Θέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Τεχνολογική εξέλιξη και τάση του ποσοστού κέρδους στον Μαρξ Γιώργος Σταμάτης
|
|
- Διόδωρος Βονόρτας
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Τεχνολογική εξέλιξη και τάση του ποσοστού κέρδους στον Karl Marxτον Γιώργου Σταμάτη Ακόμη και σ' αυτούς, που δεν έχουν ασχοληθεί με την οικονομική θεωρία του Μαρξ είναι γνωστός ο μαρξικός νόμος της πτωτικής τάσης του γενικού ποσοστού κέρδους. Γνωρίζουν γενικά, ότι, κατά τον Μαρξ, με αυξανόμενη παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνεται η οργανική σύνθεση του κεφαλαίου και - παρά το ταυτόχρονα αυξανόμενο ποσοστό υπεραξίας - μειούται το ποσοστό κέρδους. Επίσης γνωρίζουν, ότι τον νόμο αυτόν ο Μαρξ τον αναπτύσσει στο IIIο τόμο του Κεφαλαίου. Αντιθέτως, λιγότερο γνωστό - ακόμη και σ' αυτούς που ασχολούνται συστηματικά με την οικονομική θεωρία του Μαρξ είναι, ότι το νόμο της πτωτικής τάσης του γενικού ποσοστού κέρδους τον αναπτύσσει ο Μαρξ ως συνέπεια της - όπως την ονομάζει ο ίδιος - ειδικά καπιταλιστικής μορφής αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, δηλ. της ειδικά καπιταλιστικής μορφής της τεχνολογικής εξέλιξης. Η σχέση αυτή μεταξύ της μαρξικής θεωρίας για την μορφή της τεχνολογικής εξέλιξης στον καπιταλισμό και του μαρξικού νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους αγνοείται για τον εξής απλό λόγο: Διότι όλοι οι μελετητές νομίζουν, ότι ο Μαρξ αναπτύσσει αυτόν το νόμο στα κεφάλαια του IIIου τόμου του Κεφαλαίου. Στην πραγματικότητα όμως το πράγμα έχει διαφορετικά. Στα κεφάλαια του IIIου τόμου του Κεφαλαίου ο Μαρξ εκθέτει, απλώς το νόμο της πτωτικής τάσης του γενικού ποσοστού κέρδους ως αποτέλεσμα παραγόντων, τους οποίους έχει αναπτύξει ήδη τον Ιο τόμο του Κεφαλαίου. Στην πραγματικότητα δηλ. ο Μαρξ αναπτύσσει το νόμο στον Ιο τόμο, τον παρουσιάζει όμως στον ΙΙΙο τόμο - για λόγους που αναφέρονται στην μέθοδο παρουσίασης του επιστημονικού του αντικειμένου και συγκεκριμένα επειδή στη βαθμίδα παρουσίασης του Ιου τόμου δεν είναι δυνατόν να γίνει λόγος για το κέρδος ως παράγωγου του κεφαλαίου και συνεπώς για το ποσοστό κέρδους. Ο Μαρξ αναπτύσσει το νόμο στον Ιο τόμο ως συνέπεια της χρησιμοποίησης ειδικά καπιταλιστικών μεθόδων παραγωγής και της από την χρησιμοποίηση αυτών των μεθόδων προκύπτουσας ειδικά καπιταλιστικής μορφής αύξησης της παραγωγικότητας. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά τους.. Ποιο είναι το αντικείμενο του Ιου τόμου του Κεφαλαίου; Είναι η ουσία της κεφαλαιακής σχέσης Στον Ιο τόμο ο Μαρξ εκθέτει την ουσία της σχέσης μεταξύ εργατών και καπιταλιστών αντιπαρερχόμενος τις αναγκαίες και αναγκαία στρεβλές μορφές, στις οποίες υπάρχει αυτή η σχέση. Ο Μαρξ παντού, όπου εκθέτει την ουσία μιας κοινωνικής σχέσης, ξεκινά πάνα από την άμεσα αντιληπτή μορφή της. Ξεκινώντας από την άμεσα αντιληπτή μορφή της εν λόγω σχέσης ως το άμεσα δεδομένον και συγκεκριμένον αναπαράγει στη συνέχεια, αφού προηγουμένως καταδείξει το περιεχόμενο της, την μορφή αυτή ως το δια της οδού της νόησης αναπαραχθέν συγκεκριμένον: ως την αναγκαία και αναγκαία στρεβλή μορφή του διαφορετικού απ' αυτήν την ίδια περιεχομένου της. Έτσι κι εδώ: Ξεκινά από την άμεσα δεδομένη, συγκεκριμένη μορφή του κεφαλαίου ως χρηματικού κεφαλαίου. Στην μορφή του αυτήν το κεφάλαιο υπάρχει ως το χρήμα που ρίχνει στην κυκλοφορία ο καπιταλιστής για να πάρει απ' αυτήν περισσότερο χρήμα. Για να μπορέσει όμως ο Μαρξ να μιλήσει για τη χρηματική μορφή του κεφαλαίου, είναι αναγκασμένος να μιλήσει πρώτα για το χρήμα. Το χρήμα όμως είναι η μορφή της αφηρημένης εργασίας, δηλ. η μορφή της ουσίας των αξιών των εμπορευμάτων. Έτσι λοιπόν ο Μαρξ είναι αναγκασμένος, πριν ξεκινήσει από την άμεσα δεδομένη μορφή του κεφαλαίου, δηλ. από το χρηματικό κεφάλαιο, να αναπτύξει το χρήμα ως τη μορφή της αφηρημένης εργασίας. Γι αυτό και ο τόμος Ι του Σελίδα 1 / 7
2 Κεφαλαίου αρχίζει με την ανάλυση του εμπορεύματος, δηλ. της ανταλλακτικής αξίας, και της εξέλιξης της μορφής του μέχρι τη χρηματική του μορφή. Η θεώρηση της χρηματικής μορφής του κεφαλαίου θέτει, επειδή ακριβώς η μορφή αυτή εκφράζει στρεβλά την κεφαλαιακή σχέση, ένα αίνιγμα. Το εξής: Πώς γίνεται, καίτοι η ανταλλαγή εμπορευμάτων είναι ανταλλαγή ισοδυνάμων, ο καπιταλιστής να παίρνει από την κυκλοφορία περισσότερα απ' αυτά που έριξε σ' αυτήν, να αποκομίζει δηλ. κέρδος; Για να εξηγήσει ο Μαρξ αυτό το παράδοξο κι έτσι και τη χρηματική μορφή του κεφαλαίου ως στρεβλή αλλά αναγκαία μορφή ύπαρξης της κεφαλαιακής σχέσης, προστρέχει στην ουσία αυτής της σχέσης, δηλ. στη σχέση μεταξύ καπιταλιστή και εργάτη στην άμεση διαδικασία παραγωγής, και ερμηνεύει το κέρδος ως τη μορφή της υπεραξίας. Η υπεραξία δημιουργείται κατά τον Μαρξ στην άμεση διαδικασία παραγωγής ως η διαφορά μεταξύ αυτού, το οποίο αποφέρει στον καπιταλιστή η δι' ίδιον λογαριασμόν χρήση της εργασιακής δύναμης του εργάτη, και αυτού, το οποίο κοστίζει στον καπιταλιστή η αγορά της εν λόγω εργασιακής δύναμης, δημιουργείται δηλ. ως η διαφορά μεταξύ της νέας αξίας που δημιουργεί για τον καπιταλιστή η χρήση της εργασιακής δύναμης και της αξίας της χρησιμοποιηθείσας εργασιακής δύναμης που πλήρωσε ο καπιταλιστής για την αγορά της. Τα παραπάνω αναπτύσσει ο Μαρξ στα πλαίσια της ανάλυσης της άμεσης διαδικασίας παραγωγής. Από την ανάλυση αυτή μας ενδιαφέρει εδώ ιδιαιτέρως το μέρος εκείνο (κεφάλαια 10 κ.ε. του τόμου Ι του Κεφαλαίου), στο οποίο ο Μαρξ αναπτύσσει τις τεχνολογικές προϋποθέσεις του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, δηλ. τις μεθόδους ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, τις τεχνικές παραγωγής του κεφαλαίου. Τις μεθόδους αυτές ονομάζει ο Μαρξ ειδικά καπιταλιστικές μεθόδους παραγωγής και τον τρόπο παραγωγής, ο οποίος από τεχνική άποψη βασίζεται σ' αυτές τις μεθόδους, ειδικά καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Ο Μαρξ αρχίζει την ανάπτυξη του με την παρουσίαση των μεθόδων παραγωγής της μανουφακτούρας. Η μανουφακτούρα διαφέρει από τη συντεχνιακή χειροτεχνική παραγωγή μόνο ποσοτικά: κάθε μάστορας χρησιμοποιεί τώρα πλέον περισσότερους εργάτες (τεχνίτες και μαθητευόμενους), τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία παραμένουν ωστόσο τα ίδια. Τόσο η συντεχνιακή χειροτεχνική παραγωγή όσο και η παραγωγή της μανουφακτούρας διαφέρουν ποιοτικά από την παραγωγή του Verlagsystem, δηλ. του συστήματος των μεταπρατών (middlemen) 1. Τα κυριότερα αποτελέσματα της μανουφακτούρας σε σχέση με την συντεχνιακή χειροτεχνική παραγωγή είναι τα εξής: 1. Απάλειψη των διαφορών μεταξύ των ατομικών εργασιών, 2. οικονομία στη χρήση του σταθερού κεφαλαίου, 3. ανάπτυξη της «συνεργασίας» (Kooperation), δηλ. του ενδοεργαστηριακού καταμερισμού της εργασίας, και 4. αύξηση της παραγωγικότητας. Η συνεργασία, που αναπτύσσεται με την μανουφακτούρα, συνιστά ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής σε αντιδιαστολή προς προκαπιταλιστικούς τρόπους παραγωγής, όπως αυτός των συντεχνιακών μαστόρων, ή προς εμβρυακά καπιταλιστικούς τρόπους παραγωγής, όπως αυτοί των μικρών μη συντεχνιακών μαστόρων και των μεμονωμένων ατομικών παραγωγών που εξαρτώνται από το μεταπράτη (Verleger, middleman). Είναι η πρώτη σημαντική μεταβολή που επέρχεται στη διαδικασία εργασίας κατά την υπαγωγή της στο κεφάλαιο και αποτελεί την απαρχή της ουσιαστικής υπαγωγής της πρώτης στο Σελίδα 2 / 7
3 τελευταίο. Η προϋπόθεση της συνεργασίας δηλ. η συγκέντρωση περισσότερων εργατών σ' ένα χώρο (εργαστήρι) υπό τη διεύθυνση ενός καπιταλιστή, αποτελεί την αφετηρία αυτού που ο Μαρξ ονομάζει ειδικά καπιταταλιστικό τρόπο παραγωγής. Από την άλλη μεριά η συνεργασία έχει ως συνέπειες τη διαμόρφωση ιεραρχικών σχέσεων μεταξύ των εργατών και τη διαφοροποίηση των μισθών. Στη μανουφακτούρα η παραγωγικότητα της εργασίας εξαρτάται από το είδος των χρησιμοποιούμενων εργαλείων και από τον τρόπο οργάνωσης της διαδιακασίας εργασίας. Περισσότερο όμως από τον τρόπο οργάνωσης της διαδικασίας εργασίας: Η χαρακτηριστική μηχανή της μανουφακτούρας, γράφει ο Μαρξ, είναι ο από πολλούς ατομικούς εργάτες συντεθημένος εργάτης, δηλ. η συνεργασία. Μέσα αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας στη μανουφακτούρα είναι λοιπόν η οργάνωση του ενδοεργαστηριακού καταμερισμού της εργασίας και, σε μικρότερο βαθμό, η διαφοροποίηση και η προσαρμογή των εργαλείων στις λειτουργίες που έχει να επιτελέσει ο επιμέρους εργάτης. Αφετηρία της επανάστασης στον τρόπο παραγωγής που Επέφερε η μανουφακτούρα είναι η εργασιακή δύναμη και η οργάνωση του ξοδέματός της. Αφετηρία της επανάστασης που επέφερε στον τρόπο παραγωγής η «μεγάλη βιομηχανία» με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση αυτού, που ο Μαρξ ονομάζει ειδικά καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, είναι τα μέσα παραγωγής. Το χαρακτηριστικό μέσο παραγωγής της μεγάλης βιομηχανίας είναι η μηχανή. Ο Μαρξ διακρίνει τρία είδη μηχανών: τις μηχανές ενεργείας, τις μηχανές μεταφοράς και μετατροπής της ενέργειας και τις εργαλειομηχανές ή εργομηχανές (Werkzeugmaschinen ή Arbeitsmaschinen) 2. H εργαλειομηχανή είναι αυτή που στη μεγάλη βιομηχανία επεξεργάζεται και μεταβάλλει το αντικείμενο της εργασίας, το οποίο στην μανουφακτούρα επεξεργαζόταν και μετέβαλε ο εργάτης με τα εργαλεία του. Από την εργαλειομηχανή ξεκίνησε τον 18ο αιώνα η βιομηχανική επανάσταση, η οποία διαμόρφωσε τον ειδικά καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, ένα τρόπο παραγωγής, ο οποίος δεν βασίζεται απλώς και μόνον στην μισθωτή εργασία αλλά επίσης και στην χρησιμοποίηση μηχανών και σε ένα ορισμένο τρόπο οργάνωσης της εργασίας στο εργαστήρι ή στο εργοστάσιο, ο οποίος, βασιζόμενος στην χρησιμοποίηση μηχανών και σε μια αντίστοιχη οργάνωση της εργασίας, συνεπάγεται την ουσιαστική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο. Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τις μεταβολές στην οργάνωση της διαδικασίας εργασίας που επέφερε η εργαλειομηχανή. Αυτά που μας ενδιαφέρουν είναι τα εξής δύο: Πρώτο: Οι μέθοδοι παραγωγής της μεγάλης βιομηχανίας είναι κατά τον Μαρξ οι κατεξοχήν καπιταλιστικές μέθοδοι παραγωγής. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής χαρακτηρίζεται από την χρήση αυτών των μεθόδων. Γι αυτό και ο Μαρξ - για να τον διακρίνει από τις προηγούμενες εμβρυακές μορφές του, δηλ. από τον τρόπο παραγωγής των μικρών μαστόρων, των εξαρτούμενων από το μεταπράτη ατομικών παραγωγών και της μανουφακτούρας, οι οποίες χαρακτηρίζονται από την έλλειψη ουσιαστικής υπαγωγής της εργασίας στο κεφάλαιο ή και από την απουσία μηχανών - τον ονομάζει ειδικά καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Αξιοπρόσεκτο είναι εδώ το «τεχνικό» στοιχείο ως προσδιορισμός του τρόπου παραγωγής και ειδικότερα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής κατά τον Μαρξ. Δεύτερον: Η σχέση μεταξύ της χρησιμοποίησης των ειδικά καπιταλιστικών μεθόδων παραγωγής και του βαθμού αξιοποίησης του κεφαλαίου, δηλ. του ποσοστού κέρδους.. Στη συνέχεια θα πραγματευθούμε διεξοδικότερα το δεύτερο από τα δύο αυτά σημεία. Ας δούμε λοιπόν τη σχέση που υφίσταται κατά τον Μαρξ μεταξύ της χρησιμοποίησης των εν λόγω μεθόδων παραγωγής και του ποσοστού κέρδους. Κατά τον Μαρξ ο σκοπός της καπιταλιστικής παραγωγής είναι το κέρδος. Επειδή όμως στον καπιταλισμό ως ο παράγων, ο οποίος δημιουργεί τα εμπορεύματα και συνεπώς και το κέρδος που εμπειριέχεται σ' αυτά, εμφανίζεται όχι η εργασία, η οποία πράγματι τα παράγει, αλλά το κεφάλαιο, τους καπιταλιστές δεν ενδιαφέρει Σελίδα 3 / 7
4 απλώς και μόνον η μέγιστη δυνατή παραγωγή κέρδους, αλλά η μέγιστη δυνατή. παραγωγή κέρδους ανά μονάδα κεφαλαίου, δηλ. η μεγιστοποίηση του ποσοστού κέρδους. Αύξηση της υπεραξίας και του κέρδους μπορούν να επιτύχουν μακροπρόθεσμα οι καπιταλιστές μόνον μειώνοντας την αξία της εργασιακής δύναμης δηλαδή μόνον αυξάνοντας - άμεσα ή έμμεσα 1 - την παραγωγικότητα της εργασίας στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων. Διότι α) μια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην παραγωγή «πολυτελών» δηλ. μη αναπαραγωγικών, εμπορευμάτων, επειδή δεν αυξάνει ούτε άμεσα ούτε έμμεσα την παραγωγικότητα της εργασίας στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων, δεν μειώνει την αξία της εργασιακής δύναμης και συνεπώς δεν αυξάνει την υπεραξία και το κέρδος, και β) για μια μείωση της αξίας της εργασιακής δύναμης και συνεπώς για μια αύξηση της υπεραξίας και του κέρδους στην παραγωγή οποιουδήποτε εμπορεύματος μέσω επέκτασης της εργάσιμης ημέρας ή εντατικοποίησης της εργασίας, ή μείωσης του πραγματικού ωρομισθίου υπάρχουν φυσικά και κοινωνικά όρια. Κάθε αύξηση του κέρδους είναι όμως - ceteris paribus - και αύξηση του ποσοστού κέρδους. Συνεπώς οι καπιταλιστές μπορούν να αυξήσουν το ποσοστό κέρδους αυξάνοντας - μέσω άμεσης ή έμμεσης αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων - την υπεραξία και το κέρδος. Το ποσοστό κέρδους όμως μπορεί να αυξάνεται και χωρίς να αυξάνεται το κέρδος. Αυτό συμβαίνει όταν, με αμετάβλητη υπεραξία και κέρδος, μειούται η αξία του χρησιμοποιούμενου σταθερού κεφαλαίου. Η αξία του σταθερού κεφαλαίου μειούται προφανώς, όταν, ενώ η ποσότητα των χρησιμοποιούμενων μέσων παραγωγής παραμένει αμετάβλητη, αυξάνεται η παραγωγικότητα, της εργασίας στην παραγωγή αυτών των μέσων παραγωγής και συνεπώς μειούται, στον ίδιο βαθμό, η αξία τους. Συνεπώς η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας τόσο στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων όσο και στην παραγωγή μέσων παραγωγής αυξάνει το ποσοστό κέρδους: η μεν αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων, αυξάνοντας άμεσα την υπεραξία και το κέρδος, η δε αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην παραγωγή μέσων παραγωγής: α) αυξάνοντας την παραγωγικότητα της εργασίας στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων και συνεπώς έμμεσα την υπεραξία και το κέρδος και 6) μειώνοντας άμεσα την αξία των χρησιμοποιούμενων μέσων παραγωγής, δηλ. την αξία του σταθερού κεφαλαίου. Ένας άλλος τρόπος μείωσης της αξίας του χρησιμοποιούμενου σταθερού κεφαλαίου και - ceteris paribus - αύξησης του ποσοστού κέρδους συνίσταται βέβαια και στη χρήση μεθόδων παραγωγής, οι οποίες απαιτούν για την παραγωγή μιας δεδομένης ποσότητας εμπορευμάτων τη χρησιμοποίηση μιας ποσότητας μέσων παραγωγής μικρότερης από τη μέχρι τώρα απαιτούμενη. Κατά τον Μαρξ όμως οι ειδικά καπιταλιστικές μέθοδοι παραγωγής είναι τέτοιες που μια ορισμένη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας απαιτεί ή και συνεπάγεται μια ποσοστιαία αύξηση της τεχνικής σύνθεσης του κεφαλαίου, δηλ. των ανά εργάτη χρησιμοποιούμενων μέσων παραγωγής, μεγαλύτερη απ' την ποσοστιαία αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Επειδή η αξία μιας μονάδας των μέσων παραγωγής μειούται ακριβώς κατά το ποσοστό, κατά το οποίον αυξάνεται η παραγωγικότητα της εργασίας, τα παραπάνω σημαίνουν, ότι με αυξανόμενη παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνεται ο λόγος της αξίας των μέσων παραγωγής προς την ζωντανή εργασία. Συνεπώς με αυξανόμενη παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνεται και ο λόγος της αξίας των μέσων παραγωγής προς την πληρωμένη εργασία, δηλ. η αξιακή σύθεση του κεφαλαίου και μάλιστα, στην περίπτωση που αυξάνεται το ποσοστό υπεραξίας, ποσοστιαία περισσότερο από το λόγο της αξίας των μέσων παραγωγής προς την ζωντανή εργασία. Σελίδα 4 / 7
5 Ο Μαρξ προϋποθέτει ότι το πραγματικό ωρομίσθιο αυξάνεται - καίτοι με αργότερο ρυθμό από την παραγωγικότητα. Αυτό συνεπάγεται αύξηση του ποσοστού υπεραξίας. Με αυξανόμενη παραγωγικότητα αυξάνονται λοιπόν η αξιακή σύνθεση του κεφαλαίου και το ποσοστό υπεραξίας. Αν, χάριν ευκολίας, ορίσουμε το ποσοστό κέρδους ως τον λόγο της υπεραξίας προς την αξία του σταθερού κεφαλαίου, τότε υπό τις παραπάνω συνθήκες το ποσοστό κέρδους μπορεί να μειούται, να παραμένει αμετάβλητο ή και να αυξάνεται. Μπορεί να δείξει κανείς, ότι παραμένει αμετάβλητο όταν το ποσοστό της ως σταθερό κεφάλαιο επισωρευόμενης υπεραξίας παραμένει αμετάβλητο, ότι μειούται. όταν αυτό αυξάνεται, και ότι αυξάνεται, όταν αυτό μειούται. Το ποσοστό της ως σταθερό κεφαλαίο επισωρευόμενης υπεραξίας αυξάνεται κατά τον Μαρξ για τον εξής λόγο; Όπως αναφέραμε ήδη, κάθε αύξηση της παραγωγικότητας απαιτεί μια ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της τεχνικής σύνθεσης του κεφαλαίου και συνεπώς μια αύξηση του λόγου της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς τη ζωντανή εργασία. Η αύξηση αυτή των μέσων παραγωγής και της αξίας τους ανά εργάτη είναι κατά τον Μαρξ τόσο μεγάλη, ώστε οι καπιταλιστές να χρειάζεται να επισωρεύουν ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό της υπεραξίας τους ως σταθερό κεφάλαιο. Συνεπώς με αυξανόμενη παραγωγικότητα το ποσοστό της επισωρευμένης υπεραξίας αυξάνεται κι έτσι το ποσοστό κέρδους μειούται. Η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους είναι λοιπόν συνέπεια της χρήσης των ειδικά καπιταλιστικών μεθόδων παραγωγής. Πρόκειται ουσιαστικά για μια αντινομία, η οποία συνίσταται στο εξής: Οι μέθοδοι αυτές αυξάνουν μεν την παραγωγικότητα της εργασίας και - για δεδομένη ποσότητα εργασίας - το κέρδος, μειώνουν όμως την «παραγωγικότητα του κεφαλαίου» και συνεπώς και το ποσοστό κέρδους. Διότι το αντίστροφο του λόγου τη; αξίας του σταθερού κεφαλαίοι) προς την ζωντανή εργασία, δηλ. το αντίστροφον της αξίας του σταθερού κεφαλαίου ανά εργάτη, είναι η σε αξίες υπολογισμένη παραγωγικότητα του κεφαλαίου. Πλην αυτών των ειδικά καπιταλιστικών μεθόδων παραγωγής ο Μαρξ γνωρίζει και μεθόδους παραγωγής, οι οποίες αυξάνουν την παραγωγικότητα της εργασίας και μειώνουν τον λόγο της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς την ζωντανή εργασία, οι οποίες δηλ. αυξάνουν τόσο την παραγωγικότητα της εργασίας όσο και αυτήν του κεφαλαίου, και συνεπώς αυξάνουν το ποσοστό κέρδους. Τις θεωρεί όμως μη τυπικές για τον καπιταλισμό. Οι παραπάνω απόψεις του Μαρξ για την τεχνολογική εξέλιξη στον καπιταλισμό ενέχουν και μια αντίληψη για την εξέλιξη της σύνθεσης της παραγωγής και συγκεκριμένα την αντίληψη, ότι ο τομέας παραγωγής μέσων παραγωγής αυξάνεται γρηγορότερα απ' της παραγωγής μέσων κατανάλωσης. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, ότι οι απόψεις του Μαρξ είναι ορθές όσον αφορούν την περίοδο της μεγάλης βιομηχανίας που κατά την άποψη μας λήγει γύρω στα Φαίνεται όμως ότι στη συνέχεια ο καπιταλισμός είναι πλέον σε θέση να χρησιμοποιεί τεχνικές παραγωγής, οι οποίες αυξάνουν την παραγωγικότητα της εργασίας χωρίς να αυξάνουν και το λόγο της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς την ζωντανή εργασία χωρίς δηλ. να μειώνει την «παραγωγικότητα του κεφαλαίου», - καίτοι όπως και οι προηγούμενες τεχνικές, αυξάνουν την τεχνική σύνθεση του κεφαλαίου. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι στατιστικές. Για το λόγο της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς την ζωντανή εργασία υπάρχει ένας πολύ καλός στατιστικός δείκτης: ο λεγόμενος «συντελεστής κεφαλαίου», δηλ. ο λόγος της σε τιμές υπολογισμένης ονομαστικής αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς την επίσης σε τιμές υπολογισμένη ονομαστική αξία του Σελίδα 5 / 7
6 καθαρού προϊόντος. Οι ποσοστιαίες μεταβολές αυτού του λόγου είναι περίπου ίσες με τις ποσοστιαίες μεταβολές του λόγου της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς τη ζωντανή εργασία. Μετά το 1920 ο «συντελεστής κεφαλαίου» δεν αυξάνεται - πράγμα που σημαίνει ότι και ο λόγος της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς την ζωντανή εργασία δεν αυξάνεται. Το αντίστροφο του «συντελεστή κεφαλαίου» είναι η «παραγωγικότητα του κεφαλαίου» υπολογισμένη σε τιμές, δηλ. ο σε τιμές υπολογισμένος λόγος του καθαρού προϊόντος προς το σταθερό κεφάλαιο. Έτσι λοιπόν το γεγονός ότι μετά το 1920 ο «συντελεστής κεφαλαίου» δεν αυξάνεται σημαίνει ότι, και η «παραγωγικότητα του κεφαλαίου» δεν μειούται πλέον. Και για την τεχνική σύνθεση του κεφαλαίου υπάρχει επίσης ένας καλός στατιστικός δείκτης: η σε σταθερές τιμές υπολογισμένη «ένταση κεφαλαίου», δηλ. ο λόγος του σε σταθερές τιμές υπολογισμένου σταθερού κεφαλαίου προς τη ζωντανή εργασία. Οι ποσοστιαίες μεταβολές αυτής της σε σταθερές τιμές υπολογισμένης «έντασης κεφαλαίου» αντανακλούν ακριβώς τις ποσοστιαίες μεταβολές της τεχνικής σύνθεσης του κεφαλαίου. Σύμφωνα με τις στατιστικές η «ένταση κεφαλαίου» εξακολουθεί και σήμερα να αυξάνεται - πράγμα που σημαίνει, ότι η τεχνική σύνθεση του κεφαλαίου αυξάνεται και σήμερα συνεχώς. Οι καπιταλίστες λοιπόν μετά το 1920 περίπου είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τεχνικές, οι οποίες αυξάνουν την παραγωγικότητα της εργασίας αλλά - καίτοι αυξάνουν επίσης την τεχνική σύνθεση του κεφαλαίου, δηλ. την «ένταση κεφαλαίου», - δεν αυξάνουν τον λόγο της αξίας του σταθερού κεφαλαίου προς τη ζωντανή εργασία, δηλ. το «συντελεστή κεφαλαίου», και συνεπώς δεν μειώνουν το αντίστροφο αυτού του λόγου, δηλ. την «παραγωγικότητα του κεφαλαίου». Συνέπεια της χρησιμοποίησης αυτών των τεχνικών είναι, ότι το ποσοστό κέρδους μακροπρόθεσμα δεν μειούται πλέον - καίτοι κοντοπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα μπορεί, από λόγους που σχετίζονται με την οικονομική συγκυρία ή με διαρθρωτικές μεταβολές αντιστοίχως, να μειούται. Ο λόγος για τον οποίο το ποσοστό κέρδους δεν παρουσιάζει πλέον μακροπρόθεσμα μια πτωτική τάση, έγκειται στο ότι οι νέες τεχνικές παραγωγής αυξάνουν την παραγωγικότητα της εργασίας ποσοστιαία όχι λιγότερο απ' ό,τι αυξάνουν την τεχνική σύνθεση του κεφαλαίου. Όλοι σχεδόν οι οικονομολόγοι πριν από τον Μαρξ πίστευαν, ότι το ποσοστό κέρδους μακροπρόθεσμα μειούται. Ο Adam Smith πίστευε, ότι μειούται λόγω του ανταγωνισμού. Ο David Ricardo πίστευε, ότι μειούται λόγω της φθίνουσας αποδοτικότητας των νέων εδαφών. Ο Μαρξ είναι ο πρώτος θεωρητικός της οικονομίας, ο οποίος συνέδεσε τις χρησιμοποιούμενες τεχνικές παραγωγής με το βαθμό αξιοποίησης του κεφαλαίου. Η σχέση μεταξύ τεχνικών παραγωγής και ποσοστού κέρδους που ανέπτυξε ο Μαρξ ισχύει προφανώς και για την περίπτωση που το ποσοστό κέρδους δεν μειούται πλέον. Διότι και στις δύο περιπτώσεις, δηλ. τόσο τότε που το ποσοστό κέρδους μακροπρόθεσμα εμειούτο όσο και τώρα που μακροπρόθεσμα δεν μειούται πλέον, η αιτία της μακροπρόθεσμης πτωτικής ή μη πτωτικής τάσης του έγκειται στις χρησιμοποιούμενες τεχνικές παραγωγής. Μια παρόμοια σχέση ανακάλυψε πολύ αργότερα και η αστική οικονομική επιστήμη. Στους οικονομολόγους είναι σήμερα - από το λεγόμενο πρόβλημα της επιλογής της πλέον κερδοφόρας τεχνικής - γνωστό, ότι, όταν για δεδομένο ωρομίσθιο μεταβληθεί η τεχνική παραγωγής, το ποσοστό κέρδους μεταβάλλεται. Ωστόσο το μοντέλο της επιλογής της πλέον κερδοφόρας τεχνικής είναι - σε αντίθεση με αυτό του Μαρξ που είναι ένα δυναμικό - ένα μοντέλο στατικής σύγκρισης. Το πέρασμα από τη μια τεχνική στην άλλη είναι στο μοντέλο αυτό υποθετικό, και όχι, όπως στον Μαρξ, πραγματικό ιστορικό. Έτσι, τελικά, ο Μαρξ είναι όχι ο πρώτος αλλά και ο μόνος θεωρητικός της οικονομίας που ανέπτυξε τη σχέση μεταξύ τεχνικών παραγωγής και ποσοστού κέρδους. Επειδή ακριβώς ο Μαρξ θεωρεί την πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους αποτέλεσμα της χρησιμοποίησης των ειδικά καπιταλιστικών μεθόδων παραγωγής, δηλ. των τεχνικών παραγωγής που χρησιμοποιεί ο ήδη ανεπτυγμένος καπιταλισμός της «μεγάλης βιομηχανίας», δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός, ότι - όπως δείξαμε λεπτομερέστερα σε μια παλιότερη εργασία μας - αναπτύσσει τόσο στο Κεφάλαιο όσο και 'στα Grundrisse το νόμο της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους κατά την ανάλυση της άμεσης διαδικασίας παραγωγής του κεφαλαίου, δηλ. στον τόμο Ι του Κεφαλαίου και στο πρώτο τμήμα (Abschnitt) των Grundrisse, κι όχι στον τόμο III του Κεφαλαίου και στο τρίτο τμήμα των Grundrisse (όπου εκτίθεται απλώς ο ανεπτυγμένος Σελίδα 6 / 7
7 ήδη νόμος). Ακόμη και η συνοπτική απόδειξη αυτής της άποψης μας θα ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια αυτής της εργασίας. Αντ' αυτής παραθέτουμε - κλείνοντας - μια μαρτυρία του ιδίου του Μαρξ. Σε μια επιστολή του προς τον Engels στις γράφει: «Τάση του ποσοστού κέρδους να μειούται κατά την πρόοδο της κοινωνίας. Αυτό προκύπτει ήδη από τα αναπτυχθέντα στο βιβλίο Ι (στον τόμο Ι του Κεφαλαίου - Γ.Σ.) για τη μεταβολή της σύνθεσης του κεφαλαίου με την ανάπτυξη της κοινωνικής παραγωγικής δύναμης». Βιβλιογραφία Karl Marx, Das Kapital, Bd. I und Bd. Ill, MEW Bd. 23 und Bd. 25. Karl Marx, Grundrisse der Kritik der Politischen Ökonomie, Frankfurt a. M., o. J. MarxEngels, Briefe über «Das Kapital», Berlin Georgios Stamatis, Die "spezifisch kapitalitischen" Produktionsmethoden und der tendenzielle Fall der allgemeinen Profitrate bei Karl Marx, Berlin 1977., Προβλήματα μαρξιστικής οικονομικής θεωρίας, Εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα Καμιά σχέση με τον καπιταλιστικό αυτό τρόπο παραγωγής, ο οποίος βασίζεται σε μια αποκλειστικά τυπική υπαγωγή της εργασία; στο κεφάλαιο, δεν έχουν τα όσα θρυλεί ένα μέρος της σύγχρονης αριστερής ιστοριογραφίας περί σύγχρονου ελληνικού μεταπρατικού καπιταλισμού. Η μόνη σχέση μεταξύ των δύο είναι η εξής: Τα περί σύγχρονου ελληνικού μεταπρατικού καπιταλισμού θρυλούμενα είναι μια αναχρονιστική και - ως αγνοούσα τόσο τις πηγές της όσο και τον ίδιο τον χαρακτήρα της - άκριτη έκδοση της κατά των middlemen στρεφόμενης ιδεολογίας της μανουφακτούρας και της ανερχόμενης μεγάλης βιομηχανίας (που άνθισε στην Αγγλία γύρω στα 1830 με κύριο εκπρόσωπο της τον Thomas Hodgskin) ως συνεπούς αριστερής ερμηνείας του χαρακτήρα του σύγχρονου καπιταλισμού στη χώρα μας. 2. Ο όρος εργαλειομηχανή (Werkzeugmaschine) σημαίνει σήμερα τη μηχανή που παράγει άλλες μηχανές. 3. «Έμεσα» σημαίνει εδώ: αυξάνοντας την παραγωγικότητα της εργασίας στην παραγωγή μέσων παραγωγής, τα οποία εισέρχονται στην παραγωγή μισθιακών εμπορευμάτων. Σελίδα 7 / 7
Θέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Αξίες και τιμές παραγωγής. Η σχέση μεταξύ του 1ου και του 3ου τόμου του «Κεφαλαίου» Γιώργος Σταμάτης
Άξιες και τιμές παραγωγής: Η σχέση μεταξύ του 1ου και του 3ου τόμου του «Κεφαλαίου» του Γιώργου Σταμάτη 1. Εισαγωγή Σκοπός μας δεν είναι να δείξουμε απλώς, ότι μεταξύ του 1ου και του 3ου τόμου του «Κεφαλαίου»
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Η θέση της «κυκλοφορίας» στην αναπαραγωγή του οικονομικού συστήματος... Γιώργος Σταμάτης
Η θέση της "κυκλοφορίας" στην αναπαραγωγή του οικονομικού συστήματος και στην παραγωγή υπεραξίας και κέρδουςτου Γιώργου Σταμάτη Είναι ευρέως δεδομένη η άποψη, ότι, κατά τον Μαρξ, ο τομέας της «κυκλοφορίας»,
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο και κράτος: Από τα Grundrisse στο Κεφάλαιο και πίσω πάλι
Κεφάλαιο και κράτος: Από τα Grundrisse στο Κεφάλαιο και πίσω πάλι Γιώργος Οικονομάκης geconom@central.ntua.gr Μάνια Μαρκάκη maniam@central.ntua.gr Συνεργασία: Φίλιππος Μπούρας Κομβικό-συστατικό στοιχείο
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Οικιακή εργασία και πραγματικό ωρομίσθιο των εργαζομένων Γιώργος Σταμάτης
του Γιώργου Σταμάτη Θα ασχοληθούμε στα ακόλουθα με τη σχέση μεταξύ οικιακής εργασίας και πραγματικού ωρομισθίου των μισθωτών εργαζομένων και θα δείξουμε ότι, όσο αυξάνεται το ποσοστό της οικιακής εργασίας,
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Μη αναπαραγωγικές δαπάνες, κρατικές δαπάνες, κοινωνική αναπαραγωγή και κερδοφορία του κεφαλαίου Γιώργος Σταμάτης
Μη αναπαραγωγικές δαπάνες, κρατικές δαπάνες, κοινωνική αναπαραγωγή και κερδοφορία του κεφαλαίου* του Γιώργου Σταμάτη 1. Η Κεϋνσιανική θεωρία: Μία θεωρία με παρωπίδες Στα πλαίσια της μαρξιστικής συζήτησης
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Για την απομυθοποίηση του Sraffa είκοσι θέσεις Γιώργος Σταμάτης
του Γιώργου Σταμάτη Αυτό που πράγματι είναι φήμη, πρέπει να έχει φτάσει ήδη στους μη νοούντες, μετά μόνο είναι σίγουρο. Αν είναι να σας πω τι σκέπτομαι, ένα σας λέω: Για ένα φημισμένο άνδρα δεν πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΗ σύγχρονη εργατική τάξη και το κίνημά της (2) Συντάχθηκε απο τον/την ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Παρασκευή, 11 Σεπτέμβριος :57
Για την πληρέστερη κατανόηση της μεθοδολογίας, με την οποία γίνεται από το μαρξισμό ο διαχωρισμός της αστικής κοινωνίας στο σύνολό της σε τάξεις, είναι απαραίτητο να αναφέρουμε τον κλασικό ορισμό που έδωσε
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 23
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος...21 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγικές Έννοιες... 25 1.1 Η Οικονομική Επιστήμη και οι Σχολές Οικονομικής
Διαβάστε περισσότεραΗ άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές.
1 2 Η άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές. Στόχος: Να αποδείξουν οι φοιτητές από μόνοι τους πόσες πολλές έννοιες βρίσκονται στην τομή των δύο
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία
Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία Εργασιακή Θεωρία της Αξίας του Μαρξ Σημειώσεις του Λευτέρη Τσουλφίδη Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Ο Νόμος της Αξίας του Μαρξ Ο καπιταλισμός ορίζεται ως το σύστημα
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Απόδειξη της λογικής συνοχής του μαρξικού νόμου της πτωτικής τάσης του γενικού ποσοστού κέρδους Γιώργος Σταμάτης
Απόδειξη της λογικής συνοχής του μαρξικού νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους* του Γιώργου Σταμάτη 1. Εισαγωγή Ό νόμος της πτωτικής τάσης του γενικού ποσοστού κέρδους χρησιμοποιήθηκε, περισσότερο
Διαβάστε περισσότεραΟικονοµία. Βασικές έννοιες και ορισµοί. Η οικονοµική επιστήµη εξετάζει τη συµπεριφορά
Οικονοµία Βασικές έννοιες και ορισµοί Οικονοµική Η οικονοµική επιστήµη εξετάζει τη συµπεριφορά των ανθρώπινων όντων αναφορικά µε την παραγωγή, κατανοµή και κατανάλωση υλικών αγαθών και υπηρεσιών σε έναν
Διαβάστε περισσότεραΑ1. α. Λ β. Σ γ. Σ δ. Σ ε. Λ
Ενδεικτικές Απαντήσεις Γ Λυκείου Φεβρουάριος Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας επιιλογής Α. α. Λ β. Σ γ. Σ δ. Σ ε. Λ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α. δ Α. δ ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Β. Σχολικό βιβλίο, σελ. 5: «Τα οικονομικά αγαθά και οι υπηρεσίες
Διαβάστε περισσότεραΠολιτική Οικονομία Ενότητα
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 03: Ζήτηση και προσφορά αγαθών Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Η θεωρία της αξίας και της υπεραξίας Γιώργος Σταμάτης
ως θεωρία σύστασης του γνωστικού αντικειμένου της Επιστήμης της Αστικής Κοινωνίας* του Γιώργου Σταμάτη Και της οικονομικής επιστήμης το γνωστικό αντικείμενο είναι η αστική κοινωνία. Αυτό βέβαια δεν είναι
Διαβάστε περισσότεραΠερί της έννοιας της άρνησης στη διαλεκτική*
2 Περί της έννοιας της άρνησης στη διαλεκτική* Πιστεύω, σ αυτό είμαστε όλοι σύμφωνοι, ότι ο προσδιορισμός του περιεχομένου της παρούσης ιστορικής περιόδου και, ειδικά, η ανάπτυξη του ύστερου καπιταλισμού
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. α. Σωστό β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστό ε. Σωστό Α2. γ Α3. β ΟΜΑ Α ΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Σχολικό βιβλίο, σελ. 37 : B1. α) Μεταβολή µόνο στη ζητούµενη ποσότητα
Διαβάστε περισσότεραΑ.Ο.Θ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Α.Ο.Θ ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ ΣΤΠΟΤ ΑΝΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΤΛΑΚΗ Οικονομολόγος, ΙΕΡΑΠΕΣΡΑ Σηλ. 6977246129 ΑΟΘ ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΥΛΑΚΗ Οικονομολόγος ελίδα 1 Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ
Διαβάστε περισσότεραμέσα από τους εσωτερικούς-αντικειμενικούς του νόμους το καπιταλιστικό σύστημα οδηγείται αναπόφευκτα στην κατάρρευσή του,
3.4 Η μαρξιστική ερμηνεία του φαινομένου της ανεργίας Για τη μαρξιστική θεωρία η ανεργία είναι συστημικό φαινόμενο και δεν προέρχεται από τις δυσλειτουργίες της αγοράς εργασίας, όπως ισχυρίζεται η νέο-κλασική
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Μερικά χαρακτηριστικά της νεοκλασικής θεωρίας Γιώργος Σταμάτης
του Γιώργου Σταμάτη Πρόθεση μας δεν είναι να εκτιμήσουμε εδώ κριτικά τη νεοκλασική θεωρία, αλλά να αναφέρουμε σύντομα ορισμένα χαρακτηριστικά της. Η νεοκλασική οικονομική θεωρία δεν διαθέτει θεωρία συγκρότησης
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Εισαγωγή Όπως έχουμε τονίσει, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζεται η τιμή ενός αγαθού απαιτεί κατανόηση των δύο δυνάμεων της αγοράς, δηλαδή της ζήτησης
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Αυτοματοποίηση της παραγωγής και μαρξιστική θεωρία Γιώργος Σταμάτης
του Γιώργου Σταμάτη Δεν νομίζω ότι είναι πολλοί εκείνοι - μαρξιστές1 ή μη μαρξιστές, δεν έχει σημασία, οι οποίοι, έχοντας γνώση του μαρξικού έργου και της μαρξιστικής βιβλιογραφίας, θα συμφωνούσαν με τις
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΥΠΑΝΑΠΤΥΞΗΣ : ανέπτυξε τη θεωρία περί «άνισης ανταλλαγής». Η θεωρία του αποτελεί μέρος μιας πιο λεπτομερούς ερμηνείας της μεταπολεμικής
Διαβάστε περισσότερα3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN
3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HESHER-OHIN Υπάρχουν δύο συντελεστές παραγωγής, το κεφάλαιο και η εργασία τους οποίους χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να παράγει προϊόν Y μέσω μιας συνάρτησης παραγωγής
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Οι συνθήκες πραγματοποίησης της παραγωγής στην απλή αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου Παρασκευάς Παρασκευαΐδης
του Π, Παρασκευαίδη 1 1. Εισαγωγή Είναι γνωστό ότι στη μελέτη της θεωρίας της αναπαραγωγής που διατύπωσε ο Marx, η βαρύτητα έχει δοθεί στην «αξιοποίηση» τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά της διευρυμένης
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Οι συνθήκες πραγματοποίησης της παραγωγής στην απλή αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου Παρασκευάς Παρασκευαΐδης
του Π, Παρασκευαίδη 1 1. Εισαγωγή Είναι γνωστό ότι στη μελέτη της θεωρίας της αναπαραγωγής που διατύπωσε ο Marx, η βαρύτητα έχει δοθεί στην «αξιοποίηση» τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά της διευρυμένης
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στο παρόν είναι συγκεντρωµένες όλες σχεδόν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου που
Διαβάστε περισσότεραΗ τεχνολογία ως έκφανση των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας σύμφωνα με τον Καρλ Μαρξ. 1. Το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ ως κριτικό ερευνητικό πρόγραμμα
Η τεχνολογία ως έκφανση των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας σύμφωνα με τον Καρλ Μαρξ 1. Το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ ως κριτικό ερευνητικό πρόγραμμα του Γιάννη Μηλιού Το συγγραφικό έργο του Μαρξ (εν μέρει σε
Διαβάστε περισσότερα[Υπόδειξη: Τα αγαθά που χάνουν την υλική τους υπόσταση και τις ιδιότητες τους μετά την πρώτη χρήση τους ονομάζονται καταναλωτά.]
ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Η χρησιμότητα της Πολιτικής Οικονομίας είναι κυρίως: α) Η δυνατότητα που μας παρέχει να επεμβαίνουμε στο οικονομικό σύστημα για να βελτιώνουμε
Διαβάστε περισσότεραΣημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1
Σημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γέννηση της κοινωνιολογίας Εφαρμογή της κοινωνιολογικής φαντασίας Θεμελιωτές της κοινωνιολογίας (Κοντ, Μαρξ, Ντυρκέμ, Βέμπερ) Κοινωνιολογικές
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό
Διαβάστε περισσότεραΜάθηµα Τέταρτο-Πέµπτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Προσφορά) Ασκήσεις
Μάθηµα Τέταρτο-Πέµπτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Προσφορά) Ασκήσεις Άσκηση 1 Ένας παραγωγός καλλιεργεί 1 στρέµµα εδάφους µε τη χρησιµοποίηση 100 κιλών σπόρων. Το µέγεθος της παραγωγής µε πλήρη αξιοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Συγκρουσιακές Θεωρήσεις Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 5ο (σελ. 128 136) Οι θέσεις του Althusser Οι θέσεις του Gramsci 2 Karl Marx (1818-1883)
Διαβάστε περισσότερα13/1/2010. Οικονομική της Τεχνολογίας. Ερωτήματα προς συζήτηση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης Οικονομική της Τεχνολογίας Διάλεξη 6 η: Οικονομική Θεωρία και το Ζήτημα της Τεχνολογικής Αλλαγής: & II 1 Ερωτήματα
Διαβάστε περισσότερα3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΥΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Προκειµένου να γίνει σωστά ο χρονικός και οικονοµικός προγραµµατισµός ενός έργου, θα πρέπει απαραίτητα να χωριστεί το έργο σε δραστηριότητες, και για κάθε
Διαβάστε περισσότερα4 Το άτομο ως παραγωγός (η προσφορά των αγαθών)
4 Το άτομο ως παραγωγός (η προσφορά των αγαθών) Σκοπός Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τη ζήτηση των αγαθών, η οποία προέρχεται από τα νοικοκυριά (τους καταναλωτές). Τα αγαθά αυτά παράγονται και προσφέρονται
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.
2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται
Διαβάστε περισσότεραDani Rodrik, Economics Rules why economics works, when it fails, and how to tell the difference, Oxford University Press, U.K.
Η Θεωρία της Αξίας και της διανομής της 1 Πώς εξηγείται ο καθορισμός των τιμών των διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών σε μια οικονομία; Ομοίως, τι καθορίζει την αξία; Αυτό, είναι ίσως ένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Η μαρξιστική ανάλυση της χρηματοπιστωτικής σφαίρας και το ζήτημα του εμπορευματικού χρήματος Γιάννης Μηλιός
Η ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ του Γιάννη Μηλιού Τα δύο κείμενα που ακολουθούν δημοσιεύθηκαν στο πλαίσιο του αφιερώματος που φιλοξένησε η επιθεώρηση
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Αρχών Οικονοµικής Θεωρίας Επιλογής Γ' Λυκείου 2001
Θέµατα Αρχών Οικονοµικής Θεωρίας Επιλογής Γ' Λυκείου 2001 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Στις προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.6, να γράψετε τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό την ένδειξη Σωστό, αν η
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο
ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο 1. Γενικά για την επιχείρηση Η επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας, το ίδιο σημαντικό
Διαβάστε περισσότεραΤιμές Παραγωγής και Εργασιακές Αξίες στο Απλό Διτομεακό Υπόδειγμα
Τιμές Παραγωγής και Εργασιακές Αξίες στο Απλό Διτομεακό Υπόδειγμα Θεόδωρος Μαριόλης Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης Πάντειο Πανεπιστήμιο Παράδοση: Ιστορία Οικονομικών Θεωριών, 3 ο Εξάμηνο. Υποθέσεις Υποθέτουμε
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑ Α. Α.1. α. Σωστή β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστή ε. Σωστή. Α.2. γ. Α.3. β ΘΕΜΑ Β
ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α.1. α. Σωστή β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστή ε. Σωστή Α.2. γ Α.3. β ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο σελ. 37 (Απαραίτητο το διάγραμμα) Η ζητούμενη ποσότητα μεταβάλλεται μόνο
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α.1 α. Σωστό β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστό ε. Σωστό Α.2 γ Α.3 β ΟΜΑΔΑ
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ : ανέπτυξε ένα πρότυπο σύμφωνα με το οποίο διέκρινε 5 στάδια οικονομικής ανάπτυξης, από τα οποία υποστήριξε
Διαβάστε περισσότεραΚόστος- Έξοδα - Δαπάνες
Κόστος- Έξοδα - Δαπάνες του συνεργάτη μας λογιστή Α Τάξεως Γεωργίου Τσιμπίκου Κόστος. ΚΟΣΤΟΣ είναι ένα αριθμητικό μέγεθος που αντιπροσωπεύει τα ποσά που επενδύθηκαν για την απόκτηση υλικών ή άϋλων αγαθών
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ. 1.Στόχοι της εργασίας. 2. Λέξεις-κλειδιά ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42 2 Η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-2013 ΘΕΜΑ: «Να συγκρίνετε τις απόψεις του Βέμπερ με αυτές του Μάρξ σχετικά με την ηθική της
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 1 ο : Βασικές Οικονομικές Έννοιες ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Πολιτική Οικονομία (Οικονομική Επιστήμη) είναι η επιστήμη που μελετά τα οικονομικά προβλήματα
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ 2.
Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΕΠΙΜΕΕΙΑ: ΝΙΚΟΑΟ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΟΓΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΗ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΤΩΝ 2 Κεφάλαιο 2 ο Η Επιστήμη της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Ομάδα Α Ερωτήσεις ωστού
Διαβάστε περισσότεραΘεόδωρος Μαριόλης Τ.Δ.Δ., Πάντειο Πανεπιστήμιο Ι.Κ.Ε. Δημήτρης Μπάτσης
Θεόδωρος Μαριόλης Τ.Δ.Δ., Πάντειο Πανεπιστήμιο Ι.Κ.Ε. Δημήτρης Μπάτσης Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο Ε Δύο Προτάσεις του Αριστοτέλη Δύο Προβλήματα Πρόταση 1 «Αμοιβαιότητα/Ανταπόδοση θα υπάρξει [η ανταλλαγή
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Αρχών Οικονοµικής Θεωρίας Επιλογής Γ' Λυκείου 2001
Θέµατα Αρχών Οικονοµικής Θεωρίας Επιλογής Γ' Λυκείου 2001 ΟΜΑ Α Α Στις προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.6, να γράψετε τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι
Διαβάστε περισσότεραΗ Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου
Η Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου 1. Περιεχόμενα Κεφαλαίου Α. Εισαγωγικά: Οι κατευθύνσεις του Σύγχρονου Εμπορίου B. Η Παραδοσιακή Θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου Οι Εμποροκράτες Adam Smith: Απόλυτο Πλεονέκτημα
Διαβάστε περισσότεραΗ τεχνολογική αλλαγή στην οικονομική σκέψη
Η τεχνολογική αλλαγή στην οικονομική σκέψη Kλασικοί Νεοκλασικοί Schumpeter Εξελικτική οικονομική Η ιστορική συγκυρία Η βιομηχανική επανάσταση και η εμφάνιση του νέου βιομηχανικού συστήματος και σημαντικών
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο 2.3 Η γένεση της οικονομικής σκέψης (Ξενοφών, Αριστοτέλης) 2.3 Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Διαβάστε περισσότερα4. Τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία μακροχρόνια
4. Τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία μακροχρόνια 1. Ο νόμος της μιας τιμής και η ισοδυναμία των αγοραστικών δυνάμεων (ΙΑΔ) 2. Η νομισματική προσέγγιση της συναλλαγματικής ισοτιμίας 3. Ερμηνεύοντας τα εμπειρικά
Διαβάστε περισσότεραΟικονομική Κοινωνιολογία
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης Εαρινό Εξάμηνο 2016-17 Οικονομική Κοινωνιολογία Διδάσκων: Δημήτρης Λάλλας Μαρξική Οικονομική Κοινωνιολογία: Ο καπιταλισμός στη σκέψη του Καρλ
Διαβάστε περισσότεραΚεφ. 3 η παραγωγή της επιχείρησης και το κόστος
Κεφ. 3 η παραγωγή της επιχείρησης και το 1. Η έννοια της παραγωγής και τα χαρακτηριστικά της 2. Ο χρονικός ορίζοντας της επιχείρησης 3. Η συνάρτηση παραγωγής 1. Με τον όρο παραγωγή εννοούμε τη διαδικασία
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Οικονομικής Θεωρίας προσανατολισμού
Προτεινόμενα Θέματα Γ ΓΕ.Λ. Ιανουάριος 07 Αρχές Οικονομικής Θεωρίας προσανατολισμού Α. α) Λάθος β) Λάθος γ) Σωστό δ) Λάθος ε) Σωστό ΘΕΜΑ Α Α. β Α3. δ ΘΕΜΑ B Β. Σελ. 53 σχολικού βιβλίου: «Τα οικονομικά
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Πλευρές μιας θεωρητικής και πολιτικής ρήξης Γιάννης Μηλιός, Δημήτρης Δημούλης, Γιώργος Οικονομάκης
Πρόλογος Το ανά χείρας βιβλίο βασίζεται σε μελέτη που συντάχθηκε στα αγγλικά και κυκλοφόρησε το 2002 με τίτλο Karl Marx and the Classics. An Essay on Value, Crises and the Capitalist Mode of Production
Διαβάστε περισσότεραΕξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson
Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Διεθνές Εμπόριο και Διανομή του Εισοδήματος Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους το διεθνές
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015 ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στο παρόν είναι συγκεντρωµένες όλες σχεδόν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου που
Διαβάστε περισσότεραΤο Υπόδειγμα του Ricardo. Παραγωγικότητα της Εργασίας και Συγκριτικό Πλεονέκτημα
Το Υπόδειγμα του Ricardo Παραγωγικότητα της Εργασίας και Συγκριτικό Πλεονέκτημα Διεθνές Εμπόριο Διαφορές μεταξύ των Χωρών και Οικονομίες Κλίμακας Οι χώρες εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο για δύο βασικούς
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α.1 α. Σωστό β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστό ε. Σωστό Α.2 γ Α.3 β ΟΜΑΔΑ
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. και το Κόστος
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 3 ο : Η Παραγωγή της Επιχείρησης και το Κόστος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Το συνολικό προϊόν παίρνει την μέγιστη τιμή
Διαβάστε περισσότερα1. Σκοπός της οικονομικής ανάπτυξης είναι η αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων.
ΑΘ. ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗΣ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΑΛ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο : ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ Στις παρακάτω ερωτήσεις να σημειώσετε το χαρακτηρισμό Σ (σωστό) ή Λ (λάθος). 1.
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Οικονομικής Θεωρίας. Γ Λυκείου
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ Λυκείου Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Οικονομική Επιστήμη: Μελέτη των οικονομικών προβλημάτων που δημιουργούνται μέσα σε μια κοινωνία. 1. Ποιά προϊόντα και σε ποιές
Διαβάστε περισσότεραΟικονομικά Υποδείγματα: Εισαγωγικές Έννοιες - Τα οικονομικά υποδείγματα περιγράφουν τη συμπεριφορά επιχειρήσεων-καταναλωτών και την αλληλεπίδρασή
Οικονομικά Υποδείγματα: Εισαγωγικές Έννοιες - Τα οικονομικά υποδείγματα περιγράφουν τη συμπεριφορά επιχειρήσεων-καταναλωτών και την αλληλεπίδρασή τους στις διάφορες αγορές. - Τα οικονομικά υποδείγματα:
Διαβάστε περισσότεραΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μικροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μικροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Σταθερό και μεταβλητό κόστος Το συνολικό κόστος
Διαβάστε περισσότερα6. Η καμπύλη του οριακού προϊόντος τέμνει πάντοτε την καμπύλη του μέσου προϊόντος από πάνω προς τα κάτω στη μέγιστη τιμή του.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Να σημειώσετε με Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στο τέλος των προτάσεων: 1. Σε μία παραγωγική διαδικασία το άθροισμα των τιμών του οριακού προϊόντος σε κάθε
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Πρόκειται, κυρίως, για θέματα κλειστού τύπου από τις εξετάσεις των προηγούμενων ετών). Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Τεχνολογία και Συναρτήσεις Παραγωγής -H πλευρά της προσφοράς στην οικονομία μελετάει τη διαδικασία παραγωγής των αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνονται από τα
Διαβάστε περισσότερα/ Απαντήσεις πανελλαδικών εξετάσεων ημερησίων λυκείων 2018
ΘΕΜΑ Α ΟΜΑΔΑ A Α.1 α Α.1 β Α.1 γ Α.1 δ Α.1 ε Α.2 Α.3 Σωστό Λάθος Λάθος Σωστό Σωστό γ β ΘΕΜΑ Β ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Β.1 Μεταβολή μόνο στη ζητούμενη ποσότητα. (Μονάδες 7) Η ζητούμενη ποσότητα μεταβάλλεται μόνο
Διαβάστε περισσότερα3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης
3. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ως προσφορά εργασίας ορίζεται το σύνολο των ωρών εργασίας που προσφέρονται προς εκμίσθωση μία δεδομένη χρονική στιγμή.
Διαβάστε περισσότερα(ii) Η χρονική διάρκεια από τη στιγμή που θα χρησιμοποιηθούν οι παραγωγικοί συντελεστές μέχρι την παραγωγή του προϊόντος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Α. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 1. Η έννοια της παραγωγής και τα χαρακτηριστικά της Τα οικονομικά αγαθά και οι υπηρεσίες είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ «Η
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ «Η συμβολή του Ιδιωτικού Τομέα του Τουρισμού στην Οικονομία και τα Φορολογικά Έσοδα: Η Περίπτωση της Ελλάδας, 2010-2016» Σεπτέμβριος 2018 Μελετητής: Νίκος
Διαβάστε περισσότεραΗ παραγωγή της επιχείρησης και το κόστος.
Κεφ. 3 Η παραγωγή της επιχείρησης και το κόστος. παραγωγή είναι η διαδικασία με την οποία διάφοροι παραγωγικοί συντελεστές μετατρέπονται (μετασχηματίζονται) σε αγαθά χρήσιμα για τον άνθρωπο. χαρακτηριστικά
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 5 Πόροι και διεθνές εμπόριο: Το υπόδειγμα Heckscher- Ohlin
Κεφάλαιο 5 Πόροι και διεθνές εμπόριο: Το υπόδειγμα Heckscher- Ohlin Copyright 2015 Pearson Education, Inc. All rights reserved. 5-1 Περίγραμμα Παραγωγικές δυνατότητες Επιλέγοντας την αναλογία των εισροών
Διαβάστε περισσότερα2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ.
2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες Έχει παρατηρηθεί ότι δεν υπάρχει σαφής αντίληψη της σηµασίας του όρου "διοίκηση ή management επιχειρήσεων", ακόµη κι από άτοµα που
Διαβάστε περισσότεραΗ ΙΣΧΥΣ ΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ. (Power of a Test) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21 Η ΙΣΧΥΣ ΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ (Power of a Test) Όπως είδαμε προηγουμένως, στον Στατιστικό Έλεγχο Υποθέσεων, ορίζουμε δύο είδη πιθανών λαθών (κινδύνων) που μπορεί να συμβούν όταν παίρνουμε αποφάσεις
Διαβάστε περισσότεραΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ (επιμέλεια): Δοκίμια οικονομικής θεωρίας και οικονομικής πολιτικής εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986, σ. 323
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ (επιμέλεια): Δοκίμια οικονομικής θεωρίας και οικονομικής πολιτικής εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986, σ. 323 Τα δοκίμια οικονομικής θεωρίας και οικονομικής πολιτικής, που κυκλοφόρησαν
Διαβάστε περισσότεραÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α.1 µέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2009 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 1 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2009 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 Να απαντήσετε αν
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 3 ο
ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 3 ο 1. Έννοιες κόστους, εξόδου, δαπάνης, εσόδου Κόστος Όπως έχουμε ήδη αναφέρει για την παραγωγή αγαθών
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α.Ο.Θ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις
Α.Ο.Θ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις Επιμέλεια: Ομάδα Οικονομολόγων http://www.othisi.gr 2 Παρασκευή, 14 Ιουνίου 2019 ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡ/ΚΗΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 01: Προβληματική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΠρόλογος... 11 Εισαγωγή... 13
Περιεχόμενα Πρόλογος... 11 Εισαγωγή... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οι διεθνείς συναλλαγές και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα... 17 Ι. Η αρχή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων... 17 Α. Κόστος εργασίας και εξειδικεύσεις...
Διαβάστε περισσότεραΔιεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη Ενότητα 1 : Εισαγωγή στις Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη Γρηγόριος Ζαρωτιάδης Άδειες
Διαβάστε περισσότεραπως θα θα παραχθούν αυτά τα προϊόντα αυτό εξαρτάται από την τεχνολογία που έχει στη διάθεσή της μια κοινωνία
2.1 ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (σελ 27-28) Η πολιτική οικονομία: είναι κοινωνική επιστήμη μελετάει τα οικονομικά φαινόμενα Το αντικείμενο της πολιτικής οικονομίας είναι η περιγραφή και η ανάλυση
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Αφηρημένη εργασία και αξία στο σύστημα του Μαρξ Isaac Rubin
*τον Ι.Ι. Rubinμετάφραση Στ. Μαυρουδέας Σύντροφοι, επέλεξα την αφηρημένη εργασία και την αξία ως θέμα της διάλεξης μου για δυο λόγους: πρώτον, γιατί γνωρίζω ότι το ζήτημα της αφηρημένης εργασίας και της
Διαβάστε περισσότεραΠαραγωγική διαδικασία. Τεχνολογία
Σκοπός: Η μελέτη της σχέσης εισροών και εκροών Συντελεστές παραγωγής (Εισροές) Παραγωγική διαδικασία Παραγόμενο Προϊόν (Εκροές) Κεφαλαιουχικά αγαθά Εργασία Γή Επιχειρηματικές ή διοικητικές ικανότητες κλπ
Διαβάστε περισσότερα13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα
13 Το απλό κλασικό υπόδειγμα Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να συνδυάσει τα δύο προηγούμενα κεάλαια και να δώσει μια συνολική εικόνα του απλού μακροοικονομικού υποδείγματος. Θα εξετάσει, επίσης,
Διαβάστε περισσότεραΔιάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2018/19
Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας 1 2 Φορολογικά έσοδα, 2008-2013 Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (για εισοδήματα του 2010) Φόρος εισοδήματος φυσικών
Διαβάστε περισσότεραΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Η τουριστική παραγωγή στο βραχυχρόνιο διάστημα. Η τουριστική παραγωγή
Διαβάστε περισσότερα1.3 Λειτουργίες της εργασίας και αντιλήψεις περί εργασίας
1.3 Λειτουργίες της εργασίας και αντιλήψεις περί εργασίας Η εργασία επιτελεί τέσσερεις βασικές λειτουργίες στις σύγχρονες κοινωνίες: την παραγωγή του πλούτου της κοινωνίας την αναπαραγωγή των ατόμων την
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2008
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α.1 µέχρι και Α.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. α) Σωστό β) Λάθος γ) Λάθος δ) Σωστό
Διαβάστε περισσότεραΘέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Σημειώσεις για τη Μαρξική Πολιτική Οικονομία Γιάννης Μηλιός, Γιώργος Οικονομάκης
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΞΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ [1] των Γιάννη Μηλιού και Γιώργου Οικονομάκη Εισαγωγή Ο Μαρξ ανέπτυξε την οικονομική του θεωρία, την οποία ο ίδιος ονόμασε Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας,
Διαβάστε περισσότερα3.3 Κατανομή χρόνου μεταξύ αμειβόμενης εργασίας, οικιακής εργασίας και σχόλης - Αποφάσεις προσφοράς εργασίας στο πλαίσιο της οικογένειας
3.3 Κατανομή χρόνου μεταξύ αμειβόμενης εργασίας, οικιακής εργασίας και σχόλης - Αποφάσεις προσφοράς εργασίας στο πλαίσιο της οικογένειας Στην παράγραφο αυτή αίρουμε διαδοχικά τις υποθέσεις που κάναμε μέχρι
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ) Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Λειτουργικός στόχος του σχολείου είναι η μόρφωση των ανθρώπων. 2. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 13 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Κεφ. Ιο Η Συνεισφορά της Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης Εισαγωγή 17 1.1. Η Σύγχρονη Κάμψη της Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης..
Διαβάστε περισσότερα