὰ θεραπεία.] Κα ὶ αὐτῶ δ ὲ τῶ ἐχιδῶ οὐχ ὅλα τ ὰ ζῶα εἰ ἀτίδοτο πέμπομε, ἀ λλ' ἀποτεμότε τὰ κεφαλὰ κα ὶ τὰ οὐρὰ οὕτω τοῖ ἄλλοι αὐτῶ σώμασι εἰ τὴ μίξι χρώμεθα, κα ὶ τοῦτο ο ὐ παρέργω οὐδ' ἄευ λόγου τιὸ ποιούμεοι, ἀλλ' ἐπειδ ὴ α ἱ κεφαλα ὶ τὸ κάκιστο τῶ χυμῶ, αὐτὸ τὸ ἰὸ, ἐ αὑταῖ ἔχουσι, δι ὰ ταῦτ' ἀποκόπτει αὐτὰ πειρώμεθα, ἵ' ὀ λιγώτερο τῆ ἀπ' αὐτῶ δυάμεω ἔχ ῃ τ ὸ φάρμακο, τῆ τούτω φύσεω μεταβλητική τια δύαμι εἰ τὸ ἰὸ ἐχούση ὥσπερ δ ὴ κα ὶ ἐ τοῖ παραστάται τ ὸ σπέρμα κα ὶ ἐ τοῖ μαζοῖ τ ὸ γάλα μεταβαλλόμεο γίεται. ἡ δ ὲ ἔχιδα τῶ ἄλλω ἁπάτω τὴ κεφαλὴ πρὸ τ ὸ διαφθεῖραι κακῶ ἐπιτηδειοτέρα ἔχει. φασ ὶ γὰρ αὐτὴ ἀοίγουσα τ ὸ στόμα πρὸ τ ὸ δέξασθαι το ῦ ἄῤῥεο τὸ θορὸ μετ ὰ τ ὸ λαβεῖ ἀποκόπτει αὐτο ῦ τὴ κεφαλή κα ὶ τοῦτο αὐταῖ εἶαι τῆ ποηρᾶ συμπλοκῆ τὸ τρόπο. εἶτα ἀπ ὸ το ῦ σπέρματο τ ὰ ζῶα γεόμεα κατά τια φυσικὴ ἄ μυα ἀαβιβρώσκει μὲ τῆ μητρὸ τὴ γαστέρα, ἐκθρώσκει δ ὲ εἰ τ ὰ ἔξω κα ὶ οὕτω αὐτ ὰ εἰ ἐκδικία το ῦ πατρὸ ἀαιρεῖ τὴ μητέρα. ἅπερ ἡμῖ ὁ καλὸ Νίκαδρο ἐ τοῖ ἔπεσι αὑτο ῦ οὐ κ ἀφυῶ γράφει, κα ὶ ἔστι τ ὰ ἔπη ταῦτα Μ ὴ σύ γ' ἐ ὶ τριόδοισι τύχῃ ὅτε δῆγμα πεφυγὼ [130] Περκὸ ἔχι θύῃσι, τυπὴ χολόεσσα ἐχίδη. Ἡίκα θορυμέου ἔχιο θολερ ῷ κυόδοτι, Θουρὰ ὀδὰξ ἐμφῦσα κάρη ἀπέκοψε ὁμεύου Ο ἱ δ ὲ πατρὸ λώβη μετεκίαθο αὐτίκα τυτθο ὶ Γειόμεοι ἐχιῆε, ἐπε ὶ δι ὰ μητρὸ ἀραιὴ Γαστέρ' ἀαῤῥήξατε ἀμήτορε ἐξεγέοτο. Theriaca, 129 ss. Τὰ δ ὲ οὐρὰ κα ὶ αὐτ ὰ ἀφαιροῦμε τ ὰ ἔσχατα το ῦ σώματο, ὥσπερ οὐρᾶ ὄτα μέρη κα ὶ, ὡ οἶμαι, τ ὸ ῥυπαρώτερο τῆ οὐσία ἕλκοτα μᾶλλο, κα ὶ πλείοά γε τὴ ὁλκὴ δι ὰ τὴ κίησι ποιούμεα, ὥσπερ τ ὰ πρὸ ταῖ οὐραῖ τῶ ἰχθύω μέρη δι ὰ τὴ πολλὴ κίησι τροφιμώτερα εἶ αι λέγουσι. μ ὴ θαυμάζῃ δ ὲ, ε ἰ μετ ὰ τὴ τούτω ἀποκοπὴ τ ὰ λοιπ ὰ σώματα τῶ ζώω ἰ σχυρότερο ποιε ῖ τ ὸ φάρμακο τῆ ἐμφύτου πρὸ τ ὸ σώζει δυάμεω κα ὶ ἐ αὐταῖ ταῖ σαρξὶ αὐτῶ καταμεμιγμέη. ὥσπερ δ ὴ κα ὶ ἐπ' ἄλλω ζώω πολλ ὰ τῶ μερῶ οὐκ ὀλίγα τῶ παθῶ

5 ἀγωιστικῶ θεραπεύεσθαι οἴδαμε. ἐίοι γοῦ βοηθοῦσι α ἱ κεφαλα ὶ τῶ μυῶ, καυθεῖσαι γὰ ρ κα ὶ μετ ὰ μέλιτο χριόμεαι, τὰ ἀλωπεκία ἰᾶσθαι δύαται. κα ὶ το ῦ ἰκτίου τὴ κεφαλὴ, φασὶ, ὁμοίω τοὺ ποδαγριῶτα ὠφελεῖ, ε ἴ τι αὐτῆ ξηραθείση ἄευ τῶ πτερῶ ὅσο ὑπ ὸ τοῖ τρισ ὶ δακτύλοι ἐπιπάσα ὕδατι πίει ἐθέλοι. κα ὶ τῶ μερῶ δ ὲ πολλάκι αὐτ ὰ μόα τ ὰ μόρια τιὰ τῶ παθῶ ἰᾶσθαι δύαται. ὁ γοῦ τῆ καμήλου ἐγκέφαλο ξηραθεὶ κα ὶ μετ' ὄ ξου πιόμεο ἐπιληπτικοὺ ἰᾶται κα ὶ ὁ τῆ γαλῆ ὁμοίω. ὁ δ ὲ τῆ χελιδόο μετ ὰ μέλιτο πρὸ ὑποχύσει ποιε ῖ. κα ὶ ὁ τῶ προβάτω σκευασθεὶ ὁμοίω ταῖ τῶ παίδω ὀδοτοφυΐαι ἄκρω βοηθε ῖ. το ῦ δὲ ταυρείου κέρατο τ ὸ ξύσμα μεθ' ὕδατο πιόμεο αἱμοῤῥαγία ἐπέχει. κα ὶ ο ἱ μηρο ὶ δ ὲ καιόμεοι ἐπέχουσι τ ὸ αἷμα. πολλάκι δ ὲ κα ὶ τὴ γαστέρα λελυμέη τ ὸ αὐτ ὸ τοῦτο ἵστησι. τ ὸ δ ὲ το ῦ ἐ λάφου κέρατο ῥίημα καιόμεο κα ὶ μετ' οἴου λειούμεο, εἶτα περιπλασσόμεο, τοὺ σειομέου ὀδότα πήγυσι, ὥσπερ δ ὴ κα ὶ τὸ ἀστράγαλο τῆ βοὸ τοῦτο ποιεῖ δύασθαι λέγουσι ἐ ξάγει δ ὲ κα ὶ στρογγύλη ἕλμιθα μετ ὰ μέλιτο πιόμεο, κα ὶ μετ' ὀξυμέλιτο σπλῆα τήκει, κα ὶ τὰ λεύκα καταχριόμεο, συμμέτρω δ ὲ ἀφροδισιαστικό ἐστι. ο ἱ δ ὲ το ῦ κάστορο ὄρχει ὁ μοίω πιόμεοι σπασμοὺ ἰῶται. πολλ ὰ δ ὲ τῶ ζώω κα ὶ τὰ χολὰ ἑαυτῶ ἔχει βοηθεῖ τ ῷ ἀθρώπῳ δυαμέα, κα ὶ τ ὰ στέατα, κα ὶ τοὺ μυελοὺ, κα ὶ τ ὸ γάλα, κα ὶ τ ὸ δέρμα, κα ὶ τ ὸ αἷμα αὐτ ὸ, κα ὶ τῶ ὄφεω τ ὸ γῆρα. ἤδη δ ὲ κα ὶ τὰ ἀφόδου αὐτῶ ὠφελούσα τιὰ εἴδομε. ἡ γοῦ τῆ βοὸ ἄφοδο ξηρ ὰ κεκαυμέη τρισ ὶ κοχλιαρίοι ὑδρωπικ ῷ βοηθε ῖ. κα ὶ ἡ τῶ μυῶ ἄ φοδο λεία μετ' ὄξου ἀλωπεκία θεραπεύει ἐ ποτ ῷ δ ὲ λαμβαομέη τοὺ ἐ κύστει θρύπτει λίθου τ ὸ δ ὲ τοῦ χηὸ στέαρ τὰ φλεγμοὰ μετ ὰ ῥοδίου ἰᾶται κα ὶ ὁ το ῦ ἐλάφου μυελὸ παρηγορικώτατό ἐ στι φάρμακο. τ ὸ δ ὲ τῆ βοὸ γάλα πιόμεο δυσετερικοῖ βοηθε ῖ. τῆ δ ὲ ὑαίη ἡ χολ ὴ μετ ὰ μέλιτο πρὸ ὀξυδερκία ποιε ῖ, κα ὶ τὰ ὑποχύσει διαφορε ῖ ἐγχριομέη. το ῦ δ' ἱπποποτάμου τ ὸ δέρμα καιόμεο, κα ὶ μεθ' ὕδατο λεῖο ἐπιτιθέμεο, φυμάτω σκορπιστικὸ γίεται, ὥσπερ δ ὴ κα ὶ τὸ ἔχεω δέρμα, λεῖο ἐπιτιθέμεο ταῖ ἀλωπεκίαι, θαυμαστῶ ἀαφύει τὰ τρίχα. τ ὸ δ ὲ τῆ ἀσπίδο γῆρα τριφθὲ μετ ὰ μέλιτο κα ὶ ὑπαλειφόμεο ὀξυδερκέστατό ἐστι. κα ὶ ὅ λω πολλή τί ἐστι ἡ τῶ τοιούτω ὕλη, ἣ οὐκ εὔκαιρο εἶαι ομίζω ῦ ἀαγράφει, ἵα μ ὴ μακρὸ ὑμῖ ὁ λόγο γέηται, ἀρκούτω εἰ τὴ ἀπόδειξι το ῦ λεγομέου κα ὶ μόω μοι τῶ προειρημέω. ἐκεῖο δ ὲ ἀαγκαῖό ἐστι εἰδέαι, ὅτι τῶ ζώω αὐτῶ ὅλα τ ὰ σώματα πολλάκι τοῖ ἀ θρώποι βοηθε ῖ. καρκίο γοῦ ὁ ἀπ ὸ τῶ ποταμῶ λειωθεὶ κα ὶ καταπλασθεὶ ἀεκβάλλει τοὺ σκόλοπα κα ὶ τὰ ἀκίδα. κα ὶ ἡ καρὶ ὁμοίω λειωθεῖσα μετ ὰ βρυωία ῥίζη πιομέη ἕλμιθα ἐξάγει. ὁ δὲ σκορπίο σὺ ἄρτ ῳ ἐσθιόμεο ὀπτὸ θρύπτει τοὺ ἐ τ ῇ κύστει λίθου. ὁμοίω δ ὲ κα ὶ τ ὸ γῆ ἔτερο μετ' οἴου πιόμεο τ ὸ αὐτ ὸ ποιε ῖ. ε ἰ δέ τι αὐτ ὰ τρίβω ἐ μελικράτ ῳ λάβοι ἰκτεριῶ εὐθέω καθαρθεὶ ἀπαλλάσσεται. πολλάκι δ ὲ κα ὶ σὺ ῥοδί ῃ κηρωτ ῇ ἐπιτιθέτα τῶ ποδαγρῶ ταῖ φλεγμοαῖ ἥρμοσα, ὁ δ ὲ ἱέραξ ἑψηθεὶ μετ ὰ μύρου σουσίου ἀμβλυωπία ἰᾶται. κα ὶ ὁ

6 κάθαρο δ ὲ θεραπεύει τὰ ὠταλγία ἀποζεσθεὶ ἐλαί ῳ κα ὶ ἐσταζόμεο εἰ τ ὸ οὖ. ὁ δὲ κορυδαλὸ ὀπτὸ τρωγόμεο θαυμασίω τοὺ κωλικοὺ πολλάκι ὠφέλησε, κα ὶ ἵα μᾶλλο τὴ ἐ τοῖ σώμασι αὐτῶ δύαμι θαυμάσῃ, ἐκεῖό σοι φιλοτιμότερο διηγήσομαι. πολλ ὰ γὰρ καὶ ὁραθέτα μόο τὴ ἑαυτῶ ἰσχὺ ἐπιδείκυται. ὁ οὖ ἀσκαλαβώτη ὁραθεὶ ὑπ ὸ τῶ σκορπίω ὑποπήγυσι αὐτοὺ, κα ὶ οὕτω ἀαιρε ῖ. ἡ δ ὲ ἀμφίσβαια, ἔστι δ ὲ τ ὸ ζῶο ἀμφικέφαλο, ὥ σπερ δ ὴ κα ὶ τῶ πλοίω τ ὰ ἀμφίπρωρα, τῆ φύσεω τ ῷ περιττ ῷ τῆ οὐσία δύο κεφαλὰ ἔχει αὐτῇ χαρισαμέη, τοῦτο δή φασι τ ὸ ζῶο ε ἰ ὑπερβάλ ῃ γυ ὴ κατ ὰ γαστρὸ ἔχουσα, ἐκτιτρώσκει τὸ παιδίο κακῶ, ὥστε οὐδὲ θαυμαστὸ, ε ἰ κα ὶ τ ὰ τῶ ἐχιδῶ σώματα ἀποκοπέτω τοῖ τῶ μερῶ ἐκείω ὁμοίω ἔτι πρὸ τ ὸ βοηθεῖ τὴ ἰσχὺ ἔχει. ἐπέδειξα γὰρ, ὡ οἶμαι, φιλοπόω ὅ τι κα ὶ ὅλα μὲ τ ὰ ζῶα τοῖ ἀθρώποι βοηθε ῖ ποτε, ἔσθ' ὅτε δ ὲ κα ὶ αὐτ ὰ μόα τ ὰ μέρη. ἐίοτε δ ὲ καὶ τῶ μερῶ αὐτῶ τ ὰ οὕτω μικρ ὰ μόρια. Fuentes: Claudii Galeni opera omnia, vols. 1 y 14, C. G. KÜHN, Leipzig, Knobloch, 1:1821, 14:1827, rep. 1:1964, 14:1965.