ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΙΦΝΑΪΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ Β ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΙΦΝΑΪΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΣΙΦΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΡΝΙΚΟΥ - ΕΥΓΕΝΙΔΗ

Transcript

1 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΙΦΝΑΪΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ Β ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΙΦΝΑΪΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΣΙΦΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΡΝΙΚΟΥ - ΕΥΓΕΝΙΔΗ ΤΟΜΟΣ Β ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΑΘΗΝΑ 2005

2 ISBN Copyright 2005 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΙΦΝΑΪΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Ὁδὸς Ἰω. Δροσοπούλου 110Α Τ.Κ Ἀθήνα Τηλ

3 528 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τζώνης Ζερβουδάκης Πρόλοος... 7 Χαράλαμπος Πέννας Ἱστορικὲς καὶ ἀρχαιολοικὲς μαρτυρίες ιὰ τὴ Βυζαντινὴ Σίφνο Marco Di Branco The Cult of the Saints in Siphnos during the Byzantine Age Γεώριος Δημητροκάλλης Βυζαντινοὶ και Μεταβυζαντινοὶ Ναοὶ στὴν Σίφνο...33 Γεώριος-Λέων Προκοπίου Ζητήματα Ναοδομίας στὴ Σίφνο τοῦ 17ου-19ου αἰώνα. (Καταωὴ καὶ ἐξέλιξη τοῦ συνεπτυμένου ἐεραμμένου σταυροειδοῦς μὲ τροῦλλο τύπου)...97 Γιάννης Ρηόπουλος Κρῆτες Πρόσφυες στὴ Σίφνο. Ἡ περίπτωση τοῦ Νείλου καὶ ἡ σχέση του μὲ τὸν Ἐμμανουὴλ Σκορδίλη καὶ τὸν Θεόδωρο Πουλάκη Βασ. Ἀθ. Βασιλείου Ὁ Σίφνιος εἰκονοράφος καὶ Μητροπολίτης Θηβῶν Ἀθανάσιος Β ( ) Δημήτριος Κωνστάντιος Εἰκόνες ἀπὸ τὴ Σίφνο στὸ Βυζαντινὸ Μουσεῖο Ἀνδρομάχη Κατσελάκη Εἰκόνα Παναίας Γαλακτοτροφούσας στὸ Βυζαντινὸ καὶ Χριστιανικὸ Μουσεῖο Σοφία Γεροιώρη Ἐκκλησιαστικὰ ἀντικείμενα μικροτεχνίας ἀπὸ τὴ Μονὴ Βρύσεως στὸ Βυζαντινὸ καὶ Χριστιανικὸ Μουσεῖο Πρωτοπρεσβύτερος Θωμᾶς Συνοδινὸς Σίφνιοι Ἁιοράφοι στὴν Ἀμορὸ Νίκος Ζίας Κωνσταντῖνος Πανώριος - Ὁ τραικὸς ζωράφος ἀπὸ τὴ Σίφνο Guillaume Saint-Guillain Économie et Société à Siphnos au temps de la Seigneurie des da Corogna (XIV e milieu du XV e siècle) Στέλιος Μουζάκης Τὰ Μετόχια τῆς Μονῆς τοῦ Ἁίου Ἰωάννη Θεολόου τῆς Πάτμου στὸ νησὶ τῆς Σίφνου. Οἱ πακτώσεις τοῦ Θεολόου στὴ Σίφνο Εὐαελία Μπαλτᾶ Ἡ Ὀθωμανικὴ Ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ

4 Michel Fontenay Contreband, Course et Piraterie dans les eaux de l Archipel aux XVΙ e, XVII e et XVΙΙΙ e siècles Emil Kolodny Siphnos à l Époque de Tournefort (1700) π. Μάρκος Φώσκολος Ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία Σίφνου στὰ Ἀρχεῖα τῶν Καθολικῶν Ἐπισκοπῶν τῶν Κυκλάδων Ben J. Slot Προξενεῖα στὴ Σίφνο Χ. Μπαμπούνης Σίφνιοι Ἀπόδημοι. Ὁ Νικόλαος Γεωρίου Χρυσόελος ( ) Βουλευτὴς Αἰτωλοακαρνανίας Κώστας Κόμης Σιφναϊκὴ Κοινότητα Ἑρμούπολης ( ) Λίνα Μαθᾶ-Δεμαθᾶ Μεταβίβαση ἀαθῶν στὴ Σίφνο τοῦ 19ου αἰώνα Ἰωάννης Μπαντέκας Ἕνα παλιὸ Κτηματολόιο στὴ Σίφνο Μαρίνα Πετράκη Οἱ Κυκλάδες καὶ ἡ Σίφνος ὡς τόποι ἐξορίας κατὰ τὴν περίοδο τῆς Μεταξικῆς δικτατορίας Προκόπης Παπαστράτης Ἡ ἀντιστασιακὴ δραστηριότητα στὶς Κυκλάδες καὶ τὴν Σίφνο στὸ διάστημα τῆς Κατοχῆς Ἀντώνης Τροῦλλος Ἀλέκος Ἀντ. Χαρδούβαλης: Ἕνας Σίφνιος Ἔφεδρος Ὑπαξιωματικὸς Β.Ν. στὴν ἐπιχείρηση διάσωσης τοῦ Ἀντιτορπιλικοῦ Ἀδρίας, Ὀκτωβρίου Δημήτρης Δημητρόπουλος Διαδρομὲς τῆς Ἱστοριοραφίας στὰ νησιὰ τοῦ Αἰαίου. Τὸ παράδειμα τῶν Κυκλάδων καὶ ἡ Σίφνος Πανα. Δ. Μιχαηλάρης Στοιχεῖα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία τῆς Σίφνου Εὐρυδίκη Σιφναίου Ἡ Σίφνος, ἡ Λέσβος καὶ ὁ κόσμος τῶν νησιῶν Πίνακας Εἰσηητῶν Περιεχόμενα

5 EΥΑΓΓΕΛΙΑ MΠΑΛΤΑ H oθωμανικh αποραφη της Σιφνου το 1670 O καθολικὸς ἐπίσκοπος τῆς Mήλου καὶ τοποτηρητὴς τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας Σίφνου Ἰωάννης Ἀντώνιος Kαμίλλης, σὲ ἀναφορά του μὲ ἡμερομηνία ἐνημέρωνε τὸ Bατικανὸ ὅτι οἱ Tοῦρκοι, ἀφοῦ κατέραψαν ἀνθρώπους, ἀκίνητα, ἀμπέλια καὶ χωράφια καὶ τὰ εἰσοδήματα ἑνὸς ἑκάστου, προσδιόρισαν καὶ πόσα χρήματα θὰ πληρώνει ἐτησίως κάθε νησί. Σημείωνε ἀκόμη ὅτι ιὰ τὰ προϊόντα τῆς παραωῆς θὰ πληρώνονταν στὸν δημόσιο εἰσπράκτορα ἀπὸ τὰ πέντε τὸ ἕνα 1. Στὴν ἀποραφὴ αὐτὴ τῆς Σίφνου καὶ τὴ σύχρονη τοῦ κεφαλικοῦ φόρου ἐπικεντρώνει τὸ ἐνδιαφέρον της ἡ μελέτη ποὺ ἀκολουθεῖ. Πηὲς Tρία ἀνέκδοτα ὀθωμανικὰ φορολοικὰ κατάστιχα ἀποτελοῦν τὶς πηὲς τῆς μελέτης. Συντάχθηκαν τὸ 1670 καὶ 1671, μετὰ τὴν πτώση τοῦ Xάνδακα, ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία οἱ Ὀθωμανοὶ ἑδραίωσαν τὴν ἐπικυριαρχία τους στὸ Aἰαῖο, μολονότι παράλληλα, στὸν ἴδιο χῶρο δὲν ἔπαυσε νὰ διατηρεῖται ἐνερὸ τὸ ἐνδιαφέρον καὶ ἡ παρουσία τῆς Bενετίας. Ἡ ἀποραφὴ τῶν ἀαθῶν τοῦ νησιωτικοῦ πληθυσμοῦ ἦταν ἐπιβεβλημένη ιὰ τὴν ὀρθολοικὴ ἐκμετάλλευση τῶν κτήσεων καὶ τὴν ἐφαρμοὴ ἑνὸς ἀποδοτικοῦ φορολοικοῦ συστήματος. Ἡ Σίφνος, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα νησιὰ τοῦ Aἰαίου, ἀνῆκε στὸν λιβὰ τῶν νησιῶν (liva-i Cezayir), ποὺ τὴν ἐπικαρπία του εἶχε ὁ καπουδὰν πασᾶς, Mουσταφᾶ Πασᾶ. Στὰ κατάστιχα TK 105 καὶ TK 180, ποὺ ἀπόκεινται στὸ ἀρχεῖο Tapu ve Kadastro τῆς Ἄκυρας, ἡ ἀποραφὴ τοῦ νησιοῦ παρουσιάζεται σὲ διπλὴ μορφή: μιὰ φορὰ λεπτομερῶς καὶ μιὰ περιληπτικά. Στὸ ἀναλυτικὸ κατάστιχο (TK 105) ἀποράφονται ὀνομαστικὰ οἱ κάτοικοι τῶν τεσσάρων οἰκισμῶν τοῦ νησιοῦ μὲ τὴν περιουσία τους καὶ ἕπονται οἱ φόροι ποὺ καταβάλλει κάθε οἰκισμός. Tὸ συνοπτικὸ ἀντίραφο (TK 180) 2 περιλαμβάνει μόνο τὸ σύνολο τῶν φορολοουμένων κατοίκων, τὴ συνολικὴ καταμέτρηση τῶν καλλιερούμενων ἐκτάσεων καὶ τῶν λοιπῶν ἐείων ἀαθῶν, καθὼς καὶ τὸ σύνολο τῶν φόρων ποὺ βάρυναν τὶς διάφορες παραωικὲς δραστηριότητες. Θὰ μᾶς ἀπασχολήσει ἡ πρώτη πηὴ ὡς πληρέστερη 3. Στὶς δεδομένες πηὲς, πλὴν τῆς Σίφνου ἀποράφεται καὶ μιὰ πλειάδα νησιῶν τοῦ Aἰαίου: ἡ Θάσος, Σέριφος, Φολέανδρος, Σίκινος, Kίμωλος, Σκύρος, Σκόπελος, Kύθνος, Kέα, Ὕδρα, Σπέτσες, Πόρος, Σαλαμίνα, Ἀνάφη, Ἀντίπαρος κλπ. Oὐσιαστικά, μὲ τὰ δυὸ αὐτὰ κατάστιχα καὶ τὸ Tapu Tahrir 800 τοῦ Ὀθωμανικοῦ Ἀρχείου Πρωθυπουρίας, ὅπου περιλαμβάνονται νησιὰ τῶν Kυκλάδων, ὁλοκληρώνεται ἡ ἀποραφὴ

6 310 Εὐαελία Μπαλτᾶ τῶν νησιῶν τοῦ Aἰαίου, ποὺ πραματοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ μετὰ τὸν τερματισμὸ τοῦ πολέμου μὲ τοὺς Bενετοὺς τὸ Tὸ τρίτο φορολοικὸ τεκμήριο, σύχρονο τῶν προηουμένων, εἶναι κατάστιχο κεφαλικοῦ φόρου (MAD 4856) 5. Kαθὼς δὲν διεσώθη τὸ ἀρχειακὸ ὑλικὸ τῶν κοινοτήτων τῆς Σίφνου, ἡ σπανιότητα τῶν πληροφοριῶν ιὰ τὰ πρώιμα χρόνια τῆς ὀθωμανικῆς κατοχῆς τοῦ νησιοῦ καθιστᾶ ἐξαιρετικὰ πολύτιμη τὴν ὕπαρξη τῶν δεδομένων ἀποραφῶν καὶ ἐπιβάλλει τὴ δημοσιοποίησή τους 6. Γαιοκτησία καὶ φορολοία Tέσσερις, ὅπως προαναφέρθηκε, ἦταν οἱ οἰκισμοὶ στὴ Σίφνο: τὸ Κάστρο (καλὲ στὶς πηές μας ἢ καλέ-ι Σίφανο στὸν πορτολάνο τοῦ Πιρὶ Ρεΐς 7 ), τὸ Σταυρί, δηλαδὴ ἡ σημερινὴ Ἀπολλωνία, ὁ Ἀρτεμώνας καὶ τὰ Ἐξάμπελα 8. Οἱ Σιφνιοὶ κατεράφησαν κατὰ ἐνορίες, βάσει τοῦ τόπου κατοικίας τους, μὲ πρῶτο κάθε φορὰ τὸν παπᾶ τους. Συνολικὰ σημειώνονται 24 ἐνοριακοὶ ναοί 9. Ὁ ἀριθμὸς καὶ οἱ ὀνομασίες τῶν ἐνοριῶν, ποὺ καταράφονται ὡς kilise (= ἐκκλησία), ταυτίζονται στὸ φορολοικὸ κατάστιχο ΤΚ 105 καὶ σ αὐτὸ τοῦ κεφαλικοῦ φόρου (MAD 4856). Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφή, ποὺ ἀποτυπώνει τοπικὴ παράδοση καταραφῆς, ὑποδηλώνει ὅτι ἡ δεδομένη κοινωνία συκεντρώνεται καὶ λειτουρεῖ ύρω ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες της. Δὲν παρατηρεῖται τὸ ἀντίστοιχο φαινόμενο στὴ σύχρονη ἀποραφὴ τῆς Σαντορίνης οὔτε καὶ στὶς ἀποραφὲς τῆς Σύρου καὶ Πάρου ποὺ ἔχω ὑπόψη μου. Ἀντίθετα ἐπαναλαμβάνεται στὴν περίπτωση τῆς Σερίφου καὶ τῆς Σκύρου. Θὰ εἶχε ἐνδιαφέρον νὰ μελετηθεῖ τὸ τυπικὸ τῶν ὀθωμανικῶν ἀποραφῶν στὰ νησιὰ τοῦ Aἰαίου. Ἐνδεχομένως νὰ προέκυπταν ἐνδιαφέρουσες διαπιστώσεις ὡς πρὸς τὶς κοινοτικὲς αὐθεντίες καὶ τοὺς κοινοτικοὺς θεσμοὺς στὶς διάφορες νησιωτικὲς κοινωνίες, στὴ διάρκεια τῆς ὀθωμανικῆς κυριαρχίας καὶ μάλιστα σὲ περιπτώσεις ποὺ δὲν διασώθηκαν κοινοτικὰ ἀρχεῖα. Στὴ μερίδα κάθε Σιφνιοῦ, ποὺ καταράφεται μὲ τὸ βαπτιστικό, τὸ οἰκοενειακὸ καὶ τὸ πατρώνυμό του, παρατίθενται τὰ πινάκια 10 τῶν χωραφιῶν, ἀμπελιῶν καὶ περιβολιῶν του. Στὴ συνέχεια σημειώνεται ὁ ἀριθμὸς τῶν λιόδεντρων καὶ τῶν ὀπωροφόρων ποὺ τοῦ ἀνήκουν, μὲ διευκρίνιση κάθε φορὰ ἂν ἐπρόκειτο ιὰ συκιές, μουριές, νερατζιές, λεμονιὲς ἢ ἀχλαδιές. Ὅσοι ἦσαν ἰδιοκτῆτες μύλων ἢ λιοτριβιῶν, τοῦτο καταχωρίζεται ἐπίσης στὴ μερίδα τους. Χωριστὰ καταράφονται οἱ χῆρες καὶ ἀκολουθοῦν ὡς ἰδιαίτερη κατηορία οἱ ἀκτήμονες κάτοικοι τοῦ οἰκισμοῦ. Στὸ Κάστρο σημειώνεται καὶ μιὰ ἄλλη κατηορία φορολοουμένων, οἱ ἐπήλυδες ἢ οἱ ξένοι ποὺ εἶχαν κτήματα στὴ Σίφνο, συκεκριμένα δυὸ μέτοικοι ἀπὸ τὴ Μῆλο. Tέλος, στὸ Kάστρο πάντα, καταράφεται νὰ κατοικοεδρεύει ὁ μοναδικὸς μουσουλμάνος, προφανῶς ὁ βοεβόδας ἢ καδῆς τοῦ νησιοῦ 11.

7 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Ὀνομαζόταν Xασὰν καὶ ἦταν ιὸς τοῦ Oὐμοὺρ μπέη. Eἶναι σκόπιμο νὰ ἐπισημάνουμε τὴν ἀπουσία Ὀθωμανῶν καὶ στὴ Σίφνο. Ἠ ἀπουσία τόσο Ὀθωμανῶν μετοίκων ὅσο καὶ στρατιωτῶν εἶναι φαινόμενο κοινὸ σ ὅλα τὰ κυκλαδονήσια. Ἡ περιραφὴ καὶ μόνο τοῦ καταστίχου TK 105 εἶναι ἀρκετὴ ιὰ νὰ καταστήσει ἐμφανὲς ὅτι ἡ πηὴ συνιστᾶ κλασικὸ κτηματολόιο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο λείπουν οἱ σημειώσεις, οἱ σχετικὲς μὲ τὴν τοποθεσία καὶ τὴν ὁριοθέτηση τῶν κτημάτων τῶν χωρικῶν 12. Oἱ Ὀθωμανοὶ δὲν χρειάζονταν τέτοιου τύπου λεπτομέρειες τὸ ἐνδιαφέρον τους περιοριζόταν ἀποκλειστικὰ στὴν καταραφὴ τῶν ἀαθῶν τῶν κατοίκων ιὰ φορολοικοὺς λόους. Tὰ σύνορα καὶ οἱ διαφόρων τύπων μεταβιβάσεις τῶν ἰδιοκτησιῶν ἀφοροῦσαν ἐσωτερικὰ τὴν κοινότητα τῆς Σίφνου, ἡ ὁποία καὶ τὰ κατέραφε στὰ βιβλία της. Tὰ κοινοτικὰ κατάστιχα τῆς Σίφνου δὲν σώθηκαν 13. Kοινοτικὰ κατάστιχα ἀπὸ ἄλλα νησιὰ εἶναι νωστὰ μὲ τὰ ὀνόματα τάνσα, ὀνοματολόι, βιβλίο στίμας κλπ. 14. Ὅμοιες μὲ τὴν ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ ποὺ περιράψαμε εἶναι καὶ ἀποραφὲς ἄλλων νησιῶν, ιὰ παράδειμα τῆς Σαντορίνης, Nάξου, Πάρου, Σύρου. Tὴν ἴδια λοικὴ παρακολουθοῦμε καὶ στὴν ἀποραφὴ τῆς Kρήτης, ὅταν μετὰ τὸ 1669 ἀποράφεται τὸ νησί. Tόσο οἱ κάτοικοι τῶν αἰαιοπελαίτικων νησιῶν ὅσο καὶ οἱ Kρητικοὶ διατήρησαν τὸ δικαίωμα νὰ εἶναι κάτοχοι ἰδιόκτητων αιῶν, κτισμάτων καὶ ἄλλων ἀκινήτων 15. Γι αὐτὸ λοιπὸν οἱ αῖες τους χαρακτηρίστηκαν χαρατζιέ, δηλαδὴ ὑποκείμενες σὲ χαράτσι ῆς, μὲ τὴν ὑποχρέωση οἱ ἴδιοι νὰ καταβάλλουν τὸ πέμπτο τῆς παραωῆς 16. Mετὰ τὴν καταχώριση τῶν κατοίκων κάθε οἰκισμοῦ, σημειώνεται τὸ σύνολο τῶν καλλιερητικῶν του ἐκτάσεων, τὰ ζῶα, τὰ μελίσσια (πίνακας 1) καὶ ἀκολουθοῦν οἱ φόροι ποὺ βαρύνουν συλλοικὰ τὴν κοινότητα: ἡ σπέντζα, οἱ δεκάτες ιὰ τὴν ἀροτικὴ καὶ κτηνοτροφικὴ παραωή, καθὼς καὶ διάφοροι χρηματικοὶ φόροι (πίνακας 2). Συνολικά, σύμφωνα μὲ τὸ TK 105, ἀποράφονται στὴ Σίφνο 412 νοικοκυριά, ποὺ πληρώνουν ἐτησίως φόρο περίπου ἄσπρα ιὰ τὴν παραωή τους. Ἡ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου κλείνει μὲ τὴν παράθεση τῶν αιοκτησιῶν πέντε μονῶν καὶ ἑνὸς μετοχίου 17. Kαταράφονται ὀνομαστικὰ οἱ μοναχοί, τὰ κτήματα, τὸ κεφαλοχάρατσο καὶ οἱ φόροι ἐπὶ τῆς παραωῆς στὶς μονές: Παναιὰ τῆς Bρύσης 18, Προφήτης Ἠλίας 19, Ἅιος Ἀντώνιος ἀνῆκε στοὺς καθολικούς (efrenç) 20, καὶ στὶς υναικεῖες μονὲς Ἰωάννη Θεολόου καὶ Ἁίου Ἰωάννη Xρυσοστόμου 21. Ὑποραμμίζω ὅτι ὁ ἴδιος ὁ ἀποραφέας τὶς χαρακτηρίζει υναικεῖες μονές (biveha, havatin). Ἕπονται τὰ περιουσιακὰ στοιχεῖα καὶ οἱ φόροι τοῦ μετοχίου τοῦ Ἁίου Ἀρτεμίου τῆς Σιμωνόπετρας τοῦ Ἁίου Ὄρους, ποὺ λειτουροῦσε ἤδη ἀπὸ τὸ Xάρη λοιπὸν στὴν ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ νωρίζουμε τὸν ἀριθμὸ τῶν μοναχῶν τὸ 1670, μὲ ἐξαίρεση αὐτῶν στὶς υναικεῖες μονές. Kαθὼς οἱ υναῖκες δὲν κατέβαλλαν χαράτσι,

8 312 Εὐαελία Μπαλτᾶ δὲν καταχωρίστηκαν τὰ ὀνόματά τους στὸ φορολοικὸ κατάστιχο καὶ συνεπῶς παραμένει ἄνωστος ὁ ἀριθμὸς τῶν μοναζουσῶν στὶς μονὲς Ἰωάννη Θεολόου καὶ Xρυσοστόμου στὴ Φυτειά. Γιὰ τὸν ἴδιο λόο δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπαληθευτεῖ καὶ ἡ πληροφορία ποὺ ἀναφέρει ὅτι στὴ μονὴ Xρυσοστόμου εἶχαν καταφύει πολλὲς χῆρες, πρόσφυες ἀπὸ τὴν Kρήτη, μετὰ τὴν ἅλωση τοῦ Xάνδακα 23. Πίνακας 1: Περιουσία χωριῶν καὶ μονῶν στὴ Σίφνο Χωριὰ καὶ μονὲς X A Π Ε Ο Μυ Λ Με Πρ Kάστρο 803,5 360,5 34, Σταυρὶ , Ἀρτεμώνας Ἐξάμπελα Μονὴ Παναιᾶς τῆς Bρύσης 157,5 24, Μονὴ Ἁ. Ἠλία 37 15,5 0, Μετόχι Ἁίου Ἀρτεμίου Μονὴ Ἁ. Ἀντωνίου 28,5 1, Μονὴ Ἰωάννη Θεολόου Μονὴ Xρυσοστόμου 1,5 15 5, ΣYNOΛO ,5 104, , (Πηή: TK 105, TK 180) X = χωράφια (σὲ πινάκια) E = ἐλαιόδεντρα Mυ = μύλοι Mε = Mελίσσια A = ἀμπέλια (» ) O = ὀπωροφόρα Λ = λιοτρίβια Πρ = Πρόβατα Π = περιβόλια (» ) Ἡ συνολικὴ καταμέτρηση τῶν καλλιερούμενων ἐκτάσεων τοῦ νησιοῦ τὸ 1670 ἔφτανε τὰ στρέμματα, υἱοθετώντας τὴν ἀντιστοιχία πινακίου-ντονουμιοῦ, ποὺ σημειώνεται στὸ κατάστιχο. Διαπιστώσαμε ὅτι τὸ 38% τῶν οἰκοενειῶν στοὺς οἰκισμοὺς Kάστρο, Σταυρὶ καὶ Ἐξάμπελα εἶχε κλῆρο πάνω ἀπὸ 10 στρέμματα ἀμπελοχώραφα. Στὶς μετρήσεις μας δὲν συμπεριλάβαμε τοὺς κατοίκους τοῦ Ἀρτεμώνα, διότι, καθὼς λείπει ἕνα φύλλο ἀπὸ τὸ φωτοτυπημένο σῶμα τοῦ καταστίχου TK 105 ποὺ ἀπόκειται στὸ BOA, ἦταν ἀδύνατο νὰ ἔχουμε νώση τῶν αιοκτησιῶν τῆς πλειονότητας τῶν χωρικῶν 24. Ἐλαχιστοποιεῖται ὡστόσο ὁ ἀριθμὸς τῶν περιπτώσεων ποὺ ἡ ῆ τους κυμαίνεται μεταξὺ 30 καὶ 50 στρέμματα. Ἀπὸ τὶς τέσσερις

9 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Πίνακας 2: Φόροι τοῦ ἔτους 1670 Ὀικισμοὶ σπέντζα μοῦστος σιτηρὰ βαμβάκι λάδι ὄσπρια περιβόλια σύκα πρόβατα χοῖροι μελίσσια μύλοι πρόστιμα ἁλιεία σκάλα ΣΥΝΟΛΟ Κάστρο Σταυρὶ Ἀρτεμώνας Ἐξάμπελα Μονὴ Παναίας Βρύσης Μονὴ Προφήτη Ἠλία Μετόχι Ἁ. Ἀρτεμίου Μονὴ Ἁ. Ἀντωνίου Μονὴ Ἁ. Ἰω. Θεολόου Μονὴ Ἁ. Ἰω. Χρυσοστόμου ΣΥΝΟΛΟ Τὸ ἄθροισμα τῶν ποσῶν τῶν ἐπιμέρους φόρων εἶναι στὴν πραματικότητα ἄσπρα ἄσπρα. 3. Μεταξὺ τῶν φόρων ποὺ πλήρωναν οἱ μονὲς δὲν ἀπαντᾶται σπέντζα ἀντ αὐτῆς καταράφεται ὁ κεφαλικὸς φόρος τῶν μοναχῶν, ἕκαστος τῶν ὁποίων πλήρωνε 190 ἄσπρα. Τὰ ποσὰ λοιπὸν τῶν μονῶν ποὺ καταράφονται στὴ στήλη τῆς σπέντζας ἀντιστοιχοῦν στὸν κεφαλικὸ φόρο ἄσπρα τὸ ἄθροισμα τῶν ἐπιμέρους φόρων ἄσπρα. 6. Τὸ ἄθροισμα τῶν φόρων τοῦ μετοχίου Ἁίου Ἀρτεμίου τῆς Σιμωνόπετρας ἦταν 438 ἄσπρα ἄσπρα ἄσπρα. 9. Τὸ ἄθροισμα τῶν φόρων τῆς υναικείας μονῆς Χρυσοστόμου ἦταν 55 ἄσπρα. 10. Λόω τῶν διαφορῶν στὰ συνολικὰ ποσὰ τῶν φόρων ποὺ πληρώνουν οἱ οἰκισμοὶ καὶ οἱ μονὲς τοῦ νησιοῦ, τὸ σύνολο τῆς φορολοικῆς ὑποχρέωσης τοῦ νησιοῦ διαμορφώνεται στὰ ἄσπρα. Στὸ συνοπτικὸ κατάστιχο ΤΚ 180 τὸ σύνολο τῆς φορολοίας τῆς Σίφνου δηλώνεται στὰ ἄσπρα.

10 314 Εὐαελία Μπαλτᾶ οἰκοένειες στὸ Kάστρο, ποὺ ἔχουν στὴν κατοχή τους πάνω ἀπὸ 40 στρέμματα, ἀνανωρίζουμε δυὸ προκρίτους τοῦ νησιοῦ, τὸν Διάκο Σερμαρτὴ τοῦ Ἀνανώστη 25, πρωτονοτάριο τοῦ νησιοῦ καὶ ἐπίτροπο τοῦ Κοινοῦ στὰ χρόνια αὐτά, μαζὶ μὲ τὸν Bασίλη Λοοθέτη, καὶ τὸν ιὸ τοῦ προξένου Πετράκη Pόζα 26, τὸν Nικολό. Ἡ ὀνομαστικὴ ἀναραφὴ τῶν φορολοουμένων, μὲ τὸ βαπτιστικό, τὸ οἰκοενειακὸ καὶ τὸ πατρώνυμο, ἐπιτρέπει νὰ συσχετίσουμε καὶ νὰ διασταυρώσουμε πρόσωπα καὶ οἰκοένειες, ιὰ τὰ ὁποῖα ἔχουμε πληροφορίες ἀπὸ σκόρπια δικαιοπρακτικὰ ἔραφα τῶν ἴδιων χρόνων, ποὺ σώθηκαν σὲ ἰδιωτικὲς συλλοές, ὅπως τοῦ Γ. Mαριδάκη, Eὐά. Δημ. Bάου ἢ τοῦ Γεωρίου Θ. Γαϊτάνου 27. Δὲν εἶναι λίες οἱ φορὲς ποὺ στὰ ὀθωμανικὰ φορολοικὰ κατάστιχα διαπιστώνουμε ὅτι καταράφονται οἱ ἴδιοι ἢ τὰ ὀνόματα τῶν ιῶν τους. Περιορίζομαι νὰ δώσω ὁρισμένα παραδείματα: Ἀνάμεσα στοὺς κατοίκους τῆς ἐνορίας Θεοσκεπάστου, στὸ Kάστρο, ἐντοπίζεται ὁ Kωνσταντῖνος Λοοθέτης, ιὸς τοῦ πλούσιου ἐμπόρου Bασίλη Λοοθέτη 28, ἀλλὰ καὶ ὁ Διάκος Mάρτης (Σερμάρτης) ἀπὸ τοὺς πρώτους καντζιλλιέρηδες τοῦ νησιοῦ. Ὡς κάτοικος τῆς ἐνορίας τῆς Kυρὰ Ἐλεούσας, στὸ Kάστρο, καταράφεται στὸ ὀθωμανικὸ ντοκουμέντο ὁ κόνσολος Παυλῆς Ὅμηρος τοῦ Λουκᾶ 29. Ἀπαντῶνται μέλη τοῦ ὀρθόδοξου καὶ τοῦ καθολικοῦ κλάδου τῶν Γοζαδίνι 30, οἱ οἰκοένειες Mάτσα, Kαρδίτση, Zαμπέλη, Nαδάλη, Παλαιοῦ, Πρατικοῦ, Γαλιφοῦ, Pαφαλέτου, κλπ. Oἰκοενειακὰ ὀνόματα, ὅπως Συρίος, Σαντορινιός, Mοθονιὸς κλπ., μαρτυροῦν τὴ μετανάστευση νησιωτῶν καὶ πελοποννησίων πρὸς τὴ Σίφνο. Παράλληλα ὅμως μὲ τὶς προσωποραφικὲς ἀναζητήσεις δίνεται ἡ δυνατότητα νὰ σχηματίσουμε μιὰ εἰκόνα τῆς κτηματικῆς περιουσίας ποὺ διαχειρίζονταν, στὰ χρόνια τῆς ὀθωμανικῆς κυριαρχίας, μέλη παλαιῶν δυναστικῶν οἰκοενειῶν, ὅπως οἱ Nτακορώνια καὶ Γοζαδίνι 31. Ἐξάλλου ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῶν ἐείων ἀαθῶν προσφέρεται ιὰ τὴν ταξινόμηση τοῦ πληθυσμοῦ σὲ κατηορίες, βάσει τῆς κτηματικῆς τους περιουσίας, οἱ ὁποῖες ἀντανακλοῦν καὶ ὣς ἕνα βαθμὸ τὴν εἰσοδηματικὴ στρωματοραφία τοῦ πληθυσμοῦ. Πρέπει νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ νησιωτικὲς κοινωνίες συνδέονται καὶ μὲ μὴ ἀροτικοῦ τύπου δραστηριότητες, ἐμπόριο, ναυτιλία, οἱ ὁποῖες δὲν ἀποτυπώνονται στὶς ὀθωμανικὲς καταστιχώσεις. Ὡστόσο ἡ ἐνασχόληση μὲ τὴν ἀροτικὴ παραωὴ ἀποτελεῖ μιὰ οἰκονομικὴ σταθερὰ καὶ στὸ νησιωτικὸ χῶρο αὐτὲς τὶς ἐποχές, ἡ ὁποία ὁρίζει σὲ ὑψηλὸ βαθμὸ τόσο τὴν αὐτοκατανάλωση ὅσο καὶ τὴ δημιουρία χρηματικῶν ἀποθεμάτων στὸ ἐσωτερικὸ τῶν κοινοτήτων. Πάντως κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσει ὅτι ἡ δεδομένη πηὴ προσφέρεται ιὰ παρατηρήσεις σχετικὰ μὲ οἰκονομικὲς συμπεριφορές. Ὁ Nικολός, ιὸς τοῦ Xιώτη Πετράκη Pόζα, κληρονόμου τοῦ οἴκου Λοοθέτη, καταράφεται στὸ ὀθωμανικὸ κατάστιχο μὲ σεβαστὴ ἔεια ἰδιοκτησία, ἀπὸ τὶς μεαλύ-

11 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ τερες τοῦ νησιοῦ (36,5 πινάκια χωράφια καὶ 22 ἀμπελοφυτεῖες). Ἀντίθετα οἱ ἀπόονοι τοῦ ἐπίσης πλούσιου Ἀντωνάκη Στάη, Nικόλαος Στάης καὶ οἱ δυό του ιοί, Γιώρης καὶ Θοδωρῆς, διέθεταν ἐλάχιστες αῖες στὴ Σίφνο. Ὁ πλοῦτος τους ἦταν τοποθετημένος κάπου ἀλλοῦ. Προφανέστατα, ὅπως καὶ ὁ προονός τους, Ἀντωνάκης Στάης, εἶχαν τοποθετήσει τὰ κεφάλαιά τους κατ ἀποκλειστικότητα στὰ ὑφαντουρικὰ ἀραστήρια 32. Ὁ μοναδικὸς Ἀντώνης Στάης ποὺ σημειώνεται ὡς κάτοικος τῶν Ἐξαμπέλων στὴν ὀθωμανικὴ καταστίχωση, προφανῶς ὁ Kρητικὸς ποὺ ἐκαταστάθηκε στὸ νησὶ οἰκοενειακῶς, δηλώνεται ἀκτήμων. Προϊόντα - Παραωὴ Bάσει τῶν καταεραμμένων φόρων, ἡ Σίφνος στὰ μέσα τοῦ 17ου αἰώνα παρῆε ἐλάχιστο στάρι, ἄφθονο ὅμως σμιάδι καὶ κριθάρι, ἐπίσης κρασί, λάδι, βαμβάκι καὶ ὀπωρικά 33. Oἱ ποσότητες τῶν σιτηρῶν (περίπου ὀκάδες ἐτησίως) δύσκολα κάλυπταν τὶς ἀνάκες σίτισης τοῦ πληθυσμοῦ τοῦ νησιοῦ καὶ τῆς μᾶλλον περιορισμένης κτηνοτροφίας. Kατὰ μαρτυρία τοῦ βικαρίου Mάρκου Πόλλα, τὸ 1650, προμήθειες ἔφταναν ἀπὸ τὴν Στερεά 34. Oἱ φορολοικὲς τιμὲς δημητριακῶν καὶ ὀσπρίων, στὸ κατάστιχο τῶν Ὀθωμανῶν, ἦσαν οἱ ἑξῆς: 1 πινάκι στάρι: 14 ἄσπρα 1 πινάκι σμιάδι: 10 ἄσπρα 1 πινάκι φασόλια: 16 ἄσπρα 1 πινάκι κριθάρι: 7 ἄσπρα 1 πινάκι σουσάμι: 40 ἄσπρα Kαταράφονται ἐλαιόδεντρα καὶ 11 λιοτρίβια, σύμφωνα μὲ τοὺς ἀριθμοὺς τοῦ ὀθωμανοῦ ραφέα 35. Πέντε ὀκάδες λάδι ἦταν ὁ φόρος ἀνὰ δέντρο, ποὺ σημαίνει ὅτι ἡ μέση παραωὴ ἑνὸς ἐλαιόδεντρου ἐκτιμᾶτο σὲ 25 ὀκάδες, ἀφοῦ ὁ φόρος ἀντιστοιχοῦσε στὸ πέμπτο τῆς παραωῆς. Ἡ φορολοικὴ τιμὴ τοῦ λαδιοῦ στὴ Σίφνο ἦταν μόλις μισὸ ἄσπρο ἡ ὀκά, ἐνῶ στὴν Kρήτη, τὴν ἴδια ἐποχή, ἔφτανε τὰ 3 ἄσπρα. Ἡ διαφορὰ στὶς φορολοικὲς τιμὲς λαδιοῦ σὲ Kρήτη καὶ Σίφνο ὑποδεικνύει δυὸ διαφορετικὲς φοροεισπρακτικὲς πρακτικὲς ιὰ τὸ ἴδιο προϊόν. Στὴν περίπτωση τῆς Kρήτης, πέραν τῆς πλούσιας ἐλαιοπαραωῆς, ὑποδεικνύει καὶ τὴν πίεση ποὺ ἀσκοῦσαν στοὺς Kρητικούς, μέσω τῆς ὑψηλῆς τιμῆς, οἱ ὀθωμανικὲς ἀρχές, ιὰ νὰ τοὺς ἐξανακάσουν νὰ παραδίδουν τὸν φόρο σὲ εἶδος. Στὴν Kρήτη, τὴ φυσικὴ πρόσοδο τῆς ἐλαιοκαλλιέρειας τὴν ἐμπορεύονταν οἱ ἴδιοι οἱ ἐκπρόσωποι τῶν ὀθωμανικῶν ἀρχῶν ιὰ ἴδιον ὄφελος. Στὴν περίπτωση τῆς Σίφνου ἡ χαμηλὴ τιμὴ τοῦ λαδιοῦ παραπέμπει σὲ μιὰ μικρότερης κλίμακας ἐλαιοπαραωή. Ἡ χαμηλὴ τιμὴ τοῦ λαδιοῦ ἐπέτρεπε τὴν καταβολὴ τοῦ φόρου σὲ χρῆμα, κατὰ κύριο λόο σὲ κακὲς χρονιές, ὅταν λόω τῆς μικρῆς παραωῆς ἦταν δύσκολο ἢ ἀδύνατο νὰ καλυφθοῦν οἱ

12 316 Εὐαελία Μπαλτᾶ διατροφικὲς καὶ ἄλλες ἀνάκες τῶν κατοίκων τοῦ νησιοῦ σὲ λάδι καὶ συχρόνως ἡ καταβολὴ σὲ εἶδος τῆς φορολοικῆς ὑποχρέωσης. Tὴν πρώτη θέση στὴν κλίμακα τῆς φορολοίας τῆς Σίφνου κατεῖχε τὸ κρασί, τοῦ ὁποίου ἡ ποιότητα, κατὰ τοὺς περιηητές, δὲν ἦταν ἰσάξια τῆς Σαντορίνης καὶ τῆς Mήλου 36. Ἡ οἰνοπαραωὴ τῆς Σίφνου ἔφτανε, βάσει τῶν ὑπολοισμῶν μας, σὲ 209 τόνους, μὲ μέση ἀποδοτικότητα ἀνὰ στρέμμα τὰ 295 kg κρασί 37. Mέτρο τῆς φυσικῆς προσόδου ἦταν τὸ μίστατο, χωρητικότητας 9 ὀκάδων, καὶ ἡ φορολοικὴ τιμὴ μιᾶς ὀκᾶς κρασιοῦ ἦταν 2 ἄσπρα 38. Tὸ ποσὸ τοῦ φόρου τοῦ βαμβακιοῦ καταδεικνύει τὴν ἀξιόλοη σὲ ποσότητα παραωὴ στὴ Σίφνο (6.580 ὀκάδες), παράδοση ποὺ συνεχιζόταν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν λατίνων κατακτητῶν 39 καὶ τροφοδοτοῦσε μὲ πρώτη ὕλη τὴ βιοτεχνία βαμβακερῶν ὑφασμάτων ποὺ ἐξάονταν σὲ πόλεις τῆς Ἀνατολῆς καὶ στὸν Mοριά 40. Kεφαλοχάρατσο Tὴν ἴδια χρονά, τὸ 1670/71, παράλληλα μὲ τὴν καταραφὴ τῶν ἐείων ἀαθῶν, συντάχθηκε καὶ κατάστιχο κεφαλοχάρατσου, ὅπου καταράφησαν οἱ Kυκλάδες, νησιὰ τοῦ Ἀροσαρωνικοῦ καὶ ὁρισμένα νησιὰ τοῦ B. Aἰαίου. Πρόκειται ιὰ τὸ MAD 4856, ποὺ ἀπόκειται στὸ Ὀθωμανικὸ Ἀρχεῖο Πρωθυπουρίας. Στὸ φιρμάνι ποὺ συνοδεύει τὸ κατάστιχο δηλώνεται ὅτι λίο μετὰ τὴν πτώση τοῦ Xάνδακα ἔινε ἀποραφὴ τῶν Kυκλάδων καὶ τῶν νησιῶν τοῦ Ἀροσαρωνικοῦ κόλπου καὶ συνολικὰ ἀποράφησαν νοικοκυριὰ ποὺ πληρώνουν 3 ρόσια, δηλαδὴ συνολικὰ συκεντρώνονταν ρόσια (= ἄσπρα) ἀπὸ κεφαλικὸ φόρο. Tὸ χαράτσι καὶ τὸν φόρο ῆς ( ἄσπρα) ἐπικαρποῦνταν ὁ καπουδὰν πασᾶς, Mουσταφᾶ Πασᾶ. Στὸ ἴδιο φιρμάνι ὁ σουλτάνος ἀπαόρευε, πέραν αὐτῶν τῶν ποσῶν, τὴν εἴσπραξη οἱουδήποτε ἄλλου ποσοῦ ἢ φόρου καὶ δήλωνε ὅτι παραδόθηκε στὸν καπουδὰν πασᾶ σφραισμένο ἀντίραφο καταστίχου τὴν 1 Mουχαρρὲμ τοῦ 1082 (10 Mαΐου 1671) 41. Σ αὐτὸ λοιπὸν τὸ κατάστιχο περιλαμβάνονται καὶ οἱ 414 φορολοούμενοι τῶν οἰκισμῶν τῆς Σίφνου. Kαταράφονται κατὰ ἐνορίες, μὲ τὸ βαπτιστικό, οἰκοενειακὸ καὶ πατρώνυμο καὶ δηλώνεται ἡ φορολοική τους κατηορία μὲ κόκκινο μελάνι (ala, evsat, edna). Oἱ περισσότεροι συκεντρώνονται στὴν τρίτη κατηορία. Σὲ ἔραφο τῆς ἰδίας ἐποχῆς, τὸ ποσὸ τοῦ κεφαλικοῦ φόρου στὰ νησιά, ὅπως καὶ τὴν Kρήτη, ἦταν: ιὰ τὴν α κατηορία = 48 δράμια ἀρύρου, τὴν β = 24 καὶ τὴν = 12 δράμια 42. Στὰ πρῶτα φύλλα τοῦ κώδικα, ὡστόσο, ὁ ραφέας σημειώνει ὅτι ὁ χανὲς πλήρωνε 3 ρόσια κεφαλικὸ φόρο, καὶ ἀπὸ τὸ κατάστιχο TK 105 νωρίζουμε ὅτι οἱ μοναχοὶ τοῦ νησιοῦ κατέβαλλαν 190 ἄσπρα ἕκαστος. Συνεπῶς ἡ κατανομὴ τῶν φορολοουμένων σὲ τρεῖς κατηορίες ὑποδεικνύει τὸν τρόπο τῆς ἀναδιανομῆς τοῦ φόρου στὰ μέλη τῆς κοινότητας, ἀνάλοα τῆς περιουσιακῆς τους κατάστασης.

13 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Πίνακας 3: Kατανομὴ κεφαλικοῦ φόρου Χωριὰ ala evsat edna Σύνολο ΚΑΣΤΡΟ Ἐνορία Θεοσκέπαστης Ἁ. Γεωρίου Παναιᾶς Κυρ-Ἄννας Κυρ-Ἐλεούσας ΣΥΝΟΛΟ 121 ΣΤΑΥΡΙ Ἐνορία Χριστοῦ Ἁ. Σώστη Ἁ. Γεωρίου Ἁ. Σπυρίδωνα Ἁ. Ταξιαρχῶν ΣΥΝΟΛΟ 88 ΑΡΤΕΜΩΝΑΣ Ἐνορία Ἁ. Ταξιαρχῶν Ἁ. Λουκᾶ Παναιᾶς Ἁ. Ἰωάννη Θεολόου ΣΥΝΟΛΟ 71 ΕΞΑΜΠΕΛΑ ἐνορία Παναιᾶς Ἁ. Βαρβάρας Ἁ. Νικολάου Ἁ. Γεωρίου Παναιᾶς Χριστοῦ Παναιᾶς Καταβατῆς Ἁ. Εἰρήνης Λευκῆς Παναιᾶς Χρυσοπηῆς ΣΥΝΟΛΟ 134 ΜΟΝΕΣ Παναιὰ τῆς Βρύσης 9 Προφήτης Ἠλίας 7 Ἅ. Αντώνιος τῶν καθολικῶν 1 Μετόχι Ἁ. Ἀρτεμίου 1 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Πηή: MAD 4856

14 318 Εὐαελία Μπαλτᾶ Ἡ σύμπτωση τοῦ συνολικοῦ ἀριθμοῦ τῶν φορολοουμένων στὰ κατάστιχα τοῦ φόρου παραωῆς καὶ τοῦ κεφαλοχάρατσου, 412 φ.μ. στὸ πρῶτο καὶ 414 στὸ δεύτερο, ἂν ἐξαιρεθοῦν οἱ μοναχοί, δὲν εἶναι τυχαία. Δηλώνει ὅτι τὸ νησὶ ἀποκόπηκε νὰ πληρώνει στὸ ὀθωμανικὸ Δημόσιο τὸν συκεκριμένο ἀριθμὸ φορολοικῶν μονάδων. Ἡ παραβολὴ ὅμως τῶν ὀνομάτων στὰ δυὸ φορολοικὰ κατάστιχα, ὅπως καὶ στὴν περίπτωση τῆς Σαντορίνης 43, ἀπέδειξε ὅτι μέρος τῶν φορολοουμένων δὲν ταυτιζόταν. Συνεπῶς ὁ συνολικὸς ἀριθμὸς τοῦ φορολοούμενου πληθυσμοῦ τῆς Σίφνου ἦταν πολὺ μεαλύτερος τῶν 412/414 μονάδων. Eἶναι σκόπιμο νὰ ὑποραμμίσουμε ὅτι ἀναφερόμαστε σὲ φορολοούμενο πληθυσμό, ιατὶ ὁ πραματικὸς πληθυσμὸς ἀσφαλῶς ἦταν μεαλύτερος. Γιὰ νὰ βρεθεῖ τὸ σύνολο τῶν φορολοουμένων, πρέπει νὰ καταμετρηθοῦν οἱ μὴ ταυτιζόμενοι στὰ δυὸ φορολοικὰ ντοκουμέντα. Kαταρχὴν ἀπὸ τὸ κατάστιχο τοῦ κεφαλικοῦ φόρου λείπουν τὰ νοικοκυριὰ ποὺ ἀρχηοί τους ἦταν χῆρες, οἱ ὁποῖες, ὡς υναῖκες, δὲν πλήρωναν κεφαλοχάρατσο. Συνολικὰ 93 χῆρες καταράφονταν στοὺς 4 οἰκισμούς. Tὴ θέση τους στὸ κατάστιχο τοῦ κεφαλικοῦ φόρου καταλάμβαναν κάποιοι ἄλλοι. Ποιοί ἦταν; Mερικοὶ ἦσαν ιοὶ ἰδιοκτητῶν ποὺ ἐμφανίζονται στὸ φορολοικὸ κατάστιχο TK 105, ιοὶ δηλαδὴ σὲ ἡλικία ἄνω τῶν 14 ἐτῶν, ποὺ ὑποχρεοῦνταν στὴν καταβολὴ κεφαλικοῦ φόρου. Ὁ ἐντοπισμός τους ἦταν εὔκολος, ἀφοῦ ὅλοι καταράφησαν μὲ ἐπώνυμα καὶ πατρώνυμα καὶ ἐπιπλέον τὰ ὀνόματα τῶν ιῶν ἕπονταν τῆς μερίδας τῶν πατέρων τους στὸ κατάστιχο τοῦ κεφαλικοῦ φόρου. Ἐκτὸς τῶν ἐνηλίκων ιῶν, ὅπως παρατηρήθηκε καὶ στὴν περίπτωση τῆς Σαντορίνης, ὑπόχρεοι σὲ κεφαλικὸ φόρο ἦσαν καὶ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν εἶχαν ἔεια ἰδιοκτησία, ἀλλὰ τὰ ἔσοδά τους προέρχονταν ἀπὸ ἄλλες δραστηριότητες, ὅπως τὸ ἐμπόριο ἢ ἡ βιοτεχνία, τὰ ὁποῖα λόω τῆς φύσεως τῆς πηῆς δὲν καταχωρίστηκαν στὸ TK 105. Ἡ ἐπεξερασία τῶν δυὸ τεκμηρίων κατέδειξε τὸν ρόλο τῶν κοινοτικῶν ἀρχῶν στὴν φοροεισπρακτικὴ τακτικὴ τοῦ ὀθωμανικοῦ κράτους. Mὲ βάση τὸ ποσὸ ποὺ εἶχε ἐπιβληθεῖ (ἡ Σίφνος ἀποκόπηκε νὰ πληρώνει φόρο 412/414 χανέδων, ἔειο φόρο καὶ κεφαλοχάρατσο) οἱ Σίφνιοι τοπικοὶ ἄρχοντες ἀναλάμβαναν νὰ ἐπιμερίσουν τὸ συνολικὸ φόρο στοὺς κατοίκους. Σαφῶς τὰ φορολοήσιμα μέλη ἦσαν περισσότερα τοῦ δεδομένου ἀριθμοῦ. Σχηματίζουμε μιὰ ἰδέα ιὰ τὸν ἀριθμό τους, ἂν προσθέσουμε στοὺς ἐπισήμως 412/414 φορολοούμενους καὶ ὅσους δὲν ταυτίζονται στὰ δυὸ κατάστιχα: δηλαδὴ τὶς 93 χῆρες τῶν τεσσάρων οἰκισμῶν καὶ τοὺς 57 τοῦ καταστίχου τοῦ κεφαλοχάρατσου, ποὺ δὲν ἐράφονται στὸ ἀντίστοιχο τοῦ φόρου παραωῆς. Oἱ τελευταῖοι θὰ ἦσαν ἀσφαλῶς περισσότεροι, ἂν ὑπῆρχε ἡ δυνατότητα νὰ συνυπολοιστοῦν καὶ οἱ κάτοικοι τοῦ Ἀρτεμώνα 44. Παρ ὅλη ὅμως αὐτὴ τὴν ἀδυναμία, οἱ μὴ ταυτιζόμενοι στὰ δυὸ κατάστιχα

15 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ ἐίζουν τὶς 150 φορολοικὲς μονάδες, δηλαδὴ ἀποτελοῦν τουλάχιστον τὸ 36% τοῦ καταεραμμένου φορολοούμενου πληθυσμοῦ. Στὴ Σαντορίνη ἡ κατηορία αὐτὴ ἦταν, ἀντίστοιχα, τὸ 30%. Ἡ κοινότητα, κατὰ τὴν κατανομὴ τοῦ φόρου ποὺ ἀπαιτοῦσε τὸ ὀθωμανικὸ Δημόσιο, εἶχε νώμονα πάντα τὴν προστασία τῶν πτωχότερων στρωμάτων ἀπὸ τὴν καταχρέωση καὶ φρόντιζε νὰ διαφυλαχθοῦν οἱ ἰσορροπίες στὸ ἐσωτερικό της, ιὰ νὰ ἀποφευχθοῦν οἱ κοινωνικὲς ἐντάσεις καὶ διαμαρτυρίες. Γι αὐτὸ λοιπὸν παρατηροῦμε, ὁρισμένοι φορολοούμενοι νὰ καταράφονται καὶ στοὺς δυὸ τύπους φορολοικῶν καταστίχων, καθόσον κρίνονται ἱκανοὶ νὰ πληρώσουν καὶ φόρο παραωῆς καὶ κεφαλοχάρατσο, ἐνῶ οἱ ἀσθενέστεροι οἰκονομικὰ πληρώνουν ἕναν ἐκ τῶν δυὸ φόρων, δηλαδὴ ἢ τὸν φόρο ἐπὶ τῆς παραωῆς ἢ κεφαλοχάρατσο. Ἡ κοινότητα εἶχε τὴ συλλοικὴ εὐθύνη ἀπέναντι στὴν ὀθωμανικὴ ἀρχὴ καὶ ὁ ἐπιμερισμὸς τῆς φορολοικῆς ὑποχρέωσης στὸ ἐσωτερικό της ἦταν ἀποκλειστικὰ δική της ὑπόθεση. Tὸ ὀθωμανικὸ δημόσιο ἱκανοποιοῦνταν νὰ εἰσπράττει τὸ συμφωνηθὲν ποσό. Oἱ ἀριθμοὶ σὲ κοινοτικὸ φορολοικὸ κατάστιχο τῆς Ἄνδρου, τοῦ ἔτους 1721, ἀποδεικνύουν ὅτι δὲν ὑπάρχει ἀπόλυτη ἀντιστοιχία φορολοικῶν μονάδων (εἴτε τῆς σπέντζας εἴτε τοῦ κεφαλοχάρατσου) καὶ προσώπων, διότι ἡ κοινότητα φαίνεται ὅτι ἐπεμβαίνει καὶ ἀναδιανέμει τὶς φορολοικὲς μονάδες καὶ τῶν δυὸ αὐτῶν εἰδῶν φόρων, μὲ βάση δικές της ἐπιλοές, οἱ ὁποῖες δὲν ταυτίζονται πάντοτε μὲ τὸν ἀριθμὸ τῶν προσώπων 45. Πληροφορίες ιὰ τὴ Σίφνο τοῦ 18ου αἰώνα Ὣς καὶ τὸ ἔτος 1713, τοὺς φόρους τῶν Kυκλάδων καὶ τῶν νησιῶν τοῦ Ἀροσαρωνικοῦ τοὺς εἰσέπραττε ὁ ἑκάστοτε καπουδὰν πασᾶς, ὁ ὁποῖος καὶ δὲν δικαιοῦνταν νὰ κάνει προσαυξήσεις 46. Mετὰ τὸ ἔτος αὐτό, τόσο ὁ κεφαλικὸς ὅσο καὶ οἱ λοιποὶ φόροι τῶν νησιῶν ἔιναν μαλικανὲς καὶ οἱ νησιῶτες διαμαρτυρήθηκαν, ὅταν τοὺς ζητήθηκε νὰ καταβάλλουν τὰ ποσὰ τοῦ κεφαλικοῦ φόρου ποὺ πλήρωναν οἱ κάτοικοι τοῦ Mοριᾶ, τῆς Kρήτης, Kύπρου, Xίου κλπ. Tὸ 1735, λοιπόν, τὸ ὀθωμανικὸ κράτος διενήρησε καὶ νέα ἀποραφὴ καὶ ὅρισε, οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν τοῦ Aἰαίου νὰ πληρώνουν, ἀδιακρίτως τῆς περιουσιακῆς τους κατάστασης, κεφαλικὸ φόρο κατηορίας. Στὸ φιρμάνι ποὺ ἐκδόθηκε σημειώνεται ἐπίσης ὅτι κάθε χρόνο συκεντρώνονταν ἀπὸ τὰ νησιὰ κεφαλοχάρατσα 47. Ἐντοπίσαμε τὸ κατάστιχο τῆς ἀποραφῆς τοῦ 1735 στὸ Ὀθωμανικὸ Ἀρχεῖο Πρωθυπουρίας 48, ὅπου οἱ φορολοούμενοι τῆς Σίφνου ἔφταναν τοὺς 510 χανέδες. Ἕκαστος χανὲς πλήρωνε 360 ἄσπρα τὸν χρόνο στὸν καπουδὰν πασᾶ Mεχμὲτ πασᾶ. Tὰ 300 ἄσπρα τὰ εἰσέπραττε τὸ Δημόσιο καὶ τὰ 60

16 320 Εὐαελία Μπαλτᾶ προορίζονταν ιὰ τὴν κάλυψη τῶν ἐξόδων καὶ τὶς ἀμοιβὲς τῶν ραφέων. Oἱ φορολοούμενοι κατανέμονταν στοὺς οἰκισμοὺς καὶ τὶς μονὲς τῆς Σίφνου ὡς ἑξῆς: Kάστρο: 110 φ.μ. Ἀρτεμώνας: 129 Σταυρί: 120 Ἐξάμπελα: 139 Mοναστήρι Παναιᾶς τῆς Bρύσης: 8 Mοναστήρι Προφήτη Ἠλία: 4 Σὲ σχέση μὲ τὴν ἀποραφὴ τοῦ προηούμενου αἰώνα, ὁ ἀριθμὸς τῶν φορολοουμένων Σιφνιωτῶν ἐμφανίζεται στὰ μέσα τοῦ 18ου αὐξημένος. Ἡ αὔξηση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν φορολοουμένων ὑπονοεῖ καὶ δημοραφικὴ ἄνθηση; Ἐνδεχομένως ναί. Ὁ ὑπολοισμὸς ὅμως τοῦ πληθυσμοῦ τοῦ νησιοῦ σὲ ψυχές, ἀπὸ τὸν ἀποστολικὸ ἐπισκέπτη Vincenzo Castelli καὶ τὸν ραμματέα του Smaragdo Ruggieri 49, τὸ 1711, oἱ ὁποῖοι ἐπικαλοῦνταν τὴ μαρτυρία τοῦ φορολοικοῦ ρετζίστρο, εἶναι ἐξαιρετικὰ ὑπερβολικός. Συνοψίζοντας: Mὲ τεκμήρια ποὺ συντάχθηκαν ιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν φορολοικὲς ἀνάκες τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, ἐπιχειρήθηκε ἡ μελέτη τῆς οἰκονομίας καὶ τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Σίφνου στὸν 17ο καὶ 18ο αἰώνα. Στοὺς τέσσερις οἰκισμοὺς τοῦ νησιοῦ, Kάστρο, Σταυρί, Ἀρτεμώνα καὶ Ἐξάμπελα, βάσει τῶν καταστίχων κεφαλικοῦ φόρου καὶ παραωῆς, στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 17ου αἰώνα καταράφονταν τουλάχιστον 560 φορολοούμενες οἰκοένειες. Στὸ πρῶτο μισὸ τοῦ 18ου αἰώνα οἱ φορολοούμενοι ἔφταναν τοὺς 510. Ἡ παραωὴ τοῦ νησιοῦ, ὅπως ἀποτυπώνεται στοὺς εἰσπραττόμενους φόρους, εἶναι κρασί, σιτηρά, βαμβάκι, λάδι, μέλι, ὄσπρια, ὀπωρικὰ καὶ λία κτηνοτροφικὰ προϊόντα.

17 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ ΠAPAPTHMA Στὸ παράρτημα ποὺ ἀκολουθεῖ καταράφονται, ἀνὰ οἰκισμό, τὰ περιουσιακὰ στοιχεῖα τῶν φορολοουμένων (χωράφια, ἀμπέλια, περιβόλια, ἐλαιόδεντρα, ὀπωροφόρα, μύλοι, λιοτρίβια, μελίσσια) καὶ τέλος ἡ φορολοική τους κατηορία στὴν πληρωμὴ τοῦ κεφαλικοῦ φόρου. Oἱ οἰκισμοὶ κατὰ σειρὰ εἶναι οἱ ἑξῆς: Kάστρο, Σταυρί, Ἀρτεμώνας, Ἐξάμπελα. Oἱ φορολοούμενοι σὲ κάθε οἰκισμὸ ἀποράφονται ἀνὰ ἐνορία. Συκεντρωτικά, χωρὶς ἔνδειξη τόπου κατοικίας, ἀκολουθοῦν οἱ χῆρες οἱ ἀ- κτήμονες σημειώνονται τελευταῖοι. Mετὰ τὴν ἀποραφὴ τῶν οἰκισμῶν ἀκολουθοῦν οἱ πίνακες μὲ τὰ περιουσιακὰ στοιχεῖα τῶν μονῶν τοῦ νησιοῦ. Oἱ ἀριθμοὶ στὶς στῆλες τῶν χωραφιῶν, ἀμπελιῶν καὶ περιβολιῶν δηλώνουν πινάκια (βλ. σημ. 10). Σημείωση: Ἀνθρωπωνύμια ποὺ δὲν κατέστη δυνατὸν νὰ ἀνανωριστοῦν, σημειώνονται στοὺς πίνακες μὲ τρεῖς τελεῖες ἐντὸς ἀκυλῶν [...]. Στὶς περιπτώσεις ὅπου ἡ ἀνάνωση τοῦ ὀνόματος τοῦ φορολοουμένου δὲν εἶναι βέβαιη, τοῦτο σημειώνεται μὲ ἕνα ἐρωτηματικὸ ἐντὸς παρενθέσεως (;). Γιὰ λόους τυποραφικούς, στοὺς πίνακες ὑπάρχουν ὁρισμένες συντομοραφίες: X: χωράφια A: ἀμπέλια Π: περιβόλια E: ἐλαιόδεντρα O: ὀπωροφόρα Mυ: μύλοι Λ: λιοτρίβια Kφ: κεφαλικὸς φόρος α: πρώτης κατηορίας κεφαλικὸς φόρος (ala) β: δευτέρας κατηορίας κεφαλικὸς φόρος (evsat) : τρίτης κατηορίας κεφαλικὸς φόρος (edna)

18 322 Εὐαελία Μπαλτᾶ Εἰκ. 1. ΤΚ 105, ΤΤ 1148 Κάτοικοι τοῦ Κάστρου.

19 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Χωριὸ Κάστρο Ἐνορία Θεοσκέπαστης Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Π α νικολὸς Kαρδίτσης, Π α ιώρη α Διάκος Mάρτης, Ἀνανώστη Γιώρης, ἀδελφός του 38,5 10, β α Ἀντώνης Mοθονιός, Mιχάλη Ἀντώνης Kατζιλέρης, Γιάννη 7 2,5 4 Nικολὸς Γοζαδίνας, Ἀντώνη 17, β Kωνσταντῆς Λοοθέτης, Bασίλη 6 3,5 1 8 β Γιακουμῆς Zηλήμης, Γιώρη 4, Tζανῆς Kαλοεράκος, Γιώρη Γιώρης, ιός Nικόλας Στάης, Ἀντώνη Γιώρης, ιός του Θεόδωρος, ἀδελφὸς τοῦ Γιώρη α 4 7 Θοδωρῆς Mισαλέμης, Mανόλη β Σταυριανὸς Kεφαλᾶς, Ἀντώνη 9 Γιώρης Mαανάρης, Nικολοῦ 5,5 6,5 6 1 Nικολὸς Mοθονιός, Mιχάλη Γιάννης, ιός του 14, β Bαιανὸς Ἀφεντούλης, Σταμάτη 2, Γιάννης Γοζαδίνας, Δημήτρη Γιώρης Kαρδίτσης, Mανόλη 20 10, Nικολὸς Γουζαδίνας, Γιακουμῆ 5 Γιώρης [ ], Ἀντώνη Mικελῆς [ ], Γιάννη Ἐνορία Ἁίου Γεωρίου Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Π α ιάννης Mαανάρης, Φρακούλη Περοῦτσος, ιός του 25 1,5 8 α Γιαννάκης Ἀνδρέας, Ἀρμένη συνεχίζεται

20 324 Εὐαελία Μπαλτᾶ Ἀντώνης Γαλιφός, Ἀποστόλη Nικολὸς Pοῦσσος, Γιώρη 3 1,5 Kωνσταντῆς Mηλιᾶς, Θοδωρῆ Γιαννάκης, ιός του β - Γρηόρης Bελουδῆς, Mάνου 1,5 2 2 Φραντζέσκος Nοτάρης, Mανώλη Γιάννος, ιός του 12, β Ἀντώνης πρὲ Γοζαδίνας, Tομάζου Ἀποστόλης Tσαβάρης, Nικόλα 3 3 β Tζανῆς Nτουνάβης, Ἀντώνη 2,5 2 2 Γιάννης Mοθονιός, Mιχάλη Γιώρης Xρυσολωρᾶς, Nικολοῦ β Tομάζος Σικινιός, Γιώρη 1 Γιάννης Φρακούλης 5 1 0,5 6 4 Ἀλεξανδρῆς Δεκαβάλλας, Ἀντώνη 1,5 2 Φρακούλης Nτακορώνιας, Π α νικόλα 14,5 1, Nικολὸς Δεπάστας, Ἀντώνη 1 1,5 Kωνσταντῆς Πακάλης, Ἀντώνη 7,5 2 8 Tομάζος Σεροράκος (;), Πρωτοπαπᾶ 12,5 2,5 1 - [ ], Γιάννη Nικολός [ ], Γιάννη Γιάννης Tσαλιώτης, Θοδωρῆ Γιάννης Kαρᾶς, Ἀντώνη Φραντζέσκος Bιτζάτος Γιάννης Mάζαρος Ἐνορία Παναιᾶς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Π α ιώρης Kουτζάρης, Ἀντώνη Tζώρτζης Γοζαδίνος, Nικολοῦ α Φρακούλης Mάτζας, Tομάζου 2, β Γιώρης Pαφελέτας, Kοσμᾶ 12 3,5 6 7 β Kοσμᾶς, ιός του - Γιάννης Ἀλάνης, Nικολοῦ συνεχίζεται

21 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Ἀντώνης Kορτεσίνας, Γιάννη, Γιακουμῆς, ιός του 2 0,5 1 - Γιάννης Mανολάκης, Γιαννούλη 8,5 1 0,5 3 5 Λοΐζος Kουρῆς, Γιώρη Ἀντζελέτος Mανολάκης, Γιαννούλη 4 1,5 3 Γιάννης Mοθονιός, Γιώρη Nικήτας, ιός του 1 0,5 Γιάννης Γρυπάρης, Πέτρου Kωνσταντῆς Tσιρίος, Mανόλη ,5 8 2 β Mανόλης Nτακορώνιος, Π α νικολοῦ Tζανῆς Δεκαβάλλας, Ἀντώνη 2 0, Mανόλης [ ], Mαθιοῦ Tζώρτζης Pαφαλέτας, Γιώρη Nικολὸς Πετρῆς, Kωνσταντῆ Δημήτρης Σπανός, Mανόλη Mαρίνος [ ], Mανόλη Γιώρης Kασιμάτης, Kωνσταντῆ [ ] Mανόλη, Mικελῆ Γιάννης Πετροῦτσος Γιάννης Mοθονιός, Γιώρη (diger / άλλος) 1 α 1. Στὸ Κάστρο καταράφονται τρεῖς Γιάννηδες Μοθονιοὶ τοῦ Γιώρη. Ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν εἶναι ἀκτήμων καὶ προφανῶς ἦταν εὔκολα διακριτός. Οἱ δυὸ ἄλλοι εἶναι κάτοικοι τῆς ἴδιας ἐνορίας, τῆς ἐνορίας τῆς Παναίας. Θέλοντας νὰ τοὺς διαφοροποιήσει ὁ ὀθωμανὸς ραφέας, σημειώνει ὅτι πρόκειται ιὰ ἄλλο Γιάννη Μοθονιὸ τοῦ Γιώρη, δηλαδὴ πρόκειται ιὰ συνωνυμία. Ἐνορία Ἁίας Κυρ-Ἄννας Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Π α ιώρης Παλεός, Kωνσταντῆ 22 8,5 0,5 9 7 α Ἀλεξανδρῆς Tουλάκης, Γιάννη 7 3 0, Nικόλας Mαρούδης, Ἀντώνη Παρασκευᾶς Mαστρολούλης, Γιάννη 0,25 3 Ἀντώνης Πρατικός, Φρακιᾶ 16 8, β Nικολὸς Kάπαρης, Γιώρη 3,5 2, συνεχίζεται

22 326 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιάννης Γοζαδίνος, Ἀνανώστη 10,5 1, β Δωρόθεος Mαρμαρᾶς, Nικολοῦ 15 5,5 6 7 β Ἀντζελέτος Kαντζιλέρης, Γιάννη Γιάννης Σικινιώτης, Nικολοῦ 4,5 3 0,25 2 Γιάννης Tσελιαλῆς 6 α Γιάννης Πρατικός, Φρακιᾶ Φρακιᾶς Πρατικὸς Kωνσταντῆς Mαμουτάκης, Mάρκου Ἐνορία Κυρ-Ἐλεούσας Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Π α Ἀποστόλης Γοζαδίνος, Π α Nικόλα 16 4,5 0, α Tζανῆς Nαδάλης, Π α Kωνσταντῆ , α Ἀντώνης Mαανάρης, Φρακούλη 12 4,5 0, Ἀντώνης Nαδάλης, Π α Kωνσταντῆ α Tζανῆς Bαρθολομαῖος, Σταμάτη α Ἀντώνης Ἀχλάδης, Γιάννη 34,5 8,5 0,5 8 9 β Kωνσταντῆς Mικελῆς, Πέρου 8 0, Πέτρος Mοθονιός, Ἀντώνη , β Γιάννης Γοζαδίνας, Ἀντζελέτου 0,5 0, α Γιώρης Kαντζιλέρης, Γιάννη 3 7 0, β Γκούρας Γιώρης, Γαβρᾶ 2,5 0, Tζανῆς Σκάρος, Kωνσταντῆ 3 2 Ἀντώνης Mιλέκος, Πέτρου 6 0,5 4 3 Tζανῆς Γοζαδίνος, Ἀντώνη 9, Ἀντώνης Συρίος 7,5 5 0, Παυλῆς Ὅμηρος, Λουκᾶ 14 2,5 10 β Γιακουμῆς Bελουδῆς, Mανόλη Nικολὸς Ὅμηρος, Λουκᾶ 6 2,5 0,5 13 Γιάννης Γοζαδίνος, Ἀελέτου 3 1,5 0, Nικολὸς Pόζας, Πετράκη 36,5 22 0, Σιδέρης Σεριφιώτης συνεχίζεται

23 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Ποθηνὸς Kανάκης Γιαννάκης Bαρθολομαῖος, Tζανῆ Γιάννης Ἀχλάδης, Ἀντώνη Παῦλος Παλιούρης, Mανόλη Γιακουμῆς Mοθονιός, Ἀνδρουλῆ Kυριάκος Σκορδίλης, Σουρὸς Γιάννης Mυκονιάτης, Ἀντώνη Mικελῆς Λῶλος, Ἀντώνη Χῆρες Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Kατερίνα, Θοδωράκη Γοζαδίνου 11 5,5 2 1 Δόμνα Kαλὴ Δαρίσθενα(;) Mαρίνα πρὲ Γοζαδίνα 4 0,25 Kαλὴ πρὲ Γοζαδίνα 5, Kαλουρίτζα Kαφανάτη Zαμπέλια Π α Πέρου 2 2 Mαρίνα, Ἀντζελέτου Ἰουλιανοῦ 1 Mαρουδίνα, Ἀντώνη Mαρούδη Xήρα Tζώρτζη Περατικοῦ 4,5 0,5 3 Mαρίνα, Mαθιοῦ Ἀντζελέτου 8 2 0,5 7 5 Mάϊνα, Ἀνανώστη Pούσσου Παπαδιὰ Mάρα 3,5 1 8 Mαρία Kατσάνη 11,5 1 Ἑλένη Ἐσλίνα Ἄννα, Γιακουμῆ Ἀλησάνη 5,5 2 0, Ἀνδριανή, Λέκα Aντώνη Koκώνα, Λουκᾶ Pούσσου 2,5 1 Μουσουλμάνοι Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Λ Κφ Xασάν, ιὸς τοῦ Oὐζοὺν μπέη 4 1,5 1

24 328 Εὐαελία Μπαλτᾶ Ἀκτήμονες Φορολοούμενοι Κφ Γιώρης Σουρός, Ἀναπλιώτη 2 Nικολὸς Φρακιᾶς, Γιάννη 3 Nικολὸς Συριανός, Ἀνανώστη - Δημήτρης Mοθονιός, Γιώρη 4 Γιαννούλης Φαρμάκης, Mαθιοῦ - Γιάννης Mοθονιός, Γιώρη Nικολὸς Mαρῆς, Γιώρη 5 Mανόλης Φρακούλη 6 Tζώρτζης Kουκούλης, Mιχάλη 7 - Περάκης Λούκαρης 8 - Ἀντώνης Mπάος, Kωνσταντῆ 9 Γιάννης Δεκαβάλλας, Ἀντώνη - Γιώρης Δεκαβάλλας, Ἀντώνη 10 Παῦλος Zαρός, Mανόλη - Nικολὸς Pωμανός, Σταυριανοῦ 11 Mπαρτζοιάννης Bιριώνης, Σαντορινιοῦ - Nικολὸς Δεκαβάλλας, Γιώρη - Ἀλέξανδρος Σκάρος, Tζανῆ - Ποθηνὸς Λίνορος, Γιάννη - Γιάννης Δεκαβάλλας, Γιώρη - Tομάζος πρὲ Γοζοδίνας, Δημήτρη - Nικόλας Γαβρᾶς, Γιώρη - Xριστοφῆς Ἀρυρός, Ἀντώνη - Λοΐζος Tσιρίος, Π α Γιώρη Στὸ κατάστιχο τοῦ κεφαλικοῦ φόρου ἐράφεται ὡς κάτοικος τῆς ἐνορίας Θεοσκέπαστης. 3. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Θεοσκέπαστης, σύμφωνα μὲ τὸ κατάστιχο κεφαλικοῦ φόρου. 4. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Ἁίου Γεωρίου. 5. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Παναιᾶς. 6. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Κυρ-Ἐλεούσας. 7. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Κυρ-Ἐλεούσας.

25 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Κάτοικος τῆς ἐνορίας Κυρ-Ἐλεούσας. 9. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Κυρ-Ἐλεούσας. 10. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Παναιᾶς. 11. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Θεοσκέπαστης. 12. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Κυρ-Ἄννας. Χωριὸ Σταυρὶ Ἐνορία Χριστοῦ Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Πρωτόπαπας Pοῦσσος, Nικολοῦ Γιάννης, ιός του Ἀποστόλης Pοῦσσος, Nικολοῦ Ἀντώνης ιός του 6 2 0, β 29, α Ἀνανώστης Γιακουμῆς, Ἀντρέα 0,5 0,5 0,5 1 3 Ἀντώνης Ἄνας (;), Γιώρη 1 0,5 Δημήτρης Kοντοπαῦλος, Γιάννη 13 3,5 0,5 8 6 Ἀντώνης Ἀντρόνικος β Γιάννης Παριανός, Ἀντώνη 2,5 6 0, β Nικολὸς Ἀναστάσης, Ἀντρέα 2 0,5 Γιάννης Tσουβάλης, Γιώρη α Nικολὸς Γαλιφός, Ἀντώνη 1 2,5 6 3 Φραντζέσκος Πιτῆς, Γιάννη 5,5 3 0, β Γιάννης Kούκης, Φραντζέσκου 10 1,5 0, Ἀντώνης Kαλόερος, Στυλιανοῦ 8 3 0, Tζανῆς Mαανάρης, Θόδωρος, ιός του Nικολὸς Πιτῆς, Γιάννη 2 1 0,25 2 Nικολὸς Pαφαλέτος, Γιάννη 5 3 0,5 4 4 Ἀντώνης Mαρίνος, Nικολοῦ 5 2 Ἀνανώστης Kιμινῆς, Γιάννη 2,5 3,5 0,5 1 1 Γιάννης Ἀντρόνικος, Ἀντώνη Ἀντώνης Kούκης, Γιάννη Γιώρης Nοταρᾶς, Nικόλα Γιώρης Nτεστουνιάνος (;), Ἀντώνη Ἀντώνης Kιμινῆς, Ἀνανώστη συνεχίζεται

26 330 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιάννης Bερωτῆς, Σαντορινιοῦ Γιάννης Kαλὸς Ἀντώνης Δράκος, Περατινοῦ Ἐνορία Ἁίου Σώστη Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Γιάννης Mπάζος, Π α ιάννη 8,5 5 - Ἀποστόλης Pαφαλέτας, Nικολοῦ β Λουκᾶς Λάζαρης, Γιώρη 5, Ἀντώνης Πόλης, Nικόλα 1,5 1 2 Γιάννης Tσιρίος, Nικολοῦ 4 0,5 6 1 Ἀπόστολος Bασάλος, Γιάννη 9, Mάρκος Πετραχείλης (;), Γιάννη Γιώρης Δράκος, Γερο-Φώτη 3,5 0,5 5 5 Γιώρης Mισελέμης, Mανόλη 9 3 0, Kαλλίνικος Tσιρίος, Nικολοῦ Γιακουμῆς Δεκαβάλης, Γιάννη 7 0,5 2 6 Γιάννης Kυριαζῆς, Ἀντώνη 0,5 6 7 Μαθιὸς Μορίζος, Μάνου 1 3,5 0, Μισὸρ Λέκας Ἐνορία Ἁίου Γεωρίου Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α ιάννης Τριαντάφυλλος, Τζανῆ Πέτρος, ιός του , β - Γιάννης Φρακιᾶς, Ἀποστόλη 5 3 0,5 3 2 Νικολὸς Καλορῆος, Γιώρη 3 3 0,5 6 7 Γιώρης Πρεζάνης, Μάρκου 3 0,25 3 Φραντζέσκος Μπάζος, Ἀντώνη 7 0,5 9 2 Νικολὸς Ραφελῆς, Γιώρη Ἀντζελέτος Λοΐζος, Ἀντώνη 2,5 0,5 0,25 3 Νικολὸς Μπάζος, Γιώρη 7, συνεχίζεται

27 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Γιάννης Πρεζάνης, Γιώρη 5 3 0,25 11 Γιάννης Λοΐζος, Ἀντώνη Ἀντώνης Λοΐζος, Γιάννη Χριστοφῆς Ἀρυρός, Ἀντώνη Ἐνορία Ἁίου Σπυρίδωνα Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Ἀντώνης Πουρλέντης, Π α ιώρη 27,5 9 0, α Γιάννης Δραάζης, Ἀντώνη Ἀντώνης, ιός του Γιάννης Ἀρτουλάνος, Νικολοῦ 8 0, Δημήτρης Ἀφεντάκης, Τζανῆ 8 1,5 0, Γιώρης Ἀφεντάκης, Τζανῆ 7 1,5 4 3 Γιάννης Σκαντάλης, Π α Ἀντώνη Νικολός, ιός του 14,5 1, Νικολὸς Τζιρᾶς, Γιάννη 8 1,5 0, Γιώρης Μακούρης, Μάρκου Δημήτρης, ιός του Γιώρης Πουρλέντης, Π α Ἀντώνη Ἀλεξανδρῆς Σκάρος, Τζανῆ Ποθηνὸς Γιάννης Ἐνορία Ταξιαρχῶν Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Ἀποστόλης Γοζαδίνος, Π α Ἀντώνη , Γιώρης Ραφελᾶς, Ἀντώνη Ἀντώνης, ιός του Γιάννης Ραφελέτος, Νικολοῦ 19, Γιώρης Βασάλος, Νικολοῦ 7 2 0, Ἀντώνης Γιαννούρης, Γιάννη Σταυριανός, ιός του 10,5 1,5 6 5 Ἀντώνης Μαούρης, Γιάννη Γιάννης Φιλίππου, Πέτρου 11, Γιάννης Ξένος, Νικόλα 13 0,5 6 2 συνεχίζεται

28 332 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιάννης Σταυριανός, Nικόλα Nικολός, ιός του 3,5 1,5 4 2 Ἀνανώστης Πουρλέντης, Ἀντώνη 4,5 2 0, Ἀντώνης Pαφελέτος 3 0,25 - Γιώρης Nοταρᾶς, Nικόλα 0,5 - Γιάννης καὶ Nικολὸς Bιτικούλη (τυφλοὶ) 1 2 5, Nικολὸς Pαφελέτος, Ἀνανώστη 10,5 1 0, Tομάζος Ἀρουρδίνας, Δημήτρη Nικολὸς Γαβαλᾶς, Γιώρη 1. Λόω τῆς ἀναπηρίας τους δὲν πλήρωναν κεφαλικὸ φόρο. Χῆρες Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Kαλή, Ἀποστόλη Π α Θοδωράκη 1, Παπαδιά, Π α Ἀποστόλη Kάτση ,5 Kατερίνα, Mαστρο-Ἀντώνη 3 4 0,25 1 0,5 Ἀννούσα, Nικολοῦ Πόλη 1,5 0, Kατερίνα, Γιώρη Nαδάλη 0,5 0,25 3 Kουρκουλοὺ 1 Zαμπέλα, Tζιρᾶ Γιάννη 17, Mαρίνα, Ἀτζάλη 8,5 0,25 2 Mαραρίτα, Λουκᾶ Pαφελέτου Mαρίνα, Σελᾶ 0,5 1 0,25 Mαρίνα, Λαιανοῦ Παρασκευή, Γιάννη Στυλιανοῦ 1,5 1 2 Mαρίνα, Ἀντώνη Πανώριου 1 Mαραρίτα, Kιμωλίτσα 10,5 4,5 6 Kατερίνα, Kορονοῦ 4,5 0,5 2 Παπαδιά, Π α Xριστόδουλου 3 1,5 7 4 Φλουρίτσα, Γιώρη Ἀποστόλη 4,5 3 2 Mαραρίτα, Σύρου 2 1 συνεχίζεται

29 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Kυριακή, Ἀντώνη Bιιωνῆ 0,5 3 Zαμπέτα, Γατζάνη Mαραρίτα, Πετροχειλᾶ Ἀννούσα, Γιαννούλη Γοζαδίνου 1,5 1 Kατερίνα, Πέτρου Φιλίππου Φλουρίτσα, Mποκοτοῦ Xήρα Xρυσόελου Γιαννουλάκη Ἀννέζα, Ἀπόστολου Σερφιώτη 12, Kατερίνα, Παναιώτη 6 0,5 2 Kαλὴ Π α Παυλῆ 5 2 0,25 10 Ἀκτήμονες Φορολοούμενοι Κφ Γιώρης Δοσίθεος, Ἀντώνη - Γιάννης Λυερός, Ἀντώνη - Ἀντώνης Λυερός, Γιάννη - Tζώρτζης Nαδάλης Π α Kωνσταντῆ 2 2. Στὸ κατάστιχο τοῦ κεφαλικοῦ φόρου καταράφεται στὴν ἐνορία Ἁ. Σπυρίδωνα. Χωριὸ Ἀρτεμώνας Ἐνορία Ταξιαρχῶν Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Γιώρης Tριαντάφυλλος, Tζανῆ 25 8,5 0, α Tζανῆς Tριαντάφυλλος, Π α Γιώρη 28,5 9,5 0,5 9 8 Ἀνδρέας Pαφελέτας, Γιάννη 3, Λουκᾶς Mοθονιός, Ἀντώνη 3,5 1 1 Θόδωρος Bιττόρη, Γιάννη Kωνσταντῆς Λιζάρδος, Ἀντώνη 2, Nικολὸς Γεραλῆς, Γεωρίου 0, Γιάννης Γεροντῆς, Λωλοιώρη 2 Kωνσταντῆς Δολφῆς, Ἀντώνη συνεχίζεται

30 334 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιάννης Bερνίκος, Ἀνανώστη 15,5 1,5 0, (Λείπει ἡ σ. 45β-46α) 1 Γιώρης Γιαννούλης, Nικολοῦ Xριστοφῆς Tσιρίος, Π α Γιώρη Γιώρης Ἀμοριανὸς 1. Βλ. παρακάτω σημ. 24 τῆς μελέτης. Ἐνορία Ἁίου Λουκᾶ Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Λουκᾶς Bαφίας, Γιάννη Ἀντώνης Bαφίας, Π α Λουκᾶ Ἀντώνης [ ] Γιάννη Γιακουμῆς Kυριάκος, Πέτρου Ἀντώνης Kορακῆς, Γιώρη Nικολὸς Mπούκορος Γιάννης Kρούστης, Ἀντώνη Γιαννούλης Kρούστης, Γιάννη Γιάννης Λίνορας, Tομάζου Nικολὸς Tομάζος, Γιώρη Ἀλεξανδρῆς Mυκονιάτης, Γιάννης β Ἐνορία Παναιᾶς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Ἀντώνης Pαφαλέτος, Ἀνδρέα Γιώρης Πουρλέντης, Φραντζέσκου Nικολὸς Πουρλέντης, Γιώρη Γιάννης Πουρλέντης, Π α Ἀντώνη Π α Kωνσταντῆς Bερνίκος, Π α Nικόλα Φίλιππος [ ] Γιώρη Kωνσταντῆς Περατινός, Nικολοῦ Nικολὸς Περατινός, Λουκᾶ β συνεχίζεται

31 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Γιώρης Bαφίας, Ἀντώνη Γιώρης Περάκης, Nικολοῦ Γιώρης Λίνορας, Ἀντώνη Λαμπρινὸς Πουρλέντης Π α Nικόλα Γιώρης [ ], Nικολοῦ Ἀντώνης Πέρος, Nικόλα Παῦλος Bερνίκος, Πέτρου Γιώρης [ ], Γιάννη Nικολὸς Π α Bερνίκος, Ἀντώνη Γιάννης Tζανῆς, Γιώρη Γιάννης Kρούστης, Γιώρη Γιώρης Πουρλέντης, Γιάννη Nικολὸς Πουρλέντης, Φραντζέσκου Nικολὸς Mαραρίτης, Γιάννη Γιάννης Mαραρίτης, Nικολοῦ Ἀντώνης Tομάζος, Γιώρη Γιάννης Ἀλεξανδρῆς, Kωνσταντῆ Ἀντώνης Ἀλεξανδρῆς, Kωνσταντῆ Nικολός [ ], Γιάννη Ἀντώνης Γεροντῆς, Γιώρη Nικολὸς Tομάζος, Περούλη Γιώρης Γαλιφός, Γιάννη Γιάννης Γαλιφός, Γιώρη Ἀντώνης Kάτσος, Γιάννη Nικολὸς Bιτούλης Ἀντώνης Περούλης, Γιώρη Ἐνορία Ἁ. Ἰωάννη Θεολόου Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Γιάννης Kάτσας, Π α Γιάννη β Γιώρης Γαλιφός, Δούλη Tζανῆς Xαρκιᾶς, Γιάννη συνεχίζεται

32 336 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιώρης Γαλιφός, Ἀντώνη 9,5 2,5 0, Ἀντώνης Pαφελέτος, Λουκᾶ Kωνσταντῆς Λιζάρδος, Γιώρη 2,5 Γιάννης Mορίζος, Ἀναστάση 4 1,5 0, Γιάννης Λαουτρῆς, Γιώρη Nικολὸς Λαουτρῆς, Γιώρη ,25 7 Ἀνανώστης Στυλιανός, Πέρου Γιώρης, ιός του 7 3, Γιάννης Tζακάκης, Nικολοῦ 11,5 2 5 Ἄντζελος Mουζμουνᾶς, Ἀντώνη 12,5 6,5 0, Χῆρες Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Mαρίνα, Ἠλία Nαδάλη Mαραρίτα, Γιάννη Δολφῆ 13 7 Mαρίνα, Γιάννη Kαλέζα 2 Γαλιάτσα 2 3 Eἰρήνη KIMENI 12,5 4 0, Tριφὼ Kοριζῆ 1 2,5 2 Mαρίνα, Φραντζέσκου Xαλκιᾶ 2 0,5 2 Xήρα Λαουτρῆ 1,5 Kατερίνα Πανουρᾶ 1 2 Mαρίνα, Ἀντώνη Γιάννη 2 1,5 3 Mαμούνω 1,5 Kουκουλίνα 2 Ἀντριάνα Πανουριᾶ Kαλή, Φιλικοῦ 4 Παπαδιὰ Π α Φρακούλη 14 2 Kατερίνα Π α Kωνσταντῆ 12 0,5 2 4 Mαρίνα, Mιχαὴλ Ψαροῦ 2 0,5 1 2 Mαρίνα, Σταυριανοῦ Kοσινᾶ Kωνσταντή, Ἀντώνη Kαρίνη 1,5 1,5 2 συνεχίζεται

33 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Kαλίτσα Π α Ἄντζελου 6 2 0, Kαλομοίρα, Ἀντρέα Pαφελᾶ 2 1 Kαλὴ Π α Kωνσταντῆ Mαρίνα, Γιάννη Kωνσταντῆ 3 2 Kατερίνα, Ἀποστόλη Πρωτοκυροῦ Ἀντριάνα Bινιώνη Παπαδιὰ Π α Nικολοῦ, Mάρκου 7 1,5 5 1 Kατερίνα Kαλαμπάτση Kαλή, Γιάννη Kωνσταντῆ 0,5 2 Kαλουρανίτσα, Ἀλεξανδρῆ Kωνσταντῆ Kατερίνα, Φραντζέσκου Mπάζου 11,5 1,5 2 3 Kατερίνα Tζακάκη Bιτζοντίνα, Tζανῆ Πέτρου , Ἀκτήμονες Φορολοούμενοι Κφ Χρίστος Τσιρίος, Π α Γιώρη - Γιώρης Ἀμοριανὸς - Ἀντώνης Δεσποτιανός 2, Νικόλα 2. Κάτοικος τῆς ἐνορίας Ἁ. Ἰωάννη Θεολόου. Τὸ ὄνομά του προέρχεται ἀπὸ τὸν τόπο καταωῆς του, τὸ νησάκι Δεσποτικό. Χωριὸ Ἐξάμπελα Ἐνορία Παναιᾶς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Ἱερώνυμος Pοῦσσος, Ἀποστόλη 11 3, β Nικολὸς Zαμπέλης, Π α Γιάννη Γιάννης, ιός του 30,5 5,5 0, β Ἀνανώστης Πιράντο, Nικολοῦ Ἀντώνης Πιράντο, Nικολοῦ 20 4, Πέτρος Δεκαβάλλης, Γιάννη Γιάννης, ιός του 17, Nικόλας Zαμπέλης, Ἀντώνη 8, συνεχίζεται

34 338 Εὐαελία Μπαλτᾶ Nικόλας Ἀρτουλάνος 12 2,5 5 3 Γιώρης Δραάτης, Γιάννη Nικολὸς Πιτσατρᾶς, Ἀντώνη 13, Φραντζέσκος Περατικός, Γιάννη Γιάννης Δαμιανός, Ἀντώνη Γιώρης, ιός του 20,5 11 0, Ἀντώνης Γκούρας, Γιάννη 6,5 Πέρος Φραντζέσκος, Γιώρη Mιχάλης, ιός του 6 0, Ἀποστόλης Λουκᾶ 7 2 0, Γιώρης Δραάτης, Γιάννη 14 2, Π α Γιάννης Zαμπέλης 18, Nικολὸς Στρατῆς, Γιώρη Γιώρης Mίτσας, Δημήτρη Mικελῆς Xρίστος, Πέρου Διάκος Bασάλος, Ἀντώνη Γιάννης Πιράντος, Ἀντώνη Ἐνορία Ἁίας Βαρβάρας Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Nικολὸς Mουρίζος, Γιάννη 39, α Ἀντώνης Pαφελέτας, Kοσμᾶ Γιάννης, ιός του Γιάννης Σκοῦρος, Tζανῆ Φραντζέσκος, ιός του 7,5 8 0, ,5 0, Γιώρης Ἀβρᾶς, Ἀντώνη 42,5 9 0, Λουκᾶς Zαμπουνάρης, Φραντζέσκος, ιός του 16 0,5 5 Γιώρης Kαστορινός, Nικολοῦ ,25 4 Ἀνανώστης Pαφελέτας, Γιάννη Φραντζέσκος Kουκιᾶς, Γιάννη 6,5 5 Γιάννης Kοντοπούλης, Nικολοῦ 2 3 Mάνος Mουρίζος, Γιάννη Σταυριανὸς Mπάζος, Ἀντώνη 13 0,5 5 συνεχίζεται

35 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Θοδωρῆς Kαμάρης, Ἀντώνη 2 0,5 Ἀπόστολος Ἀρτουλάνος 7, Ἀντώνης Ἀβρᾶς, Γιώρη Ἐνορία Ἁ. Νικολάου Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Ἀντώνης Zαμπέλης, Γιώρη 21, β Γιώρης Zαμπέλης 6,5 3, Ἀντζελέτος Zαμπέλης, Γιώρη 8,5 1, Nικολὸς Mοστράτος, Ἄντζελου Nικολὸς Δαμόνος, Ἀνανώστη 16,5 2 0, Γιώρης Δαμόνος, Ἀντώνη Nικολὸς Tζανῆς, Θοδωρῆ 5,5 3 Φίλιππος Φουρνιστός, Nικολοῦ 9,5 1 2 Γιώρης Σπινιᾶς, Nικολοῦ Γιώρης Σερφιώτης, Mιχάλη Γιάννης Kυρ-Παλιός, Γιώρη 19,5 2 Γιάννης Pεΐσης, Γιώρη 9,5 3 Λουκᾶς Δραάτης, Nικόλα 9 0, Ἐνορία Ἁ. Γεωρίου Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Nικολὸς Kαρδίτσης, Π α Θωμᾶ Ἀντζελέτος, ιός του 9, Ἀνανώστης Ἀλεξανδρῆς, Nικόλα 2,5 2 2 Γιώρης Kάτσης, Mιχάλη Mιχάλης Kάτσης, Γιάννη 10,5 0,5 8 4 Kωνσταντῆς Kαρδίτσας, Λουκᾶ Λουκᾶς, ιός του 11,5 4, Γιώρης Λούλης 11,5 0,5 7 2 Γιάννης Mαῦρος, Ἀντώνη Ἀποστόλης Γιώρης, Ἀποστόλη Mαρίνος Λουκᾶς, Mαστροιάννη 6,5 1 συνεχίζεται

36 340 Εὐαελία Μπαλτᾶ Γιώρης Tσιρίος, Φρακῆ Bασίλης Δράκος, Ἀντώνη Πέτρος Φρακούλης, Γιάννη 25 3, Ἀντώνης Tριαντάφυλλος, Γιώρη 8 6 0, Ἀντώνης Σπινιᾶς, Nικολοῦ Γιάννης Γριμάνης Ἀντζελέτος Mανιωτῆς, Nικολοῦ Ἐνορία Παναιᾶς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Ἀποστόλης Σουρῆς, Γιάννη Ἄντζελος, ιός του Ἀντώνης Σουρῆς, Γιώρη , Ἀντώνης Πρεζάνης, Γιώρη Γιώρης, ιός του 29, Tζανῆς Σκάρος, Ἀντώνη 4 2 0, Ἀποστόλης Δράκος, Γιώρη 1 2,5 0,25 6 Γιώρης Kαρδίτσης, Nικολοῦ 8,5 3,5 6 Γιάννης Mαρκάκης, Tζανῆ Σταμάτης Kουρίλας, Γιάννη 6 0,5 3 2 Ἀποστόλης Mπάζος, Ἀντώνη 0,25 2 Γιάννης Γιώρη, Ἀποστόλη Γιώρης, ιός του Ἐνορία Χριστοῦ Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Nικόλας Σκανδάκης, Π α Ἀντώνη Πέτρος, ιός του Nικολὸς Γιάννης, Mιχάλη Ἀνανώστης, ιός του 48,5 10, Γιάννης Nαδάλης, Ἀντώνη Γιώρης Kαλόερος, Tζανῆ Nικολὸς Tσιρίος, Γιάννη Nικολὸς Ἀρτουλάνος, Γιώρη 9 1,5 7 συνεχίζεται

37 Ἡ ὀθωμανικὴ ἀποραφὴ τῆς Σίφνου τὸ Tζανῆς Bλαντῆς, Φραντζέσκου 6, Ἀποστόλης Kάτσης, Γιάννη 3 0, Nικόλας Δεκαβάλιας, Γιώρη Ἐνορία Παναιᾶς Καταβατῆς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Nικολὸς Kάτσης, Γιάννη Γιάννης, ιός του 25 6, α Ἀντώνης Σουρῆς, Tζανῆ β Ἀποστόλης Στρεμίτσης, Γιάννη 8 0,5 2 7 Φραντζέσκος Kουκιᾶς, Bασίλη 8,5 0, Nικολὸς Γυπαράκος, Ἀντώνη 2 2 Γιώρης Kάτσης, Ἀποστόλη Ἀπόστολος, ιός του Γιώρης Πετρονότης, Γιάννη Γιάννης, ιός του 16, , Γιακουμῆς Γιάννης, Ἀντρέα Ἀνανώστης Ἀνδρόνικος, Γιάννη , Ἀντώνης Mπάζος, Γιώρη 5, Γιακουμῆς Γιάννη, Γιώρη Ἐνορία Ἁ. Εἰρήνης Λευκῆς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Mανόλης Zαμπέλης, Π α Γιάννη β Γιάννης Zαμπουνάρης, Ἀντρέα 6,5 6 Φραντζέσκος Λούβαρης, Tζανῆ 8, Nικολὸς Ἀλοάρης, Λουκᾶ 12 0, Γιώρης Γαλιφός, Nικόλα Nικόλας, ιός του Ἀντώνης Zαμπουνάρης, Φραντζέσκου Nικόλας, ιός του Ἀντώνης Γαλιφός, Nικόλα Nικόλας, ιός του 15,5 1 0, ,5 3 10, Kωνσταντῆς Σουρός, Ἀντώνη 3 - συνεχίζεται

38 342 Εὐαελία Μπαλτᾶ Ἀπόστολος Mάρκου, Π α Γιάννη 9 1 0,25 6 Mιχελῆς Παριανός, Ἀντώνη Ἀντώνης Tσιριιώτης, Δαμιανοῦ Ἀντώνης Πρόκος, Bασίλη Bασίλης, ιός του Mανόλης Ἀλοάρης, Nικολοῦ 22, Ἐνορία Παναιᾶς Χρυσοπηῆς Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Κφ Π α Γιάννης Zαμπουνάρης, Π α Nικόλα 3,5 4, Ἀντώνης Φρακιᾶς, Γιάννη 22 7,5 0,25 12 β Ἀντώνης Γιάννης, Φραντζέσκου β Δημήτρης Kαρτσαούνης, Γιαννούλη Ἀντώνης, ιός του Ἀπόστολος Φρακούλης, Γιώρη 16,5 1,5 6 2 Ἀντώνης Nαδάλης, Ἠλία Ἀντώνης Mιτρίσας Πεταλάρη 14,5 2 6 Γιάννης Mάρκος, Γιώρη 20 0, Ἀντώνης Π α Bερνίκος Ἀντώνης Kαρδίτσης Π α Ἀποστόλη 11 3,5 5 5 Ἀντώνης Δαμιανὸς Tσιρίου 20,5 4 0, Nικολὸς Παπαρίσας Χῆρες Φορολοούμενοι Χ Α Π Ε Ο Μυ Kατερίνα Λεοντῆ 25,5 2, Xρύσα, Ἀνανώστη Ἀτσάλη 3, Eἰρήνη, Π α Σκαντάλη 7 Xήρα Γιάννη Tουλάκη 4,5 3 Kαλορίτσα, Nικολοῦ Σταφυλοπάτη 1 Mαρίνα, Π α Tζανῆ 5 3 Ἀννούσα Σταφυλοπάτη 11 0,5 4 Mαραρίτα Mάνου Π α Γιώρη συνεχίζεται