ΕΝΟΤΗΤΑ 4. ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΡΓΟΥ. Κατερίνα Αδάμ, Μ. Sc., PhD Eπίκουρος Καθηγήτρια

Transcript

1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ Τομέας Μεταλλευτικής Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών ΕΝΟΤΗΤΑ 4. ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Κατερίνα Αδάμ, Μ. Sc., PhD Eπίκουρος Καθηγήτρια

2 ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ 2 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 3 Επιλογή του «σωστού» έργου στο οποίο θα επενδύσει μία εταιρεία αποτελεί κρίσιμη απόφαση για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της. Μοντέλα Επιλογής Έργων Αριθμητικά: Βασίζονται κυρίως σε Χρηματοοικονομικά κριτήρια, π.χ χρόνος αποπληρωμής, απόδοση επένδυσης κλπ. Μη Αριθμητικά : Ευρύτερη Οπτική γωνία, μερίδιο αγοράς, περιβαλλοντικά προβλήματα κλπ. Το μοντέλο επιλογής έργου που θα επιλεγεί ως πλέον κατάλληλο θα πρέπει να αξιολογεί το εν δυνάμει έργο με βάση το βαθμό που αυτό ικανοποιεί τους στρατηγικούς στόχους και την αποστολή της εταιρείας.

4 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 4 Μοντέλα Επιλογής Έργων Βασικά Ερωτήματα κατά την Επιλογή ενός έργου: Μεγιστοποίηση κερδών Μεγιστοποίηση Αξιοποίησης Ανθρώπινου Δυναμικού Διατήρηση/Αύξηση Μεριδίου Αγοράς Είσοδος σε νέες αγορές Βελτίωση Εικόνας Εταιρείας Ικανοποίηση στόχων/φιλοδοξιών συμμέτοχων Επίπεδο αβεβαιότητας/κινδύνου, ανεκτό? Συμβατότης Αντικειμένου Εργασιών Μεγιστοποίηση εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων/εξοπλισμού Βαρύτητα σε κάθε παράμετρο αξιολόγησης

5 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 5 Πληροφορίες που απαιτούνται για να αξιολογηθεί κατά πόσον ένα έργο ικανοποιεί τους στρατηγικούς στόχους και την αποστολή της εταιρείας. Παράδειγμα: Aλλαγή μεθόδου κατεργασίας σε μονάδα εμπλουτισμού, τροποποίηση ποιοτικών χαρακτηριστικών τελικού προϊόντος Παραγωγή: Μέθοδος Υλοποίησης, Τροποποίηση Εξοπλισμού, Χρόνος εγκατάστασης, Περίοδος παρεμπόδισης παραγωγής, εκπαίδευση προσωπικού, καμπύλη μάθησης, κόστος των απαιτήσεων σε ενέργεια, ασφάλεια, ανάγκη εξωτερικού συμβούλου Μάρκετινγκ: Εν δυνάμει χρήστες,μερίδιο αγοράς, Απαιτούμενος χρόνος για επίτευξη χρόνου αγοράς, ποιότητα προϊόντος, σταθερή επίδοση, εκμεταλλεύσιμα παραπροϊόντα, βελτίωση εικόνας εταιρείας, Χρηματοοικονομικά : Κόστος επένδυσης, Λειτουργικό κόστος, Επίδραση στην χρηματική ροή της εταιρείας, απαιτήσεις δανεισμού, περίοδος αποπληρωμής, NPV, IRR,.. Προσωπικό : Απαιτούμενες ειδικότητες, Κατάρτιση, νέες προσλήψεις, αντίσταση στην αλλαγή, υγιεινή και ασφάλεια Διοικητικές Υπηρεσίες : Συμμόρφωση σε πρότυπα, Νομικά ζητήματα, Εξυπηρέτηση πελατών

6 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 6 Πληροφορίες που απαιτούνται για να αξιολογηθεί κατά πόσον ένα έργο ικανοποιεί τους στρατηγικούς στόχους και την αποστολή της εταιρείας. Παραγωγή, Μάρκετινγκ, Χρηματοοικονομικά,Προσωπικό, Διοικητικές Υπηρεσίες Πλεονέκτημα παρόμοιων αναλύσεων: Σχετικά πλήρης αξιολόγηση σχετικών παραγόντων-ανάλυση έργου, ευρύ φάσμα πιθανών προβλημάτων Μειονεκτήματα: Δεν προσδιορίζεται επίπεδο σφάλματος, συντελεστής βαρύτητας, κίνδυνος/αβεβαιότης, κατώφλι απόρριψης Αριθμητικά Μοντέλα Επιλογής Έργων Xρηματοοικονομικά Μοντέλα 1. Περίοδος αποπληρωμής επενδυμένων κεφαλαίων (Pay back period) 2. Απόδοση Επένδυσης (ROI, Return on Investment) 3. Καθαρή παρούσα αξία (NPV, Net Present Value) 4. Εσωτερική απόδοση επένδυσης (IRR, Internal Rate of Return) Μοντέλα Βαθμολόγησης

7 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ 7 1. Περίοδος Αποπληρωμής (Πλεονεκτήματα) Είναι απλή στη χρήση Χρησιμοποιεί τα ήδη διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία για τον καθορισμό των Χρηματικών Ροών Μειώνει ενδεχόμενους κινδύνους γιατί επιλέγει το έργο με την συντομότερη αποπληρωμή Μειώνει την αβεβαιότητα που συνδέεται με την μελλοντική χρηματορροή

8 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ 8 1. Περίοδος Αποπληρωμής (Πλεονεκτήματα) Είναι η καταλληλότερη για αξιολόγηση έργων υψηλής τεχνολογίας όπου οι αλλαγές είναι τόσο ραγδαίες ώστε υπάρχει ο κίνδυνος αποθεματοποίησης πεπαλαιωμένου υλικού Είναι κατάλληλη για έργα η αγορά των οποίων παρουσιάζει εποχιακή μεταβολή Η σύντομη περίοδος αποπληρωμής έχει μια (βραχυπρόθεσμη) θετική επίδραση στα μετοχικά κέρδη Η περίοδος αποπληρωμής αποτιμά τα κριτήρια επιλογής με όρους οικείους στα κέντρα αποφάσεων

9 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ 9 1. Περίοδος Αποπληρωμής (Μειονεκτήματα) Δεν λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή της αξίας του χρήματος με το χρόνο Δεν εξετάζει πως εξελίσσεται η χρηματική ροή μετά την περίοδο αποπληρωμής Βurke, 2014 Δεν είναι κατάλληλη για την αξιολόγηση μακροπρόθεσμων έργων όπου ο πληθωρισμός και τα επιτόκια μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα

10 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Απόδοση Επένδυσης Μέσο ετήσιο κέρδος = Απόδοση Επένδυσης = Συνολικό κέρδος Συνολική δαπάνη Αριθμός ετών που διαρκεί η επένδυση Μέσο ετήσιο κέρδος Χ 100 Αρχική Επένδυση

11 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Απόδοση Επένδυσης Κέρδος (Α&β) = USD Ετήσιο Κέρδος ( Α&Β )= USD/4 χρόνια= Απόδοση Επένδυσης (Α & Β) = Μέσο ετήσιο κέρδος Χ100 Αρχική Επένδυση = 14% Ενώ θα έπρεπε να προτιμηθεί η επένδυση Α που έχει υψηλά αρχικά κέρδη, επειδή τα συνολικά κέρδη καθώς και το μέσο ετήσιο είναι ίδια, οι δύο επενδύσεις παίρνουν την ίδια βαθμολογία

12 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Καθαρή Παρούσα Αξία (NPV) - ορισμός Για να κατανοήσουμε την έννοια της καθαρής παρούσας αξίας, πρέπει να εξετάσουμε τους ανατοκιζόμενους τόκους στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου. Αν επενδύσουμε 100 με επιτόκιο 20%, η επένδυσή μας μετά ένα χρόνο θα αξίζει 120 ενώ μετά από δύο χρόνια με ανατοκισμό θα αξίζει 144. Η NPV είναι ακριβώς το αντίστροφο του ανατοκιζόμενου τόκου. Παρούσα Αξία = συντελεστής προεξόφλησης x χρηματική ροή Συντελεστής προεξόφλησης = 1 (1 + i ) n, i = το προβλεπόμενο επιτόκιο, n = o αριθμός των ετών από την έναρξη του έργου

13 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Καθαρή Παρούσα Αξία (NPV) Πλεονεκτήματα Εισάγει την αλλαγή της αξίας του χρήματος με την πάροδο του χρόνου Ανάγει όλες τις μελλοντικές χρηματορροές σε σημερινές τιμές και επιτρέπει άμεση σύγκριση Λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό Εξετάζει το έργο στη συνολική του διάρκεια Ενθαρρύνει την ανάλυση υποθετικών σεναρίων με διαφορετικές παραμέτρους Προβλέπει με μεγαλύτερη ακρίβεια κέρδη και ζημίες Μειονεκτήματα Η ακρίβειά της εξαρτάται από την ακρίβεια πρόβλεψης των επιτοκίων Ενέχει προτίμηση υπέρ των βραχυπρόθεσμων έργων Δεν λαμβάνει υπόψη μη οικονομικά στοιχεία πχ την δυναμική της αγοράς Υποθέτει σταθερό επιτόκιο καθ όλη τη διάρκεια της επένδυσης. Υπάρχει παρόλα αυτά και τροποποιημένη τεχνική με κυμαινόμενο επιτόκιο

14 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (IRR) Παράδειγμα 1 Ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι η τιμή του επιτοκίου προεξόφλησης για την οποία η NPV της επένδυσης είναι μηδέν Η τιμή του μπορεί να υπολογιστεί με διαδοχικές δοκιμές, μακροεντολή στο xls

15 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (IRR) Παράδειγμα 2 Αποτελεί μέτρο της απόδοσης της επένδυσης και για το λόγο αυτό επιλέγεται εκείνη με τον υψηλότερο εσωτερικό συντελεστή απόδοσης

16 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 16 Μοντέλα Βαθμολόγησης (Scoring Models) - Άσκηση Τα αριθμητικά μοντέλα εξετάζουν μόνο τα οικονομικά μεγέθη ενός έργου. Για την διεύρυνση των κριτηρίων επιλογής Μοντέλο Συντελεστών Επιλογής Πίνακας Βαθμολόγησης με τους παράγοντες με τους οποίους θέλουμε να αξιολογήσουμε ένα έργο

17 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΥ 17 Ανάλυση Νεκρού Σημείου Με βάση το κόστος αγοράς υλικών, αποσβέσεις και πώλησης του προϊόντος υπολογίζεται το νεκρό σημείο. Το νεκρό σημείο είναι... μονάδες διότι στην περίπτωση αυτή τα έσοδα πωλήσεων αντισταθμίζουν ακριβώς το συνολικό κόστος που αποτελείται από το μεταβλητό + το πάγιο ετήσιο.

18 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 18

19 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΡΓΟΥ 19

20 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 20 Η διαδικασία εκτίμησης έργου επικεντρώνεται στην οικονομική πλευρά του, αν και τα στοιχεία κόστους καθορίζονται με ακρίβεια όταν εκτιμηθούν ποσοτικά : Aντικείμενο εργασιών, χρόνος, πόροι, πρώτες ύλες, εξοπλισμός. Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται συνοπτικά τα οικονομικά στοιχεία του έργου Κοστολόγηση Για να είναι πλήρης πρέπει να είναι γνωστά 1. Τα σχέδια και οι υπολογισμοί 2. Το αντικείμενο εργασιών 3. Η αναλυτική κατάσταση υλικών 4. Λεπτομερής Προγραμματισμός 5. Τιμές προμηθευτών (υπεργολάβων) 6. Απαιτούμενες εργατοώρες/ωράριο εργασίας

21 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 21 Στοιχεία Κόστους του Έργου Άμεσο Κόστος Έμμεσο κόστος ή γενικά έξοδα, Κόστος που εξαρτάται από τον χρόνο Κόστος Εργασίας Κόστος πρώτων υλών και εξοπλισμού Κόστος Μεταφορών Προκαταρκτικά και γενικά έξοδα Κόστος λειτουργίας Γραφείου έργου Κόστος της ομάδας διοίκησης έργου

22 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 22 Στοιχεία Κόστους του Έργου Άμεσο Κόστος, απορρέει άμεσα και χρεώνεται στην εξεταζόμενη δραστηριότητα (γραφείο έργου, εργασία, υλικά, εξοπλισμός, υπεργολάβοι) Έμμεσο κόστος ή γενικά έξοδα, αναγκαία για τη λειτουργία της επιχείρησης Κόστος που εξαρτάται από τον χρόνο: δαπάνες για ενοίκια, τρέχοντα έξοδα, υπερωρίες. Συμβάσεις κατ αποκοπή, σταθερής τιμής δεν επηρεάζονται από τον χρόνο. Κόστος Εργασίας, Υπολογισμός Ωρομισθίου Μισθοδοσία + Δαπάνες Συναφείς με εργασία + Συμβολή στα γενικά έξοδα (30%) + Συμβολή στο εταιρικό κέρδος (25%) Ωρομίσθιο = Ολική μηνιαία / (21-5) *8, Βurke, σελ. 127 = Ολική ετήσια/230*8=1840, Ανθρωπομήνας: Επιδοτούμενα Ερευνητικά: Ολική Ετήσια/10.5 Κόστος Εργασίας, Pinto, 2007 Ωρομίσθιο Χ Απαιτούμενες ώρες Χ Συντελεστή Γενικών Εξόδων, (1.65) Χ Προσωπικό χρόνο (1.12)

23 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 23 Μεθοδολογία Εκτίμησης Κατά εργασίες, προσδιορίζονται όλες οι εργασίες και σχετικό κόστος WBS Ποσοστιαίοι Συντελεστές, π.χ. αναλώσιμα, 10% της αξίας πρώτων υλών, απαιτούνται διαθέσιμα στοιχεία από παρεμφερή έργα Πληθωρισμός, Cost Price Index, διαφορετική για τα διάφορα στοιχεία του έργου Οικονομία Κλίμακας, Ε=Κ χ(q1/q2)p Τιμές Μονάδος Ημερήσιο απολογιστικό κόστος

24 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 24 Σχηματοποίηση Εκτίμησης WBS Περιγραφή Πρ/λογισμός Αμοιβή Διοίκησης Εργου, Π&Γ 5% Αξίας του έργου Υποσύνολο Κέρδος Σύνολο

25 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 25 WBS Εργασία Πρώτες ύλες Μηχανήματα Σύνολο Αμοιβή Διοίκησης Έργου, Π&Γ Υποσύνολο Κέρδος Σύνολο

26 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ 26 Μεθοδολογία Εκτίμησης Κατά εργασίες, προσδιορίζονται όλες οι εργασίες και σχετικό κόστος WBS Παράδειγμα: Στεγανοποίηση Χώρων Απόθεσης Τελμάτων

27 ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΤΕΛΜΑΤΩΝ Νο.1 - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 27

28 ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΤΕΛΜΑΤΩΝ Νο.1 28 Υποκείμενο Στρώμα Αποστράγγισης/ Συμπύκνωση αργίλου στο ΝΔ ανάχωμα

29 ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΤΕΛΜΑΤΩΝ Νο.1 29 Εργασίες Τοποθέτησης Γεωμεμβράνης

30 ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΤΕΛΜΑΤΩΝ Νο.1 30 Εργασίες Στεγάνωσης και Κατασκευής Στρώματος Αποστράγγισης

31 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.