Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Νοεμβρίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Ιαν-9 Μαϊ-9 Σεπ-9 Ιαν-1 Μαϊ-1 Σεπ-1 Ιαν-11 Μαϊ-11 Σεπ-11 Ιαν-12 Μαϊ-12 Σεπ-12 Ιαν-13 Μαϊ-13 Σεπ-13 Ιαν-14 Μαϊ-14 Σεπ-14 Ιαν-15 Μαϊ-15 Σεπ-15 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 215 Ελληνική Οικονομία Το αποπληθωριστικό φαινόμενο στην Ελλάδα διαρκεί για περισσότερο από δυόμισι χρόνια ως το συνδυαστικό αποτέλεσμα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσεως και των μειωμένων τιμών ενέργειας. Αντίθετα, στην Ευρωζώνη το επίπεδο τιμών παραμένει σχεδόν σταθερό κατά το τρέχον έτος, ενώ τον προηγούμενο χρόνο ο ρυθμός μεταβολής του κυμαινόταν ως επί το πλείστον σε θετικό έδαφος, αν και σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. (Γράφημα 1). Η αποπληθωριστική διαδικασία, κατά το τελευταίο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και το 216 χαρακτηρίζεται από τα εξής στοιχεία: 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -1% -2% -3% Γράφημα 1. Επιβράδυνση Αποπληθωριστικών Τάσεων στην Ελλάδα (με βάση τον Εναρμονισμένο ΔΤΚ) και η Επίπτωση των Φορολογικών Επιβαρύνσεων συντελεστών της έμμεσης φορολογίας στην κατανάλωση (σκιασμένη περιοχή). Δεύτερον, παρά την επίπτωση της αυξήσεως των φορολογικών συντελεστών υπάρχουν ισχυρές αντίρροπες δυνάμεις που εξακολουθούν να οδηγούν σε αποκλιμάκωση των τιμών όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2. Συγκεκριμένα, έντονη παραμένει η μείωση των τιμών στην κατηγορία «Στέγαση», λόγω κυρίως της μειώσεως των τιμών των ενοικίων των κατοικιών ως αποτέλεσμα της ισορροπίας μεταξύ ζητήσεως και προσφοράς που επέδρασαν αρνητικά στον πληθωρισμό κατά -,1 εκατοστιαίες μονάδες. Στέγαση Μεταφορές Εκπαίδευση Εστίαση Τρόφιμα-Ποτά Γράφημα 2. Ετήσιες Μεταβολές Τιμών Ανά Κατηγορία Προϊόντων Κατά το Τρέχον Έτος Υγεία -8,% -6,% -4,% -2,%,% 2,% 4,% 6,% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat Ελλάδα Εναρ. Πληθωρισμός με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές Ζώνη του Ευρώ Πρώτον, από τον Ιούλιο και μετά παρατηρείται στην Ελλάδα επιβράδυνση του ρυθμού του αποπληθωρισμού από -2,3% κατά μέσο όρο στο πρώτο εξάμηνο (ετήσια μεταβολή) σε -,9% τον Οκτώβριο του 215. Η εξέλιξη αυτή συνιστά την άμεση συνέπεια της αναδιατάξεως των συντελεστών του φόρου προστιθεμένης αξίας σε ένα σχετικά ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Σε ορισμένες μάλιστα ομάδες αγαθών και υπηρεσιών, όπως «Τρόφιμα-Ποτά» και «Εστίαση-Καταλύματα» παρατηρήθηκε αύξηση των τιμών, σε ετήσια βάση, που ενισχύθηκε περαιτέρω τον Οκτώβριο 215, εξαιτίας της αυξήσεως του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία από το συγκεκριμένο μήνα. Η επίπτωση των νέων φορολογικών επιβαρύνσεων στη χώρα μας αποτυπώνεται ανάγλυφα στο Γράφημα 1, όπου παρατηρείται σημαντικά αποκλίνουσα πορεία ανάμεσα στον ρυθμό μεταβολής του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΓΔΤΚ) που συμπεριλαμβάνει την επίπτωση των αλλαγών στους φορολογικούς συντελεστές και του δείκτη τιμών με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές που δημοσιεύει η Eurostat για την Ελλάδα. Ο ρυθμός μεταβολής του πρώτου δείκτη, που περιλαμβάνει την επίπτωση της αύξησης του ΦΠΑ, ακολουθεί έντονη ανοδική τάση ενώ ο έτερος διαγράφει αντίστροφη πορεία. Αντίστοιχο φαινόμενο είχε παρατηρηθεί και το 21 όταν είχαν και πάλι υπάρξει σημαντικές αυξήσεις των Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Αύγουστος-Οκτώβριος Ιανουάριος-Ιούλιος Παράλληλα, αρνητική επίδραση εξακολουθούν να ασκούν οι τιμές της βενζίνης (-,95) και του πετρελαίου θερμάνσεως (-,7) στον ΓΔΤΚ τον Οκτώβριο. Η προσδοκώμενη διατήρηση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς σε χαμηλά επίπεδα στα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει βασικό προσδιοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη του ΓΔΤΚ. Τούτο συνδέεται με το γεγονός η υποτονική αύξηση της παγκόσμιας ζητήσεως- λόγω κυρίως της επιβραδύνσεως του ρυθμού αναπτύξεως της κινεζικής οικονομίας- αδυνατεί να καλύψει την σχετικώς υψηλή προσφορά πετρελαίου από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες στο πλαίσιο της στρατηγικής του ΟΠΕΚ. Τρίτον, η πορεία του ρυθμού μεταβολής του ωριαίου κόστους εργασίας επανήλθε σε αρνητικό έδαφος μετά την προσωρινή αύξησή του κατά το δεύτερο εξάμηνο του 214 (Γράφημα 3). Λειτουργεί συνεπώς, μαζί με τις τιμές ενέργειας, ως πρόσθετος παράγοντας αποπληθωρισμού κόστους. Λαμβάνοντας υπόψη την αδυναμία προκλήσεως πληθωριστικών πιέσεων και από την πλευρά της ζητήσεως θα πρέπει να αναμένουμε τη διατήρηση του αποπληθωριστικού περιβάλλοντος, τουλάχιστον στο βραχύ χρονικό ορίζοντα. Η συγκράτηση του κόστους εργασίας συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα του ποσοστού απασχόλησης, ακόμη και μετά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων τον Ιούλιο.

2 Ιαν-9 Μαϊ-9 Σεπ-9 Ιαν-1 Μαϊ-1 Σεπ-1 Ιαν-11 Μαϊ-11 Σεπ-11 Ιαν-12 Μαϊ-12 Σεπ-12 Ιαν-13 Μαϊ-13 Σεπ-13 Ιαν-14 Μαϊ-14 Σεπ-14 Ιαν-15 Μαϊ-15 Σεπ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Συγκεκριμένα, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 1,9% σε ετήσια βάση τον Αύγουστο 215, ενώ ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 6,2% αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 24,6% τον Αύγουστο, με βάση τα εποχικώς διορθωμένα στοιχεία, έναντι 24,9% τον Ιούλιο 215 και 26,2% τον Αύγουστο % 1% 5% % -5% -1% -15% Πηγή: Eurostat Βιομηχανική Παραγωγή: Ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας αυξήθηκε κατά 2,8% τον Σεπτέμβριο 215 (Αύγουστος 215: +4,5%), σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 4,3% τον Σεπτέμβριο 214, λόγω κυρίως της αύξησης των εξαγωγών σημαντικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 3. Ωριαίο Ονομαστικό Κόστος Εργασίας Γράφημα 4. Μεταποιητική Παραγωγή και Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία 1% -5% -1% -15% -2% Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής τον Σεπτέμβριο 215, οφείλεται στην επιτάχυνση της παραγωγής της μεταποίησης (+2,6%) κυρίως λόγω της εξαγωγικής ζήτησης αγαθών εκτός των καυσίμων, στη συνεχιζόμενη αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (+6,3%), που προήλθε κυρίως από την μείωση της εισαγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, την αύξηση της παροχής νερού (+2,1%). Αντίθετα, αρνητικά επέδρασε η μείωση της παραγωγής των ορυχείων και των μεταλλίων (-4,4%). Η θετική πορεία της ελληνικής βιομηχανίας στο πρώτο τετράμηνο του 215 συνεχίσθηκε τον Σεπτέμβριο και Αύγουστο παρά τις αρνητικές 5% % συνθήκες ρευστότητας, που ωστόσο φαίνεται ότι έπληξαν τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια σε επίπεδο εννεάμηνου 215, η μεταποιητική παραγωγή αυξήθηκε κατά 1,2%, σε ετήσια βάση, έναντι ανόδου κατά,7% στο αντίστοιχο διάστημα του 214. Επισημαίνεται ότι βασικοί κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας εξακολουθούν να παρουσιάζουν σημαντική αύξηση της παραγωγής, καθώς κατόρθωσαν να στρέψουν σημαντικό μέρος της στην εξωτερική αγορά. Γενικά, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι φαίνεται να έχουν μικρότερη επίπτωση στην ελληνική οικονομία από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Από την ανάλυση των κλάδων της μεταποιητικής βιομηχανίας προκύπτει ότι έξι βασικοί κλάδοι έχουν επιτύχει να υψώσουν την παραγωγή τους πάνω από το επίπεδο του 21 (21=1), ενώ τέσσερις άλλοι κινούνται πλησίον του 1, κατά τον Σεπτέμβριο του 215. Συμβολή κλάδων στη μεταβολή της μεταπoίησης Ιανουάριος- Κλάδοι (σε εκατ.μονάδες) Σεπτέμβριος 215 Βασικά μέταλλα,54 Καπνός,44 Φαρμακοβιομηχανία,3 Ποτά,23 Ηλεκτρονικά προϊόντα,22 Διυλιστήρια,19 Πλαστικοβιομηχανία,15 Ηλεκτρολογικός εξοπλισμός,13 Χημική βιομηχανία,11 Χαρτοβιομηχανία,9 Άλλες μεταπ. δραστ/τες,4 Λοιπός εξοπλισμός μεταφορών,2 Κλωστοϋφαντουργία,2 Μηχανήματα,1 Έπιπλα, Βυρσιδεψία -,4 Οικοδομήσιμη ξυλεία -,4 Μηχανοκίνητα οχήματα -,5 Τρόφιμα -,7 Εκτυπώσεις -,8 Τσιμεντοβιομηχανία -,15 Είδη ένδυσης -,18 Κατ. μεταλλικών προ/των -,25 Επισκευή και εγκατ.μηχ/των -,43 Σύνολο μεταποίησης 1,13 Ειδικότερα: (α) Ο δείκτης παραγωγής στον κλάδο των τροφίμων ανήλθε τον Σεπτέμβριο 215 στις 13,4 μονάδες σημειώνοντας ετήσια άνοδο,8%. (β) Ο κλάδος της καπνοβιομηχανίας ανήλθε στις 125,8 μονάδες με άνοδο 11,4%. (γ) Η παραγωγή διυλιστηρίων διαμορφώθηκε στις 132,9 μον. (με άνοδο 6,2%, (δ) ο κλάδος της χημικής βιομηχανίας στις 13,2 μον. με 2

3 άνοδο 4,6%, (ε) της χαρτοποιίας στις 14,9 μον. με άνοδο 3,7% και (στ) ο κλάδος των ηλεκτρονικών προϊόντων ανήλθε στις 16,6 μον. με αύξηση 38,3%. Σε επίπεδο εννεαμήνου άνω των 1, μονάδων βάσης κινούνται οι βασικοί κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας με σημαντική εντός της κρίσης εξαγωγική δραστηριότητα, όπως των βασικών μετάλλων (18,9 μον. με ετήσια αύξηση 6,7%), της φαρμακοβιομηχανίας (12,1 με αύξηση 5,5%), της καπνοβιομηχανίας (115,9 μον. με αύξηση 24,8%), των παραγώγων πετρελαίου (115,7 μον. με οριακή αύξηση,9% και των ηλεκτρονικών προϊόντων (127,2 μον. με αύξηση 34,9%) Η εικόνα της Βιομηχανίας εκτιμάται ότι θα βελτιωθεί στους επόμενους μήνες, όπως ο υποδεικνύει ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών (ΙΟΒΕ), που αυξήθηκε περαιτέρω τον Οκτώβριο 215 στις 81,2 μονάδες, έναντι 78,8 και 67,4 μον. τον Σεπτέμβριο και Αύγουστο 215. Παράλληλα, το ισοζύγιο των εκτιμήσεων για την εξαγωγική δραστηριότητα στο επόμενο τρίμηνο ήταν θετικό τον Σεπτέμβριο (+11,7) όπως και τον Αύγουστο (+14,3), έναντι του αρκετά αρνητικού τον Ιούλιο (-8,4) και του οριακά θετικού τον Δεκέμβριο 214 (+,5). Σημαντική ήταν και η αύξηση του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) τον Οκτώβριο 215 στις 47,3 μονάδες, έναντι των 43,3 τον περασμένο Σεπτέμβριο. Όσον αφορά στη συμβολή των επιμέρους κλάδων στην αύξηση του συνόλου της μεταποίησης (βλ. Πίνακα) κατά σειρά σημασίας τον Σεπτέμβριο 215, σημειώνεται η σημαντική συμβολή του κλάδου των βασικών μετάλλων, ακολουθούμενος από την καπνοβιομηχανία, την φαρμακοβιομηχανία, την ποτοποιία και τα ηλεκτρονικά προϊόντα. Οι εμπορευματικές συναλλαγές: Η εξωτερική προσαρμογή στις εμπορευματικές συναλλαγές συνεχίσθηκε και τον Σεπτέμβριο 215 με αισθητά όμως ασθενέστερο ρυθμό. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο 12-μηνος ρυθμός αύξησης των εξαγωγών (χωρίς τα καύσιμα) επιβραδύνθηκε στο 1,9% τον Σεπτέμβριο 215, από τις σημαντικές αυξήσεις 7,2% και 7,9% τον Αύγουστο και Ιούλιο Γράφημα 5. Εμπορικό Ισοζύγιο, Ιανουάριος-Σεπτέμβριος (σε δισ.) 8,5 7,9 5,7 12,5 12,2 13,6-22,4-13, -11,7 Εισαγωγές Καυσίμων Εξαγωγές Καυσίμων -24,1-23,6-8, Ισοζύγιο χωρίς καύσιμα, δεξ,άξονας Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Εισαγωγές χωρίς καύσιμα Εξαγωγές χωρίς καύσιμα Ισοζύγιο με καύσιμα, δεξ,άξονας Σε επίπεδο τριμήνου, οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν σημαντικά κατά 5,6% στο τρίτο τρίμηνο 215, σε ετήσια βάση, έναντι οριακής ανόδου κατά,5% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 214, ενώ σημαντική αύξηση του ρυθμού αύξησης των εξαγωγών παρατηρήθηκε και στο εννεάμηνο 215, καθώς οι εξαγωγές χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκαν κατά 11,1%, έναντι μείωσης κατά 2,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 214. Η θετική εξέλιξη των εισπράξεων από εξαγωγές (χωρίς τα καύσιμα) στο εννεάμηνο 215 προέρχεται κυρίως από τους βασικούς κλάδους της ελληνικής βιομηχανίας και αφετέρου από τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Σημειώνεται ότι το διεθνές περιβάλλον διάκειται ευνοϊκά προς τις εξαγωγές αγαθών (όσο και υπηρεσιών), λόγω στην αυξημένης διεθνούς ζήτησης και των χαμηλών τιμών του πετρελαίου. Η ανταγωνιστικότητα με βάση το κόστος εργασίας βελτιώθηκε κατά 4,5% στο πρώτο τρίμηνο του 215 σε ετήσια βάση και με βάση τις τιμές κατά 7,%. Κατά συνέπεια οι δείκτες ανταγωνιστικότητας για το κόστος εργασίας έγκειται στο επίπεδο του 2, ενώ για τις τιμές η ανταγωνιστικότητα υπερβαίνει κατά 6% την τιμή του 2. Σημειώνεται ότι η αύξηση των εξαγωγών, χωρίς τα καύσιμα, κατευθύνθηκε περισσότερο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (+13,4%) και ακολούθησαν οι εξαγωγές προς τις τρίτες χώρες (+6,8%), με αποτέλεσμα το 66,7% των εξαγωγών αυτών να απορροφάται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι του 33,3% των εξαγωγών που καλύπτουν οι τρίτες χώρες. Γενικά το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε το 215 άνοδο. Αντίθετα, οι εξαγωγές (μαζί με τα καύσιμα) μειώθηκαν σημαντικά κατά 13,% τον Σεπτέμβριο 215 (Αύγουστος 215: -8,2%), έναντι υποχώρησης κατά 7,6% τον Σεπτέμβριο 214, εξαιτίας της πτώσης των εξαγωγών πετρελαιοειδών (ορυκτέλαιων και άλλων προϊόντων διύλισης) από τα ελληνικά διυλιστήρια κατά 37,6%. Σε επίπεδο εννεάμηνου 215, οι εξαγωγές μαζί με τα πετρελαιοειδή μειώθηκαν κατά 4,4% στο εννεάμηνο 215, έναντι παραπλήσιας μείωσης κατά 3,8% στο εννεάμηνο 214, αφού οι εξαγωγές των πετρελαιοειδών παρουσίασαν κάθετη πτώση κατά 28,1%, έναντι μείωσης κατά 6,3% στο αντίστοιχο διάστημα του % 3% 2% 1% % -1% -2% -3% -4% Γράφημα 6. Κλάδοι Εξαγωγών, Ιανουάριος-Αύγουστος 215 % ετήσιες μεταβολές 6,2% Τρόφιμα 2,7% Ποτά /Καπνός 4,4% Πρώτες Ύλες -27,2% Πηγή: ΠΣΕ-ΚΕΕΜ, Ανάλυση επί των εκτιμήσεων μηνός της ΕΛΣΤΑΤ 2,9% 14,8% Καύσιμα Χημικά Βιομ. Είδη 18,% Μηχα νήματα 3

4 Ιουν-11 Σεπ-11 Δεκ-11 Μαρ-12 Ιουν-12 Σεπ-12 Δεκ-12 Μαρ-13 Ιουν-13 Σεπ-13 Δεκ-13 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Σεπ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Αναφορικά με τις εξαγωγές ανά κλάδο, στο εννεάμηνο 215, μόνο ο κλάδος των πετρελαιοειδών υπέστη πτώση (-28,1%), ενώ οι λοιποί κλάδοι αύξησαν τις εξαγωγές σε σχέση με πέρυσι, με πρώτο τον κλάδο του ελαιολάδου (+24,3%) και έπονται τα μηχανήματα (+18%), τα βιομηχανικά προϊόντα (+14,3%), τα ποτά-καπνός (+2,7%) και τα χημικά προϊόντα (+2,9%) και οι εξαγωγές τροφίμων (+6,2%) Σημαντικά καθοδικές πιέσεις δέχθηκαν οι πληρωμές για εισαγωγές, λόγω των αρνητικών εξελίξεων στην εγχώρια ζήτηση στο τρίτο τρίμηνο του 215. Ειδικότερα, οι εισαγωγές (χωρίς τα καύσιμα), μειώθηκαν κατά 3,4%, τον Σεπτέμβριο 215, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 14,7% στον αντίστοιχο μήνα του 214, ενώ (με τα καύσιμα) η συνολική αξία των εισαγωγών μειώθηκε σημαντικά κατά 18,3%, έναντι αύξησης κατά 7,8% τον Σεπτέμβριο του 214. Σε επίπεδο εννεάμηνου οι εισαγωγές (χωρίς τα καύσιμα) μειώθηκαν σωρευτικά κατά 2,%, έναντι αύξησης κατά 7,7% στην αντίστοιχη περίοδο του 214, ενώ με τα καύσιμα οι ελληνικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,9%, έναντι μικρής αύξησης κατά 1,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 214. Σημειώνεται ότι οι εισαγωγές καυσίμων, που περιλαμβάνουν κυρίως το αργό πετρέλαιο, σημείωσαν στο εννεάμηνο 215 κάθετη πτώση κατά 29,1%, έναντι μείωσης κατά 6,3% στο αντίστοιχο διάστημα ου 214, ενώ η μείωση των εισαγωγών χωρίς τα καύσιμα αναφέρεται στην αύξηση των πληρωμών για εισαγωγές πρώτων υλών και ενδιαμέσων αγαθών. Η σημαντική πτώση των εισαγωγών με τα καύσιμα (- 1,9%) στο εννεάμηνο 215, σε ετήσια βάση, σε συνάρτηση με την αισθητά μικρότερη μείωση των εξαγωγών με τα καύσιμα (-4,4%), ελάττωσε σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών κατά 19,3%, έναντι διόγκωσής του κατά 8,3% στο αντίστοιχο διάστημα του 214. Παράλληλα, το εμπορικό ισοζύγιο χωρίς τα καύσιμα μειώθηκε επίσης κατά 15,5% στο εννεάμηνο 215, έναντι αύξησης κατά 2,% στο αντίστοιχο διάστημα του 214. Προστιθέμενη Αξία στις Εμπορεύσιμες Δραστηριότητες: Η σημαντική αύξηση των εξαγωγών του κλάδου των τροφίμων-ποτών, βιομηχανικών και χημικών προϊόντων και μηχανημάτων, που σημειώθηκε στο εννεάμηνο 215, καθώς και η άνοδος που συντελείται κατά το 215 στον κλάδο του τουρισμού, αποτελούν παράγοντες που προοιωνίζονται την περαιτέρω αύξηση της προστιθεμένης αξίας των εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών στη συνολική προστιθέμενη αξία της οικονομίας. Σημειώνεται ότι η ποσοστιαία αναλογία της προστιθέμενη αξία των εμπορευσίμων προϊόντων (ΕΛΣΤΑΤ), στη συνολική προστιθέμενη αξία της οικονομίας αυξάνεται μονοτονικώς από το 21, με αποτέλεσμα την αύξηση του μεριδίου των εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών στη συνολική προστιθέμενη αξία της οικονομίας από 48,8% το 29 σε 53,4% το 214. Η ανακατανομή των πόρων προς τον τομέα των εμπορεύσιμων δραστηριοτήτων, εφόσον συνεχισθεί θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στην ελληνική οικονομία σε όρους παραγωγικότητας και επομένως ανταγωνιστικότητας σε δραστηριότητες που αντιμετωπίζουν τον διεθνή ανταγωνισμό. Στις συνθήκες υφέσεως και υποχώρησης της εγχώριας ζήτησης, η στροφή προς τις διεθνείς αγορές έχει προσφέρει στις εγχώριες επιχειρήσεις ευκαιρίες βραχυπρόθεσμης διεξόδου και εδραίωσης στη διεθνή αγορά. Πωλήσεις Νέων Επιβατηγών Αυτοκινήτων: Σε επίπεδο δεκαμήνου, οι νέες εγγραφές επιβατικών αυτοκινήτων ανήλθαν σε 8.96 από στο αντίστοιχο εννεάμηνο του 214, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 14,1%, έναντι πάντως μεγαλύτερης αυξήσεως κατά 3,2% στην αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Σημαντική ήταν και η άνοδος του κύκλου εργασιών στον κλάδο των αυτοκινήτων, καθώς στο πρώτο εξάμηνο 215 αυξήθηκε περαιτέρω κατά 14,3%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 21,5% στο αντίστοιχή περίοδο του % 4% 2% % -2% -4% -6% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 7. Πωλήσεις νέων ΙΧ Αυτοκινήτων (% ετήσια μεταβολή) 6 month mov.avg. Σημειώνεται ότι ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στον κλάδο των αυτοκινήτων (ΙΟΒΕ) ανέκαμψε και τον Οκτώβριο φθάνοντας στις 97,2 μονάδες από 84,6 τον Σεπτέμβριο και 8,2 τον Ιούλιο 215. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις για τις πωλήσεις αυτοκινήτων της επομένης περιόδου βελτιώθηκαν τον Οκτώβριο 215 έναντι του Σεπτεμβρίου. Η άνοδος του αριθμού των επιβατικών αυτοκίνητων, που ανυπερθέτως θα σημειωθεί και το 215, οφείλεται και στη ζήτηση από τις εταιρείες ενοικιάσεων αυτοκινήτων προκειμένου να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη τουριστική κίνηση του

5 Μετά από μια περίοδο έντονης οικονομικής αστάθειας στις διεθνείς αγορές και εν μέσω ανησυχιών για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, οι αγορές έχουν αρχίσει να κινούνται σε ηπιότερους ρυθμούς μεταβλητότητας, καθώς τα μακροοικονομικά δεδομένα φανερώνουν καθησυχαστικές ενδείξεις. Οι αναδυόμενες οικονομίες, ενώ εμφανίζουν σημεία αδυναμίας δεν είναι ικανές υπό τις παρούσες συνθήκες, να οδηγήσουν την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Η πορεία του σύνθετου δείκτη οικονομικής συγκυρίας, που καταρτίζει το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IIF), μαρτυρεί την αδυναμία των συγκεκριμένων οικονομιών τόσο σε γενικό, όσο και σε γεωγραφικό επίπεδο. Η αδυναμία είναι εντονότερη σωρευτικά από την αρχή του έτους, στην περιοχή της Ασίας Ο σύνθετος οικονομικός δείκτης συγκυρίας (coincident indicator) του IIF Πηγή: IIF, ALPHA BANK Research EMCI EM ASIA LATAM Οι εισροές κεφαλαίων προς τις αναδυόμενες αγορές έχουν αποδυναμωθεί σε μεγάλο βαθμό το 215, μετά από μια σημαντική μείωση, που κατέγραψαν το 214, γεγονός που αποτυπώνεται άλλωστε στις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η επιβράδυνση των κεφαλαιακών εισροών αποτελεί συνέχεια της καθοδικής πορείας που εκδηλώθηκε σταδιακά από τον Απρίλιο του 212. Οι παράγοντες που έχουν οδηγήσει στη μείωση των επενδυτικών κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές, εστιάζονται στην παρατεταμένη επιβράδυνση των αναπτυξιακών ρυθμών στις εν λόγω οικονομίες, στην αβεβαιότητα για την μελλοντική πορεία της οικονομίας της Κίνας, καθώς και των συνεχιζόμενων ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις που θα επιφέρει η απόφαση της Fed να αυξήσει τα επιτόκια στις ΗΠΑ. Θα πρέπει να τονισθεί, ότι το στοιχείο του αποπληθωρισμού είναι αρκετά έντονο στην παγκόσμια οικονομία, αφού οι τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων, οι οποίες όπως όλα υποδεικνύουν θα συνεχίσουν να διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα και σε ορισμένες περιπτώσεις θα κινηθούν ακόμα χαμηλότερα των σημερινών επιπέδων. Ως εκ τούτου, οι Κεντρικές Τράπεζες ανά τον κόσμο θα βρίσκονται σε επαγρύπνηση για στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας στις χώρες τους, μέσω πολιτικών νομισματικής επέκτασης. Ωστόσο, στην παρούσα συγκυρία, τα καλύτερα των προσδοκώμενων στοιχείων για την αγορά εργασίας τον Οκτώβριο στις ΗΠΑ, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η άνοδος του βασικού επιτοκίου της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (Fed) στη συνεδρίασή του Δεκέμβριου είναι σχεδόν ειλημμένη. Τα μέλη της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Fed μπορούν πλέον να δικαιολογήσουν την απόφαση ανόδου των επιτοκίων, αφού οι νέες θέσεις εργασίας πλην του γεωργικού τομέα (nonfarm payrolls) κατέγραψαν τη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο από τον Δεκέμβριο του 214, το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε σε μηνιαία βάση κατά,1% στο 5,%, ενώ οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν τον Οκτώβριο με τον ταχύτερο ρυθμό αύξησης από τον Αύγουστο του 29 κατά 2,5%, έναντι 2,2% της προηγούμενης μέτρησης Unemployment Rate (%) Fed Funds Rate (%) PCE Price Index (yoy %) Πηγή: Bloomberg, Alpha Bank Economic Research Στις ΗΠΑ, σταδιακά επιβεβαιώνεται η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, καθώς η οικονομία πλησιάζει το επίπεδο της πλήρους απασχολήσεως. Ο πληθωρισμός (PCE price index) συνεχίζει να κινείται μακριά από τον στόχο του 2,% που έχει θέσει η Fed, αλλά η τελευταία ελπίζει ότι η ενίσχυση των μισθών και της απασχόλησης θα συνοδευθεί με άνοδο των τιμών. Η Fed με τη ρητορική της ξεκαθάρισε ότι τάσσεται υπέρ μιας νομισματικής πολιτικής η οποία προσδιορίζεται από τα δεδομένα για την οικονομία στοιχεία. Υπάρχουν λοιπόν, σοβαρές ενδείξεις ότι πλησιάζει ο χρόνος επαναφοράς στην κανονική νομισματική πολιτική. 5

6 Εάν τα στοιχεία από την αγορά εργασίας τον Νοέμβριο κινηθούν εξίσου ικανοποιητικά με τον Οκτώβριο, τότε η άνοδος των επιτοκίων τον Δεκέμβριο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς μια καθυστέρηση θα θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της Ομοσπονδιακής Τραπέζης. ΗΠΑ Αγορά εργασίας Το ποσοστό ανεργίας συνέχισε την καθοδική πορεία, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 215 και διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στο 5,%, από 5,1% τον Σεπτέμβριο. Η σημαντική αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας από τις αρχές του έτους έχει οδηγήσει τον μέσο όρο δεκαμήνου του τρέχοντος έτους στο 5,3% έναντι 6,2% την περίοδο Ιαν.- Οκτ.214, ενώ την τελευταία φορά που το ποσοστό ανεργίας ανερχόταν σε 5,% ήταν προ κρίσης, τον Απρίλιο του 28. Τα παραπάνω στοιχεία δεικνύουν ότι η αγορά εργασίας βρίσκεται πολύ κοντά στο επίπεδο πλήρους απασχόλησης. Το γεγονός αυτό πιστοποιείται και από την περαιτέρω άνοδο των μέσων ωριαίων και εβδομαδιαίων αποδοχών σε ετήσια βάση, κατά 2,5% και 2,2% αντίστοιχα. Πρόκειται για την ταχύτερη άνοδο των μέσων ωριαίων αποδοχών από τον Ιούλιο του 29, αν και υπολείπεται του ρυθμού που επικρατούσε πριν την κρίση, όταν εκινείτο άνω του 3%. Η συγκρατημένη άνοδος των αποδοχών οφείλεται εν μέρει στη χαμηλή ποσοστιαία αναλογία του εργατικού δυναμικού προς τον ενεργό πληθυσμό, η οποία παρέμεινε αμετάβλητη στο 62,4% τον Οκτώβριο, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτ Επιπλέον, οφείλεται κυρίως και στο γεγονός ότι, παρότι μειώθηκε το ποσοστό αυτών που απασχολούνται μερικώς ενώ θα επιθυμούσαν να έχουν πλήρη απασχόληση (Οκτώβριος: 9,8%, Σεπτέμβριος: 1,%), παραμένει αρκετά υψηλότερο από το αντίστοιχο προ κρίσης (μέσος όρος 27: 8,3%). Συνολικά, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας δείχνουν σημεία σημαντικής βελτίωσης και πλέον θεωρείται από πολλούς ότι έχει απαλειφθεί και ο τελευταίος λόγος που συγκρατούσε την Ομοσπονδιακή Τράπεζα από το να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο τον Δεκέμβριο. Έτσι, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα επόμενα στοιχεία για την ανεργία και την απασχόληση, τα οποία αφορούν τον Νοέμβριο και θα δημοσιευθούν στις 4 Δεκεμβρίου, λίγες ημέρες πριν την συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (15-16 Δεκεμβρίου). Έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε σημαντικά, στα $4,8 δισ. τον Σεπτέμβριο από $48, δισ. τον Αύγουστο, διαμορφούμενο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 7 μηνών. Σε μηνιαία βάση οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 1,6%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,8%. Ειδικότερα, σημειώθηκε σημαντική πτώση στις εισαγωγές πετρελαιοειδών, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε $13,8 δισ. τον Σεπτέμβριο, το χαμηλότερο από τον Μάϊο του 24. Στο εννεάμηνο του 215, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε $394,9 δισ., αυξημένο κατά 3,9% σε σχέση με το αντίστοιχο του 214 ($38,1 δισ.). Εντούτοις, σε ετήσια βάση, το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε κατά 5,5% που οφείλεται στην ελάττωση των εισαγωγών, κατά 4,%, που υπερκέρασε τη μείωση των εξαγωγών (3,7%). Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit παρέμεινε στις 55, μονάδες τον Οκτώβριο. Το επίπεδο αυτό είναι το χαμηλότερο των τελευταίων 4 μηνών αλλά, όντας σταθερό και αρκετά υψηλότερο των 5 μον., δείχνει ότι η οικονομία διατηρεί τον ρυθμό μεγέθυνσης της. Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες, ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες μειώθηκε στις 54,8 μονάδες τον Οκτώβριο από 55,1 μον. τον Σεπτέμβριο, με τον δείκτη να βρίσκεται χαμηλότερα του μέσου όρου από κατασκευής του (μέσος όρος Νοεμ.212-Οκτ.215: 55,8 μον.) και τον κλάδο να αυξάνεται με τον χαμηλότερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Παράλληλα, ο δείκτης PMI Markit στη μεταποίηση ανήλθε στις 54,1 μονάδες τον Οκτώβριο από 53,1 μον. τον Σεπτέμβριο, προοιωνίζοντας ανάκαμψη του κλάδου το 4ο τρίμηνο 215. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Φθινοπωρινές προβλέψεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), δημοσίευσε ( ) τις φθινοπωρινές προβλέψεις της, με βασικό χαρακτηριστικό την προς τα κάτω αναθεώρηση του πληθωρισμού του 216 στη ΖτΕ σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις του Μαΐου, εξαιτίας των συνεχιζόμενων χαμηλών τιμών της ενέργειας. Αναλυτικότερα, εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 1,% το 216, ενώ τον Μάϊο 6

7 εκτιμάτο σε 1,5%. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η προς τα κάτω αναθεώρηση του πληθωρισμού στη Γερμανία για το 216, από 1,8% που προεβλέπετο τον Μάϊο, στο 1,%. Αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη, αναμένεται άνοδος του ΑΕΠ της ΖτΕ το 215 με ρυθμό 1,6%, ο οποίος είναι ελαφρώς υψηλότερος σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις (1,5%), ενώ αναθεωρήθηκε προς τα κάτω και ο ρυθμός μεγέθυνσης για το 216, από 1,9% που προβλέπετο τον Μάιο σε 1,8%. Όπως αναφέρεται στη συνοδευτική Έκθεση, η προς τα πάνω αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης για το 215 οφείλεται στη θετική συμβολή παροδικών παραγόντων όπως η χαμηλή τιμή του πετρελαίου, το σχετικά ασθενές ευρώ και η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Επιπλέον αναφέρεται ότι, το 215 η ανάπτυξη στη ΖτΕ είναι ανθεκτική και διαχέεται στις περισσότερες οικονομίες χωρίς να παρατηρείται σύγκλιση ανάμεσα στις επιμέρους οικονομίες, κάτι που υποσημείωσε και η ΕΚΤ στο πρόσφατο Economic Bulletin ( ). Είναι χαρακτηριστικό ότι, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 215 αναθεωρήθηκε προς τα πάνω για τις περισσότερες οικονομίες της ΖτΕ, ενώ στην Ελλάδα αναθεωρήθηκε προς τα κάτω και μάλιστα σημαντικά (εαρινές προβλέψεις:,5%, φθινοπωρινές προβλέψεις: -1,4%) και ακόμη περισσότερο για το 216 (εαρινές προβλέψεις: 2,9%, φθινοπωρινές προβλέψεις: -1,3%). Επίσης, η ΕΕ σημειώνει ότι η ανάπτυξη στη ΖτΕ παραμένει σε χαμηλό επίπεδο και ότι, προκειμένου να εδραιωθεί και να ενδυναμωθεί η ανάκαμψη απαιτείται υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική, ενίσχυση των επενδύσεων και υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Ως κίνδυνοι για την ανάκαμψη της ΖτΕ αναφέρονται: i) η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί με τον χαμηλότερο ρυθμό από το 29, ii) οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και iii) η προσφυγική κρίση που χρήζει διαχείρισης και θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά βραχυπρόθεσμα αλλά θα συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, αναφορικά με τις χρηματοοικονομικές συνθήκες, η ΕΕ επισημαίνει ότι συνεχίζουν να είναι ευνοϊκές, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να έχουν μειωθεί. Σημειώνεται ότι, οι προβλεπόμενος ρυθμός μεγέθυνσης της ΖτΕ το 216 και 217 συμπίπτει με τις αντίστοιχες πρόσφατες προβλέψεις του ΟΟΣΑ ( ) που προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της ΖτΕ κατά 1,5% το 215. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 53,9 μονάδες τον Οκτώβριο από 53,6 μον. τον Σεπτέμβριο. Η άνοδος του δείκτη οφείλεται στην αύξηση των επιμέρους δεικτών για τις υπηρεσίες (54,1 μον. τον Οκτώβριο από 53,7 μον. τον Σεπτέμβριο) και τη μεταποίηση (52,3 μον. τον Οκτώβριο από 52, μον. τον Σεπτέμβριο). Αντιθέτως, ο δείκτης για τις λιανικές πωλήσεις υποχώρησε στις 51,3 μον. τον Οκτώβριο από 51,9 μον. το Σεπτέμβριο. Η άνοδος του ενοποιημένου δείκτη φανερώνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ, το 4ο τρίμηνο 215 συνεχίζεται με σταθερό, αλλά χαμηλό ρυθμό (,4% τριμηνιαία βάση). Σε επίπεδο χώραςμέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη Γερμανία αυξήθηκε οριακά στις 54,2 μον. τον Οκτώβριο από 54,1 μον. τον Σεπτέμβριο. Η αύξηση του δείκτη αποδίδεται στην άνοδο του υποδείκτη υπηρεσιών, ο οποίος διαμορφώθηκε στις 54,5 μον. τον Οκτώβριο, έναντι 54,1 μον. τον Σεπτέμβριο. Θετική έκπληξη απετέλεσαν τα στοιχεία του δείκτη PMI Markit στη Γαλλία. Συγκεκριμένα, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ανήλθε στις 52,6 μον. τον Οκτώβριο έναντι 51,9 μονάδων τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα να σημειώσει υψηλό τετραμήνου. Η αύξηση προήλθε εξ ολοκλήρου από την άνοδο του υποδείκτη υπηρεσιών ο οποίος αναπτύσσεται, αλλά αδυνατεί να επανακτήσει τον μέσο μακροχρόνιο ρυθμό μεταβολής του και να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάκαμψη της οικονομίας. Οι λιανικές πωλήσεις, παρότι σημείωσαν αύξηση για πρώτη φορά μετά από τρεις μήνες, παραμένουν σχετικά αδύναμες. ΚΙΝΑ Το εμπορικό ισοζύγιο της Κίνας παρουσίασε το υψηλότερο πλεόνασμα από το 1995, καθώς οι εισαγωγές υποχώρησαν με μεγαλύτερο ρυθμό σε σχέση με τις εξαγωγές. Ωστόσο, η συνέχιση της υποχώρησης των εισαγωγών και των εξαγωγών δεν αποτελεί θετική ένδειξη για τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας, καθώς δείχνει ότι η εγχώρια και η εξωτερική ζήτηση είναι αδύναμες. Η ανάπτυξη στην Κίνα αυξήθηκε κατά 6,9% στο 3 ο τρίμηνο 215 (χαμηλό από το 1 ο τρίμηνο 29), έναντι 7,% στο 2 ο και στο 1 ο τρίμηνο 215 και ο στόχος της κυβέρνησης για το σύνολο του 215 είναι 7,%. Η κυβέρνηση, στην πρόσφατη συνάντηση της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, έθεσε ως στόχο για το ρυθμό ανάπτυξης όχι χαμηλότερα του 6,5% για την πενταετία , ώστε να επιτευχθεί ο διπλασιασμός του κατά κεφαλήν εισοδήματος το 22 έναντι του 21. Συγκεκριμένα στοιχεία για την ανάπτυξη των επομένων ετών αναμένεται να ανακοινωθούν τον Μάρτιο 216, που θα εγκριθεί το 13 ο πενταετές σχέδιο για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας, από το ανώτατο νομοθετικό σώμα. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το 216 ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι 6,3% και η ΕΕ με τον 7

8 ΟΟΣΑ σε 6,5%. Αναφορικά με τον εξωτερικό τομέα, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε στα $61,6 δισ. τον Οκτώβριο, ήτοι χαμηλότερα των προβλέψεων, έναντι $6,3 δισ. τον Σεπτέμβριο και $45,4 δισ. τον Οκτώβριο του 214. Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 6,9%, ήτοι χαμηλό τεσσάρων μηνών, έναντι μείωσης 3,7% τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, οι εισαγωγές μειώθηκαν, για δωδέκατο κατά σειρά μήνα κατά 18,8%, με αποτέλεσμα να καταγράψουν χαμηλό οκτώ μηνών, έναντι μείωσης 2,4% τον Σεπτέμβριο, ως αποτέλεσμα της υποχώρησης των τιμών των εμπορευμάτων και των μικρότερων εισαγωγών κάρβουνου, χάλυβα, χαλκού και αλουμίνιου, εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής. Εκτιμάται ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τη λήψη μέτρων για την τόνωση της ανάπτυξης, αν και τμήμα της αγοράς προβλέπει ότι μπορεί να μην προβεί σε μείωση των επιτοκίων τον Δεκέμβριο αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων της ,4 54,5 49,6 6, 6,6 3,1 34,1 Εντούτοις, από τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Οκτωβρίου διακρίνεται ότι τα μέτρα της κυβέρνησης για την τόνωση της ζήτησης δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα. Η υποχώρηση του πληθωρισμού, για δεύτερο στη σειρά μήνα, σε 1,3% τον Οκτώβριο, σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό που αναμενόταν, έναντι 1,6% τον Σεπτέμβριο δείχνει ότι η ζήτηση στην Κίνα εξασθενεί. Η Στατιστική Αρχή της Κίνας απέδωσε τη μείωση του πληθωρισμού στην πτώση των τιμών του χοιρινού, εξαιτίας της αυξημένης προσφοράς, καθώς και στις μειωμένες τιμές των λαχανικών, λόγω των καλών καιρικών συνθηκών. 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε ιστορικά υψηλό επίπεδο (δισ.δολ.ηπα) 58,9 46,5 43, 6,2 6,3 61,6 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Πηγή: Τελωνειακή Αρχή Κίνας Ο πληθωρισμός υποχώρησε σε χαμηλό 5 μηνών Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Πηγή: National Bureau of Statistics of China ΙΑΠΩΝΙΑ Θετική εξέλιξη για την οικονομία της Ιαπωνίας αποτελεί η άνοδος του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Οκτώβριο, καθώς μας προϊδεάζει για συνέχιση της αυξήσεως των λιανικών πωλήσεων που σημειώθηκε τον Σεπτέμβριο και κατά συνέπεια θα επηρεάσει θετικά τον ρυθμό ανάπτυξης στο 4 ο τρίμηνο 215. Στο 3 ο 3μηνο 215 ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται ότι ήταν οριακά αρνητικός, έναντι μείωσης κατά -1,2% στο 2 ο 3μηνο 215. Τα στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ στο 3 ο 3μηνο 215, θα ανακοινωθούν στις 16 Νοεμβρίου. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ανήλθε τον Οκτώβριο στο 41,5, ήτοι υψηλότερο επίπεδο από το αναμενόμενο, λόγω της μειωμένης τιμής της βενζίνης και της αύξησης των προσφερόμενων θέσεων εργασίας. Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο, ο δείκτης ήταν στο 4,6 ως αποτέλεσμα της υποχώρησης των χρηματιστηριακών τιμών, εξαιτίας της επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης στην Κίνα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η κίνηση του δείκτη κάτω από το επίπεδο του 5, φανερώνει την απουσία της αισιοδοξίας από την πλευρά των καταναλωτών για το μέλλον, ωστόσο ο μακροχρόνιος μέσος όρος για την περίοδο υπολογίζεται στο 42, Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης αυξήθηκε και διαμορφώνεται μεταξύ 4 και 42 από τις αρχές του 215 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Πηγή: Japan Cabinet Office Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις αυξήθηκαν κατά $6,9 δισ., ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να παραμείνουν σε θετικό επίπεδο για 78 η εβδομάδα στα $ 31,5 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε , αυξήθηκαν κατά 28.4 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη θέση κατά του ευρώ από τον Ιούνιο

9 Αναμένεται συνέχιση της ανοδικής πορείας των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. 6-Ιαν 6-Φεβ 6-Μαρ 6-Απρ 6-Μαϊ 6-Ιουν 6-Ιουλ 6-Αυγ 6-Σεπ 6-Οκτ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Υποχώρηση σημειώνει στην αρχή της εβδομάδας το ευρώ έναντι του δολαρίου-ηπα. Η σημαντική άνοδος των νέων θέσεων εργασίας που προστέθηκαν στην οικονομία των ΗΠΑ τον Οκτώβριο, ενίσχυσε την πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων τον ερχόμενο μήνα στις ΗΠΑ. Το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι οι νέες θέσεις εργασίας τον Οκτώβριο ανήλθαν στις 271. από 137. τον Σεπτέμβριο, ενώ η αγορά προσδοκούσε ότι θα δημιουργηθούν 18. θέσεις εργασίας. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 9 Νοεμβρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,76 USD/EUR, από 1,144 USD/EUR που ήταν στις 2 Νοεμβρίου. Βάσει της τεχνικής ανάλυσης, η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ΗΠΑ συγκεντρώνει αυξημένη πιθανότητα περαιτέρω εξασθένισης του ευρώ με στόχο την περιοχή των 1,5 δολαρίων. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο κινούμενο στην περιοχή των 1,78 φράγκων. Η διολίσθηση του ευρώ, αναμένεται να πιέσει την ΤτΕλβετίας ώστε να προβεί σε νέα μείωση του καταθετικού της επιτοκίου στην επόμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής στις 1 Δεκέμβριου και ειδικότερα από το -,75% στο -1,25%, προκειμένου να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της. Το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας έχουν καταθέσει στη ΤτΕλβετίας (SNB) αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 6 Νοεμβρίου, στα 42,59 δισ. φράγκα, από 41,25 δισ. φράγκα που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στο παρελθόν, όταν η SNB παρέμβαινε για να υπερασπισθεί το εθνικό νόμισμα είχε καταγραφεί άνοδος των καταθέσεων όψεως. Στερλίνα: Μικτή η εικόνα για τη στερλίνα στις , καθώς καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,575 USD/GBP), ενώ εμφανίζει σταθεροποιητικές ενδείξεις έναντι του ευρώ (,7145 GBP/EUR). Αρνητικά επιδρά στην στερλίνα η επιστολή του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη νέα σχέση της χώρας του με την Ε.Ε ως αφετηρία διαπραγματεύσεων, εν όψει του δημοψηφίσματος (μέχρι το τέλος του 217) για την παραμονή της ή την έξοδο της (Brexit) από την Ε.Ε. Στην περίπτωση εξόδου η ΤτΑγγλίας ενδεχομένως θα αναγκασθεί να διατηρήσει τα χαμηλά της επιτόκια. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των -16,8 επενδυτών τα στοιχεία για την αγορά εργασίας που θα ανακοινωθούν στις 11 Νοεμβρίου. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Αρνητική εικόνα παρουσίασαν σε εβδομαδιαία βάση τα ομόλογα των χωρών της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ), καθώς σημειώθηκαν ρευστοποιήσεις με στόχο την καταγραφή κερδών. Ωστόσο, αναμένεται εκδήλωση αγοραστικού ενδιαφέροντος στα τρέχοντα επίπεδα τιμών, καθώς αξιολογούνται ως ευκαιρία επανατοποθετήσεων. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις ομολογιακές εκδόσεις της περιφέρειας της ΖτΕ. Η αυξημένη ζήτηση από ασιατικά επενδυτικά χαρτοφυλάκια, αναμένεται να συμπαρασύρει το αγοραστικό ενδιαφέρον και άλλων επενδυτών. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 6 Νοεμβρίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα 46,57 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,6 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυμμένων ομολόγων, ύψους 4,4 δισ. και σε πωλήσεις ABS ύψους 88 εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 35 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) της ελληνικής 1ετίας λήξης 225 στις διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 72,46-72,58 ή με απόδοση 7,77%-7,79%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 1-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475% και στις υψηλό 19,27%. Εβδομάδα ρευστοποιήσεων για τα 1-ετή ομόλογα των χωρών της Ζώνης του Ευρώ πλην της Ελλάδος Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα,56,7,73,86,93 1,2 2,61 2,76 1,65 1,8 1,74 1, /11/215 9/11/215 7,73 7,77 Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 1ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 77 μονάδες βάσης από 717 μονάδες βάσης που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Η απόδοση του 9

10 1-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, ανήλθε στο,7%. Η 1-ετία της Πορτογαλίας στις 9 Νοεμβρίου εμφάνιζε απόδοση 2,76%, της Ισπανίας 1,96% και της Ιταλίας 1,8%. Η διαφορά απόδοσης του 1-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, αυξήθηκε οριακά σε εβδομαδιαία βάση, στις 26 μ.β. από 25 μ.β., ενώ του 1-ετούς ιταλικού ομολόγου με το γερμανικό στις 11 μ.β. από 19 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1- ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,35% στις Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμβριος 215), οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα παρουσιάσουν θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 215. Ειδικότερα, σε όλες τις χώρες πλην της ΠΓΔΜ θα επιταχυνθεί ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ το 215, για να ενισχυθεί περαιτέρω το 216 σε όλες τις χώρες, εκτός της Βουλγαρίας. Το 215 τη μεγαλύτερη ανάπτυξη θα παρουσιάσει η Ρουμανία (3,5%) ακολουθούμενη από την ΠΓΔΜ (3,2%) και την Αλβανία (2,7%). Η ανάπτυξη στις οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα προέλθει κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, σε ορισμένες χώρες θα συνεισφέρουν και οι ιδιωτικές επενδύσεις (Ρουμανία, Σερβία, Αλβανία), ενώ στη Βουλγαρία βασικό μοχλό ανάπτυξης θα αποτελέσουν οι εξαγωγές. Η υποχώρηση των τιμών της ενέργειας, αναμένεται να επιδράσει θετικά στην αναπτυξιακή διαδικασία. Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης για το σύνολο των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα ανέλθει στο 2,2% το 215 και στο 2,5% το 216, από 1,% το 214. ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΕΠ (%) 2,8 3,5 4,1 ΑΕΠ (%) 1,5 1,7 1,5 Εναρμονισμένος Πληθωρισμός (%) 1,4 -,4 -,3 Εναρμονισμένος Πληθωρισμός (%) -1,6 -,8,7 Ανεργία (%) 6,8 6,7 6,6 Ανεργία (%) 11,4 1,1 9,4 ΚΥΠΡΟΣ ΣΕΡΒΙΑ ΑΕΠ (%) -2,5 1,2 1,4 ΑΕΠ (%) -1,8,7 1,4 Εναρμονισμένος Πληθωρισμός (%) -,3-1,6,6 Πληθωρισμός (%) 2,1 1,6 3,3 Ανεργία (%) 16,1 15,6 14,6 Ανεργία (%) 18,9 17,7 17,7 ΑΛΒΑΝΙΑ ΠΓΔΜ ΑΕΠ (%) 2,2 2,7 3,3 ΑΕΠ (%) 3,8 3,2 3,5 Εναρμονισμένος Πληθωρισμός (%) 1,6 2, 2,3 Πληθωρισμός (%) -,3,2 1, Ανεργία (%) 17,9 17,5 16,9 Ανεργία (%) 28, 27, 25,7 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοέμβριος 215 Ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα το 215 και θα είναι αρνητικός στη Ρουμανία, την Κύπρο και τη Βουλγαρία, ενώ το 216 αναμένεται να παραμείνει αρνητικός μόνο στη Ρουμανία. Οι Κεντρικές Τράπεζες, θα συνεχίσουν τη μείωση των βασικών τους επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός θα παραμείνει χαμηλός, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική δραστηριότητα. Το Νοέμβριο, η ΤτΑλβανίας μείωσε το βασικό της επιτόκιο στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 1,75%. 1

11 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -,4-4,4-5,3-8,9-6,6-4,,7 Ιδιωτική Κατανάλωση 2,7 -,7-6,9-1,7-7,9-2,2 1,4 Δημόσια Κατανάλωση -2,2 1,8-4,4-6,3-6,6-5,2 -,8 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,5-13,3-2,8-17, -28,5-9,5 2,9 - Κατοικίες -23,5-18,9-26,5-14,7-33,4-27,7-51,4 - Εξοπλισμός 2,5-15,3-22,7-21,7-3, -3,9 29,8 Ανεργία (%) 7,8 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,2 -,6-2,6-5,6-8,3-3,7,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 4,9 5,2 -,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 15,9 4,1, -3,1-4, -3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5, -1,5-5,7-3,3-1, -2,2,3 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 19,3 126,8 146, 171,3 156,9 175, 177,1 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,9-1,9-9,9-9,9-2,4-2, -2,3 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος Q3 Q4 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων -8,4-9,1-1,8 2,4 4,8 -,2 -,2 (8μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 6,4 15,2 36, 31,5 35,4 14,1 (1μηνο) Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-21,9 2,2 18,4-7,4-8,7-1,1 (8μηνο) Μεταποίηση -1,1-3,9-3, -1,3,3 -,6 1,2 (9μηνο) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46, 47,7 48,7 5,5 49,1 49,1 47,3 (Οκτώβριος) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 9,8 91,8 91,6 99,8 11,5 11,4 86,5 (Οκτωβρίος) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 9,1 85,4 95,6 97,8 95, 81,2 (Οκτώβριος) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69, -73, -65, -5, -52,7-51,6-59,6 (Οκτώβριος) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,9-3,9-3,5-3,5-3,1-1,5 (Σεπτέμβριος) Επιχειρήσεις -4,9-4,7-4,9-4,7-4,7-3,7-1,2 (Σεπτέμβριος) - Βιομηχανία -2,8-1,9-2,8-5,5-4,5-3,3 2,8 (Σεπτέμβριος) - Κατασκευές,6,4,6-2,2-2,6-1,2, (Σεπτέμβριος) - Τουρισμός -2,6-1,5-2,6-1,5-1,3 -,6,6 (Σεπτέμβριος) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,5-3, -2,9-2,9-3,2 (Σεπτέμβριος) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-4,8-3,9-2,7-2,5-2,8-2,8 (Σεπτέμβριος) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,2-3,3-3,2-3,1-3, -3,5 (Σεπτέμβριος) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -,9-1, -2,2-1,5 -,6-1,8 -,9 (Σεπτέμβριος) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-2, -2,1-1,2, -,7,1 (Σεπτέμβριος) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -1,9-1,2-9,6-7,9-7, -5,8-5,6 (2ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,9-2,6-3,1,3 2, 1,2 1,1 (6μηνο) Τελική Κατανάλωση -3, -2,6 1,1 1, 1,9,6 1,7 (6μηνο) Επενδύσεις -9,5-2,3-8,7-6, 2,7 17,9 5,1 (6μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 6,9-5, 9,5 6,9 1,8 -,4 (6μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6 9,2-7,5 9,3 3, 17,3 2,8 (6μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 6,9 6,4 6,9 6,8 6,9 16,6 (8μηνο) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 12, 11,9 12,7 12,3 12,7 28, (8μηνο) Εμπορικό Ισοζύγιο -2,8-5,1-5,5-5,8-5,6-5,8-11,4 (8μηνο) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7 4,2-2,8-1,8 3,7-3,9,9 (8μηνο) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 11