ΔΙΚΤΥΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ

Transcript

1 ΔΙΚΤΥΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ Το σχέδιο της κυβέρνησης για την κατάλυση της δημόσιας ανώτατης εκπ αίδευσης Η κυβέρνηση με το π ροσχέδιο νόμου π ου κατέθεσε στην Βουλή έχει σχεδιάσει την αλλαγή του χαρακτήρα και του κοινωνικού ρόλου του δημόσιου πανεπ ιστημίου, ολοκληρώνοντας, στην π ιο ακραία τους εκδοχή, τους όρους της Μπ ολόνια και π ροσαρμόζοντάς τους στις απ αιτήσεις του μνημονίου και του «μεσοπ ρόθεσμου». Ορισμένες συνέπ ειες αυτής της επ ίθεσης: Καταργείται η δημοκρατική λειτουργία του πανεπ ιστημίου νέα Διοίκηση Βασικό μέσο για την επ ιβολή αυτής της π ολιτικής είναι η ακύρωση της δημοκρατικής λειτουργίας του πανεπ ιστημίου με την αλλαγή της διοίκησης. Η κυβέρνηση με το π ροσχέδιο νόμου αφαιρεί τη διοίκηση των ιδρυμάτων απ ό τα συλλογικά συμμετοχικά όργανα π ου επ ιλέγονται και ελέγχονται απ ό τα μέλη της κοινότητας (π αρά τις υπ αρκτές σοβαρές αδυναμίες) και την αναθέτει σε ένα ολιγομελές όργανο, το Συμβούλιο του Ιδρύματος ( ΣΙ), π ου δεν θα ελέγχεται από την κοινότητα, το οπ οίο διοικεί και απ οφασίζει αυθαίρετα για όλες τις λειτουργίες του πανεπ ιστημίου. Όργανο με αδιαφανή λειτουργία το οπ οίο δε θα «λογοδοτεί» σε κανένα και γι αυτό θα είναι π ολύ π ρόσφορο στον πολιτικό έλεγχο, τη διαπ λοκή και την εξυπ ηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων. Για το ΣΙ εκλέγονται 7 καθηγητές και αυτοί επ ιλέγουν, εκτός πανεπ ιστημίου, άλλα 7 μέλη του Συμβουλίου. Στο ΣΙ θα συμμετέχει «συμβολικά» και ένας φοιτητής! Αυτή η ομάδα θα διορίζει τον π ρύτανη και τους κοσμήτορες! Δηλαδή μια «συμπ αγής» ομάδα τεσσάρων καθηγητών θα μπ ορούν, ως π λειοψηφία, να ελέγξουν πλήρως ένα ολόκληρο πανεπ ιστήμιο! Αυτοί θα διοικούν το πανεπ ιστήμιο! Αυτοί θα εξασφαλίζουν τη «διαφάνεια» και την «κοινωνική λογοδοσία» π ου, σύμφωνα με την προπ αγάνδα της κυβέρνησης και όλων των επ ιτελείων π ου τη στηρίζουν, σήμερα λείπ ουν απ ό τα πανεπ ιστήμια! Έτσι, καταργείται ουσιαστικά η αυτοδιοίκηση, το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της πανεπ ιστημιακής κοινότητας να αυτοδιοικείται, εκλέγοντας και ελέγχοντας αυτούς π ου θα ασκούν τη διοίκηση. Πρόκειται για ένα επ ιτελικό σχέδιο για την υπ οταγή των μελών της πανεπ ιστημιακής κοινότητας στην αυθαίρετη και ανεξέλεγκτη εξουσία μιας ολιγομελούς ομάδας, π ου αν επ ιτρέψουμε να επ ιβληθεί, θα επ ιβάλει στα μέλη της κοινότητας τις συνθήκες προσωπ ικού μιας επ ιχείρησης π ου πρέπ ει «να κάνει μόνο τη δουλειά του», υπ οταγμένο στους αγοραίους κανόνες της «ανταγωνιστικότητας» και της «απ οδοτικότητας», όπ ως θα τους ορίζει αυθαίρετα αυτή η ομάδα! Με αυτούς τους κανόνες η νέα διοίκηση θα απ οφασίζει επ ίσης τη διατήρηση ή την κατάργηση Σχολών, Ιδρυμάτων, π ρογραμμάτων σπ ουδών και τη διάρκειά τους, επ ιστημονικών αντικειμένων, τις απ ολύσεις διδασκόντων και προσωπ ικού καθώς και το εργασιακό και μισθολογικό καθεστώς τους! Πρόκειται για την επ ιβολή στη ζωή του πανεπ ιστημίου της βαρβαρότητας που επ ιβάλλεται ήδη στο μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας: στους εργαζόμενους, τους νέους, το λαό

2 Καταργείται το πανεπ ιστημιακό άσυλο Το πανεπ ιστημιακό άσυλο, μια κατάκτηση των αγώνων της κοινωνίας και του πανεπ ιστημιακού κινήματος απ ό τα χρόνια της μεταπ ολίτευσης, σύμβολο αγώνων κατά της χούντας, καταργείται οριστικά. Στο π ροσχέδιο νόμου, αντί του πανεπ ιστημιακού ασύλου αναφέρεται ότι η «διασφάλιση της ελευθερίας στη διδασκαλία, την έρευνα και τη διακίνηση ιδεών» θα είναι αρμοδιότητα του Συμβουλίου! Καταργείται ο δωρεάν χαρακτήρας της ανώτατης εκπαίδευσης Οι σπ ουδές στις «μεταπ τυχιακές σχολές» και στις «σχολές δια βίου εκπ αίδευσης» και «εξ απ οστάσεως εκπ αίδευσης» θα είναι με δίδακτρα. Παρά τις αντιστάσεις, τα δίδακτρα στα μεταπ τυχιακά έχουν ήδη επ ιβληθεί σε π ολλά ιδρύματα. Για τους προπ τυχιακούς φοιτητές αυξάνονται τα οικονομικά βάρη με την κατάργηση της δωρεάν διανομής των συγγραμμάτων και την ανάθεση των π αροχών της φοιτητικής μέριμνας στην Ανώνυμη Εταιρεία π ου ιδρύεται για να «αξιοπ οιεί» την «π εριουσία» του ιδρύματος. Και ακολουθούν τα δίδακτρα, τα οπ οία δεν είναι απ αραίτητο να προβλέπ ονται απ ό το νόμο, μπ ορεί να τα επ ιβάλει το Συμβούλιο με τον «Οργανισμό» και τον «Εσωτερικό Κανονισμό»! Καταργείται ο δημόσιος χαρακτήρας του πανεπ ιστημίου: Εταιρεία «αξιοπ οίησης» Η ίδρυση αυτής της Ανώνυμης Εταιρείας ( ΑΕ) π ου θα λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπ ο Ιδιωτικού Δικαίου με διοίκηση διορισμένη απ ό το Συμβούλιο, καταργεί το δημόσιο χαρακτήρα του πανεπ ιστημίου. Πρόκειται για μια επιχείρηση «αξιοπ οίησης» τόσο της ακίνητης π εριουσίας όσο και των π ροϊόντων έρευνας για την απ όκτηση π όρων π ου θα καλύπ τουν το κενό της δημόσιας χρηματοδότησης! Σύμφωνα με τις επ ικρατούσες στο κυρίαρχο π ολιτικό σύστημα αντιλήψεις για την «αξιοπ οίηση του δημόσιου π λούτου», η ακίνητη π εριουσία του ιδρύματος ( και διαθέτουν σημαντική τα ιστορικά ιδρύματα τουλάχιστον) θα «αξιοπ οιείται» από την ΑΕ όπ ως και η δημόσια π εριουσία απ ό το «ταμείο αξιοπ οίησης» π ου επέβαλε το «μεσοπ ρόθεσμο»! Οι επ ιχειρηματικές δραστηριότητες με το π αιχνίδι στις αγορές και τις έξυπ νες επ ενδύσεις οδήγησαν μεγάλα πανεπ ιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ σχεδόν στη χρεοκοπ ία και τα ανάγκασαν σε περικοπ ές, απ ολύσεις προσωπ ικού, υψηλότερα δίδακτρα και μεγαλύτερη εξάρτηση απ ό τις «χορηγίες» των μεγάλων επ ιχειρήσεων. Καταργείται ο δημόσιος χαρακτήρας της έρευνας Δεν προβλέπ εται δημόσια χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή ελεύθερης έρευνας χωρίς αγοραίους «ανταπ οδοτικούς» όρους. Αυτό στερεί τη δυνατότητα έρευνας σε όλα τα επ ιστημονικά π εδία χωρίς εξαίρεση, κάτι π ου απ οτελεί δομική προϋπ όθεση για ένα πανεπ ιστήμιο, ενώ π αράλληλα ακυρώνει βασική συνεισφορά του στην κοινωνία. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες οδηγούνται σε μαρασμό οι κοινωνικές και ανθρωπ ιστικές επ ιστήμες, όπ ως και το σύνολο των βασικών επ ιστημών π ου δεν είναι «ελκυστικές» για την αγορά! Αλλά και κάθε ερευνητική δραστηριότητα θα ασκείται με αβεβαιότητα και ανασφάλεια, αφού θα είναι υπ οταγμένη, στη μόνη δυνατότητα χρηματοδότησης, στις επ ιλογές της ΑΕ π ου θα διοικούν οι - 2 -

3 διορισμένοι της διοίκησης, οι οπ οίοι θα απ οφασίζουν π οιο είδος έρευνας και ποιος ερευνητής εμπίπ τει στους αυθαίρετους και αγοραίους κανόνες με τους οποίους θα λειτουργούν την επ ιχείρηση. Αυτή η ΑΕ θα διαχειρίζεται σαν εμπ όρευμα, σαν «υπ ηρεσίες έρευνας», ένα συλλογικά π αραγόμενο δημόσιο αγαθό π ου είναι το δημιουργικό ερευνητικό έργο των μελών του πανεπ ιστημίου! Μέσα απ ό αυτή την εξαθλίωση, θα αναδειχθεί, λένε, η «αριστεία»! Η κυβέρνηση σχεδίασε την π λήρη υπ οταγή του πανεπ ιστημίου στους νόμους της αγοράς και στα ιδιωτικά συμφέροντα, εγχώρια και διεθνή. Καταργείται ο πανεπ ιστημιακός χαρακτήρας των σπ ουδών - Διάλυση των πανεπ ιστημιακών σπ ουδών Καταργείται το Τμήμα με το π ρόγραμμα σπ ουδών σε συγκεκριμένη επ ιστήμη και το αντίστοιχο π τυχίο. Οι Σχολές θα π ροσφέρουν «ευέλικτα» προγράμματα σπ ουδών π ροσαρμοσμένα στις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς, όπ ως τις ορίζει μία διορισμένη απ ό την κυβέρνηση «ανεξάρτητη αρχή» ( ΑΔΙΠ). Η «αρχή» αυτή θα αξιολογεί και θα μεριμνά για την «πιστοπ οίηση» και το «σήμα π οιότητας» του κάθε π ρογράμματος και του αντίστοιχου τίτλου σπ ουδών και φυσικά θα κρίνει την όπ οια χρηματοδότηση. Η διάρκεια των σπ ουδών και το είδος των τίτλων θα είναι υπ όθεση του κάθε Ιδρύματος και θα καθορίζονται απ ό τον «Οργανισμό» και τον «Εσωτερικό Κανονισμό» π ου θα απ οφασίζει η νέα ολιγομελής διοίκηση! Θα μπ ορούν να είναι διάρκειας ενός, δύο, τριών ετών ( ή και π ερισσοτέρων) με τις αντίστοιχες π ιστωτικές μονάδες (60 ή 120 ή 180 ή π άρτε κόσμε!). Πρόκειται για διάλυση των πανεπ ιστημιακών σπ ουδών! Οι φοιτητές θα βιώνουν τις υπ οβαθμισμένες σπ ουδές τους σαν ένα ατομικό ανταγωνιστικό αγώνα επ ιβίωσης και συλλογής, απ ό οπουδήπ οτε, του ελάχιστου αριθμού π ιστωτικών μονάδων. Δεν θα σπ ουδάζουν μια συγκεκριμένη επ ιστήμη, αλλά θα συσσωρεύουν ετερόκλητα αποσπ ασματικά στοιχεία επιφανειακής γνώσης, δηλαδή μιας κατάρτισης με κατάληξη κάπ οιο εξατομικευμένο τίτλο σπ ουδών, χωρίς καμιά δυνατότητα συλλογικής διεκδίκησης με την είσοδο στην άσκηση του επ αγγέλματος. Ω ς νέος εργαζόμενος σύντομα θα πρέπ ει να «επικαιροπ οιήσει» τα ληξιπ ρόθεσμα εφόδιά του και θα αναγκαστεί να καταφύγει σε μια Σχολή δια βίου εκπ αίδευσης καταβάλλοντας δίδακτρα. Οι φοιτητές θα σπ ουδάζουν μέσα σε ασφυκτικές συνθήκες: διάρκεια εξαμήνων, συνολική διάρκεια, κίνδυνος διαγραφής ή επ ιβολής κάπ οιας «τιμωρίας». Κανένα π εριθώριο για ανάπ τυξη κριτικής σκέψης, αμφισβήτησης, συλλογικής έκφρασης, διεκδίκησης και αγώνων. Πιστεύουν ότι έτσι θα ξεμπ ερδεύουν με το φοιτητικό κίνημα! Ο απ όφοιτος θα είναι «έτοιμος» να εργασθεί ανασφαλής, χωρίς δικαιώματα, χωρίς εφόδια π ου αντέχουν στο χρόνο, ένας μελλοντικός εργαζόμενος έτοιμος για τις μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας π ου έχουν ήδη επ ιβληθεί. Υπ οβαθμίζεται και συρρικνώνεται το διδακτικό προσωπικό Η κυβέρνηση με την π ολιτική της για δραστική συρρίκνωση της ανώτατης εκπ αίδευσης, εκτός απ ό τον οικονομικό μαρασμό των πανεπ ιστημίων, έχει ήδη επ ιβάλει σημαντική συρρίκνωση των διδασκόντων, με το μη διορισμό εκατοντάδων εκλεγμένων μελών ΔΕΠ, με το π άγωμα των εξελίξεων και της π ροκήρυξης νέων θέσεων π ου προκύπ τουν απ ό τις απ οχωρήσεις και με τη σταδιακή κατάργηση των συμβασιούχων διδασκόντων του ΠΔ 407. Αυτά ισχύουν και για το υπόλοιπ ο προσωπ ικό

4 Αυτό όμως δεν τους αρκεί. Το π ροσχέδιο καταργεί τους Λέκτορες, τη μονιμότητα και τη δυνατότητα εξέλιξης στους Επ ίκουρους Καθηγητές, κρατώντας σε καθεστώς ομηρίας του υπ άρχοντες. Έτσι θα εξαναγκάσει ένα σημαντικό μέρος αυτού του επ ιστημονικού δυναμικού νέων ανθρώπ ων, του οπ οίου η συνεισφορά στο εκπ αιδευτικό και ερευνητικό έργο του πανεπ ιστημίου είναι καθοριστική, να εγκαταλείψει το δημόσιο πανεπ ιστήμιο. Μεγάλη ανασφάλεια και συνθήκες υπ οταγής στην αυθαίρετη νέα αρχή ή φυγής δημιουργούν και οι προβλεπ όμενοι έλεγχοι των «επ ιδόσεων» του μόνιμου προσωπ ικού Καθηγητών και Αναπ ληρωτών Καθηγητών με απ ειλές π οινών. Για την κάλυψη των μεγάλων διδακτικών αναγκών σχεδίασαν την πρόσληψη ωρομίσθιων «εντεταλμένων διδασκαλίας» με ατομικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου, χωρίς δυνατότητα ερευνητικής δραστηριότητας και χωρίς προοπτική εξέλιξης. Πρόκειται για γενίκευση της μαύρης εργασίας δίπ λα σε εκείνη των μεταπ τυχιακών φοιτητών και των υπ οψηφίων διδακτόρων! Και επ έρχεται η συνολική εργασιακή και μισθολογική υπ οβάθμιση με το «ενιαίο μισθολόγιο του δημοσίου». Καταργείται η ακαδημαϊκή αυτοτέλεια του πανεπ ιστημίου -Αποικιακού τύπ ου υπ οτέλεια «διεθνοπ οίηση» Η κυβέρνηση και όλα τα επ ιτελεία π ου τη στηρίζουν, με συστηματική δυσφήμιση της πανεπ ιστημιακής κοινότητας και του έργου π ου επ ιτελεί, επ ιδιώκουν να π ροβάλλουν την εικόνα μιας κοινότητας ανάξιας, διεφθαρμένης, αμφίβολης επ ιστημονικής αξίας και εγκυρότητας και σαν «θεραπ εία» επ ιβάλλει τη «διεθνοπ οίηση». Για να εξασφαλίσει την υπ οτιθέμενη εγκυρότητα, αντικειμενικότητα και κύρος, επ ιβάλλει τη συμμετοχή επ ιστημόνων απ ό το εξωτερικό σε όλες τις λειτουργίες του πανεπ ιστημίου: στη διοίκηση, στις κρίσεις των μελών ΔΕΠ, στη διδασκαλία, στην αξιολόγηση και πιστοπ οίηση των π ρογραμμάτων σπ ουδών και των τίτλων, ακόμη και στην κρίση μιας διδακτορικής διατριβής! Αυτό θα μπ ορούσε να θεωρηθεί συμπ εριφορά επ ιτελικών π αραγόντων με συμπ λέγματα κατωτερότητας π ου απ αξιώνουν ό, τι είναι εγχώριο και υπερτιμούν άκριτα ό, τι π ροέρχεται απ ό το εξωτερικό. Όμως δεν είναι ( κυρίως) αυτό. Είναι κυρίως η εμπ άθεια απ έναντι σε μια κοινότητα η οπ οία, π αρά τις π ολλές αδυναμίες και τα π ροβλήματα, π αρά τον οικονομικό μαρασμό και το θεσμικό στραγγαλισμό π ου τα τελευταία χρόνια τής επ ιβάλλονται, έδειξε ότι ξέρει να αντιστέκεται, ξέρει να αποτρέπ ει την ισοπ έδωση και να υπερασπ ίζεται τη δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπ αίδευση, όπ ως έκανε με την αναθεώρηση του άρθρου 16 και με το νόμο Γιαννάκου (π ου ακόμα βασικές ρυθμίσεις του δεν έχουν επ ιβληθεί στο σύνολο των πανεπ ιστημίων χάρη στις αντιστάσεις αυτής της κοινότητας). Με την επ ιβολή των «ξένων εγγυητών» ακολουθείται η ίδια π ολιτική υπ οταγής με το «διευθυντήριο» και τους «τεχνοκράτες» της τρόικα και τους «κομισάριους» π ου θα επ ιβλέψουν την εφαρμογή του μνημονίου, του «μεσοπ ρόθεσμου» και την εκπ οίηση του δημόσιου π λούτου. Παράλληλα όμως, θεσμοθετούν τη δυνατότητα να φέρουν απ ό το εξωτερικό, ουσιαστικά ανεξέλεγκτα, «δικά τους π αιδιά». Αυτή η επ ίθεση π ροσβάλλει την αξιοπρέπ εια των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας και αποβλέπ ει στην υπ οταγή όλων σε ένα καθεστώς ανελεύθερο και αυθαίρετο στο οπ οίο δεν θα έχουν καμιά δυνατότητα π αρέμβασης. Πρόκειται για μια εκστρατεία καθυπ όταξης για την επ ιβολή και στο χώρο του πανεπιστημίου του ανελέητου κοινωνικού π ολέμου π ου διεξάγει η κυβέρνηση ενάντια στο μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας

5 Αυτό το π ολεμικό σχέδιο πρέπ ει να απ οσυρθεί! Η συντριπ τική π λειοψηφία της πανεπ ιστημιακής κοινότητας ( ΓΣ συλλόγων διδασκόντων, φορείς φοιτητών, ΕΕΔΙΠ, φορείς Εργαζομένων, Σύγκλητοι, Σύνοδος Πρυτάνεων) απορρίπ τει το π ροσχέδιο και απ αιτεί την απ όσυρση ή την μη κατάθεσή του. Ακόμη και η ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ, π ου είχε απ ομείνει το μοναδικό στήριγμα της κυβέρνησης και συνέπ ραξε στη διαμόρφωση της π ολιτικής της στα πανεπ ιστήμια, κάτω απ ό τη μεγάλη π ίεση των συλλόγων αναγκάστηκε να απ αιτήσει την μην κατάθεση του νόμου. Οι ΓΣ των συλλόγων με τις αποφάσεις τους δημιουργούν προϋπ οθέσεις για οριζόντια συντονισμένη δράση, πανεπ ιστημιακών, φοιτητών, εργαζομένων, σε κάθε ίδρυμα και μεταξύ ιδρυμάτων. Μόνη διέξοδος είναι ο αγώνας της πανεπ ιστημιακής κοινότητας για τη δημόσια δωρεάν ανώτατη εκπ αίδευση να ενταχθεί στη δυναμική των αγώνων των εργαζομένων, των νέων, του λαού για να ανατραπ εί η κυβέρνηση του μνημονίου και η π ολιτική της