Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Μαΐου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 13 Μαΐου 2016 Ελληνική Οικονομία Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ αυτήν την εβδομάδα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του Εθνικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτού διατηρήθηκε αρνητικός τον Απρίλιο 2016, καθώς ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,3%, έναντι -1,5% τον Μάρτιο 2016 και -2,1% τον Απρίλιο του Σημειώνεται ότι και ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτού ήταν αρνητικός στο -0,4% τον Απρίλιο Ο πληθωρισμός συνεχίζει να διαμορφώνεται σε αρνητικό έδαφος, παρά τις αυξήσεις στην έμμεση φορολογία που έχουν επιβληθεί σε μεγάλο εύρος αγαθών και υπηρεσιών. Η αποπληθωριστική τάση που επικράτησε τον Απρίλιο αποδίδεται στην αρνητική επίπτωση των τιμών των καυσίμων και του πετρελαίου, κατά 1,22 ποσοστιαίες μονάδες. Τούτο γίνεται εμφανές και από την αύξηση του δομικού πληθωρισμού (που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα) στο 0,2% τον Απρίλιο 2016, από 0% τον Μάρτιο Τρείς είναι οι παράγοντες που προσδιορίζουν την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτού κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους. Συγκεκριμένα: (ι) Η επίδραση της υποτονικής ζητήσεως. Το εγχώριο υφεσιακό περιβάλλον σε συνδυασμό με τους πολύ χαμηλούς ρυθμούς πληθωρισμού στις χώρες της Ευρωζώνης συνεισέφεραν σημαντικά στην παρουσία αποπληθωριστικών τάσεων στη χώρα μας. Παράλληλα, το αποπληθωριστικό φαινόμενο συνδέεται με το παραγωγικό κενό (πραγματικό μείον δυνητικό ΑΕΠ) και την υψηλή ανεργία που αμφότερα αποτελούν αντανάκλαση της υποτονικής ζητήσεως (Γράφημα 1). (ιι) Η επίδραση της πτώσεως των τιμών του πετρελαίου. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 ο πληθωρισμός επηρεάσθηκε σημαντικά από την καθοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου, που εξουδετέρωσε την επίπτωση της αυξήσεως των φορολογικών συντελεστών επί του γενικού δείκτη τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών. Ειδικότερα, η πορεία του δείκτη τιμών ενέργειας (Γράφημα 2) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 και κυρίως τον Φεβρουάριο (-0,8%) και Μάρτιο (-1,1%), άσκησε ισχυρές αρνητικές πιέσεις στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτού, σε όλη την διάρκεια του περασμένου και του τρέχοντος έτους. 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% Πηγή: Eurostat Γράφημα 2. Εναρμονισμένος Δκτ Τιμών Καταναλωτή (% ετήσια μετ.) Δομικός Πληθωρισμός Μη-επεξεργασμένα Τρόφημα Ενέργεια Εν. Δκτ Τιμών Καταναλωτή (ιιι) Η επίδραση των αυξημένων συντελεστών έμμεσης φορολογίας. Η επίδραση από τις μετατάξεις ειδών στον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, που εισήχθη το περασμένο καλοκαίρι, εξακολουθεί να είναι ορατή καθώς ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτού θα διαμορφωνόταν σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο, αν εξαιρούνταν η επίδραση της φορολογήσεως. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από το Γράφημα 1, ο γενικός δείκτης του πληθωρισμού ήταν -0,2% στο πρώτο τρίμηνο 2016, ενώ αν εξαιρεθεί η φορολογική επιβάρυνση, ο δείκτης διαμορφώνεται με σημαντικά αρνητικό πρόσημο (-2,2%). Η επιβολή αυξημένου ΦΠΑ στις υπηρεσίες αντανακλάται, επιπροσθέτως, και στο γεγονός ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στον κλάδο παροχής καταλύματος και εστίασης είναι θετικός, στο 1,4% στο πρώτο τρίμηνο 2016 (Γράφημα 3). Η εξέλιξη αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με την εμπειρία του 2011, όταν η μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού (2011: +3,1%) επηρεάσθηκε κατά κύριο λόγο από τις αυξήσεις της έμμεσης φορολογίας, παρά την μεγάλη ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας (-9,1%). Γράφημα 3. Ετήσια % Μεταβολή Τιμών με Σταθερούς και Μη Φορολογικούς Συντελεστές το Πρώτο Τρίμηνο % Γράφημα 1. Εναρμονισμένος Πληθωρισμός και Παραγωγικό Κενό 15% Υπηρεσίες 4% 10% Αγαθά* 2% 5% Καταλύματα και Εστίαση 0% 0% Τρόφιμα-Ποτά -2% -5% Γενικός Δείκτης εξαιρουμένης της ενέργειας -4% -10% Γενικός Δείκτης -6% -15% f Εναρμ. Πληθωρισμός Παραγωγικό Κενό (output gap) Πηγή: Eurostat, ΔΝΤ -5% -4% -3% -2% -1% 0% 1% 2% Εναρ. Γενικός Δείκτης Με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές * συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών προϊόντων

2 Το 2016, οι αρνητικές τιμές που λαμβάνει ο πληθωρισμός μέχρι και τον Απρίλιο του 2016 αντανακλούν περισσότερο τις μειώσεις στην τιμή του πετρελαίου. Επίσης, είναι πιθανό μεγάλο μέρος της επιβαρύνσεως στην έμμεση φορολογία να απορροφάται από τους παραγωγούς, ιδιαίτερα στους κλάδους που είναι εκτεθειμένοι στον διεθνή ανταγωνισμό. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντος και εργασίας που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια συνέβαλαν και στην μικρότερη δυνατότητα μετακυλίσεως του φόρου στον τελικό καταναλωτή το 2016 σε σχέση με το Συνέχιση της αποπληθωριστικής διαδικασίας και το 2016: Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η μείωση των τιμών της ενέργειας, σε συνδυασμό με την εκ νέου υποχώρηση της εγχώριας ζητήσεως από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 υπερκέρασε την αυξητική επίδραση της έμμεσης φορολογίας, διατηρώντας τον πληθωρισμό αρνητικό μέχρι και τον Απρίλιο Η τάση αυτή φαίνεται ότι θα συνεχισθεί καθ όλη την διάρκεια του 2016, όπως επιβεβαιώνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές προβλέψεις (Γράφημα 4). Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο -0,3% το 2016, έναντι εκτιμήσεως για αύξηση του πληθωρισμού στο +0,5% τον Νοέμβριο Η εξασθένιση της εγχώριας ζητήσεως επιβεβαιώνεται και από την μείωση της ιδιωτικής καταναλώσεως που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2016 στο -0,4%. -1,1 Γράφημα 4.Προβλέψεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Εναρ. Πληθωρισμό 0,5 0,8 Βιομηχανική Παραγωγή: Ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας μειώθηκε σημαντικά κατά 4,0%, σε σταθερές τιμές και σε ετήσια βάση, τον Μάρτιο του 2016, έναντι ανόδου κατά 5,4% τον αντίστοιχο μήνα του Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής οφείλεται: α) στη σημαντική μείωση της παραγωγής των ορυχείων και λατομείων (-23,8%), ένεκα της πτώσης εξόρυξης άνθρακα και λιγνίτη (-45,9%), λόγω της στροφής σε άλλες πηγές ενέργειας, β) της μείωσης της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (-5,1%), λόγω της μειωμένης ζήτησης και της αύξησης των εισαγωγών και γ) της μειωμένης παραγωγής ύδατος (-1,9%). -0, Χειμερινές Προβλέψεις Νοέμβριος ,6 Εαρινές Προβλέψεις Μάιος 2016 Οι μειώσεις αυτές συμπλήρωσαν και την παράπλευρη μείωση της παραγωγής της μεταποίησης κατά 2,5%, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 8,9% τον Μάρτιο του 2015, με αποτέλεσμα την ως άνω πτώση της παραγωγής της βιομηχανίας. Σε όρους τριμήνου, ο Γενικός Δείκτης της Βιομηχανίας μειώθηκε κατά 0,8% σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεως κατά 2,5% στην αντίστοιχη περίοδο του Αντίθετα η μεταποιητική παραγωγή, παρά τη μείωση του περασμένου Μαρτίου (-2,5%), αυξήθηκε κατά 1,2%, στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι όμως αισθητά υψηλότερης αύξησης στο αντίστοιχο διάστημα του , ΙΟΒΕ Μεταποιητική Παραγωγή και Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία 10% -5% -10% -15% -20% Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής στο πρώτο τρίμηνο του 2016, από πλευράς των κύριων βιομηχανικών ομάδων, οφείλεται στην πτώση της παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών (πρώτο τρίμηνο 2016: -16,5%, πρώτο τρίμηνο 2015: +7,1%) και διαρκών καταναλωτικών αγαθών (πρώτο τρίμηνο 2016: -6,5%, πρώτο τρίμηνο 2015: +1,2%). Αντίθετα αυξήθηκε η παραγωγή των μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών (πρώτο τρίμηνο 2016: +4,3%, πρώτο τρίμηνο 2015: +3,8%). Σημειώνεται ότι σημαντικός αριθμός κλάδων της μεταποίησης συνεχίζει να καταγράφει αύξηση της παραγωγής. Ανάμεσα στους κλάδους που εστήριξαν την μεταποιητική παραγωγή στο πρώτο τρίμηνο του 2016 ήσαν αυτοί: Της βιομηχανίας τροφίμων (τρίμηνο 2016: +2,9%, τρίμηνο 2015: +2,8%), Της ποτοποιίας (τρίμηνο 2016: +4,1%, τρίμηνο 2015: +3,5%), Της καπνοβιομηχανίας (τρίμηνο 2016: +19,9%, τρίμηνο 2015: +35,5%), Των χημικών προϊόντων (τρίμηνο 2016: +10,7%,τρίμηνο 2015: +3,9%), Της φαρμακοβιομηχανίας (τρίμηνο 2016: +4,6%, τρίμηνο 2015: +2,4%), Της ανακάμπτουσας τσιμεντοβιομηχανίας (τρίμηνο 2016: +15,6%, τρίμηνο 2015: -8,2%), Των βασικών μετάλλων, που κινείται πάνω από το επίπεδο του έτους βάσης (2010=100) στις 105,5 5% 0% 2

3 μονάδες, μολονότι σημείωσε κάμψη κατά 1,2% στο πρώτο τρίμηνο 2016 (πρώτο τρίμηνο 2015: +5,0%). Ακόμα και ο κλάδος (ενδιαμέσων αγαθών) των κλωστοϋφαντουργικών υλών ενισχύθηκε (πρώτο τρίμηνο 2016: +1,8%, πρώτο τρίμηνο 2015: +1,3%), όπως και ο κλάδος των δερμάτων και ειδών υπόδησης (πρώτο τρίμηνο 2016: +6,0%, πρώτο τρίμηνο 2015: -21,1%). Πίνακας: Συμβολή των Κλάδων στη Μεταβολή του Συνόλου της Μεταποίησης πρώτο Κλάδοι Μεταποίησης (εκατοστιαίες μονάδες) τρίμηνο2016 Χημικά προϊόντα 0,75 Τσιμεντοβιομηχανία 0,67 Βιομηχανία τροφίμων 0,58 Καπνοβιομηχανία 0,44 Φαρμακοβιομηχανία 0,28 Ποτοποιία 0,26 Μηχανήματα και είδη εξοπλισμού 0,08 Έπιπλα 0,03 Οικοδομήσιμη ξυλεία 0,02 Λοιπός εξοπλισμός μεταφορών 0,02 Κλωστοϋφαντουργία 0,02 Δερματουργία 0,01 Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες -0,01 Ηλεκτρολογικός εξοπλισμός -0,06 Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων -0,06 Εκτυπώσεις -0,10 Βιομηχανία βασικών μετάλλων -0,10 Χαρτοποιία -0,14 Ενδυση -Υποδυση -0,17 Προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη -0,19 Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων -0,19 Μηχανοκίνητα οχήματα -0,19 Παράγωγα πετρελαίου -0,26 Ηλεκτρονικά προϊόντα -0,44 Σύνολο Μεταποίησης 1,23 Επισημαίνεται ότι η αύξηση της μεταποιητικής βιομηχανίας προκύπτει και από την περαιτέρω ισχυροποίηση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία (ΙΟΒΕ), που σχηματίσθηκε στις 91,4 μονάδες, κατά μέσο όρο, στο πρώτο τετράμηνο του 2016, έναντι των 86,5 μονάδων στο αντίστοιχο τετράμηνο του 2015 σημειώνοντας αύξηση κατά 5,7%, έναντι μείωσης κατά 4,4% στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα του Τέλος στην αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής του πρώτου τριμήνου 2016, συνέβαλαν κατά σειρά σημασίας κυρίως οι κλάδοι, της βιομηχανίας χημικών προϊόντων, της τσιμεντοβιομηχανίας, της βιομηχανίας τροφίμων, της καπνοβιομηχανίας της φαρμακοβιομηχανίας και της ποτοποιίας (βλ. Πίνακα). Οι προοπτικές του μεταποιητικού τομέα εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν εντός του 2016 μετά την χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων, την εξάλειψη της αβεβαιότητας με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την μετέπειτα σταθεροποίηση του οικονομικού συστήματος. Πωλήσεις νέων Επιβατικών Αυτοκινήτων: Οι νέες εγγραφές ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν απότομα κατά 25,2%, σε ετήσια βάση, τον Απρίλιο του 2016 (Μάρτιος 2016: +6,6%) έναντι αύξησης κατά 52,8% στην αντίστοιχη περίοδο του Σε επίπεδο τετραμήνου, τα αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά αυξήθηκαν κατά 7,7%, έναντι αύξησης κατά 27,4% στην αντίστοιχη περίοδο του Σημειώνεται ότι η αύξηση των νέων ΙΧ αυτοκινήτων οφείλεται στην αύξηση των μεταχειρισμένων κατά 32,6% σε ετήσια βάση στο πρώτο τετράμηνο του 2016, έναντι πάντως τριπλάσιας σχεδόν ανόδου των μεταχειρισμένων στο αντίστοιχο τετράμηνο του % 40% 20% 0% -20% -40% -60% Απρ-11 Απρ-12 Απρ-13 Απρ-14 Απρ-15 Απρ-16 Πωλήσεις νέων ΙΧ Αυτοκινήτων (% ετήσια μεταβολή) Οι προβλέψεις για την αγορά αυτοκινήτων είναι ελαφρά θετικές τουλάχιστον μέχρι το επόμενο τρίμηνο του Σχετικά αναφέρεται ότι το ισοζύγιο των επιχειρηματικών προβλέψεων για τις πωλήσεις (ΙΟΒΕ) βελτιώθηκε στις +21 μονάδες τον Απρίλιο από +18 τον προηγούμενο μήνα. Παράλληλα, οι προβλέψεις για την απασχόληση στον κλάδο των αυτοκινήτων παρέμειναν στο επίπεδο του Μαρτίου 2016 και τον Απρίλιο 2016 (+19 μον.) Διεθνές Εμπόριο Αγαθών στις αρχές του 2016: α. Εξαγωγές χωρίς καύσιμα 6 month mov.avg. Συνεχίζονται οι μεταπτώσεις των εξαγωγών από μήνα σε μήνα, γεγονός που φανερώνει περιβάλλον αβεβαιότητας υπό την εντύπωση της επιβολής φορολογικών μέτρων και επιβαρύνσεων επί των επιχειρήσεων, που εκ των πραγμάτων εμποδίζουν τον προγραμματισμό και ιδίως την διείσδυση στις διεθνείς αγορές. Ειδικότερα σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο 12-μηνος ρυθμός αύξησης των εξαγωγών εκτός καυσίμων μειώθηκε κατά 0,3%, σε ετήσια βάση, τον Μάρτιο 3

4 2016, έναντι αύξησης κατά 3,9% τον προηγούμενο μήνα και σημαντικής αύξησης κατά 21,4% τον Μάρτιο του Σε όρους πρώτου τριμήνου 2016, οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα μειώθηκαν οριακά κατά 0,2%, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 14,4% την αντίστοιχη περίοδο του Αναφορικά με την κατεύθυνση των εξαγωγών, οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά 3,9%, ενώ αντίθετα οι εξαγωγές προς τις τρίτες χώρες μειώθηκαν σημαντικά κατά 8,3%. Σημειώνεται ότι το 69,5% των εξαγωγών απορροφάται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το λοιπό 30,5% από τις τρίτες χώρες. Η ενίσχυση του ρυθμού μεγέθυνσης των οικονομιών της Ζώνης του Ευρώ το 2016 (+1,6%, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μάιος 2016) θα διαμορφώσει πιο ευνοϊκές συνθήκες για την εξέλιξη της ζήτησης των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. β. Εξαγωγές με καύσιμα Το σύνολο των εξαγωγών μειώθηκε κατά 8,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι μείωσης κατά 1,3% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, αφού οι εξαγωγές των πετρελαιοειδών στην περίοδο αυτή παρουσίασαν κάθετη πτώση κατά 30,6%. 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% Διάρθρωση Εξαγωγών εκτός Καυσίμων, Πρώτο Τρίμηνο ,9% Βιομ. Είδη 32% 20,9% Τρόφιμα Ποτά /Καπνός Μηχα νήματα 14% -18,3% -30,3% 122,9% Τρόφιμα 22% Χημικά 15% 4,2% Ποτά /Καπνός 4% -2,1% Πρώτες Ύλες 5% Ελαια 5% Εξαγωγές Αγαθών, Πρώτο Τρίμηνο 2016 % ετήσιες μεταβολές Πρώτες Καύσιμα Ελαια Χημικά Βιομ. Ύλες Είδη 0,9% Μηχα νήματα -24,5% Λοιπά Αναφορικά με τις εξαγωγές ανά κλάδο στο πρώτο τρίμηνο του 2016, σύμφωνα με την μονοψήφια ανάλυση του εξωτερικού εμπορίου της ΕΛΣΤΑΤ, εκτός των πετρελαιοειδών και ο κλάδος των πρώτων υλών υπέστη σημαντική μείωση κατά 21,1%. Απεναντίας, οι κλάδοι που αύξησαν τις εξαγωγές σε σχέση με πέρυσι, ήσαν ο κλάδος των τροφίμων (+8,9), τα ποτά-καπνός (+20,9%) και τα χημικά προϊόντα (+4,2%). γ. Εισαγωγές χωρίς καύσιμα Οι εισαγωγές χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκαν κατά 3,3% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι οριακής μείωσης κατά 0,1% στην αντίστοιχη περίοδο του Η άνοδος των εισαγωγών εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει τις εξωτερικές συναλλαγές, όταν ανακάμψει η οικονομική δραστηριότητα. Αξίζει να επισημανθεί ότι το 50% περίπου των εισαγωγών αναφέρονται σε μηχανήματα, βιομηχανικά αγαθά και πρώτες ύλες, γεγονός που καθιστά αναγκαία την περαιτέρω ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, η αύξηση αυτή των εισαγωγών οφείλεται στην άνοδο των πληρωμών για εισαγωγές ποτών και προϊόντων καπνού (+16,8%), μηχανημάτων (+14,5%) και λοιπών προϊόντων (+65,0%). Από την ανάλυση των εισαγωγών προκύπτει ότι τα βιομηχανικά είδη, τα μηχανήματα και τα χημικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των ελληνικών εισαγωγών εκτός καυσίμων (30,9%, 27,3% και 21,1% αντίστοιχα). Ακολουθεί σε σημασία η συμμετοχή των τροφίμων και ποτών στο εισαγωγικό μας εμπόριο (16%). Σχετικά με την προέλευση των εισαγωγών, σε αντίθεση με τις εξαγωγές, η αύξηση των εισαγωγών προήλθε από τρίτες χώρες κατά 10,7%, έναντι στασιμότητας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά ταύτα, ο κύριος όγκος των ελληνικών εισαγωγών προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (67,0%). δ. Εισαγωγές με καύσιμα Οι συνολικές ελληνικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 8,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι μείωσης κατά 8,5% στο αντίστοιχο τρίμηνο του Σημειώνεται ότι οι εισαγωγές καυσίμων, που περιλαμβάνουν κυρίως το αργό πετρέλαιο, σημείωσαν στο τρίμηνο 2016 κάθετη πτώση κατά 40,3%. ε. Εμπορικό Ισοζύγιο Η μείωση των συνολικών εισαγωγών (-8,1%) στο πρώτο τρίμηνο του 2016 σε συνάρτηση με την πτώση των αντίστοιχων εξαγωγών (-8,9%), περιόρισε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών κατά 6,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι ωστόσο σημαντικής μείωσης κατά 16,7% που επετεύχθη στην αντίστοιχη περίοδο του Παράλληλα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου χωρίς τα καύσιμα διευρύνθηκε κατά 7,6% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι ελάττωσης κατά 13,6% στην αντίστοιχη περίοδο του

5 Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων συρρικνώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2016 σε 464,8 εκατ. έναντι 1,072 δισ. στο πρώτο τρίμηνο του 2015 (πτώση κατά 56,7% σε 12μηνη βάση). Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων οφείλεται στην μεγάλη μείωση των τιμών του πετρελαίου και στην πτώση της αξίας των εισαγωγών και εξαγωγών καυσίμων. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σε πρόσφατη έκθεση του διαπιστώνει, ότι η άνοδος του εθνικισμού στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, σε συνδυασμό με την οικονομική στασιμότητα της Ευρωζώνης, αποτελούν τους σημαντικότερους κινδύνους για την οικονομία και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης. Με την παγκόσμια οικονομία να αναπτύσσεται μεσοπρόθεσμα με μέτριους ρυθμούς, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν αναγκαιότητα για την οικονομική ανάκαμψη των χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και προϋπόθεση για την επιτάχυνση της σύγκλισης προς το βιοτικό επίπεδο των προηγμένων οικονομιών της Ευρώπης. Προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα με τις προηγμένες οικονομίες της Ευρώπης ταχύτερα, οι χώρες της Ανατολικής Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης (CESEE) οφείλουν να υιοθετήσουν ισχυρότερες πολιτικές για τη βελτίωση της προσφοράς εργασίας, την ενίσχυση των επενδύσεων και την αύξηση της παραγωγικότητας. Ειδικότερα, η έρευνα του Ταμείου εστιάζει στο γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες της CESEE αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση του εργατικού δυναμικού. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί ή ακόμα και να επιδεινωθεί σε ορισμένες περιπτώσεις. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η μετανάστευση επιβάρυνε την αγορά εργασίας, καθώς εκτιμάται ότι περί τα 20 εκατ. άτομα διεγράφησαν από το εργατικό δυναμικό των συγκεκριμένων χωρών τα τελευταία 25 έτη. Ως εκ τούτου, οι χώρες της CESEE κατά το ΔΝΤ πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες μείωσης της διαρθρωτικής ανεργίας, να επεκτείνουν τις ευκαιρίες εργασίας σε ομάδες γυναικών και ηλικιωμένων, καθώς και να προβούν σε βελτίωση των συνθηκών υγειονομικής περίθαλψης, προκειμένου να αυξηθεί το προσδόκιμο όριο ζωής. Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης, ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την αύξηση της παραγωγικότητας. Οι χώρες της CESEE θα πρέπει να βελτιώσουν τα νομικά τους συστήματα και να εξασφαλίσουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για τους τομείς υψηλής παραγωγικότητας. Έχοντας υπόψη τις προκλήσεις της παγκόσμιας οικονομίας και των ιδιαιτεροτήτων των χωρών της CESEE, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εμφανίζεται αποφασισμένη να συνεχίσει την επεκτατική της πολιτική, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο για πληθωρισμό περί το 2%, αποσκοπώντας παράλληλα στην τόνωση της πραγματικής οικονομίας της Ευρωζώνης. Ωστόσο, η διατήρηση μιας επεκτατικής νομισματικής πολιτικής με άκρως χαμηλά επιτόκια και δη αρνητικά για μακρό χρονικό διάστημα, οδηγεί τους επενδυτές σε αναζήτηση επενδύσεων υψηλών αποδόσεων που συνήθως συνοδεύονται από υψηλό επενδυτικό κίνδυνο. Στην περίπτωση της ΕΚΤ, η υιοθέτηση των αρνητικών επιτοκίων δεν έχει μεγάλη χρονική διάρκεια και απαιτείται η διατήρηση τους προκειμένου να κριθεί αντικειμενικά η αποτελεσματικότητα τους. Εν τούτοις, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ και η κατάσταση των Ιταλικών τραπεζών αποτελούν εστίες που μπορούν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, εντός της ΕΕ. Ειδικότερα, η κατάσταση του τραπεζικού κλάδου στην Ιταλία αποτελεί ένα σημαντικό λόγο ανησυχίας εκ μέρους των επενδυτών το τελευταίο χρονικό διάστημα. Το ταμείο έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση της Ιταλίας, τον περασμένο μήνα, με κεφάλαια που δεν ξεπερνούν τα 5 δισ, με την ονομασία «Άτλας», έχοντας ως κύριο σκοπό την διάσωση του τραπεζικού συστήματος, φαίνεται ότι δεν είναι αρκετά, παρά την μυθολογική του παραπομπή, να αντέξει το βάρος των επισφαλών δανείων. Το ύψος των τελευταίων αγγίζει τα 360 δισ. και αποτελεί άνω του 30% του συνόλου των επισφαλών δανείων της Ζώνης του Ευρώ, φανερώνοντας με τον πιο εμφανή τρόπο, ότι η βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος της Ιταλίας αποτελεί ζωτικής σημασίας για την σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΗΠΑ Αγορά εργασίας Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε αμετάβλητο τον Απρίλιο, στο 5,0%. Επιπλέον σημειώνεται ότι, 10,8% εκ των ανέργων, το υψηλότερο ποσοστό από τον Αύγουστο του 2009, δηλώνει ότι παραιτήθηκε από την εργασία του. Το παραπάνω δηλώνει ότι οι εργαζόμενοι αναζητούν μία καλύτερη θέση εργασίας, εκτιμώντας ότι πλέον η αγορά εργασίας παρουσιάζει ευκαιρίες. Το ποσοστό του εργατικού δυναμικού προς τον ενεργό πληθυσμό (participation rate), το οποίο 5

6 περιλαμβάνει τους απασχολούμενους και αυτούς που αναζητούν εργασία, μετά από εννέα μήνες συνεχούς ανόδου, μειώθηκε ελαφρώς στο 62,8% τον Απρίλιο, έναντι 63,0% τον Μάρτιο. Εντούτοις, αυτή η μείωση είναι μικρή και ενδεχομένως να αντιστραφεί τους επόμενους μήνες. Αναφορικά με τα εισοδήματα από εργασία, τον Απρίλιο οι μέσες εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης παρέμειναν μεν αμετάβλητες, σε ετήσια βάση, όμως οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 2,5%, έναντι αύξησης 2,3% τον Μάρτιο. Συνεπώς, η αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών από την εργασία ανήλθε σε 2,5%. Συνολικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συνθήκες στην αγορά εργασίας συνεχίζουν να βελτιώνονται. αυξήθηκε στις 52,8 μονάδες τον Απρίλιο, από 51,3 μονάδες τον Μάρτιο. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit συνάδει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,0% το δεύτερο τρίμηνο 2016, έναντι αύξησης 0,5% το πρώτο (σε ετήσια βάση). Σημειώνεται ότι, τα στοιχεία της έρευνας σηματοδοτούν την εύθραυστη άνοδο του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ καθώς η είσοδος νέων επιχειρήσεων κινείται σε πολύ χαμηλό επίπεδο και, επιπλέον, οι προσδοκίες των επιχειρηματιών για τους επόμενους 12 μήνες παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε σημαντικά και περισσότερο του αναμενομένου. Πιο συγκεκριμένα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα $40,4 δισ. τον Μάρτιο, από $47,0 δισ. το Φεβρουάριο, και βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο Η συρρίκνωση του ελλείμματος, σε μηνιαία βάση, προήλθε από τη σημαντική μείωση των εισαγωγών αγαθών, κατά 4,3% (ή, $7,9 δισ.), το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 7 ετών. Σημειώνεται ότι μειωμένες ήταν οι εισαγωγές, τόσο των πετρελαιοειδών αλλά και των μη πετρελαιοειδών. Η μείωση των μη πετρελαιοειδών δεν μπορεί να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στη διολίσθηση του δολαρίου οπότε εν μέρει οφείλεται σε αποδυνάμωση της εγχώριας ζήτησης. Σε ετήσια βάση, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε κατά 22,5%, εξαιτίας κυρίως της μείωσης των εισαγωγών αγαθών κατά $23,0 δισ. (ή, 11,6%). Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 52,4 μονάδες τον Απρίλιο από 51,3 τον Μάρτιο. Περαιτέρω, ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες Εαρινές προβλέψεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ΖτΕ, ο πληθωρισμός το 2016 αναθεωρήθηκε σημαντικά προς τα κάτω ως αποτέλεσμα της χαμηλής τιμής του πετρελαίου και της ελαφράς ανατίμησης του ευρώ καθώς, επίσης, και των συμπιεσμένων τιμών των εισαγόμενων αγαθών. Ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 0,2%, έναντι 1,0% που προβλέπονταν τον Νοέμβριο, ενώ αναμένεται να αυξηθεί στο 1,4% το Περαιτέρω, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2016 και 2017 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω. Πλέον, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,6% το 2016 και να αυξηθεί στο 1,8% το Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις του Νοεμβρίου 2015, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 1,8% και 1,9%. Εντούτοις, τα μεγέθη της αγοράς εργασίας αναθεωρήθηκαν επί τω βελτίω. Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10,3% και 9,9% το 2016 και 2017 ενώ, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις, τα αντίστοιχα μεγέθη ήταν 10,6% και 10,8%. Είναι χαρακτηριστικό ότι, η ανεργία ακολουθεί πτωτική πορεία από το δεύτερο τρίμηνο του 2013 έως σήμερα. Αναφορικά με την πορεία των επιμέρους στοιχείων του ΑΕΠ, αναφέρεται ότι: α) Η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να επωφελείται των βελτιωμένων συνθηκών εργασίας, της ανόδου των μισθών και του χαμηλού πληθωρισμού ο οποίος αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα. β) Ο ρυθμός αύξησης των ιδιωτικών επενδύσεων, η οποία αυξήθηκε σημαντικά το τελευταίο τρίμηνο του 2015, αναμένεται να μετριασθεί. γ) Η κρατική δαπάνη, μετά από αύξηση των δαπανών για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, αναμένεται να διατηρηθεί σχεδόν στα ίδια επίπεδα. δ) Οι καθαρές εξαγωγές αναμένεται να έχουν αρνητική συμβολή το 2016 και μηδενική το 2017 καθώς οι εξαγωγές βάλλονται από τη μειωμένη ζήτηση από την αλλοδαπή και την ελαφρά ανατίμηση του ευρώ, ενώ η ζήτηση για εισαγωγές αποδεικνύεται σθεναρή. 6

7 Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit μειώθηκε ανεπαίσθητα, στις 53,0 μονάδες τον Απρίλιο από 53,1 μονάδες τον Μάρτιο. Η μείωση του δείκτη οφείλεται κυρίως στη μείωση του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit στη Γερμανία, από 54,0 μονάδες τον Μάρτιο σε 53,6 τον Απρίλιο (χαμηλό 11 μηνών). Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες PMI Markit στη ΖτΕ, σημειώνεται η περαιτέρω πτώση του υποδείκτη για τις λιανικές πωλήσεις και πλέον διαμορφώνεται στις 47,9 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 μηνών. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται τη διατήρηση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2016, περί το 1,5% (σε ετησιοποιημένη βάση). Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών στον κλάδο της μεταποίησης της Γαλλίας τον Απρίλιο, με τον δείκτη να βρίσκεται σε χαμηλό 12 μηνών και μόλις στις 48,0 μονάδες. στο πρώτο τρίμηνο 2016, έναντι μείωσης κατά 1,4% στο τέταρτο τρίμηνο 2015 και αναμένουν από την Τράπεζα της Ιαπωνίας περαιτέρω ενίσχυση της νομισματικής βάσης και μείωση του βασικού επιτοκίου από το -0,1%. Με αυτά τα μέτρα εκτιμάται ότι θα αντιμετωπισθούν οι αρνητικές επιδράσεις στην ιαπωνική οικονομία από την αδύναμη παγκόσμια και εσωτερική ζήτηση, λόγω των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και της ανατίμησης του γιεν, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας στην τελευταία της συνεδρίαση στις 27 και 28 Απριλίου δεν προέβη σε αλλαγή της νομισματικής πολιτικής, αναμένοντας την επίδραση των μέτρων που ήδη έχει λάβει και ιδιαίτερα του αρνητικού επιτοκίου, μέτρα η απόδοση των οποίων προβλέπεται ότι θα εκτιμηθεί πριν το τέλος του έτους. Συγκεκριμένα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε στις 40,8 μονάδες τον Απρίλιο από 41,7 τον Μάρτιο. Η μείωση ήταν αποτέλεσμα των αρνητικών προσδοκιών των καταναλωτών για την οικονομική τους κατάσταση, την εξέλιξη της απασχόλησης, καθώς και της μειωμένης επιθυμίας για αγορά διαρκών αγαθών. Αντιθέτως, θετικές ήταν οι προσδοκίες των καταναλωτών για την αύξηση του εισοδήματός τους. 45,0 43,0 Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα από τις αρχές του ,0 39,0 37,0 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Πηγή: Japan Cabinet Office ΙΑΠΩΝΙΑ Η υποχώρηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης αντανακλά την αβεβαιότητα για την πορεία της ιαπωνικής οικονομίας, λόγω της ενδυνάμωσης του γιεν και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και ιδιαίτερα στην Κίνα που επηρεάζει αρνητικά τη ζήτηση στο εξωτερικό. Παράλληλα, αντανακλάται η ανησυχία για τις επιπτώσεις από τις ζημιές που προκάλεσαν οι σεισμοί, στις 14 και 16 Απριλίου, στο νησί του Kyushu, σε μία από τις σημαντικές περιοχές βιομηχανικής παραγωγής της χώρας. Βέβαια, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας αποφασίσθηκε η παροχή δανείων συνολικού ύψους 300 δισ. γιεν στις τράπεζες με μηδενικό επιτόκιο ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν χρηματοδότηση στις περιοχές που επλήγησαν από τους σεισμούς. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,2% ΚΙΝΑ Πρόσθετα μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής προς ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένουν από την κινεζική κυβέρνηση οι αναλυτές καθώς τα πρόσφατα στοιχεία για το εμπορικό πλεόνασμα και τον πληθωρισμό δεν είναι ευνοϊκά. Στο πρώτο τρίμηνο 2016, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,7% σε ετήσια βάση, έναντι 6,8% στο τέταρτο τρίμηνο 2015, ενώ στόχος της κυβέρνησης για το σύνολο του 2016 είναι ανάπτυξη 6,5%-7,0% και οι αναλυτές εκτιμούν ανάπτυξη 6,5% το Αρνητικά στην ανάπτυξη της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο συνεχίζει να επιδρά η αδύναμη παγκόσμια ανάπτυξη, η οποία επηρεάζει τις εξαγωγές της Κίνας. Βέβαια, η κυβέρνηση, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική δραστηριότητα, μεθοδεύει την αντικατάσταση των εξαγωγών φτηνών προϊόντων με εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και τη στήριξη της 7

8 Αριθμός συμβολαίων Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ανάπτυξης περισσότερο στην κατανάλωση και λιγότερο στις επενδύσεις. Αναλυτικότερα, το εμπορικό πλεόνασμα, αυξήθηκε σε $45,6 δισ. τον Απρίλιο, σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό που αναμενόταν, από $29,9 δισ. τον Μάρτιο και $34,1 δισ. τον Απρίλιο Οι εξαγωγές παρουσίασαν υποχώρηση κατά 1,8% σε ετήσια βάση, τον Απρίλιο, έναντι αύξησης κατά 11,5% τον Μάρτιο, γεγονός που υποδηλώνει τη χαμηλή ζήτηση από το εξωτερικό. Παράλληλα, οι εισαγωγές μειώθηκαν, για 18 κατά σειρά μήνες, κατά 10,9% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 7,6% τον Μάρτιο, κάτι που δείχνει ότι η εσωτερική ζήτηση είναι αδύναμη. 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 34,1 58,9 Το εμπορικό πλεόνασμααυξήθηκε σε ετήσια βάση σε υψηλό τριμήνου (δισ.δολ.ηπα) 46,5 43,0 60,2 60,3 61,6 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Πηγή: Τελωνειακή Αρχή Κίνας Παράλληλα, ο πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 2,3% τον Απρίλιο, ενώ αναμενόταν μικρή αύξησή του και συνέχισε να είναι χαμηλότερος από το 3% που αποτελεί στόχο της κυβέρνησης για το Στη διαμόρφωση του πληθωρισμού επιδρούν καθοριστικά οι τιμές των τροφίμων και η μεγάλη αύξηση των τιμών των λαχανικών και του χοίρειου κρέατος αντισταθμίσθηκε από τις χαμηλότερες τιμές των φρούτων και των αυγών. Θετική θεωρείται η συνέχιση της αύξησης, για δεύτερο στη σειρά μήνα, για πρώτη φορά από το 2013, του δείκτη τιμών παραγωγού, σε μηνιαία βάση, καθώς και η συνέχιση της επιβράδυνσης της μείωσής του, σε ετήσια βάση. 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ 54,1 60,1 63,3 32,6 Ο πληθωρισμός παρέμεινε για τρίτο κατά σειρά μήνα σε υψηλό 21 μηνών Πηγή: National Bureau of Statistics of China 29,9 45,6 (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν, με τις συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις σε αρνητικό επίπεδο για τρίτη φορά μετά από 101 η εβδομάδες. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την έβδομη εβδομαδιαία μείωση από την 1 Μαρτίου. Αναμένεται σταθεροποίηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 9 Μαΐου διαμορφωνόταν περί τα 1,1396 USD/EUR από 1,1480 USD/EUR που ήταν στις 4 Μαΐου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 4,9%, έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, το δολάριο παρά την εξασθένιση του ευρώ, συνεχίζει να εμφανίζεται αδύναμο, γεγονός που αποτυπώνεται και στην πορεία του σταθμισμένου δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετράει την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικές απώλειες από την αρχή του έτους 4,6%. Στην Ευρώπη, το επενδυτικό ενδιαφέρον θα είναι στραμμένο στην ανακοίνωση για το ΑΕΠ του 1ου τριμήνου στη Γερμανία και την Ευρωζώνη (Παρασκευή 13), ενώ στις ΗΠΑ στην ανακοίνωση του δείκτη λιανικών πωλήσεων Απριλίου και στην πρώτη μέτρηση του δείκτη εμπιστοσύνης Michigan για το Μάιο. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται στην αρχή της εβδομάδας ενισχυμένο, κινούμενο στην περιοχή των 1,1040 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει κέρδη από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, περί το 1,4%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, ωστόσο το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της 8

9 Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 6 Μαΐου στα 491,7 δισ. φράγκα από 491,2 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στερλίνα: Μικτή εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 9 Μαΐου, καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4383 USD/GBP), ενώ κινείται σταθεροποιητικά έναντι του ευρώ (0,7923 GBP/EUR). Εντούτοις, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 7,6%, έναντι του ευρώ και 2,4% έναντι του δολαρίου. Η συμπεριφορά της στερλίνας είναι συνυφασμένη με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων για το πιθανό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου. Η βραχυχρόνια πορεία της στερλίνας θα εξαρτηθεί από τις προβλέψεις της ΤτΑγγλίας για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό που θα δημοσιοποιηθούν στις 12 Μαΐου. Ωστόσο, η ΤτΑγγλίας δεν αναμένεται να προβεί σε αλλαγή της νομισματικής της πολιτικής στη συνεδρίαση της Επιτροπής νομισματικής Πολιτικής την Πέμπτη 12 Μαΐου, καθώς εκκρεμεί το δημοψήφισμα για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ. Ο εφησυχασμός των επενδυτών αποτυπώνεται στο ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) του Ηνωμένου Βασιλείου το οποίο διαμορφώνεται στα 38 bps από 37 bps που ήταν την περασμένη εβδομάδα και 21,4 bps στην αρχή του έτους. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Οι πολιτικές εξελίξεις δίνουν την κατεύθυνση στις ομολογιακές αγορές. Η απόφαση του Eurogroup της 9 ης Μαΐου για σταδιακή ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αναμένεται να έχει θετική επίδραση. Παράλληλα, οι εκδόσεις ομολογιακών τίτλων στην πρωτογενή αγορά, οδηγούν σε αναδιαρθρώσεις χαρτοφυλακίων και ευνοούν τις ρευστοποιήσεις. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 61 εβδομάδες σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους εκ. και πωλήσεις ABS ύψους 118 εκ. Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 2025 στις 9 Μαΐου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 68,05-69,56 ή με απόδοση 8,25%-8,55%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Θετικό το κλίμα στις περισσότερες ομολογιακές αγορές της ΖτΕ Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα 0,22 0,14 0,45 0,37 0,58 0,50 1,51 1,46 1,61 1,56 3,17 3,28 8,71 8, /5/2016 9/5/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 817 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, μειώθηκε στο 0,14%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 9 Μαΐου εμφάνιζε απόδοση 3,28%, της Ισπανίας 1,56% και της Ιταλίας 1,46%. Η διαφορά απόδοσης του 10- ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 315 μ.β. από 296 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 132 μ.β. από 129 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,77% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 17 δισ. Οι σημαντικότερες εκδόσεις εστιάζονται σε Ιταλία- Ιρλανδία (9 Μαΐου), Ολλανδία-Αυστρία (10 Μαΐου), Γερμανία (11 Μαΐου) Ιρλανδία-Ιταλία (12 Μαΐου). Ειδικότερα, το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί σε νέα έκδοση ΒΚΟ περί τα 5 δισ. Το Ολλανδικό δημόσιο θα δανεισθεί στις 10 Μαΐου εκ νέου περί τα 2-3 δισ. στην υφιστάμενη έκδοση DSL 7/2016. Το Αυστριακό δημόσιο, θα δανεισθεί εκ νέου περί το 1 δισ. μέσω των υφιστάμενων εκδόσεων RAGB 5/2034 και 10/2026. Το Ιταλικό δημόσιο θα δανεισθεί περί τα 6,5 δισ. μέσω νέας έκδοσης ΒΤΡ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη είναι στα 27 δισ. Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 6 Μαΐου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 746,287 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 12,2 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη 9

10 Κύπρος Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός, με βάση τον ΔΤΚ, διατηρήθηκε αμετάβλητος στο -2,5% τον Απρίλιο, ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, σε μέσο επίπεδο, ήταν -2,2%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 0,2% τον Απρίλιο από 0,7% τον Μάρτιο. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης των τιμών των προϊόντων πετρελαίου, καθώς και των ειδών ένδυσης και υπόδησης. Αντιθέτως, μείωση παρουσίασαν οι τιμές του ηλεκτρισμού. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε στο -2,1% τον Απρίλιο από -2,2% τον Μάρτιο, ενώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, διαμορφώθηκε, σε μέσο επίπεδο, στο -1,9%. Τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της ύδρευσης και του φυσικού αερίου (-10,5%), ενώ η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στις τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης (1,8%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα συνεχίσει να είναι αρνητικός το 2016 στο -0,7% και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 2017 στο 1,0% από -1,5% το ,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε σε υψηλό τριών μηνών ΠΓΔΜ Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο και υποχώρησε, για τρίτο συνεχή μήνα, στο -0,7% τον Απρίλιο από -0,4% τον Μάρτιο, παραμένοντας πολύ χαμηλότερος από τον στόχο της Τράπεζας της ΠΓΔΜ που είναι 1,5% για το Στο πρώτο τετράμηνο του 2016, ο πληθωρισμός, σε μέσο επίπεδο, ήταν -0,3%. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο, για δεύτερο κατά σειρά μήνα, μετά από τρεις μήνες που ήταν αρνητικός και παρέμεινε αμετάβλητος στο 0,1% τον Απρίλιο, με τη μεγαλύτερη αύξηση να έχει σημειωθεί στις τιμές των υγρών καυσίμων για οικιακή χρήση, ενώ τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές των λαχανικών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2016), ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο στο 1,1% το 2016 και θα αυξηθεί περαιτέρω στο 1,4% το 2017 από -0,3% το ,0 0,5 0,0-0,5-1,0 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Πηγές: Στατιστική Αρχή Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο, σε χαμηλό 14 μηνών Ρουμανία Τράπεζα της Ρουμανίας-Βασικό επιτόκιο Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ρουμανίας στη συνεδρίαση της 5 ης Μαίου αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο (monetary policy rate) στο 1,75% (ιστορικά χαμηλό) και το ποσοστό των υποχρεωτικών δεσμεύσεων των τραπεζών σε RON στο 8% και σε ξένο νόμισμα στο 12%. Επίσης, η Τράπεζα της Ρουμανίας ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την πολιτική ενίσχυσης της ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα. Με την ασκούμενη νομισματική πολιτική επιδιώκεται η σταθερότητα των τιμών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ώστε να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής έχει προγραμματισθεί για τις 30 Ιουνίου. Η ΤτΡουμανίας διατήρησε αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο για έβδομη κατά σειρά συνεδρίαση 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Μαρ-13 Ιουλ-13 Σεπ-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Φεβ-16 Μαϊ-16 Πηγή: National Bank of Romania 10

11 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4 0,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,7 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 2,1 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 0, Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2, ,6 (Ιαν-Φεβ.2016) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1-0,1 (Ιαν.-Μαρ.2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-5,2 (Ιαν.2016) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 1,2 (Ιαν.-Μαρ.2016) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 49,7 (Απρ. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 90,3 (Απρ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 93,7 (Απρ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-73,7 (Απρ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,1 (Μαρ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,4 (Μαρ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4-0,3 (Μαρ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9 1,0 (Μαρ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,9 (Μαρ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-3,0 (Μαρ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,7 (Μαρ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Μαρ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-1,3 (Απρ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,2 (Απρ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-0,8 (4ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 3,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 6,1 (Ιαν-Φεβ.2016) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-2,6 (Ιαν-Φεβ.2016) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-1,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 11