ΠΟΣΕ ΘΕΩΡΟΤΜΕ ΠΩ ΕΝΑ ΠΑΘΔΘ ΕΜΦΑΝΘΖΕΘ ΔΘΑΣΑΡΑΥΗ ΕΛΛΕΘΜΜΑΣΘΚΗ ΠΡΟΟΥΗ ;

Transcript

1 1 ΠΟΣΕ ΘΕΩΡΟΤΜΕ ΠΩ ΕΝΑ ΠΑΘΔΘ ΕΜΦΑΝΘΖΕΘ ΔΘΑΣΑΡΑΥΗ ΕΛΛΕΘΜΜΑΣΘΚΗ ΠΡΟΟΥΗ ; Ένα παιδί με ελλειμμαηική προζοτή παροσζιάδει 6 ή και περιζζόηερα από ηα παρακάηω ταρακηεριζηικά: (1) λα εκπιαθεί θαη λα νινθιεξώζεη κηα δξαζηεξηόηεηα, (2) λα αθνινπζήζεη ηηο εληνιέο ηεο λεπηαγσγνύ, (3) λα παίμεη νκαδηθά, (4) λα πεξηκέλεη θαη λα αθνινπζεί ηελ ζεηξά ηνπ, (5) λα νξγαλώζεη ηνλ εαπηό ηνπ ζηα ζρνιηθά ηνπ θαζήθνληα, (6) λα δηαηεξήζεη ηελ πξνζνρή ηνπ ζε κηα δξαζηεξηόηεηα, ή έλα παηρλίδη, (7) λα αληαπνθξηζεί ζε θάιεζκα ηεο λεπηαγσγνύ πξνο ηνλ ίδην, αιιά θαη (8) ε αθεξεκάδα ηνπ, λα μερλά πξνζσπηθά ηνπ αληηθείκελα ζπλερώο, (9) ε ζπλερήο δηάζπαζε ηεο πξνζνρήο ηνπ από νπνηνδήπνηε πεξηβαιινληηθό εξέζηζκα, θαη (10) ε εληύπσζε πνπ έδηλε όηη αθαηξείηαη ζπλέρεηα ή ράδεπε, Αλ αλαγλσξίδεηε θνηλά ραξαθηεξηζηηθά ζην δηθό ζαο παηδί, ηα νπνία κάιηζηα εκθαλίζηεθαλ πξηλ από ην 7ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ θαη δηαηεξνύληαη γηα καθξύ ρξνληθό δηάζηεκα, (άλσ ησλ 6 κελώλ), ίζσο αληηκεησπίδεη δηαηαξαρή ειιεηκκαηηθήο πξνζνρήο. Επιπτώσεις στη σχολική ζωή Παηδηά ζαλ ηνλ Νίθν, αληηκεησπίδνπλ ηηο επηπηώζεηο ηεο δηαηαξαρήο ειιεηκκαηηθήο πξνζνρήο, πνπ κπνξεί λα ζπλνδεύνληαη θαη από ππεξθηλεηηθόηεηα. Σέηνηεο δπζθνιίεο ζπρλά πεξλνύλ «απαξαηήξεηεο» κέρξη ηελ έληαμε ηνπ παηδηνύ ζε έλα εθπαηδεπηηθό πιαίζην (παηδηθόο ζηαζκόο, λεπηαγσγείν, δεκνηηθό ζρνιείν). Χζηόζν, κειέηεο έρνπλ δείμεη, πσο παηδηά ζαλ ηνλ Νίθν, θαηαιήγνπλ: * λα έρνπλ δπζθνιία ζηελ έληαμή ηνπο ζην ζρνιηθό πεξηβάιινλ, * λα ραξαθηεξίδνληαη σο θαθνί καζεηέο, (παξ όηη αληηθεηκεληθά είλαη έμππλα), * λα απνζύξνληαη ζηαδηαθά από ηηο δξαζηεξηόηεηεο ηνπ ζρνιείνπ θαη ηελ ζρνιηθή δσή, * λα επηηπγράλνπλ ιηγόηεξα από όζα κπνξνύλ, θαη * πξννδεπηηθά λα αληηκεησπίδνπλ θνηλσληθά θαη ζπλαηζζεκαηηθά πξνβιήκαηα πξνζαξκνγήο.

2 2 Σα ζεκεία πνπ πξναλαθέξζεθαλ κπνξεί λα εμαθαλίδνληαη όηαλ ην παηδί βξίζθεηαη ζε λέν πεξηβάιινλ, ή ζε ζπλζήθεο ελόο πξνο έλαλ, αιιά επηδεηλώλνληαη ζε θαηαζηάζεηο όπνπ απαηηείηαη απηνέιεγρνο θαη απηνζπγθέληξσζε, (όπσο κέζα ζε ζρνιηθή ηάμε). Πού ουείλεται; Η δηαηαξαρή ειιεηκκαηηθήο πξνζνρήο, κπνξεί λα νθείιεηαη ζε πνιινύο παξάγνληεο, όπσο γελεηηθνί, λεπξνινγηθνί, πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο. Οη ηειεπηαίεο κειέηεο αλαθέξνληαη θαη ζε πηζαλά νξγαληθά αίηηα. Πώς αντιμετωπίζεται; Πεξηπηώζεηο παηδηώλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά, ρξήδνπλ ηδηαίηεξεο αληηκεηώπηζεο θαη εθπαίδεπζεο, ώζηε λα ειέγμνπλ ηε δξαζηεξηνπνίεζή ηνπο, θαη ηηο αληηδξάζεηο ηνπο θαη λα κπνξέζνπλ λα αληηκεησπίζνπλ ηηο παηδηθέο ηνπο αζρνιίεο, (νξγαλσκέλν παηρλίδη, νκαδηθέο δξαζηεξηόηεηεο, έληαμε ζε θνηλσληθέο νκάδεο, καζεζηαθό πξόγξακκα ζρνιείνπ). Παρέμβαση - Αντιμετώπιση της Ελλειμματικής Προσοχής Η αληηκεηώπηζε απηώλ ησλ δπζθνιηώλ, πξνϋπνζέηεη * ηελ νξγάλσζε ζε κηα δξαζηεξηόηεηα, * ηνλ ρώξν-ρξνληθό πξνζαλαηνιηζκό, * ηελ νξηνζέηεζε θαη ηνλ απηνέιεγρν, * ηελ απνκόλσζε δεπηεξεπόλησλ εξεζηζκάησλ θαη ηελ εζηίαζε ζε νπζηώδε εξεζίζκαηα, * ηελ αύμεζε ηεο πξνζνρήο θαη ηεο δηάξθεηαο ζπγθέληξσζεο. * εθπαίδεπζε γνλέσλ Απηνί είλαη θαη κεξηθνί από ηνπο ζηόρνπο ηεο εξγνζεξαπείαο, ε νπνία κε ηελ ρξήζε δνκεκέλσλ θαη πξνζεθηηθά επηιεγκέλσλ δξαζηεξηνηήησλ, κε ηελ παξνρή θαηάιιεισλ εξεζηζκάησλ, κε ηελ νξγάλσζε ζην ηξαπέδη θαη ζηνλ ρώξν, κε ηελ ρξήζε παηρληδηνύ θαλόλσλ θαη ξόισλ, θαζώο επίζεο εμεηδηθεπκέλσλ δξαζηεξηνηήησλ Αηζζεηεξηαθήο Οινθιήξσζεο (Sensory Integration), αληηκεησπίδεη κε ζπληεξεηηθή ζεξαπεπηηθή πξνζέγγηζε, απνηειεζκαηηθά ην πξόβιεκα. Πέξαλ ηεο ζπληεξεηηθήο ζεξαπείαο, σζηόζν, ζε πνιύ έληνλεο πεξηπηώζεηο, ρξεηάδεηαη θαη ν ζπλδπαζκόο ηεο ζεξαπείαο κε εμεηδηθεπκέλε θαξκαθεπηηθή αγσγή, ε νπνία επηιέγεηαη από αληίζηνηρν εμεηδηθεπκέλν γηαηξό (παηδνλεπξνιόγν). Σα παηδηά είλαη πνιύ πηζαλόλ λα παξνπζηάδνπλ πξνβιήκαηα ζπκπεξηθνξάο, αλαπηπμηαθέο δπζθνιίεο, δηαηαξαρέο ησλ γλσζηηθώλ ιεηηνπξγηώλ θαη ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο αλάπηπμεο θαζώο επίζεο καζεζηαθέο δπζθνιίεο.

3 ΤΠΕΡΚΘΝΗΣΘΚΟΣΗΣΑ 3 Παηδηά πνπ δπζθνιεύνληαη λα ζπγθεληξσζνύλ, ζπρλά ραξαθηεξίδνληαη από ππεξθηλεηηθόηεηα. Τπεξθηλεηηθό είλαη έλα παηδί πνπ ην «θπζηνινγηθό», ξπζκό ελόο κέζνπ παηδηνύ ή ην παηδί πνπ βξίζθεηαη ζπλερώο ζε θίλεζε ή θαη ηα δπν. Καηά ηε ζεξαπεπηηθή παξέκβαζε ελόο παηδηνύ κε «Τπεξθηλεηηθόηεηα - Γηαηαξαρή Διιεηκκαηηθήο Πξνζνρήο», ζπλίζηαηαη ε νιηζηηθή παξέκβαζε. Έλα παξάδεηγκα ππεξθηλεηηθνύ παηδηνύ απνηειεί ν Αληώλεο. Ο Αληώλεο είλαη έλα δσεξό αγόξη 8 εηώλ πνπ θηλείηαη αδηάθνπα ρσξίο λα θνπξάδεηαη. Ποια είναι ηα ταρακηεριζηικά ενός σπερκινεηικού παιδιού; Ως προς ηεν κίνεζε: Σξέρεη, πεδά, πέθηεη δηαξθώο πνιιέο θνξέο ρσξίο ζθνπό. Η δσεξάδα ηνπ ηνλ νδεγεί ζπρλά ζε παξαθηλδπλεπκέλεο πξάμεηο θαη παηρλίδηα ρσξίο λα αλαινγίδεηαη ηηο πηζαλέο ζπλέπεηεο. Ως προς ηε ζσμπεριθορά: Δίλαη αλππόκνλνο θαη παξνξκεηηθόο. Θέιεη πάληα λα γίλεηαη ην δηθό ηνπ. Κάπνηεο θνξέο απνζύξεηαη, απνκνλώλεηαη, δηόηη δελ κπνξεί λα αληεπεμέιζεη ζηελ εθηέιεζε - νξγάλσζε θάπνησλ (νξηζκέλσλ) δξαζηεξηνηήησλ. Κάπνηεο θνξέο αληηκηιά κε απνηέιεζκα λα γίλεηαη αγελήο, αλππάθνπνο θαη αλππόκνλνο. Δθλεπξίδεηαη πνιύ εύθνια, ιέεη ςέκαηα έηζη ώζηε ηα παηδηά λα απνθεύγνπλ ηελ παξέα ηνπ. Η δηαθνξά γηα ηηο ζπλέπεηεο ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ ηόζν ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο όζν θαη κε ηνλ ίδην κε απνηέιεζκα λα ελεξγεί κόλν κε βάζε ηηο επηζπκίεο ηνπ. Η ζπκπεξηθνξά ηνπ είλαη πξνθιεηηθή. Δηδηθά ζηελ πεξίπησζε ηνπ Αληώλε παξαηεξνύληαη ηα εμήο: όηη είλαη έλα ππεξθηλεηηθό παηδί ελώ ηαπηόρξνλα ε ζπκπεξηθνξά ηνπ θάπνηεο θνξέο ελαληησηηθή, πξνθιεηηθή ή πην επηζηεκνληθά «Τπεξθηλεηηθόηεηα ζπλνδεύεηαη από ελαληησηηθή πξνθιεηηθή δηαηαξαρή θαη δηαηαξαρή αγσγήο». Γιαηί ηα παιδιά ζσμπεριθέρονηαι με ασηόν ηο ηρόπο Σα ππεξθηλεηηθά παηδηά είλαη πηζαλό λα αλαπηύμνπλ αληηθνηλσληθή ζπκπεξηθνξά, είηε ηθαλνπνηώληαο ηηο επηζπκίεο ηεο παξνύζαο ζηηγκήο, είηε αληηδξώληαο ζηελ εηθόλα πνπ έρνπλ γηα ηνλ εαπηό ηνπο, είηε εθθξάδνληαο ηελ έιιεηςε δεμηνηήησλ πνπ ηα νδεγεί ζηελ απόξξηςε θαη ηελ απνκόλσζε από ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπο. Πως ανηιμεηωπίδεηε ε σπερκινεηικόηεηα και ε διαηαρατή ηες διαγωγής Γηα ηηο δπζθνιίεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ ρξεηάδεηαη ε αλαδήηεζε ηεο παξέκβαζεο ηνπ εηδηθνύ πνπ ζα βνεζήζεη ζηελ θαηαλόεζε, αληηκεηώπηζε ησλ δπζθνιηώλ θαζώο θαη ζηελ νξγάλσζε ηνπ παηδηνύ κε ηε δεκηνπξγία ελόο απόιπηα εμεηδηθεπκέλνπ πξνγξάκκαηνο όπσο θαη απαξαίηεηε είλαη ε εθπαίδεπζε ησλ γνλέσλ. ηότος ηες παρέμβαζες Σν εμεηδηθεπκέλν πξόγξακκα ζα εζηηάδεηαη ζηηο δπζθνιίεο ηνπ παηδηνύ Αύμεζε ζπγθέληξσζεο πξνζνρήο. Πεξηνξηζκό ζην εύξνο ησλ θηλήζεσλ. Τπαθνή ζε θαλόλεο - πεξηκέλεη ηεο ζεηξά ηνπ. Μείσζε πξνθιεηηθήο ζπκπεξηθνξάο. Αύμεζε απηνεθηίκεζεο θαη απηνειέγρνπ. Αποηέλεζμα ηο άηομο να μπορεί να ανήκει ζε μια ομάδα με ζσνομελίκοσς ηοσ, ακόμα να οργανώζει και να ολοκλερώζει μια δραζηεριόηεηα.

4 4 ΝΔΤΡΟΜΤΙΚΔ ΓΙΑΣΑΡΑΥΔ Σα παηδηά κε λεπξνκπηθέο δηαηαξαρέο, απνηεινύλ έλα κεγάιν πνζνζηό ησλ πεξηζηαηηθώλ ηεο εξγνζεξαπεπηηθήο παξέκβαζεο. Δλα ζύλνιν θαηαζηάζεσλ κπνξεί λα επηδξάζεη θαη λα πξνζβάιιεη ην λεπξηθό ζύζηεκα, εκπνδίδνληαο ηελ ηθαλόηεηα ηνπ παηδηνύ λα αιιειεπηδξά απνηειεζκαηηθά κε ην πεξηβάιινλ. Η βιάβε είλαη δπλαηόλ λα εληνπίδεηαη ζηνλ εγθέθαιν, ζην λσηηαίν κπειό, ζε πεξηθεξηθά λεύξα ή ζε λεπξνθηλεηηθέο ζπλδέζεηο. Σν απνηέιεζκα ηεο βιάβεο, είλαη νη δηαηαξαρέο ζηε ππνδνρή θαη πνξεία ησλ αηζζεηεξηαθώλ εξεζηζκώλ, ζηελ απνηειεζκαηηθή αιιειεπίδξαζε ζην πεξηβάιινλ ή θαη ζην ζπλδηαζκό απηώλ. ηηο λεπξνκπηθέο δηαηαξαρέο πεξηιακβάλνληαη ε εγθεθαιηθή παξάιπζε, ε πδξνθεθαιία, ην ζύλδξνκν Guillain-Barre (πνιπλεπξνπάζεηα). ΦΤΥΟΚΙΝΗΣΙΚΗ ΑΝΧΡΙΜΟΣΗΣΑ Σα πξόσξα ζεκάδηα ηεο αλαπηπμηαθήο θαζπζηέξεζεο γίλνληαη ζπρλά αληηιεπηά από ηνπο γνλείο ή από νκάδα εηδηθώλ πνπ αζρνινύληαη κε ηελ αλάπηπμε ησλ παηδηώλ. Σα πξώηκα ζεκάδηα ηεο απόθιηζεο ηνπ λνεηηθνύ επηπέδνπ, πεξηιακβάλνπλ θαζπζηεξήζεηο ζηε ζπλύπαξμε ηνπ ιόγνπ θαη ηεο θίλεζεο, κε αληαπόθξηζε ζε δεμηόηεηεο αληίζηνηρεο κε ηε ρξνλνινγηθή ηνπο ειηθία. Δπίζεο κπνξεί λα ζπλππάξρνπλ κε κεησκέλα αληαλαθιαζηηθά ή απζνξκεηηζκνύ γηα ςπραγσγία, δπζθνιία ζηε ζίηηζε θαη ήπηα λεπξνινγηθά ζεκάδηα. Σα πξνγξάκκαηα γηα παηδηά κε ςπρνθηλεηηθή αλσξηκόηεηα ζπλήζσο επηθεληξώλνληαη ζηε εθπαίδεπζε ζεκαληηθώλ δεμηνηήησλ ζύκθσλα κε ην επίπεδν ιεηηνπξγηθόηεηαο ηνπ παηδηνύ, ηε βειηίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαζώο θαη ηελ εθπαίδεπζε θαη ππνζηήξημε ησλ γνλέσλ. ΔΓΚΔΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΤΗ Ο όξνο εγθεθαιηθή παξάιπζε αλαθέξεηαη ζε κηα νκάδα παζήζεσλ ζηηο νπνίεο ππάξρνπλ δηαηαξαρέο ηεο θίλεζεο ή ηεο ζηάζεο. Οη δηαηαξαρέο απηέο νθείινληαη ζε βιάβε εθείλσλ ησλ πεξηνρώλ ηνπ εγθεθάινπ νη νπνίεο επεξεάδνπλ ηηο ιεηηνπξγίεο θάπνησλ κπηθώλ νκάδσλ. Αίηηα εγθεθαιηθήο παξάιπζεο: Λνηκώμεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θύεζεο Λνηκώμεηο θαηά ηε λεπηαθή ειηθία Δγθεθαιηθή αηκνξξαγία Μεησκέλε νμπγόλσζε ηνπ εγθεθάινπ Ίθηεξνο Σξαπκαηηζκόο ηνπ θξαλίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ή ακέζσο κεηά ηνλ ηνθεηό Σύπνη εγθεθαιηθήο παξάιπζεο παζηηθόηεηα o Ηκηπιεγία o Γππιεγία o Σεηξαπιεγία Αζέησζε Αηαμία Μηθηνί ηύπνη εγθεθαιηθήο παξάιπζεο

5 5 Δξγνζεξαπεπηηθή παξέκβαζε θαη ζηόρνη Βειηίσζε αηζζεηηθνθηλεηηθήο ιεηηνπξγίαο Βειηίσζε γλσζηηθήο ιεηηνπξγίαο Βειηίσζε ςπρνθνηλσληθώλ δεμηνηήησλ Βειηίσζε θα απνθπγή επηδείλσζεο θαη δεκηνπξγίαο παξακνξθώζεσλ Απμεζε ηνπ επηπέδνπ αλεμαξηεηνπνίεζεο

6 6 ΓΙΑΣΑΡΑΥΔ ΣΗ ΙΣΙΗ ΚΑΙ ΣΗ ΠΡΟΛΗΦΗ ΣΡΟΦΗ Οη δηαηαξαρέο ζίηηζεο πνπ εθδειώλνληαη θαηά ηε βξεθηθή θαη ηε λεπηαθή ειηθία ζύκθσλα κε ηα αμηνινγεηηθά θξηηήξηα είλαη νη εμήο: 1. Η βξώζε κε ηξνθηθώλ νπζηώλ (ΠΙΚΑ) Σν βξέθνο ή ην λήπην κε απηή ηε δηαηαξαρή ζπλεζίδεη λα ηξώεη δηάθνξεο νπζίεο όπσο ηξίρεο, ζθόλε, μύζκαηα ρξσκάησλ θ.α. 2. Η κεξπθαζηηθή δηαηαξαρή Υαξαθηεξίδεηαη από αλαγσγή θαη αλακάζεζε ηεο ηξνθήο θαη εθδειώλεηαη ζπλήζσο ζε βξέθε θαη άηνκα κε λνεηηθή πζηέξεζε. 3. Η δηαηαξαρή ηεο πξόζιεςεο ηξνθήο ηεο βξεθνλεπηαθήο ειηθίαο Υαξαθηεξίδεηαη από επίκνλε απνηπρία επαξθνύο δηαηξνθήο, κε απνηέιεζκα ηε ζεκαληηθή απνηπρία ηεο αύμεζεο ην βάξνπο ή ηε ζεκαληηθή απώιεηα βάξνπο ηνπ παηδηνύ. Οη ελήιηθεο κπνξνύλ επίζεο λα εκθαλίζνπλ δηαηαξαρή ζηε ζίηηζε. πρλόηεξα εκθαλίδεηαη κεηά από εγθεθαιηθό επεηζόδην. Οη δηαηαξαρέο ηεο ζίηηζεο κπνξνύλ λα αληηκεησπηζηνύλ, εθόζνλ αμηνινγεζνύλ από λεπξνιόγν, αθηηλνιόγν (κε εμεηδηθεπκέλε εμέηαζε θαηάπνζεο-videofluroscopy) εξγνζεξαπεπηή θαη παζνιόγν ιόγνπ θαη νκηιίαο. Μεηά από ηε ιεπηνκεξή θαηαγξαθή ηεο δηαδηθαζίαο θαηάπνζεο αθνινπζεί ε ζεξαπεία γηα ηε βειηίσζε ηεο θαη ηελ απνθαηάζηαζε ηεο κέζα από εμαηνκηθεπκέλν ζεξαπεπηηθό πξόγξακκα θαη εθαξκνγή ηερληθώλ πνπ ζηνρεύνπλ ζηνλ έιεγρν ηνπ βισκνύ θαη ηελ ελδπλάκσζε θαη ζπληνληζκό ησλ θηλήζεσλ. ΓΙΑΣΑΡΑΥΔ ΛΔΠΣΗ ΚΙΝΗΗ ΚΑΙ ΟΠΣΙΚΟΚΙΝΗΣΙΚΟΤ ΤΝΣΟΝΙΜΟΤ Οη επηδεμηόηεηεο ησλ ρεξηώλ εμαξηώληαη από ηελ αιιειεπίδξαζε κε ην πεξηβάιινλ. Σα ρέξηα καο επηηξέπνπλ λα ελεξγνύκε ζηνλ θόζκν καο κέζσ ηεο επαθήο, είηε ζε εκάο είηε ζε ζώκαηα άιισλ, είηε κέζσ ηεο επαθήο κε ηα αληηθείκελα. Δπνκέλσο ζα κπνξνύζακε λα πνύκε όηη ηα ρέξηα απνηεινύλ ηα «εξγαιεία» ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη πην ζπρλά γηα λα θέξνπκε εηο πέξαο κηα εξγαζία, λα παίμνπκε θαη λα πξαγκαηνπνηήζνπκε ηηο εξγαζίεο απηνζπληήξεζεο. Σν παηδί ην νπνίν δελ είλαη ηθαλό λα ρξεζηκνπνηήζεη επηδέμηα ηα ρέξηα ηνπ έρεη κηθξόηεξε πηζαλόηεηα λα ιάβεη κηα πιεξνθνξία αίζζεζεο από ην πεξηβάιινλ θαη λα ηελ νινθιεξώζεη απνηειεζκαηηθά. Η απνηειεζκαηηθή ρξήζε ησλ ρεξηώλ πξνθεηκέλνπ λα ζπλδεζεί κε ηηο θαζεκεξηλέο δξαζηεξηόηεηεο εμαξηάηαη από έλα ζύκπιεγκα επηδεμηόηεηαο ζπληνληζκνύ ησλ ρεξηώλ θαη ησλ καηηώλ. Γειαδή είλαη έλαο ζπλδπαζκόο ηεο ιεπηήο θίλεζεο, ηεο νπηηθήο αληίιεςεο θαη ηνπ νπηηθναθνπζηηθνύ ζπληνληζκνύ. Η δηαηαξαρή ζηε ιεπηή θίλεζε, ζηνλ νπηηθναθνπζηηθό ζπληνληζκό έρεη σο απνηέιεζκα ηε κε εθηέιεζε επηδέμησλ ρεηξηζκώλ.