Ομείεο θαη ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο ζσκαηηθήο άζθεζεο ζε αζεξνγελεηηθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ

Transcript

1 Ομείεο θαη ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο ζσκαηηθήο άζθεζεο ζε αζεξνγελεηηθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Βαζίιεο Μνύγηνο Καζεγεηήο βηνρεκείαο ηεο άζθεζεο ΤΔΦΑΑ ΑΠΘ

2 Η άζθεζε κεηώλεη ηνπο πεξηζζόηεξνπο αζεξνγελεηηθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Γπζιηπηδαηκία Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε Παρπζαξθία Υπέξηαζε

3 Η άζθεζε κεηώλεη ηνπο πεξηζζόηεξνπο αζεξνγελεηηθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Γπζιηπηδαηκία Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε Παρπζαξθία Υπέξηαζε

4 Δπηδξάζεηο ηεο άζθεζεο ζην ιηπηδαηκηθό πξνθίι Ομείεο Φξόληεο

5 Τξηγιπθεξίδηα: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Μία ζπλεδξία άζθεζεο κπνξεί λα κεηώζεη ηα ηξηγιπθεξίδηα ηνπ νξνύ. Γηάξθεηα άζθεζεο > 1 ώξα. Η κείσζε ζρεηίδεηαη ζεηηθά κε ηελ έληαζε. Οθείιεηαη κάιινλ ζε αύμεζε ηεο ιηπνπξσηετληθήο ιηπάζεο ζηα ηξηρνεηδή αγγεία ησλ κπώλ.

6 Τξηγιπθεξίδηα: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Η επίδξαζε ηεο άζθεζεο εμαξηάηαη θαη από ηελ αξρηθή ζπγθέληξσζε: Φακειή ζπγθέληξσζε κε ζεκαληηθή κεηαβνιή Υςειή ζπγθέληξσζε ζεκαληηθή κείσζε Μηθξόηεξεο κεηαβνιέο ζηηο γπλαίθεο. Πξόζζεηε κείσζε γηα αξθεηέο ώξεο κεηά ηελ άζθεζε. Παξακνλή θάησ από ηε βαζηθή ηηκή κέρξη 3 εκέξεο.

7 Τξηγιπθεξίδηα: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Mougios, Exercise Biochemistry (Human Kinetics) 2006

8 Τξηγιπθεξίδηα: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Η άζθεζε κεηώλεη θαη ηε κεηαγεπκαηηθή ιηπηδαηκία. No prior exercise After exercise Mougios, Exercise Biochemistry (Human Kinetics) 2006

9 Μείσζε ηεο κεηαγεπκαηηθήο ιηπηδαηκίαο κεηά από άζθεζε Παξαηεξείηαη ζπλήζσο κεηά από παξαηεηακέλε ( 1 ώξα) άζθεζε αληνρήο ηελ εκέξα πξηλ ην γεύκα. Η επίδξαζε ηεο άζθεζεο νθείιεηαη κάιινλ ζε παξαηεηακέλε ελεξγνπνίεζε ηεο ιηπνπξσηετληθήο ιηπάζεο ζηνπο κύεο ή ζε κεησκέλε έθθξηζε ηξηγιπθεξηδίσλ από ην ήπαξ. Η επίδξαζε ηεο άζθεζεο δελ ππεξβαίλεη ηηο δύν εκέξεο.

10 Τξηγιπθεξίδηα: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Οκόρξνλεο κειέηεο Αζιεηέο αληνρήο, πνδνζθαηξηζηέο θαη, γεληθά, άηνκα πνπ επηδίδνληαη ζε ηαθηηθή άζθεζε αληνρήο έρνπλ ρακειόηεξεο ζπγθεληξώζεηο ηξηγιπθεξηδίσλ ζηνλ νξό απ ό,ηη αγύκλαζηα άηνκα. Οη ηηκέο αζιεηώλ δύλακεο δελ δηαθέξνπλ από ηηο ηηκέο αγύκλαζησλ αηόκσλ.

11 Τξηγιπθεξίδηα: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Γηαρξνληθέο κειέηεο Μείσζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ ηνπ νξνύ αγύκλαζησλ αηόκσλ θαηά 5-38 mg/dl κεηά από πξνπόλεζε αληνρήο γηα ζπλήζσο πεξηζζόηεξν από έλα κήλα ζε αξθεηέο, αιιά όρη όιεο ηηο κειέηεο. Καηώθιη εβδνκαδηαίαο ελεξγεηαθήο δαπάλεο kcal αλάινγα κε ηε κειέηε.

12 Φνιεζηεξόιε: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Μία ζπλεδξία άζθεζεο κπνξεί λα κεηώζεη ηελ νιηθή ρνιεζηεξόιε ηνπ νξνύ, αξθεί ε ελεξγεηαθή δαπάλε λα είλαη κεγάιε. Μηα ηέηνηα άζθεζε κπνξεί λ απμήζεη ηε ρνιεζηεξόιε ησλ HDL.

13 Φνιεζηεξόιε HDL: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Mougios, Exercise Biochemistry (Human Kinetics) 2006

14 Φνιεζηεξόιε: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Οη άληξεο ζπλήζσο παξνπζηάδνπλ αύμεζε ζηε ρνιεζηεξόιε ησλ HDL. Οη γπλαίθεο ζπλήζσο παξνπζηάδνπλ κείσζε ζηελ νιηθή ρνιεζηεξόιε.

15 Φνιεζηεξόιε: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Αζιεηέο αληνρήο θαη άιια άηνκα πνπ επηδίδνληαη ηαθηηθά ζε άζθεζε αληνρήο έρνπλ ρακειόηεξεο ζπγθεληξώζεηο νιηθήο ρνιεζηεξόιεο θαη ρνιεζηεξόιεο ησλ LDL ζηνλ νξό απ ό,ηη αγύκλαζηα άηνκα. Απηό θαίλεηαη λα νθείιεηαη ζηε ρακειόηεξε ζσκαηηθή θαη ιηπώδε κάδα. Οη πεξηζζόηεξεο κειέηεο δελ δείρλνπλ κεηαβνιέο ηεο νιηθήο ρνιεζηεξόιεο θαη ηεο ρνιεζηεξόιεο ησλ LDL κε πξνγξάκκαηα άζθεζεο αληνρήο.

16 Φνιεζηεξόιε: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Η ρνιεζηεξόιε ησλ HDL είλαη πςειή ζε άηνκα άηνκα πνπ επηδίδνληαη ζε πξνπόλεζε αληνρήο ή θάλνπλ ρεηξσλαθηηθή εξγαζία. Θεηηθή επίδξαζε ηεο πνζόηεηαο ηεο θπζηθήο δξαζηεξηόηεηαο αλά εβδνκάδα θαη ηεο δηάξθεηαο ηεο πξνπόλεζεο. Οη πεξηζζόηεξεο δηαρξνληθέο κειέηεο έρνπλ επηβεβαηώζεη ηελ επεξγεηηθή επίδξαζε ηεο πξνπόλεζεο αληνρήο ζηε ρνιεζηεξόιε ησλ HDL.

17 Φνιεζηεξόιε: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Διάρηζηε ελεξγεηαθή δαπάλε kcal αλά εβδνκάδα πξνθεηκέλνπ λα ζεκεησζνύλ επλντθέο κεηαβνιέο ζηε ρνιεζηεξόιε ησλ HDL. Αύμεζε θαηά 2-8 mg/dl. Η αύμεζε ηεο ρνιεζηεξόιεο ησλ HDL κε ηελ πξνπόλεζε είλαη αλεμάξηεηε από κεηαβνιέο ηεο ζσκαηηθήο ή ιηπώδνπο κάδαο.

18 Φξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο ζην ιηπηδαηκηθό πξνθίι Τν ιηπηδαηκηθό πξνθίι αηόκσλ πνπ επηδίδνληαη ζε πξνπόλεζε αληνρήο είλαη ηέηνην πνπ κεηώλεη ηνλ θίλδπλν αζεξνζθιήξσζεο. Απηό δελ ηζρύεη γηα ηελ πξνπόλεζε δύλακεο, εθηόο αλ πεξηιακβάλεη αζθήζεηο κέηξηαο αληίζηαζεο κε πνιιέο επαλαιήςεηο, νπόηε απμάλεηαη ε ρνιεζηεξόιε ησλ HDL. Καηώθιη εβδνκαδηαίαο ελεξγεηαθήο δαπάλεο kcal.

19 Φξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο ζην ιηπηδαηκηθό πξνθίι km γξήγνξν πεξπάηεκα ή ηξέμηκν. Άιιεο θαηάιιειεο κνξθέο άζθεζεο: πνδειαζία, θνιύκπη, ηέληο, αζινπαηδηέο. ½-1 ώξα άζθεζεο πςειήο σο κέηξηαο έληαζεο ηηο πεξηζζόηεξεο εκέξεο ηεο εβδνκάδαο. Οη επηδξάζεηο κπνξνύλ λα δηαηεξεζνύλ 15 εκέξεο κεηά ηε δηαθνπή ηεο άζθεζεο.

20 Δπαηζζεζία ζηελ ηλζνπιίλε: νμείεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Μία ζπλεδξία άζθεζεο αληνρήο απμάλεη ηελ επαηζζεζία ζηελ ηλζνπιίλε. Schenk & Horowitz, J Clin Invest 117: 1690, 2007

21 Δπαηζζεζία ζηελ ηλζνπιίλε: ρξόληεο επηδξάζεηο ηεο άζθεζεο Τόζν ε πξνπόλεζε αληνρήο όζν θαη ε πξνπόλεζε δύλακεο απμάλνπλ ηελ επαηζζεζία ησλ κπώλ ζηελ ηλζνπιίλε κέζσ αύμεζεο ηνπ αξηζκνύ ησλ GLUT4 πνπ θηλνύληαη πξνο ηελ θπηηαξνπιαζκαηηθή κεκβξάλε. Η θπζηθή θαηάζηαζε είλαη ίζσο ζεκαληηθόηεξε από ην ζσκαηηθό βάξνο γηα ην γιπραηκηθό έιεγρν.

22 Σε ππέξβαξα ή παρύζαξθα άηνκα κε δηαβήηε ηύπνπ 2, ε γιπθνδπιησκέλε αηκνζθαηξίλε ζρεηηδόηαλ ηζρπξά (αξλεηηθά) κε ηε θπζηθή θαηάζηαζε, ελώ ε (ζεηηθή) ζπζρέηηζε κε ην ΒΜΙ δελ ήηαλ ηόζν έληνλε. Wing et al. Med Sci Sports Exerc 39: 2107, 2007

23

24 Walk the dog every day, even if you don t have one! Steve Blair

25 Πιενλεθηήκαηα ηεο άζθεζεο Βειηηώλεη πάκπνιιεο βηνινγηθέο παξακέηξνπο (κεηαβνιηθέο, αηκνδπλακηθέο, αηκνζηαηηθέο, θαξδηναλαπλεπζηηθή ηθαλόηεηα, δύλακε, ηζνξξνπία). Βειηηώλεη ηε ιεηηνπξγηθόηεηα ζηελ θαζεκεξηλόηεηα. Δίλαη θζελή ή δσξεάλ! Έρεη ιηγόηεξεο αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο από ηα θάξκαθα.

26 Πιενλεθηήκαηα ηεο άζθεζεο

27 Πιενλεθηήκαηα ηεο άζθεζεο Βειηηώλεη ηελ ςπρνινγία (επεμία, απηνπεπνίζεζε). Κνηλσληθνπνηεί. Βειηηώλεη ηελ πνηόηεηα δσήο. Δίλαη απηή πνπ καο έθεξε κέρξη εδώ

28 Βεκαηνκεηξεηήο

29