ΘΔΜΑ: ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΔΛΔΓΥΟΤ ΑΠΟ ΣΗ Γ.Ο.Τ. ζηελ Καζεγήηξηα ΚΑΡΑΚΔΥΑΓΗΟΓΛΟΤ ΑΝΑΣΑΗΑ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΘΔΜΑ: ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΔΛΔΓΥΟΤ ΑΠΟ ΣΗ Γ.Ο.Τ. -ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑππνβιείζα ζηελ Καζεγήηξηα ΚΑΡΑΚΔΥΑΓΗΟΓΛΟΤ ΑΝΑΣΑΗΑ απφ ηηο ζπνπδάζηξηεο ΑΡΜΑΟΤ ΜΑΡΓΑΡΗΣΑ-ΗΒΤΛΛΑ (Σζηγγηξίδνπ 20, Θεζ/λίθε) ΓΑΝΓΗΝΖ ΠΔΛΑΓΗΑ (Αγ. Βαζηιείνπ 6, Θεζ/λίθε)

2 ΠΙΝΑΚΑ ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΩΝ ΕΛΙΔΕ ΕΙΑΓΩΓΗ 8 1. ΕΛΕΓΚΣΙΚΗ Έννοια 9 2. ΥΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΛΕΓΦΟ κοπόσ-ϋννοια Υορολογικού Ελϋγχου Όργανα Υορολογικού Ελϋγχου Διακρύςεισ Υορολογικού Ελϋγχου ΑΠΟΥΑΗ ΠΟΛ 1037/ Επιλογό υποθϋςεων για ϋλεγχο. ΑΡΘΡΟ Γενικϋσ ελεγκτικϋσ επαληθεύςεισ. ΑΡΘΡΟ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΕΛΕΓΦΟΤ Εντολό ελϋγχου. ΑΡΘΡΟ Ενϋργειεσ μετϊ την ϋκδοςη τησ Εντολόσ Ελϋγχου ςτην Τπηρεςύα Μετ ϋλεγχο διαδικαςύα. ΑΡΘΡΟ Εκθϋςεισ ελϋγχου ΠΡΟΛΗΠΣΚΟ ΕΛΕΓΦΟ Έννοια-ςκοπόσ Διενϋργεια προληπτικού ελϋγχου Προληπτικόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων χωρύσ υποχρϋωςη τόρηςησ βιβλύων Προληπτικόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ του Κ.Β Προληπτικόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα δεύτερησ κατηγορύασ του Κ.Β Προληπτικόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα τρύτησ κατηγορύασ του Κ.Β Έλεγχοσ Σαμεύου Ανεπύςημα βιβλύα και ςτοιχεύα ΠΡΟΩΡΙΝΟ ΕΛΕΓΦΟ Έννοια-διενϋργεια προςωρινού ελϋγχου Προςωρινό ϋλεγχοσ επιχειρόςεων χωρύσ υποχρϋωςη τόρηςησ βιβλύων Προςωρινόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ του Κ.Β Προςωρινόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα δεύτερησ κατηγορύασ του Κ.Β

3 6.5 Προςωρινόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που τηρούν βιβλύα τρύτησ κατηγορύασ του Κ.Β ΣΑΚΣΙΚΟ ΕΛΕΓΦΟ Έννοια-Διατϊξεισ που διϋπουν τη διενϋργεια τακτικού ελϋγχου Διαδικαςύα ελϋγχου-μετ ϋλεγχο διαδικαςύα Ενϋργειεσ και διαπιςτώςεισ του ελϋγχου, ανεξϊρτητα τησ κατηγορύασ των βιβλύων που τηρούνται Έλεγχοσ δεδομϋνων των δηλώςεων φορολογύασ ειςοδόματοσ και λοιπών φορολογικών αντικειμϋνων Γενικϊ περύ τησ ςύςταςησ-νομικό μορφό-διϊρκεια- Δόλωςη ϋναρξησ-α.υ.μ Έδρα-επαγγελματικϋσ εγκαταςτϊςεισ κοπόσ-αντικεύμενο εργαςιών Κεφϊλαιο, Μϋτοχοι, Εταύροι, Μετοχϋσ, Εταιρικϊ μερύδια Διοικητικό υμβούλιο-διαχειριςτϋσ- Εκπροςώπηςη Μεταφορικϊ Μϋςα υμμετοχϋσ Επύςκεψη ςτισ εγκαταςτϊςεισ Σακτικόσ ϋλεγχοσ επιχειρόςεων που δεν τηρούν βιβλύα Κ.Β Σακτικόσ Έλεγχοσ Βιβλύων Ά κατηγορύασ Κ.Β Σόποσ ελϋγχου Σρόποσ ελϋγχου-ενϋργειεσ Σρόποσ καταχώρηςησ των ςτοιχεύων-τόλεσ βιβλύου- Ανϊλυςη ςτηλών Αθρούςεισ ςτηλών-μεταφορϊ αθροιςμϊτων Εμπρόθεςμη Καταχώρηςη Ακριβόσ καταχώρηςη Ελεγκτικϋσ Επαληθεύςεισ επύ των ςτοιχεύων Έλεγχοσ προςδιοριςμού του καθαρού ειςοδόματοσ Ειςόδημα από την πώληςη παγύων Κύροσ και αποδεικτικό δύναμη του Βιβλύου Αγορών Προςδιοριςμόσ καθαρού ειςοδόματοσ ςε ανακριβό βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ

4 Σακτικόσ ϋλεγχοσ Υ.Π.Α. επιχειρόςεων με βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ Ενδεδειγμϋνεσ ελεγκτικϋσ επαληθεύςεισ Υ.Π.Α. Βιβλύου Αγορών Έλεγχοσ Λοιπών φορολογιών επιχειρόςεων με βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ Σακτικόσ ϋλεγχοσ βιβλύων Β κατηγορύασ Σόποσ ελϋγχου Σρόποσ ελϋγχου-ενϋργειεσ τόλεσ βιβλύου-ανϊλυςη ςτηλών-σρόποσ καταχώρηςησ των ςτοιχεύων Αθρούςεισ ςτηλών-μεταφορϊ αθροιςμϊτων Εμπρόθεςμη ενημϋρωςη-καταχώρηςη Ακριβόσ Καταχώρηςη Ελεγκτικϋσ Επαληθεύςεισ των ςτοιχεύων Έλεγχοσ πλαςτότητασ και εικονικότητασ Έλεγχοσ φορολογικών ταμειακών μηχανών Νομότυπη Έκδοςη των ςτοιχεύων Διαςταύρωςη ςτοιχεύων Έλεγχοσ Βιβλύου Απογραφών-υνϊφεια Έλεγχοσ υποχρϋωςησ τόρηςησ Βιβλύου Απογραφών Έλεγχοσ καταχώρηςησ ςτο Βιβλύο Απογραφών Έλεγχοσ αποτύμηςησ Αποθϋματα που απογρϊφονται Ουςιαςτικόσ ϋλεγχοσ Βιβλύου Απογραφών για τισ επιχειρόςεισ που τηρούν βιβλύα δεύτερησ κατηγορύασ Έλεγχοσ πρόςθετων βιβλύων Έλεγχοσ προςδιοριςμού του καθαρού ειςοδόματοσ Κύροσ και αποδεικτικό δύναμη του Βιβλύου Εςόδων- Εξόδων Προςδιοριςμόσ αποτελεςμϊτων ςε ανεπαρκό και ανακριβό βιβλύα Β κατηγορύασ Έλεγχοσ τεκμηρύων Σακτικόσ ϋλεγχοσ Υ.Π.Α. επιχειρόςεων με βιβλύα δεύτερησ κατηγορύασ Σακτικόσ ϋλεγχοσ Λοιπών φορολογιών επιχειρόςεων με βιβλύα δεύτερησ κατηγορύασ

5 7.4.3 Σακτικόσ ϋλεγχοσ βιβλύων Γ κατηγορύασ Συπικόσ Υορολογικόσ ϋλεγχοσ-λογιςτικόσ ϋλεγχοσ Έλεγχοσ Λογιςτικών πρϊξεων ύνταξη πύνακα Οικονομικών Αποτελεςμϊτων Λογιςτικόσ προςδιοριςμόσ ειςοδόματοσ-έλεγχοσ δαπανών Δαπϊνεσ που εκπύπτουν Ουςιαςτικόσ Έλεγχοσ Ελεγκτικϋσ επαληθεύςεισ για διαπιςτώςεισ περύ του κύρουσ των βιβλύων Γ κατηγορύασ Έλεγχοσ επϊρκειασ των βιβλύωνςτοιχεύων Έλεγχοσ ακρύβειασ των βιβλύωνςτοιχεύων Έλεγχοσ Αγορών Έλεγχοσ Εςόδων Έλεγχοσ Πωλόςεων Έλεγχοσ Αποθεμϊτων Έλεγχοσ Απογραφόσ Ελεγκτικϋσ επαληθεύςεισ ςτο βιβλύο αποθόκησ Έλεγχοσ κόςτουσ παραγόμενων προώόντων Έλεγχοσ τεχνικών προδιαγραφών Υύρα, ϋννοια-διακρύςεισ-ϋλεγχοσ Έλεγχοσ και αναλύςεισ επύ.μ.κ. &.Κ.Κ., ςυγκρύςεισ-αποκλύςεισ-αιτιολόγηςη Ιςολογιςμόσ Διαδικαςύα απόρριψησ των βιβλύων Εξωλογιςτικόσ προςδιοριςμόσ αποτελεςμϊτων ςε περύπτωςη που τα βιβλύα και ςτοιχεύα κριθούν ανεπαρκόανακριβό Εξωλογιςτικόσ προςδιοριςμόσ καθαρών κερδών μικτών επιχειρόςεων Έλεγχοσ επενδύςεων- Αναπτυξιακών κινότρων

6 Μεταβύβαςη ςυνόλου επιχεύρηςησ, μεριδύων και μετοχών Αναπροςαρμογό αξύασ ακινότων Έλεγχοσ λοιπών φορολογιών Πϋρασ ελϋγχου-ύνταξη ϋκθεςησ ελϋγχου ΠΑΡΑΓΡΑΥΗ ΤΠΟΘΕΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΥΤΛΑΞΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΟΙΦΕΙΩΝ Παραγραφόμενεσ υποθϋςεισ Πύνακασ χρόνου παραγραφόσ υποθϋςεων Πύνακασ χρόνου διαφύλαξησ βιβλύων και ςτοιχεύων Η ΚΑΘ ΤΛΗΝ ΑΡΜΟΔΙΟΣΗΣΑ ΣΩΝ Δ.Ο.Τ. ΚΑΙ ΣΩΝ ΕΛΕΓΚΣΙΚΩΝ ΚΕΝΣΡΩΝ Ελεγκτικό αρμοδιότητα υπηρεςιών Δ.Ο.Τ. Β Σϊξησ Δ.Ο.Τ. Α Σϊξησ με υποδιεύθυνςη ελϋγχου Δ.Ο.Τ. Α Σϊξησ με ό χωρύσ υποδιεύθυνςη ελϋγχου Δ.Ο.Τ. Ανωνύμων Εταιρειών Περιφερειακϊ Ελεγκτικϊ Κϋντρα (Π.Ε.Κ.) Διαπεριφερειακϊ Ελεγκτικϊ Κϋντρα (Δ.Ε.Κ.) Θεςςαλονύκησ και Αθηνών ΣΑ ΠΡΟΣΙΜΑ ΣΟΤ Κ.Β ΕΠΙΛΟΓΟ 185 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ 186 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ: ΥΤΛΛΟ ΕΚΘΕΗ ΕΛΕΓΦΟΤ ΣΡΙΣΗ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΣΟΤ Κ.Β

7 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΤΝΣΜΖΔΩΝ Α.Δ. Α.Φ.Μ. Γ.Α. Γ.Α.-Σ. Γ.Δ.Κ. Γ.Ο.Τ. Γ.. Δ.Γ.Λ.. Δ.Δ. ΔΘ.Δ.Κ. ΔΛ.Γ.Α. Δ.Π.Δ. Δ.Π.Κ.Δ. Ζ.Φ.Σ.Μ. Η.Κ.Α. Κ.Α. Κ.Α.Δ. Κ.Β.. ΚΔ.ΠΤ.Ο. ΛΟΓ. Μ..Κ.Κ. Ν.Π.Γ.Γ. Ο.Γ.Α. Ο.Δ. Π.Γ. Π.Δ.Κ. ΠΟΛ. Π.Σ..Δ..Γ.Ο.Δ. Αλψλπκε Δηαηξεία Αξηζκφο Φνξνινγηθνχ Μεηξψνπ Γειηίν Απνζηνιήο Γειηίν Απνζηνιήο-Σηκνιφγην Γηαπεξηθεξεηαθά Διεγθηηθά Κέληξα Γεκφζηα Οηθνλνκηθή Τπεξεζία Γηνηθεηηθφ πκβνχιην Δληαίν Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην Δηεξφξξπζκε Δηαηξεία Δζληθφ Διεγθηηθφ Κέληξν (Οξγαληζκφο) Διιεληθψλ Γεσξγηθψλ Αζθαιίζεσλ Δηαηξεία Πεξηνξηζκέλεο Δπζχλεο Διάρηζην Πνζφ Καζαξνχ Κέξδνπο Ζιεθηξνληθή Φνξνινγηθή Σακεηαθή Μεραλή Ίδξπκα Κνηλσληθψλ Αζθαιίζεσλ Καζαξή Αμία Κσδηθφο Αξηζκφο Δπαγγέικαηνο Κψδηθαο Βηβιίσλ θαη ηνηρείσλ Κέληξν Πιεξνθνξηθήο Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ Λνγαξηαζκφο Μνλαδηθφο πληειεζηήο Καζαξνχ Κέξδνπο Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ Οξγαληζκφο Γεσξγηθψλ Αζθαιίζεσλ Οκφξξπζκε Δηαηξεία Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα Πεξηθεξεηαθά Διεγθηηθά Κέληξα Πνιπγξαθεκέλε (δηαηαγή) Πηζησηηθφ Σηκνιφγην ψκα Γίσμεο Οηθνλνκηθνχ Δγθιήκαηνο - 6 -

8 .Κ.Κ..Μ.Κ. Φ.Α.Β.Δ. Φ.Α.Δ. Φ.Α.Δ.Δ. Φ.Μ.Α. Φ.Μ.Α.Π. Φ.Μ.Τ. Φ.Π.Α. Φ.Σ.Μ Υ.Α.Α. V.I.E.S. πληειεζηήο Καζαξνχ Κέξδνπο πληειεζηήο Μηθηνχ Κέξδνπο Φνξνινγία Βηνηερληθψλ Δηαηξηψλ Φνξνινγία Αλσλχκσλ Δηαηξηψλ Φφξνο Μεηαβίβαζεο Αθηλήησλ Φφξνο Μεγάιεο Αθίλεηεο Πεξηνπζίαο Φφξνο Μηζζσηψλ Τπεξεζηψλ Φφξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο Φνξνινγηθή Σακεηαθή Μεραλή Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Αζελψλ Vat Information Exchange System - 7 -

9 ΔΙΣΑΓΩΓΗ Ζ Διεγθηηθή είλαη έλαο απφ ηνπο πην δπλακηθνχο θιάδνπο ηεο Λνγηζηηθήο, ηνπ νπνίνπ νη ζπλερείο εμειίμεηο επηβάιινπλ ηε δηαξθή ελεκέξσζε ησλ ειεγθηηθψλ ζεκάησλ θαη ηελ ηαθηηθή αλαλέσζε ηεο ζρεηηθήο βηβιηνγξαθίαο. ηα πιαίζηα απηψλ ησλ αιιαγψλ ρξεζηκνπνηήζακε ζηελ βηβιηνγξαθία καο ηνλ ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ πνπ νινθιεξψζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 1999 αιιά θαη ην Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ ηνπ 2006 πνπ πεξηιακβάλεη ηελ απφθαζε ΠΟΛ. 1037/ θαη ηελ ΠΟΛ. 1081/ γηα ηελ ζπγγξαθή ηεο παξνχζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο. Ζ δνκή θαη ην πεξηερφκελν ηνπ ζπγγξάκκαηφο ζπληάρζεθε κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα θαηεπζχλεη ηνπο αλαγλψζηεο γηα ηελ θαηαλφεζή ηεο δηελέξγεηάο ηνπ ειέγρνπ, αθνχ ην ζχζηεκα ειέγρνπ απνδεηθλχεηαη πεξίπινθν. Σν ζχλνιν ησλ ζεκάησλ αλαπηχζζεηαη ζε 10 Κεθάιαηα. ην πξψην Κεθάιαην παξνπζηάδεηαη ην ελλνηνινγηθφ πιαίζην ηεο Διεγθηηθήο. ην δεχηεξν Κεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα είδε θαη νη δηαθξίζεηο ηνπ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ. ην ηξίην Κεθάιαην αλαθέξεηαη κέξνο ηεο ΠΟΛ. 1037/2005. ιε ε δηαδηθαζία ειέγρνπ αλαπηχζζεηαη ζην ηέηαξην Κεθάιαην. ην πέκπην Κεθάιαην αλαπηχζζεηαη ν Πξνιεπηηθφο έιεγρνο δηαηξνχκελνο ζηνλ έιεγρν επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία Α, Β, Γ θαηεγνξίαο θαη ζηνλ έιεγρν επηρεηξήζεσλ ρσξίο ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ. ην έθην Κεθάιαην θαηά ηνλ ίδην ηξφπν αλαπηχζζεηαη ν Πξνζσξηλφο έιεγρνο. ην έβδνκν Κεθάιαην αλαιχεηαη ν Σαθηηθφο έιεγρνο φπσο απηφο εθαξκφδεηαη μερσξηζηά ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία Α, Β, Γ θαηεγνξίαο. ην φγδνν Κεθάιαην παξνπζηάδνληαη νη παξαγξαθφκελεο ππνζέζεηο. ην έλαην Κεθάιαην αλαπηχζζεηαη ε θαζ φιε αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. θαη ησλ ειεγθηηθψλ θέληξσλ. ην δέθαην θαη ηειεπηαίν Κεθάιαην πξαγκαηεχνληαη ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα πξφζηηκα ηνπ Κ.Β.. ην παξφλ ζχγγξακκα παξαιείςακε ηελ αλαθνξά ζε δηαηάμεηο, άξζξα θαη λφκνπο γηα λα θαηαζηήζνπκε απινχζηεξε θαη επθνιφηεξε ηελ αλάγλσζε θαη θαηαλφεζή ηνπ

10 1. ΔΛΔΓΚΣΗΚΖ 1.1 Έλλνηα Διεγθηηθή είλαη ην ζχλνιν φισλ εθείλσλ ησλ ελεξγεηψλ, πνπ έρνπλ ζαλ ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή εμέηαζε ησλ νηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ ησλ επηρεηξήζεσλ, πάληα ζε ζρέζε κε ηελ χπαξμε ησλ πξνβιεπνκέλσλ παξαζηαηηθψλ θαη ηελ απεηθφληζε ηνπο ζηα ηεξνχκελα ινγηζηηθά βηβιία. 2. ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ 2.1 θνπφο-έλλνηα Φνξνινγηθνχ Διέγρνπ Φνξνινγηθφο έιεγρνο είλαη ην ζχλνιν ησλ ειεγθηηθψλ ελεξγεηψλ πνπ εθαξκφδνληαη απφ ηα αξκφδηα φξγαλα (ειεγθηέο) κε ζθνπφ: 1) Να δηαπηζηψζνπλ φηη εθαξκφδνληαη νξζά νη δηαηάμεηο ηεο θνξνινγηθήο λνκνζεζίαο. 2) Να δηαπηζηψζνπλ φηη ππνβάιινληαη νη πξνβιεπφκελεο δειψζεηο θαη λα επαιεζεχζνπλ ην πεξηερφκελφ ηνπο, ζε ζρέζε πάληα κε ηε ζπλαιιαθηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα, φπσο απηά πξνθχπηνπλ απφ ηα πξνβιεπφκελα θαη ηεξνχκελα ινγηζηηθά βηβιία θαη ζηνηρεία ζχκθσλα πάληα κε ηηο αξρέο ηεο ινγηζηηθήο θαη ηνπ Δ.Γ.Λ.. 3) Σνλ θαζνξηζκφ ησλ θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ ζε πεξηπηψζεηο: o πνπ δελ ππνβιήζεθαλ νη πξνβιεπφκελεο δειψζεηο θαη δελ ηεξήζεθαλ ηα νξηδφκελα βηβιία. o πνπ ππνβιήζεθαλ δειψζεηο κε αλαθξηβέο πεξηερφκελν ζε ζρέζε κε ηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ. o κε νξζήο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Κ.Β Όξγαλα Φνξνινγηθνχ Διέγρνπ Οη θνξνινγηθνί έιεγρνη δηελεξγνχληαη απφ ηηο αξκφδηεο θνξνινγηθέο αξρέο θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηηο Γ.Ο.Τ, Διεγθηηθά Κέληξα θαη.γ.ο.δ. Σεκείσζε: Πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ άιινπο ειέγρνπο φπσο ησλ νξθσηψλ ινγηζηψλ, ηξαπεδψλ θ.ιπ. θαη λα αμηνπνηνχληαη αλαιφγσο

11 2.3 Γηαθξίζεηο Φνξνινγηθνχ Διέγρνπ Δίδνο-Μνξθή Πξνιεπηηθφο Έιεγρνο Πξνζσξηλφο Έιεγρνο Σαθηηθφο Έιεγρνο Φνξνινγηθφ Αληηθείκελν -Έιεγρνο Κ.Β.. -Έιεγρνο Φφξνπ Δηζνδήκαηνο -Έιεγρνο Φ.Π.Α. -Έιεγρνο Φ.Μ.Τ., ινηπψλ παξαθξαηνχκελσλ θφξσλ φπσο Ε πεγήο, εξγνιάβσλ, Ν 2112/20 πεξί απνδεκηψζεσο απνιπνκέλσλ θ.ιπ. -Έιεγρνο Δπελδχζεσλ θαη αλαπηπμηαθψλ Κηλήηξσλ [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] 3. ΑΠΟΦΑΖ ΠΟΛ 1037/2005 Με ηελ απφθαζε ΠΟΛ 1037/2005 θαζνξίζηεθαλ ηα θξηηήξηα επηινγήο γηα έιεγρν, ν ηξφπνο θαη ε δηαδηθαζία ειέγρνπ ησλ εθθξεκψλ ππνζέζεσλ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ινηπψλ θνξνινγηψλ ησλ επηηεδεπκαηηψλ, θαζψο θαη ν εηδηθφο ηξφπνο βεβαίσζεο θαη θαηαβνιήο ησλ δηαθφξσλ θφξσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ έιεγρν απηφ. Ζ απφθαζε γηα ηνλ ΠΟΛ. 1037/2005 ηζρχεη απφ ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηνπ ζηελ εθεκεξίδα ηεο θπβεξλήζεσο, δειαδή απφ 8 Μαξηίνπ Απφ ηελ εκεξνκελία απηή θαη κεηά παχνπλ λα ηζρχνπλ νη δηαηάμεηο ησλ απνθάζεσλ ΠΟΛ. 1144/1998 θαη ΠΟΛ. 1168/

12 3.1 Δπηινγή ππνζέζεσλ γηα έιεγρν. ΑΡΘΡΟ 1 Οη εθθξεκείο ππνζέζεηο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ινηπψλ θνξνινγηψλ ησλ επηηεδεπκαηηψλ επηιέγνληαη γηα έιεγρν κε βάζε ηα παξαθάησ θξηηήξηα: 1) ηαλ ππάξρνπλ νπζηαζηηθέο παξαβάζεηο ηνπ Κ.Β.. ή δειηία πιεξνθνξηψλ ή άιια ζηνηρεία γηα θνξνδηαθπγή. 2) ηαλ ππάξρνπλ κεγάια πηζησηηθά ππφινηπα Φ.Π.Α. πνπ δελ δηθαηνινγνχληαη απφ ην αληηθείκελν ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. 3) ηαλ δελ ππνβιήζεθαλ δειψζεηο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, Φ.Π.Α. ή άιισλ θνξνινγηθψλ αληηθεηκέλσλ. 4) ε πεξίπησζε απψιεηαο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ή θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ ή θνξνινγηθψλ κεραληζκψλ. 5) ε πεξίπησζε θαηάζρεζεο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ή θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ ή θνξνινγηθψλ κεραληζκψλ. 6) ηαλ επηρεηξήζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ δελ δηαζέηνπλ αμηφινγα απνζέκαηα ή ειεχζεξνη επαγγεικαηίεο δήισζαλ κεγάια πνζά δαπαλψλ. 7) ηαλ ππάξρεη αδηθαηνιφγεηε δηαθνξά κεηαμχ ζπκπιεξσκαηηθψλ ζηνηρείσλ ησλ δειψζεσλ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη δειψζεσλ Φ.Π.Α. 8) ηαλ ηα θαζαξά θέξδε δελ πξνζδηνξίζηεθαλ ζχκθσλα κε ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ή δελ εθαξκφζηεθε ν πξνβιεπφκελνο ζπληειεζηήο θαζαξψλ θεξδψλ εθφζνλ πξνβιέπεηαη ν εμσινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο ηνπο. 9) ε πεξίπησζε επηρεηξήζεσλ πνπ απφ ηηο ππνβιεζείζεο δειψζεηο πξνθχπηεη ρακειφο ζπληειεζηήο κηθηνχ θαη θαζαξνχ θέξδνπο. 10) ηαλ έζησ ζε κία απφ ηηο εθθξεκείο δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο δειψζεθε δεκία απφ ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο επηρείξεζεο ή απφ ηελ άζθεζε ηνπ ειεπζέξηνπ επαγγέικαηνο. Ζ επηινγή ησλ ππνζέζεσλ γηα έιεγρν πξαγκαηνπνηείηαη κε επζχλε ησλ πξντζηάκελσλ ησλ ειεγθηηθψλ ππεξεζηψλ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο Τπνδηεπζπληέο ειέγρνπ θαζψο θαη ηνπο πξντζηάκελνπο ησλ ηκεκάησλ ή ησλ επνπηεηψλ ειέγρνπ, θαηά πεξίπησζε. Πνζνζηφ έσο θαη 10% ησλ επηιεγφκελσλ ππνζέζεσλ γηα έιεγρν επηιέγεηαη απφ ηπραίν δείγκα, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη πξφθεηηαη γηα ππνζέζεηο κε δχν (2) ηνπιάρηζηνλ εθθξεκείο δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο

13 3.2 Γεληθέο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο. ΑΡΘΡΟ 2 Καηά ηνλ έιεγρν ησλ εθθξεκψλ ππνζέζεσλ, αλεμάξηεηα απφ ην είδνο ηεο δξαζηεξηφηεηαο πνπ αζθεί ε επηρείξεζε θαη ηελ θαηεγνξία ησλ ηεξνχκελσλ βηβιίσλ, ειέγρνληαη θαη δηαπηζηψλνληαη ππνρξεσηηθά ηνπιάρηζηνλ ηα εμήο: Δπαιεζεχζεηο βάζεη ζηνηρείσλ επηηεδεπκαηία 1) Αλ ην θεληξηθφ θαη ηα ππνθαηαζηήκαηα ηήξεζαλ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Κ.Β.. θαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ πξφζζέησλ. 2) Αλ γηα ηηο πξνζσπηθέο εηαηξείεο (Ο.Δ.-Δ.Δ.), ηηο Δ.Π.Δ. θαη ηα λνκηθά πξφζσπα θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα ππάξρεη ην λφκηκν ζπζηαηηθφ έγγξαθν θαη ζε πεξίπησζε ηπρφλ ηξνπνπνηήζεσλ, αλ θαιχπηνληαη λνκφηππα. 3) Αλ γηα ηηο θνηλνπξαμίεο ππάξρεη θαηάζεζε ζηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. ηεο ζρεηηθήο έγγξαθεο ζπκθσλίαο πξηλ απφ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ ηνπο θαη αλ ηεξήζεθαλ νη ινηπέο πξνυπνζέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Κ.Β.. 4) Να επαιεζεχεηαη ην χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ κε ηελ δηελέξγεηα ηνπιάρηζηνλ ησλ παξαθάησ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ: -επαιήζεπζε ηεο νξζήο θαηαρψξεζεο ζηα βηβιία ησλ ιηαληθψλ πσιήζεσλ απφ ηα αζξνίζκαηα <<Ε>> ησλ θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ, ησλ απνδείμεσλ παξνρήο ππεξεζηψλ, ησλ ρνλδξηθψλ πσιήζεσλ απφ ηα νηθεία ηηκνιφγηα πψιεζεο θαη γεληθά φισλ ησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ εζφδσλ, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε ελφο (1) κελφο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. -επαιήζεπζε ηεο έθδνζεο αληίζηνηρσλ ηηκνινγίσλ πψιεζεο ή απνδείμεσλ ιηαληθήο πψιεζεο θαη άιισλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ αμίαο γηα ηα δειηία απνζηνιήο πνπ εθδφζεθαλ, θαζψο θαη γηα ηα έζνδα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ππάξρνληα ζπκθσλεηηθά, γηα δηαζηήκαηα είθνζη (20) εκεξψλ γηα φζνπο δελ ηεξνχλ βηβιία ή γηα απηνχο πνπ ηεξνχλ βηβιία Α θαηεγνξίαο ή Β θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. θαη δέθα (10) εκεξψλ αλ πξφθεηηαη γηα βηβιία Γ θαηεγνξίαο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. -επαιήζεπζε ησλ επηζηξνθψλ θαη εθπηψζεσλ εάλ θαιχπηνληαη κε λφκηκα δηθαηνινγεηηθά, γηα δηάζηεκα νπσζδήπνηε ελφο κελφο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ

14 -ζε πεξίπησζε πνπ ηα βηβιία ηεξνχληαη ρεηξφγξαθα, επαιήζεπζε ησλ αζξνίζεσλ εζφδσλ, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε δχν (2) κελψλ θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. 5) Δπαιήζεπζε ηνπ χςνπο ησλ αγνξψλ κε ηελ δηελέξγεηα ηνπιάρηζηνλ ησλ παξαθάησ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ: -επαιήζεπζε ηεο νξζήο θαηαρψξηζεο ζηα βηβιία κε βάζε ηα ηηκνιφγηα, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε ελφο κελφο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. -επαιήζεπζε ησλ επηζηξνθψλ, εθπηψζεσλ θαη εηδηθψλ εμφδσλ αγνξψλ, εάλ θαιχπηνληαη κε λφκηκα δηθαηνινγεηηθά, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε ελφο κελφο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. -επαιήζεπζε ησλ αγνξψλ κε βάζε ηηο πνζφηεηεο πνπ αλαγξάθνληαη ζηα ζρεηηθά δειηία απνζηνιήο ή θαη ηπρφλ θνξησηηθέο, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε ελφο κελφο θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. -ζε πεξίπησζε πνπ ηα βηβιία ηεξνχληαη ρεηξφγξαθα, γίλεηαη επαιήζεπζε ησλ αζξνίζεσλ αγνξψλ, γηα δηαζηήκαηα νπσζδήπνηε δχν (2) κελψλ θάζε δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη πέξαλ απηνχ θαηά ηελ θξίζε ηνπ ειέγρνπ. 6) Αλ γηα ηηο παξαγσγηθέο επελδχζεηο θαη αθνξνιφγεηεο θξαηήζεηο ησλ αλαπηπμηαθψλ λφκσλ έρνπλ εθαξκνζζεί νη θείκελεο δηαηάμεηο. 7) Αλ πθίζηαληαη ππεξηηκνινγήζεηο-ππνηηκνινγήζεηο. 8) Αλ εθαξκφζζεθαλ νη ηζρχνπζεο δηαηάμεηο γηα ηελ αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο αθηλήησλ, φπνπ απηφ πξνβιέπεηαη. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει.28-31]

15 4. ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΛΔΓΥΟΤ 4.1 Δληνιή ειέγρνπ. ΑΡΘΡΟ 6 Ο έιεγρνο ελεξγείηαη απφ ηνλ πξντζηάκελν ηεο αξκφδηαο Γ.Ο.Τ. ή απφ άιιν αξκφδην φξγαλν κε έγγξαθε εληνιή. Ζ εληνιή εθδίδεηαη νλνκαζηηθά ζε νξηζκέλν ειεγθηή ή ζε πεξηζζφηεξνπο ππαιιήινπο, νη νπνίνη ζα δηελεξγήζνπλ ηνλ ζρεηηθφ έιεγρν ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο εθάζηνηε δηαηάμεηο θαη ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο ηεο δηνίθεζεο. Οη εληνιέο ειέγρνπ εθδίδνληαη γηα φιεο ηηο εθθξεκείο ρξήζεηο ηεο πξνο έιεγρν ππφζεζεο, εθηφο θαη αλ ζπγθεθξηκέλνη ιφγνη απαηηνχλ δηαθνξεηηθφ ρεηξηζκφ. Ζ εληνιή ειέγρνπ εθδίδεηαη εηο ηξηπινχλ θαη ην πξσηφηππν παξαδίδεηαη ζηνλ ειεγθηή, ην έλα αληίγξαθν ζηνλ επφπηε θαη ην δεχηεξν παξακέλεη σο ζηέιερνο. Καηαρσξείηαη ζε εληαίν Βηβιίν Δληνιψλ Διέγρνπ θαη ιακβάλεη αχμνληα αξηζκφ. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει.156] 4.2 Δλέξγεηεο κεηά ηελ έθδνζε ηεο Δληνιήο Διέγρνπ ηελ ππεξεζία Με ηελ έθδνζε ηεο εληνιήο ν ειεγθηήο αξρίδεη ηεο ζπγθξφηεζε ελφο θαθέινπ κε ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ, πνπ ππάξρνπλ ζηελ Τπεξεζία θαη εηδηθφηεξα ησλ: o Γειψζεσλ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο o Γειψζεσλ Φ.Π.Α., αλαθεθαιαησηηθψλ πηλάθσλ ελδνθνηλνηηθψλ απνθηήζεσλ θ.ιπ. o εκεησκάησλ ζεσξήζεσλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ o Παξαβάζεσλ Κ.Β.. o Γειψζεσλ ινηπψλ θνξνινγηψλ (Φ.Μ.Τ., Ε πεγήο θ.ιπ.) o Καηαζρεκέλσλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ o Γειηίσλ πιεξνθνξηψλ απφ Γ.Ο.Τ.,.Γ.Ο.Δ. θαη άιιεο ππεξεζίεο o Λνηπψλ ζηνηρείσλ, φπσο θαηαγγειίεο θ.ιπ. o Πιεξνθνξηψλ απφ ηηο εθαξκνγέο Δηθφλαο (Profil) θνξνινγνπκέλνπ, δηαζηαπξψζεηο ζπζηήκαηνο Taxis. Ζ ζπγθέληξσζε ησλ πην πάλσ ζηνηρείσλ εμαξηάηαη βέβαηα απφ ην είδνο ειέγρνπ

16 Με ηελ παξαιαβή ησλ ζηνηρείσλ, δειψζεσλ θ.ιπ. απφ ην αξρείν ηεο ππεξεζίαο, ν ειεγθηήο ζπληάζζεη εηδηθφ ζεκείσκα κε ηα ζηνηρεία ηνπ θαη ηελ εκεξνκελία παξαιαβήο, έηζη ψζηε λα είλαη εχθνιε ε εχξεζε ηνπ ζε πεξίπησζε αλαδήηεζεο. Έπεηηα ν ειεγθηήο κειεηάεη ηα ζηνηρεία πνπ ζπγθέληξσζε θαη αθνχ ζρεκαηίζεη κηα πξψηε εηθφλα γηα ηελ κνξθή, ην είδνο, ην κέγεζνο θαη ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο θαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ Δπφπηε Διέγρνπ θαη αλάινγα κε ην είδνο ειέγρνπ (πξνιεπηηθφο, πξνζσξηλφο, ηαθηηθφο) ιακβάλεη νδεγίεο γηα ηνλ ηξφπν δηελέξγεηάο ηνπ. ηελ επηρείξεζε Γίλνληαη νη αθφινπζεο ελέξγεηεο : -Γλσζηνπνίεζε ηεο ηδηφηεηαο ηνπ ειεγθηή -παξάδνζε αληηγξάθνπ εληνιήο ειέγρνπ ζην λφκηκν εθπξφζσπν ηεο επηρείξεζεο -ζεψξεζε βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηνλ ρξφλν δηελέξγεηαο ηνπ ειέγρνπ Ζ ζεψξεζε πξνηείλεηαη λα έρεη ηελ εμήο κνξθή: Θεσξήζεθε γηα ηελ Γ.Ο.Υ ΦΑΔ Θεζ/λίθεο Ηκεξνκελία εκέξα Παξαζθεπή θαη ώξα Ο Διεγθηήο Υπνγξαθή Σθξαγίδα -έιεγρνο γηα ηελ ηήξεζε βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. -έιεγρνο ηεο ππνρξέσζεο ηήξεζεο Φ.Σ.Μ. -έξεπλα γηα ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο πξφζζεησλ βηβιίσλ -έιεγρνο ηακείνπ ζε βηβιία Γ θαηεγνξίαο -δηελέξγεηα θιεηζηήο απνζήθεο θαη φπνπ είλαη εθηθηή -έιεγρνο λνκηθήο κνξθήο ηεο επηρείξεζεο -έιεγρνο ζρεηηθά κε ηηο ππάξρνπζεο εγθαηαζηάζεηο -ζπδήηεζε κε ηνλ ππεχζπλν ηεο επηρείξεζεο ζρεηηθά κε: o Σν αληηθείκελν εξγαζηψλ o Σελ χπαξμε ή κε εζσηεξηθνχ ειέγρνπ o Σηο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο, εκπνξίαο θαη δηάζεζεο ησλ αγαζψλ

17 o Σηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο επηρείξεζεο o Σνλ ηξφπν νξγάλσζεο ηνπ ινγηζηεξίνπ, ησλ ηκεκάησλ παξαγσγήο, δηάζεζεο θαη δηνίθεζεο o Σηο απφςεηο ηνπ εθπξνζψπνπ, κε ζθνπφ ηε δηακφξθσζε γλψκεο απφ ηνλ έιεγρν γηα ηε επηρείξεζε -επηηφπηα επίζθεςε θαη έξεπλα ζηνπο ρψξνπο άζθεζεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο -έιεγρνο ππνβνιήο δειψζεσλ θαη ζηνηρείσλ Σα παξαπάλσ ζπληζηνχλ βαζηθέο δηαδηθαζίεο φισλ ησλ κνξθψλ ειέγρνπ θαη γηα φιεο ηηο θαηεγνξίεο βηβιίσλ ηνπ Κ.Β.., κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ε ειεγρφκελε επηρείξεζε ζα αληαπνθξηζεί ζηνλ έιεγρν. Τπάξρεη βέβαηα ην ελδερφκελν λα ζπκβνχλ θάπνηα απξφνπηα γεγνλφηα ηα νπνία ζπλήζσο είλαη: o Ζ επηρείξεζε λα αξλεζεί ηε δηελέξγεηα ην ειέγρνπ o Ζ επηρείξεζε λα επηθαιεζζεί θάπνην ιφγν αλσηέξαο βίαο (αζζέλεηα, θνηλσληθφ γεγνλφο, θπζηθά θαηλφκελα θ.ιπ.) o Να ππάξρεη ζηε επηρείξεζε θάπνην ηξίην πξφζσπν πνπ λα κελ κπνξεί λα παξάζρεη βνήζεηα ζηνλ έιεγρν o Σα βηβιία λα ηεξνχληαη εθηφο έδξαο o Ζ επηρείξεζε λα επηθαιεζζεί απψιεηα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ή κέξνπο απηψλ o Να βξεζνχλ αλεπίζεκα ζηνηρεία θαη λα δεκηνπξγεζεί πξφβιεκα σο πξνο ηε δηαδηθαζία θαηάζρεζήο ηνπο. ε πεξίπησζε πνπ πξνθχςνπλ ηέηνηα γεγνλφηα, απηά αληηκεησπίδνληαη θαηά πεξίπησζε κε θαιή πηζηή, κε γλψκνλα ηα ζπκθέξνληα ηνπ Γεκνζίνπ θαη ηελ πξναγσγή ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο-πνιίηε ζηα πιαίζηα ησλ θαλφλσλ ρξεζηήο δηνίθεζεο, ψζηε λα απνθεχγεηαη ε αίζζεζε αδηθίαο. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

18 4.3 Μεη έιεγρν δηαδηθαζία. ΑΡΘΡΟ Δθζέζεηο ειέγρνπ Με βάζε ηηο δηελεξγνχκελεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ζπληάζζεηαη γηα φιεο ηηο ειεγρφκελεο ρξήζεηο ε έθζεζε ειέγρνπ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Αλάινγεο εθζέζεηο ζπληάζζνληαη θαη γηα θάζε κία ρσξηζηά απφ ηηο ινηπέο θνξνινγίεο, θαζψο θαη γηα ηνλ Κ.Β.. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 21 ηνπ Π.Γ. 16/1989 δίλνληαη ηα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο έθζεζεο ειέγρνπ: Γεληθά Οη εθζέζεηο πνπ ζπληάζζνπλ νη ειεγθηέο απνηεινχλ δεκφζηα έγγξαθα πνπ έρνπλ ηζρχ κφλν αλ ζεσξεζνχλ απφ ηνλ πξντζηάκελν ηηο Γ.Ο.Τ.. πληάζζνληαη ζε ηξία (3) αληίγξαθα θαη πεξηέρνπλ πιεξνθνξίεο, δηαπηζηψζεηο, ζπγθξίζεηο, θξίζεηο θαη πνξίζκαηα. Οη εθζέζεηο ειέγρνπ πξέπεη λα δηέπνληαη απφ αθξίβεηα, πιεξφηεηα θαη αληηθεηκεληθφηεηα. Πξέπεη λα δηαηππψλνληαη κε ζαθήλεηα, ζπληνκία, ζνβαξφ χθνο, ζηε δεκνηηθή γιψζζα θαη λα είλαη θαζαξνγξακκέλεο. Γελ επηηξέπεηαη ζηελ έθζεζε ειέγρνπ λα αλαθέξνληαη επηθπιάμεηο θαη εηθαζίεο ή ελδνηαζκνί. Αλ ηα βηβιία θξίλνληαη αλαθξηβή ζα πξέπεη λα αλαθεξζνχλ νη ζπγθεθξηκέλεο πξάμεηο ή παξαιείςεηο πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ ηελ αλαθξίβεηα απηή θαη λα αλαθεξζνχλ νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο θνξνινγηθήο λνκνζεζίαο πνπ ε παξάβαζή ηνπο ζηνηρεηνζεηεί ηελ απφξξηςε ησλ βηβιίσλ ζαλ αλαθξηβψλ. Δηδηθφηεξα, αλ ηα βηβιία θξίλνληαη αλεπαξθή, ζα πξέπεη λα αλαθεξζνχλ νη ζπγθεθξηκέλεο πξάμεηο ή παξαιείςεηο πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ ηελ αλεπάξθεηα απηή θαη λα αλαθεξζνχλ νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο θνξνινγηθήο λνκνζεζίαο πνπ δελ ηεξήζεθαλ φπσο θαη νη ζπγθεθξηκέλεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο πνπ δελ είλαη δπλαηφλ λα γίλνπλ εμαηηίαο ησλ αλεπαξθεηψλ απηψλ. Πεξηερφκελν έθζεζεο ειέγρνπ γεληθνχ ηχπνπ Ζ έθζεζε ειέγρνπ πξέπεη λα πεξηιακβάλεη: 1. ηνλ ηίηιν ηεο Γ.Ο.Τ. 2. ην είδνο ηεο θνξνινγίαο πνπ ειέγρεηαη θαη ηα νηθνλνκηθά έηε ή νη θνξνινγηθέο πεξηφδνπο 3. ηελ επσλπκία ή πιήξε ζηνηρεία ηαπηφηεηαο ηνπ ειεγρφκελνπ 4. ην νλνκαηεπψλπκν θαη ηνλ βαζκφ ηνπ επφπηε θαη ησλ ειεγθηψλ

19 5. ηνλ αξηζκφ θαη ηε ρξνλνινγία εληνιήο ειέγρνπ ηνπ αξκφδηνπ πξντζηάκελνπ ηεο Γ.Ο.Τ. 6. ηε θνξνινγεηέα χιε πνπ δειψζεθε απφ ηνλ ππφρξεν 7. παξαηεξήζεηο θαη πφξηζκα ειέγρνπ 8. ηηο δηαθνξέο πνπ δηαπηζηψζεθαλ κε απνδεηθηηθά ζηνηρεία 9. ηελ εκεξνκελία ζχληαμεο θαη ππνγξαθέο απφ ειεγθηέο, επφπηε θαη ηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. 10. ην εηδηθφ έληππν πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ειεγρφκελνπ, σο αλαπφζπαζην ηκήκα απηήο, κε γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ην θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν θαη πιεξνθνξίεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ αλά είδνο πεξηνπζίαο, θαζψο θαη πξνζσπηθή εθηίκεζε ηνπ ειεγθηή ή ηνπ ζπλεξγείνπ ειεγθηψλ γηα ηελ νηθνλνκηθή πνξεία ηεο επηρείξεζεο. Πεξηερφκελν έθζεζεο ηαθηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ Ζ έθζεζε ηαθηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ εθηφο απφ ηα παξαπάλσ πξέπεη λα πεξηιακβάλεη: 1. ηε λνκηθή κνξθή, επσλπκία, εκπνξηθφ ηίηιν ή ζήκα ηεο επηρείξεζεο 2. ην κέγεζνο, ηελ νξγάλσζε, ην ρξφλν ίδξπζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο 3. ην αληηθείκελν εξγαζίαο κε ιεπηνκέξεηεο 4. ηηο δηεπζχλζεηο θεληξηθψλ, ππνθαηαζηεκάησλ, απνζεθψλ, γξαθείσλ, εξγνηαμίσλ κε νλνκαηεπψλπκν ηδηνθηεηψλ θαη ηε Γ.Ο.Τ. πνπ θνξνινγνχληαη θαη ηα εηήζηα ελνίθηα πνπ θαηαβάιινληαη γηα θάζε ηδηνθηήηε ρσξηζηά 5. ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία, εθφζνλ πξφθεηηαη γηα βηνηερλία ή βηνκεραλία 6. ηνλ ηερληθφ εμνπιηζκφ, ηα κεηαθνξηθά κέζα, ην απαζρνινχκελν πξνζσπηθφ 7. ηνλ ηζνινγηζκφ, ηελ αλάιπζε απνηειεζκάησλ ρξήζεηο θαη ην ινγαξηαζκφ εθκεηάιιεπζεο, εθφζνλ ειέγρνληαη βηβιία Γ θαηεγνξίαο 8. ηα ζηνηρεία θαη βηβιία πνπ ηεξνχληαη κε αξηζκνχο ζεψξεζήο ηνπο

20 Γηαθσλία ειεγθηψλ ή ειεγθηψλ θαη επφπηε ε πεξίπησζε δηαθσλίαο κεηαμχ ειεγθηψλ ή ειεγθηψλ θαη επφπηε, απηή παξαηίζεηαη ππ φςελ ηνπ πξντζηακέλνπ ηεο Γ.Ο.Τ. Δθφζνλ κε ηε ζπδήηεζε θαη ησλ ηξηψλ παξαγφλησλ ηνπ ειέγρνπ δελ ιχλεηαη ε δηαθνξά ηφηε δηαηππψλεηαη ζηελ έθζεζε ειέγρνπ θαη ν πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ., είηε δίλεη εληνιή γηα λέν έιεγρν, είηε πξνζδηνξίδεη κε αηηηνινγεκέλε πξάμε ηνπ ηελ θαηά θξίζε θνξνινγεηέα χιε. Καηά ηνλ ίδην ηξφπν δηελεξγεί φηαλ δηαθσλεί θαη απηφο κε ην πφξηζκα ή κε ην πεξηερφκελν ηεο έθζεζεο. ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο εθαξκφδνληαη νη ζρεηηθέο δηαηαγέο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ. Πνξεία ηεο έθζεζεο ειέγρνπ Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο έθζεζεο ειέγρνπ, απηή παξαδίλεηαη κε ηνλ θάθειν ηεο ππφζεζεο ζηνλ επφπηε ειέγρνπ. Ο επφπηεο κειεηάεη ηελ έθζεζε, δίλεη νδεγίεο γηα δηφξζσζε, ζπκπιήξσζε, εθφζνλ ην θξίλεη αλαγθαίν. Μεηά ηηο ηπρφλ δηνξζψζεηο, ε έθζεζε ππνγξάθεηαη απ απηφλ θαη παξαδίδεη ην θάθειν κε ηελ έθζεζε ζηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. Παξάιιεια επαιεζεχεη ηα θχιια ειέγρνπ, πξάμεηο, απνθάζεηο θαη φ,ηη άιιν ζπλνδεχεη ηελ έθζεζε θαη ην βεβαηψλεη κε ηελ ππνγξαθή ηνπ. Ο πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ., αθνχ ζεσξήζεη θαη ππνγξάςεη ηελ έθζεζε, ηελ παξαδίδεη κε φιν ην θάθειν ζηνλ πξντζηάκελν ηνπ αξκφδηνπ ηκήκαηνο γηα θίλεζε ηεο θνξνινγηθήο δηαδηθαζίαο.(άξζξν 21 παξ.4 Π.Γ. 16/1989) [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ]

21 5 ΠΡΟΛΖΠΣΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ 5.1 Έλλνηα-ζθνπφο Πξνιεπηηθφο έιεγρνο, είλαη ν έιεγρνο πνπ γίλεηαη κε ζθνπφ ηελ δηαπίζησζε ηεο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Κ.Β.., φπσο θαη γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο. Ο πξνιεπηηθφο έιεγρνο έρεη σο θχξην ζηφρν, κε ηελ αηθλίδηα παξνπζία ησλ ππαιιήισλ ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο ή εθηφο απηήο θαηά ηε δηαθίλεζε, λα απνηξέςεη ηνπο θνξνινγνχκελνπο απφ ηελ δηάπξαμε θνξνινγηθψλ παξαβάζεσλ. Δθηφο απφ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία πνπ ηεξνχληαη ππνρξεσηηθά ή πξναηξεηηθά, κπνξνχλ λα ειέγρνληαη νπνηαδήπνηε άιια βηβιία ή έγγξαθα ή ζηνηρεία, θαζψο θαη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ βξίζθνληαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο ή ζην θαηάζηεκα θάζε ππφρξενπ. Ο πξνιεπηηθφο θνξνινγηθφο έιεγρνο πξέπεη λα είλαη ζχληνκνο θαη νπζηαζηηθφο. 5.2 Γηελέξγεηα πξνιεπηηθνχ ειέγρνπ Απηφ ην είδνο ειέγρνπ γίλεηαη πξνιεπηηθά θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη αλαθέξεηαη ζηνλ έιεγρν ηεο ελεκέξσζεο ησλ βηβιίσλ, ηεο δηαθίλεζεο αγαζψλ, ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ηνπ ηακείνπ θαη ησλ απνζεκάησλ, ζηνλ έιεγρν ησλ θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ θ.ιπ. χκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. ν Πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ., ή ν ππάιιεινο πνπ νξίδεηαη απφ απηφλ, έρεη δηθαίσκα ζε νπνηαδήπνηε εξγάζηκε κέξα θαη ψξα, λα ειέγρεη θαη λα ζεσξεί φια ηα βηβιία θαη ζηνηρεία, πνπ νξίδεη ν θψδηθαο ή άιινη λφκνη, φπσο θαη εθείλα πνπ ηεξνχληαη πξναηξεηηθά θαη λα ιακβάλεη γλψζε θάζε πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ πνπ βξίζθεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο ή ζην θαηάζηεκα θάζε ππφρξενπ. Ο έιεγρνο γίλεηαη εθηφο ηεο επηρείξεζεο θαηά ηελ δηαθίλεζε αγαζψλ κε ζθνπφ ηε δηαπίζησζε φηη ε δηαθίλεζε απηψλ γίλεηαη κε ηα ζπλνδεπηηθά θνξνινγηθά ζηνηρεία πνπ πξνβιέπεη ν λφκνο θαη εληφο ηεο επηρείξεζεο κε ζθνπφ ηε δηαπίζησζε ηεο νξζήο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Κ.Β.. Γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ πξνιεπηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, απαηηείηαη κεζνδηθή πξνεηνηκαζία ηνπ ειεγθηή. Απηή ε πξνεηνηκαζία πεξηιακβάλεη: ελεκέξσζε γηα ηελ θαηεγνξία βηβιίσλ πνπ ηεξεί ε επηρείξεζε ζρεκαηηζκφ θαθέινπ κε ηηο δειψζεηο πνπ έρνπλ ππνβιεζεί

22 ελεκέξσζε γηα ηα ζηνηρεία πνπ έρνπλ ζεσξεζεί ελεκέξσζε γηα ηα ζηνηρεία πνπ ππάξρνπλ ζηε Γ.Ο.Τ. ελεκέξσζε γηα ηηο επαγγεικαηηθέο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο. 5.3 Πξνιεπηηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ ρσξίο ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ απηή ηελ πεξίπησζε, ζα πξέπεη πξψηα λα ειεγρζεί αλ πξάγκαηη ε επηρείξεζε αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ απαιιαζζφκελσλ απφ ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. Ο έιεγρνο απηφο αθνξά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ. Βξίζθνπκε ηνλ ζπληειεζηή κηθηνχ θέξδνπο θαη ηα κηθηά θέξδε πνπ πξνθχπηνπλ πξνζηίζεληαη ζην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ αγνξψλ, ρσξίο ην Φ.Π.Α. Γίλεηαη επαιήζεπζε αλ γηα νξηζκέλα είδε αγαζψλ ππάξρνπλ ηα αληίζηνηρα ηηκνιφγηα αγνξψλ. Γίλεηαη δηαζηαχξσζε ησλ ππαξρφλησλ ηηκνινγίσλ αγνξψλ κε θαηαζηάζεηο αγνξψλ απφ ην ΚΔΠΤΟ πνπ αθνξνχλ ηνπο αγνξαζηέο. Διέγρεηαη αλ ηα δεδνκέλα ησλ εμφδσλ θαη ησλ αγνξψλ έρνπλ κεηαθεξζεί νξζά ζηηο δειψζεηο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Διέγρεηαη αλ ππάξρνπλ ελ γέλεη ιεμηπξφζεζκεο θνξνινγηθέο ππνρξεψζεηο. 5.4 Πξνιεπηηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. 1. Γίλεηαη ζεψξεζε ηνπ ηεξνχκελνπ Βηβιίνπ Αγνξψλ θαζψο θαη ηπρφλ πξφζζεησλ βηβιίσλ πνπ είλαη ππνρξεσκέλε λα ηεξεί ε επηρείξεζε. Ο ρξφλνο ελεκέξσζήο ηνπ είλαη δεθαπέληε (15) εκέξεο απφ ηελ έθδνζε ή ιήςε ηνπ δηθαηνινγεηηθνχ θαη επί ηακεηαθψλ πξάμεσλ απφ ηελ έθδνζε ηακεηαθψλ παξαζηαηηθψλ. Π.ρ έθδνζε ή ιήςε ζηνηρείνπ ηελ 01/03/2006. Ζ κέηξεζε ηεο πξνζεζκίαο θαηαρψξεζήο ηνπ ζηνηρείνπ ζην εκεξνιφγην αξρίδεη ζηηο 02/03/2006 θαη ιήγεη ζηηο 16/03/2006, δειαδή ζηηο 17/03/2006, ην ζηνηρείν απηφ πξέπεη λα είλαη θαηαρσξεκέλν ζην ηεξνχκελν εκεξνιφγην. Αλ ζηηο 16/03/2006 είλαη θαηά ηνλ λφκν ενξηάζηκε (αξγία), ηφηε ε πξνζεζκία θαηαρψξεζεο ιήγεη ζηηο 17/03/ Δπνκέλσο, αθνχ ζπγθεληξσζνχλ φια ηα αθαηαρψξεηα ζηνηρεία, ειέγρεηαη αλ γηα θάπνηα απφ απηά έρεη παξέιζεη ε πξνζεζκία θαηαρψξεζήο ηνπο. ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζεί παξάβαζε, θαηαγξάθνληαη ηα ζηνηρεία πνπ δελ έρνπλ θαηαρσξεζεί γηα λα αλαθεξζνχλ ζηελ έθζεζε ειέγρνπ πνπ ζα ζπληαρζεί. ηελ έθζεζε ειέγρνπ ζα πξέπεη λα αλαθέξεηαη ην είδνο, ε ζεηξά, ν αξηζκφο, ε εκεξνκελία, ε επσλπκία ηνπ αληηζπκβαιιφκελνπ θαη ε αμία ηνπ ζηνηρείνπ

23 3. Διέγρεηαη αλ νη εγγξαθέο ζην βηβιίν έρνπλ γίλεη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.., π.ρ. θαηαρψξεζε ζε ηδηαίηεξν ρψξν ησλ παγίσλ, ρνξήγεζε θαη ιήςε δαλείσλ θ.ιπ. 4. Ζ θαηάζρεζε αλεπίζεκσλ ζηεξίδεηαη ζνλ αηθληδηαζκφ θαη ζηελ απνθαζηζηηθφηεηα πνπ ζα επηδείμεη ν ειεγθηήο. Αλ αληηιεθζεί φηη ππάξρνπλ αλεπίζεκα βηβιία θαη ζηνηρεία ζηελ επηρείξεζε, ηα παξαιακβάλεη γηα λα αμηνινγεζνχλ πεξαηηέξσ, ζπληάζζνληαο έθζεζε θαηάζρεζεο, πξνθεηκέλνπ λα είλαη λφκηκε ε παξαιαβή. Ο ειεγθηήο αθνχ θπιινκεηξήζεη θαη κνλνγξάςεη ηα πξνο θαηάζρεζε αλεπίζεκα βηβιία θαη ζηνηρεία, ζπληάζζεη κηα έθζεζε ζε ηξία (3) αληίγξαθα. Ζ έθζεζε ππνγξάθεηαη απφ ηνλ ειεγθηή ή ηνπο ειεγθηέο θαη ηνλ εθπξφζσπν ηεο επηρείξεζεο. Έλα αληίγξαθν απηνχ ηνπ πξσηνθφιινπ παξαδίδεηαη ζηνλ ππεχζπλν ηεο επηρείξεζεο, ν νπνίνο ππνγξάθεη γηα ηελ παξαιαβή ηνπ ζην πξσηφηππν. Σα αλεπίζεκα βηβιία θαη ζηνηρεία πνπ έρνπλ θαηαζρεζεί, παξαδίδνληαη ζηνλ επφπηε ειέγρνπ ή ζηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ.. ε πεξίπησζε πνπ ε επηρείξεζε αξλεζεί λα παξαδψζεη ηα αλεπίζεκα ζηνηρεία, ελεκεξψλεηαη ν πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. γηα ηα πεξαηηέξσ. 5. Διέγρεηαη ε εκπξφζεζκε θαη νξζή ππνβνιή δειψζεσλ (θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, Φ.Π.Α., Φ.Μ.Τ. θ.ιπ) φισλ ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ φπσο απηέο πξνθχπηνπλ απφ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο. 5.5 Πξνιεπηηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. Γίλεηαη ζεψξεζε ηνπ ηεξνχκελνπ Βηβιίνπ Δζφδσλ -Δμφδσλ θαζψο θαη ηπρφλ πξφζζεησλ βηβιίσλ πνπ είλαη ππνρξεσκέλε λα ηεξεί ε επηρείξεζε, κε ηε δηαδηθαζία πνπ αλαθέξζεθε παξαπάλσ. Σν Βηβιίν Δζφδσλ- Δμφδσλ είλαη δπλαηφ λα ηεξείηαη ρεηξφγξαθα, κεραλνγξαθεκέλα ζηελ επηρείξεζε, κεραλνγξαθεκέλα ζε ινγηζηηθφ γξαθείν. Αθνινχζσο γίλεηαη θαη ν έιεγρνο ελεκεξφηεηαο: Υεηξφγξαθα Μφιηο ν επηηεδεπκαηίαο πξνζθνκίζεη ην Βηβιίν Δζφδσλ-Δμφδσλ ζηνλ έιεγρν, ν ειεγθηήο πξνβαίλεη ζε έιεγρν ελεκεξφηεηαο θαη νξζήο ηήξεζεο ηνπ

24 Μεραλνγξαθηθά χκθσλα κε δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. δηαρσξίδεηαη ε έλλνηα ηεο εθηχπσζεο απφ ηελ έλλνηα ηεο θαηαρψξεζεο. Ωο θαηαρψξεζε ελλνείηαη ε πιεθηξνιφγεζε ησλ εγγξάθσλ ζηνλ ππνινγηζηή θαη σο εθηχπσζε ε εμαγσγή ησλ δεδνκέλσλ θαη ε αλαγξαθεί απηψλ ζηα πξνβιεπφκελα απφ ηηο δηαηάμεηο έληππα. Ο ρξφλνο ελεκέξσζεο είλαη ν ίδηνο κε ηα ρεηξφγξαθα βηβιία. κσο ε εθηχπσζε πξέπεη λα γίλεηαη κέζα ζηνλ επφκελν κήλα, εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο, π.ρ. ν έιεγρνο δηελεξγείηαη ζηηο 24 Ννεκβξίνπ, ε επηρείξεζε ζα πξέπεη λα έρεη εθηππψζεη ην Βηβιίν Δζφδσλ-Δμφδσλ γηα ην κήλα επηέκβξην. - Ο ειεγθηήο πνπ πξαγκαηνπνηεί έιεγρν ζε επηρείξεζε πνπ ηεξεί κεραλνγξαθηθά ηα βηβιία ηεο, πξέπεη λα δεηήζεη ην εγρεηξίδην ρξήζεο. - Ζ επηρείξεζε πξέπεη λα δηαζέζεη ην θαηάιιειν πξνζσπηθφ ζηνλ έιεγρν πξνθεηκέλνπ λα εθηππσζνχλ ή λα εκθαληζζνχλ ζηελ νζφλε ηα ζηνηρεία πνπ ζα δεηεζνχλ. - Ο έιεγρνο κε βάζε ην εγρεηξίδην ρξήζεο, κπνξεί λα δεηήζεη απφ ηνλ ρξήζηε λα ηνπ εκθαλίζεη ζηελ νζφλε, ηηο ηειεπηαίεο εγγξαθέο θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηνπ δεηήζεη λα ηηο εθηππψζεη. Θεσξείηαη ζθφπηκν ζηελ εθηχπσζε λα ππνγξάςεη ν ειεγθηήο θαη ν ππεχζπλνο ηεο επηρείξεζεο. - ηε ζπλέρεηα ν ειεγθηήο δεηάεη ηελ πξνζθφκηζε ησλ ηειεπηαίσλ εθηππψζεσλ ηνπ Βηβιίνπ Δζφδσλ-Δμφδσλ, ηηο νπνίεο ζεσξεί ζηελ ηειεπηαία ζειίδα. - Διέγρεη αλ αλαπηχζζνληαη ζε ζηήιεο ηα πιεξνθνξηαθά ζηνηρεία, πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Κ.Β.., εθφζνλ δε ζπληάζζνληαη ηδηαίηεξεο θαηαζηάζεηο. - Διέγρεη ηα ζηνηρεία πνπ δελ έρνπλ θαηαρσξεζεί, γηα λα δηαπηζησζεί αλ έρνπλ θαηαρσξεζεί εκπξφζεζκα νη εγγξαθέο ζην ηεξνχκελν κεραλνγξαθηθά βηβιίν, αληηπαξαβάιινληαο απηά κε ην βηβιίν πνπ έρεη εθηππσζεί αξρηθά ζε πξφρεηξν ραξηί. - Αλ εθδίδνληαη απνδείμεηο ιηαληθήο πψιεζεο κε ρξήζε Ζ/Τ, ειέγρεη αλ απηέο θέξνπλ φιεο ηηο ελδείμεηο πνπ ππνρξενχληαη απφ ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο. - Αλ ρξεζηκνπνηείηαη εληαίν κεραλνγξαθηθφ έληππν, γηα ηελ έθδνζε πνιιψλ ζηνηρείσλ, ειέγρεηαη δεηγκαηνιεπηηθά ε εληαία αξίζκεζε. - Σέινο, ειέγρεη αλ πιεξνχληαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, π.ρ. πξνζπαζεί λα θαηαρσξήζεη εγγξαθή κε εκεξνκελία πξνγελέζηεξε ησλ 15 εκεξψλ θ.ιπ. - Διέγρεηαη ε εκπξφζεζκε θαη νξζή ππνβνιή δειψζεσλ (θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, Φ.Π.Α., Φ.Μ.Τ. θ.ιπ) φισλ ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ φπσο απηέο πξνθχπηνπλ απφ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο

25 Μεραλνγξαθηθά ζε ινγηζηηθφ γξαθείν Ο ειεγθηήο αθνχ κεηαβεί πξψηα ζηελ επηρείξεζε, πξνθεηκέλνπ λα θαηαγξάςεη ηα αθαηαρψξεηα ζηνηρεία ζηε ζπλέρεηα κεηαβαίλεη ζην ινγηζηηθφ γξαθείν θαη θάλεη ηηο ίδηεο ελέξγεηεο πνπ πεξηγξάθνληαη παξαπάλσ. 5.6 Πξνιεπηηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. Καη ζηελ πεξίπησζε ηνπ επηηεδεπκαηία πνπ ηεξεί βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., ηζρχεη φηη αλαθέξζεθε γηα ηηο ππνρξεψζεηο ηήξεζεο ησλ βηβιίσλ ησλ άιισλ θαηεγνξηψλ. Ο ρξφλνο ελεκέξσζεο ησλ βηβιίσλ είλαη ν πξνβιεπφκελνο απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β... Βηβιία πνπ ζεσξνχληαη ππνρξεσηηθά απφ ην θνξνινγηθφ έιεγρν. Ο ειεγθηήο πνπ δηελεξγεί έιεγρν ελεκεξφηεηαο, ζεσξεί ππνρξεσηηθά ηα εμήο βηβιία: 1) Σα Ζκεξνιφγηα o Γεληθφ Ζκεξνιφγην o Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα o Ζκεξνιφγην Δγγξαθψλ Ηζνινγηζκνχ 2) Σν Γεληθφ Καζνιηθφ, ή ην Ηζνδχγην Γεληθνχ Καζνιηθνχ (φπνην απφ ηα δχν είλαη ζεσξεκέλν) 3) Σν Βηβιίν Απνγξαθψλ θαη Ηζνινγηζκψλ 4) Σα εηδηθά βηβιία o Σν κεηξψν παγίσλ, εθφζνλ πξέπεη λα ηεξείηαη o Σν βηβιίν απνζήθεο ή νη κεληαίεο θαηαζηάζεηο απνζήθεο (φπνην απφ ηα δχν είλαη ζεσξεκέλν) o Σν βηβιίν παξαγσγήο θνζηνινγίνπ o Σα πξφζζεηα βηβιία ηνπ Κ.Β.. o Σα δηνηθεηηθά βηβιία Α.Δ. & Δ.Π.Δ. (φηαλ θξίλεηαη αλαγθαίν απφ ηνλ έιεγρν)

26 Έιεγρνο βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη ρεηξφγξαθα. Οη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο, πνπ ηεξνχλ ηα βηβιία ηνπο ρεηξφγξαθα, ζπλήζσο είλαη κηθξνχ κεγέζνπο θαη ρξεζηκνπνηνχλ ην ζπγθεληξσηηθφ ζχζηεκα. Σα βηβιία πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη: -Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην δηαθφξσλ πξάμεσλ -Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην ηακείνπ -πγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην -Γεληθφ Καζνιηθφ Αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπο πνιιέο επηρεηξήζεηο ρξεζηκνπνηνχλ θαη άιια Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα, φπσο ην Ζκεξνιφγην Αγνξψλ θαη ην Ζκεξνιφγην Πσιήζεσλ. Σα Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα ελεκεξψλνληαη θαζεκεξηλά κε ηηο εκεξήζηεο θηλήζεηο. ην ηέινο ηνπ κήλα νη εγγξαθέο θάζε εκεξνινγίνπ, ζπγθεληξψλνληαη θαηά ινγαξηαζκφ θαη γίλεηαη κηα εγγξαθή ζην πγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην γηα θάζε Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην. Απφ ην πγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην ελεκεξψλεηαη θαη ην Γεληθφ Καζνιηθφ γηα ηε κεληαία θίλεζε θάζε ινγαξηαζκνχ. Οη εγγξαθέο ζην ζπγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην θαη ην Γεληθφ Καζνιηθφ γίλνληαη κέρξη ην ηέινο ηνπ επφκελνπ κήλα, εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη πξάμεηο. Ο ειεγθηήο ζεσξεί ηα Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα θαη ην πγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην κε ηνλ ηξφπν πνπ πεξηγξάθεηαη παξαπάλσ. Δπεηδή ζην Γεληθφ Καζνιηθφ θάζε ινγαξηαζκφο είλαη ζε έλα θχιν, επηιέγνπκε γηα ζεψξεζε ηξεηο ή ηέζζεξηο ινγαξηαζκνχο πνπ παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ. Οη ινγαξηαζκνί απηνί ζπλήζσο είλαη ην ηακείν, νη πσιήζεηο, νη αγνξέο, ην Φ.Π.Α. θαη ν ινγαξηαζκφο δαπάλεο ρξήζεσο. Ζ ζεψξεζε γίλεηαη ζην ζθέινο ηεο ρξέσζεο θαη ζην ζθέινο ηεο πίζησζεο. Δπίζεο ζεσξνχληαη φια ηα ζηνηρεία. Δπαλαιακβάλεηαη ε δηαδηθαζία κε ηα αθαηαρψξεηα παξαζηαηηθά, γηα λα δηαπηζησζεί αλ ε ειεγρφκελε επηρείξεζε ηεξεί ηηο πξνβιεπφκελεο απφ ηνλ Κ.Β.. πξνζεζκίεο. Δπίζεο ειέγρεηαη πάληα ε εκεξνκελία ζεψξεζήο ηνπο κε ηηο πξψηεο εγγξαθέο πνπ έρνπλ θαηαρσξεζεί ζε απηά., ε πεξίπησζε πνπ ε επηρείξεζε ππνρξενχηαη ζε ηήξεζε Βηβιίνπ Απνζήθεο, επηιέγνληαη γηα έιεγρν ηα είδε κε ην κεγαιχηεξν θνξνινγηθφ ελδηαθέξνλ (π.ρ. αλάινγα κε ηελ θίλεζε πνπ παξνπζηάδνπλ ή ηελ αμία ηνπο) θαη ζεσξνχληαη νη αληίζηνηρεο κεξίδεο. Δπίζεο ειέγρεηαη θαη ε εκπξφζεζκε ελεκέξσζε ηνπ Βηβιίνπ Απνζήθεο, ηαπηφρξνλα κε ηνλ έιεγρν ησλ αθαηαρψξεησλ παξαζηαηηθψλ

27 Έιεγρνο βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη κεραλνγξαθηθά ρεηηθά κε ηελ εθηχπσζε ησλ βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη κεραλνγξαθηθά, ηζρχνπλ φζα αλαθέξζεθαλ θαη γηα ηα βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο. Ζ εθηχπσζε ηνπ Γεληθνχ Ζκεξνινγίνπ θαη ησλ Αλαιπηηθψλ Ζκεξνινγίσλ γίλεηαη κέρξη ην ηέινο ηνπ επφκελνπ κήλα, απφ εθείλνλ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο. Ζ εθηχπσζε ηνπ Ηζνινγηζκνχ γίλεηαη κέρξη ην θιείζηκν ηνπ Ηζνινγηζκνχ. ην ηέινο θάζε κήλα εθηππψλεη ζεσξεκέλν Γεληθφ Καζνιηθφ ή ζεσξεκέλν Ηζνδχγην Γεληθνχ Καζνιηθνχ. ηαλ εθηππψλεη Ηζνδχγην Γεληθνχ Καζνιηθνχ ηφηε ην Γεληθφ Καζνιηθφ (αζεψξεην) θαη ην πγθεληξσηηθφ Ζκεξνιφγην εθηππψλνληαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο. Αλ ηεξεί Βηβιίν Απνζήθεο θαη εθηππψλεη ζεσξεκέλεο θαηαζηάζεηο (ηζνδχγηα), ηφηε ην βηβιίν απνζήθεο εθηππψλεηαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο (αζεψξεην). Πξφζζεηεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο -Να ειέγμεη αλ ηεξείηαη ην Δ.Γ.Λ.., φηαλ ππάξρεη ππνρξέσζε -Να ειέγμεη αλ εμαζθαιίδεηαη ε απηφκαηε εηήζηα πξννδεπηηθή αξίζκεζε θάζε εκεξνινγηαθήο εγγξαθήο γηα θάζε εκεξνιφγην ρσξηζηά θαη παξάιιεια λα απνθιείεη ηε δπλαηφηεηα κεηαβνιήο ηνπ αξηζκνχ ηεο εληαίαο πξννδεπηηθήο αξίζκεζεο απφ ηνλ ρξήζηε. -Να ειέγμεη αλ ην πξφγξακκα απνθιείεη ηε δπλαηφηεηα αλαδξνκήο παξέκβαζεο, ζε νπνηαδήπνηε εκεξνκελία πξνγελέζηεξε ησλ δεθαπέληε (15) εκεξψλ. -Να ειέγμεη αλ ζηα Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα γίλεηαη ζε θάζε ζειίδα ε άζξνηζε απηφκαηα θαη αλ ην πνζφ κεηαθέξεηαη ζηελ επφκελε ζειίδα. -Να ειέγμεη αλ εμαζθαιίδεη ππνρξεσηηθά ηελ ελεκέξσζε ησλ βηβιίσλ ηνπ επηηεδεπκαηία κε ην πεξηερφκελν ησλ ζηνηρείσλ πνπ εθδίδνληαη κεραλνγξαθηθά απφ ην ίδην ζχζηεκα. 5.7 Έιεγρνο Σακείνπ Ο έιεγρνο ηνπ ηακείνπ έρεη ζαλ ζθνπφ ηελ απνθάιπςε ηπρφλ εηζπξάμεσλ θαη πιεξσκψλ θαη θαη επέθηαζε ζηε δηελέξγεηα πσιήζεσλ θαη αγνξψλ, ρσξίο λα εθδνζνχλ ή λα ιεθζνχλ θνξνινγηθά ζηνηρεία. 1) Πξηλ ηελ θαηακέηξεζε ησλ κεηξεηψλ πξέπεη: -Να ζεσξνχληαη ην Γεληθφ Ζκεξνιφγην ή ην Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην Σακείνπ -Να ζεσξνχληαη ηα ινγηζηηθά ζηνηρεία φπσο γξακκάηηα είζπξαμεο, εληάικαηα πιεξσκήο -Να ειέγρεηαη αλ ππάξρνπλ πξφρεηξεο ηακηαθέο δνζνιεςίεο -Να εληνπίδνληαη νη αθαηαρψξεηεο ηακεηαθέο ζπλαιιαγέο

28 2) Καηακέηξεζε κεηξεηψλ Ζ θαηακέηξεζε κεηξεηψλ γίλεηαη απφ έλαλ ππεχζπλν πνπ νξίδεη ε επηρείξεζε θαη ν ειεγθηήο παξαθνινπζεί. πληάζζεηαη πξσηφθνιιν θαηακέηξεζεο, ην νπνίν ππνγξάθεηαη απφ ηνλ ππεχζπλν ηεο επηρείξεζεο θαη ηνλ ειεγθηή. Οη κεηαρξνλνινγεκέλεο επηηαγέο δε ζεσξνχληαη κεηξεηά. 3) Σν ππφινηπν ηνπ ηακείνπ απφ ηα βηβιία, εμάγεηαη σο εμήο: Απφ ηα κεραλνγξαθηθφο ηεξνχκελα βηβιία, δεηείηαη εθηχπσζε ηνπ ππνινίπνπ ηνπ ινγαξηαζκνχ Σακείν, πξνζηίζεληαη νη εηζπξάμεηο θαη νη πιεξσκέο κέρξη ηελ εκέξα ηνπ ειέγρνπ, εθηππψλεηαη ην Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην ηακείνπ ή ην ππφινηπν απηνχ κέρξη ηελ εκέξα ελεκέξσζεο θαη ζπγθξίλεηαη ην εμαγφκελν ππφινηπν κε ην απνηέιεζκα ηεο θαηακέηξεζεο κεηξεηψλ. Απφ ηε ρεηξφγξαθε ηήξεζε, δεηείηαη ην ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ Σακείν κέρξη ηελ εκέξα πνπ είλαη ελεκεξσκέλν θαη πξαγκαηνπνηνχληαη νη δηαδηθαζίεο ηεο πην πάλσ πεξίπησζεο. Δίλαη ζθφπηκν λα γίλνληαη αζξνίζεηο ησλ ηακηαθψλ πξάμεσλ ζε ζεκεία πξηλ ηελ ηειηθή εγγξαθή, επεηδή έρεη παξαηεξεζεί ηαθηνπνίεζε ηνπ ηακείνπ εθ ησλ πζηέξσλ, θαηά ηέηνην ηξφπν πνπ ην ππφινηπν ηεο ζειίδαο λα είλαη ρξεσζηηθφ αιιά π.ρ. ζηε κέζε ηεο ζειίδαο λα είλαη πηζησηηθφ, ρσξίο λα νθείιεηαη ζε ινγηζηηθφ ιάζνο. Απφ ηνλ έιεγρν ηνπ ηακείνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ ελδερφκελα πνπ λα ρξεηάδνληαη πεξαηηέξσ έξεπλα, φπσο: -Πιενλάζκαηα, πνπ κπνξεί λα νθείινληαη ζε απφθξπςε πσιήζεσλ, ρσξίο ηελ έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ή λα νθείινληαη ζε πξνθαηαβνιέο πειαηψλ γηα κειινληηθέο αγνξέο ρσξίο ηελ έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ. -Διιείκκαηα, πνπ κπνξεί λα πξνθχπηνπλ απφ απφθξπςε δαλεηζκνχ, νπφηε δελ έρνπλ ηελ ππνρξέσζε θαηαβνιήο ραξηνζήκνπ θαη θφξνπ ησλ ηφθσλ ή λα νθείινληαη ζηελ αγνξά αγαζψλ ρσξίο θνξνινγηθφ ζηνηρείν, κε ζθνπφ λα δηαηεζνχλ ρσξίο ηελ έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ή ζηελ χπαξμε επηηαγψλ αληί κεηξεηψλ νη νπνίεο δελ έρνπλ θαηαρσξεζεί ζην ινγαξηαζκφ Δπηηαγέο Δηζπξαθηέεο

29 5.8 Αλεπίζεκα βηβιία θαη ζηνηρεία Πξνέιεγρνο θαη δηαπηζηψζεηο. Γελ πξέπεη λα θαηάζρνληαη φια ηα επξηζθφκελα ζηνηρεία, αλ απφ ζχληνκν έιεγρν δελ απνδεηθλχεηαη φηη ππάξρεη πξάγκαηη απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο. Ζ ζεκαζία ηεο ελέξγεηαο ελφο ζχληνκνπ, θαη αξρήλ ειέγρνπ, είλαη πξνθαλήο, ηδηαίηεξα εθφζνλ ε θαηάζρεζε αλεπίζεκσλ ζηνηρείσλ απνηειεί θξηηήξην γηα ηελ έληαμε ηεο επηρείξεζεο ζηηο ππνρξεσηηθά ειεγθηέεο. Έξεπλα θαη πξνυπνζέζεηο. ε θακία πεξίπησζε δελ επηηξέπεηαη ε δηελέξγεηα έξεπλαο γηα ηελ αλεχξεζε αλεπηζήκσλ. Έξεπλα γίλεηαη κφλν αλ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ Κ.Β.. θαη κφλν κε ηελ παξνπζία αλαθξηηηθνχ ππαιιήινπ, θαηφπηλ ζρεηηθήο εληνιήο ηνπ αξκφδηνπ Δηζαγγειέα Πιεκκειεηνδηθψλ ή ηνπ Δηξελνδίθε, θαηά πεξίπησζε. Καηάζρεζε επηζήκσλ. Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο θαηάζρεζεο επηζήκσλ θνξνινγηθψλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ, εθφζνλ δηαπηζηψλνληαη ζνβαξέο παξαηππίεο, φπσο αιινηψζεηο ή άιιεο αδηθαηνιφγεηεο επεκβάζεηο θαη ππάξρεη θίλδπλνο εμαθάληζεο ησλ ζηνηρείσλ απηψλ. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε, ε θαηάζρεζε απνβιέπεη ζηελ πξνζηαζία ησλ «ηξνπνπνηεκέλσλ» απηψλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ απφ φζνπο ζα είραλ ζπκθέξνλ λα καηαησζνχλ επαιεζεχζεηο πνπ ζα ήηαλ απνθαιππηηθέο γηα ην κέγεζνο ηεο θνξνδηαθπγήο ψζηε λα κελ απνηειέζνπλ απνδεηθηηθά ζηνηρεία γηα ηελ επηβνιή ησλ πξνβιεπφκελσλ θπξψζεσλ. Σξφπνο δηελέξγεηαο. Ζ θαηάζρεζε αλεπίζεκσλ θνξνινγηθψλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ βαζίδεηαη ζηνλ αηθληδηαζκφ θαη ηελ απνθαζηζηηθφηεηα πνπ ζα επηδείμνπλ νη ειεγθηέο. Απφ ηε ζηηγκή πνπ ζα ππνπέζνπλ ζηελ αληίιεςε ησλ ππαιιήισλ πξφρεηξα βηβιία ή ζηνηρεία, ζα πξέπεη λα ελεξγήζνπλ ρσξίο αλαβιεηηθφηεηα θαη κε αλππνρψξεηε απνθαζηζηηθφηεηα γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ θαη ηελ παξαιαβή ησλ εγγξάθσλ. Απηή ε ζηάζε ζα απνζαξξχλεη αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο ή ζθέςεηο γηα ηελ άξλεζε παξαδφζεσο ή ηε θπγάδεπζε ησλ αλεπηζήκσλ εθ κέξνπο ηεο επηρείξεζεο. Άιισζηε, νη ειεγθηέο ζα πξέπεη λα θαηαζηήζνπλ ζαθέο απφ ηε πξψηε ζηηγκή, φηη εθπξνζσπνχλ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. θαη ελεξγνχλ θαη εληνιή ηνπ

30 Βαζηθφ κέιεκα ησλ ειεγθηψλ ζε πεξίπησζε αλεχξεζεο ηέηνησλ εγγξάθσλ, ζα πξέπεη λα είλαη ε δηαζθάιηζή ηνπο θαη απηφ επηηπγράλεηαη κφλν κε ηελ πιηθή εμνπζίαζε ηνπ πξάγκαηνο. Έθζεζε θαηαζρέζεσο. Γηα ηελ θαηάζρεζε ζπληάζζεηαη έθζεζε θαηαζρέζεσο. Ζ έθζεζε θαηαζρέζεσλ ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηα εμήο βαζηθά ζηνηρεία: Σφπν θαη ρξνλνινγία ζχληαμεο, νλνκαηεπψλπκα ησλ ειεγθηψλ θαη Γ.Ο.Τ. ζηελ νπνία ππεξεηνχλ, ζηνηρεία ηεο ειεγρφκελεο επηρείξεζεο θαη ηνπ εθπξνζψπνπ απηήο θαηά ηελ ψξα ηνπ ειέγρνπ, πεξηγξαθή ησλ θαηαζρεζέλησλ, ππνγξαθή απφ απηνχο πνπ ελεξγνχλ ηελ θαηάζρεζε. Αληίγξαθν ηεο εθζέζεσο θαηάζρεζεο επηδίδεηαη ζηνλ ππφρξεν. Φχιαμε αλεπίζεκσλ. Σα θαηαζρεζέληα παξαδίδνληαη πξνο θχιαμε ζηνλ αξκφδην Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ.. Οξζφ είλαη πξηλ απφ ηελ παξάδνζή ηνπο λα γίλεηαη αξίζκεζε ζε θάζε ζειίδα, λα ηίζεηαη ε κνλνγξαθή ησλ ππαιιήισλ πνπ έθαλαλ ηελ θαηάζρεζε θαη λα γίλεηαη ζηελ ηειεπηαία ζειίδα πξάμε ζεψξεζεο ησλ εγγεγξακκέλσλ θχιισλ ή ζειίδσλ. Σα αλεπίζεκα ζηνηρεία θπιάζζνληαη κέρξη ηειεζηδηθίαο ηεο θνξνινγηθήο εγγξαθήο. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ] 6 ΠΡΟΩΡΗΝΟ ΔΛΔΓΥΟ 6.1 Έλλνηα- δηελέξγεηα πξνζσξηλνχ ειέγρνπ Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο πξφθεηηαη γηα κηα κνξθή ειέγρνπ πνπ εκπεξηέρεη φια ηα ζηνηρεία ηνπ πξνιεπηηθνχ θαη κε ηνλ έιεγρν απηφ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα λα εθδνζεί πξνζσξηλφ θχιιν ειέγρνπ, ρσξίο λα αλακέλεηαη λα δηελεξγεζεί ηαθηηθφο έιεγρνο, γηα λα θαηαινγηζηνχλ νη θφξνη πνπ νθείιεη ε επηρείξεζε. Οη νθεηιέο απηέο πξνθχπηνπλ απφ ηα ηεξνχκελα βηβιία ή απφ ηα εθδνζέληα ή ιεθζέληα θνξνινγηθά ζηνηρεία θαη ινηπά δηθαηνινγεηηθά ησλ εγγξαθψλ θαη ν ππφρξενο λα παξέιεηςε ηελ ππνβνιή ζρεηηθήο δήισζεο απφδνζεο ηνπ θφξνπ

31 Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο δηαηάζζεηαη απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. γηα έλα ή πεξηζζφηεξα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα. Ο έιεγρνο απηφο δηελεξγείηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ θνξνινγνχκελνπ. Δάλ φκσο δελ είλαη δπλαηφ λα δηεμαρζεί ν έιεγρνο ζηελ έδξα ηεο ειεγρφκελεο επηρείξεζεο επεηδή νη ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα έιεγρν, ηφηε κεηά απφ ζπκθσλία κε ην θνξνινγνχκελν, ν έιεγρνο κπνξεί λα δηεμαρζεί ζε άιιν ρψξν πνπ ζα ππνδεηρζεί ή ζην θαηάζηεκα ηεο Γ.Ο.Τ.. Κξηηήξηα επηινγήο γηα ηνλ έιεγρν: Ο έιεγρνο αθνξά ηηο επηρεηξήζεηο πνπ δελ ππνβάιινπλ θνξνινγηθέο δειψζεηο γηα φια ή κεξηθά θνξνινγηθά αληηθείκελα ή πνπ ππνβάιινπλ αξλεηηθέο θνξνινγηθέο δειψζεηο, ζε επηρεηξήζεηο πνπ ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο φηη θνξνδηαθεχγνπλ. Δπίζεο ν Πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. κπνξεί λα δηελεξγεί πξνζσξηλφ έιεγρν ζηα ζηνηρεία ησλ δειψζεσλ θαη ζηα βηβιία θαη ζηνηρεία ησλ επηηεδεπκαηηψλ γηα λα δηαπηζηψζεη: -Αλ ην αληηθείκελν εξγαζηψλ ηνπ ππφρξενπ θαη αλ ην εηζφδεκα πνπ δειψζεθε αληαπνθξίλεηαη πξνο ηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ηνπ ππφρξενπ -Δάλ κε αλαθιεηηθή δήισζε κεηψζεθαλ λφκηκα νη θνξνινγηθέο ππνρξεψζεηο θαη επηβαξχλζεηο -Δάλ ππνινγίζηεθαλ ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο νη εθπηψζεηο απφ ην εηζφδεκα Δπίζεο ν Πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. κπνξεί λα δηελεξγεί πξνζσξηλφ έιεγρν γηα λα δηαπηζηψζεη ηελ νξζή εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ θαη άξζξσλ, γηα ηελ πξνθαηαβνιή θαη ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ εηζνδήκαηνο. Ζ ελέξγεηα πξνζσξηλνχ ειέγρνπ θαη αλ αθφκα ην πξνζσξηλφ θχιιν πνπ εθδφζεθε έγηλε νξηζηηθφ, δελ απνθιείεη ηε δηελέξγεηα θαη δεχηεξνπ πξνζσξηλνχ ειέγρνπ θαη ηελ έθδνζε ζπκπιεξσκαηηθνχ θχιινπ ειέγρνπ, κε εληνιή ηνπ Πξντζηάκελνπ ηεο Γ.Ο.Τ. θαη αληηθείκελν ειέγρνπ ην ίδην ή δηαθνξεηηθφ ηνπ πξψηνπ πξνζσξηλνχ ειέγρνπ, αλ απφ ζηνηρεία ή απφ πιεξνθνξίεο πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφλ ή απφ ζηνηρεία ησλ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ πξνθχπηεη φηη δε δειψζεθε ή δειψζεθε αλαθξηβψο ζπγθεθξηκέλε θνξνινγεηέα χιε

32 6.2 Πξνζσξηλφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ ρσξίο ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ Γίλεηαη επαιήζεπζε εάλ γηα νξηζκέλα είδε εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ ππάξρνπλ ηα αληίζηνηρα ηηκνιφγηα αγνξψλ. Βξίζθεηαη ν.μ.κ. επί ησλ αγνξψλ γηα λα βξεζεί εάλ ε επηρείξεζε εκθαλίδεη αθαζάξηζηα έζνδα ηα νπνία είλαη ρακειφηεξα ηνπ ηζρχνληνο απαιιαζζφκελνπ νξίνπ ηεο ηήξεζεο βηβιίσλ. 6.3 Πξνζσξηλφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. ηα βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο θαηαρσξείηαη ε αμία ησλ αγνξψλ θαη ρσξηζηά ν Φ.Π.Α., νπφηε έρνπκε ηελ αμία ησλ εηζξνψλ. Ζ αμία ησλ εθξνψλ, πξνζδηνξίδεηαη κε ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ηνπ ζπλφινπ ησλ αγνξψλ θάζε πεξηφδνπ κε ηνλ.μ.κ.. αλ.μ.κ ρξεζηκνπνηείηαη ν κεγαιχηεξνο κεηαμχ ηνπ πξαγκαηηθνχ θαη ηνπ ηεθκαξηνχ ζπληειεζηή. Ο πξαγκαηηθφο.μ.κ. βξίζθεηαη κε ζχγθξηζε ηεο ηηκήο πψιεζεο θαη ηεο ηηκήο θηίζεο θάζε είδνπο, ρσξίο ην Φ.Π.Α., φπσο πξνθχπηεη απφ ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία ηεο αγνξάο θαη πψιεζεο, δειαδή: -ησλ ηηκνινγίσλ αγνξάο, κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ εθπηψζεσλ θαη κεηψζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ -ησλ ηηκνινγίσλ πψιεζεο, κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ εθπηψζεσλ θαη ησλ επηζηξνθψλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ. Ο ηεθκαξηφο.μ.κ. πξνθχπηεη απφ ην θιάζκα ηνπ κνλαδηθνχ.κ.κ. επί ησλ αγνξψλ πξνο ην κνλαδηθφ.κ.κ επί ησλ εζφδσλ. Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ ηεθκαξηνχ.μ.κ. γίλεηαη κε ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ησλ αγνξψλ, ρσξίο ην Φ.Π.Α., κε ην κνλαδηθφ ζπληειεζηή επί ησλ αγνξψλ θαη ηε δηαίξεζε ηνπ γηλνκέλνπ κε ην κνλαδηθφ ζπληειεζηή επί ησλ πσιήζεσλ. Ο πξνζδηνξηζκφο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ γίλεηαη κε ηελ πξνζζήθε ηνπ κηθηνχ θέξδνπο, πνπ πξαγκαηνπνηεί ε επηρείξεζε, ζην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ πνπ αγνξάζζεθαλ κέζα ζηε θνξνινγηθή πεξίνδν ή ησλ έηνηκσλ πξντφλησλ, πνπ έρνπλ παξαρζεί απφ ηηο πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο πνπ αγνξάζηεθαλ κέζα ζηελ ίδηα πεξίνδν. Σν κηθηφ θέξδνο βξίζθεηαη κε ζχγθξηζε ηεο ηηκήο θηίζεο ησλ αγαζψλ, ρσξίο ην Φ.Π.Α., κε ηελ ηηκή πψιεζεο ησλ ίδησλ αγαζψλ

33 6.4 Πξνζσξηλφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. ηελ θαηεγνξία απηή ε παξαθνινχζεζε ησλ αγνξψλ θαη ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ γίλεηαη ρσξηζηά, ζε ηδηαίηεξεο ζηήιεο, θαηά ζπληειεζηή Φ.Π.Α. θαζψο θαη ησλ δαπαλψλ κε ή ρσξίο δηθαίσκα έθπησζεο θφξνπ. Οη επηρεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ εηζξνέο απαιιαζζφκελεο ηνπ θφξνπ πξέπεη λα ηηο παξαθνινπζνχλ ζε ηδηαίηεξε ζηήιε ζηα έμνδα ζην ηεξνχκελν βηβιίν. Δπίζεο, νη επηρεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ πσιήζεηο απαιιαζζφκελεο ηνπ θφξνπ, κε ή ρσξίο δηθαίσκα έθπησζεο ηνπ θφξνπ εηζξνψλ πνπ αλαινγεί ζ απηέο, πξέπεη λα παξαθνινπζνχληαη ζε ρσξηζηέο ζηήιεο ζηα έζνδα ζην ηεξνχκελν βηβιίν. Πεξαηηέξσ έιεγρνο ρξεηάδεηαη γηα επηρεηξήζεηο νη νπνίεο πσινχλ αγαζά, ηα νπνία αλήθνπλ ζε δηαθνξεηηθφ ζπληειεζηή Φ.Π.Α, γηαηί είλαη πηζαλφ λα αλαγξάθνπλ ηηο αμίεο ησλ πσιεζέλησλ απφ ηνλ πςειφ ζπληειεζηή ζην ρακειφ, θαζψο επίζεο θαη ζε επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ ηα βηβιία ηνπο κεραλνγξαθηθά, γηαηί ζε πνιιά πξνγξάκκαηα θαηαρσξείηαη κφλν ε αμία ησλ πσιήζεσλ θαη ν Φ.Π.Α ππνινγίδεηαη απηφκαηα, κε απνηέιεζκα λα ρξεζηκνπνηνχλ ιάζνο ζπληειεζηή. 6.5 Πξνζσξηλφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο αλαθέξεηαη: 1) ηνλ έιεγρν ηήξεζεο ινγαξηαζκψλ Φ.Π.Α 2) ηνλ έιεγρν Φ.Μ.Τ. 3) ηνλ έιεγρν θφξνπ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ 4) ηνλ έιεγρν θφξνπ εξγνιάβσλ 5) ηνλ έιεγρν θφξνπ ακνηβψλ ηξίησλ 6) ηνλ έιεγρν ραξηνζήκνπ δαλείσλ 7) ηνλ έιεγρν ηφθσλ δαλείσλ 8) ηνλ έιεγρν θφξνπ κηζζψλ κειψλ Γ.. 9) ηνλ έιεγρν ραξηνζήκνπ ακνηβψλ Γ.. 10) ηνλ έιεγρν εθξνψλ 11) ηνλ έιεγρν εηζξνψλ 12) ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο

34 1) Σήξεζε ινγαξηαζκψλ Φ.Π.Α. ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., επηβάιιεηαη ε ππνρξέσζε ηήξεζεο ηδηαίηεξνπ ινγαξηαζκνχ Φ.Π.Α., πνπ πεξηιακβάλεη: ΥΡΔΩΖ -Αγνξέο εκπνξεπκάησλ πξψησλ πιψλ παγίσλ -Δηζαγσγέο εκπνξεπκάησλ πξψησλ πιψλ παγίσλ -Λήςε ππεξεζηψλ -Δλδνθνηλνηηθέο ζπλαιιαγέο -Δθπηψζεηο πξνο ηνπο πειάηεο -Δπηζηξνθέο πειαηψλ -Φ.Π.Α. πνπ απνδίδεηαη ζην Γεκφζην ΠΗΣΩΖ -Πσιήζεηο αγαζψλ -Παξνρή ππεξεζηψλ -Δλδνθνηλνηηθέο ζπλαιιαγέο -Δπηζηξνθέο ζηνπο πξνκεζεπηέο -Δθπηψζεηο πξνκεζεπηψλ -Δπηζηξνθέο Φ.Π.Α. απφ ην Γεκφζην Σν ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ Φ.Π.Α. εάλ είλαη πηζησηηθφ, απνδίδεηαη ζην Γεκφζην, εάλ είλαη ρξεσζηηθφ, κεηαθέξεηαη γηα ζπκςεθηζκφ ζηελ επφκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν ή επηζηξέθεηαη ζηνλ θνξνινγνχκελν ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο. ην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ ην πηζησηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ Φ.Π.Α. κεηαθέξεηαη ζηελ πίζησζε ηνπ ινγαξηαζκνχ «Διιεληθφ Γεκφζην-Φ.Π.Α.», ελψ ην ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ Φ.Π.Α. κεηαθέξεηαη ζηε ρξέσζε ηνπ ινγαξηαζκνχ «Διιεληθφ Γεκφζην-Φ.Π.Α.». 2) Πξνζσξηλφο έιεγρνο Φ.Μ.Τ. Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο Φ.Μ.Τ. αλαθέξεηαη ζην εηζφδεκα πνπ πξνθχπηεη, θάζε νηθνλνκηθφ έηνο απφ κηζζσηέο ππεξεζίεο θαη ππφθεηηαη ζε παξαθξάηεζε θφξνπ θαη ηειψλ ραξηνζήκνπ ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο

35 Ο ειεγθηήο πξέπεη λα ειέγρεη ηελ νξζή παξαθξάηεζε θφξνπ κηζζσηψλ ππεξεζηψλ, ηελ παξαθξάηεζε ηειψλ ραξηνζήκνπ, θαζψο θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζε ησλ παξαθξαηεζέλησλ πνζψλ ζην Γεκφζην. Οξηζκέλεο επηρεηξήζεηο φκσο θαηαβάιινπλ ζην πξνζσπηθφ ηνπο παξνρέο ζε ρξήκα ή ζε είδνο (κε ρξέσζε ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο νκάδαο 6), εθηφο απφ ην κηζζφ ή ην εκεξνκίζζην θαη απνηεινχλ πξνζαχμεζε ησλ απνδνρψλ. ε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ηελ ππαγσγή ηνπο ζε αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο θαη αλ ζπλππνινγίζζεθαλ κε ηηο θχξηεο απνδνρέο γηα ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ. -Έιεγρνο Φ.Μ.Υ. ζε επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνύλ βηβιία πξώηεο θαηεγνξίαο Οη επηρεηξήζεηο πνπ αλήθνπλ ζε απηή ηελ θαηεγνξία ηήξεζεο βηβιίσλ θαηαρσξνχλ ζηηο δαπάλεο κηζζνδνζίαο ζε ηδηαίηεξε ζηήιε ή ζηε ζηήιε ησλ δαπαλψλ «Γεληθά έμνδα». Ο ειεγθηήο εάλ δηαπηζηψζεη φηη ε επηρείξεζε απαζρνιεί πξνζσπηθφ, ζα πξέπεη λα δεηήζεη ηελ θαηάζηαζε κηζζνδνζίαο ηνπ Η.Κ.Α. θαη ηελ θαηάζηαζε πξνζσπηθνχ ζεσξεκέλε απφ ην Τπνπξγείν Δξγαζίαο. Δπίζεο ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην κέγεζνο ησλ ακνηβψλ θαη ηελ απφδνζε ησλ παξαθξαηεζέλησλ θφξσλ θαη ηειψλ ραξηνζήκνπ. - Έιεγρνο Φ.Μ.Υ. ζε επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνύλ βηβιία δεύηεξεο θαηεγνξίαο Οη επηρεηξήζεηο πνπ αλήθνπλ ζε απηή ηελ θαηεγνξία ηήξεζεο βηβιίσλ θαηαρσξνχλ ζηηο δαπάλεο κηζζνδνζίαο ζε ηδηαίηεξε ζηήιε ή ζηε ζηήιε ησλ δαπαλψλ «Γεληθά έμνδα». Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα επαιεζεχζεη ην πνζφ ησλ θαηαβιεζέλησλ απνδνρψλ θαηά ηελ ειεγρφκελε πεξίνδν ζπγθξίλνληάο ην κε ην πνζφ πνπ αλαθέξεηαη ζηηο πξναλαθεξζέληεο θαηαζηάζεηο. Δπίζεο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην κέγεζνο ησλ παξαθξαηεζέλησλ πνζψλ. -Έιεγρνο Φ.Μ.Υ. ζε επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνύλ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο Οη επηρεηξήζεηο πνπ αλήθνπλ ζε απηή ηε θαηεγνξία ηήξεζεο βηβιίσλ θαηαρσξνχλ ηηο δαπάλεο κηζζνδνζίαο ζηνλ ινγαξηαζκφ ηνπ Δ.Γ.Λ.. 60: «Ακνηβέο θαη έμνδα πξνζσπηθνχ». ηνλ ινγαξηαζκφ ηνπ Δ.Γ.Λ.. 54: «Τπνρξεψζεηο απφ θφξνπο-ηέιε», θαηαρσξνχληαη ηα παξαθξαηεζέληα πνζά ησλ θφξσλ θαη ησλ ηειψλ ραξηνζήκνπ, ελψ ζηνλ ινγαξηαζκφ 55: «Αζθαιηζηηθνί νξγαληζκνί» θαηαρσξνχληαη νη εηζθνξέο ζηα ηακεία αζθαιίζεσο

36 Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην χςνο ησλ ακνηβψλ πνπ ππφθεηληαη ζε παξαθξάηεζε Φ.Μ.Τ. θαη ηειψλ ραξηνζήκνπ, ειέγρνληαο ηνπο ινγαξηαζκνχο 54: «Τπνρξεψζεηο απφ θφξνπο-ηέιε» θαη 55: «Αζθαιηζηηθνί νξγαληζκνί». Δπίζεο ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα επαιεζεχζεη ην πνζφ ησλ ινγαξηαζκψλ απηψλ κε εθείλν ην πνζφ πνπ αλαγξάθεηαη ζηηο κηζζνδνηηθέο θαηαζηάζεηο. ην θφξν ππφθεηληαη ην θαζαξφ εηζφδεκα, πνπ πξνθχπηεη απφ ην αθαζάξηζην εηζφδεκα, φηαλ απφ απηφ αθαηξεζεί θάζε πνζφ θφξνπ, εθηφο ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο, ηέινπο ή δηθαηψκαηνο ηνπ δεκνζίνπ ή νπνηνπδήπνηε ηξίηνπ, πνπ βαξχλεη ην εηζφδεκα ηνπ κηζζσηνχ θαζψο θαη νη θξαηήζεηο ππέξ ησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ. Ζ παξαθξάηεζε θφξνπ πνπ αλαινγεί ζην κεληαίν εηζφδεκα ππνινγίδεηαη ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Δπίζεο ην ζχλνιν ησλ απνδνρψλ ππφθεηληαη ζε αλαινγηθφ ηέινο ραξηνζήκνπ 1% θαη πιένλ 20% Ο.Γ.Α. επί ηνπ ραξηνζήκνπ. Σν 50% ησλ ηειψλ απηψλ βαξχλεη ηελ επηρείξεζε, εάλ δελ έρεη ζπκθσλεζεί δηαθνξεηηθά θαη ην 50% βαξχλεη ησλ κηζζσηφ. Σέινο, ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη εάλ ε επηρείξεζε έρεη απνδψζεη ζην Γεκφζην ηα παξαθξαηεζέληα πνζά, εληφο ησλ πξνβιεπφκελσλ εκεξψλ. -Έιεγρνο θόξνπ απνδεκηώζεσλ απνιπνκέλσλ Ο ειεγθηήο επαιεζεχεη εάλ θαηαβιήζεθε ε απνδεκίσζε ζηνπο απνιπφκελνπο. Σν αθαζάξηζην πνζφ απνδεκίσζεο ππφθεηληαη ζε ηέιε ραξηνζήκνπ 1% θαη πιένλ εηζθνξά ππέξ Ο.Γ.Α. 20% επί ηνπ ραξηνζήκνπ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ αλαινγνχληνο θφξνπ, αθαηξείηαη ην εθάζηνηε ηζρχνλ αθνξνιφγεην φξην θαη ν θφξνο πνπ πξνθχπηεη παξαθξαηείηαη θαηά ηελ πιεξσκή ηεο απνδεκίσζεο. Δπνκέλσο ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη εάλ έγηλαλ απνιχζεηο θαηά ηελ ειεγρφκελε πεξίνδν θαη ηα δηθαηνινγεηηθά πνπ έρνπλ ππνβιεζεί, εάλ έγηλε νξζή ε παξαθξάηεζε ηνπ θφξνπ απνδεκηψζεσλ ησλ απνιπνκέλσλ θαη ησλ ηειψλ ραξηνζήκνπ θαη εάλ έγηλε εκπξφζεζκα ε απφδνζε ησλ παξαθξαηεζέλησλ πνζψλ ζην Γεκφζην. 3) Έιεγρνο θφξνπ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο θφξνπ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ αθνξά ηελ παξαθξάηεζε θαη ηελ απφδνζε ηνπ θφξνπ πνπ παξαθξαηείηαη απφ ηηο θαηαβαιιφκελεο αθαζάξηζηεο ακνηβέο ζε ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην είδνο ηεο ακνηβήο, ηα πξνβιεπφκελα παξαζηαηηθά δειαδή ηα Σηκνιφγηα Παξνρήο Τπεξεζηψλ, ηελ νξζή παξαθξάηεζε θφξνπ θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζή ηεο ζην Γεκφζην

37 Σν πνζνζηφ ηεο παξαθξάηεζεο αλέξρεηαη απφ 01/01/1992 ζε 15% θαη απφ 17/02/1998 ζε 20%. 4) Έιεγρνο θφξνπ εξγνιάβσλ Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο θφξνπ εξγνιάβσλ αθνξά ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ 3% ζηα εηζνδήκαηα εξγνιεπηψλ θαηαζθεπήο θάζε είδνπο ηερληθψλ έξγσλ θαη ελνηθηαζηψλ δεκφζησλ, θνηλνηηθψλ ή ιηκεληθψλ πξνζφδσλ, πνπ ππνινγίδεηαη ζηελ θαζαξή αμία ηνπ θαηαζθεπαδφκελνπ έξγνπ ή κηζζψκαηνο θαη απνδίδεηαη εληφο πξνζεζκίαο. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην είδνο ηνπ εηζνδήκαηνο, ηελ νξζή παξαθξάηεζε θφξνπ θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζή ηεο ζην Γεκφζην. 5) Έιεγρνο θφξνπ ακνηβψλ ηξίησλ Ο έιεγρνο αθνξά ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ 20% απφ 17/02/1998 θαη 15% απφ 01/01/01994, πνπ θαηαβάιιεηαη ζε ηξίηνπο γηα πξνκήζεηεο, κεζηηείεο, ακνηβέο ή θάζε είδνπο παξνρέο κε έκκηζζεο ππεξεζίεο, ελνίθηα απηνθηλήησλ, κεραλεκάησλ ή άιισλ θηλεηψλ πξαγκάησλ, εθφζνλ ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο δελ νξίδεηαη ε έθδνζε ζεσξεκέλνπ απνδεηθηηθνχ ζηνηρείνπ απφ ηνλ δηθαηνχρν ησλ ακνηβψλ αηψλ θαη ππνινγίδεηαη ζην αθαζάξηζην πνζφ απηψλ. Οη παξαπάλσ ακνηβέο ππφθεηληαη ζε ηέινο ραξηνζήκνπ 3% πιένλ 20% Ο.Γ.Α. επί ηνπ ραξηνζήκνπ. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην είδνο ησλ ακνηβψλ, ηελ νξζή παξαθξάηεζε θφξνπ θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζή ηεο ζην Γεκφζην. 6) Έιεγρνο ραξηνζήκνπ δαλείσλ Ο ειεγθηήο ειέγρεη ηελ χπαξμε ινγαξηαζκψλ πνπ ππνθξχπηνπλ δαλεηζκφ, ηελ νξζή παξαθξάηεζε ηνπ ραξηνζήκνπ θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζή ησλ παξαθξαηεζέλησλ πνζψλ ζην Γεκφζην. Ζ θαηαβνιή ηνπ νθεηιφκελνπ ηέινπο ραξηνζήκνπ είλαη 2%, γηα δάλεηα πνπ ζπλάπηνληαη κεηαμχ Αλσλχκσλ Δηαηξεηψλ θαη απνδεηθλχνληαη απφ ηηο εγγξαθέο ζηα βηβιία ηνπο. Σα νθεηιφκελα ηέιε θαηαβάιινληαη εληφο ηνπ πξψηνπ δεθαπελζεκέξνπ ηνπ επφκελνπ κήλα απφ ηελ θαηαρψξεζε ηεο εγγξαθήο ζηα ινγηζηηθά βηβιία. 7) Έιεγρνο ηφθσλ δαλείσλ Διέγρεηαη ε παξαθξάηεζε θφξνπ 20% γηα ηα εηζνδήκαηα απφ ηφθνπο δαλείσλ. Διέγρεηαη ε εκπξφζεζκε απφδνζε ηνπ παξαθξαηεζέληνο πνζνχ ζην Γεκφζην, δειαδή απνδίδεηαη κέζα ζην πξψην δεθαπελζήκεξν ηνπ επφκελνπ κήλα ηεο παξαθξάηεζεο

38 8) Έιεγρνο θφξνπ κηζζψλ κειψλ Γ.. Ο πξνζσξηλφο απηφο έιεγρνο αθνξά ηνπο κηζζνχο πνπ θαηαβάιινληαη απφ Αλψλπκεο Δηαηξείεο ζηα κέιε ηνπ Γ.. γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ βάζεη εηδηθήο ζχκβαζεο κίζζσζεο εξγαζίαο ή εληνιήο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ηα κέιε ηνπ Γ.. γηα ηηο ππεξεζίεο απηέο είλαη αζθαιηζκέλα ζε νπνηνδήπνηε αζθαιηζηηθφ νξγαληζκφ ή ηακείν, εθηφο ηνπ Η.Κ.Α.. πκθσλά κε ηηο δηαηάμεηο, ν ζπληειεζηήο αλέξρεηαη ζε 35% φηαλ νη κεηνρέο θαηά ηελ έλαξμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ είλαη εηζεγκέλεο ζην Υ.Α.Α. θαη ζε 40% γηα ηηο ππφινηπεο κεηνρέο. Ο ζπληειεζηήο απηφο ππνινγίδεηαη ζην πνζφ πνπ πξνθχπηεη κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ θαη ησλ ηειψλ ραξηνζήκνπ. Ο θφξνο παξαθξαηείηαη απφ ηελ Α.Δ. θαηά ηελ θαηαβνιή ησλ κηζζψλ θαη απνδίδεηαη θαηά ην πξψην δεθαπελζήκεξν ησλ κελψλ Απξηιίνπ, Ηνπιίνπ, Οθησβξίνπ θαη Ηαλνπαξίνπ θάζε έηνπο κέρξη 31/12/1997 θαη ήδε απφ 01/01/1998 κέζα ζην πξψην δεθαπελζήκεξν ησλ κελψλ Μαξηίνπ, Μαΐνπ, Ηνπιίνπ, επηεκβξίνπ, Ννεκβξίνπ θαη Ηαλνπαξίνπ θάζε έηνπο, κε πξνζσξηλή δήισζε. Ο ειεγθηήο θαηά ηνλ πξνζσξηλφ έιεγρν ζα πξέπεη λα ειέγμεη ην βηβιίν πξαθηηθψλ Γ.., γηα λα δηαπηζηψζεη εάλ έγηλε αλάζεζε θαζεθφλησλ θαη πνηψλ ζε κέιε ηνπ Γ.., ηελ νξζή παξαθξάηεζε θφξνπ θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζή ηεο ζην Γεκφζην. 9) Έιεγρνο ραξηνζήκνπ ακνηβψλ Γ.. Ο ειεγθηήο ειέγρεη ηελ νξζή παξαθξάηεζε ραξηνζήκνπ 1% θαη επί πιένλ 20% εηζθνξά γηα ηηο θαηαβαιιφκελεο ακνηβέο απφ Α.Δ. πξνο νπνηνλδήπνηε γηα ζπκκεηνρή ζε ζπκβνχιηα, θαζψο θαη ηελ εκπξφζεζκε απφδνζήο ηεο ζην Γεκφζην. 10) Πξνζσξηλφο έιεγρνο εθξνψλ (εζφδσλ) Ο έιεγρνο απηφο ηζρχεη γηα ηα βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., αιιά είλαη απαξαίηεην λα γίλεη δηαρσξηζκφο ζε βηβιία πνπ ηεξνχληαη κεραλνγξαθηθά θαη ζε βηβιία πνπ ηεξνχληαη ρεηξφγξαθα

39 -Έιεγρνο ζε βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.Σ. πνπ ηεξνύληαη ρεηξόγξαθα Οη επηρεηξήζεηο πνπ εθαξκφδνπλ ρεηξφγξαθε ηήξεζε βηβιίσλ, ηεξνχλ Γεληθφ Ζκεξνιφγην θαη είλαη δχζθνιν λα αλαπηχμνπλ ην ινγαξηαζκφ Φ.Π.Α. κε ηνλ ηξφπν πνπ πεξηγξάθεηαη ζην Δ.Γ.Λ... Σα Αλαιπηηθά Ζκεξνιφγηα ηεξνχληαη ζε πνιχζηεια βηβιία γηα λα είλαη δπλαηή ε αλάπηπμε ησλ ινγαξηαζκψλ θαη λα δηεπθνιπλζεί ε ζπγθέληξσζή ηνπο ζην ηέινο ηνπ κελφο. Οη ηειεπηαίεο ζηήιεο ησλ βηβιίσλ Γεληθφ Ζκεξνιφγην θαη Αλαιπηηθφ Ζκεξνιφγην ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ηήξεζε ηνπ ινγαξηαζκνχ Φ.Π.Α.. Αθνχ πξνζδηνξηζζνχλ νη αμίεο ησλ εθξνψλ θαηά θαηεγνξία, ζα πξέπεη λα ζπκθσλεζνχλ κε ηηο αλαγξαθφκελεο ζην Γεληθφ Καζνιηθφ. Σν ηζνδχγην ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ πξέπεη λα ζπκθσλεί κε ην άζξνηζκα ησλ Αλαιπηηθψλ Καζνιηθψλ, ψζηε λα ειέγρεηαη ε νξζή ηήξεζε ησλ ινγαξηαζκψλ. -Έιεγρνο ζε βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.Σ. πνπ ηεξνύληαη κεραλνγξαθηθά Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα δεηήζεη ηα Αλαιπηηθά Καζνιηθά ή ηα ηζνδχγηα ησλ Αλαιπηηθψλ Καζνιηθψλ ηεο πεξηφδνπ πνπ ζα ειέγμεη θαη πξνβαίλεη ζε πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ. Καηά ηνλ πξνζσξηλφ έιεγρν ζα πξέπεη λα ειεγρζνχλ ηα πνζά πνπ αλαγξάθνληαη ζηε ζηήιε «ππφινηπν» ηνπ ηζνδπγίνπ. Οη εθξνέο είλαη θαηαρσξεκέλεο ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 7 ηνπ Δ.Γ.Λ... Δπίζεο, ινγαξηαζκνί πνπ αθνξνχλ ηηο εθξνέο θαηαρσξνχληαη ζηνλ ινγαξηαζκφ ηεο νκάδαο 8, 81: «Έθηαθηα θαη Αλφξγαλα Απνηειέζκαηα». Ο ειεγθηήο κεηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θνξνινγεηέσλ εθξνψλ, ππνινγίδεη ηνλ αλαινγνχληα θφξν θαηά ζπληειεζηή Φ.Π.Α., ν νπνίνο πξέπεη λα ζπκθσλεί κε ηνλ αλαγξαθφκελν ζηνλ ινγαξηαζκφ Φ.Π.Α.. 11) Πξνζσξηλφο έιεγρνο εηζξνψλ -Έιεγρνο ζε βηβιία πνπ ηεξνύληαη ρεηξόγξαθα Ο πξνζδηνξηζκφο ηεο θνξνινγεηέαο αμίαο θαη ηνπ θφξνπ εηζξνψλ, γίλεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ πεξηγξάθεηαη παξαπάλσ, ζηηο εθξνέο. -Έιεγρνο ζε βηβιία πνπ ηεξνύληαη κεραλνγξαθηθά Ζ δηαδηθαζία γηα απηήλ ηελ θαηεγνξία ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη ζρεδφλ ε ίδηα πνπ αθνινπζείηαη θαη ζηηο εθξνέο

40 Ο ειεγθηήο ειέγρεη ηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 2 ηνπ Δ.Γ.Λ.., νη νπνίνη είλαη ρξεσζηηθνί εθηφο απφ απηνχο πνπ αθνξνχλ επηζηξνθέο ή εθπηψζεηο αγνξψλ. 12) Πξνζσξηλφο έιεγρνο ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο Ο πξνζσξηλφο έιεγρνο ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία πξψηεο, δεχηεξεο θαη ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. αλαθέξεηαη ζηνλ έιεγρν: -Σσλ δεδνκέλσλ ηεο δήισζεο -Σσλ ινγηζηηθψλ πξάμεσλ -Σσλ δαπαλψλ δηνίθεζεο -Σσλ δαπαλψλ παξαγσγήο -Σσλ εθπεζηέσλ θφξσλ: -παξαθξάηεζε θφξνπ -πξνθαηαβνιή θφξνπ -παξαθξάηεζε θφξνπ εηζνδήκαηνο εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ -παξαθξάηεζε θφξνπ κηζζσηψλ ππεξεζηψλ -παξαθξάηεζε θφξνπ γεσξγηθψλ επηρεηξήζεσλ -Σνπ ζρεκαηηζκνχ ησλ αθνξνινγήησλ εθπηψζεσλ θαη εηδηθψλ αθνξνινγήησλ απνζεκαηηθψλ -Σνπ επηκεξηζκνχ ησλ δαπαλψλ κεηαμχ θνξνινγεηέσλ θαη αθνξνινγήησλ εζφδσλ, ηεθκαξηψλ θαη ινγηζηηθψλ θεξδψλ -Γηα πεξηπηψζεηο ππεξηηκνιφγεζεο ή ππνηηκνιφγεζεο εηδηθά ζε ζπλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο -Σεο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ πεξί ηεθκεξίσλ δηαβίσζεο θπζηθψλ πξνζψπσλ [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

41 7 ΣΑΚΣΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ 7.1 Έλλνηα-Γηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ ηε δηελέξγεηα ηαθηηθνχ ειέγρνπ Σαθηηθφο είλαη ν έιεγρνο πνπ δηελεξγείηαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 66 ηνπ Ν. 2238/94 θαη ν νπνίνο είλαη εκπεξηζηαησκέλνο, πιήξεο θαη νξηζηηθφο. Δξγαζία ηνπ ειεγθηή απνηειεί ν πξνζδηνξηζκφο ηεο θνξνινγεηέαο χιεο ηεθκεξηψλνληαο ην πφξηζκα ηνπ, ηφζν απφ ηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ, φζν θαη απφ ινηπά ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο πνπ ζα πεξηέιζνπλ ζηελ γλψζε ηνπ. Ηθαλφο ζεσξείηαη ν ειεγθηήο εθείλνο ν νπνίνο φρη κφλν γλσξίδεη ηηο ζπλεζηζκέλεο κεζφδνπο θνξνδηαθπγήο θαη εξεπλά λα ηηο απνθαιχςεη, αιιά θαη είλαη ζε ζέζε κε ηηο γλψζεηο θαη ηελ θαληαζία ηνπ λα πξνβιέςεη θαη λα απνθαιχςεη λέεο κεζφδνπο θαη δελ πεξηκέλεη ηπραία γεγνλφηα λα ηνλ βνεζήζνπλ ζην έξγν ηνπ. Δπεηδή ε εθεπξεηηθφηεηα εθείλσλ, πνπ ζπλεηδεηά θαη ζπζηεκαηηθά επηδηψθνπλ ηελ παξαβίαζε ηνπ θνξνινγηθνχ λφκνπ, δελ έρεη φξηα, δελ είλαη δπλαηή ε θαηαγξαθή φισλ ησλ πεξηπηψζεσλ θνξνδηαθπγήο θαη θαηά ζπλέπεηα ε επηθξάηεζε ζπγθεθξηκέλσλ επαιεζεχζεσλ γηα ηελ απνθάιπςή ηνπο. Δλέξγεηεο κεηά ην πέξαο ηνπ ειέγρνπ Μεηά ην πέξαο ηνπ ειέγρνπ πξνβιέπεηαη ε έθδνζε θχιισλ ειέγρνπ θαη ξπζκίδνληαη ινηπά δηαδηθαζηηθά ζέκαηα.(άξζ.68 παξ.1 Ν.2238/94) Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν θνηλνπνηνχληαη ηα θχιια ειέγρνπ νξίδνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ (άξζ. 69 Ν.2238/94). ε πεξίπησζε ακθηζβήηεζεο ηεο νξζφηεηαο ηνπ θχιινπ ειέγρνπ, ν ηξφπνο δηνηθεηηθήο επίιπζεο ηεο δηαθνξάο πξνβιέπεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ (άξζ.70 Ν.2238/94).ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία Γ θαηεγνξίαο πξνβιέπεηαη ε ζχζηαζε επηηξνπήο δηνηθεηηθήο επίιπζεο ηεο δηαθνξάο. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ (άξζ.32 Ν.2238/94) νξίδνληαη νη πξνυπνζέζεηο ηνπ εμσινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ (άξζ.30 ηνπ Π.Γ. 186/92) πεξί ηνπ θχξνπο θαη ηεο απνδεηθηηθήο δχλακεο ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ. Ο ηξφπνο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ εηζνδήκαηνο ηερληθψλ επηρεηξήζεσλ πξνζδηνξίδεηαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ (άξζ.34 ηνπ Ν. 2238/94). [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

42 7.2 Γηαδηθαζία ειέγρνπ Μεη έιεγρν δηαδηθαζία Μεηά απφ έγγξαθε εληνιή ηνπ πξντζηάκελνπ ηεο αξκφδηαο ειεγθηηθήο ππεξεζίαο ή άιινπ αξκφδηνπ νξγάλνπ ην νπνίν είλαη δηνξηζκέλν απφ ηνλ λφκν, ελεξγείηαη ν έιεγρνο. ην ηέινο θάζε ειέγρνπ ζπληάζζεηαη έθζεζε ειέγρνπ ε νπνία έρεη σο πεξηερφκελν ηηο δηαπηζηψζεηο θαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ ειέγρνπ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο ζηα νπνία θαηέιεμε ν ειεγθηήο κε βάζε ηηο ππνρξεσηηθέο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο θαζψο θαη ηηο ηπρφλ πξφζζεηεο επαιεζεχζεηο νη νπνίεο δηελεξγνχληαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο. Ζ έθζεζε ειέγρνπ πεξηιακβάλεη ηελ θξίζε ηνπ ειεγθηή γηα ην θχξνο ησλ βηβιίσλ ηεο επηρείξεζεο θαζψο θαη ην πφξηζκα ειέγρνπ ζρεηηθά κε ην χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ή ακνηβψλ ή αγνξψλ, αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίπησζε, θαζψο θαη ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ή ακνηβψλ γηα ηελ θάζε ειεγρφκελε ρξήζε. Οη εθζέζεηο ειέγρνπ ππνγξάθνληαη θαη ζεσξνχληαη απφ ηα αξκφδηα φξγαλα θαη κε βάζε απηέο εθδίδνληαη θαη θνηλνπνηνχληαη καδί κε ηηο εθζέζεηο ηα νηθεία θχιια ειέγρνπ θαη νη ινηπέο θαηαινγηζηηθέο πξάμεηο θαη ζηελ ζπλέρεηο αθνινπζείηαη ε πξνβιεπφκελε δηαδηθαζία κε ηελ εθαξκνγή ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ζε φια ηα ζηάδηα κέρξη θαη ηελ βεβαίσζε ηνπ θφξνπ. ε πεξηπηψζεηο πνπ έρνπλ δηαπηζησζεί παξαβάζεηο απφ άιινπο ειέγρνπο θαη αθνξνχλ ηηο ειεγρφκελεο ρξήζεηο, γηα ηελ νπνία δελ έρεη θηλεζεί ε δηαδηθαζία επηβνιήο πξνζηίκνπ, εθδίδνληαη απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζία νη ζρεηηθέο θαηαινγηζηηθέο πξάμεηο, νη νπνίεο θαη επηδίδνληαη ζηνλ ππφρξεν καδί κε ηηο νηθείεο εθζέζεηο ειέγρνπ [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει.38-39]

43 7.3 Δλέξγεηεο θαη δηαπηζηψζεηο ηνπ ειέγρνπ, αλεμάξηεηα ηεο θαηεγνξίαο ησλ βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη Ο ειεγθηήο γηα ηελ ζπγθξφηεζε ηνπ θαθέινπ ειέγρνπ πξέπεη λα εμεηάζεη ηα παξαθάησ ζέκαηα : Έιεγρνο δεδνκέλσλ ησλ δειψζεσλ θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ινηπψλ θνξνινγηθψλ αληηθεηκέλσλ Γεληθά πεξί ηεο ζχζηαζεο-ννκηθή κνξθή-γηάξθεηα-γήισζε έλαξμεο-α.φ.μ. -Αλ πξφθεηηαη γηα αηνκηθή επηρείξεζε ή εηαηξία -ε πεξίπησζε εηαηξίαο πνηα είλαη ε λνκηθή ηεο κνξθή -Πφηε ζπζηάζεθε θαη αλ ππνβιήζεθε δήισζε έλαξμεο δξαζηεξηφηεηαο -Αλ έγηλαλ ζπλαιιαγέο πξηλ απφ ηελ έλαξμε -Αλ ρξεζηκνπνηεί ηνλ Α.Φ.Μ. πνπ ρνξεγήζεθε θαηά ηελ έλαξμε (κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί δηαθνξεηηθφ ή λα ρξεζηκνπνηεί πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ) -Αλ ην θαηαζηαηηθφ θαηαηέζεθε θαη δεκνζηεχζεθε φπσο πξνβιέπεηαη -Αλ έιεμε ν ρξφλνο δηάξθεηαο, αλ έγηλε εθπξφζεζκε αλαλέσζε, αληηκεηψπηζε θεξδψλ ηεο πεξηφδνπ κεηαμχ ηνπ ρξφλνπ ιήμεο θαη ηνπ ρξφλνπ αλαλέσζεο. -Αλ ε εηαηξία είλαη κεηαμχ ζπδχγσλ -Αλ ε αηνκηθή επηρείξεζε είλαη εμαξηεκέλε απφ ην ζχδπγν -Αλ ε επηρείξεζε πξνέξρεηαη απφ κεηαηξνπή, απνξξφθεζε, ζπγρψλεπζε, θηι. (ειέγρεηαη ζηελ πεξίπησζε απηή κήπσο ππάξρνπλ ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. ηνπ Ν. 1642/86 (πεληαεηήο δηαθαλνληζκφο θφξνπ παγίσλ ζηνηρείσλ), ηνπ Ν. 2238/94 (αλαπφζβεζηε αμία παγίσλ), Ν. 1892/90 (πεξί απνζεκάησλ θαη επελδχζεσλ) Έδξα- επαγγεικαηηθέο εγθαηαζηάζεηο Γηαπηζηψλεηαη απφ ην θαηαζηαηηθφ θαη ηελ δήισζε έλαξμήο επηηεδεχκαηνο ν ηφπνο ηεο έδξαο, θαη αλαδεηνχληαη απφ ηα ζηνηρεία ηεο ππεξεζίαο άιινη επαγγεικαηηθνί ρψξνη, ππνθαηαζηήκαηα, απνζήθεο, θηι. Καζψο θαη ηπρφλ κεηαβνιέο πνπ επήιζαλ ζηελ έδξα ή ζε θάπνην ππνθαηάζηεκα, ζε θάπνηα απνζήθε, θηι. ιεο απηέο νη δηαπηζηψζεηο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. ζρεηηθά κε ην πνηα βηβιία πξέπεη λα ηεξνχλ θαη ζε πνην ρψξν

44 ε θάζε πεξίπησζε ειέγρεηαη ν ηξφπνο δηαθίλεζεο ησλ αγαζψλ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ επαγγεικαηηθψλ ρψξσλ φπσο πξνβιέπεηαη απφ ηνλ Κ.Β θνπφο-αληηθείκελν εξγαζηψλ Ζ επηρείξεζε ζα πξέπεη λα έρεη σο αληηθείκελν εξγαζηψλ απνθιεηζηηθά απηφ ην νπνίν έρεη δεισζεί κε ηελ δήισζε έλαξμεο ηεο εηαηξίαο ή κεηαγελέζηεξεο δήισζεο κεηαβνιήο, γηαηί ππάξρεη πεξίπησζε λα αζθείηαη θαη άιιε δξαζηεξηφηεηα πνπ δελ έρεη δεισζεί. Οη δηαπηζηψζεηο απηέο παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ ηφζν απφ πιεπξάο Φ.Π.Α. (δηαθνξεηηθφο ζπληειεζηήο Φ.Π.Α.), φζν θαη απφ πιεπξάο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη θνξνινγηθψλ θηλήηξσλ (δηαθνξεηηθφο Μ..Κ.Κ. επί ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία Α θαη Β θαηεγνξίαο θαη επί εμσινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ, θνξνινγηθά θίλεηξα εκπνξηθψλ ή βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ, θηι.) Κεθάιαην, Μέηνρνη, Δηαίξνη, Μεηνρέο, Δηαηξηθά Μεξίδηα ηηο επηρεηξήζεηο κε εηαηξηθή κνξθή εμεηάδεηαη, ν ηξφπνο ζχλζεζεο ηνπ εηαηξηθνχ ή κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαη ησλ ηπρφλ κεηαβνιψλ πνπ επήιζαλ ζηελ ζπλέρεηα, είηε κε ζπκθσλία ησλ κειψλ (ΟΔ, ΔΔ), είηε κε απνθάζεηο ηεο γεληθήο ζπλέιεπζεο ησλ εηαίξσλ ή κεηφρσλ (ΔΠΔ, ΑΔ), είηε κε βάζε δηάηαμε λφκνπ ζηηο πεξηπηψζεηο ππεξαμίαο ιφγσ αλαπξνζαξκνγήο ηεο αμίαο ησλ παγίσλ. Ο έιεγρνο απηφο γίλεηαη θάζε θνξά ζε ζπλάξηεζε κε απηά πνπ ηζρχνπλ γηα ηνλ θφξν ζπγθέληξσζεο θεθαιαίνπ (άξζ Ν. 1676/86). Με απηφ ηνλ έιεγρν πξέπεη λα δηαπηζησζεί αλ νη κεηνρέο είλαη αλψλπκεο ή νλνκαζηηθέο, αλ είλαη εηζεγκέλεο ή φρη ζην Υξεκαηηζηήξην Αμηψλ Αζελψλ (Υ.Α.Α.), ζε πνηα πξφζσπα αλήθνπλ ηα εηαηξηθά κεξίδηα, αλ έγηλαλ κεηαβηβάζεηο κεηνρψλ ή εηαηξηθψλ κεξηδίσλ, αλ ε κεηαβίβαζε έγηλε ζχκθσλα κε ηνλ λφκν θαη αλ πξνέθπςε θαη θαηαβιήζεθε θφξνο ππεξαμίαο θαηά ηα πξνβιεπφκελα, αλ κεηαβηβάζηεθε κέξνο, θιάδνο ή ην ζχλνιν ηεο επηρείξεζεο θαη έγηλε εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ (άξζ. 13 Ν. 2238/94)

45 Γηνηθεηηθφ πκβνχιην-γηαρεηξηζηέο-δθπξνζψπεζε Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ειέγρνπ πξέπεη λα δηαπηζησζεί πνηα είλαη ηα κέιε ηεο εηαηξίαο, ηνπ Γ.., ν Νφκηκνο Δθπξφζσπνο, ν Γηαρεηξηζηήο, ν Γηεπζχλσλ χκβνπινο, ν Πξφεδξνο ηνπ Γ.. θαη γεληθά ην θπζηθφ πξφζσπν πνπ είλαη εμνπζηνδνηεκέλν απφ ηελ εηαηξία γηα λα ηελ εθπξνζσπεί. ε πεξηπηψζεηο φπνπ νη επηρεηξήζεηο είλαη θιεηζηέο ή βξίζθνληαη ζε αδξάλεηα ή ζην ζηάδην ηεο εθθαζάξηζεο ή ηεο πηψρεπζεο, θηι, ππάξρεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηαηί ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο πξέπεη λα βξεζνχλ θαηά ηελ Φνξνινγηθή Γηθνλνκία Ν.4125/1960, νη λφκν ππφρξενη γηα λα παξαιάβνπλ δηάθνξα έγγξαθα, πξνζθιήζεηο, θχιια, θηι, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνχλ ζέκαηα αθπξφηεηαο ησλ επηδφζεσλ ή βεβαίσζεο θφξσλ ζε κε ππφρξενπο θηι Μεηαθνξηθά Μέζα Οη επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηνπο ζθνπνχο ηνπο ρξεζηκνπνηνχλ δηάθνξα κεηαθνξηθά κέζα (θνξηεγά, επηβαηηθά, κηθηήο ρξήζεο, θηι) δηθήο ηνπο ηδηνθηεζίαο ή κηζζσκέλα απφ ηξίηνπο κε ή ρσξίο ρξεκαηνδνηηθή κίζζσζε (Leasing). Με ηνλ έιεγρν πξέπεη λα δηαπηζησζεί αλ θαη πφζα απηνθίλεηα ηεο θάζε θαηεγνξίαο ρξεζηκνπνηεί ε επηρείξεζε, αλ νη δαπάλεο θαηαρσξνχληαη ζηνπο νηθείνπο ινγαξηαζκνχο θαη αλ θαηά ηελ ππνβνιή ηεο δήισζεο γίλεηαη θνξνινγηθή αλακφξθσζε γηα ηα κε εθπηπηφκελα πνζά, δεδνκέλνπ φηη νη δαπάλεο επηζθεπήο, ζπληήξεζεο, θίλεζεο, θηι, επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ, εθπίπηνπλ θαηά πνζνζηά ηα νπνία πξνβιέπνληαη θάζε θνξά απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζ. 31 Ν.2238/ πκκεηνρέο Τπάξρεη πεξίπησζε ε ειεγρφκελε επηρείξεζε άκεζα ή έκκεζα λα ζπκκεηέρεη ζηε δηνίθεζε, ηνλ έιεγρν ή ζην θεθάιαην άιισλ επηρεηξήζεσλ. ηελ πεξίπησζε απηή εξεπλάηαη ε ζρέζε ηεο κε ηηο άιιεο επηρεηξήζεηο (ζπγαηξηθή, κεηξηθή, απιή ζπκκεηνρή, θηι). Πνιχπινθα πξαθηηθά πξνβιήκαηα δεκηνπξγνχληαη ιφγσ ηνπ ζχγρξνλνπ ηξφπνπ νξγάλσζεο ησλ επηρεηξήζεσλ, ηεο πξνφδνπ ηεο ινγηζηηθήο επηζηήκεο θαη ηεο εμέιημεο ησλ Ζ/Τ, ηα νπνία πξέπεη λα αληηκεησπηζζνχλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ειέγρνπ. Σα πξνβιήκαηα απηά έρνπλ λα θάλνπλ κε ζέκαηα φπσο: Οη ππεξηηκνινγήζεηο θαη ππνηηκνινγήζεηο ησλ ζπλαιιαγψλ κεηαμχ ηνπο Ζ ηπρφλ άηππε δαλεηνδφηεζε ηεο κηαο απφ ηελ άιιε κέζα απφ αιιειφρξενπο ινγαξηαζκνχο

46 Ζ κεηαηφπηζε δαπαλψλ απφ ηελ κία ζηελ άιιε κε ζθνπφ ηελ απνθπγή ή κείσζε θφξσλ Ζ πιεξσκή κεγάισλ πξνθαηαβνιψλ πνπ δελ δηθαηνινγνχληαη απφ ηηο κεηαμχ ηνπο εκπνξηθέο ζρέζεηο Δπίζθεςε ζηηο εγθαηαζηάζεηο Κξίλεηε απαξαίηεηε ζε θάζε πεξίπησζε ε επίζθεςε ηνπ ειεγθηή ζηηο επαγγεικαηηθέο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο. Καηά ηελ επίζθεςή ηνπ απηή ν ειεγθηήο δηελεξγεί φιεο εθείλεο ηηο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο θαη ζπιιέγεη ηηο πιεξνθνξίεο, πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα λα δηακνξθψζεη ζαθή εηθφλα γηα ην αληηθείκελν εξγαζηψλ, ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία, ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο θαη ηελ δπλακηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο. Με ηελ επίζθεςε απηή ηνπ ειεγθηή ζα πξνθχςνπλ ζηνηρεία πνπ ζα βνεζήζνπλ γηα ηελ νξζή εθηίκεζε ηεο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζε, φπσο: Σελ αθξηβή ζέζε ηεο επηρείξεζεο, θεληξηθνχ, εξγνζηαζίνπ, εξγνηαμίνπ, ππνθαηαζηεκάησλ, απνζεθψλ, γξαθείσλ, θηι. Καηακέηξεζε πάγηνπ, κεραλνινγηθνχ θαη ινηπνχ εμνπιηζκνχ, γηα λα εμαθξηβσζεί αλ αληαπνθξίλεηαη ζηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ ηεο επηρείξεζεο (κεηξψν παγίσλαπνγξαθή)θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηαηί ζε αληίζεηε πεξίπησζε ηίζεηαη ζέκα κεξηθήο ή νιηθήο απφξξηςεο ησλ απνζβέζεσλ θαζψο θαη ηνπ δηθαηψκαηνο έθπησζεο ή κε ηνπ Φ.Π.Α. (πεληαεηήο δηαθαλνληζκφο) Καηακέηξεζε απαζρνινχκελνπ πξνζσπηθνχ, γηα λα δηαπηζησζεί αλ είλαη απηφ πνπ θαηαγξάθεηαη ζηηο νηθείεο κηζζνδνηηθέο θαηαζηάζεηο, γηαηί ππάξρεη ην ελδερφκελν λα κελ απαζρνιείηαη πξνζσπηθφ θαη ε επηρείξεζε λα επηβαξχλεηαη κε δαπάλεο κηζζνδνζίαο ηνπ, νπφηε ηίζεηαη ζέκα κε αλαγλψξηζεο ησλ δαπαλψλ απηψλ. Σξφπνο παξαγσγήο, αλ ε παξαγσγηθή δηαδηθαζία πξαγκαηνπνηείηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο ή αλαηίζεηαη ζε ηξίηνπο κε ηελ κέζνδν ηνπ θαζφλ θαη αλ ηεξνχληαη ηα πξνβιεπφκελα απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. (θίλεζε Βηβιίνπ Απνζήθεο, Βηβιίν παξαγσγήο-θνζηνινγίνπ, Βηβιίν ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ, θηι) Σφπνο απνζήθεπζεο, ε απνζήθεπζε ησλ εκπνξεπκάησλ είηε εληφο είηε εθηφο ηεο επηρείξεζεο ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β..(θίλεζε Βηβιίνπ Απνζήθεο, Γειηία Απνζηνιήο, θηι) Σφπνο θαη ηξφπνο εζσηεξηθήο θαη εμσηεξηθήο δηαθίλεζεο [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

47 7.4 Σαθηηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ πνπ δελ ηεξνχλ βηβιία Κ.Β.. ηελ θαηεγνξία ησλ απαιιαζζφκελσλ επηρεηξήζεσλ εληάζζνληαη νη επηηεδεπκαηίεο, θπζηθά πξφζσπα, πνπ πξαγκαηνπνίεζαλ θαηά ηελ πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν αθαζάξηζηα έζνδα (δηαηάμεηο άξζ. 2 παξ. 5 Κ.Β..), σο εμήο ΠΗΝΑΚΑ Αλψηαηα φξηα αθαζάξηζησλ εζφδσλ γηα απαιιαγή απφ ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ Υρονική Ανώηαηα όρια ακ. Εζόδων Ανη. Εργαζιών 7.336,76 Από Πώιεζε Αγαζώλ 2.934,70 Από Παξνρή Υπεξεζηώλ 7.336,76 Από Μηθηή Επηρείξεζε (ππό πξνϋπνζέζεηο) Από Πώιεζε Αγαζώλ Από Παξνρή Υπεξεζηώλ Από Μηθηή Επηρείξεζε (ππό πξνϋπνζέζεηο) Από Πώιεζε Αγαζώλ Από Παξνρή Υπεξεζηώλ Από Μηθηή Επηρείξεζε (ππό πξνϋπνζέζεηο) Σα ποζά ασηά παραμένοσν αμεηάβληηα για ηις τρήζεις 2004, 2005 και 2006 Σα αθαζάξηζηα έζνδα πξνθεηκέλνπ λα θξηζεί ε απαιιαγή ιακβάλνληαη φπσο δηακνξθψλνληαη θαηά ηελ πξνεγνχκελε ρξήζε. π.ρ. Μηα επηρείξεζε πψιεζεο αγαζψλ πνπ είρε θαηά ηελ ρξήζε 2002 αθαζάξηζηα έζνδα επξψ δελ είρε απαιιαγή θαηά ηελ ρξήζε 2003, επεηδή ππεξέβε ην φξην ησλ επξψ. Δλψ, αλ είρε θαηά ηελ ρξήζε 2003 αθαζάξηζηα έζνδα επξψ, απαιιάζζεηαη θαη γηα ηελ ρξήζε 2004 γηαηί ην φξην απαιιαγήο είλαη επξψ. Τπάξρνπλ νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο δελ ηζρχνπλ νη απαιιαγέο, φπσο: -Γηα ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο -Γηα επηηεδεπκαηίεο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ αθαζάξηζηα έζνδα απφ ρνλδξηθέο πσιήζεηο θαηά πνζνζηφ ηνπιάρηζηνλ 60% ή εμαγσγέο, αλεμάξηεηα απφ πνζνζηφ. -Γηα φζνπο ππνρξενχληαη ζηελ ηήξεζε πξφζζεησλ βηβιίσλ ηνπ άξζ. 10 παξ. 5 ηνπ Κ.Β

48 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ ειέγρνπ Ο έιεγρνο ζηηο επηρεηξήζεηο έρεη ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Α) Έιεγρνο λφκηκεο ή κε απαιιαγήο ηηο επηρεηξήζεηο απηέο ν έιεγρνο γίλεηαη σο εμήο: Καηαξρήλ δηαπηζηψλεηαη αλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα έρνπλ ππεξβεί ην εθάζηνηε φξην απαιιαγήο απφ ηελ ηήξεζε βηβιίσλ. Δπηδηψθεηαη ε εμεχξεζε ηνπ ζπληειεζηή κηθηνχ θέξδνπο επί ησλ αγνξψλ, πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί αλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηα νπνία πξαγκαηνπνηεί ε επηρείξεζε είλαη ρακειφηεξα απφ ην απαιιαζζφκελν φξην ηεο ηήξεζεο βηβιίσλ. Παξάδεηγκα: Πεξηνδεχνλ έκπνξνο πθαζκάησλ έρεη πξαγκαηνπνηήζεη θαηά ηα έηε 2001 έσο 2006 αγνξέο εκπνξεπκάησλ, σο εμήο: Τν έηνο 2001 Τν έηνο 2002 Τν έηνο 2003 Τν έηνο 2004 Τν έηνο 2005 Τν έηνο ,05 επξώ επξώ επξώ επξώ επξώ επξώ Απφ ηελ επαιήζεπζε ηνπ κηθηνχ θέξδνπο ζε κεξηθά βαζηθά θέξδε πξνθχπηεη φηη ν ζπληειεζηήο κηθηνχ θέξδνπο επί ησλ αγνξψλ είλαη πελήληα ηνηο εθαηφ (50%). Δπνκέλσο, νη πσιήζεηο αλήιζαλ θαηά έηνο ζηα αθφινπζα πνζά: 2001: 1.500*1.50%= δξρ. 2002: 3.200*1,50%=4.800 επξψ 2003: 5.200*1,50%=7,800 επξψ 2004: 5.600*1,50%=8.400 επξψ 2005: 6.500*1,50%=9.750 επξψ 2006: 6.000*1,50%=9.000 επξψ χκθσλα κε ηα αθαζάξηζηα έζνδα πνπ πξνθχπηνπλ ε επηρείξεζε λφκηκα δελ ηήξεζε βηβιία γηα ηηο ρξήζεηο 2001, 2002, 2003, 2004 θαη 2005, ελψ απφ έπξεπε λα ηεξήζεη βηβιία, επεηδή ηα αθαζάξηζηα έζνδα (9.750 επξψ) θαηά ην

49 πξνεγνχκελν έηνο, 2005, μεπέξαζαλ ην φξην ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ πνπ είλαη επξψ. ηελ πεξίπησζε απηή ηνπ παξαδείγκαηνο εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο ηνπ πξνζδηνξηζκνχ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ θαη θαζαξψλ θεξδψλ, πνπ ηζρχνπλ γηα ηα βηβιία Α θαηεγνξίαο κε φιεο ηηο ζπλέπεηεο γηα ηελ επηβνιή ησλ ζρεηηθψλ θπξψζεσλ, δειαδή εμσινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ, πξνζαχμεζε ηνπ ζπληειεζηή θαζαξνχ θέξδνπο ιφγσ κε ηήξεζεο βηβιίσλ (δηαηάμεηο άξζ. 32 παξ. 1 θαη 2 ηνπ Ν. 2238/1994). ε πεξίπησζε πνπ πξνβιέπεηαη απαιιαγή, αιιά ππάξρεη ππνρξέσζε έθδνζεο δηαθφξσλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ή ηήξεζεο εηδηθψλ βηβιίσλ, ηα νπνία φκσο δελ ηεξήζεθαλ, ηφηε ζα επηβάιινληαη νη θπξψζεηο ηνπ Κ.Β.. γηα ηηο παξαιείςεηο απηέο. Β) Έιεγρνο ησλ δηθαηνινγεηηθψλ ησλ αγνξψλ θηι. Πξνβιέπεηαη ν έιεγρνο ησλ ηηκνινγίσλ αγνξψλ θαη ησλ δηθαηνινγεηηθψλ ησλ δαπαλψλ, θαζψο θαη ηεο νξζήο κεηαθνξάο ηνπο ζηα ζπκπιεξσκαηηθά ζηνηρεία ηεο δήισζεο. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ] Σαθηηθφο Έιεγρνο Βηβιίσλ Α θαηεγνξίαο Κ.Β.. Ζ πην απιή κνξθή θνξνινγηθνχ βηβιίνπ είλαη ην Βηβιίν Αγνξψλ, εμσινγηζηηθφ, θαη αλεπαξθέο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο. Αθξηβψο γηα ηνλ ιφγν απηφ ν έιεγρνο παξνπζηάδεη νξηζκέλεο ηδηαηηεξφηεηεο θαη δπζθνιίεο ζε ζρέζε κε ηα ινγηζηηθά βηβιία. Γνπιεηά ηνπ ειεγθηή είλαη λα πξνζδηνξίζεη ηελ θνξνινγεηέα χιε θαη λα ηεθκεξηψζεη ην πφξηζκά ηνπ βαζηδφκελνο ζε ιηγφηεξεο πιεξνθνξίεο. Τπάξρεη κηα ινγηθή ζεηξά κε ηελ νπνία παξαηίζεληαη παξαθάησ νη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ρσξίο φκσο απηφ λα ζεκαίλεη φηη πξέπεη λα δηελεξγείηαη ε θάζε ελέξγεηα κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο πξνεγνχκελεο. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα θαηαζηξψλεη θάπνην πιάλν εξγαζίαο, πξηλ αθφκα επηζθεθζεί ηελ επηρείξεζε, κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ νπνίνπ ζα θηλεζεί θαη ην νπνίν ζα πξέπεη λα κπνξεί λα πξνζαξκφδεηαη ζηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα θαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ή ηηο δηαπηζηψζεηο ηνπ ειέγρνπ. Οη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο πνπ ζα επηιεγνχλ ζην ηέινο θαζψο θαη ε δηαδηθαζία, ζα εμαξηεζνχλ απφ ην είδνο ηεο επηρείξεζεο, ηνλ ηξφπν θαη ηφπν ιεηηνπξγίαο ηεο, ηα νηθνλνκηθά ηεο κεγέζε θαη ηελ δηαθνξνπνίεζε απηψλ απφ ρξήζε ζε ρξήζε θαη ζα θαηαγξαθνχλ ζην <<πξόγξακκα ειέγρνπ>> ην νπνίν ζα ζπληαρζεί κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θαθέινπ θαη ηελ κειέηε ηνπο

50 Σν πξφγξακκα ειέγρνπ, κε ην νπνίν πξνζδηνξίδνληαη νη ελδεδεηγκέλεο θαηά πεξίπησζε ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ηα ρξνληθά δηαζηήκαηα, ηα πνζνηηθά κεγέζε, ηα είδε ησλ εκπνξεπκάησλ, θηι, ζηνηρεία εθφζνλ θξίλεηαη απαξαίηεην, πέξα απφ εθείλα πνπ θάζε θνξά πξνβιέπνληαη απφ ηνλ λφκν θαη ηηο ππνπξγηθέο απνθάζεηο, θαηαξηίδεηαη απφ ηνλ Διεγθηή θαη απφ ηνλ Δπφπηε Σφπνο ειέγρνπ Ο έιεγρνο πξαγκαηνπνηείηαη ζηελ επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ηνπ ππφρξενπ, κπνξεί φκσο λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη ζηα γξαθεία ηεο Γ.Ο.Τ. αλεμάξηεηα απφ ην αλ ππάξρεη δπζρέξεηα δηελέξγεηαο ή φρη ηνπ ειέγρνπ ζηνλ επαγγεικαηηθφ ηνπ ρψξν. ηελ πεξίπησζε απηή ν επηηεδεπκαηίαο θαιείηαη εγγξάθσο απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. λα πξνζθνκίζεη γηα ηνλ έιεγρν ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία ηνπ ζηα γξαθεία ηεο Γ.Ο.Τ. ηαλ ππάξρεη επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ζα πξέπεη ν ειεγθηήο λα ηελ επηζθέπηεηαη θαη εθηφο απφ ηελ δηελέξγεηα ηνπ πξνιεπηηθνχ ειέγρνπ ζα πξέπεη λα δηελεξγεί θαη φιεο εθείλεο ηηο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο θαη λα ζπιιέγεη ηηο πιεξνθνξίεο εθείλεο πνπ ηνπ είλαη απαξαίηεηεο έηζη ψζηε λα δηακνξθψζεη ζαθή εηθφλα γηα ην αληηθείκελν εξγαζηψλ, ηελ δπλακηθφηεηα θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, ε νπνία ζα ηνλ βνεζήζεη λα νινθιεξψζεη ηνλ έιεγρν θαη λα εθηηκήζεη ζσζηά ηα ζπκπεξάζκαηα ηνπ Σξφπνο ειέγρνπ-ελέξγεηεο Ο ειεγθηήο κε ηελ άθημε ηνπ ζηνλ επαγγεικαηηθφ ρψξν φπνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ν έιεγρνο αλαδεηά ηνλ επηηεδεπκαηία ή ηνλ ππεχζπλν γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο ηελ ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή, ζηνλ νπνίν δειψλεη ηελ ηδηφηεηά ηνπ, ηνπ γλσζηνπνηεί ηνλ ιφγν ηεο επίζθεςεο ηνπ ελψ ηαπηφρξνλα ηνπ επηδεηθλχεη ηελ ππεξεζηαθή ή αζηπλνκηθή ηνπ ηαπηφηεηα θαη ηνπ παξαδίδεη αληίηππν ηεο εληνιήο ειέγρνπ. Δίλαη απαξαίηεηε ε ζχληαμε ελεκεξσηηθήο επηζηνιήο ηνπ αξκφδηνπ πξντζηάκελνπ (Γ.Ο.Τ., Π.Δ.Κ, Δ.Θ.Δ.Κ.) πξνο ηνλ θνξνινγνχκελν, ζρεηηθά κε ηνλ έιεγρν πνπ πξφθεηηαη λα γίλεη. Ζ επηζηνιή απηή ζα πξέπεη λα παξαδνζεί ζηνλ θνξνινγνχκελν καδί κε ηελ εληνιή ειέγρνπ

51 Σν πεξηερφκελν ηεο επηζηνιήο απηήο αλαθέξεη ηελ εληνιή πνπ έρεη ν ππάιιεινο πνπ ηελ θαηέρεη γηα θνξνινγηθφ έιεγρν ζηελ ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε θαζψο θαη φηη ν επηηεδεπκαηίαο ζα παξαιάβεη αληίγξαθν ηεο εληνιήο απηήο. ην εζσηεξηθφ ηεο εληνιήο αλαθέξεηαη φηη ν έιεγρνο γίλεηαη ζχκθσλα κε ηνλ λφκν γηα ηελ εμεξεχλεζε ή ηελ επαιήζεπζε ηεο θνξνινγεηέαο χιεο θαη γηα ηελ δηαζθάιηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ Γεκνζίνπ. Αθφκε πεξηερφκελν ηεο εληνιήο απνηειεί φηη γίλεηαη γηα ηελ δίθαηε θαηαλνκή ησλ θνξνινγηθψλ βαξψλ ζηνπο θνξνινγνπκέλνπο, ηελ πξνζηαζία ησλ πγηψλ επηρεηξήζεσλ απφ ηνλ αζέκηην αληαγσληζκφ εθείλσλ πνπ θνξνδηαθεχγνπλ θαη γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ θνξνινγνπκέλσλ πάλσ ζε δηαηάμεηο, πνπ είηε αγλννχλ είηε εξκελεχνπλ κε εζθαικέλν ηξφπν. Γλσζηνπνηείηαη ζηνλ ππεχζπλν ηεο επηρείξεζεο φηη έρεη ππνρξέσζε απφ ηνλ λφκν λα δηεπθνιχλεη κε θάζε ηξφπν ην έξγν ηνπ ειεγθηή θαη ηνλ δηαβεβαηψλεη φηη ζα αληηκεησπηζζεί ε επηρείξεζε κε αληηθεηκεληθφηεηα, δηθαηνζχλε, ηζνλνκία θαη κε ζεβαζκφ απέλαληη ζηελ πξνζσπηθφηεηα θαη ηελ πεξηνπζία ηεο. Σέινο γίλεηαη γλσζηφ ζηνλ ππεχζπλν φηη γηα νπνηαδήπνηε πεξαηηέξσ δηεπθξίληζε ή γηα ηπρφλ παξαηεξήζεηο κπνξεί λα απεπζπλζεί ζηνλ ππνγξάθνληα ή ζηηο αξκφδηεο Τπεξεζίεο ηνπ Τπνπξγείνπ ρσξίο φκσο απηφ λα αλαβάιιεη ηελ δηεμαγσγή ηνπ ειέγρνπ. Ο ειεγθηήο θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ ειέγρνπ ζα πξέπεη λα είλαη επγεληθφο δηαθξηηηθφο, παξαηεξεηηθφο, κεζνδηθφο θαη απνθαζηζηηθφο έηζη ψζηε λα κπνξεί λα ζπλεξγαζηεί κε επθνιία κε ηνλ επηηεδεπκαηία θαη λα κελ πξνθαιεί ηελ αληίδξαζή ηνπ, λα κελ αθήλεη πεξηζψξηα παξεμεγήζεσλ. Ο έιεγρνο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί νπνηαδήπνηε εξγάζηκε ψξα ηεο επηρείξεζεο θαη δελ εμεηάδεηαη αλ ιεηηνπξγεί λφκηκα. Σα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία πνπ ρξεηάδεηαη ν ειεγθηήο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ειέγρνπ ζα πξέπεη λα επηδεηθλχνληαη ζε απηφλ θαηά ηηο ψξεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο αθφκα θαη αλ απνπζηάδνπλ ν επηηεδεπκαηίαο ή ν ππεχζπλνο κε ηελ ηήξεζή ηνπο ππάιιεινο. Ακέζσο επφκελν βήκα κεηά ηελ ζεψξεζε ησλ βηβιίσλ θαη ησλ ζηνηρείσλ είλαη ν ειεγθηήο λα πξνβεί ζε πξνιεπηηθφ έιεγρν. Μεηά ηελ νινθιήξσζε θαη απηνχ ηνπ βήκαηνο ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ελεκεξσζεί κέζα απφ ζπδήηεζε κε ηνλ ειεγρφκελν επηηεδεπκαηία γηα ην αληηθείκελν θαη ηνλ ηξφπν δηελέξγεηαο ησλ ζπλαιιαγψλ ηεο επηρείξεζεο δειαδή γηα ηελ επηρεηξεκαηηθή πξαθηηθή. Ζ ελεκέξσζε είλαη φπσο πξναλαθέξακε πξνθνξηθή, κέζσ ζπδήηεζεο, θαη είλαη απνιχησο απαξαίηεηε γηα ην έξγν ηνπ ειεγθηή ελψ παξάιιεια βνεζάεη ζηελ δεκηνπξγία θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο. Ζ ζπγθεθξηκέλε ελέξγεηα ζα κπνξνχζε λα

52 πξαγκαηνπνηεζεί ηαπηφρξνλα κε θάπνην απφ ηα πξνεγνχκελα ζηάδηα, είηε θαζψο ζεσξνχληαη ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία είηε θαηά ηελ δηελέξγεηα ηνπ πξνιεπηηθνχ ειέγρνπ. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα έρεη ζπλερψο θαηά λνπ ηα ζηνηρεία πνπ ηνλ ελδηαθέξνπλ θαη νθείιεη λα είλαη πξνεηνηκαζκέλνο θαη πξνζεθηηθφο έηζη ψζηε λα πεηχρεη ην επηδησθφκελν απνηέιεζκα, ρσξίο λα αθήλεη πεξηζψξηα γηα ηπρφλ παξαλνήζεηο. Ζ ζπδήηεζε ζα πξέπεη λα θπκαλζεί κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ ειεγθηηθνχ έξγνπ. Σέινο, ζα πξέπεη λα γίλεηαη έιεγρνο λφκηκεο ηήξεζεο Βηβιίνπ Αγνξψλ θαη αλ ε επηρείξεζε πιεξνί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ ηήξεζή ηνπ. Θα πξέπεη λα ειέγρεηαη ν ηξφπνο θαηαρψξεζεο ησλ αγνξψλ, ηφζν γηα ηηο αλάγθεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, φζν θαη ηηο αλάγθεο ηνπ Φ.Π.Α.. Δηδηθφηεξα: - Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα ειέγρεη κήπσο ν επηηεδεπκαηίαο θαηά ηελ πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν ππεξέβε ην πξνβιεπφκελν θάζε θνξά φξην αθαζάξηζησλ εζφδσλ γηα ηελ ηήξεζε Βηβιίνπ Αγνξψλ. - Σν πνζνζηφ κηθηνχ θέξδνπο δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξν απφ εθείλν πνπ πξνθχπηεη απφ ην θιάζκα, πνπ έρεη σο αξηζκεηή ην Μ..Κ.Κ. επί ησλ αγνξψλ θαη παξνλνκαζηή ην Μ..Κ.Κ. επί ησλ πσιήζεσλ. (εθφζνλ ππάξρνπλ ηέηνηνη ζπληειεζηέο ζηνπο νηθείνπο πίλαθεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ ή ησλ 3/5 ηνπ νξηδφκελνπ απφ ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ φπνπ θαζνξίδεηαη) - Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα επαιεζεχζεη ηε δεινχκελε δξαζηεξηφηεηα ή ζε πεξίπησζε πνπ δηαπηζηψζεη δηαθνξνπνίεζε λα ηε ραξαθηεξίζεη επαθξηβψο ηφζν γηα ηελ έληαμή ηεο ζηελ πξνζήθνπζα θαηεγνξία βηβιίσλ, φζν θαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο Σξφπνο θαηαρψξεζεο ησλ ζηνηρείσλ-ηήιεο βηβιίνπ Αλάιπζε ζηειψλ Οη βαζηθέο ζηήιεο ηνπ Βηβιίνπ Αγνξψλ θαζνξίδνληαη θαη αλαιχνληαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζ. 5 ηνπ Π.Γ. 186/92, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ηνπ Φ.Π.Α. Ζ αλάιπζε απηή γίλεηαη, είηε ζε ζηήιεο ηνπ βηβιίνπ, είηε ζε αζεψξεηεο θαηαζηάζεηο ην αξγφηεξν κέρξη ηε ιήμε ηεο πξνζεζκίαο ππνβνιήο ησλ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ θαηά πεξίπησζε. Γηα ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο ε αμία ησλ αγνξψλ αλαιχεηαη ζε θαηεγνξίεο θαηά κνλαδηθφ ζπληειεζηή θαζαξνχ θέξδνπο (Μ..Κ.Κ.), ελψ γηα ην Φ.Π.Α. ε αλάιπζε αθνξά ζηελ αμία ησλ αγνξψλ θαη ησλ ιεθζεηζψλ ππεξεζηψλ, ηελ αμία επηζηξνθψλ θαη εθπηψζεσλ, ησλ εμφδσλ

53 πγθεθξηκέλα γηα ηηο αλάγθεο ηνπ Φ.Π.Α. αλαιχνληαη : - Ζ αμία ησλ αγνξψλ αγαζψλ (εκπνξεπκάησλ, α θαη β πιψλ) θαη ησλ ιεθζεηζψλ ππεξεζηψλ θαηά ζπληειεζηή θφξνπ ή απαιιαγή απφ ην θφξν. - Ζ αμία ησλ επηζηξνθψλ θαη εθπηψζεσλ, επίζεο θαηά ζπληειεζηή θφξνπ ή απαιιαγή απφ ην θφξν. - Σα έμνδα ζε εθείλα πνπ παξέρνπλ δηθαίσκα έθπησζεο θαη ζε εθείλα πνπ δελ παξέρνπλ ηέηνην δηθαίσκα. Σεκείωζε: Γηα ηηο αγνξέο παγίσλ, νη νπνίεο θαηαρσξνχληαη ζε ηδηαίηεξε ζηήιε ή ρψξν, δελ απαηηείηαη παξαπέξα αλάιπζε. Ο ηξφπνο θαηαρψξεζεο θαη αλάιπζεο ησλ εγγξαθψλ ζα πξέπεη λα ειέγρεηαη κε ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη επηκέιεηα θαζφζνλ απφ απηφλ επεξεάδεηαη ην χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ πνπ πξνζδηνξίδνληαη κε βάζε ηηο αγνξέο, ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο (θέξδνο), νη θνξνινγεηέεο εθξνέο θαη ν θφξνο εηζξνψλ. Αλ δελ αθνινπζεί ν επηηεδεπκαηίαο ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζ. 5 ηνπ Π.Γ. 186/92 ηφηε ππάξρεη παξάβαζε πνπ επηζχξεη πξφζηηκν ζχκθσλα κε ηηο γεληθέο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β Αζξνίζεηο ζηειψλ-μεηαθνξά αζξνηζκάησλ Με ηελ κεραλνγξαθηθή ηήξεζε ησλ βηβιίσλ Α θαηεγνξίαο νη ζηήιεο αζξνίδνληαη απηφκαηα θαη ηα αζξνίζκαηα κεηαθέξνληαη απηφκαηα απφ ζειίδα ζε ζειίδα. πγθεθξηκέλα πξέπεη ην πξφγξακκα ηνπ Ζ/Τ λα εμαζθαιίδεη ηελ απηφκαηε άζξνηζε ησλ ζηειψλ θαη κεηαθνξά αζξνηζκάησλ απφ ζειίδα ζε ζειίδα. Αληίζεηα κε ηελ ρεηξφγξαθε ηήξεζε ησλ βηβιίσλ δελ πξνβιέπεηαη απηή ε ππνρξέσζε. ε θάζε πεξίπησζε πνπ νη αζξνίζεηο γίλνληαη ζε κεληαία ή ζε ηξηκεληαία βάζε, πξέπεη ζην ηέινο θάζε έηνπο λα γίλεηαη αλαθεθαιαίσζε ησλ επηκέξνπο αζξνηζκάησλ είηε ζην Βηβιίν Αγνξψλ είηε ζε αζεψξεηε θαηάζηαζε. Ο έιεγρνο ηεο αθξίβεηαο ησλ αζξνίζεσλ έρεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ηφζν γηα ηελ αθξίβεηα ησλ βηβιίσλ φζν θαη γηα ηελ έγθαηξε απφδνζε ηνπ Φ.Π.Α. Γελ πξέπεη λα δηαθεχγεη απφ ηελ πξνζνρή ηνπ ειεγθηή φηη αλ εκθαληζηνχλ αζξνηζηηθά ιάζε ελδερφκελα λα απνξξηθζεί ην βηβιίν σο αλαθξηβέο, ελψ ε κεηαθνξά αγνξψλ απφ ηξίκελν ζε ηξίκελν έρεη σο απνηέιεζκα ηνλ εηεξνρξνληζκφ ηεο θαηαβνιήο ηνπ Φ.Π.Α

54 Δκπξφζεζκε Καηαρψξεζε Ζ θαηαρψξεζε ζην Βηβιίν Αγνξψλ γίλεηαη ην αξγφηεξν κέζα ζε 15 κέξεο απφ ηε ιήςε ηνπ ζηνηρείνπ. Ζ εκεξνκελία ιήςεο ησλ Γειηίσλ Απνζηνιήο Σηκνινγίσλ Πψιεζεο δελ κπνξεί λα είλαη κεηαγελέζηεξε ηεο εκεξνκελίαο παξαιαβήο ησλ αγαζψλ αθνχ απηά είλαη ζπλνδεπηηθά ζηνηρεία. Δμαηξεηηθή είλαη ε πεξίπησζε φπνπ ηα αγαζά κεηά ηελ πψιεζε παξακέλνπλ πξνο θχιαμε ζηελ απνζήθε ηνπ πσιεηή θαη γηα ηελ δηαθίλεζε έρεη εθδνζεί άιιν Γειηίν Απνζηνιήο. Ζ εκεξνκελία ιήςεο ησλ ινηπψλ δηθαηνινγεηηθψλ ησλ εγγξαθψλ είλαη ε εκεξνκελία πνπ ηα δηθαηνινγεηηθά έξρνληαη ζηελ επηρείξεζε θαη είλαη ζέκα πξαγκαηηθφ. Ζ εθπξφζεζκε θαηαρψξεζε απνδεηθλχεηαη απφ ηελ θαηαρψξεζε άιισλ ζηνηρείσλ κε εκεξνκελία κεηαγελέζηεξε πάλσ απφ 15 εκέξεο ή ηελ εθάζηνηε νξηδφκελε πξνζεζκία πξνο απηφ. ηαλ έλα ζηνηρείν δελ έρεη θαηαρσξεζεί θαη ε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο έρεη ιήμεη, ζπληξέρεη ε πεξίπησζε ηεο απφθξπςεο θαη φρη ηεο κε θαηαρψξεζεο εληφο ηεο νξηδφκελεο πξνζεζκίαο. Γηαθνξεηηθή είλαη ε πεξίπησζε πνπ έλα θνξνινγηθφ ζηνηρείν θαηαρσξήζεθε ζε άιιε ρξήζε Αθξηβήο θαηαρψξεζε Μηα απφ ηηο πην ζπλεζηζκέλεο κεζφδνπο θνξνδηαθπγήο είλαη ζηα Βηβιία Αγνξψλ είλαη ε αθξηβήο θαηαρψξεζε ησλ δηθαηνινγεηηθψλ. Ζ θαηαρψξεζε γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα κελ είλαη επδηάθξηηε ε αλαθξίβεηα θαη ζπγρξφλσο λα κελ δίλεη ηελ εληχπσζε ηεο παξαδξνκήο. Οη πην ζπλεζηζκέλνη ηξφπνη θνξνδηαθπγήο είλαη: Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ αγνξψλ κε απνθνπή ελφο ςεθίνπ Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ αγνξψλ κε δηαθνξνπνηεκέλν ην ςεθίν πνπ δείρλεη ηηο δεθάδεο ή ηηο εθαηνληάδεο ρηιηάδεο Αλαγξαθή ηεο αμίαο αγνξψλ κε αλαξηζκεηηζκφ Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ αγνξψλ ζηηο δαπάλεο ή ηα πάγηα Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ Πηζησηηθψλ εκεησκάησλ δηαθνξνπνηεκέλε κε ηελ πξνζζήθε ή αιιαγή ςεθίνπ ή κε αλαξηζκεηηζκφ, έηζη ψζηε λα θαίλεηαη κεγαιχηεξε ηεο πξαγκαηηθήο Καηαρψξεζε δαπαλψλ ρσξίο δηθαίσκα έθπησζεο ζηε ζηήιε εθείλσλ κε δηθαίσκα έθπησζεο πκπιήξσζε πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ

55 Μφιηο νινθιεξσζνχλ νη παξαπάλσ ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, νη νπνίεο απνηεινχλ ηνλ ηππηθφ ινγηζηηθφ έιεγρν ησλ βηβιίσλ Α θαηεγνξίαο, γίλεηαη αλ θαηαζηεί αλαγθαίν, ε ζπκπιήξσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ πξνθεηκέλνπ λα πεξηιεθζνχλ λέεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο ε αλαγθαηφηεηα ησλ νπνίσλ πξνέθπςε απφ ηηο δηαπηζηψζεηο ζε απηφ ην ζηάδην. ην ζεκείν απηφ επαλαιακβάλεηαη γηα κηα αθφκε θνξά ε ππνρξέσζε αηηηνιφγεζεο ησλ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ πνπ πξνθξίζεθαλ θαη φηη δελ ππάξρεη ππνρξέσζε αηηηνιφγεζεο γηα ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο πνπ δελ έγηλαλ Διεγθηηθέο Δπαιεζεχζεηο επί ησλ ζηνηρείσλ α) Έιεγρνο πιαζηφηεηαο θαη εηθνληθφηεηαο ζνη ηεξνχλ Βηβιίν Αγνξψλ ζπκθέξνλ ηνπο είλαη λα εκθαλίδνπλ κεησκέλεο αγνξέο, δελ έρνπλ θαλέλα φθεινο απφ ηε ιήςε Σηκνινγίσλ γηα εηθνληθέο αγνξέο. Αληίζεηα ην φθεινο πνπ έρνπλ απφ ηα Πηζησηηθά Σηκνιφγηα απφ ηελ έθδνζε ησλ νπνίσλ εμππεξεηνχληαη, θαη νη εθδφηεο εθφζνλ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο ή ηξίηεο θαηεγνξίαο, αθνχ κε απηφ ηνλ ηξφπν κεηψλνπλ ηα αθαζάξηζηα έζνδά ηνπο. ηελ πεξίπησζε ζηελ νπνία ππάξρνπλ Πηζησηηθά Σηκνιφγηα ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ κεηαμχ επηρεηξήζεσλ απφ ηηο νπνίεο ε κία βξίζθεηαη ζηα φξηα ηεο αιιαγήο θαηεγνξίαο βηβιίσλ ελδέρεηαη λα απνζθνπνχλ ζηελ παξαβίαζε ηνπ θνξνινγηθνχ λφκνπ. ε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο πξέπεη λα ειέγρεηαη αλ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί νη ζπλαιιαγέο. Τπάξρεη θαη ε πεξίπησζε ζηελ νπνία εμαηηίαο ηνπ ηξφπνπ θνξνιφγεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ κπνξεί λα έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί εηθνληθέο πσιήζεηο πξνθεηκέλνπ λα εμππεξεηεζεί ν αγνξαζηήο. Ζ δηαπίζησζε γηα ηπρφλ εηθνληθέο πσιήζεηο γίλεηαη θαη ζε απηέο ηηο επηρεηξήζεηο αθξηβψο φπσο γίλεηαη ζηηο άιιεο επηρεηξήζεηο αιιά πξέπεη λα δίλεηαη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ηελ δπλαηφηεηα πξαγκαηνπνίεζεο ησλ πσιήζεσλ ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο. β) Ννκφηππε έθδνζε ησλ ηνηρείσλ ε απηήλ ηελ θάζε ειέγρεηαη αλ θαη θαηά πφζν είλαη λφκηκα ηα ζηνηρεία ηφζν ησλ πξνκεζεπηψλ φζν θαη ηνπ επηηεδεπκαηία ζηνλ νπνίν γίλεηαη ν έιεγρνο. πγθεθξηκέλα ειέγρεηαη: - Αλ ηα ζηνηρεία είλαη ζεσξεκέλα, ζε φπνηα απφ απηά απαηηείηαη ζεψξεζε - Αλ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θαξκπφλ - Αλ πεξηέρνπλ ηα ζηνηρεία πνπ νξίδεη ν λφκνο - Αλ θέξνπλ δηνξζψζεηο ή επαλεγγξαθέο

56 ε θάζε πεξίπησζε πνπ απνθαιχπηεηαη έθδνζε ζηνηρείσλ ε νπνία δελ είλαη ζχκθσλε κε φζα πξνβιέπεη ν λφκνο, απηφ ζα πξέπεη λα ιεηηνπξγεί σο εξέζηζκα γηα πεξαηηέξσ ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο γηαηί ππάξρεη πεξίπησζε λα ππνθξχπηνληαη θαη αλαθξίβεηεο ζηηο ζπλαιιαγέο πέξα απφ ηελ ηππηθή παξάβαζε πνπ θαλεξψζεθε. Γηα παξάδεηγκα αλ ζηα Γειηία Απνζηνιήο δελ αλαγξάθεηαη νινγξάθσο ε πνζφηεηα ζα πξέπεη λα ειεγρζεί ην ζηέιερνο ηνπ εθδφηε γηαηί ππάξρεη ε πεξίπησζε λα αλαγξάθεηαη δηαθνξεηηθή πνζφηεηα ζε απηφ. Σν ίδην ηζρχεη θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρνπ ηπρφλ δηνξζψζεηο ή επαλεγγξαθέο. γ) Γηαζηαχξσζε ζηνηρείσλ -χγθξηζε ησλ Γειηίσλ Απνζηνιήο αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίπησζε κε Σηκνιφγηα Πψιεζεο ή κε Πηζησηηθά Σηκνιφγηα. Ζ επαιήζεπζε απηή αθνξά ηφζν ηα ζηνηρεία ησ πξνκεζεπηψλ, φζν θαη ηα ζηνηρεία ηνπ επηηεδεπκαηία. Γηα παξάδεηγκα ε έθδνζε ελφο Πηζησηηθνχ Σηκνινγίνπ κπνξεί λα απνζθνπεί ζηελ αθχξσζε κηαο πψιεζεο, ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε ζχκθσλα κε φζα πξνβιέπεη ν λφκνο γηα ηνλ θφβν ηνπ ειέγρνπ θαηά ηελ δηαθίλεζε. -χγθξηζε ησλ Σηκνινγίσλ Πψιεζεο ησλ βαζηθψλ πξνκεζεπηψλ κε ηηο πγθεληξσηηθέο Καηαζηάζεηο Σηκνινγίσλ ηνπο γηα λα επαιεζεπηεί ην πιήζνο θαη ε αμία ηνπο. Βέβαηα ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν ειεγθηήο θξίλεη φηη ν έιεγρνο πξέπεη λα δηεπξπλζεί θαη ζε άιινπο πξνκεζεπηέο ζα πξνβαίλεη ζηηο αλαγθαίεο επαιεζεχζεηο. δ) Διέγρεηαη ε χπαξμε Σηκνινγίσλ Πψιεζεο Ζ ζπγθεθξηκέλε ειεγθηηθή επαιήζεπζε έρεη θξηζεί σο ε δπζθνιφηεξε θαη σο πξνο ηελ δηελέξγεηά ηεο θαη σο πξνο ηελ απφδεημε ησλ δηαπηζηψζεσλ ηεο. Ο ειεγθηήο αλάινγα κε ηελ ηθαλφηεηά ηνπ, ηελ εκπεηξία ηνπ, ηελ θαληαζία ηνπ, ηελ γλψζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θαθέινπ θαη ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, επηιέγεη ηα αγαζά πάλσ ζηα νπνία ζα δηελεξγεζεί ν έιεγρνο. ε νπνηαδήπνηε πεξίπησζε ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα επηδεηθλχεη ηελ απαξαίηεηε πξνζνρή θαη δελ ζα πξέπεη λα παξαζχξεηαη απφ ην ακάρεην ηεθκήξην ηεο εμάληιεζεο ησλ αγνξψλ, ην νπνίν ηζρχεη κφλν γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο ελψ ζε θακία πεξίπησζε δελ κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη θαη ζηε πξάμε ζπκβαίλεη ην ίδην. Γηα ηέηνηνπο είδνπο επαιεζεχζεηο ηα πξνζθνξφηεξα αγαζά είλαη ηα ζπκπιεξσκαηηθά θαη φζα έρνπλ εκεξνκελία ιήμεο ελψ παξάιιεια απνηεινχλ ην θχξην αληηθείκελν εκπνξίαο ή είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο

57 Γηα παξάδεηγκα, έλα παξαδνζηαθφ θαθελείν πνπ θαηά θαλφλα έρεη ζηαζεξή θαηαλάισζε, θαηά ηελ ίδηα επνρή, ζα πξέπεη λα εκθαλίδεη ζπρλή θαη ζε ζεκαληηθέο πνζφηεηεο παξαγγειία θαθέ θαη δάραξεο θαη ιηγφηεξεο πνζφηεηαο αλαςπθηηθά κε κηθξφηεξε ζπρλφηεηα παξαγγειίαο Έιεγρνο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο Σα θαζαξά θέξδε ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ λφκηκα Βηβιίν Αγνξψλ ή ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δελ έρνπλ ππνρξέσζε ηήξεζεο βηβιίσλ ιφγσ χςνπο αγνξψλ, πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά κε πνιιαπιαζηαζκφ ησλ αγνξψλ κε έλα Μ..Κ.Κ. Ζ εθαξκνγή απηνχ ηνπ ηξφπνπ πξνζδηνξηζκνχ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ εθαξκφδεηαη εθφζνλ ζπληξέρεη ε πξνυπφζεζε φηη ηα βηβιία θξίλνληαη αθξηβή ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ππάξρεη ππνρξέσζε ηήξεζεο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ λφκηκα δελ ηεξνχληαη βηβιία δελ ζπληξέρεη ιφγνο αλαθξίβεηαο. Οη αγνξέο θαηά Μ..Κ.Κ. είλαη εθείλεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα Βηβιία Αγνξψλ ή ηα Σηκνιφγηα αγνξάο θαηά πεξίπησζε. Τπάξρνπλ νξηζκέλεο ηδηνκνξθίεο θαηά ηνλ ππνινγηζκφ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ, νη εμήο: α) Καηά ην έηνο έλαξμεο θαη ην ακέζσο επφκελν, φηαλ νη κήλεο ιεηηνπξγίαο είλαη ιηγφηεξνη ησλ δψδεθα. ηελ πεξίπησζε απηή αμηνπνηνχληαη ηφζα δσδέθαηα ησλ αγνξψλ φζνη θαη νη κήλεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. β) Καηά ην πξψην έηνο πνπ ε επηρείξεζε ηήξεζε Βηβιίν Αγνξψλ ελψ ην πξνεγνχκελν είρε ηεξήζεη βηβιία δεχηεξεο ή ηξίηεο θαηεγνξίαο. ηηο αγνξέο ηηο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ πξνζζέηεηαη ε αμία ησλ απνζεκάησλ ηεο πξνεγνχκελεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ φπσο πξνέθπςε απηή απφ ηελ απνγξαθή ιήμεο πνπ είλαη θαηαρσξεκέλε ζην Βηβιίν απνγξαθψλ, ζε φζεο πεξηπηψζεηο ππάξρεη ηέηνηα ππνρξέσζε, ή ε αμία ησλ απνζεκάησλ πνπ απνδεδεηγκέλα ππήξραλ ζηηο 31/12. Παξάδεηγκα: Αηνκηθή επηρείξεζε εκπνξίαο ιεπθψλ εηδψλ θαηά ηελ ρξήζε 1996 ηήξεζε βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο θαη απφ λφκηκα ηήξεζε Βηβιίν Αγνξψλ. Έζησ φηη απφ ην Βηβιίν Απνγξαθψλ πξνθχπηεη αμία απνζεκάησλ ζηηο , δξρ. θαη νη αγνξέο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ αλέξρνληαη ζε δξρ

58 Σα θαζαξά θέξδε βάζεη ηνπ βηβιίνπ γηα ηελ ρξήζε 1997 πξνζδηνξίδνληαη σο εμήο: Απνζέκαηα ζηηο δξρ. Πιένλ αγνξέο εκπνξεπκάησλ έσο δξρ. Σύλνιν αγνξώλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό ηωλ θαζαξώλ θεξδώλ δξρ. Καζαξά θέξδε: *17%= δξρ. (Μ..Κ.Κ. : Κ.Α %) εκείσζε: Ζ επηρείξεζε απφ πξέπεη λα ηεξήζεη βηβιία αλψηεξεο θαηεγνξίαο θαζψο ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηεο ρξήζεο πνπ πξνζδηνξίδνληαη κε βάζε ηηο αγνξέο ππεξβαίλνπλ ην φξην ησλ δξρ. Με ηνλ ίδην ηξφπν πξνζδηνξίδνληαη ηα θαζαξά θέξδε επηρείξεζεο κε Βηβιίν Αγνξψλ ε νπνία θαηά ηελ πξνεγνχκελε ρξήζε είρε ηεξήζεη Βηβιίν Δζφδσλ- Δμφδσλ κε ηελ κφλε δηαθνξά, φηη ζε απηή ηελ πεξίπησζε αλ δελ ππήξρε ππνρξέσζε ζχληαμεο απνγξαθήο ηα απνζέκαηα είλαη εθείλα πνπ απνδεδεηγκέλα ππήξραλ ζηηο Απφ ηνλ ειεγθηή εμαξηάηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ζα απνδείμεη ηελ χπαξμε απνζεκάησλ θαη ζα πξνζδηνξίζεη ην χςνο ηνπο. Σν χςνο ησλ αγνξψλ ηνπ ηειεπηαίνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο ηεο πξνεγνχκελεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ ζε ζχγθξηζε κε ην χςνο ησλ δεισκέλσλ εζφδσλ ηνπ ίδηνπ δηαζηήκαηνο, αθνχ έρεη ιεθζεί ππφςε ην κηθηφ θέξδνο πνπ έρεη επηηεπρζεί, καο δίλεη επαξθή απφδεημε ηεο χπαξμεο απνζεκάησλ θαη ηθαλνπνηεηηθή έλδεημε ηνπ χςνπο ηνπο. γ) Όηαλ έρνπκε αιιαγή θαηεγνξίαο βηβιίσλ απφ ηελ πξψηε ζε ηξίηε. απηή ηελ πεξίπησζε ε αμία ησ απνζεκάησλ ζηηο φπσο πξνθχπηεη απφ ηελ απνγξαθή έλαξμεο αθαηξείηαη απφ ηελ αμία ησ αγνξψλ ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. Απηφ είλαη θαηαλνεηφ εθφζνλ απηή ζα ιεθζεί ππφςε ζηελ δηακφξθσζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο επφκελεο πεξηφδνπ. Παξάδεηγκα: Αηνκηθή επηρείξεζε εκπνξίαο νηθνδνκηθψλ πιηθψλ θαηά ηελ ρξήζε 1997 ηήξεζε λφκηκα Βηβιίν Αγνξψλ θαη απφ ηελ ηεξεί βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο

59 Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ πξαγκαηνπνίεζε αγνξέο εκπνξεπζίκσλ αμίαο δξρ. ηελ απνγξαθή έλαξμεο ( ) πνπ έρεη απνηππσζεί ζην Βηβιίν Απνγξαθψλ πεξηιακβάλνληαη εκπνξεχζηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία (νηθνδνκηθά πιηθά) αμίαο δξρ. Ο πξνζδηνξηζκφο ησλ θαζαξψλ θεξδψλ κε βάζε ην βηβιίν θαζαξψλ θεξδψλ ηεο ρξήζεο 1997 (νηθνλνκηθφ έηνο 1998) γίλεηαη σο εμήο: Αγνξέο εκπνξεχζηκσλ δξρ. Μείνλ απνζέκαηα ζηηο δξρ. Αμία αγνξώλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό θαζαξώλ θεξδώλ δξρ. Καζαξά θέξδε: *12%= δξρ. (Μ..Κ.Κ. Κ.Α %) Σεκείωζε: Ζ αμία ησλ απνζεκάησλ ζηηο ζα επεξεάζεη ην ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ηεο ρξήζεο 1998 ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο ινγηζηηθήο επηζηήκεο. Ζ ειεγθηηθή απηή επαιήζεπζε έρεη δχν (2) ζθέιε. Σν πξψην έρεη ζρέζε κε ηελ ζσζηή θαηαρψξεζε ησλ αγνξψλ ζην νηθείν βηβιίν θαη ηελ αλάιπζε απηψλ γηα ηηο αλάγθεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, ελψ ην δεχηεξν κε ηελ ζσζηή, αθξηβή κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ ζηε δήισζε θαη ηελ επηινγή ηνπ πξνβιεπφκελνπ ή ησλ πξνβιεπφκελσλ Μ..Κ.Κ. Δπίζεο ζην δεχηεξν ζθέινο εληάζζεηαη θαη ν έιεγρνο ηνπ πξνζδηνξηζκνχ ηνπ Διάρηζηνπ Καζαξνχ Δηζνδήκαηνο. Γειαδή: -Οξζή θαηαρψξεζε θαη αλάιπζε ησλ αγνξψλ. Απηή ε ειεγθηηθή επαιήζεπζε έρεη ήδε νινθιεξσζεί ζην ζηάδην απηφ ηεο ειεγθηηθήο δηαδηθαζίαο θαη απνηειεί κέξνο ηνπ ειέγρνπ ηεο θαηαρψξεζεο ησλ αγνξψλ. -Οξζή κεηαθνξά δεδνκέλσλ-πξνβιεπφκελνο Μ..Κ.Κ. Ζ νξζή κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ ηνπ βηβιίνπ θαη ε ρξήζε ηνπ πξνβιεπφκελνπ ή ησλ πξνβιεπφκελσλ Μ..Κ.Κ. δελ πξέπεη λα ζεσξνχληαη δεδνκέλα απφ ηνλ ειεγθηή θαη επνκέλσο δελ ζα πξέπεη λα ακειείηαη ε δηελέξγεηα ηνπο. Ηδηαίηεξα, ε επηινγή ηνπ Μ..Κ.Κ. είλαη ζέκα πνπ πνιχ ζπρλά πξνθαιεί ηξηβέο κεηαμχ ησλ θνξνινγνπκέλσλ θαη ηεο θνξνινγηθήο αξρήο

60 Δξγαζία ηνπ ειεγθηή είλαη λα εμεηάζεη ηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα θαη αθνχ πξνζδηνξίζεη ηηο θαηεγνξίεο ησλ αγνξψλ ειέγρεη ηνλ ή ηνπο Μ..Κ.Κ. πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζχκθσλα κε ηνπο πίλαθεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ. ηηο πεξηπηψζεηο πνπ νη επηηεδεπκαηίεο γηα ην ζχλνιν ή κέξνο ηνπ αληηθεηκέλνπ ησλ εξγαζηψλ ηνπο δελ πεξηιακβάλνληαη ζηνπο πίλαθεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ ζα εθαξκφδεηαη ν ζπληειεζηήο ελφο παξφκνηνπ ή ζπγγελνχο επαγγέικαηνο, δειαδή επάγγεικα ην νπνίν έρεη σο αληηθείκελν παξφκνηεο ή παξεκθεξείο εξγαζίεο θαη ιεηηνπξγεί θάησ απφ ηηο ίδηεο ζπλζήθεο. -Έιεγρνο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ πεξί ειάρηζηνπ πνζνχ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο (Δ.Π.Κ.Δ.) Ζ επαιήζεπζε απηή γίλεηαη αθελφο γηα ηελ δηαπίζησζε ππαγσγήο ή κε ηεο ζπγθεθξηκέλεο επηρείξεζεο ζηηο δηαηάμεηο ζρεηηθά κε ηνλ Δ.Π.Κ.Δ., θαη αθεηέξνπ ηεο αθξίβεηαο ησλ πξνζδηνξηζηηθψλ ζηνηρείσλ απηνχ. -Οη δηαηάμεηο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ειάρηζηνπ πνζνχ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο έρνπλ εθαξκνγή γηα ηα εηζνδήκαηα ηα νπνία απνθηψληαη απφ θαη κεηά. -Ζ ππαγσγή ή κε κηαο επηρείξεζεο κε βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. ζπλαξηάηαη κε: Σελ δξαζηεξηφηεηα πνπ αζθείηαη Σνλ πιεζπζκφ ηεο πφιεο ή ηνπ ρσξηνχ πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλε ε επηρείξεζε θαη ην ραξαθηεξηζκφ ή κε απηήο σο ηνπξηζηηθήο Σν χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ Σε κνξθή ηεο επηρείξεζεο Ζ δηαπίζησζε ηεο νξζφηεηαο ησλ πξνζδηνξηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ Δ.Π.Κ.Δ. αθνξά: Σν πληειεζηή Απφδνζεο πνπ ζπλαξηάηαη κε ηνλ Μ..Κ.Κ. ηελ πεξίπησζε χπαξμεο κεγάιεο πιήζνπο θαηεγνξηψλ αγαζψλ ιακβάλεηαη ππφςε ν Μ..Κ.Κ. ηεο θαηεγνξίαο κε ηηο πεξηζζφηεξεο αγνξέο. Σελ χπαξμε ππνθαηαζηήκαηνο γηα ηη νπνίν πξνβιέπεηαη ρσξηζηφο πξνζδηνξηζκφο Δ.Π.Κ.Δ. Σν πληειεζηή Δκπνξηθφηεηαο πνπ ζπλαξηάηαη κε ηνλ αληίζηνηρν πνπ εθαξκφδεηαη ζηελ Φ.Μ.Α. Ηδηαίηεξε πξνζνρή απαηηείηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε επηρείξεζε βξίζθεηαη ζηα φξηα αιιαγήο ηνπ.δ. Σε ζέζε ηεο επηρείξεζεο σο πξνο ηνλ φξνθν (ηζφγεην, ππφγεην, φξνθνο) Σν εκβαδφλ ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο

61 Ηδηαίηεξα γηα ηα δχν ηειεπηαία ζηνηρεία ε επαιήζεπζε πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζηα ζπκβφιαηα ή ηνπο πίλαθεο αλαινγηψλ ηεο νηθνδνκήο ή ηελ άδεηα ηεο Πνιενδνκίαο, θαηά πεξίπησζε ή ζε θάζε άιιν πξφζθνξν κέζν (Λνγαξηαζκνί Γ.Δ.Ζ. θιπ.), αιιά θαη ζηελ απηνςία επεηδή δελ κπνξεί λα απνθιεηζζεί ηπρφλ ππέξβαζε ή θαηαζηξαηήγεζε ηνπ λφκνπ. Γηα παξάδεηγκα, ε αλέγεξζε ρσξηζηνχ αθηλήηνπ κε ή ρσξίο άδεηα ζην ίδην νηθφπεδν ε επηθάλεηα ηνπ νπνίνπ δελ έρεη ππνινγηζζεί ζηελ επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε, ε επέθηαζε ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο κε δηπιαλφ ρψξν ν νπνίνο εκθαλίδεηαη θελφο, ε θαηαζθεπή παηαξηνχ, θηι. (Ηζρχεη γηα εηζνδήκαηα κέρξη 1998) [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] Δηζφδεκα απφ ηελ πψιεζε παγίσλ Ζ πξαγκαηνπνηεζείζα απηφκαηε ππεξηίκεζε ηνπ πάγηνπ θεθαιαίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ επηρείξεζε ζεσξείηαη εηζφδεκα απφ εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο. Σν πνζφ ηεο απηφκαηεο ππεξηίκεζεο θεθαιαίνπ ηεο επηρείξεζεο πξνζηίζεηαη ζην θαζαξφ θέξδνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηνλ εμσινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ. Ωο πάγην θεθάιαην ελλνείηαη θάζε πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ηεο επηρείξεζεο, ην νπνίν δελ πξννξίδεη γηα κεηαπψιεζε αιιά ην ρξεζηκνπνηεί σο νπζηαζηηθφ ή βνεζεηηθφ εξγαιείν γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ζθνπνχ ηεο θαη ηνπ νπνίνπ ε δηάξθεηα δσήο ππεξβαίλεη ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν. Σέηνηα πάγηα ζηνηρεία είλαη ηα κεραλήκαηα, ηα έπηπια θαη ζθεχε, ηα απηνθίλεηα θιπ. Σν θέξδνο (ππεξαμία), ην νπνίν πξνθχπηεη απφ ηελ πψιεζε ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ επηηεδεπκαηία κε βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο πξέπεη λα πξνζηίζεηαη ζηα θέξδε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θχξηα δξαζηεξηφηεηα κε ηελ εθαξκνγή Μ..Κ.Κ. Ο πξνζδηνξηζκφο ηεο σθέιεηαο (θέξδνπο) απφ ηελ ππεξηίκεζε ελφο παγίνπ ζηνηρείνπ πνπ πξνθχπηεη θαηά ηελ πψιεζε, γίλεηαη κε ηελ αθαίξεζε ηεο αλαπφζβεζηεο αμίαο απφ ηελ ηηκή πψιεζεο. Δπηηεδεπκαηίαο ν νπνίνο ηεξεί βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ζεσξείηαη φηη πξαγκαηνπνηεί απνζβέζεηο, θαζφζνλ θαηά ηνλ θαζνξηζκφ ησλ Μ..Κ.Κ. έρεη ιεθζεί ππφςε θαη απηή ε δαπάλε. Δπίζεο ζε θάζε πεξίπησζε πψιεζεο παγίνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ ν ειεγθηήο εξεπλά αλ ζπληξέρεη ιφγνο δηαθαλνληζκνχ

62 Παξάδεηγκα: 1) Δπηρείξεζε εκπνξίαο ςηιηθψλ (ιηαληθψο) ηεξεί Βηβιίν Αγνξψλ, ην νπνίν θξίλεηαη αθξηβέο, ηελ έπηπια αμίαο δξρ. ηα νπνία πψιεζε ηελ αληί δξρ. Καηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν ε επηρείξεζε πξαγκαηνπνίεζε αγνξέο εκπνξεπζίκσλ αγαζψλ δξρ. Απάληεζε: Σα ζπλνιηθά θαζαξά θέξδε ηεο επηρείξεζεο πξνζδηνξίδνληαη σο εμήο: -Καζαξφ θέξδνο απφ ηελ θχξηα δξαζηεξηφηεηα: *18%= δξρ. (Μ..Κ.Κ. :ΚΑΔ %) -Καζαξφ θέξδνο απφ ηελ πψιεζε ησλ επίπισλ (παγίνπ): Απνζβέζεηο: *15%*18/12= δξρ. (πλη/ζηήο απνζβέζεσλ: 15% Π.Γ. 88/73 Μήλεο ιεηηνπξγίαο :18) Αλαπφζβεζηε αμία: = δξρ. Καζαξφ θέξδνο : = δξρ. -πλνιηθά θαζαξά θέξδε: = δξρ. 2) ηελ ίδηα επηρείξεζε ην Βηβιίν Αγνξψλ θξίλεηαη απφ ηνλ έιεγρν αλαθξηβέο επεηδή δηαπηζηψζεθαλ αζξνηζηηθά ιάζε ζε κεγάιε έθηαζε θαη ν έιεγρνο πξνζδηφξηζε αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. Πξνζδηνξηζκφο ζπλνιηθψλ θαζαξψλ θεξδψλ: Απάληεζε: - Καζαξφ θέξδνο απφ ηελ θχξηα δξαζηεξηφηεηα: *22,5%= δξρ. - (Μ..Κ.Κ.: Κ.Α.Δ % πξνζαπμεκέλνο θαηά 50% ιφγσ αλαθξίβεηαο) - Καζαξφ θέξδνο απφ ηελ πψιεζε ηνπ πάγηνπ ζηνηρείνπ: δξρ. - πλνιηθφ θαζαξφ θέξδνο: = δξρ Κχξνο θαη απνδεηθηηθή δχλακε ηνπ Βηβιίνπ Αγνξψλ Σν Βηβιίν Αγνξψλ είλαη απφ ηελ θχζε ηνπ αλεπαξθέο νπφηε ν έιεγρνο ή ζα απνδερζεί ηα δεδνκέλα ηνπ ή ζα ην απνξξίςεη σο αλαθξηβέο. Ζ αλαθξίβεηα ηεο δήισζεο θαη ε αλαθξίβεηα ηνπ βηβιίνπ είλαη δχν δηαθνξεηηθέο έλλνηεο θαη δελ ζα πξέπεη λα ζπγρένληαη. ηελ πεξίπησζε φπνπ ηα δεδνκέλα δελ κεηαθέξζεθαλ ζσζηά, ελδέρεηαη ην βηβιίν λα είλαη αθξηβέο θαη ε δήισζε αλαθξηβήο. Σν αληίζεην ζπκβαίλεη ζηελ πεξίπησζε κφλν πνπ ηα θαζαξά θέξδε ηα νπνία πξνζδηνξίζηεθαλ απφ ηνλ έιεγρν απνκέλνπλ ηνπ Δ.Π.Κ.Δ. Γηα λα θξίλεη ν ειεγθηήο έλα Βηβιίν Αγνξψλ σο αλαθξηβέο ζα πξέπεη λα αηηηνινγήζεη πιήξσο θαη λα δηαηππψζεη πξνζεθηηθά ηελ άπνςε ηνπ έηζη ψζηε λα κελ αθήλεη πεξηζψξηα πξνζβνιήο ηεο

63 χκθσλα κε ηνλ Κ.Β.., φηαλ νη πξάμεηο ή νη παξαιείςεηο ηνπ επηηεδεπκαηία επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ή νθείινληαη ζε πξφζεζε ηνπ γηα απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο, ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία θξίλνληαη αλαθξηβή. Γειαδή δελ είλαη απφιπην ζε θάζε πεξίπησζε ηα νηθνλνκηθά κεγέζε επεξεάδνληαη ζεκαληηθά απφ ηηο πξάμεηο ή παξαιήςεηο αιιά αξθεί ε πξφζεζε ηνπ επηηεδεπκαηία λα απνθξχςεη θνξνινγεηέα χιε. Με ηνλ φξν πξφζεζε ελλννχκε ηελ ζπλεηδεηή θαη εζειεκέλε πξάμε ή παξάιεηςε ηνπ επηηεδεπκαηία λα απνθξχςεη θνξνινγεηέα χιε. Ο Πξντζηάκελνο ηεο ΓΟΤ θέξεη ην βάξνο ηεο απφδεημεο ηεο πξφζεζεο θαη θαη επέθηαζε ν ειεγθηήο αθνχ εμεηάζεη ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά θάησ απφ ηα νπνία έγηλαλ νη πξάμεηο ή νη παξαιείςεηο θαη εηδηθφηεξα αλ απηέο απέβιεπαλ κεζνδεπκέλα ή ζπλεηδεηά ζηε κε εθπιήξσζε ησλ θνξνινγηθψλ ηνπ ππνρξεψζεσλ. Με ηελ έλλνηα απηή ε ππνηξνπή κε ιήςεο θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο πξφζεζε. Αθφκε θαη κηα κεκνλσκέλε πξάμε κπνξεί λα θαλεξψλεη ηέηνηα πξφζεζε. παξάδεηγκα πξφζεζε θαλεξψλεη ε έθδνζε εηθνληθνχ Πηζησηηθνχ Σηκνινγίνπ. Παξάδεηγκα: Δπηηεδεπκαηίαο ςηιηθψλ εηδψλ κε ζπλνιηθέο αγνξέο δξρ. αγνξάδεη εκπνξεχζηκα αγαζά κε Σηκνιφγηα κηθξήο αμίαο ( ή δξρ.) ην αξρείν ηεο Γ.Ο.Τ. ππάξρνπλ δέθα (10) παξαβάζεηο γηα κε ιήςε Σηκνινγίσλ ζπλνιηθήο αμίαο δξρ., νη νπνίεο δηαπηζηψζεθαλ ζε δηαθνξεηηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο ή ν έιεγρνο δηαπηζηψλεη θάηη ηέηνην. Απάληεζε: ε απηή ηελ πεξίπησζε, αλ θαη ε αμία γηα ηελ νπνία δελ έιαβε Σηκνιφγηα κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη δελ επεξεάδεη ζεκαληηθά ηηο ζπλνιηθέο αγνξέο (πνζνζηφ 0,6 %) σζηφζν είλαη πξνθαλήο ε πξφζεζε ηνπ επηηεδεπκαηία λα απνθξχςεη θνξνινγεηέα χιε θαη θαηά ζπλέπεηα ην βηβιίν θαη ηα ζηνηρεία πξέπεη λα απνξξηθζνχλ σο αλαθξηβή Πξνζδηνξηζκφο θαζαξνχ εηζνδήκαηνο ζε αλαθξηβή βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ηελ πεξίπησζε φπνπ ν ειεγθηήο θξίλεη ην βηβιίν πνπ ηεξεί ν επηηεδεπκαηίαο σο αλαθξηβέο ηφηε θαιείηαη ν ίδηνο λα πξνζδηνξίζεη ηα θαζαξά θέξδε, ρσξίο λα δεζκεχεηαη απφ ηα δεδνκέλα ηνπ βηβιίνπ, αιιά ιακβάλνληαο ηα ππφςε ηνπ ζην βαζκφ πνπ λα ηνλ βνεζνχλ λα δηακνξθψζεη κηα ζαθή εηθφλα γηα ηελ έθηαζε ηεο ζπλαιιαθηηθήο ηνπ δξάζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. λα Γηα

64 Πξψην θαη ζεκαληηθφηεξν βήκα, είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηα νπνία ζα ιεθζνχλ ππφςε θαη σο εθξνέο ζην Φ.Π.Α. πλερίδνληαο κε βάζε ηα αθαζάξηζηα έζνδα πξνζδηνξίδεηαη ην θαζαξφ θέξδνο. ε αληίζεζε κε ηε πεξίπησζε πνπ δελ ακθηζβεηείηαη ην θχξνο ηνπ βηβιίνπ, πνπ ε βάζε πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θαζαξνχ θέξδνπο είλαη νη αγνξέο, φηαλ απηφ θξίλεηαη αλαθξηβέο ε βάζε πξνζδηνξηζκνχ είλαη ηα αθαζάξηζηα έζνδα. Εηδηθόηεξα: α) Πξνζδηνξηζκφο Αθαζάξηζησλ Δζφδσλ Σα αθαζάξηζηα έζνδα πξνζδηνξίδνληαη κε βάζε ηηο πιεξνθνξίεο θαη ηα ζηνηρεία πνπ δηαζέηεη ν Πξντζηάκελνο Γ.Ο.Τ. γηα ηελ έθηαζε ηεο ζπλαιιαθηηθήο δξάζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. ην βηβιίν αγνξψλ ιακβάλνληαη ππφςε θαη αμηνινγνχληαη φιεο νη πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ είηε απφ ην βηβιίν είηε απφ άιιεο πεγέο. Δίλαη δπλαηφλ αθφκε θαη απφ κηα δαπάλε ε νπνία έρεη θαηαρσξεζεί ζην βηβιίν ή πνπ πξνθχπηεη απφ άιια ζηνηρεία λα ζρεκαηηζζεί αληίιεςε γηα ηε ζπλαιιαθηηθή δξάζε ηεο επηρείξεζεο. Πξέπεη λα δίλεηε ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηηο αγνξέο πνπ ζα ιεθζνχλ ππφςε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ζηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρεη αιιαγή θαηεγνξίαο βηβιίσλ. ην πφξηζκα ειέγρνπ, ν ειεγθηήο δελ πξέπεη λα εθζέηεη απιά ηα ζηνηρεία ηα νπνία έρεη ζπιιέμεη πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξίζεη ην χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ, αιιά κε ζπλνπηηθφ θαη ζαθή ηξφπν πξέπεη λα εμεγεί κε πην ηξφπν νδεγήζεθε ζηελ άπνςε ηνπ, ε νπνία δελ πξέπεη λα απέρεη απφ ηα δεδνκέλα ηεο θνηλήο πείξαο. β) Πξνζδηνξηζκφο ησλ Καζαξψλ Κεξδψλ Έρνληαο ζαλ βάζε ηα αθαζάξηζηα έζνδα, ηα θαζαξά θέξδε πξνζδηνξίδνληαη κε ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνβιεπφκελνπ Μ..Κ.Κ. ή ησλ πξνβιεπφκελσλ Μ..Κ.Κ. Ο Μ..Κ.Κ. ή νη Μ..Κ.Κ. πξνζαπμάλνληαη θαηά 50% ή θαηά 100%,αλάινγα κε ηελ θάζε πεξίπησζε. γ) Έιεγρνο ηεθκεξίσλ Με ηελ δηαδηθαζία ηνπ ειέγρνπ ζα πξέπεη λα εληνπηζζνχλ φια ηα ζηνηρεία εθείλα ησλ δαπαλψλ ηα νπνία ζεσξνχληαη ηεθκήξην γηα ηνλ επηηεδεπκαηία αιιά θαη ησλ ηξίησλ νη νπνίνη ζπλαιιάζζνληαη κε ηελ επηρείξεζε

65 Σέηνηνπ είδνπο δαπάλεο είλαη εθείλεο πνπ γίλνληαη γηα ηελ αγνξά θηλεηψλ αγαζψλ κεγάιεο αμίαο, ηα νπνία δελ πεξηιακβάλνληαη ζην αληηθείκελν ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο ή ηα ηπρφλ δάλεηα πνπ ρνξεγνχληαη ή ιακβάλνληαη απφ ηελ επηρείξεζε. ηελ πεξίπησζε πεξηζζνηέξσλ αγαζψλ, ηα νπνία φκσο θαηά ηελ θνηλή πείξα θαη ηηο ζπλαιιαθηηθέο ζπλήζεηεο ζεσξείηαη φηη απνηεινχλ ζχλνιν, δελ ιακβάλεηαη ππφςε ε αμία ελφο εθάζηνπ αγαζνχ αιιά ηνπ ζπλφινπ. Σεθκήξην απνηειεί ε αγνξά παγίσλ αμίαο κεγαιχηεξεο ηνπ εθάζηνηε πξνβιεπφκελνπ νξίνπ σο θαη ηα έμνδα γηα ηε δηακφξθσζε ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο ή νξγάλσζεο ηεο επηρείξεζεο. Ζ αγνξά θνξηεγνχ απηνθηλήηνπ απφ επηηεδεπκαηία, γηα παξάδεηγκα, ν νπνίνο αζθεί αηνκηθή επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα απνηειεί ηεθκήξην. πσο επίζεο ην ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ αγνξά επίπισζεο ελφο παξαδνζηαθνχ θαθελείνπ ή γηα ηελ αγνξά ελφο κεραλήκαηνο απφ κηα κεηαπνηεηηθή επηρείξεζε. Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ε πξαγκαηνπνηεζείζα δαπάλε κπνξεί λα επηκεξηζζεί ζηνπο εηαίξνπο αλάινγα κε ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπο, φπσο ζηελ πεξίπησζε αγνξάο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ κε εκπνξεχζηκσλ(αγαζψλ γηα κεηαπψιεζε ή πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ). Ο ειεγθηήο πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξίζεη ην χςνο ηεο δαπάλεο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζα ζηελ ρξήζε ζα πξέπεη λα είλαη ηδηαίηεξα πξνζεθηηθφο ζηελ εμαθξίβσζε ηνπ ηξφπνπ πιεξσκήο, δειαδή εάλ πξφθεηηαη γηα αγνξά ηνηο κεηξεηνίο ή επί πηζηψζεη. ηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε αγνξά κε πίζησζε ή κε δάλεην, ηεθκαξηή δαπάλε ζεσξνχληαη ηα πνζά πνπ δίλνληαη σο δφζεηο ζηνλ πσιεηή ή γηα ηελ απνπιεξσκή ηνπ δαλείνπ Σαθηηθφο έιεγρνο Φ.Π.Α. επηρεηξήζεσλ κε βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο Τα αθαζάξηζηα έζνδα (εθξνέο) πξνζδηνξίδνληαη κε ηελ πξνζζήθε ηνπ κηθηνύ θέξδνπο ζην ζπλνιηθό θόζηνο ηωλ αγαζώλ, ρωξίο Φ.Π.Α., ηα νπνία αγνξάζζεθαλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θνξνινγηθήο πεξηφδνπ ή ησλ εηνίκσλ πξντφλησλ, ηα νπνία έρνπλ παξαρζεί απφ ηηο πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο πνπ αγνξάζζεθαλ κέζα ζηελ ίδηα πεξίνδν

66 Σν κηθηφ θέξδνο δελ κπνξεί ζε θακία πεξίπησζε λα είλαη κηθξφηεξν εθείλνπ πνπ πξνθχπηεη, εάλ νη αγνξέο πνιιαπιαζηαζζνχλ κε θιάζκα πνπ ζα έρεη σο αξηζκεηή ην κνλαδηθφ ζπληειεζηή θαζαξνχ θέξδνπο επί ησλ αγνξψλ θαη παξνλνκαζηή ην κνλαδηθφ ζπληειεζηή θαζαξνχ θέξδνπο επί ησλ πσιήζεσλ, εθφζνλ ππάξρνπλ ηέηνηνη ζπληειεζηέο ζηνπο νηθείνπο πίλαθεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ. Ο έιεγρνο ηνπ Φ.Π.Α. ζηα βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. δελ έρεη θακία δηαθνξά κε απφ ηνλ έιεγρν ηεο ίδηαο θνξνινγίαο ζηα βηβιία αλψηεξεο θαηεγνξίαο, κε εμαίξεζε ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο (εθξνψλ). ε πεξίπησζε πνπ επηηεδεπκαηίαο ζε κηα ρξήζε δελ ηήξεζε βηβιία σο απαιιαζζφκελνο θαη θαηά ζπλέπεηα δελ ππέβαιε δειψζεηο, γηα ηνλ νπνίν ν έιεγρνο Κ.Β.. θαη θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο έθξηλε φηη έπξεπε λα ηεξεί Βηβιίν Αγνξψλ, θαηαινγίδεηαη ν Φ.Π.Α. κε ηηο λφκηκεο πξνζαπμήζεηο γηα κε δήισζε Δλδεδεηγκέλεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο Φ.Π.Α. Βηβιίνπ Αγνξψλ α) Έιεγρνο ηνπ κηθηνχ θέξδνπο β) Έιεγρνο ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ησλ αγνξψλ, εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ ή ησλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ ζηελ πεξίπησζε κεηαπνηεηηθήο επηρείξεζεο. Ζ ειεγθηηθή απηή επαιήζεπζε δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζην ζχλνιν, αιιά επεθηείλεηαη θαη θαηά θαηεγνξία αγαζψλ, ζηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο θαηεγνξίεο αγαζψλ κε δηαθνξεηηθφ κηθηφ θέξδνο. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ππνινγίδεηαη κε ηηο ίδηεο αξρέο φπσο αθξηβψο θαη ζηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο, φπνπ θαη γίλεηαη εθηελήο αλαθνξά. Θα πξέπεη ν ειεγθηήο λα δίλεη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηηο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο έρνπκε έλαξμε εξγαζηψλ κέζα ζηελ ειεγρφκελε ρξήζε ή αιιαγή θαζεζηψηνο Φ.Π.Α. Έλαξμε εξγαζηψλ κέζα ζηελ ειεγρφκελε ρξήζε ε απηή ηελ πεξίπησζε ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο ηφζα δσδέθαηα ησλ αγνξψλ φζνη θαη νη κήλεο ιεηηνπξγίαο κέζα ζηε ρξήζε θαη ην ππφινηπν πξνζαπμάλεη ην θφζηνο ηεο πξψηεο πεξηφδνπ ηεο επφκελεο ρξήζεο. Ζ αληηκεηψπηζε απηή πξνυπνζέηεη φηη θαη ζηελ επφκελε πεξίνδν, ν επηηεδεπκαηίαο ζα εμαθνινπζήζεη λα ηεξεί βηβιίν πξψηεο θαηεγνξίαο

67 Αιιαγή θαζεζηψηνο Φ.Π.Α. Ζ αιιαγή θαζεζηψηνο Φ.Π.Α. ζπγρέεηαη κε ηελ θαηεγνξία ησλ ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ. Έηζη, αιιαγή θαζεζηψηνο έρνπκε φηαλ αιιάδεη ε θαηεγνξία ησλ ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ απφ ηελ πξψηε ζε αλψηεξε θαη αληίζηξνθα. Σν θφζηνο ησλ αγνξψλ ππνινγίδεηαη θαηά ηνλ ίδην ηξφπν κε ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο. Τνλίδεηαη όηη δελ κπνξεί λα γίλεη αιιαγή θαζεζηώηνο Φ.Π.Α. από ην θαλνληθό ζην εηδηθό ηωλ κηθξώλ επηρεηξήζεωλ, εάλ ε έληαμε ζην θαλνληθό θαζεζηώο έρεη γίλεη κεηά από δήιωζε ηνπ ίδηνπ ηνπ επηηεδεπκαηία, πξηλ ηελ παξέιεπζε πεληαεηίαο από ηελ ππνβνιή ηεο δήιωζεο κεηάηαμεο. σζηφηεξν είλαη ν έιεγρνο λα γίλεηαη θαηά ηελ θνξνινγηθή πεξίνδν γηαηί ππάξρεη ε πηζαλφηεηα λα γίλεη κεηαθχιεζε ηεο θνξνινγηθήο ππνρξέσζεο ζε επφκελε. Ζ επαιήζεπζε απηή έρεη ζρέζε θαη κε ηελ έγθαηξε θαηαρψξεζε ησλ Σηκνινγίσλ. Αθφκε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο ρξήζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ε θνξνινγεηέα χιε ζπκθσλεί κε ηελ εθθαζαξηζηηθή δήισζε είλαη δπλαηφλ λα ζπληξέρεη ιφγνο αλαθξίβεηαο ή κε δήισζεο ζηηο πεξηνδηθέο δειψζεηο. γ) Έιεγρνο εθαξκνγήο ηνπ νξζνχ ζπληειεζηή Φ.Π.Α. επί ησλ εθξνψλ. δ) Έιεγρνο γηα ηε δηαπίζησζε ηπρφλ έθπησζεο Φ.Π.Α. εηζξνψλ γηα ηηο νπνίεο δελ παξέρεηαη ηέηνην δηθαίσκα. ε) Έιεγρνο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ πνζνζηνχ έθπησζεο. ζη) Έιεγρνο δηελέξγεηαο δηαθαλνληζκνχ ηνπ Φ.Π.Α. ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ζε πεξίπησζε πψιεζεο ή παχζεο ρξεζηκνπνίεζεο ηνπο ζε θνξνινγεηέεο πξάμεηο. ηαλ απφ ηε αγνξά ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ έρεη πεξάζεη κηα πεληαεηία θαη έρεη πνπιεζεί, ειέγρεηαη αλ ε αμία πψιεζεο έρεη ζπκπεξηιεθζεί ζηηο θνξνινγεηέεο εθξνέο, ψζηε λα απνδνζεί θφξνο. δ) Έιεγρνο ηεο κείσζεο ηνπ θφζηνπο κε ηελ αμία αγαζψλ πνπ θαηαζηξάθεθαλ ή ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε θνξνινγεηέεο πξάμεηο κε δηθαίσκα έθπησζεο ή ράζεθαλ κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν ή θιάπεθαλ. Ζ κείσζε απηή ζα πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη θαη λα δηθαηνινγείηαη απφ ηδησηηθά ή δεκφζηα έγγξαθα. Ηδηαίηεξε πξνζνρή ζα πξέπεη λα δίλεηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρεη αλαπιήξσζε ησλ δεκηψλ απηψλ απφ νπνπδήπνηε

68 Έιεγρνο Λνηπψλ θνξνινγηψλ επηρεηξήζεσλ κε βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο Οη ινηπέο θνξνινγίεο ζηα βηβιία πξψηεο θαηεγνξίαο δε δηαθέξνπλ, φζνλ αθνξά ηνλ έιεγρν, απφ ηηο ίδηεο θνξνινγίεο ζηα βηβιία δεχηεξεο θαη ηξίηεο θαηεγνξίαο. Ζ πην πηζαλή λα ζπλαληεζεί είλαη απηή ηνπ Φ.Μ.Τ., ρσξίο λα απνθιείεηαη ε θνξνινγία ραξηνζήκνπ ή ε σθέιεηα απφ ηε κεηαβίβαζε ηεο επηρείξεζεο σο ζπλφινπ, ππνθαηαζηήκαηνο, πνζνζηψλ εηαηξείαο, θιπ. α) Έιεγρνο Φ.Μ.Τ. Γίλεηαη έιεγρνο: Γηα ηελ αθξηβή θαη εκπξφζεζκε ππνβνιή ησλ πξνζσξηλψλ θαη ηεο νξηζηηθήο δήισζεο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ παξαθξαηεζέληνο θφξνπ. Ζ επηρείξεζε πνιιέο θνξέο δελ εκθαλίδεη ζην ηεξνχκελν βηβιίν Αγνξψλ ηελ δαπάλε κηζζνδνζίαο, ε νπνία δελ απνηειεί πξνζδηνξηζηηθφ παξάγνληα ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο, πξνθεηκέλνπ λα απνθχγεη ηελ απφδνζε ηνπ νθεηιφκελνπ θφξνπ. β) Έιεγρνο Υαξηνζήκνπ Οη ζπλαιιαγέο δελ είλαη δπλαηφλ λα απαξηζκεζνχλ. Υαξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο είλαη ε κεηαβίβαζε κηαο επηρείξεζεο κε ηνλ αγνξαζηή λα αλαθέξεηαη σο γεληθφο δηάδνρνο θαη δελ νθείιεηαη Φ.Π.Α., ε ρνξήγεζε δαλείνπ ή ε ιήςε δαλείνπ γηα ηε ζπλαιιαθηηθή δξάζε ηεο επηρείξεζεο. Δμαηξεηηθή ζεσξείηαη ε πεξίπησζε κε ππαγσγήο ζε ραξηφζεκν δαλεηαθήο ζχκβαζεο κε πηζησηηθφ ίδξπκα. γ) Έιεγρνο γηα εηζφδεκα (σθέιεηα) άξζ.13ν 2238/94 Ηδηαίηεξν ειεγθηηθφ ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε πεξίπησζε απηή ζε επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ Βηβιίν Αγνξψλ, ιφγσ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο, νη νπνίεο κπνξεί λα είλαη ζνβαξέο κε ηελ έλλνηα ηνπ φγθνπ ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ηνπ πξαγκαηηθνχ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο. Καηά θχξην ιφγν ηέηνηεο επηρεηξήζεηο είλαη ηα πξαηήξηα θαπζίκσλ θαη θαηά δεχηεξν νη επηρεηξήζεηο πνπ εκπνξίαο ςηιηθψλ, ελψ δελ πξέπεη λα ππνηηκνχληαη ηα πεξίπηεξα πνπ βξίζθνληαη ζε πνιπζχρλαζηα ζεκεία θαη εκπνξεχνληαη κεγάιε πνηθηιία αγαζψλ. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

69 7.4.2 Σαθηηθφο έιεγρνο βηβιίσλ Β θαηεγνξίαο Σν βηβιίν Δζφδσλ Δμφδσλ παξνπζηάδεη ηεξάζηην θνξνινγηθφ ελδηαθέξνλ, δεδνκέλνπ φηη ηεξείηαη απφ ηελ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ επηηεδεπκαηηψλ (πνζνζηφ πάλσ απφ 80%), ζηνπο νπνίνπο πεξηιακβάλεηαη ζρεδφλ ην ζχλνιν ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ. Απφ ηνλ ηξφπν πξνζδηνξηζκνχ ησλ απνηειεζκάησλ ην βηβιίν απηφ ραξαθηεξίδεηαη άιινηε σο ινγηζηηθφ θαη άιινηε σο εμσινγηζηηθφ. ε θάζε πεξίπησζε νη πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνληαη απ απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηα δηθαηνινγεηηθά ησλ εγγξαθψλ θξίλνληαη επαξθείο γηα ηε δηελέξγεηα πιήζνπο ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ, ψζηε λα δηαπηζησζεί ε νξζή ή κε εθαξκνγή ησλ θνξνινγηθψλ δηαηάμεσλ θαη θαηά ζπλέπεηα ε εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ επηηεδεπκαηία πξνο ην δεκφζην. Ζ δπλαηφηεηα απηή είλαη πνιχ κεγαιχηεξε ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ηεξείηαη θαη Βηβιίν Απνγξαθψλ ή θάπνην απφ ηα πξφζζεηα βηβιία. Οη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, πνπ ηειηθά ζα επηιεγνχλ θαζψο θαη ε δηαδηθαζία, ζα εμαξηεζνχλ απφ ην είδνο ηεο επηρείξεζεο, ηνλ ηξφπν θαη ηφπν ιεηηνπξγίαο ηεο, ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ηε δηαθνξνπνίεζε απηψλ απφ ρξήζε ζε ρξήζε θαη ζα θαηαγξάθνπλ ζην <<πξφγξακκα ειέγρνπ>>, πνπ ζα ζπληαρζεί κε ηελ νινθιήξσζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θαθέινπ θαη ηε κειέηε απηψλ. Σν πξφγξακκα ειέγρνπ θαηαξηίδεηαη απφ ηνλ Διεγθηή θαη ηνλ Δπφπηε θαη κε απηφ πξνζδηνξίδνληαη νη ελδεδεηγκέλεο θαηά πεξίπησζε ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ηα ρξνληθά δηαζηήκαηα, ηα πνζνηηθά κεγέζε, ηα είδε ησλ εκπνξεπκάησλ θ.ι.π. ζηνηρεία, εθφζνλ θξίλεηαη απαξαίηεην, πέξαλ εθείλσλ πνπ θάζε θνξά πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Νφκν θαη ηηο Τπνπξγηθέο Απνθάζεηο Σφπνο ειέγρνπ ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ν έιεγρνο δηελεξγείηαη ζηελ επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ηνπ ππφρξενπ, κπνξεί φκσο λα γίλεη θαη ζηα γξαθεία ηεο ΓΟΤ αλεμάξηεηα απφ ην εάλ ππάξρεη ή φρη δπζρέξεηα ηνπ ειέγρνπ ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπ εγθαηάζηαζε. ηελ πεξίπησζε φπνπ ν έιεγρνο γίλεηαη ζηα γξαθεία ηεο ΓΟΤ, ν επηηεδεπκαηίαο θαιείηαη εγγξάθσο απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο ΓΟΤ λα πξνζθνκίζεη ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία ζηα γξαθεία ηεο ΓΟΤ

70 ε θάζε πεξίπησζε φπνπ ππάξρεη επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε θξίλεηαη αλαγθαζηηθή ε επίζθεςε ηνπ ειεγθηή θαηά ηελ νπνία εθηφο απφ πξνιεπηηθφ έιεγρν δηελεξγεί φιεο εθείλεο ηηο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο θαη ζπιιέγεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα λα δηακνξθψζεη ζαθή εηθφλα γηα ην αληηθείκελν εξγαζηψλ, ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο θαη ηελ δπλακηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο, ε νπνία ζα ηνλ βνεζήζεη γηα ηελ νξζή εθηίκεζε ησλ δηαπηζηψζεσλ θαη ηελ νινθιήξσζε ηνπ ειέγρνπ. Έλαο επηπιένλ ιφγνο ν νπνίνο θαζηζηά αλαγθαία ηελ επίζθεςε ηνπ ειεγθηή ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ επηηεδεπκαηία θαη ρξήδεη ηδηαίηεξεο αλαθνξάο, θαζ φηη είλαη ε εμαθξίβσζε ηεο χπαξμεο θαη ρξεζηκνπνίεζεο ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ηα νπνία θαίλνληαη ζηα βηβιία θαη επεξεάδνπλ ην ΦΠΑ θαη γηα ηηο επηρεηξήζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ επεξεάδνπλ θαη ην εηζφδεκα κέζσ ησλ απνζβέζεσλ ή ηεο ρξεζηκνπνίεζεο πάγηνπ εμνπιηζκνχ, ν νπνίνο δελ εκθαλίδεηαη ζηα βηβιία. Τπάξρεη ην ελδερφκελν κε ηελ επαιήζεπζε απηή λα επεξεάδεηαη ην θχξνο ησλ βηβιίσλ θαη ησλ ζηνηρείσλ Σξφπνο ειέγρνπ- Δλέξγεηεο Ο επφπηεο κε ηελ είζνδφ ηνπ ζηελ επαγγεικαηηθή ζηέγε ηνπ επηηεδεπκαηία αλαδεηά ησλ ίδην ή εάλ απνπζηάδεη απηφο, αλαδεηά ηνλ ππεχζπλν γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο ηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή, ζηνλ νπνίν γλσζηνπνηεί ηελ ηδηφηεηά ηνπ θαη ηνλ ζθνπφ ηεο επηζθέςεψο ηνπ. Σαπηφρξνλα επηδεηθλχεη ηελ ηαπηφηεηά ηνπ ( αζηπλνκηθή ή ππεξεζηαθή ) θαη παξαδίδεη αληίηππν ηεο εληνιήο ειέγρνπ θαη ηελ ελεκεξσηηθή επηζηνιή ηνπ πξντζηακέλνπ ηνπ. Ο ειεγθηήο νθείιεη λα είλαη θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ ειέγρνπ επγεληθφο, δηαθξηηηθφο θαη ζπγρξφλσο παξαηεξεηηθφο, κεζνδηθφο θαη απνθαζηζηηθφο, έηζη ψζηε λα κελ πξνθαιεί ηελ αληίδξαζε ηνπ επηηεδεπκαηία θαη λα κελ αθήλεη πεξηζψξηα παξεμεγήζεσλ. Ο έιεγρνο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί νπνηαδήπνηε εξγάζηκε ψξα γηα ηελ επηρείξεζε, ρσξίο λα εμεηάδεηαη αλ ιεηηνπξγεί λφκηκα. Σα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο ζα πξέπεη λα επηδεηθλχνληαη ζηνλ έιεγρν θαηά ηηο ψξεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, αθφκα θαη φηαλ απνπζηάδεη ν επηηεδεπκαηίαο ή ν ππεχζπλνο κε ηελ ηήξεζε ησλ βηβιίσλ ππάιιεινο

71 Ακέζσο κεηά ηελ ζεψξεζε ησλ βηβιίσλ θαη ησλ ζηνηρείσλ ν ειεγθηήο πξνβαίλεη ζε πξνιεπηηθφ έιεγρν. Ζ ελεκέξσζε ηνπ ειεγθηή, απφ ηνλ επηηεδεπκαηία, σο πξνο ην αληηθείκελν εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο είλαη απαξαίηεηε γηα ην έξγν ηνπ ειεγθηή θαη παξάιιεια ζπκβάιιεη ζηελ δηακφξθσζε θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο. Ο ειεγθηήο πξέπεη λα έρεη ζπλέρεηα ζην κπαιφ ηνπ ηα ζηνηρεία πνπ ηνλ ελδηαθέξνπλ. Δίλαη θαηαλνεηφ φηη ε ελεκέξσζε ζα γίλεη κε ηελ κνξθή ζπδήηεζεο γηαηί ε ππνβνιή θάπνηνπ πξνθαζνξηζκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ δελ ζεσξείηαη απνηειεζκαηηθή θαζ φζνλ ν ειεγρφκελνο επηηεδεπκαηίαο ζα πξνζέρεη ηηο απαληήζεηο πνπ ζα δίλεη θαη δελ ζα εθθξάδεηαη ειεχζεξα θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια πξνεηνηκαζκέλνο θαη πξνζεθηηθφο ψζηε λα πεηχρεη ην απνηέιεζκα πνπ επηδηψθεη ρσξίο λα αθήλεη πεξηζψξηα γηα νπνηαδήπνηε παξεμήγεζε. ε θακία πεξίπησζε ε ζπδήηεζε δελ ζα πξέπεη λα επεθηαζεί ζε ζέκαηα ηα νπνία δελ βνεζνχλ ζην έξγν ηνπ ειέγρνπ. Έιεγρνο λφκηκεο ηήξεζεο βηβιίνπ Δζφδσλ-Δμφδσλ. Ζ ειεγθηηθή απηή επαιήζεπζε έρεη δχν ζθέιε. Σν πξψην αλαθέξεηαη ζηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο επηρείξεζεο λα ηεξεί βηβιίν Δζφδσλ Δμφδσλ ζηηο ειεγρφκελεο ρξήζεηο θαη έρεη άκεζε ζρέζε κε ηελ απνδνρή ηνπ σο αθξηβνχο, ην δεχηεξν ζθέινο αλαθέξεηαη ζηνλ ηξφπν θαηαρψξεζεο ησλ αγνξψλ, δαπαλψλ θαη εζφδσλ, ηφζν γηα ηηο αλάγθεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, φζν θαη ηηο αλάγθεο ηνπ Φ.Π.Α. Σπγθεθξηκέλα: Έιεγρνο ζεψξεζεο : Σν βηβιίν πξέπεη λα έρεη ζεσξεζεί απφ ηελ αξκφδηα ΓΟΤ πξηλ απφ θάζε θαηαρψξεζε. Ζ πξάμε πνπ αλαγξάθεηαη ζηελ ηειεπηαία ζειίδα πξέπεη λα έρεη θαηαρσξεζεί ζην νηθείν αξρείν ηνπ ηκήκαηνο Κ.Β.. ηεο Γ.Ο.Τ. Γηα ηελ έγθαηξε ζεψξεζε ηνπ βηβιίνπ ζπγθξίλεηαη ε εκεξνκελία ζεψξεζεο κε ηελ εκεξνκελία ιήςεο ησλ πξψησλ θαηαρσξεκέλσλ δηθαηνινγεηηθψλ. ε θακία πεξίπησζε ε δηαθνξά δελ κπνξεί λα είλαη κεγαιχηεξε ηεο εθάζηνηε πξνβιεπφκελεο γηα ηελ θαηαρψξεζε ή ηελ εθηχπσζε πξνζεζκίαο. Με ηήξεζε ησλ βηβιίσλ Κ.Β.. γηα κέξνο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ ζπλεπάγεηαη κε κε ηήξεζε γηα νιφθιεξε ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν, ελψ ε λφκηκε ζεψξεζε θαζηζηά ην βηβιίν απηφ πιαζηφ. κνηα ε κε ζεψξεζε αληηκεησπίδεηαη σο κε ηήξεζε θαη ην βηβιίν αληηκεησπίδεηαη σο <<αλεπίζεκν>>

72 Ύςνο Αθαζφξηζησλ Δζφδσλ Πξνεγνχκελεο Πεξηφδνπ: ε θάζε πεξίπησζε ν ειεγθηήο πξέπεη λα εξεπλά κήπσο ν επηηεδεπκαηίαο θαηά ηελ πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν ππεξέβε ην πξνβιεπφκελν θάζε θνξά φξην αθαζάξηζησλ εζφδσλ γηα ηελ ηήξεζε Βηβιίνπ Δζφδσλ-Δμφδσλ. Σε κηα επηρείξεζε έζνδν είλαη ε αγνξαζηηθή δύλακε, εθθξαζκέλε ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο, ηελ νπνία απνθηά άκεζα ή έκκεζα θαηά ηελ άζθεζε ηεο νηθνλνκηθήο ηεο δξαζηεξηόηεηαο. Πεγέο Δζφδσλ Οη πην βαζηθέο πεγέο εζφδσλ είλαη νη πην θάησ δξαζηεξηφηεηεο: - Πσιήζεηο εκπνξεπκάησλ, πξντφλησλ θ.ι.π. θαζψο θαη ππεξεζηψλ κε ηε κνξθή εζφδσλ απφ παξνρή ππεξεζηψλ. Πξφθεηηαη γηα ηνλ θχθιν εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο (ηδίξν). - Δπηρνξεγήζεηο ή επηδνηήζεηο πνπ ρνξεγνχληαη ζηελ επηρείξεζε γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ ηεο. - Δπελδχζεηο θαη πξνζσξηλέο ηνπνζεηήζεηο ησλ δηαζεζίκσλ θεθαιαίσλ, κε ηελ κνξθή εζφδσλ θεθαιαίσλ, φπσο ηφθνη νκνιφγσλ θαη - θαηαζέζεσλ, ελνίθηα αθηλήησλ, κεξίζκαηα θ.ι.π. θαζψο θαη πσιήζεηο ρξενγξάθσλ. Πξνυπνζέζεηο θαηαρψξεζεο εζφδσλ Πξνθεηκέλνπ έλα έζνδν λα θαηαρσξεζεί ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο πξέπεη λα εμεηάδεηαη, εάλ απηφ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί, είλαη βέβαην θαη ζε πεξίπησζε πνπ αλάγεηαη ζε πξνεγνχκελε ρξήζε, εάλ εθθαζαξίζζεθε θαη νξηζηηθνπνηήζεθε κέζα ζηε ρξήζε απηή ηήιεο βηβιίνπ-αλάιπζε ζηειψλ-σξφπνο θαηαρψξεζεο ησλ ζηνηρείσλ Οη βαζηθέο ζηήιεο ηνπ Βηβιίνπ Δζφδσλ Δμφδσλ θαη ε αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ πνπ θαηαρσξνχληαη ζε απηφ, νξίδνληαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζ.6 ηνπ Π.Γ.186/1992, θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε λα εμππεξεηνχληαη νη αλάγθεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ηνπ Φ.Π.Α

73 Ο ηξφπνο θαηαρψξεζεο θαη αλάιπζεο ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ έρεη ηεξάζηηα ζεκαζία γηα ηελ δηαπίζησζε ηεο εθπιήξσζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ επηηεδεπκαηία πξνο ην δεκφζην, θαζφζνλ αιιειεμαξηάηαη κε ηνλ ππνινγηζκφ θαη ηελ απφδνζε ηνπ Φ.Π.Α., ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ εηζνδήκαηνο είηε απηφο γίλεηαη ινγηζηηθά είηε εμσινγηζηηθά. χκθσλα κε ηνλ Κ.Β.. ε αλάιπζε ησλ εζφδσλ θαη ησλ δαπαλψλ είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ην ζρεκαηηζκφ εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο θαη γηα ηελ επηινγή ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ. Ελδεηθηηθά αλαθέξνληαη νξηζκέλεο από ηηο ζπλέπεηεο ηεο κε λόκηκεο θαηαρώξεζεο θαη αλάιπζεο ηωλ νηθνλνκηθώλ πξάμεωλ: α) Ζ θαηαρψξεζε εμφδσλ ρσξίο δηθαίσκα έθπησζεο β) Ζ θαηαρψξεζε δαπαλψλ, πνπ αθνξνχλ εθξνέο γ) Ζ κε θαηαρψξεζε εζφδσλ απφ παξνρή άιισλ ππεξεζηψλ δ) Ζ εκθάληζε αθαζάξηζησλ εζφδσλ απφ πσιήζεηο πξντφλησλ ή εκπνξεπκάησλ καδί κε ηα αθαζάξηζηα έζνδα απφ ηελ πψιεζε άιισλ αγαζψλ ε) Ζ εκθάληζε εζφδσλ απφ ηελ πψιεζε άιισλ αγαζψλ ή πξντφλησλ ζηε ζηήιε ή ηηο ζηήιεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ απαιιάζζνληαη απφ ηελ ηήξεζε Βηβιίνπ Απνγξαθψλ ησλ εκπνξεχζηκσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ζη) Ζ θαηαρψξεζε δαπάλεο αγνξάο πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ ζηηο δαπάλεο εηζνδήκαηνο δ) Ζ εκθάληζε δαπαλψλ ηνπ εκπνξηθνχ θιάδνπ σο θνηλψλ δαπαλψλ Αζξνίζεηο ζηειψλ - Μεηαθνξά αζξνηζκάησλ Καηά ηελ κεραλνγξαθηθή ηήξεζε ησλ βηβιίσλ δεχηεξεο θαηεγνξίαο νη ζηήιεο αζξνίδνληαη απηφκαηα θαη ηα αζξνίζκαηα κεηαθέξνληαη θαη απηά απηφκαηα απφ ζειίδα ζε ζειίδα. Σν πξφγξακκα ηνπ Ζ/Τ πξέπεη λα εμαζθαιίδεη ηελ απηφκαηε άζξνηζε ησλ ζηειψλ θαη ηελ κεηαθνξά ησλ αζξνηζκάησλ απφ ζειίδα ζε ζειίδα, ζε αληίζεζε κε ηελ ρεηξφγξαθε ηήξεζε ησλ βηβιίσλ ζηελ νπνία δελ πξνβιέπεηαη ηέηνηα ππνρξέσζε. ε θάζε πεξίπησζε φπνπ νη αζξνίζεηο γίλνληαη ζε κεληαία ή ζε δηκεληαία βάζε πξέπεη ζην ηέινο θάζε έηνπο λα γίλεηαη αλαθεθαιαίσζε ησλ επηκέξνπο αζξνηζκάησλ, είηε ζην βηβιίν Δζφδσλ Δμφδσλ, είηε ζε αζεψξεηε θαηάζηαζε γηα ηελ αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ

74 Ο έιεγρνο ηεο αθξίβεηαο ησ αζξνίζεσλ έρεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ηφζν γηα ηελ αθξίβεηα ησλ βηβιίσλ φζν θαη γηα ηελ έγθαηξε απφδνζε ηνπ Φ.Π.Α. Απφ ηελ πξνζνρή ηνπ ειεγθηή δελ ζα πξέπεη λα δηαθεχγεη φηη ε εκθάληζε αζξνηζηηθψλ ιαζψλ είλαη ελδερφκελν λα έρεη σο ζπλέπεηα ηελ απφξξηςε ησλ βηβιίσλ σο αλαθξηβή ελψ ε κεηαθνξά εζφδσλ απφ πεξίνδν ζε πεξίνδν έρεη σο απνηέιεζκα ηνλ εηεξνρξνληζκφ ηεο θαηαβνιήο ηνπ Φ.Π.Α. Σν ίδην απνηέιεζκα σο πξνο ηελ απφδνζε ηνπ Φ.Π.Α. έρεη θαη ν ζπλππνινγηζκφο ησλ δαπαλψλ ηνπ δηαζηήκαηνο απφ ηελ ιήμε κηαο θνξνινγηθήο πεξηφδνπ κέρξη ηελ εκεξνκελία ππνβνιήο ηεο πεξηνδηθήο δήισζεο ζηηο εηζξνέο ηεο πεξηφδνπ απηήο Δκπξφζεζκε ελεκέξσζε Καηαρψξεζε Ζ θαηαρψξεζε ζην βηβιίν Δζφδσλ Δμφδσλ γίλεηαη ην αξγφηεξν κέζα ζε 15 εκέξεο απφ ηελ έθδνζε ή ιήςε ηνπ ζηνηρείνπ αλάινγα ηελ θάζε πεξίπησζε. Ζ εκεξνκελία ιήςεο ησλ Γειηίσλ Απνζηνιήο- Σηκνινγίσλ Πψιεζεο δελ κπνξεί λα είλαη κεηαγελέζηεξε ηεο εκεξνκελίαο παξαιαβήο ησλ αγαζψλ αθνχ απηά είλαη ζηνηρεία ζπλνδεπηηθά. Δμαηξεηηθή είλαη ε πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ηα αγαζά κεηά ηελ πψιεζε παξακέλνπλ ζηελ απνζήθε ηνπ πσιεηή πξνο θχιαμε θαη γηα ηελ δηαθίλεζε έρεη εθδνζεί άιιν Γειηίν Απνζηνιήο. Ζ εκεξνκελία ιήςεο ησλ ινηπψλ δηθαηνινγεηηθψλ ησλ εγγξάθσλ είλαη ε εκεξνκελία πνπ ηα δηθαηνινγεηηθά πεξηέρνληαη ζηελ επηρείξεζε, ζέκα ην νπνίν εξεπλάηαη απφ ηνλ έιεγρν εθφζνλ ππάξρεη αδηθαηνιφγεηε απφθιηζε κεηαμχ ηεο εκεξνκελίαο έθδνζεο θαη ηεο εκεξνκελίαο ιήςεο. Ζ εθπξφζεζκε θαηαρψξεζε απνδεηθλχεηαη απφ ηελ θαηαρψξεζε άιισλ ζηνηρείσλ κε εκεξνκελία κεηαγελέζηεξε πάλσ απφ 15 εκέξεο ή ηελ εθάζηνηε νξηδφκελε πξνζεζκία πξνο απηφ. ηαλ έλα ζηνηρείν δελ έρεη θαηαρσξεζεί θαη ε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο έρεη ιήμεη, ζπληξέρεη ε πεξίπησζε ηεο απφθξπςεο θαη φρη ηεο κε θαηαρψξεζεο εληφο ηεο νξηδφκελεο πξνζεζκίαο

75 Αθξηβήο Καηαρψξεζε Ζ αλαθξηβήο θαηαρψξεζε ησλ δηθαηνινγεηηθψλ είλαη απφ ηηο πην ζπλεζηζκέλεο κεζφδνπο θνξνδηαθπγήο ζηα βηβιία θαη γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα κελ είλαη επδηάθξηηε ε αλαθξίβεηα θαη ζπγρξφλσο λα δίλεη ηελ εληχπσζε ηεο παξαδξνκήο. Σν γεγνλφο φηη ε βάζε πξνζδηνξηζκνχ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. θαη νη νπνίεο δελ παξέρνπλ ππεξεζίεο είλαη ηα αθαζάξηζηα έζνδα, δελ πξέπεη λα παξαζχξεη ηνλ ειεγθηή ψζηε λα πεξηνξίδεη ηε ζπγθεθξηκέλε ειεγθηηθή επαιήζεπζε ζην ζθέινο ησλ εζφδσλ. Αθφκε θαη ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο είλαη πηζαλφ λα παξαηεξεζεί αλαθξίβεηα ησλ εμφδσλ. Απηό κπνξεί λα ζπκβαίλεη πξνθεηκέλνπ: α) Να θαηαπαηεζνύλ νη δηαηάμεηο πνπ είλαη ζρεηηθέο κε ην Φ.Π.Α. θαη λα απνδίδεηαη έηζη κηθξόηεξν πνζό θόξνπ β) Να νξγαλσζεί ε εκθάληζε ηεο ζπλάθεηαο είηε ησλ ζπλνιηθώλ νηθνλνκηθώλ κεγεζώλ είηε ησλ επηκέξνπο, όπσο ε ζρέζε θόζηνπο εζόδσλ ελόο είδνπο ή ελόο θιάδνπ ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ε επηρείξεζε απνθξχπηεη έζνδα έρεη σο θίλεηξν λα εκθαλίζεη κεησκέλα έμνδα. Οη πην ζπλεζηζκέλνη ηξόπνη αλαθξηβνύο θαηαρώξεζεο είλαη νη παξαθάηω: α) Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ ζπλαιιαγψλ κε απνθνπή ή πξνζζήθε ελφο ςεθίνπ β) Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ ζπλαιιαγψλ κε δηαθνξνπνηεκέλν ην ςεθίν, ην νπνίν δείρλεη ηηο δεθάδεο ή ηηο εθαηνληάδεο ρηιηάδεο γ) Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ ζπλαιιαγψλ κε αλαξηζκεηηζκφ δ) Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ αγνξψλ ζηηο δαπάλεο ή ζηα πάγηα ε) Αλαγξαθή ηεο αμίαο ησλ Πηζησηηθψλ εκεησκάησλ δηαθνξνπνηεκέλε κε ηελ πξνζζήθε ή απνθνπή ή αιιαγή ςεθίνπ ή κε αλαξηζκεηηζκφ, έηζη ψζηε λα θαίλεηαη κεγαιχηεξε ή κηθξφηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο, ζε θάζε πεξίπησζε ζη) Καηαρψξεζε δαπαλψλ ρσξίο Φ.Π.Α. ζηε ζηήιε ησλ δαπαλψλ κε δηθαίσκα έθπησζεο θαη αλαγξαθή θφξνπ ζηε ζηήιε ηνπ Φ.Π.Α. δ) Καηαρψξεζε εζφδσλ απφ παξνρή ππεξεζηψλ ζε ζηήιε πνπ θαηαρσξνχληαη ηα έζνδα απφ πσιήζεηο αγαζψλ ή θαηαρψξεζε εζφδσλ απφ πσιήζεηο αγαζψλ ζε ζηήιε πνπ θαηαρσξνχληαη έζνδα απφ πσιήζεηο αγαζψλ κε ρακειφηεξν ζπληειεζηή Φ.Π.Α. ή Μ..Κ.Κ

76 ιεο νη παξαπάλσ ελέξγεηεο νδεγνχλ πνιιαπιψο ζε θνξνδηαθπγή θαη παξαπνηνχλ ηελ εηθφλα ηεο επηρείξεζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα: α) ηαλ ηα θαζαξά θέξδε πξνζδηνξίδνληαη ινγηζηηθά, ε αλαθξηβή θαηαρψξεζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ εμφδσλ κεηψλεη ηζφπνζα ηα θαζαξά θέξδε θαη απμάλεη φκνηα ηηο εηζξνέο κε ζπλέπεηα ηελ αλαινγηθή δηαθπγή ηνπ Φ.Π.Α. β) ηαλ ηα θαζαξά θέξδε πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά, ε αλαθξηβήο θαηαρψξεζε επηδξά ζην Φ.Π.Α. ελψ κπνξεί λα απνβιέπεη θαη ζηελ ηαθηνπνίεζε ηεο ζπλάθεηαο ησλ νηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ έηζη ψζηε λα απνθεπρζεί ε δηεμαγσγή ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ, ε νπνία ζα απνθάιππηε απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο γηα ηελ αθξηβή έθδνζε ησλ ζηνηρείσλ Σπκπιήξωζε πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ: Με ην ηέινο ησλ πην πάλσ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ, νη νπνίεο απνηεινχλ ηνλ ηππηθφ ινγηζηηθφ έιεγρν ησλ βηβιίσλ Β θαηεγνξίαο γίλεηαη, εθφζνλ απηφ είλαη αλαγθαίν, ε ζπκπιήξσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ πξνθεηκέλνπ λα πεξηιακβάλεη λέεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ε αλαγθαηφηεηα ησλ νπνίσλ παξνπζηάζηεθε απφ ηηο δηαπηζηψζεηο πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηελ δηάξθεηα απηνχ ηνπ ζηαδίνπ. ηηο πεξηπηψζεηο επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιία Β θαηεγνξίαο φπνπ ην απνηέιεζκα πξνζδηνξίδεηαη ινγηζηηθά, ε ζπκπιήξσζε γίλεηαη φπσο θαη ζηα βηβιία Γ θαηεγνξίαο κε ηελ νινθιήξσζε ηνπ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ. Θα πξέπεη λα ηνληζηεί ε ππνρξέσζε αηηηνιφγεζεο ησλ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ πνπ πξνθξίζεθαλ θαη φηη δελ ππάξρεη ππνρξέσζε αηηηνιφγεζεο γηα ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο πνπ δελ έγηλαλ Διεγθηηθέο Δπαιεζεχζεηο ησλ ζηνηρείσλ Έιεγρνο πιαζηφηεηαο θαη εηθνληθφηεηαο Ζ έξεπλα γηα ηελ χπαξμε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ πξέπεη λα δηελεξγείηαη ηφζν ζηα έμνδα φζν θαη ζηα έζνδα. απηφ ην ζεκείν θξίλεηαη ζθφπηκν λα πξνζδηνξίζνπκε ηηο έλλνηεο ηνπ πιαζηνχ θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ θαη ηνπ εηθνληθνχ θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ. Ωο πιαζηφ ζεσξείηαη θαη ην θνξνινγηθφ ζηνηρείν ην νπνίν έρεη δηαηξεζεί ή ζθξαγηζζεί κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν, ρσξίο λα έρεη θαηαρσξεζεί ζηα νηθεία βηβιία ηεο αξκφδηαο θνξνινγηθήο αξρήο θαη εθφζνλ ν ππφρξενο γλσξίδεη γηα ηελ κε θαηαρψξεζε θαη γηα ηελ ζεψξεζε ηνπ θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ

77 Αθφκε, σο πιαζηφ ζεσξείηαη ην θνξνινγηθφ ζηνηρείν φηαλ ην πεξηερφκελν θαη ηα ινηπά ζηνηρεία ηνπ πξσηφηππνπ ή ηνπ αληίηππνπ, είλαη δηαθνξεηηθά απφ απηά πνπ γλσζηνπνηνχληαη ζην βαζηθφ κέξνο ηνπ ζηνηρείνπ. Ωο εηθνληθφ θνξνινγηθφ ζηνηρείν ζεσξείηαη ην ζηνηρείν ην νπνίν εθδίδεηαη γηα αλχπαξθηε ζπλαιιαγή ζην ζχλνιφ ηεο ή γηα θάπνην κέξνο απηήο, ή γηα ζπλαιιαγή πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε απφ δηαθνξεηηθά πξφζσπα απφ απηά πνπ αλαγξάθνληαη ζην ζηνηρείν ή φηαλ ην έλα απφ απηά ηα πξφζσπα είλαη άγλσζην θνξνινγηθά πξφζσπν, κε ηελ έλλνηα φηη δελ έρεη δειψζεη ηελ έλαξμε ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ νχηε έρεη ζεσξήζεη ζηνηρεία ζηελ θαηά ηφπν αξκφδηα Γεκφζηα Οηθνλνκηθή Τπεξεζία. Δηθνληθφ είλαη επίζεο ην ζηνηρείν ην νπνίν θαίλεηαη λα έρεη εθδνζεί ή λα έρεη ιεθζεί απφ εηθνληθή εηαηξεία, θνηλνπξαμία, θνηλσλία ή άιιε νπνηαζδήπνηε κνξθήο επηρείξεζε ή απφ θπζηθφ πξφζσπν γηα ην νπνίν απνδεηθλχεηαη φηη είλαη ηειείσο ακέηνρν ζηε ζπγθεθξηκέλε ζπλαιιαγή, νπφηε ζηελ πεξίπησζε απηή ε ζρεηηθή δηνηθεηηθή θχξσζε θαη ε πνηληθή δίσμε αζθείηαη θαηά ηνπ πξαγκαηηθνχ ππεπζχλνπ, ν νπνίνο ππνθξχπηεηαη. Δηθνληθφ θνξνινγηθφ ζηνηρείν δελ ζεσξείηαη ην ζηνηρείν ην νπνίν εμέδσζε ή έιαβε: α) Ζ θνηλσλία θιεξνλφκσλ β) Ο θιεξνλφκνο γ) χδπγνο απνβηψζαληνο δ) Σέθλν απνβηψζαληνο ε) χδπγνο ζπληαμηνδνηεζέληνο ζπδχγνπ ζη) Σέθλν ζπληαμηνδνηεζέληνο γνλέα Τν ζηνηρείν ζα πξέπεη λα πεξηέρεη ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Να έρεη εθδνζεί ή ιεθζεί ζην φλνκα ηνπ επηηεδεπκαηία πνπ έρεη απνβηψζεη ή έρεη ζπληαμηνδνηεζεί, εθφζνλ αθνξά ζε πξαγκαηηθή ζπλαιιαγή θαη πξηλ απφ θάζε είδνπο θνξνινγηθφ έιεγρν, έρεη θαηαρσξεζεί ζηα βηβιία ηφζν απηνχ ν νπνίνο ιακβάλεη ην ζηνηρείν φζν θαη απηνχ πνπ παξαδίδεη ην ζηνηρείν, θαη επί πιένλ ε αμία απηνχ έρεη ζπκπεξηιεθζεί ζηηο νηθείεο δειψζεηο Φ.Π.Α. θαη θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θαη ηαπηφρξνλα έρεη γίλεη ε απφδνζε ησλ θφξσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην ζηνηρείν απηφ

78 Δάλ φκσο κεηά ηελ πάξνδν ηνπ εμακήλνπ απφ ην ρξφλν πνπ πξνέθπςε ε κεηαβνιή ζην θνξέα ηεο επηρείξεζεο, ζπλερίδεηαη ε έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ κε ηα πην πάλσ ραξαθηεξηζηηθά, ηφηε απηφ ζεσξείηαη γεληθή παξάβαζε θαη επηβάιιεηαη έλα εληαίν πξφζηηκν, αλεμάξηεηα απφ ην πιήζνο απηψλ, ιακβάλνληαο ζαλ βάζε ππνινγηζκνχ ην πνζφ ησλ δξρ. ή ησλ δξρ. ή ησλ δξρ. αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ησλ βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη θαη κε ζπληειεζηή βαξχηεηαο ηελ αξηζκεηηθή ηηκή έλα (1). ιεο νη παξαπάλσ δηαηάμεηο έρνπλ εθαξκνγή κεηά ηελ δεκνζίεπζε ηνπ λφκνπ ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. Ωο κεξηθψο εηθνληθή αμία ζεσξείηαη ε αμία εθείλε πνπ είηε είλαη θαηψηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο είηε είλαη αλψηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο. ηελ πεξίπησζε φπνπ ε αμία είλαη κηθξφηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο, ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία ζεσξνχληαη αλαθξηβή, ελψ ζηελ πεξίπησζε φπνπ ε αμία είλαη κεγαιχηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία ζεσξνχληαη σο εηθνληθά, αιιά κφλν θαηά ην κέξνο ηεο κεγαιχηεξεο αμίαο. Παξάδεηγκα: Δθδίδεηαη Σηκνιφγην Πψιεζεο Γειηίν Απνζηνιήο αμίαο επξψ (ρσξίο Φ.Π.Α.) ελψ ε πξαγκαηηθή αμία ηεο ζπλαιιαγήο είλαη 800 επξψ. Σν πξφζηηκν ηζνχηαη κε ην δηπιάζην ηεο κεξηθψο εηθνληθήο αμίαο, δειαδή = επξψ ή * 2 =2.400 επξψ. Ωο λφζεπζε, ζχκθσλα κε ηελ λνκηθή επηζηήκε, ζεσξείηαη ε εθ ησλ πζηέξσλ επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζε θάπνην ζηνηρείν, κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα αιινηψλεηαη ην λφεκα θαη ην πεξηερφκελν ηνπ ζηνηρείνπ απηνχ, κε ζθνπφ ηελ εμαπάηεζε. Παξάδεηγκα: ε έλα ρεηξφγξαθν θνξνινγηθφ ζηνηρείν κε αμία 100 επξψ πξνζηίζεηαη απφ απηφλ, ν νπνίνο ιακβάλεη ην ζηνηρείν, έλα κεδεληθφ θαη γίλεηαη επξψ, ελψ παξάιιεια δηνξζψλεηαη θαη ε αμία απηνχ νινγξάθσο

79 Οη βαζηθόηεξνη ζθνπνί έθδνζεο εηθνληθώλ ή πιαζηώλ ή λνζεπκέλωλ θνξνινγηθώλ ζηνηρείωλ: α) Ζ κείσζε ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ θαη ησλ θνξνινγεηέσλ εθξνψλ β) Ζ απνθπγή ζχληαμεο απνγξαθήο ή ηήξεζεο βηβιίσλ αλψηεξεο θαηεγνξίαο γ) Ζ δηεπθφιπλζε ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ πξνθείκελνπ απηφο λα απνθχγεη ηελ εθπιήξσζε ηεο θνξνινγηθήο ηνπ ππνρξέσζεο δ) Ζ δηεπθφιπλζε ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ λα κεηψζεη ηα θαζαξά ηνπ θέξδε ε) Ζ δηεπθφιπλζε θάπνηνπ άιινπ, ν νπνίνο πνπινχζε αγαζά ή παξείρε ππεξεζίεο θαη αδπλαηεί λα εθδψζεη θνξνινγηθφ ζηνηρείν Παξαδείγκαηα: 1) Κνκκσηήξην έρεη ιάβεη ηελ ρξήζε 1996 Σηκνιφγην Παξνρήο Τπεξεζηψλ γηα ειαηνρξσκαηηζκφ ηνπ θαηαζηήκαηνο αμίαο δξρ. ην νπνίν έρεη αχμνληα αξηζκφ 5 θαη έρεη ζεσξεζεί ηνλ κήλα Μάην ηνπ έηνπο Σν χςνο ηεο δαπάλεο ζε ζπλδπαζκφ κε ην γεγνλφο φηη έρεη εθδνζεί απφ επηηεδεπκαηία, ν νπνίνο ζε κηα πεληαεηία έρεη εθδψζεη κφλν πέληε ηηκνιφγηα, δεκηνπξγεί ππνςίεο γηα εηθνληθή ή κεξηθψο εηθνληθή ζπλαιιαγή, πξνθεηκέλνπ ε επηρείξεζε λα κεηψζεη ηζφπνζα ηα θέξδε ηεο θαη ε νπνία ζπλεπάγεηαη θακία επηβάξπλζε γηα ηνλ εθδφηε. 2) Δπηρείξεζε πνπ γηα ηελ ρξήζε 1997 εκθαλίδεη ζπλνιηθά αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. έρεη εθδψζεη ηηο ηειεπηαίεο κέξεο ηνπ Γεθεκβξίνπ Πηζησηηθά Σηκνιφγηα ζπλνιηθήο αμίαο δξρ. Δίλαη ελδερφκελν ε επηρείξεζε κε εηθνληθά πηζησηηθά ηηκνιφγηα λα ζέιεζε λα κεηψζεη ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηεο ρξήζεο πξνθεηκέλνπ λα κελ ππεξβνχλ ην πξνβιεπφκελν γηα ηελ ηήξεζε βηβιίσλ ηξίηεο θαηεγνξίαο φξην ησλ δξρ. Ο ρξφλνο παξαγξαθήο ησλ αδηθεκάησλ πνπ είλαη ζρεηηθά κε ηελ έθδνζε ή ηελ ιήςε ή ηελ λφζεπζε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ αξρίδεη απφ ηνλ ρξφλν πνπ δηαπηζηψλνληαη θαη φρη απφ ηνλ ρξφλν πνπ δηαπξάηηνληαη

80 Έιεγρνο θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ Ο έιεγρνο ηεο λνκηκφηεηαο ησλ θνξνινγηθψλ ηακεηαθψλ κεραλψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη γεληθά ηεο ηήξεζεο ησλ ζρεηηθψλ κε απηέο δηαηάμεσλ, είλαη επηβεβιεκέλνο κεηά ηελ εκθάληζε πνιιψλ θαη ηδηαίηεξα ζνβαξψλ πεξηπηψζεσλ θνξνδηαθπγήο. Τα βαζηθόηεξα ζεκεία, πέξα από εθείλα πνπ αλαθέξνληαη ζηνλ πξνιεπηηθό έιεγρν, θαη ζηα νπνία πξέπεη νπωζδήπνηε λα επηκείλεη ν ειεγθηήο είλαη: α) Αλ ν ειεγρφκελνο επηηεδεπκαηίαο είρε ππνρξέσζε ρξήζεο Φ.Σ.Μ. γηα φια ηα ειεγρφκελα έηε. Ζ έθδνζε ρεηξφγξαθσλ απνδείμεσλ απφ ην λφκν, εθηφο απφ ηηο πεξηπηψζεηο βιάβεο ηεο Φ.Σ.Μ. ή δηα θνπήο ηνπ ξεχκαηνο, επηηξέπεηαη κφλν ζε πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο νη ζπλαιιαγέο γίλνληαη εθηφο ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο θαη ζε πεξηπηψζεηο πνπ δελ είλαη δπλαηή ε παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο ζηε επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε. Πην ζπγθεθξηκέλα: Ζ κε ρξήζε Φ.Σ.Μ. επηηξέπεηαη κφλν ζηηο πεξηπηψζεηο: 1) Πσιήζεηο εηδψλ απφ εθζεζηαθνχο ρψξνπο. Ζ δπλαηφηεηα απηή αθνξά πσιήζεηο απφ εθζεζηαθνχο ρψξνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο έθζεζεο, ε νπνία δηαξθεί ζπγθεθξηκέλν θαη πεξηνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. ε νπνηαδήπνηε άιιε πεξίπησζε πξφθεηηαη γηα ππνθαηάζηεκα θαη δελ ηζρχνπλ ηα παξαπάλσ. 2) Πσιήζεηο εθηφο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο (π.ρ. κε θνξηεγφ) ζε άγλσζηνπο πειάηεο 3) Πσιήζεηο απφ πεξηνδεχνληεο αληηπξνζψπνπο ζε άγλσζηνπο πειάηεο ( π.ρ. πσιήζεηο πφξηα-πφξηα) 4) Πσιήζεηο ή ελνηθηάζεηο θηλεηψλ αγαζψλ καθξηά απφ ηελ εγθαηάζηαζε μελνδνρείνπ (π.ρ. πσιήζεηο αλαςπθηηθψλ, ελνηθηάζεηο νκπξειψλ ζηελ παξαιία ) 5) Αδπλακία παξνρήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Ζ αδπλακία ειεθηξνδφηεζεο πηζηνπνηείηαη απφ ηνλ Πξντζηάκελν Γ.Ο.Τ. κε απηνςία ζην ρψξν θαη απφ ζρεηηθά έγγξαθα φπσο βεβαίσζε Γ.Δ.Ζ. θ.ι.π. ε θάζε πεξίπησζε ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα δηαπηζηψλεη εάλ ππήξραλ νη ηππηθέο αιιά θαη νπζηαζηηθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ έθδνζε ρεηξφγξαθσλ απνδείμεσλ

81 Π.ρ. ηνλ θάθειν ηεο επηρείξεζεο ππάξρεη έθζεζε απηνςίαο, ζχκθσλα κε ηελ νπνία δελ ππάξρεη ειεθηξνδφηεζε ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο, απφ ηελ νπνία δηελεξγνχληαη ζπλαιιαγέο θαη βεβαίσζε ηεο Γ.Δ.Ζ., ζχκθσλα κε ηελ νπνία δελ είλαη δπλαηή ε παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο γηα αληηθεηκεληθνχο ιφγνπο. Ο ειεγθηήο ζα πξέπεη λα δηαπηζηψζεη εάλ απφ ηφηε πνπ έγηλε ε δηαπίζησζε κέρξη ηελ εκέξα πνπ δηελεξγεί ηνλ έιεγρν, εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ νη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο κπνξεί λφκηκα λα εθδίδεη ρεηξφγξαθα ηηο απνδείμεηο. Τπάξρεη ε πεξίπησζε λα έρνπλ πάςεη λα ππάξρνπλ νη ιφγνη εμαηηίαο ησλ νπνίσλ ε Γ.Δ.Ζ. δελ παξείρε ειεθηξηθφ ξεχκα θαη ε επηρείξεζε ζθφπηκα λα κε δήηεζε λα ειεθηξνδνηεζεί ή λα ειεθηξνδνηήζεθε λφκηκα απφ ηελ Γ.Δ.Ζ. ή παξάλνκα απφ άιιν ζπλδξνκεηή θαη παξ φια απηά λα εμαθνινχζεζε ηελ έθδνζε ησλ ρεηξφγξαθσλ απνδείμεσλ. β) Αλ έρνπλ θαηαρσξεζεί ηα έζνδα απφ φιεο ηηο Φ.Σ.Μ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηνλ ρξφλν ηνπ ειέγρνπ ή θαηά θαηξνχο έρνπλ δεισζεί ζηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. γ) Αλ θαηά ηνλ ρξφλν πνπ ππήξρε βιάβε ηεο Φ.Σ.Μ., ε νπνία πξέπεη λα πξνθχπηεη απφ ην βηβιίν ζπληήξεζεο, έρνπλ θαηαρσξεζεί ηα έζνδα απφ ηελ άζξνηζε ησλ απνδείμεσλ πνπ είραλ εθδνζεί κέρξη ηελ βιάβε, σο θαη ησλ απνδείμεσλ πνπ εθδφζεθαλ ρεηξφγξαθα φζν δηαξθνχζε ε βιάβε. δ) Αλ ε απνθαηάζηαζε ηεο βιάβεο έγηλε εληφο ηεο πξνβιεπφκελεο πξνζεζκίαο ησλ 24 σξψλ γηα ηνπο λνκνχο Αηηηθήο θαη Θεζζαινλίθεο ή ησλ 48 σξψλ γηα ηα ππφινηπα δηακεξίζκαηα ηεο ρψξαο. ε) Αλ θαηά ην ρξφλν δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο κεραλήο ιφγσ ηεο βιάβεο ή ηεο δηαθνπήο ηνπ ξεχκαηνο, έρνπλ εθδνζεί γηα ηηο ιηαληθέο πσιήζεηο ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ρεηξφγξαθεο απνδείμεηο κε ηελ ψξα έθδνζεο θαη αλ απηέο έρνπλ θαηαρσξεζεί ζην Βηβιίν Δζφδσλ Δμφδσλ. Π.ρ. Γελ είλαη δπλαηφλ θαηάζηεκα πψιεζεο ηπξνπηηψλ, αλαςπθηηθψλ θαη άιισλ ηέηνησλ εηδψλ λα έρεη εθδψζεη απνδείμεηο κέρξη ηεο 9 ε ψξα πνπ έπαζε βιάβε ε Φ.Σ.Μ. θαη λα κελ έρεη εθδψζεη ρεηξφγξαθε απφδεημε κέρξη ην ηέινο ηεο εκέξαο θαζφζνλ είλαη κάιινλ απίζαλε ε δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαηαζηήκαηνο εμαηηίαο ηεο βιάβεο απηήο. Σν ίδην ζα κπνξνχζε λα ππνζέζεη θαλείο θαη γηα ηηο επηρεηξήζεηο ςηιηθψλ εηδψλ, παληνπσιεία, θ.ι.π

82 Αληίζεηα ζηελ πεξίπησζε δηαθνπήο ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο είλαη πηζαλφ θάπνηεο επηρεηξήζεηο λα κελ κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχλ ζπλαιιαγέο. ζη) Αλ ην άζξνηζκα εκέξαο <<Ε>> ηεο Φ.Σ.Μ. ζπκθσλεί κε ην άζξνηζκα ησλ απνδείμεσλ ηεο εκέξαο Έρνπλ παξαηεξεζεί πνιιέο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο εθδίδνληαη θαλνληθά νη απνδείμεηο αιιά ην άζξνηζκα εκέξαο πνπ εμάγεηαη απφ ηελ Φ.Σ.Μ. λα κε ζπκθσλεί κε ην άζξνηζκα ησλ επηκέξνπο πνζψλ. Γηα απηφ ην ιφγν ζα πξέπεη ν ειεγθηήο λα πξνβεί ζε αζξνίζεηο ησλ απνδείμεσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί ζε δηάθνξεο εκεξνκελίεο θαη λα ζπγθξίλεη ηα αζξνίζκαηα κε ηα <<Ε>>. Ζ κε επίδεημε ζηνλ έιεγρν ή ε κε δηαθχιαμε ησλ ηαηληψλ ησλ απνδείμεσλ κπνξεί λα ππνθξχπηεη επέκβαζε ζην ινγηζκηθφ ηεο Φ.Σ.Μ Ννκφηππε Έθδνζε ησλ ζηνηρείσλ Δδψ ειέγρεηαη ε λνκηκφηεηα ησλ ζηνηρείσλ ηφζν ησλ πξνκεζεπηψλ φζν θαη ηνπ ειεγρφκελνπ επηηεδεπκαηία. Πην ζπγθεθξηκέλα ειέγρεηαη: - Αλ ηα ζηνηρεία είλαη ζεσξεκέλα, ζε φπνηεο πεξηπηψζεηο πξνβιέπεηαη ζεψξεζε - Αλ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θαξκπφλ - Αλ πεξηέρνπλ ηα ζηνηρεία πνπ νξίδεη ν λφκνο - Αλ θέξνπλ δηνξζψζεηο, μάζκαηα, παξαπνκπέο ζην πεξηζψξην ή επεγγξαθέο ε θάζε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη κε λνκφηππε έθδνζε ζηνηρείσλ, απηφ ζα πξέπεη λα ιεηηνπξγεί σο εξέζηζκα γηα παξαπέξα ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, κήπσο θαη πέξα απφ ηελ πξνθαλή ηππηθή παξάβαζε ππνθξχπηεηαη θαη αλαθξίβεηα ζπλαιιαγψλ. Π.ρ. Αλ δελ αλαγξάθεηαη ε πνζφηεηα νινγξάθσο ζηα Γειηία Απνζηνιήο, πξέπεη λα ειεγρζεί ην βαζηθφ κέξνο ηνπ εθδφηε κήπσο αλαγξάθεηαη ζε απηφ δηαθνξεηηθή πνζφηεηα. Σν ίδην επηβάιιεηαη λα γίλεη θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζνχλ ζε ζηνηρεία δηνξζψζεηο, επεγγξαθέο, μάζκαηα, θ.ι.π. Ζ πεξίπησζε χπαξμεο αθπξσκέλσλ ζηνηρείσλ δηαθίλεζεο πξέπεη λα πξνβιεκαηίδεη ηνλ ειεγθηή ηδηαίηεξα ζε εθείλεο ηηο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ην πξψην αληίηππν έρεη απνθνπεί απφ ην βαζηθφ κέξνο θαη δελ ππάξρεη εκθαλέο ειάηησκα ζηελ έθδνζή ηνπ

83 πρλά εκθαλίδεηαη ε πεξίπησζε επηρείξεζεο ε νπνία δηαθηλεί ηα αγαζά κε λνκφηππν ζηνηρείν γηα ην θφβν ηνπ πξνιεπηηθνχ ειέγρνπ θαη ζηε ζπλέρεηα παξαιακβάλεη ην πξψην αληίηππν απφ ηνλ παξαιήπηε, ην ζπξξάπηεη ζην βαζηθφ κέξνο θαη αλαγξάθεη ηελ έλδεημε άθπξν αθήλνληαο λα ελλνεζεί φηη πξφθεηηαη γηα ιάζνο έθδνζε. ηαλ ινηπφλ ν ειεγθηήο δηαπηζηψλεη ηέηνηεο πεξηπηψζεηο ζε επξεία έθηαζε ή κε κεγάιε αμία νθείιεη λα εμεηάδεη ηνπο ιφγνπο ηεο αθχξσζεο θαη αλ δελ ηνπο θξίλεη δηθαηνινγεκέλνπο λα θαηαινγίδεη απφθξπςε ζπλαιιαγψλ. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] Γηαζηαχξσζε ζηνηρείσλ α) Αληηπαξαβνιή ησλ Γειηίσλ Απνζηνιήο κε ηα Σηκνιφγηα Πψιεζεο ή ηα Πηζησηηθά Σηκνιφγηα θαηά πεξίπησζε. Ζ επαιήζεπζε απηή αθνξά ηφζν ηα ζηνηρεία ησλ πξνκεζεπηψλ, φζν θαη ηα ζηνηρεία ηνπ επηηεδεπκαηία θαη είλαη επλφεηε ε ζθνπηκφηεηά ηεο. Π.ρ. Ζ έθδνζε ελφο Πηζησηηθνχ Σηκνινγίνπ κπνξεί λα απνζθνπεί ζηελ αθχξσζε κηαο πψιεζεο ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε λνκφηππα γηα ηνλ θφβν ηνπ ειέγρνπ θαηά ηε δηαθίλεζε. β) Αληηπαξαβνιή ησλ Σηκνινγίσλ Πψιεζεο ησλ βαζηθψλ πξνκεζεπηψλ κε ηηο πγθεληξσηηθέο Καηαζηάζεηο Σηκνινγίσλ ησλ ηειεπηαίσλ γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ πιήζνπο θαη ηεο αμίαο. ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ν ειεγθηήο ζα εθηηκά φηη ν έιεγρνο απηφο ζα πξέπεη λα επεθηαζεί θαη ζε άιινπο πξνκεζεπηέο ζα πξνβαίλεη ζηηο αλαγθαίεο επαιεζεχζεηο. Έιεγρνο γηα ηελ χπαξμε ηηκνινγίσλ γηα ηελ αγνξά αγαζψλ θαη ζηηο πνζφηεηεο εθείλεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο ζπγθεθξηκέλεο θάζε θνξά επηρείξεζεο. Πξφθεηηαη γηα ηελ πιένλ πην δχζθνιε ειεγθηηθή επαιήζεπζε, φρη κφλν σο πξνο ηελ δηελέξγεηά ηεο, φζν θαη σο πξνο ηελ ηεθκεξίσζε ησλ δηαπηζηψζεσλ. Ζ επηινγή ησλ αγαζψλ γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε επαιήζεπζε εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηα, ηε θαληαζία, ηελ εκπεηξία ηνπ ειεγθηή θαη ηε γλψζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θαθέινπ θαη ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο

84 Πξνζθνξφηεξα αγαζά γηα ηέηνηνπ είδνπο επαιεζεχζεηο είλαη ηα ζπκπιεξσκαηηθά θαη εθείλα πνπ έρνπλ εκεξνκελία ιήμεο ελψ παξάιιεια απνηεινχλ ην θχξην αληηθείκελν ηεο εκπνξίαο ή είλαη απαξαίηεηα γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. Παξαδείγκαηα: 1) Δζηηαηφξην πνπ θαηά θαλφλα αγνξάδεη ςσκί θάζε εξγάζηκε γηα ηα αξηνπνηεία εκέξα, ζε θάπνηα δηαζηήκαηα αξθεηψλ εκεξψλ δελ παξνπζηάδεη πξνκήζεηα ςσκηνχ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε επηρείξεζε πξαγκαηνπνίεζε αγνξέο ρσξίο ζηνηρεία θαζφζνλ είλαη γλσζηφ φηη δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη εζηηαηφξην ρσξίο ςσκί ή κε ςσκί πνπ έρεη παξαζθεπαζζεί πξηλ απφ πνιιέο εκέξεο. 2) Έλα θαθέ-κπαξ πνπ θαηά θαλφλα έρεη ζηαζεξή θαηαλάισζε, ηνπιάρηζηνλ κέζα ζηελ ίδηα επνρή, πξέπεη λα εκθαλίδεη κηα θαλνληθφηεηα ζηελ αγνξά θαθέ θαη δάραξεο. Γελ κπνξεί δειαδή λα έρεη αγνξέο αλαςπθηηθψλ ζε ζεκαληηθέο πνζφηεηεο θαη λα έρεη ειάρηζηεο θαη ζε αξαηά ρξνληθά δηαζηήκαηα αγνξέο θαθέ θαη δάραξεο. Απηφ ην παξάδεηγκα αλαθέξεηαη σο πιένλ ην πην ραξαθηεξηζηηθφ θαη ζπλεζηζκέλν κε δεδνκέλε ηελ επρέξεηα αγνξάο ησλ εηδψλ απηψλ απφ ηα θαηαζηήκαηα ηξνθίκσλ ή ηα θαθεθνπηεία ρσξίο Σηκνιφγην, θάηη ην νπνίν δελ κπνξεί λα γίλεη κε επθνιία γηα ηελ αγνξά αλαςπθηηθψλ Έιεγρνο Βηβιίνπ Απνγξαθψλ- πλάθεηα Ζ ππνρξέσζε ηήξεζεο Βηβιίνπ Απνγξαθήο πξνβιέπεηαη απφ ηε δηάηαμε ηεο παξ. 6 άξζ. 6 ηνπ Κ.Β.. Σν Βηβιίν Απνγξαθψλ δελ κπνξεί λα αμηνπνηεζεί γηα ην ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ απνηειεζκάησλ, αθνχ δελ παξέρεηαη ηέηνηα δπλαηφηεηα απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο. Σν Βηβιίν Απνγξαθψλ εμαζθαιίδεη ηε δπλαηφηεηα δηελέξγεηαο θξίζηκσλ γηα ηελ αθξίβεηα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ, φπσο ηεο θιεηζηήο απνζήθεο θαη ηεο ζπλάθεηαο αγνξψλ, πσιήζεσλ, απνζεκάησλ

85 Έιεγρνο ππνρξέσζεο ηήξεζεο Βηβιίνπ Απνγξαθψλ Δίλαη ε ειεγθηηθή επαιήζεπζε ε νπνία επηβάιιεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ειέγρνπ βηβιίσλ δεχηεξεο θαηεγνξίαο θαη απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή ιφγσ ησλ πνιιψλ εμαηξέζεσλ απφ ην γεληθφ θαλφλα, νη νπνίεο πξνβιέπνληαη κε ππνπξγηθέο απνθάζεηο, πνπ εθδίδνληαη κέρξη ζήκεξα θάζε έηνο, αιιά θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηαο ηνπ Βηβιίνπ Απνγξαθψλ ζηε δεχηεξε θαηεγνξία ζε ζρέζε κε ηελ Σξίηε θαηεγνξία βηβιίσλ ηνπ Κ.Β.. γηα ηελ νπνία ε ηήξεζε ηνπ αληίζηνηρνπ βηβιίνπ είλαη γεληθή. Σα ζεκεία ζηα νπνία ν ειεγθηήο ζα πξέπεη λα επηθεληξψζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ είλαη ηα εμήο: α) Αλ ε επηρείξεζε ππεξέβε ην θάζε θνξά πξνβιεπφκελν φξην αθαζαξίζησλ εζφδσλ γηα ηε ζχληαμε απνγξαθήο. Γηα ηελ πξψηε εθαξκνγή ηεο ζρεηηθήο δηάηαμεο ζηηο 31/12/1994 είραλ απαιιαγή φιεο νη επηρεηξήζεηο ησλ νπνίσλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα θαηά ηελ δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 01/01-31/12/1994 δελ ππεξέβεζαλ ηα δξρ., ελψ γηα ηηο επφκελεο απνγξαθέο απφ 31/12/1996 ην φξην είλαη δξρ. β) Αλ ε επηρείξεζε απφ ηε θχζε ηεο είλαη ππνρξεσκέλε λα ελεξγεί απνγξαθή θαη θαηά ζπλέπεηα λα ηεξεί Βηβιίν Απνγξαθψλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε ειεγθηηθή επαιήζεπζε έρεη λφεκα κφλν ζηελ πεξίπησζε ηεο επηρείξεζεο ε νπνία έρεη σο αληηθείκελν εξγαζίαο λα παξέρεη ππεξεζίεο θαη λα ρξεζηκνπνηεί δηάθνξα πιηθά, θαζφζνλ νη επηρεηξήζεηο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο παξνρήο ππεξεζηψλ δελ είλαη ππνρξεσκέλεο λα ζπληάζζνπλ απνγξαθή. Καηά ηνλ Κ.Β.. παξνρή ππεξεζηψλ δελ ζεσξείηαη ε νηθνλνκηθή πξάμε ηεο νπνίαο ε ζπλνιηθή αμία είλαη κηθξφηεξε ηνπ 3πιάζηνπ ηνπ θφζηνπο ησλ πιηθψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ. πλεπψο: Όηαλ ε ζπλνιηθή αμία (θφζηνο) ησλ αγνξψλ πιηθψλ ππεξβαίλεη ην 1/3 ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ ππάξρεη ππνρξέσζε ηεο επηρείξεζεο γηα ζχληαμε απνγξαθήο, ρσξίο, λα εμεηάδεηαη ρσξηζηά ε θάζε ζπλαιιαγή. Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ππάξρνπλ δχν θιάδνη δξαζηεξηφηεηαο ή απαιιαζζφκελεο θαη κε δξαζηεξηφηεηεο. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ελδέρεηαη λα έρεη γίλεη θαηαπάηεζε ησλ δηαηάμεσλ πνπ είλαη ζρεηηθέο κε ηελ απνγξαθή κε ηελ κεζνδεπκέλε θαηαρψξεζε αγνξψλ ή εζφδσλ ηνπ ελφο θιάδνπ ζηνλ άιιν ή ηεο κηαο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ άιιε

86 Παξαδείγκαηα: 1) Δπηρείξεζε εκπνξίαο αληαιιαθηηθψλ απηνθηλήησλ θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 1/1-31/ πξαγκαηνπνίεζε: - Αθαζάξηζηα έζνδα απφ πψιεζε θαηλνχξησλ αληαιιαθηηθψλ: δξρ. - Αθαζάξηζηα έζνδα απφ πψιεζε κεηαρεηξηζκέλσλ αληαιιαθηηθψλ πνπ έρνπλ αγνξαζζεί κε ην θηιφ: δξρ. Ζ επηρείξεζε απηή είρε ππνρξέσζε λα ζπληάμεη απνγξαθή ζηηο 31/12/1997 ηφζν γηα ηα θαηλνχξηα, φζν θαη γηα ηα κεηαρεηξηζκέλα αληαιιαθηηθά, γηαηί ηα αθαζάξηζηα έζνδα απφ ηελ απαιιαζζφκελε δξαζηεξηφηεηα (πψιεζε κεηαρεηξηζκέλσλ αληαιιαθηηθψλ), σο πνζνζηφ επί ηνπ ζπλφινπ, ππνιείπνληαη ηνπ 50%. Ο ειεγθηήο δελ ζα πξέπεη λα αξθεζζεί ζηελ δηαπίζησζε ηεο ηήξεζεο Βηβιίνπ Απνγξαθψλ γηαηί είλαη ελδερφκελν ε επηρείξεζε ζθφπηκα λα έρεη κεηαθέξεη αθαζάξηζηα έζνδα απφ ηελ απαιιαζζφκελε δξαζηεξηφηεηα (κεηαρεηξηζκέλα) ζηε κε απαιιαζζφκελε (θαηλνχξηα) πξνθεηκέλνπ λα επσθειεζεί ηεο ζεκαληηθήο δηαθνξάο ησλ Μ..Κ.Κ. (20% έλαληη 14%). 2) Δπηρείξεζε εθκεηάιιεπζεο θνκκσηεξίνπ πνπ δηαηεξεί θαη θιάδν πψιεζεο θαιιπληηθψλ θαη ζπλαθψλ εηδψλ, πνιιά ησλ νπνίσλ είλαη φκνηα εθείλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη σο πιηθά ζηνλ θιάδν παξνρήο ππεξεζηψλ θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 01/01-31/12/1997 πξαγκαηνπνίεζε: - Αθαζάξηζηα έζνδα απφ πψιεζε θαιιπληηθψλ θ.ι.π δξρ. - Αθαζάξηζηα έζνδα απφ παξνρή ππεξεζηψλ (πιηθά θαη εξγαζία) δξρ. Ζ επηρείξεζε δελ είρε ππνρξέσζε λα ζπληάμεη απνγξαθή ζηηο 31/12/1997 γηαηί ν θιάδνο εκπνξίαο δελ ππεξέβε ην πξνβιεπφκελν φξην ησλ δξρ. ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα ζεσξείηαη φηη ην θφζηνο ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ πιηθψλ ζηνλ θιάδν παξνρήο ππεξεζηψλ δελ ππεξβαίλεη ην 1/3 ηεο αμίαο ηεο ακνηβήο. 3) Δπηρείξεζε επηζθεπήο ςπθηηθψλ κεραλεκάησλ κε πιηθά θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 1/1-31/12/1997 πξαγκαηνπνίεζε: - Αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. - Αγνξέο αληαιιαθηηθψλ θαη ινηπψλ πιηθψλ δξρ. Ζ επηρείξεζε είρε ππνρξέσζε ζχληαμεο απνγξαθήο ζηηο 31/12/1997 γηαηί ε ζπλνιηθή αμία ησ αγνξψλ ησλ πιηθψλ ππεξέβε ην 1/3 ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηεο (εξγαζία θαη πιηθά)

87 Έιεγρνο θαηαρψξεζεο ζην Βηβιίν Απνγξαθψλ Ζ θαηαρψξεζε θαη απνηίκεζε ηεο απνγξαθήο ησλ απνζεκάησλ ζην Βηβιίν Απνγξαθψλ ελεξγείηαη ην αξγφηεξν κέρξη ηελ 20 ε Φεβξνπαξίνπ θάζε έηνπο θαη ζε θάζε πεξίπησζε πξηλ ηελ ππνβνιή εθθαζαξηζηηθήο δήισζεο Φ.Π.Α. ή εηζνδήκαηνο. Ζ δπλαηφηεηα ησλ επηηεδεπκαηηψλ λα θαηαρσξνχλ ηελ απνγξαθή ζε ηδηαίηεξν ρψξν ηνπ Βηβιίνπ Δζφδσλ Δμφδσλ αληί ζε ηδηαίηεξν Βηβιίν Απνγξαθψλ. Ζ απνγξαθή θαηαρσξείηαη θαηά ηνλ ίδην ηξφπν πνπ πξνβιέπεηαη γηα ηα βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο. Πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ απνγξαθή θαηά απνζεθεπηηθφ ρψξν, ε νπνία δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ ειεγθηή λα δηελεξγήζεη κεγάιε πνηθηιία επαιεζεχζεσλ θξίζηκεο γηα ην θχξνο ησλ βηβιίσλ. Ζ ειεγθηηθή επαιήζεπζε θιεηζηήο απνζήθεο κπνξεί λα γίλεη θαη θαηά απνζεθεπηηθφ ρψξν, αθνχ γηα νπνηαδήπνηε δηαθίλεζε απαηηείηαη ε έθδνζε ζηνηρείνπ δηαθίλεζεο Έιεγρνο απνηίκεζεο Παξ φηη ε αμία ησλ απνζεκάησλ δελ επεξεάδεη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο, ν έιεγρνο ηεο απνηίκεζεο είλαη κηα νπζηψδεο ειεγθηηθή επαιήζεπζε θαζ φηη ε αμία απηή απνηειεί βαζηθφ ζηνηρείν φιεο ηεο εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο. Ωο πξνο ηνλ έιεγρν ηεο απνηίκεζεο ηεο απνγξαθήο πξέπεη λα ηνληζηεί: α) Γηα ηελ απνηίκεζε ηεο απνγξαθήο ν επηηεδεπκαηίαο κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. αθνινπζεί ηνπο ίδηνπο θαλφλεο θαη ηηο κεζφδνπο πνπ ηζρχνπλ θαη γηα ηνπο επηηεδεπκαηίεο κε βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο. β) Δηδηθά γηα ηελ απνγξαθή ζηα βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο επηηξέπεηαη ε νκαδνπνίεζε <<φκνησλ εηδψλ>> ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ε δηαθνξά κεηαμχ ρακειφηεξεο θαη πςειφηεξεο ηηκήο θηήζεο ησλ εηδψλ ηεο ίδηαο νκάδαο δελ ππεξβαίλεη ην 10% ηεο ρακειφηεξεο ηηκήο. Παξάδεηγκα: Αλδξηθά ζαθάθηα κάιιηλα 100% (απφ έσο ) ηεκ. 40 Αλδξηθά ζαθάθηα κάιιηλα 100% (απφ έσο ) ηεκ. 30 Αλδξηθά ζαθάθηα βηζθφδ 80%, αθξπι. 20% (απφ έσο ) ηεκ

88 γ) Ζ απνηίκεζε κπνξεί λα γίλεη κε νπνηαδήπνηε παξαδεθηή κέζνδν κε ηελ ππνρξέσζε νπνηαδήπνηε κέζνδνο επηιεγεί λα ρξεζηκνπνηείηαη γηα πάληα απηή. δ) Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο ησλ απνζεκάησλ ηα νπνία πξνέξρνληαη απφ ηελ παξαγσγή ( εηνίκσλ, εκηηειψλ πξντφλησλ θ.ι.π. ) γίλεηαη κε βάζε ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα βηβιία αιιά θαη ζηνηρεία εκπεηξηθά. Γηα ην ιφγν απηφ είλαη απαξαίηεηε ε ζχληαμε θχιισλ κεξηζκνχ ησλ νξγαληθψλ εμφδσλ γηα θάζε είδνο, ησλ πξψησλ πιψλ πνπ αλαιψζεθαλ ζηελ παξαγσγή θ.ι.π Απνζέκαηα πνπ απνγξάθνληαη ην βηβιίν Απνγξαθψλ ηεο δεχηεξεο θαηεγνξίαο θαηαρσξνχληαη θαη απνηηκνχληαη κφλν ηα εκπνξεχζηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Δηδηθά φκσο ζηελ δεχηεξε θαηεγνξία ε απνγξαθή εκπνξεχζηκσλ θαηαιακβάλεη γηα ηελ ρξήζε 1994 (απνγξαθή 31/12/1994 ) ηα εκπνξεχκαηα, ηηο πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο, ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο θαη ηα έηνηκα πξντφληα. Απφ ηε ρξήζε 1995 (απνγξαθή 31/12/1995 ) πξνζηέζεθαλ θαη ηα εκηηειή πξντφληα, ηα ππνπξντφληα θαη ηα ππνιείκκαηα, εθφζνλ ηα ηειεπηαία έρνπλ εκπνξεπκαηηθή αμία Οπζηαζηηθφο έιεγρνο Βηβιίνπ Απνγξαθψλ γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο Σν Βηβιίν Απνγξαθψλ αμηνπνηείηαη κε ηνλ πνζνηηθφ έιεγρν θαη ηνλ έιεγρν ηεο ζπλάθεηαο αγνξψλ, πσιήζεσλ θαη απνζεκάησλ. α) Πνζνηηθφο έιεγρνο (θιεηζηή απνζήθε) Ο πνζνηηθφο έιεγρνο παξνπζηάδεη κεγαιχηεξεο δπζθνιίεο ζηηο βηνηερληθέο επηρεηξήζεηο θαζψο θαη ζε εθείλεο πνπ έρνπλ απνθιεηζηηθά ιηαληθέο πσιήζεηο ή ιηαληθέο θαη ρνλδξηθέο πσιήζεηο. ε θάζε πεξίπησζε φκσο αλεμάξηεηα απφ ην αληηθείκελν εξγαζηψλ θαη ηνπ ηξφπνπ δηελέξγεηαο ησλ πσιήζεσλ ππάξρνπλ θάπνηα πεξηζψξηα πνζνηηθνχ ειέγρνπ, αλ γίλεη ζσζηή εθηίκεζε ησλ πξαγκαηηθψλ δεδνκέλσλ θαη επηινγή ηνπ είδνπο ή ησλ εηδψλ. Παξάδεηγκα: Δπηρείξεζε πνπ πξαγκαηνπνηεί ρνλδξηθέο θαη ιηαληθέο πσιήζεηο θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα 15/12 έσο 31/12 έρεη αγνξάζεη 30 ηεκάρηα είδνπο κε αμία ην θάζε δξρ. Αλ θαηά ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα δελ έρεη εθδψζεη απφδεημε ιηαληθήο πψιεζεο κε αμία κεγαιχηεξε ηνπ θφζηνπο απηνχ, είλαη πξνθαλέο φηη πξέπεη λα έρεη απνγξάςεη ηνπιάρηζηνλ 30 ηεκάρηα

89 Παξφκνηα ζα πξέπεη λα είλαη ε ζθέςε ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ έρεη πξαγκαηνπνηήζεη θαη ρνλδξηθέο πσιήζεηο ή έρεη εθδψζεη θάπνηεο απνδείμεηο ιηαληθήο πψιεζεο κε αμία κεγαιχηεξε ηνπ θφζηνπο ηνπ αγαζνχ απηνχ. β) Έιεγρνο ζπλάθεηαο αγνξψλ, πσιήζεσλ, απνζεκάησλ Απηή ε ειεγθηηθή επαιήζεπζε εθαξκφδεηαη ζε επηρεηξήζεηο νη νπνίεο πσινχλ αγαζά ιηαληθά ή θαηά θχξην ιφγν ιηαληθά, θαη δελ αληηγξάθνπλ λφκηκα ή κε ην είδνο ζηηο απνδείμεηο ιηαληθήο πψιεζεο. ηηο επηρεηξήζεηο απηήο ηεο θαηεγνξίαο νη επαιεζεχζεηο έρνπλ σο αθεηεξία ηελ αμία ησλ απνζεκάησλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε επαιήζεπζε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ηφζν απφ επηρεηξήζεηο πνπ πσινχλ είδε πνπ αλήθνπλ ζηελ ίδηα θαηεγνξία σο πξνο ηνλ πξνβιεπφκελν Μ..Κ.Κ. φζν θαη απφ επηρεηξήζεηο πνπ πσινχλ είδε πνπ αλήθνπλ ζε πεξηζζφηεξεο θαηεγνξίεο ππφ απηή ηελ έλλνηα. Ζ ειεγθηηθή απηή επαιήζεπζε κπνξεί λα αλαθέξεηαη ζε έλα κφλν αγαζφ φπσο πξψηε χιε, βνεζεηηθή χιε ή θαη πιηθφ ζπζθεπαζίαο. Παξάδεηγκα: Δπηρείξεζε εθκεηάιιεπζεο απηφκαησλ πσιεηψλ θαθέδσλ θαη πνξηνθαιάδσλ γηα ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 1/1-31/12/1997 εκθαλίδεη: Απνγξαθή 1/1/1997 Καθέο ειιεληθφο : 200kg Πνξηνθαιάδα: 600lit Αγνξέο: 1/1-31/12/1997 Καθέο ειιεληθφο: 2000kg Πνξηνθαιάδα: 20500lit Απνγξαθή 31/12/1997 Καθέο ειιεληθφο: 300kg Πνξηνθαιάδα:800lit Αθαζάξηζηα έζνδα κε βάζε ηνπ βηβιίνπ εζφδσλ-εμφδσλ : δξρ. Ζ ηηκή πψιεζεο γηα ηνλ θαθέ είλαη 150 δξρ., ην πνηήξη γηα ηηο πνξηνθαιάδεο 100δξρ. ην αληίζηνηρν. Ο ειεγθηήο κε βάζε ηα ζπγθεθξηκέλα ζηνηρεία απνδεηθλχεη φηη ε απφδνζε ηνπ θαθέ είλαη 120 πνηήξηα αλά θηιφ ελψ ε αληίζηνηρε απφδνζε ηεο πνξηνθαιάδαο 5 πνηήξηα

90 Με βάζε ηα παξαπάλσ ζηνηρεία πξνθχπηεη αλάισζε αγαζψλ θαη αλαγσγή απηήο ζε αθαζάξηζηα έζνδα σο εμήο: Αλάισζε θαθέ :( )-300=1900kg Αλάισζε πνξηνθαιάδαο :( )-800=20300lit Αθαζάξηζηα έζνδα απφ πσιήζεηο θαθέ :1900*120*150= δξρ. Αθαζάξηζηα έζνδα απφ πσιήζεηο πνξηνθαιάδσλ : 20300*5*100= δξρ. χλνιν δξρ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε επηρείξεζε έρεη απνθξχςεη πσιήζεηο χςνπο: δξρ Έιεγρνο πξφζζεησλ βηβιίσλ Σα πξφζζεηα βηβιία είλαη απινγξαθηθά, εμσινγηζηηθά θαη ηεξνχληαη είηε ρεηξφγξαθα είηε κεραλνγξαθηθά ζε θάζε επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ζηελ νπνία αζθείηαη ε ζρεηηθή κε ηελ ηήξεζε ηνπο δξαζηεξηφηεηα. Σα πξφζζεηα βηβιία κε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ πεξηέρνπλ, δίλνπλ ζηνλ ειεγθηή ηε δπλαηφηεηα λα πξνβεί ζε πιήζνο ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ θαηά ηε δηελέξγεηα ηφζν ηνπ πξνιεπηηθνχ φζν θαη ηνπ πξνζσξηλνχ ή ηαθηηθνχ ειέγρνπ. Ο ειεγθηήο νθείιεη ζε θάζε έιεγρν επηρείξεζεο ή ειεχζεξνπ επηηεδεπκαηία κε βάζε ηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα λα εμεηάδεη αλ ζπληξέρεη ιφγνο ηήξεζεο πξφζζεηνπ βηβιίνπ θαη λα κελ αξθείηαη ζηνλ απηνπξνζδηνξηζκφ ηνπ επηηεδεπκαηία. Ζ κε ηήξεζε ή κε δηαθχιαμε πξφζζεηνπ βηβιίνπ ζπλεπάγεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ηελ απφξξηςε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ σο αλαθξηβψλ Έιεγρνο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο Απηή ε ειεγθηηθή επαιήζεπζε γίλεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ηαθηηθνχ ειέγρνπ, θαη αλεμάξηεηα απφ ηηο δηαπηζηψζεηο ηνπ νπζηαζηηθνχ ειέγρνπ θαη ηνπ θχξνπο ησλ βηβιίσλ. Απνζθνπεί ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο κε βάζε ηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ. Γηαθξίλνπκε δχν ζθέιε: α) Σν πξψην έρεη ζρέζε κε ηελ θαηαρψξεζε ησλ ζηνηρείσλ εζφδσλ θαη εμφδσλ ζην βηβιίν εζφδσλ-εμφδσλ θαη β) Σν δεχηεξν κε ηελ αθξηβή κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ ζηε δήισζε θαη ην ζχλλνκν ππνινγηζκφ ( ηελ εμαγσγή ) ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο

91 ην δεχηεξν απηφ ζθέινο εληάζζεηαη θαη ν έιεγρνο γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ πξνζδηνξηζκνχ ηνπ ειάρηζηνπ πνζνχ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο. Σν θαζαξφ εηζφδεκα ησλ επηηεδεπκαηηψλ πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. πξνζδηνξίδεηαη άιινηε εμσινγηζηηθά, δειαδή κε ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ επί εηδηθνχο θαηά δξαζηεξηφηεηα ζπληειεζηέο θαη άιινηε ινγηζηηθά, δειαδή κε ηελ έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ δαπαλψλ πνπ ζπλέβαιαλ ζηελ απφθηεζή ηνπο. Πην αλαιπηηθά: [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] α) Πξνζδηνξηζκφο αθαζάξηζησλ εζφδσλ Γηα επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ επαξθή θαη αθξηβή βηβιία δεχηεξεο ή ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., ηα αθαζάξηζηα έζνδα εμεπξίζθνληαη κε βάζε ηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ. Γηα επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ αθξηβή βηβιία θαη ζηνηρεία πξψηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., ηα αθαζάξηζηα έζνδα εμεπξίζθνληαη κε ηελ πξνζζήθε ηνπ κηθηνχ θέξδνπο ζην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ, ρσξίο Φ.Π.Α., ηα νπνία αγνξάζηεθαλ κέζα ζηε ρξήζε ή ησλ έηνηκσλ πξντφλησλ πνπ έρνπλ παξαρζεί απφ ηηο πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο πνπ αγνξάζηεθαλ κέζα ζηελ ίδηα ρξήζε. Γηα επηρεηξήζεηο πνπ δελ ηεξνχλ βηβιία θαη ζηνηρεία ηνπ Κ.Β.. ή ηα ηεξνχκελα είλαη αλεπαξθή ή αλαθξηβή, ηα αθαζάξηζηα έζνδα πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά κε βάζε ηα ζηνηρεία θαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ δηαζέηεη ν πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. γηα ηελ έθηαζε ηεο ζπλαιιαθηηθήο δξάζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. ηελ πεξίπησζε απηή ιακβάλνληαη ππφςε νη αγνξέο, νη πσιήζεηο θαη ην κηθηφ θέξδνο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη απφ νκνεηδήο επηρεηξήζεηο, ην απαζρνινχκελν πξνζσπηθφ, ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ πνπ έρνπλ επελδπζεί θαη γεληθά θάζε επαγγεικαηηθή δαπάλε. Δηδηθά, ζηελ πεξίπησζε πνπ θαηά ηνλ έιεγρν δηαπηζησζεί απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο, κε έθδνζε ζηνηρείσλ, έθδνζε πιαζηψλ-εηθνληθψλ ζηνηρείσλ πνπ ζπλεπάγνληαη ζηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ βηβιίσλ σο αλαθξηβή, ην ζρεηηθφ πνζφ πνπ πξνθχπηεη, ην νπνίν ζε πεξίπησζε επαλάιεςεο ησλ άλσ παξαβάζεσλ κέζα ζηελ ίδηα δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν δηπιαζηάδεηαη, πξνζηίζεηαη ζηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ βηβιίσλ θαη ην άζξνηζκα πξνζαπμάλεηαη θαηά έλα πνζνζηφ, σο αθνινχζσο: I. Καηά ηέζζεξα ηνηο εθαηφ (4%), εάλ ην πνζφ ηεο απφθξπςεο ηεο θνξνινγεηέαο χιεο πνπ πξνθχπηεη δελ ππεξβαίλεη ην πέληε ηνηο εθαηφ (5%) ηεο δεισζείζαο

92 II. Καηά νρηψ ηνηο εθαηφ (8%), εάλ ην πνζφ ππεξβαίλεη ην πέληε ηνηο εθαηφ (5%) ηεο δεισζείζαο. [ 1) Βι. Φνξνινγία Δηζνδήκαηνο (),ζει.863/866] β) Λνγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο Δπηρεηξήζεηο πνπ παξέρνπλ απνθιεηζηηθά ππεξεζίεο. ε απηέο πεξηιακβάλνληαη θαη εθείλεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ πιηθά ε αμία ησλ νπνίσλ δελ ππεξβαίλεη ην έλα ηξίην ηεο αμίαο ηεο ακνηβήο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ παξάγεηαη λέν πξντφλ. Διεχζεξνη επαγγεικαηίεο. Δίλαη ζπλεζηζκέλε ε πεξίπησζε ησλ επηηεδεπκαηηψλ ησλ νπνίσλ θάπνηεο δξαζηεξηφηεηεο ππάγνληαη ζε εμσινγηζηηθφ θαη θάπνηεο άιιεο ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ. Ζ νξζή κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ ζηε δήισζε θαη ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο, ζχκθσλα κε ηηο πξνβιεπφκελεο δηαηάμεηο, ζε θακηά πεξίπησζε δελ πξέπεη λα ζεσξνχληαη δεδνκέλα. Δπηζεκάλζεηο γηα ηνλ ηξφπν πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο 1 ε Δπί εμσινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ηηο πεξηπηψζεηο δξαζηεξηνηήησλ γηα ηηο νπνίεο ν πξνζδηνξηζκφο γίλεηαη εμσινγηζηηθά ν ειεγθηήο εξεπλά: α) Αλ έρεη γίλεη δηάθξηζε ησλ εζφδσλ θαηά θαηεγνξίεο β) Αλ νη δαπάλεο θαηαζθεπήο πνπ εκθαλίδνληαη ζηα βηβιία ησλ ηερληθψλ επηρεηξήζεσλ βξίζθνληαη ζε πξνθαλή δπζαλαινγία κε ην πξαγκαηηθφ θφζηνο θαηαζθεπήο γ) Αλ έρεη εθαξκνζηεί ν πξνβιεπφκελνο ζπληειεζηήο θαηά θαηεγνξία 2 ε Δπί ινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ Έρεη παξαηεξεζεί φηη ζε πάξα πνιιέο πεξηπηψζεηο πνπ νη επηηεδεπκαηίεο ρξεζηκνπνηνχλ σο έδξα ηελ θαηνηθίαο ηνπο, θαηαρσξνχλ ην ζχλνιν ησλ νηθνγελεηαθψλ δαπαλψλ, φπσο ελνίθην, ΓΔΖ, θνηλφρξεζηα, θ.ι.π. Ζ αλαγλψξηζε κέξνπο ησλ δαπαλψλ απηψλ, είλαη δηθαηνινγεκέλε θαη γίλεηαη απφ ηνλ ειεγθηή θαηά <<θξίζε αγαζνχ αλδξφο>>, αθνχ ιεθζεί ππφςε ην είδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ην χςνο ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ ή ακνηβψλ θαη ελ γέλεη νη ζπλζήθεο άζθεζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ επαγγέικαηνο. Δπίζεο, δελ είλαη ζπάληα ε πεξίπησζε, λα θαηαρσξνχληαη δαπάλεο ρσξίο δηθαηνινγεηηθά ή λα εκθαλίδνληαη ζηε δήισζε δαπάλεο νη νπνίεο δελ πξνθχπηνπλ απφ ηα βηβιία. 3 ε Δπί κηθηψλ δξαζηεξηνηήησλ ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ηίζεηαη ζέκα δηάθξηζεο ησλ δαπαλψλ, ε νπνία απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή. Απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ δξαζηεξηνηήησλ, γηα ηηο νπνίεο

93 πξνβιέπεηαη ινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο, εθπίπηεη ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ πνπ απνθιεηζηηθά ζπλέβαιαλ ζηελ απφθηεζε ησλ εζφδσλ απηψλ ελψ νη θνηλέο δαπάλεο επηκεξίδνληαη. ηαλ ν επηκεξηζκφο ησλ θνηλψλ δαπαλψλ δελ είλαη επρεξήο κε άιιν πξφζθνξν ηξφπν, απηφο γίλεηαη κε βάζε ηα αθαζάξηζηα έζνδα. Παξαδείγκαηα: 1) Δπηρείξεζε επηζθεπήο απηνθηλήησλ ρξεζηκνπνηεί θαηλνχξηα αληαιιαθηηθά θαη πιηθά πνπ πξνκεζεχεηαη ε ίδηα. Καηά ηε ρξήζε 1997 εκθαλίδεη αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. θαη ζχλνιν αγνξψλ αληαιιαθηηθψλ θαη πιηθψλ δξρ. Ζ επηρείξεζε δελ ζεσξείηαη παξνρήο ππεξεζηψλ θαζφζνλ ην θφζηνο ησλ αληαιιαθηηθψλ θαη πιηθψλ πνπ αγνξάζηεθαλ ζηε ρξήζε ππεξβαίλεη ην 1/3 ησλ ζπλνιηθψλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ ( /3= ). Σα θαζαξά θέξδε πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά κε ηε ρξήζε Μ..Κ.Κ. (Κ.Α %) σο εμήο: *25%= δξρ. 2) Κηελίαηξνο παξάιιεια κε ηελ άζθεζε ηνπ ειεχζεξνπ επαγγέικαηφο ηνπ πνπιάεη θάξκαθα, δσνηξνθέο, κηθξά δψα, θ.η.ι. Σν θαζαξφ εηζφδεκα ηνπ ελ ιφγσ επηηεδεπκαηία γηα κελ ην ειεχζεξν επάγγεικα ζα πξνζδηνξηζζεί ινγηζηηθά γηα δε ηελ εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα εμσινγηζηηθά κε ηε ρξήζε Μ..Κ.Κ. 4 ε Πεξί πξνζδηνξηζκνχ ηνπ εηζνδήκαηνο κε ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ πεξί ειαρίζηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο (ΔΠΚΔ) Ζ επαιήζεπζε απηή ζπλίζηαηαη ζηε δηαπίζησζε ππαγσγήο ή κε ηεο ζπγθεθξηκέλεο επηρείξεζεο ή ηνπ ειεχζεξνπ επαγγεικαηία ζηηο δηαηάμεηο πεξί Δ.Π.Κ.Δ. αθελφο θαη αθεηέξνπ ηεο αθξίβεηαο ησλ πξνζδηνξηζηηθψλ ζηνηρείσλ απηνχ. - Οη δηαηάμεηο πεξί πξνζδηνξηζκνχ ειάρηζηνπ πνζνχ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο έρνπλ εθαξκνγή γηα ηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηψληαη απφ ηελ 1/1/1994 θαη κεηά. - Ζ ππαγσγή ή κε ελφο επηηεδεπκαηία κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. ζπλαξηάηαη κε: Σελ αζθνχκελε δξαζηεξηφηεηα Σνλ πιεζπζκφ ηνπ δήκνπ ή ηεο θνηλφηεηαο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλε ε επηρείξεζε θαη ηνλ ραξαθηεξηζκφ ή κε απηήο σο ηνπξηζηηθή. Σν ρξφλν πνπ πξαγκαηηθά δε ιεηηνχξγεζε θαη κέρξη ηελ έθδνζή ηεο απαηηνχκελεο ζρεηηθήο άδεηαο απφ ηελ αξκφδηα δεκφζηα ή δεκνηηθή αξρή

94 Σελ ειηθία ηνπ επηηεδεπκαηία επί αηνκηθήο επηρείξεζεο ζε ζρέζε κε ηα έηε άζθεζεο ηνπ επηηεδεχκαηνο πξηλ ηελ ζπκπιήξσζε ηνπ θάζε θνξά πξνβιεπφκελνπ νξίνπ. Σα έηε άζθεζεο ηνπ ειεχζεξνπ επαγγέικαηνο ζε ζρέζε θαη κε ηα έηε πνπ έρνπλ πεξάζεη απφ ηελ ιήςε ηνπ πηπρίνπ. Σν εκβαδφλ ηεο επαγγεικαηηθήο εγθαηάζηαζεο. Σπρφλ αλαπεξία κε πνζνζηφ πάλσ απφ 80%, ε νπνία απνδεηθλχεηαη κε γλσκάηεπζε ηεο αξκφδηαο αξρήο ή ηπθιφηεηα, ε νπνία απνδεηθλχεηαη απφ ην γεληθφ κεηξψν ηπθιψλ ηεο νηθείαο λνκαξρίαο. - Ζ δηαπίζησζε ηεο νξζφηεηαο ησλ πξνζδηνξηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ Δ.Π.Κ.Δ. θαηά θχξην ιφγν αθνξά: Σνλ πληειεζηή Απφδνζεο πνπ ζπλαξηάηαη κε ηνλ Μ..Κ.Κ. ηελ πεξίπησζε χπαξμεο κεγάινπ πιήζνπο θαηεγνξηψλ αγαζψλ ιακβάλεηαη ππφςε ν Μ..Κ.Κ. ηεο θαηεγνξίαο κε ηηο πεξηζζφηεξεο αγνξέο. Σελ χπαξμε ππνθαηαζηήκαηνο, γηα ην νπνίν πξνβιέπεηαη ρσξηζηφο πξνζδηνξηζκφο Δ.Π.Κ.Δ. Σν πληειεζηή Δκπνξηθφηεηαο πνπ ζπλαξηάηαη κε ηνλ αληίζηνηρν πνπ εθαξκφδεηαη ζηελ Φ.Μ.Α. Ηδηαίηεξε πξνζνρή απαηηείηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε επηρείξεζε βξίζθεηαη ζηα φξηα αιιαγήο ηνπ.δ. Σν επίπεδν ζπνπδψλ ηνπ ειεχζεξνπ επαγγεικαηία ησλ ζρεηηθψλ κε ην αζθνχκελν επάγγεικα Σα έηε άζθεζεο ηνπ ειεχζεξνπ επαγγέικαηνο ζε ζρέζε κε ηα έηε απφ ηελ ιήςε ηνπ πηπρίνπ. Σα έηε άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ κηζζσηνχ ή κε νπνηαδήπνηε άιιε ζρέζε πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηνπ ειεχζεξνπ επαγγέικαηνο. Σνπο ζπληειεζηέο εκθάληζεο, δηζθνγξαθίαο, πξνβνιήο, πξνθεηκέλνπ πεξί θαιιηηερλψλ ή ηξαγνπδηζηψλ θέληξσλ δηαζθέδαζεο. Σνλ αξηζκφ ησλ παξαζηάζεσλ ησλ δηθεγφξσλ. Σελ εηδηθφηεηα πξνθεηκέλνπ πεξί γηαηξψλ. Σελ ηδηφηεηα ηνπ ειεχζεξνπ επαγγεικαηία σο θαζεγεηή, ιέθηνξα, θ.ι.π. Σελ θαηνρή κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ ζπνπδψλ. Σν σθέιηκν θνξηίν ησλ θνξηεγψλ απηνθηλήησλ. Σε ζέζε ηεο επηρείξεζεο σο πξνο ηνλ φξνθν. Σνλ αξηζκφ ησλ ελνηθηαδφκελσλ δσκαηίσλ θαη ηνλ αξηζκφ θαη ηε δηαξξχζκηζε ησλ ελνηθηαδφκελσλ δηακεξηζκάησλ

95 5 ε Δηζφδεκα απφ ηελ πψιεζε παγίσλ Δηζφδεκα απφ εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο ζεσξείηαη θαη ε πξαγκαηνπνηεζείζα απηφκαηε ππεξηίκεζε ηνπ πάγηνπ θεθαιαίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ επηρείξεζε. Ωο πάγην πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ζεσξείηαη θάζε πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ηεο επηρείξεζεο, ην νπνίν δελ πξννξίδεηαη γηα κεηαπψιεζε αιιά ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηελ επηρείξεζε σο νπζηαζηηθφ ή βνεζεηηθφ <<εξγαιείν>> γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ζθνπνχ ηεο θαη ηνπ νπνίνπ ε δηάξθεηα δσήο ππεξβαίλεη ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν. Σέηνηα πάγηα ζηνηρεία είλαη ηα κεραλήκαηα, ηα έπηπια θαη ζθεχε, ηα κεηαθνξηθά κέζα, θ.ι.π. Σν θέξδνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ πψιεζε παγίσλ ζηνηρείσλ επηηεδεπκαηία κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο, πξέπεη λα πξνζηίζεηαη ζηα θέξδε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θχξηα δξαζηεξηφηεηα κε ηελ εθαξκνγή ηνπ Μ..Κ.Κ. ή κε ηελ αθαίξεζε ησλ δαπαλψλ απφ ην αθαζάξηζην εηζφδεκα, αλάινγα κε ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε. Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ θέξδνπο απφ ηε ππεξηίκεζε ελφο παγίνπ ζηνηρείνπ, πνπ πξνθχπηεη θαηά ηελ πψιεζε, γίλεηαη κε ηελ αθαίξεζε ηεο αλαπφζβεζηεο αμίαο απφ ηε ηηκή πψιεζεο. Οη επηηεδεπκαηίεο ησλ νπνίσλ ην θαζαξφ εηζφδεκα πξνζδηνξίδεηαη εμσινγηζηηθά, ζεσξείηαη φηη πξαγκαηνπνηνχλ απνζβέζεηο, θαζφζνλ θαηά ηνλ θαζνξηζκφ ησλ Μ..Κ.Κ. έρεη ιεθζεί ππφςε θαη απηή ε δαπάλε. Κάζε πεξίπησζε πψιεζεο παγίνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ, ν ειεγθηήο εξεπλά αλ ζπληξέρεη ιφγνο δηαθαλνληζκνχ ηνπ Φ.Π.Α. Παξάδεηγκα: 1) Δπηρείξεζε θαηαζθεπήο βακβαθεξψλ πιεθηψλ ελδπκάησλ ηεξεί βηβιίν Δζφδσλ- Δμφδσλ θαη θαηά ηε ρξήζε 1996: α) Πξαγκαηνπνίεζε αθαζάξηζηα έζνδα απφ πσιήζεηο πξντφλησλ δξρ. β) Πνχιεζε ζηηο 16 Απξηιίνπ κηα πιεθηηθή κεραλή (πάγην) αληί ηνπ πνζνχ ησλ δξρ. Σν κεράλεκα απηφ είρε αγνξαζζεί ζηηο 7/2/1994 αληί ηνπ πνζνχ ησλ δξρ. θαη είρε εληαρζεί ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ζηηο 4/4/1994. Σα ζπλνιηθά θέξδε ηεο ζπγθεθξηκέλεο επηρείξεζεο πξνέξρνληαη απφ ηελ άζθεζε ηεο θαζαξά εκπνξηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ηελ σθέιεηα απφ ηελ πψιεζε ηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ θαη ππνινγίδεηαη σο εμήο:

96 Καζαξά θέξδε απφ ηηο πσιήζεηο πξντφλησλ: *12%= δξρ. (Μ..Κ.Κ.:ΚΑ %) Δηζφδεκα απφ ηελ πψιεζε παγίσλ: Απνζβέζεηο: *12%*25/12= δξρ. (πλ/ηεο απνζβέζεσλ: 12% Π.Γ. 100/98, Μήλεο ιεηηνπξγίαο: 25) Αλαπφζβεζηε αμία: = δξρ. Κέξδνο απφ ηελ πψιεζε: = δξρ. πλνιηθά θαζαξά θέξδε: = δξρ Κχξνο θαη απνδεηθηηθή δχλακε ηνπ Βηβιίνπ Δζφδσλ-Δμφδσλ Σν βηβιίν εζφδσλ-εμφδσλ, φζνλ αθνξά ηηο κεηαπνηεηηθέο θαη εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο, είλαη αλεπαξθέο κε ηελ έλλνηα φηη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ιακβάλνληαη ππφςε κφλν ηα αθαζάξηζηα έζνδα. Καηά ζπλέπεηα, ν έιεγρνο; Ή ζα απνδερζεί ηα δεδνκέλα ηνπ ή ζα ην απνξξίςεη σο αλαθξηβέο. Ηδηαηηεξφηεηα παξνπζηάδεη ην βηβιίν εζφδσλ-εμφδσλ ζηηο ηερληθέο επηρεηξήζεηο ζηηο νπνίεο ιακβάλεηαη ππφςε ε ζρέζε ηνπ πξαγκαηηθνχ θφζηνπο πξνο εθείλν πνπ πξνθχπηεη απφ ηα βηβιία θαη ζηνπο αξρηηέθηνλεο θαη κεραληθνχο, φπνπ ζπγθξίλνληαη νη ηεθκαξηέο δαπάλεο κε ηηο δαπάλεο ησλ βηβιίσλ. Ζ αλεπάξθεηα ηνπ βηβιίνπ δεχηεξεο θαηεγνξίαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο, έρεη λφεκα ζηηο επηρεηξήζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ θαη ζηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο, δειαδή ζηηο πεξηπηψζεηο εθείλεο πνπ ε εμαγσγή ηνπ απνηειέζκαηνο γίλεηαη ινγηζηηθά. Ζ αλεπάξθεηα ηεο δήισζεο δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε ηελ αλαθξίβεηα ηνπ βηβιίνπ θαζφζνλ πξφθεηηαη γηα δχν δηαθνξεηηθέο έλλνηεο. Τπάξρεη πεξίπησζε ην βηβιίν λα είλαη αθξηβέο θαη ε δήισζε αλαθξηβήο επεηδή δε κεηαθέξζεθαλ ζσζηά ηα δεδνκέλα, δε ρξεζηκνπνηήζεθε ν πξνζήθσλ Μ..Κ.Κ. θ.ι.π., ελψ ην αληίζεην κπνξεί λα ζπκβεί κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ ηα θαζαξά θέξδε πνπ πξνζδηνξίζζεθαλ απφ ηνλ έιεγρν ππνιείπνληαη ηνπ Δ.Π.Κ.Δ. Ζ θξίζε ηνπ ειεγθηή κε ηελ νπνία ραξαθηεξίδεηαη έλα βηβιίν εζφδσλ-εμφδσλ σο αλαθξηβέο ή αλεπαξθέο πξέπεη λα είλαη πιήξσο αηηηνινγεκέλε θαη πξνζεθηηθά δηαηππσκέλε, ψζηε λα κελ αθήλεη πεξηζψξηα πξνζβνιήο ηεο. χκθσλα κε ηνλ Κ.Β.. ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία θξίλνληαη αλαθξηβή, φηαλ νη πξάμεηο ή νη παξαιήςεηο ηνπ επηηεδεπκαηία επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ή νθείινληαη ζε πξφζεζε ηνπ γηα απφθξπςε θνξνινγεηέαο χιεο

97 Αλεπαξθέο θξίλεηαη έλα βηβιίν δεχηεξεο θαηεγνξίαο φηαλ νη παξαιείςεηο θαη νη παξαηππίεο, πνπ δηαπηζηψλεη ν έιεγρνο, είλαη ηέηνηεο πνπ θαζηζηνχλ αδχλαην ηνλ ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο. ηελ έθζεζε ειέγρνπ, πξέπεη λα αλαθέξνληαη νη ζπγθεθξηκέλεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο, ε δηελέξγεηα ησλ νπνίσλ δελ είλαη δπλαηή ζπλέπεηα ησλ παξαιείςεσλ θαη ησλ παξαηππηψλ πνπ δηαπηζηψζεθαλ. Παξάδεηγκα: 1) Τπεξγνιάβνο πνπ εθηειεί εξγαζίεο ηνπνζέηεζεο καξκάξσλ ζε νηθνδνκέο ρσξίο πιηθά εκθαλίδεη ζηε ρξήζε 1997 αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. θαη δηαπηζηψζεθε φηη δελ έρεη εθδψζεη απφδεημε γηα αμία δξρ. Σα βηβιία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ επηηεδεπκαηία είλαη αλαθξηβή επεηδή ε θνξνινγεηέα χιε πνπ απέθξπςε σο πνζνζηφ επί ηνπ ζπλφινπ είλαη ζεκαληηθή θαη επεηδή ε κε έθδνζε πξνδίδεη πξφζεζε, αθνχ δελ είλαη δπλαηφ λα απνδνζεί ζε ιάζνο Πξνζδηνξηζκφο απνηειεζκάησλ ζε αλεπαξθή θαη αλαθξηβή βηβιία Β θαηεγνξίαο Οη ιφγνη πνπ δηθαηνινγνχλ ηνλ εμσινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο έρνπλ πξνθχςεη απφ ηνλ νπζηαζηηθφ έιεγρν. Ο πξνζδηνξηζκφο ησλ απνηειεζκάησλ γίλεηαη ζε δχν ζηάδηα. ην πξψην πξνζδηνξίδεηαη ην αθαζάξηζην εηζφδεκα θαη ζην δεχηεξν ην θαζαξφ εηζφδεκα. Πξνζδηνξηζκφο αθαζάξηζηνπ εηζνδήκαηνο Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ αθαζάξηζηνπ εηζνδήκαηνο έρεη κεγάιε ζεκαζία, γηαηί εθηφο απφ ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο απνηειεί θαη ηε βάζε πξνζδηνξηζκνχ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο θαη ζε άιιεο θνξνινγίεο (Φ.Π.Α., θ.ι.π.). Παξαδείγκαηα: 1) ε πεξηπηψζεηο πνπ δελ ηεξείηε βηβιίν γηα δχν κήλεο έρεη ηηο ίδηεο ζπλέπεηεο ζην θχξνο ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ζαλ λα κελ ηεξείηε θαζφιε ηελ δηάξθεηα ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. 2) Ζ κε ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ εηζεξρνκέλσλ απηνθηλήησλ ζε κηα κηθξή επηρείξεζε εκπνξίαο αληαιιαθηηθψλ θαη επηζθεπήο απηνθηλήησλ, έρεη σο ζπλέπεηα ηνλ εμσινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ θαη ησλ θαζαξψλ θεξδψλ θαη ησλ δχν θιάδσλ θαη φρη κφλν ηνπ θιάδνπ παξνρήο ππεξεζηψλ, γηα ηνλ νπνίν ππήξρε ε ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ βηβιίνπ. Σν γεγνλφο φηη ν έιεγρνο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ιάβεη ππφςε ηνπ θαηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ, ην

98 πξαγκαηηθφ γεγνλφο φηη ε κε ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ εηζεξρνκέλσλ απηνθηλήησλ αθνξά θπξίσο ηνλ θιάδν παξνρήο ππεξεζηψλ. Τπνρξέσζε ηνπ ειεγθηή είλαη εθηφο απφ ην λα αλαθέξεη ηα ζηνηρεία, ηα νπνία έιαβε ππφςε ηνπ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ αθαζάξηζηνπ εηζνδήκαηνο, λα ηεθκεξηψλεη θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν επηδξά ην θαζέλα απφ απηά, απφ κφλν ηνπ ή ζε ζπλδπαζκφ κε άιια, ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ αθαζαξίζηνπ εηζνδήκαηνο. Δπνκέλσο, ε απφθαζή ηνπ ζα πξέπεη λα είλαη πιήξσο αηηηνινγεκέλε θαη ηεθκεξησκέλε. Παξάδεηγκα: 1) Ο αξηζκφο ησλ εξγαδνκέλσλ ζε κηα ρξήζε απφ κφλνο ηνπ δελ έρεη απνδεηθηηθή αμία αλ δελ γίλεη ζχγθξηζε κε άιιεο νκνεηδείο επηρεηξήζεηο ή θαη κε ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε ζε πξνεγνχκελε ρξήζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αθαζάξηζηα έζνδα. Πξνζδηνξηζκφο θαζαξνχ εηζνδήκαηνο α) ηαλ ν Μ..Κ.Κ. επί εζφδσλ είλαη πςειφηεξνο απφ ηα 3/5 ηνπ κηθηνχ θέξδνπο πνπ έρεη θαζνξηζηεί απφ ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ ηφηε ν ζπληειεζηήο πνπ εθαξκφδεηαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο πεξηνξίδεηαη ζηα 3/5 ηνπ θαζνξηζκέλνπ κηθηνχ θέξδνπο. β) ηαλ έρνπκε δξαζηεξηφηεηα γηα ηελ νπνία πξνβιέπεηαη ινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο θαη ηα βηβιία ηεο θξίλνληαη αλεπαξθή ή αλαθξηβή ηφηε σο ζπληειεζηήο θαζαξνχ θέξδνπο ιακβάλεηαη εθείλνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηνλ ινγηζηηθφ έιεγρν, εθφζνλ είλαη αλψηεξνο ηνπ πξνβιεπφκελνπ. γ) ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ε επηρείξεζε επηθαιείηαη γεγνλφηα αλσηέξαο βίαο ρξεηάδεηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή, πξνθεηκέλνπ λα απνδείμεη φηη ην πξαγκαηηθφ θέξδνο ηεο ήηαλ κηθξφηεξν εθείλνπ πνπ έρνπλ νη πίλαθεο, ή δελ πξαγκαηνπνίεζε θέξδνο αιιά δεκία. Γελ είλαη δπλαηφ λα απνδεηρζεί ηξφπνο πνπ ζα θαζνξηζηεί ην θαζαξφ θέξδνο ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο. ε θάζε πεξίπησζε αλσηέξαο βίαο φκσο ζα πξέπεη ηα γεγνλφηα αλσηέξαο βίαο λα απνδεηθλχνληαη κε έγγξαθα ζηνηρεία, ηα νπνία δελ επηδέρνληαη ακθηζβήηεζε, φπσο π.ρ. εθηηκήζεηο επηηξνπψλ Γεκνζίσλ Τπεξεζηψλ, θ.η.ι., ε δε θξίζε ηνπ ειεγθηή πξέπεη λα είλαη απφιπηα αηηηνινγεκέλε

99 Έιεγρνο ηεθκεξίσλ Σαθηηθφο έιεγρνο Φ.Π.Α. επηρεηξήζεσλ κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο Ο Φ.Π.Α. είλαη απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο θνξνινγίεο θαη γηα ην ιφγν απηφ ν έιεγρνο απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαζία. Ο έιεγρνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηνλ ηππηθφ θαη ζηνλ νπζηαζηηθφ. Α) Σππηθφο έιεγρνο Ο ηππηθφο έιεγρνο απνβιέπεη ζηελ εμαθξίβσζε: - Ωο πξνο ηελ ππαγσγή ζην Φ.Π.Α. ησλ εζφδσλ. - Σελ θαηαρψξεζε ζησλ ζηνηρείσλ ζην ηεξνχκελν βηβιίν. - Σελ ππνβνιή πξνζσξηλψλ θαη έθηαθησλ δειψζεσλ κε ηα αθξηβή δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ. - Σελ αθξηβή κεηαθνξά ηπρφλ πηζησηηθνχ ππνινίπνπ απφ πεξίνδν ζε πεξίνδν. - Σελ νξζή ζπκπιήξσζε ηεο εθθαζαξηζηηθήο δήισζεο. Ο ηππηθφο έιεγρνο δηελεξγείηαη απαξαίηεηα ζε θάζε πεξίπησζε θαη αλεμάξηεηα απφ ην θχξνο ησλ βηβιίσλ. Σα θπξηφηεξα ζεκεία πνπ ν έιεγρνο πξέπεη λα δψζεη ηδηαίηεξε βαξχηεηα είλαη: Τπαγσγή ηνπ επηηεδεπκαηία ζην Φ.Π.Α. Τπαγσγή ζε εηδηθά θαζεζηψηα Φ.Π.Α. Απαιιαζζφκελεο εθξνέο. Δθαξκνγή νξζνχ ζπληειεζηή Φ.Π.Α. Έθπησζε θφξνπ εηζξνψλ. Δπηκεξηζκφο ηνπ θφξνπ Γηαθαλνληζκφο εθπηψζεσλ Φ.Π.Α. παγίσλ. Τπνβνιή πεξηνδηθψλ δειψζεσλ θαη αθξίβεηα απηψλ. Τπνβνιή εθθαζαξηζηηθήο δήισζεο θαη αθξίβεηα απηήο. Μεηάηαμε επηρεηξήζεσλ ζην θαλνληθφ θαζεζηψο κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο

100 Παξάδεηγκα: 1) Οπσξνπσιείν θαηά ηε ρξήζε 1996 ηεξνχζε Βηβιίν Αγνξψλ απφ ην νπνίν πξνθχπηεη θφζηνο εκπνξεπζίκσλ αγαζψλ δξρ. Καηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν 1997 ηεξνχζε Βηβιίν Δζφδσλ-Δμφδσλ απφ ην νπνίν πξνθχπηεη θφζηνο εκπνξεπζίκσλ αγαζψλ δξρ. θαη αθαζάξηζηα έζνδα δξρ. (Μ..Κ.Κ.: Δπί ησλ αγνξψλ: ΚΑ % επί εζφδνπ % ) Οη θνξνινγεηέεο εθξνέο ηεο επηρείξεζεο γηα ηε ρξήζε 1997 είλαη δξρ. φζεο δειαδή πξνθχπηνπλ απφ ην Βηβιίν Δζφδσλ-Δμφδσλ θαη φρη δξρ., πνπ πξνθχπηνπλ κε βάζε ηα αγνξαζζέληα. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί ε επηρείξεζε απφ ηε θχζε ηεο δελ έρεη ζηηο 31/12 απνζέκαηα θαη αλ έρεη, είλαη ειάρηζηεο αμίαο κε δεδνκέλε ηελ εππάζεηα ησλ αγαζψλ. Αθφκε θαη αλ ήζειαλ λα ππνινγηζζνχλ απνζέκαηα, απηά δελ κπνξνχλ λα είλαη παξά κηθξφ πνζνζηφ αγνξψλ ησλ 2-3 ηειεπηαίσλ εκεξψλ. Β) Οπζηαζηηθφο έιεγρνο Ο νπζηαζηηθφο έιεγρνο ηνπ Φ.Π.Α. έρεη ζρέζε κε ηελ επαιήζεπζε ηνπ θχξνπο ησλ βηβιίσλ. Ο νπζηαζηηθφο έιεγρνο ζην Φ.Π.Α. έρεη νινθιεξσζεί κε ηελ νινθιήξσζε ηνπ νπζηαζηηθνχ ειέγρνπ ζηνλ Κ.Β.. θαη ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο. ε πεξίπησζε πνπ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία θξηζνχλ αλεπαξθή ή αλαθξηβή γίλεηαη πξνζδηνξηζκφο ηεο θνξνινγεηέαο αμίαο, ησλ πνζνζηψλ θαη εθπηψζεσλ ηνπ θφξνπ κε βάζε: - Σα αθαζάξηζηα έζνδα πνπ πξνζδηνξίδνληαη χζηεξα απφ έιεγρν ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο. - Σηο αγνξέο θαη ηηο ζρεηηθέο κε ηνλ Φ.Π.Α. δαπάλεο. - Σα ζπλαθή ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ έιεγρν άιισλ θνξνινγηψλ απφ πιεξνθνξίεο πνπ δηαζέηεη ή πεξηέρνληαη ζε απηφλ. Γίλεηαη λένο (ρσξηζηφο) πξνζδηνξηζκφο ησλ εθξνψλ, έζησ θαη αλ δελ ππάξρνπλ ιφγνη δηαθνξνπνίεζεο ησλ θνξνινγεηέσλ εθξνψλ απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Ηδηαίηεξε πξνζνρή απαηηείηαη θαηά ηνλ επηκεξηζκφ ησλ εθξνψλ ζηηο πεξηπηψζεηο επηηεδεπκαηηψλ πνπ έρνπλ εθξνέο απαιιαζζφκελεο θαη κε ή ησλ επηηεδεπκαηηψλ πνπ έρνπλ δηαθνξεηηθνχο ζπληειεζηέο θαη ηα βηβιία ηνπο θξίλνληαη αλεπαξθή ή αλαθξηβή

101 Σαθηηθφο έιεγρνο Λνηπψλ θνξνινγηψλ επηρεηξήζεσλ κε βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο Ο ηαθηηθφο έιεγρνο νθείιεη λα επαιεζεχεη ηελ ηήξεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ θνξνινγηθψλ δηαηάμεσλ πνπ έρνπλ εθαξκνγή ζε θάζε ειεγρφκελε ππφζεζε. Ζ ζχληκεζε ηνπ ρξφλνπ νινθιήξσζεο ηνπ ηαθηηθνχ ειέγρνπ πνπ απνηειεί βαζηθή επηδίσμε κε θαλέλα ηξφπν δελ πξέπεη λα νδεγεί ζηε δηελέξγεηα <<βηαζηηθνχ>> ειέγρνπ πνπ ζπληζηά απηναλαίξεζε απηνχ. ρεηηθά κε ηνλ έιεγρν ησλ παξαθξαηνπκέλσλ θφξσλ θαη εληνιψλ αλαθέξνληαη νη παξαθάησ γεληθέο αξρέο: α) Ζ ππνβνιή δήισζεο θαη θαηά ζπλέπεηα ε απφδνζε ησλ απφ ηνλ λφκν πξνβιεπφκελσλ θφξσλ θαη ηειψλ, είλαη αλεμάξηεηε απφ ηελ παξαθξάηεζε ή κε απηψλ εθ κέξνπο ηνπ επηηεδεπκαηία θαη πνιχ πεξηζζφηεξν απφ ηελ είζπξαμή ηνπο. β) ηαλ ην θχξνο ησλ βηβιίσλ ακθηζβεηείηαη θαη ε θνξνινγεηέα χιε πξνζδηνξίδεηαη απφ ηνλ έιεγρν, θαηαινγίδεηαη δηαθνξά θφξσλ θαη ηειψλ θαη επί ηεο θνξνινγεηέαο χιεο, πνπ πξνζηίζεηαη. γ) Ζ ππνρξέσζε απφδνζεο ησλ παξαθξαηνπκέλσλ θφξσλ θαη ηειψλ ειέγρεηαη γηα θάζε πεξίνδν γηα ηελ νπνία πξνβιέπεηαη ππνβνιή δήισζεο απφδνζεο. δ) Ζ επαιήζεπζε ηεο θαηαβνιήο ησλ θφξσλ θαη ηειψλ, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ζην θάθειν δελ ππάξρνπλ αληίγξαθα ησλ δειψζεσλ απφδνζεο, δελ πξέπεη λα αξθείηαη ζηα αληίγξαθα ηνπ επηηεδεπκαηία αιιά λα ζηεξίδεηαη ζηα ζηνηρεία ηνπ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. ε) Δπεηδή νη παξαθξαηνχκελνη θφξνη γελλνχλ δηθαίσκα ζπκςεθηζκνχ ζε εθείλνπο απφ ηνπο νπνίνπο παξαθξαηήζεθαλ, είλαη αλαγθαία ε επαιήζεπζε ησλ βεβαηψζεσλ πνπ ρνξεγήζεθαλ γηαηί δελ είλαη ζπάληα ε ρνξήγεζε βεβαηψζεσλ κε πςειφηεξα πνζά απφ εθείλα πνπ παξαθξαηήζεθαλ. Οη ζπνπδαηφηεξνη θφξνη θαη ηέιε πνπ ζηε θνξνινγηθή πξαθηηθή ραξαθηεξίδνληαη σο <<Λνηπέο Φνξνινγίεο>> θαη είλαη ζπλήζεηο ζε επηηεδεπκαηίεο πνπ ηεξνχλ βηβιία δεχηεξεο θαηεγνξίαο είλαη: - Φφξνο κηζζσηψλ ππεξεζηψλ - Φφξνο εξγνιεπηψλ θαηαζθεπήο ηερληθψλ έξγσλ θ.ι.π. - Φφξνο ακνηβψλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ - Φφξνο ακνηβψλ κε ππφρξεσλ ζε έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ - Δηδηθή αζθαιηζηηθή εηζθνξά ππέξ ΔΛ.Γ.Α

102 - Φφξνο απνδεκίσζεο απνιπφκελσλ - Φφξνο θέξδνπο ή σθέιεηαο - Σέιε ραξηνζήκνπ [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] Σαθηηθφο έιεγρνο βηβιίσλ Γ θαηεγνξίαο Σππηθφο Φνξνινγηθφο έιεγρνο-λνγηζηηθφο έιεγρνο Δίλαη ν έιεγρνο πνπ απνβιέπεη ζηελ επαιήζεπζε ηεο δεινχκελεο θνξνινγεηέαο χιεο ησλ επηηεδεπκαηηψλ θαη πεξηνξίδεηαη ζηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ, ρσξίο λα ππεηζέξρεηαη ζε ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηνπ θχξνπο θαη ηεο απνδεηθηηθήο δχλακεο απηψλ θαη αζρνιείηαη κε: α) Σνλ έιεγρν ησλ ινγηζηηθψλ εγγξάθσλ β) Σνλ έιεγρν ησλ αξηζκεηηθψλ δεδνκέλσλ ησλ βηβιίσλ γ) Σνλ έιεγρν ησλ δαπαλψλ δ) Λνηπά ζέκαηα Με ηνλ έιεγρν απηφ, επηρεηξείηαη ε αλακφξθσζε ησλ ινγηζηηθψλ απνηειεζκάησλ ηεο επηρείξεζεο (θέξδε ή δεκίεο) κε ηελ πξνζζήθε δαπαλψλ, πνπ δελ αλαγλσξίδνληαη γηα έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ή δηαθφξσλ εζφδσλ, πνπ δελ έρνπλ πεξηιεθζεί ζε απηά Έιεγρνο Λνγηζηηθψλ πξάμεσλ Έιεγρνο ξνήο εγγξαθψλ, ινγηζηηθψλ πξάμεσλ, επαιήζεπζε κεηαθεξνκέλσλ ππνινίπσλ κεηαμχ ησλ βηβιίσλ, αλαιπηηθψλ θαζνιηθψλ θαη ηζνδπγηψλ. Διεγθηηθέο ελέξγεηεο - Έιεγρνο σο πξνο ηε ζπκθσλία ησλ αζξνηζκάησλ ρξέσζεο θαη πίζησζεο ησλ αλαιπηηθψλ Ζκεξνινγίσλ ή ηνπ Γεληθνχ Ζκεξνινγίνπ θαη ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ. - Έιεγρνο σο πξνο ηε ζπκθσλία ησλ πεξηιεπηηθψλ ινγαξηαζκψλ ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ κε ηα αληίζηνηρα πνζά ησλ ίδησλ ινγαξηαζκψλ, πνπ θαηαρσξήζεθαλ ζηηο απνγξαθέο έλαξμεο θαη ιήμεο ηεο ρξήζεο. - Έιεγρνο πξνζσξηλψλ θαη νξηζηηθψλ ηζνδπγίσλ γηα λα δηαπηζησζεί ε ζσζηή κεηαθνξά ησλ εγγξάθσλ απφ ην εκεξνιφγην πξσηνγελψλ εγγξαθψλ ζην Γεληθφ Καζνιηθφ

103 Σν λα έρνπλ κεηαθεξζεί ζσζηά νη εγγξαθέο ζεκαίλεη λα ππάξρεη ζπκθσλία ζην άζξνηζκα ρξέσζεο ηνπ εκεξνινγίνπ κε απηφ ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ, θαζψο θαη ηνπ αζξνίζκαηνο ηεο πίζησζεο ηνπ εκεξνινγίνπ κε ην άζξνηζκα ηεο πίζησζεο ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ. - Έξεπλα φισλ ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ ηζνδπγίσλ θαη εθείλσλ, νη νπνίνη απφ ηελ θχζε ηνπο δελ είλαη απνηειεζκαηηθνί, είλαη δπλαηφ φκσο λα πεξηέρνπλ απνηέιεζκα ή λα πεξηέρνπλ θάπνην θφξν ηνλ νπνίν δελ ππνιφγηζε θαη δελ απέδσζε ε επηρείξεζε. Π.ρ. Πξνζσπηθνί ινγαξηαζκνί πειαηψλ θαη πξνκεζεπηψλ πνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ πνζά πσιήζεσλ ή αγνξψλ θαη δελ έρνπλ κεηαθεξζεί ζηνπο αληίζηνηρνπο ινγαξηαζκνχο πσιήζεσλ θαη αγνξψλ. - Έιεγρνο ηνπ ηζνδπγίνπ πειαηψλ θαη πξνκεζεπηψλ ζε ζπλδπαζκφ κε απηφ ησλ πσιήζεσλ θαη ησλ αγνξψλ. - Έιεγρνο απνηίκεζεο ησλ απνζεκάησλ απνγξαθήο. ην ζηάδην απηφ ηνπ ειέγρνπ πξέπεη λα εξεπλεζεί ε νξζφηεηα ηεο απνηίκεζεο ησλ απνζεκάησλ ζην ηέινο ηεο ρξήζεο ησλ εκπνξεπζίκσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ο έιεγρνο ηεο απνηίκεζεο ησλ απνζεκάησλ απνγξαθήο γίλεηαη γηαηί ελδέρεηαη απηή λα είλαη ππνηηκεκέλε ή ππεξηηκεκέλε κε απνηέιεζκα ηελ αιινίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ χληαμε πίλαθα Οηθνλνκηθψλ Απνηειεζκάησλ Ο ειεγθηήο πξνβαίλεη ζε ζχληαμε πίλαθα νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ηα νηθνλνκηθά δεδνκέλα φισλ ησλ ππφ έιεγρν ρξήζεσλ θαη ηεο ηειεπηαίαο νξηζηηθήο. Σα νηθνλνκηθά κεγέζε θαη νη δηάθνξνη δείθηεο πνπ πξνθχπηνπλ θάζε θνξά πνηθίινπλ θαη ππάξρνπλ δηάθνξα ελδερφκελα: - Να κε δηαθέξνπλ νπζησδψο απφ ηελ νξηζηηθή ρξήζε. - Να δηαθέξνπλ απφ ηελ νξηζηηθή ρξήζε. - Να δηαθέξνπλ κεηαμχ ησλ ειεγρφκελσλ ρξήζεσλ. - Να ππάξρνπλ δηαθνξέο θαη δηαθπκάλζεηο ζε επηκέξνπο κεγέζε (θχξα,.κ.κ.)

104 Λνγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο εηζνδήκαηνο-έιεγρνο δαπαλψλ Σν θαζαξφ εηζφδεκα ησλ επηρεηξήζεσλ, πνπ ηεξνχλ επαξθή θαη αθξηβή βηβιία θαη ζηνηρεία Γ θαηεγνξίαο ή Β θαηεγνξίαο Δζφδσλ-Δμφδσλ, γηα επηρεηξήζεηο πνπ παξέρνπλ απνθιεηζηηθά ππεξεζίεο θαη ζηεξνχληαη αμηφινγσλ απνζεκάησλ, εμεπξίζθεηαη ινγηζηηθά κε έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα, ησλ εμφδσλ πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηελ θείκελε θνξνινγηθή λνκνζεζία θαη ηελ πάγηα λνκνινγία ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ θαη ηνπ ηδ. Ο λφκνο θαηνλνκάδεη ξεηά ηηο δαπάλεο πνπ εθπίπηνπλ απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα. Οη δαπάλεο απηέο αλαθέξνληαη ζην λφκν πεξηνξηζηηθά θαη σο εθ ηνχηνπ δαπάλεο πνπ δελ θαηνλνκάδνληαη δελ εθπίπηνπλ. Με ηνλ φξν έμνδα δηαρείξηζεο ελλννχληαη νη ελ γέλεη παξαγσγηθέο δαπάλεο, πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ αλάπηπμε ησλ εξγαζηψλ θαη ζηελ απφθηεζε θέξδνπο. Σα έμνδα κε θξηηήξην ηελ ελζσκάησζή ηνπο ή φρη ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο, δηαθξίλνληαη: α) ε νξγαληθά, ηα νπνία γίλνληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρξήζεο, κε ζθνπφ ηελ απφθηεζε νξγαληθψλ εζφδσλ θαη θαηαρσξνχληαη θαη είδνο ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 6 θαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο ηα ρξεσζηηθά ππφινηπα ησλ ινγαξηαζκψλ κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ γεληθήο εθκεηάιιεπζεο 80.00, ελψ γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ εθαξκφδνπλ ηελ αλαιπηηθή ινγηζηηθή κεηαθέξνληαη θαη ζηα θέληξα θφζηνπο ινγαξηαζκφο 92. β) ε έθηαθηα ή αλφξγαλα έμνδα, ηα νπνία απνδίδνληαη ζε έθηαθηα ή απξφβιεπηα γεγνλφηα, παξαιείςεηο ή αληηθαλνληθέο ελέξγεηεο ή αλαθέξνληαη ζε δξαζηεξηφηεηα πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ θαη θαηαρσξνχληαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο 81-85, γηα λα κεηαθεξζνχλ ζην ηέινο ηεο ρξήζεο ζην ινγαξηαζκφ 86 <<απνηειέζκαηά ρξήζεο>>. Βαζηθέο πξνϋπνζέζεηο αλαγλώξηζεο επαγγεικαηηθήο δαπάλεο Γηα ηελ αλαγλψξηζε επηρεηξεκαηηθήο δαπάλεο απαηηείηαη λα ζπληξέρνπλ αζξνηζηηθά νη πην θάησ πξνυπνζέζεηο: α) Ζ δαπάλε λα είλαη πξαγκαηηθή θαη φρη εηθνληθή ή πιαζκαηηθή, π.ρ. ε δηπιή θαηαρψξεζε κηαο δαπάλεο δελ είλαη θαηά ην ½ πξαγκαηηθή ή ε θαηαρψξεζε ζηα βηβιία κηαο δαπάλεο πνπ δελ πξαγκαηνπνηήζεθε δελ είλαη πξαγκαηηθή ζην ζχλνιφ ηεο. Ζ θαηαρψξεζε εηθνληθήο δαπάλεο ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο ζπλεπάγεηαη ηελ απφξξηςή ηνπο θαη ην ραξαθηεξηζκφ απηψλ σο αλαθξηβψλ θαηά ηα πξνβιεπφκελα

105 β) Ζ δαπάλε λα είλαη παξαγσγηθή, λα αθνξά ην εηζφδεκα θαη ηελ επηρείξεζε θαη φρη ηνλ επηρεηξεκαηία, λα ζπκβάιιεη ζηελ απφθηεζε θνξνινγνχκελνπ εηζνδήκαηνο αλεμάξηεηα εάλ ζηε ρξήζε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζπλέβαιε ή φρη ζηελ απφθηεζε ηέηνηνπ εηζνδήκαηνο θαη ζε θάζε πεξίπησζε ε δαπάλε πξέπεη λα βαξχλεη ηελ επηρείξεζε θαη λα γίλεηαη γηα ην ζπκθέξνλ ηεο. Π.ρ. έμνδα δηαθήκηζεο κειινληηθήο απφδνζεο, έμνδα ηαμηδηνχ παξαγφλησλ ηεο επηρείξεζεο γηα αγνξέο απφ ην εμσηεξηθφ. Απφ ηνλ έιεγρν εξεπλάηαη ζε θάζε πεξίπησζε ν παξαγσγηθφο ή κε ραξαθηήξαο ηεο δαπάλεο, δειαδή εάλ ε δαπάλε απηή έγηλα ζηα πιαίζηα ηεο επαγγεικαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. γ) Ζ δαπάλε λα έρεη ζθνπφ ηελ απφθηεζε εηζνδήκαηνο θαη φρη ηελ απφθηεζε θεθαιαίνπ. Οη δαπάλεο δηαθξίλνληαη ζε δαπάλεο πνπ γίλνληαη κε ζθνπφ ηελ απφθηεζε εηζνδήκαηνο θαη αλαγλσξίδνληαη γηα έθπησζε εληφο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαη δαπάλεο πνπ αθνξνχλ ην θεθάιαην ηεο θάζε επηρείξεζεο. Γηα λα αλαγλσξηζζεί πξνο έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ε δαπάλε απαηηείηαη λα γίλεηαη γηα εμππεξέηεζε αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο, λα κελ είλαη άζρεηε κε ηα ζπκθέξνληα ηεο θαη λα ζπκβάιιεη άκεζα ή έκκεζα ζηε δηαηήξεζε ή δεκηνπξγία εηζνδήκαηνο. Γαπάλεο εηζνδήκαηνο είλαη νη πξαγκαηνπνηνχκελεο γηα ζπληήξεζε παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, γηα απφθηεζε αγαζψλ ή ππεξεζηψλ πνπ αλαιψλνληαη ζε κηα ρξήζε θαη γεληθά θάζε δαπάλε πνπ δελ απνηειεί δαπάλε θεθαιαίνπ. Με ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο θάζε δαπάλεο πξέπεη λα επέξρεηαη κείσζε ηεο θαζαξήο πεξηνπζίαο ή θεθαιαίνπ θαη φρη απιψο κεηαηξνπή ελφο πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ ζε άιιν. Γαπάλεο θεθαιαίνπ ζεσξνχληαη εθείλεο πνπ γίλνληαη γηα ηελ απφθηεζε, επέθηαζε, κεηαηξνπή, βειηίσζε παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Σσλ νπνίσλ ε σθέιηκε δσή ηνπο ζηελ επηρείξεζε ππεξβαίλεη ζε νκαιέο ζπλζήθεο ηε κία ρξήζε. δ) Ζ δαπάλε λα είλαη βέβαηε, δεδνπιεπκέλε θαη εθθαζαξηζκέλε, δειαδή λα κελ είλαη ακθηζβεηνχκελε, λα αλαθέξεηαη ζηα ρξνληθά φξηα ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη λα είλαη πνζνηηθά θαζνξηζκέλε

106 ε) Ζ δαπάλε λα πξνβιέπεηαη απφ δηάηαμε λφκνπ. Πξνζδηνξίδνληαη νη θαηεγνξίεο ησλ δαπαλψλ πνπ αλαγλσξίδνληαη γηα έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα πνπ θνξνινγνχληαη. Ζ απαξίζκεζε ησλ δαπαλψλ είλαη πεξηνξηζηηθή θαη φρη ελδεηθηηθή θαη ζπλεπψο δαπάλεο πνπ δελ θαηνλνκάδνληαη ζην λφκν, δελ αλαγλσξίδνληαη πξνο έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα. ζη) Ζ δαπάλε λα κελ αληηβαίλεη ζε πνηληθέο ή απαγνξεπηηθέο δηαηάμεηο. Γελ απνηεινχλ παξαγσγηθέο δαπάλεο ηεο επηρείξεζεο θαηά ηε λνκνινγία θαη ηελ δηνίθεζε, δαπάλεο πνπ δηελεξγνχληαη γηα εμππεξέηεζε αζέκηησλ ή παξάλνκσλ πξάμεσλ. δ) Ζ δαπάλε λα ζπκβάιιεη ζηελ απφθηεζε θνξνινγεηένπ εηζνδήκαηνο θαη φρη απαιιαζζφκελνπ ή εηζνδήκαηνο πνπ θνξνινγείηαη κε εηδηθφ ηξφπν, π.ρ. δαπάλεο γηα έζνδα απφ ηφθνπο ηξαπεδψλ, δαπάλεο εθκεηάιιεπζεο πνπ ηα έζνδα θνξνινγνχληαη κε εηδηθφ ηξφπν. ε) Ζ δαπάλε λα ζηεξίδεηαη ζε έγγξαθα θαη δηθαηνινγεηηθά. Πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζε ζηνηρεία πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.., ζε δεκφζηα έγγξαθα ή ζε άιια πξνζθνξά απνδεηθηηθά ζηνηρεία. - Πξνβιεπφκελα ζηνηρεία είλαη απηά πνπ θάζε θνξά νξίδνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. - Γεκφζηα έγγξαθα είλαη εθείλα πνπ ζπληάζζνληαη ή εθδίδνληαη λφκηκα απφ πξφζσπα πνπ αζθνχλ Γεκφζηα Τπεξεζία ή ιεηηνπξγία. - Σν πνηα είλαη πξφζθνξα απνδεηθηηθά ζηνηρεία, δελ νξίδεηαη απφ ην λφκν, είλαη ζέκα πξαγκαηηθφ θαη ζε θάζε πεξίπησζε εμεηάδεηαη απφ ηνλ έιεγρν. - Γελ απνηεινχλ λφκηκα δηθαηνινγεηηθά ζηνηρεία γηα έθπησζεο δαπάλεο Σηκνιφγηα Παξνρήο Τπεξεζηψλ απφ ηα νπνία δελ πξνθχπηεη επαξθήο πξνζδηνξηζκφο ησλ παξαζρεζεηζψλ ππεξεζηψλ. ζ) Ζ δαπάλε λα έρεη θαηαρσξεζεί ζηα βηβιία κε βάζε ηα απνδεηθηηθά ζηνηρεία ή ππνινγηζηηθά. Ηδηαίηεξε βαξχηεηα πξέπεη λα δίλεηαη ζηελ χπαξμε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ παξαζηαηηθψλ δαπαλψλ θαη ζε δαπάλεο νη νπνίεο θαηαρσξήζεθαλ ζηα βηβιία αιιά είλαη δπζαλάινγεο πξνο ην κέγεζνο ηεο επηρείξεζεο ή δελ έρνπλ ζρέζε κε ην ζθνπφ θαη ηελ παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα απηήο

107 Γηα ην ιφγν απηφ επηιέγνληαη απφ ηνλ έιεγρν πξνθεηκέλνπ λα εξεπλεζεί ην λνκφηππν ηεο έθδνζεο θαη ηεο ζεψξεζεο ησλ παξαζηαηηθψλ εάλ ηα ζηνηρεία εθδφζεθαλ γηα ζπλαιιαγή, δηαθίλεζε ή άιιε αηηία αλχπαξθηε ζην ζχλνιφ ηεο ή γηα κέξνο απηήο. Γηα απηφ πξέπεη λα εξεπλάηαη: - Ζ λνκφηππε ζεψξεζε ησλ παξαζηαηηθψλ απφ ηε Γ.Ο.Τ. ηνπ εθδφηε. - Αλ πθίζηαηαη θαη ιεηηνπξγεί ε επηρείξεζε. - Κάησ απφ πνηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά έιαβε ρψξα ε ζπλαιιαγή. Δλέξγεηεο Διέγρνπ Γηα ηελ αλαγλψξηζε ή κε ησλ δαπαλψλ πξέπεη: α) Να εμεηαζζεί εάλ ζπληξέρνπλ νη πην πάλσ πξνυπνζέζεηο. β) Να αλαδεηεζνχλ ηα δηθαηνινγεηηθά ησλ εγγξαθψλ ζηα βηβιία. γ) Να εμεηαζζεί εάλ ηα δηθαηνινγεηηθά είλαη θαηά πεξίπησζε: - ηνηρεία πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. - Γεκφζηα έγγξαθα, ηα νπνία είλαη έγγξαθα πνπ ζπληάζζνληαη ζχκθσλα κε ηνλ λφκν απφ δεκφζηνπο ππαιιήινπο ή ιεηηνπξγνχο ή πξφζσπα πνπ αζθνχλ δεκφζηα ππεξεζία ή ιεηηνπξγία. Σα έγγξαθα απηά έρνπλ πιήξε απνδεηθηηθή ηζρχ έλαληη φισλ. - Άιια πξφζθνξα απνδεηθηηθά ζηνηρεία αλαθεξφκελα ζε πξαγκαηηθά γεγνλφηα φπσο π.ρ. πξσηφθνιια θαηαζηξνθήο, εθζέζεηο πνπ ζπληάζζνληαη ζε ιφγνπο αλσηέξαο βίαο. δ) Να εμεηαζζεί εάλ είλαη επαξθψο πξνζδηνξηζκέλν ην πεξηερφκελν ηνπ δηθαηνινγεηηθνχ. ε) Να εμεηαζζεί ε αθξίβεηα ησλ αξηζκεηηθψλ δεδνκέλσλ ησλ ζηνηρείσλ. ζη) Να εμεηαζζεί ε πξαγκαηνπνίεζε ηεο δαπάλεο δ) Να ειεγρζεί ε παξαγσγηθφηεηα ηεο δαπάλεο. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

108 Γαπάλεο πνπ εθπίπηνπλ Σν θαζαξφ εηζφδεκα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ επαξθή βηβιία θαη ζηνηρεία Γ θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.. θαζψο θαη Β θαηεγνξίαο εθφζνλ παξέρνπλ απνθιεηζηηθά ππεξεζίεο θαη ζηεξνχληαη αμηφινγσλ απνζεκάησλ, βξίζθεηαη ινγηζηηθά κε έθπησζε απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ησλ παξαθάησ εμφδσλ: - Έμνδα κηζζνδνζίαο θαη ακνηβήο πξνζσπηθνχ κε εμαξηεκέλε ζρέζε εξγαζίαο- Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο - Σεθκαξηφ ελνίθην ηδηφρξεζεο αθηλήηνπ - Γσξεέο γηα θνηλσθειείο ζθνπνχο - Αζθάιηζηξα εξγαηνυπαιιειηθνχ πξνζσπηθνχ - Γαπάλεο γηα ηε ζπληήξεζε θαη επηζθεπή ησλ επαγγεικαηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, κεραλεκάησλ θαη νρεκάησλ πιελ ΗΥ επηβαηεγψλ θαη κηθηήο ρξήζεο - Γαπάλεο ζπληήξεζεο, ιεηηνπξγίαο, επηζθεπήο, θπθινθνξίαο, απνζβέζεσλ θαη κηζζσκάησλ, πνπ θαηαβάιινληαη ζε εηαηξίεο ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο ή ηξίηνπο γηα ΗΥ επηβαηεγά απηνθίλεηα - Σφθνη δαλείσλ - Φφξνη Σέιε Γηθαηψκαηα Πξνζαπμήζεηο - Απνζβέζεηο παγίσλ - Μαζεκαηηθά απνζέκαηα θαη απνζεκαηηθά αζθαιηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ - Πξνβιέςεηο εθκεηάιιεπζεο Λνγ Γηθαηψκαηα ή απνδεκηψζεηο πνπ θαηαβάιινληαη ζε επηρεηξήζεηο θαη νξγαληζκνχο γηα ρξεζηκνπνίεζε ηερληθήο βνήζεηαο επξεζηηερληψλ, ζεκάησλ, ζρεδίσλ, κπζηηθψλ βηνκεραληθψλ κεζφδσλ θαη ηχπνλ, πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο θαη άιισλ ζπλαθψλ δηθαησκάησλ - Γαπάλεο επηζηεκνληθήο θαη ηερλνινγηθήο έξεπλαο - Έμνδα πξψηεο εγθαηάζηαζεο - Γαπάλεο επηζθεπήο θαη ζπληήξεζεο κηζζσκέλσλ αθηλήησλ - Γαπάλεο δηαθεκίζεσλ - Μηζζψκαηα ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο - Απνζβέζεηο εηαηξηψλ Leasing - Εεκηέο ρξεκαηννηθνλνκηθψλ πξντφλησλ - Έμνδα δηνηθεηηθήο ππνζηήξημεο - Δηδηθέο δαπάλεο ρσξίο δηθαηνινγεηηθά

109 - Γαπάλεο θαη αλαινγία επί ησλ αθνξνινγήησλ εζφδσλ - Απνδεκηψζεηο ζπλεπεία δηθαζηηθήο ή δηαηηεηηθήο απφθαζεο - Απνδεκηψζεηο πνπ θαηαβάιινληαη απφ αζθαιηζηηθέο επηρεηξήζεηο - Γαπάλεο απνδνρψλ ινγηζηή - Δπηζθαιείο απαηηήζεηο εηαηξηψλ Leasing - Λνηπά έμνδα δηαρείξηζεο - Πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο, εκπνξεχζηκα αγαζά (αγνξέο) θ.ι.π. - Λνηπά ζέκαηα ινγηζηηθνχ ειέγρνπ - Έιεγρνο δεδνκέλσλ δειψζεσλ - Έιεγρνο Πξαθηηθψλ Γ.. θαη Γ.. - Απνδεκίσζε γηα απνζηέξεζε άζθεζεο επηρείξεζεο - Απνδεκίσζε ηδηνθηήηε νηθνδνκήο ζην κηζζσηή γηα λα απνρσξήζεη απφ ην αθίλεην - Τπνηηκνινγήζεηο Τπεξηηκνινγήζεηο - Γηαλνκή Απνζεκαηηθψλ Κεθαιαηνπνίεζε - Φφξνο πγθέληξσζεο Κεθαιαίνπ - Αμηνπνίεζε δηαπηζηψζεσλ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ ζην επφκελν ζηάδην ηνπ νπζηαζηηθνχ ειέγρνπ - πκπιήξσζε πξνγξάκκαηνο ειέγρνπ [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] Οπζηαζηηθφο Έιεγρνο Δίλαη ην ζχλνιν ησλ ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ, νη νπνίεο δηελεξγνχληαη, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη επαιήζεπζε ηεο αθξίβεηαο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ινγαξηαζκψλ, δειαδή ηνπ απνηειέζκαηνο πνπ πξνθχπηεη απφ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία θαη λα δηαπηζησζεί αλ ππάξρνπλ πξάμεηο ή παξαιείςεηο, νη νπνίεο θινλίδνπλ ην θχξνο θαη ηελ απνδεηθηηθή δχλακε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο. Γηα λα δηαπηζησζεί ε αθξίβεηα ησλ απνηειεζκάησλ ζα πξέπεη ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία λα είλαη επαξθή θαη λα παξέρνπλ απηή ηελ δπλαηφηεηα

110 Δλλνηνινγηθνί πξνζδηνξηζκνί - Δπάξθεηα βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ Δπαξθή είλαη ηα βηβιία θαη ζηνηρεία, φηαλ ηεξνχληαη απηά πνπ πξνβιέπνληαη θαη κε ηνλ ηξφπν πνπ πξνβιέπεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. - Αθξίβεηα βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ Αθξηβή είλαη ηα βηβιία, φηαλ επαιεζεχεηαη ην πεξηερφκελν ησλ ινγαξηαζκψλ θαη δελ πξνθχπηνπλ πεξηπηψζεηο κε εκθάληζεο άιισλ ζπλαιιαγψλ ζε απηά. ηαλ ηα βηβιία θαη ηα ζηνηρεία θξηζνχλ αθξηβή ηφηε ην απνηέιεζκα πξνζδηνξίδεηαη ινγηζηηθά θαηά ηα πξνβιεπφκελα απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο πεξί θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. ηαλ θαηά ηνλ νπζηαζηηθφ έιεγρν πξνθχςνπλ παξαιείςεηο ή παξαηππίεο πνπ επεξεάδνπλ ην θχξνο θαη ηελ απνδεηθηηθή δχλακε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο θαη θαζηζηνχλ απηά αλεπαξθή ή αλαθξηβή, ηα θέξδε πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά Διεγθηηθέο επαιεζεχζεηο γηα δηαπηζηψζεηο πεξί ηνπ θχξνπο ησλ βηβιίσλ Γ θαηεγνξίαο Έιεγρνο επάξθεηαο ησλ βηβιίσλ ζηνηρείσλ Γηα ηελ δηαπίζησζε ηεο επάξθεηαο ή κε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, ν έιεγρνο πξέπεη λα αζρνιεζεί θαη λα απαληήζεη ζηα εμήο ζέκαηα: - Δάλ ηεξεί ηα βηβιία ηεο πξνζήθνπζαο θαηεγνξίαο - Δάλ δηαθπιάζζεη ηα βηβιία θαη ζηνηρεία - Δάλ ηεξεί θαη δηαθπιάζζεη: Σν Γεληθφ Καζνιηθφ Σν Βηβιίν Απνγξαθψλ - Δάλ είρε ππνρξέσζε ηήξεζεο Βηβιίνπ Απνζήθεο, παξαγσγήο θνζηνινγίνπ θαη ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ θαη εάλ ηήξεζε θαη δηαθχιαμε απηά. - Δάλ είρε ππνρξέσζε ηήξεζεο πξφζζεησλ βηβιίσλ θαη αλ ηήξεζε θαη δηαθχιαμε απηά. - Δάλ ηήξεζε ηα βηβιία ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. Γηα λα ακθηζβεηεζεί ην θχξνο ησλ βηβιίσλ δελ αξθεί ε κε ηήξεζε απηψλ θαηά ηα πξνβιεπφκελα θαη κφλν αιιά απηή λα ζπληζηά αδπλακία γηα πεξαηηέξσ ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο

111 Γηα θάζε θαζπζηεξεκέλε θαηαρψξεζε, ε νπνία κφλν φηαλ ππνθξχπηεη ζπγθεθξηκέλε νπζηαζηηθή αηαμία ησλ βηβιίσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε απφξξηςε ηνπο, ε νπνία ζε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα είλαη πιήξσο αηηηνινγεκέλε. Δπίζεο, ε κε ηήξεζε εκεξνινγίνπ δε δεκηνπξγεί απφ κφλε ηεο αδπλακία επαιεζεχζεσλ, εθφζνλ νη ζρεηηθέο εγγξαθέο πεξηιακβάλνληαη ζε άιιν ζεσξεκέλν βηβιίν ή δηαζηαπξψλνληαη κε ζεσξεκέλα ζηνηρεία, εθηφο εάλ απνδεδεηγκέλα ε εζθαικέλε θαηαρψξεζε απνθξχπηεη δηαθνξεηηθή ζπλαιιαγή θαη δηαθνξεηηθφ απνηέιεζκα, πξάγκα πνπ πξέπεη λα ζπγθεθξηκελνπνηείηε ζηελ έθζεζε ειέγρνπ. Αθφκα θαηαρψξεζε εμαγσγψλ ζην Βηβιίν απνζήθεο κε ρξνληθή αλαθνινπζία δε δεκηνπξγεί αδπλακία ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ εθηφο εάλ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλνο ιφγνο πξνο ηνχην. - Δάλ εμέδσζε θαη δε δηαθχιαμε ηα ζηνηρεία θαηά ηα πξνβιεπφκελα κε ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. - Δπί πεξηπηψζεσλ κεραλνγξαθηθήο ηήξεζεο ησλ βηβιίσλ, εθηφο απφ ηα παξαπάλσ. Δάλ ηεξεί ή δηαθπιάζζεη ηα κεληαία ηζνδχγηα ηνπ γεληθνχ θαζνιηθνχ ή ηηο κεληαίεο θαηαζηάζεηο. Δάλ απφ ην εγρεηξίδην νδεγηψλ ρξήζεο ηνπ ινγηζκηθνχ πξνθχπηεη ιεπηνκεξήο αλάιπζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο ρξήζεο θαη ησλ εθαξκνγψλ ηνπ ζπζηήκαηνο Ζ/Τ. Μεηά ηελ νινθιήξσζε ησλ παξαπάλσ ειεγθηηθψλ ελεξγεηψλ θαη εθφζνλ πξνθχςνπλ παξαηππίεο ή παξαιείςεηο ν έιεγρνο πξέπεη λα θξίλεη εάλ απηέο νθείινληαη ζε παξαδξνκή ή ζπγγλσζηή πιάλε θαη αλ θαζηζηνχλ αληηθεηκεληθά αδχλαην θαη φρη απιά δπζρεξή ηνλ έιεγρν. Ζ αδπλακία δηελέξγεηαο ειεγθηηθψλ επαιεζεχζεσλ πξέπεη λα αλαθέξεηαη ζε νηθνλνκηθά κεγέζε κεγάιεο έθηαζεο. Ο ειεγθηήο θαιείηαη θάζε θνξά λα αμηνινγήζεη ηα δεδνκέλα ζχκθσλα κε ην πλεχκα ηνπ λφκνπ θαη ε θξίζε πνπ ζα εθθέξεη λα είλαη πιήξσο αηηηνινγεκέλε, λα ζηεξίδεηαη ζε επαξθή ζηνηρεία, λα είλαη φζν ην δπλαηφλ αληηθεηκεληθή, θαιφπηζηε θαη λα πξνάγεη ηηο ζρέζεηο Πνιηηείαο θαη θνξνινγνπκέλσλ

112 Έιεγρνο αθξίβεηαο ησλ βηβιίσλ - ζηνηρείσλ Γηα ηελ δηαπίζησζε ηεο αθξίβεηαο ή κε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, ν έιεγρνο πξέπεη λα αζρνιεζεί θαη λα απαληήζεη ζηα εμήο ζέκαηα: - Δάλ δηαθπιάζζνληαη ηα ζπλνδεπηηθά ζηνηρεία θαη ηα παξαζηαηηθά, βάζεη ησλ νπνίσλ έγηλαλ νη πξσηνγελείο εγγξαθέο - Δάλ γηα ηηο ζπλαιιαγέο έρνπλ εθδνζεί ζηνηρεία αμίαο ή δηαθίλεζεο - Δάλ ηα εκεξνιφγηα πξσηνγελψλ εγγξαθψλ δηαθπιάζζνληαη ή εάλ ε κε δηαθχιαμή ηνπο νθείιεηαη ζε ιφγνπο αλσηέξαο βίαο - Δάλ έρνπλ ιεθζεί εηθνληθά ζηνηρεία αμίαο ή δηαθίλεζεο - Δάλ ηα έζνδα θαη ηα έμνδα ηεο επηρείξεζεο εκθαλίδνληαη νξζά ζηα ηεξνχκελα βηβιία - Δάλ έρνπλ εθδνζεί πιαζηά ή εηθνληθά ζηνηρεία αμίαο ή δηαθίλεζεο σο πξνο ηελ αμία, ηελ πνζφηεηα ή ηνλ αληηζπκβαιιφκελν - Δάλ ηα πξφζζεηα βηβιία δηαθπιάζζνληαη - Δάλ ζηα βηβιία εκθαλίδεηαη ε πξαγκαηηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, πηζησηηθά ππφινηπα απνζήθεο, ηακείνπ θαη γεληθά φηη δελ πθίζηαληαη ιφγνη αλαθξίβεηαο ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ - Δάλ ζηνηρεία αμίαο ή δηαθίλεζεο έρνπλ εθδνζεί αλαθξηβψο σο πξνο ηελ πνζφηεηα, ηελ αμία ή ηνλ αληηζπκβαιιφκελν - Δάλ ππάξρεη ππνρξέσζε ηήξεζεο πξφζζεησλ βηβιίσλ θαη εάλ απηά ηεξήζεθαλ Γηα λα θξηζνχλ ηα βηβιία σο αλαθξηβή απαηηείηαη ζαλ αλαγθαία πξνυπφζεζε, νη παξαιείςεηο λα είλαη κεγάιεο έθηαζεο ζε ζρέζε κε ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ησλ βηβιίσλ. Δμεηάδεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ε πξφζεζε ηνπ θνξνινγνπκέλνπ ε νπνία θαη είλαη αξθεηή ψζηε λα θξηζνχλ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία σο αλαθξηβή. Ζ κε ιήςε θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ αμίαο γηα πξνγελέζηεξν ρξφλν κέζα ζηελ ίδηα ρξήζε ζπληζηά ππνηξνπή θαη έρεη σο απνηέιεζκα ηε κε εκθάληζε αγνξψλ. Οη ζπλερείο κε εθδφζεηο απνδείμεσλ ιηαληθήο, έζησ θαη αλ είλαη κηθξήο αμίαο ππνδεηθλχεη πξφζεζε θνξνδηαθπγήο. Αθφκε θαη κεκνλσκέλε πξάμε θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη έρεη ην ζηνηρείν ηεο πξφζεζεο

113 Έιεγρνο Αγνξψλ Ζ δηαθίλεζε ησλ αγαζψλ θαη ε ηειηθή ηνπο απφθηεζε γίλεηαη ππνρξεσηηθά κε ζηνηρεία θνξνινγηθά. Ζ ζπλνιηθή δηαδηθαζία πξνκήζεηαο ησλ αγαζψλ ζπλεπάγεηαη δηαηππψζεηο κε έγγξαθα ζηνηρεία εληφο θαη εθηφο ηεο επηρείξεζεο, ππνρξεσηηθά ή κε. Διέγρεηαη ε επηρεηξεκαηηθή πξαθηηθή. Γηα ηηο αγνξέο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο κέζα ζηε ρξήζε έρνπλ ππνρξέσζε λα ππνβάιινπλ ζηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. ή ζην Κ.Δ.Π.Τ.Ο. ηξηπιφηππεο θαηαζηάζεηο. Οη αγνξέο είλαη βαζηθέο εκπνξηθέο θαη νηθνλνκηθέο πξάμεηο, νη νπνίεο πξέπεη λα ειέγρνληαη κε ηδηαίηεξε πξνζνρή, ν δε έιεγρνο απηψλ πξνθεηκέλνπ λα είλαη αζθαιήο πξέπεη λα βαζίδεηαη ζε φια ηα παξαπάλσ ζηνηρεία, ψζηε λα πξνθχπηεη φηη απηέο είλαη πξαγκαηηθέο, ζηεξίδνληαη ζηα πξνβιεπφκελα παξαζηαηηθά, έγηλε νξζφο ινγηζηηθφο ρεηξηζκφο θαη γεληθά έηπραλ εθαξκνγήο νη δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. Με ηνλ φξν αμία θηήζεο, λνείηαη ε ηηκνινγηαθή ηνπο αμία, πξνζαπμεκέλε κε ηα εηδηθά έμνδα αγνξάο, ηα νπνία πξαγκαηνπνηνχληαη θαηά ηξφπν άκεζν γηα θάζε αγνξά κέρξη ηελ παξαιαβή θαη απνζήθεπζε ησλ αγαζψλ, φπσο είλαη ηα αζθάιηζηξα, έμνδα κεηαθνξάο, δαζκνί εηζαγσγήο, έμνδα παξαιαβήο θαη άιια φκνηα έμνδα. Α) Λνγηζηηθφο ρεηξηζκφο Ο ινγηζηηθφο ρεηξηζκφο ησλ αγνξψλ δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζή ηνπο (αγνξέο εζσηεξηθνχ, αγνξέο εμσηεξηθνχ, θ.η.ι.). ηνπο ππνινγαξηαζκνχο ησλ πξσηνβάζκησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ Δ.Γ.Λ.. κε θσδηθνχο αξηζκνχο 20, 24, 25, 26 θαη 28, θαηαρσξνχληαη νη αγνξέο εζσηεξηθνχ ελψ νη αγνξέο εμσηεξηθνχ παξαθνινπζνχληαη θαηά παξαγγειία ζηνπο ππνινγαξηαζκνχο ηνπ πξσηνβάζκηνπ ινγαξηαζκνχ κε θσδηθφ αξηζκφ 32 θαη ζηε ζπλέρεηα, κε ηελ παξαιαβή θαη εηζαγσγή ησλ αγαζψλ ζηηο απνζήθεο ηεο επηρείξεζεο, κεηαθέξνληαη ζηνπο ζρεηηθνχο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 2. Οη ινγαξηαζκνί ησλ απνζεκάησλ (αγνξψλ) ρξεψλνληαη κε ηηο αμίεο θηήζεο ησλ αγνξαδνκέλσλ αγαζψλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο θαη πηζηψλνληαη κε ηηο ηπρφλ επηζηξνθέο αγνξψλ θαη ηηο εθπηψζεηο εθηφο Σηκνινγίνπ, ε δε πίζησζε ηνπο γηα νπνηαδήπνηε άιιε πξάμε είλαη απαγνξεπηηθή απφ ηνπο θαλφλεο ηεο ινγηζηηθήο θαη ηηο δηαηάμεηο ηνπ Δ.Γ.Λ... ην ηέινο ηεο ρξήζεο, ην ζχλνιν ησλ αγνξψλ ηεο ρξήζεο κεηαθέξεηαη ζην ινγαξηαζκφ γεληθήο εθκεηάιιεπζεο80, ν νπνίνο κε ηε κεηαθνξά ησλ ζηνηρείσλ απφ ηηο πξσηνγελείο εγγξαθέο παξέρεη αμηφινγεο θαη αμηφπηζηεο πιεξνθνξίεο

114 Β) θνπφο ειέγρνπ δηαδηθαζία ηερληθέο Ο έιεγρνο ησλ αγνξψλ είλαη απαξαίηεηνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί ε πξαγκαηηθφηεηα ηνπο θαη επηηπγράλεηαη κε ηνπο παξαθάησ ηξφπνπο ειεγθηηθέο δηαδηθαζίεο πνπ πξέπεη λα αθνινπζνχληαη απφ ηνλ ειεγθηή θαηά ηελ αμηνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ ή ζα πξνθχςνπλ ζηελ πνξεία ηνπ ειέγρνπ: α) Διέγρεη ηα παξαζηαηηθά Γ.Α., Π.Σ., Γ.Α-Σ., ΦΟΡΣ. σο πξνο ηελ εγθπξφηεηα, νξζφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη λνκφηππε έθδνζή ηνπο. β) Διέγρεη ηηο θαηά πεξίπησζε παξαιαβέο αγαζψλ πνπ είλαη θαηαρσξεκέλεο ζην βηβιίν δειηίν πνζνηηθήο παξαιαβήο ή ζε εκεξνιφγην πξσηνγελψλ εγγξαθψλ κε ινγηζηηθφ ηζφηηκν, γηα λα δηαπηζησζεί εάλ ππάξρνπλ αγνξέο θαη εθδφζεθαλ Σηκνιφγηα αγνξάο. γ) Διέγρεη ηελ νξζή θαηαρψξεζε αμηψλ θαη πνζνηήησλ, ησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ αγνξψλ, ζηα ηεξνχκελα βηβιία θαη ζηνλ πξνβιεπφκελν απφ ην Δ.Γ.Λ.. ινγαξηαζκφ. - Σσλ αμηψλ ζην γεληθφ εκεξνιφγην ή επί κέξνπο εκεξνιφγην αλάινγα κε ην ινγηζηηθφ ζχζηεκα πνπ αθνινπζείηαη. - Σσλ πνζνηήησλ θαη αμηψλ ζην Βηβιίν Απνζήθεο, ζε πεξίπησζε ηήξεζεο ηνπ δ) Δπαιεζεχεη ην ζχλνιν ησλ αγνξψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα ηεξνχκελα βηβιία κε ηα ζηνηρεία ηνπ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. T.A.X.I.S. ή κέξνο απηψλ κε ζηνηρεία άιισλ ππεξεζηψλ ή θνξέσλ εθφζνλ ππάξρνπλ. Βέβαηα γηα ηηο αγνξέο πνπ γίλνληαη απφ ζηηο ζπγθεληξσηηθέο θαηαζηάζεηο ζπλαιιαγψλ πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζπλαιιαγέο κέρξη πνζνχ δξρ. Ζ αμηνπηζηία ησλ δηαπηζηψζεσλ, πνπ πξνέθπςαλ κε ηηο πην πάλσ ειεγθηηθέο δηαδηθαζίεο, εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηνλ ηξφπν θαη γεληθά ηηο κεζφδνπο ή ηερληθέο, πνπ θαηά πεξίπησζε αθνινχζεζε ν έιεγρνο. Γεληθά σο ελδεδεηγκέλεο ηερληθέο, νη νπνίεο πξέπεη λα αθνινπζνχληαη, αλαθέξνληαη θαηά δηαδηθαζία νη παξαθάησ, ρσξίο λα απνθιείεηαη ε δπλαηφηεηα εθαξκνγήο θαη άιισλ, πνπ ελδερφκελα λα δηαζέηεη ν ειεγθηήο

115 Γ) Δγθπξφηεηα ησλ ζηνηρείσλ Ννκφηππε έθδνζε α) Θεψξεζε Γηάηξεζε, έιεγρνο θσδηθνχ δηάηξεζεο απφ Γ.Ο.Τ. ζεψξεζεο, εθφζνλ δεκηνπξγνχληαη αλάινγεο ππφλνηεο ιφγσ ηεο κνξθήο ζεψξεζεο. β) Γηνξζψζεηο, μπζίκαηα, δηαγξαθέο, επεγγξαθέο. γ) Διιηπέο πεξηερφκελν. δ) Γηαζηαχξσζε κε πιεξνθνξίεο απφ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. T.A.XI.S. ή Γ.Ο.Τ. εάλ ηα αλαγξαθφκελα ζηα θνξνινγηθά ζηνηρεία, πεξί ηαπηφηεηαο ηεο ειεγρφκελεο επηρείξεζεο αιιά θαη ηεο εθδφηξηαο αληαπνθξίλνληαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. ε) Δθηχπσζε ζε κεραλνγξαθηθά έληππα κε πιεθηξνιφγεζε ζε πξφγξακκα θεηκελνγξάθνπ πνπ πνιιέο θνξέο δελ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα απφιπηεο ζηνίρηζεο ησλ γξαθνκέλσλ. ζη) Αμηνπνίεζε πιεξνθνξηψλ απφ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. T.A.X.I.S., Γ.Ο.Τ.,.Γ.Ο.Δ. θαη άιιεο ππεξεζίεο γηα ππφλνηεο κε εγθπξφηεηαο ησλ ζηνηρείσλ πνπ ειέγρνληαη. δ) Ζκεξνκελία έθδνζεο ησλ Σηκνινγίσλ γηα αγαζά, πνπ ε παξαιαβή ηνπο έγηλε κε Γειηία Απνζηνιήο. Γ) Πξαγκαηηθφηεηα ησλ αγνξψλ α) Έιεγρνο ησλ πεξηπηψζεσλ παξαιαβήο αγαζψλ κε δειηία απνζηνιήο θαη εάλ ζηε ζπλέρεηα εθδφζεθε ην ζρεηηθφ Σηκνιφγην θαη αληίζηξνθα γηα ηα εθδνζέληα Σηκνιφγηα εάλ πξνεγήζεθε έθδνζε Γειηίνπ Απνζηνιήο. β) Έιεγρνο ζπλνιηθά ησλ αγνξψλ κε ηε κέζνδν ηεο θιεηζηήο απνζήθεο αιιά θαη θαηά αγνξά, εθφζνλ ππάξρεη δπλαηφηεηα θαη πάληνηε ζε αληηπαξαβνιή κε ηα Σηκνιφγηα αγνξψλ κε ηελ ζχληαμε πξσηνθφιινπ θαηακέηξεζεο εκπνξεπζίκσλ αγαζψλ θαη είδνο θαη πνζφηεηα, δεηγκαηνιεπηηθά εθ ησλ επξηζθνκέλσλ ζηελ επηρείξεζε πξνο πψιεζε γηα ηπρφλ χπαξμε αγνξψλ ρσξίο θνξνινγηθά ζηνηρεία. γ) πκθσλία δεδνκέλσλ ζηνηρείσλ δαπαλψλ κεηαθνξάο ή εμππεξέηεζεο ησλ αγνξψλ, π.ρ. θνξησηηθέο, απνδείμεηο θνκίζηξσλ, λαχιν, θ.ιπ. θαη κε ηα ηηκνιφγηα αγνξψλ. δ) Έιεγρνο ησλ Πηζησηηθψλ Σηκνινγίσλ ησλ πξνκεζεπηψλ σο πξνο ηε ζθνπηκφηεηα ηνπο, ην ρξφλν έθδνζήο ηνπο θαη ζε πεξίπησζε επηζηξνθήο αγαζψλ αλαδεηνχληαη ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία, ζπλνδεπηηθά θαη δαπαλψλ ζηε δε πεξίπησζε ηήξεζεο Βηβιίνπ Απνζήθεο ε χπαξμε ηθαλψλ απνζεκάησλ. ε) Έιεγρνο θαη δηαζηαχξσζε ηεο θίλεζεο ησλ θπξηνηέξσλ ινγαξηαζκψλ ησλ πξνκεζεπηψλ ηεο επηρείξεζεο κε ηνπο αλάινγνπο ινγαξηαζκνχο πνπ ηεξνχληαη ζηα βηβιία ησλ πξνκεζεπηψλ, ψζηε ζε πεξίπησζε δηαπίζησζεο παξαηππηψλ λα εξεπλεζεί πεξαηηέξσ ε θαηαρψξεζε αγνξψλ επηπιένλ

116 ζη) Έξεπλα γηα πξνθαηαβνιέο ζε πξνκεζεπηέο, νη νπνίεο ζηε ζπλέρεηα επηζηξάθεθαλ ιφγσ αθχξσζεο ηεο παξαγγειίαο ή αδπλακίαο εθηέιεζήο ηεο. ε θάζε πεξίπησζε εξεπλάηαη εάλ ε αθχξσζε ηεο παξαγγειίαο είλαη πξαγκαηηθή, γηαηί είλαη ελδερφκελν ε παξαιαβή ησλ εκπνξεπκάησλ λα έγηλε ρσξίο έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ. δ) Δπαιήζεπζε ησλ αγνξψλ, εηζαγσγψλ θαη ελδνθνηλνηηθψλ απνθηήζεσλ κε ηα ζηνηρεία ηνπ Κ.ΔΠ.Τ.Ο. θαη ην γξαθείν V.I.E.S. ηνπ ΤΠ. ΟΗΚ. ε) Γηαπίζησζε πξαγκαηνπνίεζεο αγνξψλ ζε πεξίπησζε πηζησηηθνχ ηακηαθνχ ππνινίπνπ. ζ) Πηζησηηθφ ππφινηπν ζην Βηβιίν Απνζήθεο ελδέρεηαη λα νθείιεηαη ζε απφθξπςε αγνξψλ. η) Δπαιήζεπζε ησλ αμηψλ, πνπ εκθαλίδνληαη ζην Βηβιίν Απνζήθεο θαη ησλ αληίζηνηρσλ ινγαξηαζκψλ ηνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ. ηα) Αληηπαξαβνιή πξσηνηχπσλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ κε ηα ζηειέρε ηνπ πξνκεζεπηή κε επηηφπηα επίζθεςε ή δη αιιεινγξαθίαο κε ηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ., φπνπ απηφ θξίλεηαη απαξαίηεην απφ ηνλ έιεγρν. ηβ) Γηαζηαχξσζε ησλ ζπλφισλ ηνπ εκεξνινγίνπ αγνξψλ κε ην ζπγθεληξσηηθφ εκεξνιφγην θαη ην γεληθφ θαζνιηθφ. ηγ) Έξεπλα γηα αζπλήζηζηεο εγγξαθέο ζην εκεξνιφγην αγνξψλ ή ζηα εκεξνιφγηα πξσηνγελψλ εγγξαθψλ. ηδ) χγθξηζε εγγξαθψλ αγνξψλ επί πηζηψζεη κε επφκελεο πιεξσκέο ζην Βηβιίν Σακείνπ

117 Έιεγρνο Δζφδσλ Α) Έλλνηα Έζνδν κηαο επηρείξεζεο είλαη ε αγνξαζηηθή δχλακε εθθξαζκέλε ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο, ηελ νπνία απνθηά άκεζα ή έκκεζα θαηά ηελ άζθεζε ηεο νηθνλνκηθήο ηεο δξαζηεξηφηεηαο. Β) Γηάθξηζε Με βάζε ην θξηηήξην ηεο πεγήο από ηελ νπνία πξνέξρνληαη ηα έζνδα δηαθξίλνληαη ζε νξγαληθά θαη αλόξγαλα. Οξγαληθά είλαη ηα έζνδα, πνπ απνθηά ε επηρείξεζε θαηά ηελ άζθεζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο. Αλφξγαλα είλαη εθηφο ηεο θχξηαο θαη δεπηεξεπνπζψλ δξαζηεξηνηήησλ πξνεξρφκελα έζνδα, ζηα νπνία εληάζζνληαη θαη ηα έθηαθηα πνπ νθείινληαη ζε γεγνλφηα απξφζκελα θαη πεξηζηαζηαθά Με θξηηήξην ην βαζκό νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, δηαθξίλνληαη ζε νκαιά θαη αλώκαια. Οκαιά έζνδα είλαη εθείλα πνπ πξνέξρνληαη απφ δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο, πνπ είλαη θαηά θαλφλα πξνγξακκαηηζκέλε. Αλψκαια ζεσξνχληαη εθείλα πνπ νθείινληαη ζε νηθνλνκηθέο ζπγθπξίεο, απφηνκεο κεηαβνιέο, είλαη απξφβιεπηα θαη κε αλακελφκελα. Γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ εζφδσλ ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ Δ.Γ.Λ.. ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε βαζηθή ηνπο δηάθξηζε ζε νξγαληθά θαη αλφξγαλα. Γ) Πεγέο εζφδσλ Βαζηθφηεξεο πεγέο εζφδσλ είλαη νη πην θάησ δξαζηεξηφηεηεο: α) Πσιήζεηο εκπνξεπκάησλ, πξντφλησλ θ.ι.π. θαζψο θαη ππεξεζηψλ κε ηε κνξθή εζφδσλ απφ παξνρή ππεξεζηψλ. Πξφθεηηαη πεξί ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο (ηδίξνπ). β) Δπηρνξεγήζεηο ή επηδνηήζεηο πνπ ρνξεγνχληαη ζηελ επηρείξεζε γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ ηεο. γ) Δπελδχζεηο θαη πξνζσξηλέο ηνπνζεηήζεηο ησλ δηαζεζίκσλ θεθαιαίσλ, κε ηε κνξθή εζφδσλ θεθαιαίσλ, φπσο ηφθνη νκνιφγσλ, θαηαζέζεσλ, ελνίθηα αθηλήησλ, κεξίζκαηα, θ.ι.π. θαζψο θαη πσιήζεηο ρξενγξάθσλ

118 δ) πκπιεξσκαηηθφ ηίκεκα πσιήζεσλ. ε) Δπηζηξνθέο ραξηνζήκνπ, δαζκψλ, θφξσλ. ζη) Σφθνη ζπλαιιαγκαηηθψλ θαη γξακκαηίσλ. Γ) Πξνυπνζέζεηο θαηαρψξεζεο εζφδσλ Πξνθεηκέλνπ έλα έζνδν λα θαηαρσξεζεί ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο πξέπεη λα εμεηάδεηαη εάλ απηφ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί, είλαη βέβαην θαη ζε πεξίπησζε πνπ αλάγεηαη ζε πξνεγνχκελε ρξήζε εάλ εθθαζαξίζηεθε θαη νξηζηηθνπνηήζεθε κέζα ζηε ρξήζε απηή. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη πξνβιέςεηο γηα κειινληηθά έζνδα, νη νπνίεο θαηαρσξνχληαη ζηα βηβιία, ρσξίο σζηφζν λα αλαγλσξίδνληαη ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο. Δ) Καηαρψξεζε Παξαθνινχζεζε - Σα νξγαληθά έζνδα θαηαρσξνχληαη θαη παξαθνινπζνχληαη θαη είδνο ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 7 ηνπ Δ.Γ.Λ.. σο εμήο: Έζνδα πσιήζεσλ ζηνπο ινγαξηαζκνχο 70, 71, 72 θαη 73. Έζνδα επηρνξεγήζεσλ ζην ινγαξηαζκφ 74. Έζνδα παξεπφκελσλ αζρνιηψλ ζην ινγαξηαζκφ 75. Έζνδα θεθαιαίσλ ζην ινγαξηαζκφ 76. Έζνδα θφζηνπο ηδηνπαξαγνκέλσλ θαη ηδηνρξεζηκνπνηνπκέλσλ παγίσλ ζηνηρείσλ θαη απνζεκάησλ θαζψο θαη ησλ νθεηινκέλσλ ζε θαηαζηξνθέο ή θινπέο αλαζθάιηζησλ απνζεκάησλ, ζην ινγαξηαζκφ 78. Σα έζνδα ησλ ινγαξηαζκψλ απηψλ ηειηθά κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ 80 γεληθήο εθκεηάιιεπζεο. - Σα αλφξγαλα έζνδα θαηαρσξνχληαη θαη παξαθνινπζνχληαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο 81 έθηαθηα θαη αλφξγαλα απνηειέζκαηα θαη 82 έμνδα θαη έζνδα πξνεγνπκέλσλ ρξήζεσλ ηνπ Δ.Γ.Λ.. θαη ζηε ζπλέρεηα κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ 86 απνηειέζκαηα ρξήζεο. Δπνκέλσο ηα αθαζάξηζηα έζνδα κηαο επηρείξεζεο πξνθχπηνπλ κε ηελ ηζφηεηα = νξγαληθά έζνδα ηεο νκάδαο 7 + αλφξγαλα θαη έθηαθηα έζνδα ηεο νκάδαο 8 ηνπ Δ.Γ.Λ

119 Έιεγρνο Πσιήζεσλ Α) Έλλνηα Πψιεζε είλαη ε δηάζεζε ζε ηξίηνπο, πειάηεο εζσηεξηθνχ ή εμσηεξηθνχ, πεξηνπζηαθνχ αγαζνχ ή ππεξεζίαο ηεο επηρείξεζεο έλαληη ηηκήκαηνο, ην νπνίν θαηά θχξην ιφγν εθθξάδεηαη ζε ρξήκα, κε ζθνπφ ηελ απφθηεζε εζφδσλ. ηαλ αληηθείκελν ηεο πψιεζεο είλαη εκπνξεχζηκα πιηθά αγαζά, εκπνξεχκαηα, πξντφληα θ.ι.π., σο ρξφλνο πξαγκαηνπνίεζεο ηεο ζεσξείηαη ν ρξφλνο εμαγσγήο απφ ηελ απνζήθε θαη παξάδνζήο ζηνλ αγνξαζηή. ηελ πεξίπησζε πνπ αληηθείκελν ηεο πψιεζεο είλαη ε παξνρή ππεξεζίαο, σο ρξφλνο πξαγκαηνπνίεζήο ζεσξείηαη ν ρξφλνο νινθιήξσζεο ηεο παξνρήο. ε θάζε πεξίπησζε ε δεκηνπξγία εζφδνπ πξνυπνζέηεη πξαγκαηνπνίεζε ηεο πψιεζεο ή παξνρήο ππεξεζίαο θαη φρη απαξαίηεηα ηελ είζπξαμε ηνπ αληηηίκνπ ή ακνηβήο. Β) Λνγηζηηθή παξαθνινχζεζε Ζ αμία ησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ πνπ εθδφζεθαλ θαηά πεξίπησζε, έξρεηαη ζε πίζησζε ησλ ππνινγαξηαζκψλ ησλ πξσηνβάζκησλ ινγαξηαζκψλ 70, 71, 72 θαη 73 κε αληίζηνηρε ρξέσζε ησλ ππνινγαξηαζκψλ ηνπ ινγαξηαζκνχ πειαηψλ 30 ή ησλ ππνινγαξηαζκψλ ηνπ ινγαξηαζκνχ ρξεκαηηθψλ δηαζεζίκσλ 38. ηηο πεξηπηψζεηο εμαγσγψλ ρξεψλεηαη ν ινγαξηαζκφο πειάηεο εμσηεξηθνχ θαη πηζηψλνληαη νη ινγαξηαζκνί πσιήζεσλ, κε αμία ηελ επίζεκε ηηκή ηνπ ζπλαιιάγκαηνο ηεο εκέξαο έθδνζήο ηνπ θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ θαη εμαγσγήο ησλ αγαζψλ απφ ηελ απνζήθε, αθφκε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε έθδνζε ηνπ ζηνηρείνπ αθνινπζεί ηελ παξάδνζε κε ηελ πξνυπφζεζε δηαθνξάο κέρξη ηξηψλ εκεξψλ. Λνγ. 70 Πσιήζεηο εκπνξεπκάησλ Λνγ. 71 Πσιήζεηο πξντφλησλ Λνγ. 72 Πσιήζεηο ινηπψλ απνζεκάησλ θαη αρξήζηνπ πιηθνχ Λνγ. 73 Πσιήζεηο ππεξεζηψλ Λνγ. 74 Δπηρνξεγήζεηο θαη δηάθνξα έζνδα πσιήζεσλ Λνγ. 75 Έζνδα παξεπφκελσλ αζρνιηψλ Λνγ. 76 Έζνδα θεθαιαίσλ Λνγ. Ηδηνπαξαγσγή παγίσλ ηεθκαξηά έζνδα απφ απηνπαξαδφζεηο ή θαηαζηξνθέο απνζεκάησλ

120 Γ) θνπφο ειέγρνπ Γηαδηθαζία Σερληθέο Ο έιεγρνο ησλ πσιήζεσλ γίλεηαη γηα λα δηαπηζησζεί ε αιήζεηα θαη ε αθξίβεηα απηψλ θαζψο θαη ε νξζή εκθάληζή ηνπο ζηα ινγηζηηθά βηβιία. Οη πξνηεηλόκελεο ειεγθηηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηερληθέο, ρσξίο λα απνθιείεηαη νπνηαδήπνηε άιιε πνπ θξίλεηαη αλαγθαία, είλαη νη εμήο: α) Έιεγρνο ησλ παξαζηαηηθψλ β) Έιεγρνο ειεθηξνληθψλ θνξνινγηθψλ ηακηαθψλ κεραλψλ γ) Έιεγρνο ηεο νξζήο θαηαρψξεζεο αμηψλ θαη πνζνηήησλ - Σσλ αμηψλ ζην γεληθφ εκεξνιφγην - Σσλ πνζνηήησλ θαη αμηψλ ζην Βηβιίν Απνζήθεο δ) Δπαιήζεπζε ηνπ ζπλφινπ ησλ πσιήζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα ηεξνχκελα βηβιία κε ηα ζηνηρεία ηνπ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. T.A.X.I.S. ή κέξνο απηψλ κε ζηνηρεία άιισλ ππεξεζηψλ ή θνξέσλ εθφζνλ ππάξρνπλ. Γ) Δγθπξφηεηα ησλ ζηνηρείσλ Ννκφηππε έθδνζε α) Γηαπίζησζε έθδνζεο ζηνηρείσλ απφ ζεσξεκέλα ζηειέρε β) Γηνξζψζεηο, μπζίκαηα, δηαγξαθέο, επεγγξαθέο θαη γεληθά αιινηψζεηο γ) Διιηπέο πεξηερφκελν δ) Γηαζηαχξσζε κε πιεξνθνξίεο απφ Κ.Δ.Π.Τ.Ο. T.A.X.I.S. ή Γ.Ο.Τ. ε) Αμηνπνίεζε πιεξνθνξηψλ απφ Γ.Ο.Τ., Διεγθηηθά Κέληξα,.Γ.Ο.Δ. θαη άιιεο ππεξεζίεο ζη) Ζκεξνκελία έθδνζεο ησλ Σηκνινγίσλ, γηα αγαζά πνπ ε πψιεζή ηνπο έγηλε κε Γειηία Απνζηνιήο. Δ) Πξαγκαηηθφηεηα ησλ πσιήζεσλ α) Έιεγρνο δηελέξγεηαο πσιήζεσλ β) Έιεγρνο ησλ Γειηίσλ Απνζηνιήο γ) Έιεγρνο ηεο έθδνζεο ησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ δ) Έιεγρνο ησλ απνδείμεσλ ιηαληθψλ πσιήζεσλ ε) Έιεγρνο ησλ Πηζησηηθψλ Σηκνινγίσλ ζη) Έιεγρνο πσιήζεσλ, πνπ γίλνληαη γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ ρσξίο ηελ έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ ζηνηρείσλ δ) Έξεπλα ζε πεξίπησζε απμεκέλεο θχξαο ε) Έιεγρνο ηηκψλ θαη πνζνηήησλ ζ) Γηαπίζησζε πνζνηηθψλ ειιεηκκάησλ

121 η) Γηαπίζησζε εάλ γηα ηα εκθαληδφκελα θάζε θνξά ππφινηπα αγαζψλ ζην Βηβιίν Απνζήθεο ε επηρείξεζε έρεη ηελ δπλαηφηεηα απφ πιεπξάο επάξθεηαο ρψξσλ ηεο λα ηα απνζεθεχζεη ή ηα έρεη πξνο θχιαμε ζε εγθαηαζηάζεηο ηξίησλ. Δίλαη ελδερφκελν νη δηαπηζηψζεηο λα νδεγήζνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ππάξρεη απφθξπςε πσιήζεσλ ηα) Σν πνιχ κηθξφ κέζν πνζνζηφ κηθηνχ θέξδνπο ησλ πσιήζεσλ ελδέρεηαη λα νθείιεηαη ζε ππνηηκνινγήζεηο ή απφθξπςε πσιήζεσλ ηβ) Γπζαλαινγία ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ ζηελ παξαγσγή κε ηα παξαγφκελα πξντφληα θαζψο θαη δηφγθσζε δαπαλψλ παξαγσγήο ελδέρεηαη ηειηθά λα ππνθξχπηεη απφθξπςε πσιήζεσλ ηγ) Έιεγρνο θαη δηαζηαχξσζεο ηεο θίλεζεο ησλ θπξηνηέξσλ ινγαξηαζκψλ ησλ πειαηψλ ηεο επηρείξεζεο κε ηνπο αλάινγνπο ινγαξηαζκνχο πνπ ηεξνχληαη ζηα βηβιία ησλ πειαηψλ ηδ) Έξεπλα γηα πξνθαηαβνιέο πειαηψλ, νη νπνίεο ζηε ζπλέρεηα επηζηξάθεθαλ ιφγσ αθχξσζεο ηεο παξαγγειίαο ή αδπλακίαο εθηέιεζήο ηεο ηε) Δπαιήζεπζε ησλ πσιήζεσλ, εμαγσγψλ θαη ελδνθνηλνηηθψλ παξαδφζεσλ ηζη) Γηαπίζησζε πξαγκαηνπνίεζεο πσιήζεσλ ζε πεξίπησζε ρξεσζηηθνχ ηακηαθνχ ππνινίπνπ ηδ) Υξεσζηηθφ ππφινηπν ζην Βηβιίν Απνζήθεο ελδέρεηαη λα νθείιεηαη ζε απφθξπςε πσιήζεσλ ηε) Αληηπαξαβνιή ησλ ζηειερψλ κε ηα πξσηφηππα θνξνινγηθά ζηνηρεία ηνπ πειάηε, κε επηηφπηα επίζθεςε ή δη αιιεινγξαθίαο κε ηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. ηζ) Γηαζηαχξσζε ησλ ζπλφισλ ηνπ εκεξνινγίνπ πσιήζεσλ ζην ζπγθεθξηκέλν εκεξνιφγην θαη ην γεληθφ θαζνιηθφ θ) Έξεπλα γηα αζπλήζηζηεο εγγξαθέο θα) Έιεγρνο ζπκθσλίαο αλαιπηηθνχ ηζνδπγίνπ πειαηψλ κε γεληθφ θαζνιηθφ θβ) χγθξηζε Σηκνινγίσλ θαη Γειηίσλ Απνζηνιήο κε θαξηέιεο απνζήθεο θγ) Έιεγρνο κεηαβαηηθψλ ινγαξηαζκψλ ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ γηα ελδερφκελε απφθξπςε εζφδσλ

122 Ο έιεγρνο δελ πεξηνξίδεηαη ζηνλ έιεγρν ησλ εζφδσλ απφ πσιήζεηο αιιά εξεπλά θαη ηα έζνδα ησλ άιισλ πεγψλ πνπ ζπλζέηνπλ ην ζχλνιν ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ ηεο επηρείξεζεο, φπσο: - Δηζφδεκα απφ αθίλεηα - Δηζνδήκαηα απφ θηλεηέο αμίεο Μεξίζκαηα θαη ηφθνη ηδξπηηθψλ ηίηισλ θαη κεηνρψλ εκεδαπψλ Α.Δ., νκνιφγσλ θαη ρξενγξάθσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, Ννκηθψλ πξνζψπσλ Γεκνζίνπ Γηθαίνπ θαη εκεδαπψλ επηρεηξήζεσλ Μεξίζκαηα θαη ηφθνη ηίηισλ αιινδαπήο πξνέιεπζεο Σφθνη θάζε ηίηινπ έληνθεο θαηάζεζεο Κέξδε ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ Τπεξαπφδνζε επελδχζεσλ καζεκαηηθψλ απνζεκάησλ - Δηζφδεκα εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ Κέξδνο ή σθέιεηα απφ εθρψξεζε ή κεηαβίβαζε δηθαησκάησλ Κέξδνο ή σθέιεηα απφ κεηαβίβαζε εηαηξηθνχ κεξηδίνπ Ζ πξαγκαηνπνηεζείζα απηφκαηε ππεξηίκεζε παγίνπ θεθαιαίνπ Κέξδε απφ παξεπφκελεο δξαζηεξηφηεηεο Σφθνη ζπλαιιαγκαηηθψλ θαη γξακκαηίσλ Πνζά επηζθαιψλ απαηηήζεσλ Κέξδε απφ κεηαβηβάζεηο αθηλήησλ Κέξδε απφ ζπκκεηνρέο ζε άιιεο επηρεηξήζεηο Έιεγρνο Απνζεκάησλ Α) Έλλνηα Απνζέκαηα είλαη ηα πιηθά αγαζά ηα νπνία έρεη ζηελ θπξηφηεηά ηεο ε επηρείξεζε θαη ηα νπνία πξννξίδνληαη λα : - Πσιεζνχλ θαηά ηελ πνξεία ησλ εξγαζηψλ ηεο - Υξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ ζπζθεπαζία ησλ πξντφλησλ ή εκπνξεπκάησλ πνπ πξννξίδνληαη γηα πψιεζε - Υξεζηκνπνηεζνχλ ζηε δηαδηθαζία παξαγσγήο θαη λα πσιεζνχλ φηαλ πάξνπλ ηε κνξθή ησλ εηνίκσλ πξντφλησλ - Αλαισζνχλ γηα ηε θαιή ιεηηνπξγία, ζπληήξεζε, επηζθεπή, θαζψο θαη ηελ ηδηνπαξαγσγή παγίσλ ζηνηρείσλ - Αλαισζνχλ γηα ηελ παξαγσγή αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ

123 Β) Δίδε απνζεκάησλ Σα πιηθά αγαζά ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηελ επηρείξεζε γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο είλαη θαηά ινγαξηαζκφ Δ.Γ.Λ.. ηα : Λνγ. 20 Δκπνξεχκαηα Λνγ. 21 Έηνηκα πξντφληα Λνγ. 22 Τπνπξντφληα Λνγ. 23 Παξαγσγή ζε εμέιημε Λνγ. 24 Πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο Λνγ. 25 Αλαιψζηκα πιηθά Λνγ. 26 Αληαιιαθηηθά παγίσλ ζηνηρείσλ Λνγ. 28 Δίδε ζπζθεπαζίαο Γ) Πξνέιεπζε απνζεκάησλ Σα απνζέκαηα ηεο επηρείξεζεο πξνέξρνληαη απφ: - Σελ απνγξαθή - Αγνξά - Ηδηνπαξαγσγή - Δηζθνξά ζε είδνο - Αληαιιαγή ή δσξεά Γ) Απεηθφληζε Απνγξαθή Σα απνζέκαηα ηέινπο ρξήζεο απεηθνλίδνληαη ζηελ απνγξαθή, πξνέξρνληαη απφ ηελ ππάξρνπζα απνγξαθή πξνεγνχκελεο πεξηφδνπ πιένλ αγνξψλ εηζθνξψλ ζε είδνο, δσξεψλ, αληαιιαγψλ θαη ησλ ηδηνπαξαγνκέλσλ, κείνλ ηα αλαισζέληα θαη θαζ νπνηνλδήπνηε ηξφπν έρνπλ δηαηεζεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ. Έλλνηα απνγξαθήο Απνγξαθή είλαη ε ιεπηνκεξήο θαηαγξαθή θαη απνηίκεζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο ζε θάπνηα δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Σθνπόο Ζ απνγξαθή δηελεξγείηαη πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζζεί ε πεξηνπζηαθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο, νη ππνρξεψζεηο απηήο θαη ε θαζαξή ηεο ζέζε

124 Φξόλνο δηελέξγεηαο θαη θαηαρώξεζεο ζηα βηβιία, δηελεξγείηαη: - ην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ - Καηά ηελ έλαξμε ηεο πεξηφδνπ φπνπ γηα πξψηε θνξά ε επηρείξεζε πξναηξεηηθά ή ππνρξεσηηθά πξφθεηηαη λα ηεξήζεη βηβιία Γ θαηεγνξίαο - ηηο πεξηπηψζεηο κεηαζρεκαηηζκνχ, ζπγρσλεχζεσλ θ.ιπ. επηρεηξήζεσλ Σηνηρεία απνγξαθήο - Σν ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ - Σν ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ Δ) Απνηίκεζε ζηνηρείσλ απνγξαθήο - Απνηίκεζε απνζεκάησλ. Σα απνζέκαηα πιελ ησλ ππνιεηκκάησλ ησλ ππνπξντφλησλ θαη ησλ ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ, απνηηκνχληαη θαη είδνο σο εμήο: α) ηελ ηηκή θηήζεο ή ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο παξαγσγήο β) ηελ ηξέρνπζα ηηκή αγνξάο ή αλαπαξαγσγήο γ) ηελ θαζαξή ξεπζηνπνηήζηκε αμία Τηκή θηήζεο, είλαη ε ηηκνινγηαθή αμία αγνξάο ησλ απνζεκάησλ απμεκέλε κε ηα εηδηθά έμνδα αγνξάο θαη κεησκέλε κε ηηο εθπηψζεηο. Τηκνινγηαθή αμία είλαη ε αμία αγνξάο πνπ αλαγξάθεηαη ζηα Σηκνιφγηα, κεησκέλε θαηά ηηο εθπηψζεηο πνπ θάζε θνξά ρνξεγνχληαη απφ ηνπο πξνκεζεπηέο θαη απαιιαγκέλε απφ ηνπο θφξνπο θαη ηα ηέιε, πνπ δελ βαξχλνπλ ηειηθά ηελ νηθνλνκηθή κνλάδα. Εηδηθά έμνδα αγνξάο είλαη ηα άκεζα έμνδα αγνξάο, πνπ γίλνληαη κέρξη ηελ παξαιαβή θαη ηελ απνζήθεπζε ηνπ αγαζνχ θαη ηδηαίηεξα νη δαζκνί θαη ινηπά ηέιε εηζαγσγήο, θαζψο θαη ηα έμνδα κεηαθνξάο θαη παξαιαβήο ησλ ζρεηηθψλ εηδψλ. Τξέρνπζα ηηκή αγνξάο Δίλαη ε ηηκή αληηθαηάζηαζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ απνζέκαηνο, δειαδή ε ηηκή ζηελ νπνία ε νηθνλνκηθή κνλάδα έρεη ηελ δπλαηόηεηα λα πξνκεζεπηεί ην αγαζό, θαηά ηελ εκέξα ζπληάμεσο ηεο απνγξαθήο, από ηε ζπλήζε αγνξά, κε ζπλήζεηο όξνπο θαη θάησ από θαλνληθέο ζπλζήθεο, ρσξίο λα ιακβάλνληαη ππόςε πεξηζηαζηαθά θαη πξνζσξηλά γεγνλόηα πνπ πξνθαινύλ αδηθαηνιόγεηεο πξνζσξηλέο δηαθπκάλζεηο ηηκώλ. Γηα ηνλ ππνινγηζκό ηεο ηξέρνπζαο ηηκήο αγνξάο ιακβάλνληαη ππόςε θαη ηα εηδηθά έμνδα αγνξάο

125 Ιζηνξηθό θόζηνο παξαγσγήο Δίλαη ην άκεζν θόζηνο αγνξάο ησλ πξώησλ πιώλ θαη ησλ δηαθόξσλ πιηθώλ, πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ παξαγσγή ησλ αγαζώλ, πξνζαπμεκέλν κε αλαινγία γεληθώλ εμόδσλ αγνξώλ, θαζώο θαη κε ηα άκεζα θαη έκκεζα έμνδα παξαγσγήο, πνπ δαπαλήζεθαλ γηα λα θηάζνπλ ηα παξαγόκελα αγαζά ζηε ζέζε πνπ βξίζθνληαη θαηά ηελ απνγξαθή. Καζαξή ξεπζηνπνηήζηκε αμία Δίλαη ε ηηκή πώιεζεο ηνπ απνζέκαηνο, ζηελ νπνία ππνινγίδεηαη όηη απηό ζα πσιεζεί θάησ από ζπλζήθεο νκαιήο πνξείαο ησλ εξγαζηώλ ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο, κεησκέλε κε ην θόζηνο νινθιήξσζεο ηεο επεμεξγαζίαο θαη κε ηα έμνδα πνπ ππνινγίδεηαη όηη ζα πξαγκαηνπνηεζνύλ γηα ηελ επίηεπμε ηεο πώιεζεο. Σ) Μέζνδνη απνηίκεζεο Βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηίκεζε ησλ απνγξαθνκέλσλ απνζεκάησλ είλαη ε εχξεζε ηεο ηηκήο θηήζεο θαη ν ππνινγηζκφο ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ πεξίπησζε πνπ ηα απνγξαθφκελα έρνπλ απνθηεζεί κε δηαθνξεηηθέο ηηκέο ή ην ηζηνξηθφ θφζηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ δελ παξακέλεη ζηαζεξφ. Οη θπξηφηεξεο κέζνδνη γηα ηελ εχξεζε ηεο ηηκήο θηήζεο θαη ηνπ ππνινγηζκνχ ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο είλαη νη εμήο: - Μέζνδνο κέζεο ηηκήο θηήζεο κέζνπ ζηαζκηθνύ θόζηνπο χκθσλα κε ηελ κέζνδν απηή δηαηξείηαη ε ζπλνιηθή αμία ησλ εκπνξεπκάησλ πνπ αγνξάζηεθαλ ή ην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ πξντφλησλ πνπ παξάρζεθαλ κε ηελ αληίζηνηρε ζπλνιηθή πνζφηεηα απηψλ θαη ην πειίθν δίλεη ηε κέζε ηηκή θηήζεο ή ην κέζν θφζηνο σο εμήο: Αμία απνζέκαηνο έλαξμεο ηεο πεξηφδνπ + Αμία αγνξψλ ηεο πεξηφδνπ (ζηελ ηηκή θηήζεο) Πνζφηεηα απνζέκαηνο έλαξμεο + Πνζφηεηα πνπ αγνξάζζεθε - Μέζνδνο θπθινθνξηαθνύ κέζνπ όξνπ ή ησλ δηαδνρηθώλ ππνινίπσλ Με βάζε ηε κέζνδν απηή κεηά απφ θάζε εηζαγσγή θαζνξίδεηαη ε κέζε ηηκή ηνπ ππνινίπνπ κε ηνλ εμήο ηχπν: Αμία πξνεγνχκελνπ ππνινίπνπ+αμία λέαο αγνξάο (ζηελ ηηκή θηήζεο) Πνζφηεηα πξνεγνχκελνπ ππνινίπνπ + Πνζφηεηα λέαο αγνξάο

126 - Μέζνδνο ζεηξάο εμάληιεζεο FIFO χκθσλα κε ηελ κέζνδν απηή ιακβάλεηαη ζαλ δεδνκέλν, φηη ηα παιαηφηεξα απνζέκαηα ή απηά πνπ αγνξάζζεθαλ πξψηα εμάγνληαη πξψηα, κε απνηέιεζκα απηά πνπ κέλνπλ ζηελ απνγξαθή λα είλαη ησλ ηειεπηαίσλ εκεξψλ ζηελ αμία ησλ νπνίσλ θαη απνηηκνχληαη. - Μέζνδνο αληίζηξνθεο ζεηξάο εμάληιεζεο LIFO Δδψ αθνινπζείηαη ε αληίζηξνθε αξρή απφ ηελ πξνεγνχκελε. Λακβάλεηαη ζαλ δεδνκέλν φηη απηά πνπ εηζέξρνληαη ηειεπηαία ζηελ επηρείξεζε εμάγνληαη πξψηα, κε απνηέιεζκα απηά πνπ κέλνπλ ζηελ απνγξαθή λα είλαη απφ ηηο πξψηεο αγνξέο ζηελ αμία ησλ νπνίσλ θαη απνηηκνχληαη. - Μέζνδνο πξνηύπνπ θόζηνπο (Standard Cost) Καηά ηε κέζνδν απηή ηα απνζέκαηα απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή ηνπ πξνηχπνπ θφζηνπο. Πξφηππν θφζηνο είλαη εθείλν πνπ πξνζδηνξίδεηαη απφ ηελ επηρείξεζε πξηλ ηελ έλαξμε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο θαη βαζίδεηαη ζε εμεηδηθεπκέλνπο ππνινγηζκνχο πνπ γίλνληαη έπεηηα απφ πξαγκαηηθέο κεηξήζεηο. Σν πξφηππν θφζηνο δηαθέξεη ηνπ πξνυπνινγηζηηθνχ θφζηνπο, ζην φηη ε δπλαηφηεηα πξαγκαηνπνίεζήο ηνπ είλαη πξαγκαηηθά επαιεζεπκέλε θαη κάιηζηα θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο, ρξεζηκνπνηνχκελνπ εμνπιηζκνχ, επηπέδνπ εηδηθεπκέλεο εξγαζίαο θαη γεληθά θάησ απφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, ελψ κε ην δεχηεξν επηρεηξείηαη ε πξφβιεςε χςνπο ηνπ θφζηνπο. Ζ κέζνδνο απηή αθνινπζείηαη κε ηελ πξνυπφζεζε εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο πξφηππεο θνζηνιφγεζεο. - Μέζνδνο βαζηθνύ απνζέκαηνο Δδψ γίλεηαη δηαρσξηζκφο ησλ απνζεκάησλ ηέινπο ρξήζεο ζε δχν κέξε. Σν έλα κέξνο απνηειεί ην βαζηθφ απφζεκα, πνπ είλαη αλαγθαίν γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. Σν άιιν κέξνο απνηειεί ην ππεξαπφζεκα θαη πξννξίδεηαη γηα εμππεξέηεζε κειινληηθψλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο. Ζ απνηίκεζε ηνπ βαζηθνχ απνζέκαηνο γίλεηαη ζηελ αξρηθή ηηκή θφζηνπο. Ζ απνηίκεζε ηνπ ππεξαπνζέκαηνο γίλεηαη ζηελ ηηκή θηήζεο κε ηελ εθαξκνγή θάπνηαο απφ ηηο κεζφδνπο ππνινγηζκνχ ηεο ηηκήο θηήζεο ή ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο

127 - Μέζνδνο εμαηνκηθεπκέλνπ θφζηνπο Ζ ρξεζηκνπνίεζε απηήο ηεο κεζφδνπ είλαη δπλαηή ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ηα απνζέκαηα απνηεινχληαη απφ νγθψδε αγαζά ή απφ κηθξέο πνζφηεηεο κε κεγάιε αμία θαη απηφ γηαηί είλαη δπλαηή ε αξίζκεζε θαηά ηεκάρην ή θαηά παξηίδα θαηά ην ρξφλν αγνξάο ή παξαγσγήο ηνπο, θαζψο θαη ε παξαθνινχζεζε ηνπ θφζηνπο θαηά αγαζφ. Αιιαγή κεζόδνπ απνηίκεζεο Ζ κέζνδνο πνπ επηιέρζεθε απφ ηελ επηρείξεζε γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο κέζεο ηηκήο ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο ζα αθνινπζείηαη πάγηα, κπνξεί λα γίλεη αιιαγή κε έγθξηζε ηεο επηηξνπήο ινγηζηηθψλ βηβιίσλ κε δπλαηφηεηα παξάθακςεο ηεο ελ ιφγσ έγθξηζεο θαηά ηελ πξψηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν πιήξνπο εθαξκνγήο ηεο νκάδαο 9. ηελ πεξίπησζε αιιαγήο κεζφδνπ πξνζδηνξηζκνχ ηεο ηηκήο θηήζεο, ρσξίο λα ηεξεζεί ε παξαπάλσ δηαδηθαζία, δε γίλεηαη δεθηή απφ ηνλ έιεγρν. Γίλεηαη πξνζδηνξηζκφο ηεο ηηκήο θηήζεο κε ηε κέζνδν πνπ αθνινπζήζεθε απφ ηελ επηρείξεζε ζηελ πξνεγνχκελε ρξήζε θαη ζηε ζπλέρεηα απνηίκεζε ησλ απνζεκάησλ θαη ηπρφλ δηαθνξέο, πνπ πξνθχπηνπλ, πξνζηίζεληαη ζηα απνηειέζκαηα ππφ κνξθή ινγηζηηθψλ δηαθνξψλ. Ε) Απνηίκεζε ινηπψλ απνζεκάησλ (Τπνιείκκαηα, ππνπξντφληα, ειαηησκαηηθά πξντφληα, ζπκπαξάγσγα πξντφληα, θ.ιπ.) Τα ππνιείκκαηα απνηηκνχληαη ζηελ πηζαλή ηηκή πψιεζεο, κείνλ ηα άκεζα έμνδα πνπ ππνινγίδεηαη φηη ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ γηα ηελ πψιεζή ηνπο. Τα ππνπξντόληα πνπ πξννξίδνληαη γηα πψιεζε, σο άλσ. Τα ππνπξντόληα πνπ πξννξίδνληαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ, απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή ρξεζηκνπνίεζήο ηνπο, δειαδή ζηελ ηηκή πνπ ζα αγνξάδνληαλ ηα ίδηα ή άιια ηζνδχλακεο αμίαο. Τα ειαηησκαηηθά, δειαδή εθείλα ηα πξντφληα πνπ ιφγσ ειαηησκαηηθήο παξαγσγήο ή θαηαζθεπήο δηαθέξνπλ απφ ηα θαλνληθά, απνηηκνχληαη θαηά πεξίπησζε: α) ηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ πξψηε χιε απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή ηεο πξψηεο χιεο πνπ ππνθαζηζηνχλ. β) ηαλ πξφθεηηαη λα δηαηεζνχλ κε κηθξή έθπησζε, απνηηκνχληαη φπσο ηα θαλνληθά πξντφληα. γ) ηαλ πξφθεηηαη λα δηαηεζνχλ ζε κηθξφηεξε ηηκή, απνηηκνχληαη ζηελ πηζαλή ηηκή πψιεζεο

128 δ) ηαλ δελ είλαη δπλαηή ή δε ζπκθέξεη ε δηάζεζή ηνπο, απνηηκνχληαη ζην ηζηνξηθφ θφζηνο παξαγσγήο ηνπο εθφζνλ επαλεηζάγνληαη ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία γηα ηελ εμάιεηςε ηνπ ειαηηψκαηνο. Τα ζπκπαξάγσγα πξντφληα, δειαδή απηά πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ απηψλ πξψησλ πιψλ, έρνπλ εληαίν θφζηνο παξαγσγήο, πνπ θαηαλέκεηαη κεηαμχ ηνπο αλάινγα κε ηελ αμία ηνπο ζε θαζαξέο ηηκέο πψιεζεο. Ζ) Απνηίκεζε παγίσλ Σα ζηνηρεία ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ ησλ αθηλεηνπνηήζεσλ, πνπ αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε, απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή θφζηνπο πιένλ πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ, κείνλ ησλ απνζβέζεσλ πνπ έγηλαλ θαη ρσξίο ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εμφδσλ αγνξάο, ηα νπνία αλάινγα κε ην χςνο, είηε απνζβέλνληαη εληφο ηεο ρξήζεο είηε κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ έμνδα πνιπεηνχο απφζβεζεο ινγ. 16. Ελλνηνινγηθνί πξνζδηνξηζκνί Βειηίσζε Πξφθεηηαη γηα ηερληθή επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζηα πάγηα ζηνηρεία κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο παξαγσγηθήο ηθαλφηεηαο απηψλ ή ηε κείσζε ηνπ ρξφλνπ παξαγσγήο αλά κνλάδα πξντφληνο ή ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο. Πξνζζήθε Πξφθεηηαη γηα αχμεζε ηνπ ρψξνπ ή ηνπ φγθνπ ησλ παγίσλ ή ηελ αχμεζε ηνπ κεγέζνπο ησλ κεραλεκάησλ κε ζθνπφ ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο. Σπληήξεζε Πξφθεηηαη γηα επεκβάζεηο πνπ γίλνληαη κε ζθνπφ ηε δηαηήξεζε ηεο παξαγσγηθήο δπλαηφηεηαο ησλ παγίσλ ζηελ αξρηθή ηνπο θαηάζηαζε γηα κεγαιχηεξν ρξφλν. Δπηζθεπή Πξφθεηηαη γηα επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζηα πάγηα, ηα νπνία έρνπλ ππνζηεί βιάβε, κε ζθνπφ ηελ απνθαηάζηαζε απηήο θαη ηελ επαλαθνξά ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Πξέπεη λα θαηαβάιιεηαη ηδηαίηεξε πξνζπάζεηα γηα ηνλ επαθξηβή ελλνηνινγηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ δαπαλψλ απηψλ, θαζφηη ν ηξφπνο απφζβεζήο ηνπο επεξεάδεη άκεζα ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα, βξαρπρξφληα ή καθξνρξφληα

129 Θ) πκκεηνρψλ θαη ρξενγξάθσλ απαηηήζεσλ ππνρξεψζεσλ δηαζεζίκσλ θαη ινηπψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ εθθξάδνληαη ζε μέλν λφκηζκα α) Υξεφγξαθα Έλλνηα Δίδε Δίλαη παξαζηαηηθά έγγξαθα αμηψλ, φπσο κεηνρέο θαη ηδξπηηθνί ηίηινη Α.Δ., νκνινγίεο θαη νκφινγα Γεκνζίνπ θαη ινηπψλ νξγαληζκψλ, κεξίδηα ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ θ.ι.π. πνπ εθθξάδνληαη ζε δξαρκέο ή μέλν λφκηζκα. β) Απνηίκεζε ρξενγξάθσλ πκκεηνρψλ Μεηνρψλ νκνινγηψλ - Μεηνρέο εηζεγκέλεο ζην ρξεκαηηζηήξην - Οκνινγίεο, νκφινγα - Μεξίδηα ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ - Υξεφγξαθα εηζεγκέλα ζην ρξεκαηηζηήξην Απνηηκνχληαη ζηελ θαη είδνο ρακειφηεξε ηηκή κεηαμχ ηεο ηηκήο θηήζεο θαη ηεο ηξέρνπζαο ηηκήο. Καη γηα ηα ακνηβαία θεθάιαηα ν κέζνο φξνο ηεο θαζαξήο ηηκήο θαηά ηνλ ηειεπηαίν κήλα ηεο ρξήζεο. - Μεηνρέο κε εηζεγκέλεο ζην ρξεκαηηζηήξην θαη ζπκκεηνρέο ζε επηρεηξήζεηο εθηφο Α.Δ. Απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή θηήζεο ηνπο. - Υξεφγξαθα κε ραξαθηήξα πξνζεζκηαθήο θαηάζεζεο κε εηζεγκέλα ζην ρξεκαηηζηήξην Απνηηκνχληαη ζηελ θαη είδνο παξνχζα αμία ηνπο θαηά ηελ εκέξα θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ κε βάζε ην εηήζην επηηφθην ηνπ θάζε ρξενγξάθνπ ή ηίηινπ. Σπρφλ ζεηηθέο ή αξλεηηθέο δηαθνξέο πνπ δεκηνπξγνχληαη κεηαμχ απνηίκεζεο απνγξαθήο θαη ηηκήο θηήζεο ησλ ρξενγξάθσλ θνξνινγηθά αληηκεησπίδνληαη σο εμήο: Κεξδψλ: Ζ πξνθχπηνπζα ζεηηθή δηαθνξά εκθαλίδεηαη ζε πίζησζε εηδηθνχ ινγαξηαζκνχ <<απνζεκαηηθά απφ ρξεφγξαθα>>. Εεκηψλ: Ζ πξνθχπηνπζα αξλεηηθή δηαθνξά εκθαλίδεηαη ζε ρξέσζε ηνπ πην πάλσ ινγαξηαζκνχ. Σν πηζησηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ απηνχ εκθαλίδεηαη ζηνλ ηζνινγηζκφ ζε ινγαξηαζκφ ηνπ παζεηηθνχ, σο απνζεκαηηθφ, πξνθεηκέλνπ λα ζπκςεθηζζεί κε ηπρφλ δεκίεο επνκέλσλ ρξήζεσλ απφ ηελ ίδηα αηηία. ε πεξίπησζε ιχζεο ηεο επηρείξεζεο ή δηαλνκήο απηψλ θνξνινγνχληαη κε ηηο γεληθέο δηαηάμεηο πεξί θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, φπσο απηέο ηζρχνπλ θαηά ηνλ ρξφλν ιχζεο ή δηαλνκήο

130 Σν ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ απηνχ δελ εθπίπηεη απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα αιιά κεηαθέξεηαη ζε εηδηθφ ινγαξηαζκφ ελεξγεηηθνχ ηνπ ηζνινγηζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα ζπκςεθηζζεί κε ηπρφλ θέξδε πνπ ζα πξνθχςνπλ ζην κέιινλ απφ ηελ ίδηα αηηία. Σα θέξδε απφ ηελ πψιεζε κεηνρψλ εηζεγκέλσλ ζην ρξεκαηηζηήξην, πνπ πξνθχπηνπλ απφ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο θαη απνθηψλνληαη απφ αηνκηθέο επηρεηξήζεηο θαη ηα πξφζσπά ηεο, απαιιάζζνληαη ην θφξν εηζνδήκαηνο. Δθηφο απφ ηελ πξνεγνχκελε πεξίπησζε απαιιάζζνληαη απφ ην θφξν εηζνδήκαηνο ηα θέξδε απφ πψιεζε κεηνρψλ εηζεγκέλσλ ζην Υ.Α.Α., επηρεηξήζεσλ πνπ δελ ηεξνχλ βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο. Η) Απνηίκεζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ζε μέλν λφκηζκα - Απαηηήζεηο ππνρξεψζεηο δηαζέζηκα Απνηηκψληαη βάζεη ηεο επίζεκεο ηηκήο ηνπ μέλνπ λνκίζκαηνο θαηά ηελ εκέξα ηεο απνγξαθήο. - Υξεφγξαθα, ηίηινη γεληθά, ζηνηρεία ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ (εθηφο καθξνπξφζεζκσλ απαηηήζεσλ θαη απνζεκάησλ γεληθά). Απνηηκψληαη ζηελ επίζεκε ηηκή ηνπ μέλνπ λνκίζκαηνο θαηά ηελ εκέξα θηήζεο. ΗΑ) πλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο Οη δηαθνξέο νη νπνίεο πξνθχπηνπλ θαηά ηε πιεξσκή, ηε είζπξαμε θαη ηελ απνηίκεζε ζε δξαρκέο ησλ θάζε κνξθήο ππνρξεψζεσλ, απαηηήζεσλ θαη γεληθά ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, πνπ είλαη εθθξαζκέλα ζε μέλν λφκηζκα, ζπληζηνχλ ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ρξεσζηηθέο ή πηζησηηθέο. α) Λνγηζηηθή θαη θνξνινγηθή αληηκεηψπηζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαθνξψλ Σπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηελ πιεξσκή θαη θαηά ηελ απνηίκεζε ζε δξαρκέο ησλ πηζηψζεσλ ή δαλείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά γηα ηελ απφθηεζε παγίσλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ, γξακκαηίσλ ππνζρεηηθψλ ζε μέλν λφκηζκα ή ζπλάιιαγκα γηα ηελ ίδηα αηηία. Απηέο, είηε πηζησηηθέο είηε ρξεσζηηθέο, θαηαρσξνχληαη ζην ινγαξηαζκφ <<πλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο απφ πηζηψζεηο θαη δάλεηα γηα θηήζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ>>, πνιπεηνχο απφζβεζεο, ν νπνίνο αλαιχεηαη ζε ηξηηνβάζκηνπο ρσξηζηά θαηά πίζησζε ή δάλεην

131 - Υξεσζηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο Απηέο πνπ απνκέλνπλ κεηά ην ζπκςεθηζκφ κε πηζησηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ηεο ίδηαο πίζησζεο ή δαλείνπ, απνζβέλνληαη αλάινγα κε ηελ ππνιεηπφκελε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο θάζε πίζησζεο ή δαλείνπ ρσξηζηά. Υξνληθή πεξίνδνο κηθξφηεξε ηνπ δσδεθακήλνπ ινγίδεηαη σο έηνο. ηηο πεξηπηψζεηο θαηαζθεπήο ησλ παγίσλ, ε απφζβεζε ηνπ ππνινίπνπ απηνχ αξρίδεη ζηε ρξήζε πνπ έιεμε ε πεξίνδνο θαηαζθεπήο ή γηα νπνηνδήπνηε ιφγν δηαθφπεθε ε θαηαζθεπή ηνπ. Δπί ιεμηπξφζεζκσλ πηζηψζεσλ ή δαλείσλ ηα ρξεσζηηθά ππφινηπα ηνπ ινγ πνπ αληηζηνηρνχλ ζην ιεμηπξφζεζκν κέξνο, κεηαθέξνληαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο ζην ινγ , ελψ ηα πηζησηηθά ππφινηπα κεηαθέξνληαη ζε αληίζηνηρνπο ππνινγαξηαζκνχο ηνπ κέρξη εμφθιεζεο ηνπ δαλείνπ ή ζπκςεθηζκφ κε αληίζηνηρα ρξεσζηηθά. ε πεξίπησζε εμφθιεζεο ηνπ δαλείνπ πξν ηεο ζπκβαηηθήο ππνρξέσζήο ην ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγ κεηαθέξεηαη ζηα απνηειέζκαηα ινγ , ελψ νη πηζησηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ινγ κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ εζφδσλ Πηζησηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο Απηέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ πιεξσκή δφζεσλ θαη θαηά ηελ απνηίκεζε ζην ηέινο ηεο ρξήζεο, κεηψλνπλ ηηο ηπρφλ ρξεσζηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ηεο ίδηαο ή πξνεγνπκέλσλ ρξήζεσλ ησλ απηψλ πηζηψζεσλ ή δαλείσλ θαη ζε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρνπλ ρξεσζηηθέο νιφθιεξν ην πνζφ κεηαθέξεηαη ζε αληίζηνηρν, θαηά πίζησζε ή δάλεην, ππνινγαξηαζκφ ηνπ <<πξνβιέςεηο γηα ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο απφ πηζηψζεηο θαη δάλεηα γηα θηήζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ>> επεηδή αληηπξνζσπεχνπλ πηζαλά έζνδα θαη κεηαθέξνληαη: α) ην ηέινο θάζε ρξήζεο, απφ ηε επφκελε ρξήζε, ζηνλ απνηειεζκαηηθφ ινγαξηαζκφ εζφδσλ , ην κέξνο εθείλν πνπ αληηζηνηρεί ζην πνζφ ηεο πίζησζεο ή ηνπ δαλείνπ πνπ πιεξψζεθε κέζα ζηελ θιεηφκελε ρξήζε, επεηδή ην κέξνο απηφ απφ πηζαλφ έζνδν έγηλε νξηζηηθφ κε ηελ πιεξσκή ηνπ αληίζηνηρνπ πνζνχ δαλείνπ

132 β) Δπί ιεμηπξφζεζκσλ πηζηψζεσλ ή δαλείσλ ηα πηζησηηθά ππφινηπα κεηαθέξνληαη ζε αληίζηνηρνπο ππνινγαξηαζκνχο ηνπ κέρξη εμφθιεζεο ηνπ δαλείνπ ή ζπκςεθηζκνχ κε αληίζηνηρα ρξεσζηηθά. γ) ηνλ απνηειεζκαηηθφ ινγαξηαζκφ εζφδσλ ην κέξνο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαθνξψλ ηεο παξνχζαο ρξήζεο πνπ αληηζηνηρνχλ ζε δφζεηο δαλείσλ ή πηζηψζεσλ πνπ πιεξψζεθαλ κέζα ζηε ρξήζε θαη νη νπνίεο θαηά ην κέξνο απηφ ζεσξνχληαη νξηζηηθέο. δ) ε πεξίπησζε εμφθιεζεο ηνπ δαλείνπ, πξν ηεο ζπκβαηηθήο ππνρξέσζεο, νιφθιεξν ην πηζησηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγ κεηαθέξεηαη ζηνλ απνηειεζκαηηθφ ινγαξηαζκφ εζφδσλ ε) ην ηέινο θάζε επφκελεο ρξήζεο, ζηνλ αληίζηνηρν ινγαξηαζκφ ηεο ίδηαο πίζησζεο ή δαλείνπ ηνπ ινγαξηαζκνχ 16.15, αληί γηα ζπκςεθηζκφ, πνζφ ίζν κε ηηο ρξεσζηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ηνπ ππνινγαξηαζκνχ απηνχ ή αλ απηφ είλαη κηθξφηεξν απφ ην ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ αληίζηνηρνπ ππνινγαξηαζκνχ ηνπ 16.15, κεηαθέξεηαη νιφθιεξν ην πηζησηηθφ ππφινηπν ηνπ ίδηνπ ππνινγαξηαζκνχ ηνπ πλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ απνηίκεζε ζε δξαρκέο ησλ απαηηήζεσλ θαη ινηπψλ ππνρξεψζεσλ ζε μέλν λφκηζκα α) Απφ βξαρππξφζεζκεο απαηηήζεηο θαη ππνρξεψζεηο. Σα ρξεσζηηθά ππφινηπα ηεο θαηεγνξίαο απηήο κεηαθέξνληαη ζηα απνηειέζκαηα ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο. Σα πηζησηηθά ππφινηπα κεηαθέξνληαη ζηα απνηειέζκαηα ηεο επφκελεο ρξήζεο. β) Απφ καθξνπξφζεζκεο απαηηήζεηο θαη ππνρξεψζεηο. Σα ρξεσζηηθά ππφινηπα ηεο θαηεγνξίαο απηήο κεηαθέξνληαη ζηα απνηειέζκαηα ηεο θιεηφκελεο ρξήζεο. Απφ ηα πηζησηηθά ππφινηπα απηψλ κεηαθέξεηαη ζηα απνηειέζκαηα θάζε ρξήζεο ην κέξνο εθείλν πνπ απφ απηέο εηζπξάρζεθε ή πιεξψζεθε κέζα ζηε ρξήζε, κε εμαίξεζε ηηο πηζησηηθέο ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ησλ ηξαπεδψλ, νη νπνίεο κεηαθέξνληαη ζηα απνηειέζκαηα ηεο ρξήζεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ. Δλλνηνινγηθνύ πξνζδηνξηζκνί: Βξαρππξφζεζκεο απαηηήζεηο θαη ππνρξεψζεηο είλαη απηέο πνπ ε πξνζεζκία εμφθιεζεο ηνπο ιήγεη κέρξη ην ηέινο ηεο επφκελεο ρξήζεο. Μαθξνπξφζεζκεο απαηηήζεηο θαη ππνρξεψζεηο είλαη απηέο πνπ ε εμφθιεζε ηνπο ιήγεη κεηά ην ηέινο ηεο επφκελεο ρξήζεο

133 - πλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο ρξεσζηηθέο ή πηζησηηθέο απφ απνηίκεζε ζε δξαρκέο ρξενγξάθσλ θαη ηίηισλ γεληθά, ησλ ζηνηρείσλ ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ, ησλ θάζε κνξθήο απνζεκάησλ αγαζψλ θαη ησλ δηαζεζίκσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Δπηζήκαλζε γηα ηνλ έιεγρν Λφγσ ηνπ δηαθνξεηηθνχ ηξφπνπ απφζβεζεο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαθνξψλ, απφ ηνλ έιεγρν πξέπεη λα εξεπλάηαη ε αηηία πνπ ηηο δεκηνχξγεζε. Δηδηθφηεξα πξέπεη λα αλαδεηεζνχλ φια εθείλα ηα ζηνηρεία απφ ηα νπνία λα πξνθχπηεη ε αηηία γέλεζήο ηνπο, φπσο δαλεηζηηθά ζπκβφιαηα παξαζηαηηθά ηξαπεδψλ, δηαζαθήζεηο εηζαγσγψλ, έγγξαθα εμαγσγψλ, παξαγγειίεο, πξνθαηαβνιέο, ηκεκαηηθέο θαηαβνιέο, είδνο αγαζνχ, θ.ι.π. ε πεξίπησζε πνπ ε απφζβεζή ηνπο δελ έγηλε ζχκθσλα κε ηα πξνβιεπφκελα, πξέπεη λα πξνβεί ζε ινγηζηηθή αλακφξθσζε κε πιήξε αηηηνιφγεζε. Πξέπεη λα δηαπηζησζεί αλ ε κεηαηξνπή θαη ε απνηίκεζε ζε δξαρκέο θαηά ηελ απνγξαθή φισλ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, πνπ εθθξάδνληαη ζε μέλν λφκηζκα έγηλε ζχκθσλα κε ηνλ λφκν. Ηδηαίηεξε πξνζνρή ζα πξέπεη λα δίλεηαη ζηελ ειεγθηηθή απηή επαιήζεπζε γηαηί κπνξεί λα πξνθχςνπλ ζεκαληηθέο ινγηζηηθέο δηαθνξέο. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ] Έιεγρνο Απνγξαθήο ηελ απνγξαθή θαη ην βηβιίν απνγξαθψλ κπνξνχλ λα γίλνπλ νη παξαθάησ αλαθεξφκελεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο: α) Έιεγρνο απνγξαθήο ππνθαηαζηεκάησλ ηαλ ην ππνθαηάζηεκα δελ εμάγεη απηνηειέο ινγηζηηθφ απνηέιεζκα, ε απνγξαθή γίλεηαη ζε δηπιφηππεο ζεσξεκέλεο θαηαζηάζεηο απνγξαθήο. Σν έλα αληίγξαθν ηεο θαηάζηαζεο απνζηέιιεηαη ζηελ έδξα, ην αξγφηεξν κέρξη ηελ πξνζεζκία θαηαγξαθήο ησλ απνζεκάησλ γηα ηελ ελεκέξσζε ηνπ βηβιίνπ απνγξαθψλ. Σν άιιν αληίηππν παξακέλεη ζην ππνθαηάζηεκα σο απνδεηθηηθφ γηα ηε δηελέξγεηα ηεο πνζνηηθήο απνγξαθήο ησλ απνζεκάησλ ηνπ. Όηαλ ην ππνθαηάζηεκα ιεηηνπξγεί ζηνλ ίδην λνκφ κε ηελ έδξα ή ζε απφζηαζε κηθξφηεξε ησλ 50 ρηι. θαη δελ εμάγεη απηνηειέο ινγηζηηθφ απνηέιεζκα, κπνξεί λα κελ ηεξνχληαη ηδηαίηεξεο θαηαζηάζεηο απνγξαθήο ππνθαηαζηήκαηνο, αιιά ηα απνζέκαηα ηνπ ππνθαηαζηήκαηνο λα θαηαρσξνχληαη μερσξηζηά απεπζείαο ζην βηβιίν απνγξαθψλ ηεο έδξαο

134 β) Έιεγρνο απνγξαθήο θαηά απνζεθεπηηθφ ρψξν Γίλεηαη έιεγρνο εάλ ε θαηακέηξεζε θαη ε θαηαγξαθή ησλ απνζεκάησλ ζην βηβιίν απνγξαθψλ έγηλε μερσξηζηά γηα θάζε απνζεθεπηηθφ ρψξν. Απηνηειήο απνζεθεπηηθφο ρψξνο είλαη απηφο πνπ δηαθξίλεηαη ρσξηθά απφ θάπνηνλ άιιν. Έηζη μερσξηζηφο απνζεθεπηηθφο ρψξνο είλαη ην θεληξηθφ, ην ππνθαηάζηεκα, ε απνζήθε, νη εγθαηαζηάζεηο ηξίηνπ θαη γεληθά νπνηνζδήπνηε ρψξνο, ζηνλ νπνίν ππάξρνπλ απνζέκαηα ηνπ επηηεδεπκαηία. Ωο απηνηειείο απνζεθεπηηθνχ ρψξνη, ζεσξνχληαη θαη νη ρψξνη πνπ δελ επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο έζησ θαη αλ βξίζθνληαη ζην ίδην θηίξην ή φξνθν. Ζ κε απνγξαθή ησλ απνζεκάησλ μερσξηζηά θαηά απνζεθεπηηθφ ρψξν είλαη δπλαηφ λα έρεη ζαλ απνηέιεζκα θαη ηελ αλεπάξθεηα ησλ ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ. γ) Έιεγρνο εκπξφζεζκεο ελεκέξσζεο ηνπ βηβιίνπ απνγξαθήο Γίλεηαη έιεγρνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί αλ έγηλε εκπξφζεζκε θαηαρψξεζε ηεο απνγξαθήο ζην βηβιίν απνγξαθψλ. Ζ πνζνηηθή θαηαγξαθή ησλ απνζεκάησλ ηδίσλ θαη ηξίησλ γίλεηαη κέρξη ηελ 20 ε εκέξα ηνπ κεζεπφκελνπ απφ ηε ιήμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ κήλα θαη ε απνηίκεζε κε ην θιείζηκν ηνπ ηζνινγηζκνχ, γίλεηαη εληφο 4 κελψλ απφ ηε ιήμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. Πξνηείλεηαη λα γίλεηαη έιεγρνο ηεο απνγξαθήο θαηά ην ρξφλν πνπ ζπληειείηαη απηή θαζψο επίζεο θαη έιεγρνο ηεο εκπξφζεζκεο θαηαρψξεζεο ηεο πνζνηηθήο απνγξαθήο. δ) Έιεγρνο ηνπ ηξφπνπ ηήξεζεο ηνπ βηβιίνπ απνγξαθψλ Ζ εγγξαθή θαηαρψξεζεο ησλ απνζεκάησλ ζην βηβιίν απνγξαθψλ πεξηιακβάλεη: -Σε κνλάδα κέηξεζεο πνπ πξέπεη λα είλαη ίδηα κε ηε κνλάδα κέηξεζεο κε ηελ νπνία αγνξάδεηαη ή πσιείηαη ην αγαζφ. -Σελ πνζφηεηα ηνπ αγαζνχ -Σε ζπλνιηθή αμία θάζε αγαζνχ -Σν είδνο ηνπ αγαζνχ -Σελ θαηά κνλάδα αμία κε ηελ νπνία απνηηκάηαη ην αγαζφ Δάλ ε απνγξαθή δε ζπκπεξηιακβάλεη ηα παξαπάλσ ζηνηρεία είλαη αλεπαξθήο. Ζ θαηαρψξεζε ησλ απνζεκάησλ πξέπεη λα γίλεηαη θαη είδνο, ε κε θαηαρψξεζε ησλ απνζεκάησλ θαη είδνο είλαη δπλαηφ λα δεκηνπξγήζεη αλεπάξθεηα ησλ ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ. ηελ πεξίπησζε πνπ ε θαηαρψξεζε ησλ αγαζψλ ζην βηβιίν απνγξαθψλ δελ γίλεηαη κε πιήξε πεξηγξαθή ηνπ είδνπο θάζε αγαζνχ, αιιά ρξεζηκνπνηνχληαη θσδηθνί αξηζκνί, εμεηάδεηαη αλ ζεσξήζεθε θαη ηεξήζεθε Βηβιίν Κσδηθήο Αξίζκεζεο ή νη θσδηθνί αξηζκνί θαηαρσξήζεθαλ ζε άιιν ζεσξεκέλν βηβιίν

135 ε) Έιεγρνο απνγξαθήο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ βξίζθνληαη ζε ηξίηνπο θαη απνγξαθή πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηξίησλ -Απνγξαθή πεξηνπζηαθώλ ζηνηρείσλ ηξίησλ Γίλεηαη έιεγρνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί εάλ ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ησλ ηξίησλ έρνπλ θαηαρσξεζεί ζην βηβιίν απνγξαθψλ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.., γηα λα είλαη δπλαηέο νη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο. Σα απνζέκαηα θαη ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θπξηφηεηαο ηξίησλ, πνπ βξίζθνληαη ζηα ρέξηα ηνπ επηηεδεπκαηία θαηά ηε ιήμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ γηα νπνηνδήπνηε ιφγν, θαηαρσξνχληαη ζηελ απνγξαθή ρσξηζηά γηα θάζε ηξίην, ηνπιάρηζηνλ θαη είδνο θαη πνζφηεηα, κε αλαγξαθή θαη ηνπ ζθνπνχ γηα ηνλ νπνίν βξίζθνληαη ζηα ρέξηα ηνπ επηηεδεπκαηία, δηαθεθξηκέλα απφ ηα δηθά ηνπ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. -Απνγξαθή πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ βξίζθνληαη ζε ηξίηνπο Γίλεηαη έιεγρνο γηα ηελ νξζή απνγξαθή ησλ απνζεκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζε ηξίηνπο θαη επαιήζεπζε ηεο απνγξαθήο απηήο. Σα απνζέκαηα ηα νπνία ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ βξίζθνληαη ζηα ρέξηα ηξίησλ γηα νπνηνδήπνηε ιφγν, θαηαρσξνχληαη ζηελ απνγξαθή θαη είδνο, πνζφηεηα θαη αμία, ρσξηζηά γηα θάζε ηξίην θαη απνζεθεπηηθφ ρψξν. Ζ επαιήζεπζε ηεο απνγξαθήο απηήο κπνξεί λα γίλεη είηε απφ ηα βηβιία ησλ ηξίησλ, είηε κε ηα παξαζηαηηθά πνπ έρνπλ εθδνζεί απφ ηνλ επηηεδεπκαηία θαη απφ ηξίηνπο. ηελ απνγξαθή επίζεο θαηαρσξνχληαη θαη ηα πάγηα πνπ βξίζθνληαη ζε ηξίηνπο, φρη φκσο αλά ηξίην αιιά καδί κε ηα πάγηα ηεο επηρείξεζεο. ζη) Έιεγρνο απνγξαθήο παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Γίλεηαη έιεγρνο εάλ ε απνγξαθή ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ έρεη γίλεη ζχκθσλα κε ηα φζα νξίδεη ν Κ.Β.., ψζηε λα είλαη δπλαηέο νη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο. Σα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, εθηφο ησλ επίπισλ θαη ησλ ζθεπψλ, θαηαρσξνχληαη ζην βηβιίν απνγξαθψλ ην θάζε έλα ρσξηζηά. Γηα θάζε πάγην πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ζην βηβιίν απνγξαθψλ αλαγξάθεηαη: α) Ζ αμία ή ην θφζηνο ηδηνθαηαζθεπήο ηνπ, πξνζαπμεκέλε κε ηηο δαπάλεο επεθηάζεσλ, πξνζζεθψλ θαη βειηηψζεσλ. β) Ζ αλαπφζβεζηε αμία θαη γ) Οη απνζβέζεηο ηνπ

136 ην βηβιίν απνγξαθψλ ηα πάγηα θαηαρσξνχληαη θαηά νκνεηδήο θαηεγνξίεο, κε αλαγξαθή ηεο ζπλνιηθήο, θαηά θαηεγνξία παγίσλ, αμίαο θηήζεο, ηηο ζπλνιηθέο απνζβέζεηο θαη ηε ζπλνιηθή αλαπφζβεζηε αμία, φηαλ ν επηηεδεπκαηίαο ηεξεί ζεσξεκέλν Μεηξψν Παγίσλ, ζην νπνίν θαηαρσξεί αλαιπηηθά γηα θάζε πάγην ηα πην πάλσ δεδνκέλα. δ) Έιεγρνο απνζεκάησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηεξνχλ βηβιίν απνζήθεο Σα απνζέκαηα ηέινπο ρξήζεο, φπσο απηά πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηακέηξεζε θαη απνηππψλνληαη ζηελ απνγξαθή επί πεξηπηψζεσλ ηήξεζεο βηβιίνπ απνζήθεο πξέπεη λα ζπκθσλνχλ κε ηα ινγηζηηθά ππφινηπα απηψλ. ηαλ ππάξρνπλ απνθιίζεηο νη ηπρφλ ζεηηθέο ή αξλεηηθέο δηαθνξέο κεηαθέξνληαη ζηα απνηειέζκαηα σο ειιείκκαηα ή πιενλάζκαηα. Πεξαηηέξσ θαη αλάινγα κε ην χςνο ησλ δηαθνξψλ θαη ζε ζπλάξηεζε κε: α) Σε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία παξνπζηάδνληαη νη δηαθνξέο απηέο β) Σα ζπλνιηθά νηθνλνκηθά κεγέζε ηεο επηρείξεζεο γ) Παξεκθεξή είδε, πνπ ελδερφκελα λα παξνπζηάδνπλ αλάινγα ειιείκκαηα ή πιενλάζκαηα δ) Σελ πξνυπνινγηζζείζα θαη πξαγκαηνπνηεζείζα θχξα (επί βηνηερληθψλ θαη βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ). Δίλαη επηβεβιεκέλνο ν έιεγρνο επί ησλ αγνξψλ, εηζαγσγψλ, εζσηεξηθψλ δηαθηλήζεσλ απφ θαη πξνο ηελ παξαγσγή ζηα δηάθνξα ζηάδηα απηήο, εμσηεξηθψλ δηαθηλήζεσλ απφ θαη πξνο ηξίηνπο, π.ρ. θαηεξγαζίαο, ηππνπνίεζεο, βαθήο, πσιήζεσλ θ.η.ι. γηα λα δηαπηζησζεί ηπρφλ απφθξπςε ζπλαιιαγψλ, πξνθεηκέλνπ λα θξηζεί ην θχξνο ησλ βηβιίσλ. ε) Έιεγρνο απνζεκάησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δελ ηεξνχλ βηβιίν απνζήθεο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ ηεξείηαη βηβιίν απνζήθεο, ε επαιήζεπζε ησλ πνζνηήησλ κπνξεί λα γίλεη κε ηε κέζνδν ηεο θιεηζηήο απνζήθεο. Ζ κέζνδνο απηή είλαη θαιχηεξν λα εθαξκφδεηαη ιίγεο κέξεο κεηά απφ ηελ έλαξμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ ή ιίγεο κέξεο πξηλ απφ ηε ιήμε ηεο θαη είλαη εθηθηή θπξίσο ζε εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο δηαζέηνπλ ηα αγαζά ηνπο θπξίσο ρνλδξηθά

137 Με βάζε ηελ απνγξαθή έλαξμεο Δπηιέγνληαη νξηζκέλα είδε, κε ζεκαληηθή αμία θαη θίλεζε ή κε κεγάιε αμία θαη κηθξφ φγθν. Βξίζθνληαη νη πνζφηεηεο ησλ εηδψλ πνπ ππήξραλ ζηελ απνγξαθή έλαξμεο, απφ ην βηβιίν απνγξαθψλ. Απφ ηα ζηνηρεία πψιεζεο βξίζθνληαη γηα θάζε είδνο, νη πνζφηεηεο πνπ πνπιήζεθαλ κέρξη ηελ εκεξνκελία πνπ γίλεηαη ν έιεγρνο. Γίλεηαη πνζνηηθή θαηακέηξεζε ησλ εηδψλ ζην ζπγθεθξηκέλν ρξφλν θαη ζπληάζζεηαη πξσηφθνιιν θαηακέηξεζεο, ην νπνίν ππνγξάθεηαη θαη απφ ηελ επηρείξεζε. Απφ ηα ζηνηρεία αγνξάο βξίζθνληαη γηα θάζε είδνο νη πνζφηεηεο πνπ αγνξάζζεθαλ κέρξη ηελ εκεξνκελία πνπ γίλεηαη ε επαιήζεπζε. {(Απνγξαθή + Αγνξέο) Πσιήζεηο = Πνζνηηθφ Τπφινηπν =Καηακεηξεζείζα Πνζφηεηα}. Βέβαηα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη δηθαηνινγεκέλεο θχξεο, απνκνηψζεηο θ.η.ι. Γίλεηαη έιεγρνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί εάλ νη δηαζέζηκεο πνζφηεηεο θάζε είδνπο ρσξηζηά θαιχπηνπλ ηηο δηαηεζείζεο πνζφηεηεο. Γίλεηαη επίζεο επαιήζεπζε ησλ ππνινίπσλ κε θπζηθή θαηακέηξεζε. Δάλ δηαπηζησζνχλ δηαθνξέο, ζεσξεηηθά απνδίδνληαη ζε: α) Με εκθαληζζείζεο πσιήζεηο β) Αλαθξηβή απνγξαθή γ) Με εκθαληζζείζεο αγνξέο ( εηζαγσγέο) ηαλ ππάξρνπλ πηζησηηθά ππφινηπα ηα νπνία δελ κπνξνχλ λα αηηηνινγεζνχλ, δειαδή αλ δηαπηζησζεί φηη πνπιήζεθαλ ή δηαθηλήζεθαλ πεξηζζφηεξεο πνζφηεηεο απ απηέο πνπ ήηαλ δηαζέζηκεο, ηφηε ή ε απνγξαθή έλαξμεο είλαη αλαθξηβήο ή έγηλαλ αγνξέο ρσξίο θνξνινγηθά ζηνηρεία. ηελ πεξίπησζε απηή έρνπκε αλαθξίβεηα ησλ ηεξνχλησλ βηβιίσλ. Με βάζε ηελ απνγξαθή ιήμεο ηελ πεξίπησζε απηή αθνινπζείηαη ε πξνεγνχκελε δηαδηθαζία αληίζηξνθα. Ξεθηλάκε απφ θάπνηα εκεξνκελία πξηλ ην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη εμεηάδνπκε ηα ζηνηρεία αγνξάο, πψιεζεο θαη δηαθίλεζεο πξνθεηκέλνπ λα ππνινγίζνπκε ηελ πνζφηεηα θάζε είδνπο πνπ έπξεπε λα ππάξρεη ζηελ απνγξαθή

138 Αλ νη πνζφηεηεο ησλ εηδψλ πνπ επηιέμακε ζηελ απνγξαθή είλαη κηθξφηεξεο απ απηέο πνπ ππνινγίζακε, ηφηε ή ε απνγξαθή ιήμεο είλαη αλαθξηβήο ή έγηλαλ πσιήζεηο ρσξίο θνξνινγηθά ζηνηρεία. ηελ πεξίπησζε απηή ηίζεηαη ζέκα αλαθξίβεηαο ησλ ηεξνχλησλ βηβιίσλ Διεγθηηθέο επαιεζεχζεηο ζην βηβιίν απνζήθεο α) αλ ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο πνπ πξέπεη λα γίλνληαη είλαη θαη απηέο πνπ αλαθέξνληαη ζε: - Λάζε κεηαθνξψλ απφ ζειίδα ζε ζειίδα - Λάζε αζξνηζηηθά - Λάζε πνιιαπιαζηαζηηθά ηηο πεξηπηψζεηο ρεηξφγξαθεο απνγξαθήο ζπληζηάηαη ν έιεγρνο απηφο λα γίλεηαη ζε κεγαιχηεξε έθηαζε θαη κε κεγαιχηεξε πξνζνρή. ηελ πξάμε, νη επηρεηξήζεηο κεηέξρνληαη ηέηνηεο κεζφδνπο πξνθεηκέλνπ λα επεξεάζνπλ κεησηηθά ηα απνηειέζκαηα. β) Γηαπίζησζε ηεο ππνρξέσζεο ηεο επηρείξεζεο γηα ηήξεζε βηβιίνπ απνζήθεο - Αλ ε πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο είλαη κηθξφηεξε ή κεγαιχηεξε απφ δψδεθα κήλεο ηα εηήζηα αθαζάξηζηα έζνδα βξίζθνληαη κε αλαγσγή ζε έζνδα 12κελεο πεξηφδνπ. - Ο επηηεδεπκαηίαο πνπ πσιεί αγαζά γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ ή γηα δηθφ ηνπ ινγαξηαζκφ θαη γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ, εθφζνλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα μεπέξαζαλ ην πξνβιεπφκελν φξην ηεξεί βηβιίν απνζήθεο. Σα αγαζά ησλ ηξίησλ παξαθνινπζνχληαη μερσξηζηά ηνπιάρηζηνλ θαη είδνο θαη πνζφηεηα. - Αλ βξίζθεηαη ζηνλ ίδην λνκφ κε ηελ έδξα ή ζε άιιν λνκφ, αιιά ζε απφζηαζε κηθξφηεξε ησλ 50 ρηιηνκέηξσλ θαη δελ ηεξνχληαη ζε απηφ βηβιία απφ ηα νπνία εμάγεηαη απηνηειέο ινγηζηηθφ απνηέιεζκα θαη εάλ ζε θάζε πεξίπησζε ηεξείηαη ην βηβιίν απνζήθεο. - Ο επηηεδεπκαηίαο πνπ ηεξεί βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο, ππνρξενχηαη ζηελ ηήξεζε βηβιίνπ απνζήθεο κφλν εθφζνλ ηα εηήζηα αθαζάξηζηα έζνδα ηνπ, θαηά ηελ πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν, μεπέξαζαλ ηα πξνβιεπφκελα θάζε θνξά φξηα

139 - ε πεξίπησζε πνπ απνζηέιινληαη αγαζά ζε ηξίηνπο γηα πψιεζε ή θχιαμε ή επεμεξγαζία θ.ιπ., πξέπεη λα γίλεηαη ζρεηηθή εγγξαθή ζην βηβιίν απνζήθεο, είηε ζε ηδηαίηεξεο ζηήιεο ησλ ηεξνπκέλσλ κεξίδσλ, είηε ζε μερσξηζηέο κεξίδεο ηνπ βηβιίνπ απηνχ, είηε ζε θαη άιιν πξφζθνξν ηξφπν, ψζηε λα είλαη δπλαηή θαη επρεξήο ε παξαθνινχζεζε ησλ αγαζψλ απηψλ. - Βηβιίν απνζήθεο ππνθαηαζηεκάησλ ηελ πεξίπησζε πνπ ιεηηνπξγεί ππνθαηάζηεκα ζα πξέπεη λα εμεηάδεηαη εάλ απηφ: Γελ εμάγεη απηνηειέο ινγηζηηθφ απνηέιεζκα Δμάγεη απηνηειέο ινγηζηηθφ απνηέιεζκα - Ο επηηεδεπκαηίαο πνπ επεμεξγάδεηαη αγαζά γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ ή γηα δηθφ ηνπ ινγαξηαζκφ θαη γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ εθφζνλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ηνπ μεπέξαζαλ ην πξνβιεπφκελν φξην, ηεξεί βηβιίν απνζήθεο θαη είδνο πνζφηεηα θαη αμία θαηά ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή. Οη πξψηεο χιεο, νη βνεζεηηθέο χιεο, ηα είδε ζπζθεπαζίαο θαη ηα έηνηκα πξντφληα ησλ ηξίησλ παξαθνινπζνχληαη ηνπιάρηζηνλ θαη είδνο θαη πνζφηεηα θαηά ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή. γ) Έιεγρνο ηνπ ηξφπνπ ηήξεζεο ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο Μεξίδεο ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο Γίλεηαη έιεγρνο αλ γηα θάζε είδνο αγαζνχ ηεξείηαη ζην βηβιίν απνζήθεο ρσξηζηή κεξίδα. Δίδνο ζεσξείηαη ε νπζηψδεο πνηνηηθή δηάθξηζε ησλ αγαζψλ πνπ επεξεάδεη ζεκαληηθά ηνπιάρηζηνλ ηελ απφδνζε ή ην θφζηνο ή ηελ ηηκή πψιεζεο δηαδεπθηηθά ή αζξνηζηηθά. Δπηζεκαίλεηαη ηδηαίηεξα ε ηήξεζε μερσξηζηψλ κεξίδσλ γηα θάζε είδνο αγαζνχ, γηαηί ηπρφλ παξαιείςεηο κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε αλεπάξθεηα ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ, επεηδή δελ κπνξνχλ λα γίλνπλ νη απαξαίηεηεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο. ηηο πεξηπηψζεηο παξαγσγήο, θαηά παξαγγειία ηνπ πειάηε, εμαηνκηθεπκέλσλ θαηαζθεπψλ, φπνπ νη πξψηεο χιεο δηαηίζεληαη απφ ηελ επηρείξεζε, πνπ ελεξγεί ηελ παξαγσγή, αληί ηεο ηήξεζεο βηβιίνπ απνζήθεο εηνίκσλ πξντφλησλ θαη είδνο παξαγφκελνπ πξντφληνο, κπνξεί λα ηεξείηαη δηαθεθξηκέλε κεξίδα γηα θάζε παξαγγειία ζχκθσλα κε ηα πξνβιεπφκελα απφ ηνλ Κ.Β

140 Σξφπνο ελεκέξσζεο ησλ κεξίδσλ ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο Γίλεηαη έιεγρνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί αλ ε κεξίδα θάζε είδνπο αγαζνχ ελεκεξψλεηαη κε ηα παξαζηαηηθά, θαη είδνο, πνζφηεηα θαη αμία, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε, αλ ν επηηεδεπκαηίαο είλαη ρνλδξνπσιεηήο ή θπξίσο ρνλδξνπσιεηήο αγαζψλ, αλ ν επηηεδεπκαηίαο ελεξγεί επεμεξγαζία. Οη κεξίδεο ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο ελεκεξψλνληαη πνζνηηθά κε ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία δηαθίλεζεο. Σα πνζνηηθά ειιείκκαηα ή πιενλάζκαηα, πνπ δηαπηζηψλνληαη θαηά ηελ απνγξαθή, πξέπεη λα ηαθηνπνηνχληαη ινγηζηηθά ζηηο κεξίδεο ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο κε δηαθεθξηκέλε θαηαρψξεζε ζε θάζε κεξίδα κε ηελ έλδεημε <<ειιείκκαηα>> ή <<πιενλάζκαηα>>. Καηά δηάθνξν ηξφπν ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο Υξήζε θσδηθψλ αξηζκψλ ζηελ ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο ηελ πεξίπησζε πνπ ζηελ ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο δε γίλεηαη πιήξεο πεξηγξαθή ηνπ είδνπο θάζε αγαζνχ, αιιά ρξεζηκνπνηνχληαη θσδηθνί αξηζκνί, εμεηάδεηαη εάλ ζεσξήζεθε θαη ηεξήζεθε Βηβιίν Κσδηθήο Αξίζκεζεο ή νη θσδηθνί αξηζκνί θαηαρσξήζεθαλ ζε άιιν ζεσξεκέλν βηβιίν. ε αληίζεηε πεξίπησζε ε παξάιεηςε απηή κπνξεί λα απνηειέζεη ιφγν αλεπάξθεηαο ησλ ηεξνπκέλσλ βηβιίσλ. δ) Δπαιήζεπζε ησλ αμηψλ ηνπ βηβιίνπ Απνζήθεο κε ηνπο αληίζηνηρνπο ινγαξηαζκνχο ηεο Γεληθήο Λνγηζηηθήο. ε) Έιεγρνο γηα χπαξμε πηζησηηθψλ ππνινίπσλ Γίλεηαη επαιήζεπζε πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί εάλ ηα πνζνηηθά ππφινηπα ησλ θπξηφηεξσλ κεξίδσλ ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο ζπκθσλνχλ κε ηηο πνζφηεηεο ησλ εηδψλ απηψλ πνπ απνγξάθεθαλ θαηά ηελ απνγξαθή. ηελ πεξίπησζε πνπ ζα δηαπηζησζνχλ πνζνηηθά ειιείκκαηα ζηα εκπνξεχκαηα, ζηηο πξψηεο χιεο, ζηα έηνηκα πξντφληα, ζηα πιηθά ζπζθεπαζίαο θ.ιπ. ηα νπνία δε δηθαηνινγνχληαη, φηη νθείινληαη ζε θπζηθή αθνκνίσζε ή ζε νπνηαδήπνηε θαηαζηξνθή θαη εθφζνλ δελ απνδεηθλχεηαη, φηη πξνέξρνληαη απφ απφθξπςε πσιήζεσλ ή απφ αλαθξηβή απνγξαθή ιήμεο, πξνζηίζεηαη ζηα απνηειέζκαηα σο ινγηζηηθή δηαθνξά

141 ζη) Έιεγρνο χπαξμεο δηαζεζίκσλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ Γίλεηαη έιεγρνο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί εάλ νη πνζφηεηεο ησλ α πιψλ, εκπνξεπκάησλ, πξντφλησλ θ.ιπ., πνπ εκθαλίδνληαη ζε δεδνκέλε ζηηγκή σο ππφινηπα ζην βηβιίν απνζήθεο, είλαη δπλαηφλ λα απνζεθεπηνχλ ην ζπγθεθξηκέλν ρξφλν ζηνπο δηαζέζηκνπο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο ηεο εηαηξίαο. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη ε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ηεο πνζφηεηαο, πνπ εκθαλίδεηαη σο ππφινηπν ζηελ απνζήθε εκπνξεπκάησλ ζε πγξή θαηάζηαζε ζηηο δηαζέζηκεο δεμακελέο ηεο εηαηξίαο ή ε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο εκπνξεπκάησλ πνπ δηαηεξνχληαη ζε ςπγεία, ζηνπο δηαζέζηκνπο ςπθηηθνχο ζαιάκνπο ηεο εηαηξίαο Έιεγρνο θφζηνπο παξαγφκελσλ πξντφλησλ Α) Έλλνηα Κφζηνο πξντφληνο είλαη ην ζχλνιν ησλ θάζε είδνπο θαη κνξθήο νηθνλνκηθψλ ζπζηψλ γηα ηελ παξαγσγή απηνχ, δειαδή ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ παξαγσγή κηαο κνλάδνο πξντφληνο απαξηίδνπλ ην θφζηνο παξαγσγήο. Αξηζκεηηθά εθθξάδεηαη ζαλ πειίθν ηεο δηαίξεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο πξνο ηελ παξαρζείζα πνζφηεηα. Παξάδεηγκα: Πξψηεο θαη βνεζεηηθέο χιεο Μηζζνί εξγνδνη. Δηζθνξέο Γεληθά βηνκερ. Έμνδα Λνηπά χλνιν θφζηνπο παξαρζέλησλ Μνλάδεο παξαρζέληνο πξντφληνο Κφζηνο παξαγσγήο αλά κνλάδα 900 δξρ. ( / 1.000) Β) Δίδε θφζηνπο Σν θφζηνο δηαθξίλεηαη ζε θαηεγνξίεο κε βάζε δηάθνξα θξηηήξηα, σο εμήο: α) Αλάινγα κε ην ζθνπό ζηνλ νπνίν απνβιέπεη: ε πξφηππν (Σν πξφηππν θφζηνο είλαη ην θφζηνο παξαγσγήο πνπ θαζνξίδεηαη κε βάζε ηα πξφηππα έμνδα, κε ζθνπφ ηνλ έιεγρν ηεο παξαγσγηθφηεηαο ή γεληθψο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο εθκεηάιιεπζεο)

142 ε ηζηνξηθφ (Σν ηζηνξηθφ θφζηνο απνηειείηαη απφ ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ, νη νπνίεο απαηηήζεθαλ γηα ηελ παξαγσγή θάζε πξντφληνο). β) Αλάινγα κε ην ρξόλν πξνζδηνξηζκνύ ε πξνυπνινγηζηηθφ (Πξνυπνινγηζηηθφ θφζηνο είλαη ην θαζνξηδφκελν απφ πξηλ θαη απνβιέπεη ζηελ πξφβιεςε ηνπ πνζνχ ηνπ παξαγφκελνπ πξντφληνο). ε απνινγηζηηθφ (Σν απνινγηζηηθφ θφζηνο δηακνξθψλεηαη κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο. Γ) Υξεζηκφηεηα θφζηνπο Με ηε γλψζε ηνπ θφζηνπο εμππεξεηνχληαη νη εμήο ζθνπνί: - Ζ άζθεζε αγνξαλνκηθήο πνιηηηθήο - Ζ εμεχξεζε ησλ απνηειεζκάησλ κε βάζε ηηο ηηκέο πψιεζεο - Ζ άζθεζε γεληθήο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο - Ο έιεγρνο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ - Ζ δηεπθφιπλζε θαη ε επηηάρπλζε ηνπ θνξνηερληθνχ ειέγρνπ - Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ αξίζηνπ ζεκείνπ παξαγσγηθήο απαζρφιεζεο - Ο θαζνξηζκφο αληηθεηκεληθήο ηηκήο απνηίκεζεο ησλ κελφλησλ ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. Γ) Μέζνδνη θνζηνιφγεζεο α) Δμσινγηζηηθή θνζηνιόγεζε ηελ πεξίπησζε ηεο εμσινγηζηηθήο θνζηνιφγεζεο, ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο δε ζρεκαηίδεηαη κε ινγηζηηθή εγγξαθή ησλ θνζηνινγηθψλ ζηνηρείσλ. Καηά ζπλέπεηα ν θαηαινγηζκφο απηνχ ζηνπο ηειηθνχο θνξείο δε γίλεηαη κε επηζηεκνληθά θξηηήξηα. Ζ εμσινγηζηηθή θνζηνιφγεζε δηελεξγείηαη ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο ρξήζεο κε ηελ ηήξεζε ηνπ εμσινγηζηηθνχ βηβιίνπ παξαγσγήο θνζηνινγίνπ, ε νπνία νινθιεξψλεηαη ζην ηέινο ηεο ρξήζεο, φπνπ γίλεηαη ε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ ζηνηρείσλ, πνπ αθνξνχλ ην ζπλνιηθφ θφζηνο παξαγσγήο, κε βάζε ηα νπνία γίλνληαη νη ζρεηηθέο δηπινγξαθηθέο εγγξαθέο ζηα ηεξνχκελα βηβιία ηεο επηρείξεζεο. β) Δζσινγηζηηθή θνζηνιόγεζε ηελ εζσινγηζηηθή θνζηνιφγεζε ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο ζρεκαηίδεηαη κε ινγηζηηθή εγγξαθή ησλ θνζηνινγηθψλ ζηνηρείσλ

143 Έηζη ην θφζηνο ησλ ηειηθψλ θνξέσλ πξνζδηνξίδεηαη κε ηα ζηνηρεία πνπ έρνπλ θαηαρσξεζεί ζηνπο ινγαξηαζκνχο ησλ θέληξσλ θφζηνπο, πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ νινθιήξσζή ηεο παξαγσγήο ησλ πξντφλησλ. Δ) ηνηρεία θφζηνπο Γηα ηελ παξαγσγή ησλ πξντφλησλ απαηηείηαη ε πξαγκαηνπνίεζε νξηζκέλσλ δαπαλψλ, νη νπνίεο δηαθξίλνληαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: α) Γαπάλεο παξαγσγήο Απηέο απνηεινχληαη απφ ηα ζηνηρεία θφζηνπο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ, ηα νπνία βαξχλνπλ επζέσο ηελ παξαγσγή, θαη είλαη: Σα είδε ζπζθεπαζίαο Οη βαζηθέο απνζβέζεηο ησλ εγθαηαζηάζεσλ παξαγσγήο Ζ αμία ησλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ Οη κηζζνί, ηα εκεξνκίζζηα θ.ι.π. ηνπ ηερληθνχ πξνζσπηθνχ Οη ακνηβέο γηα ηελ εθκεηάιιεπζε πξνλνκίσλ επξεζηηερλίαο θ.ι.π. Οη πξνκήζεηεο επί ησλ αγνξψλ Ζ αμία ησλ αλαιψζηκσλ πιηθψλ Οη εηζθνξέο ησλ πην πάλσ ακνηβψλ πληήξεζεο θαη επηζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ παξαγσγήο Ζ αμία θαπζίκσλ, ιηπαληηθψλ θ.ι.π. Οη ακνηβέο γηα ηε δηελέξγεηα ακνηβψλ Σα ελνίθηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ παξαγσγήο β) Γεληθά έμνδα εθκεηάιιεπζεο Απηά απνηεινχληαη απφ δαπάλεο, νη νπνίεο εμππεξεηνχλ ηαπηφρξνλα ηελ παξαγσγή πεξηζζνηέξσλ ηνπ ελφο πξντφλησλ θαη είλαη: Σα αζθάιηζηξα ησλ βηνκεραλνζηαζίσλ Οη ακνηβέο δηεχζπλζεο εξγνζηαζίνπ, θπιαθψλ θαη επνπηψλ Οη δαπάλεο ησλ βνεζεηηθψλ ππεξεζηψλ ηεο παξαγσγήο θ.ι.π. Οη απνζβέζεηο επίπισλ θαη ζθεπψλ εξγνζηαζίνπ Ο θσηηζκφο, ε χδξεπζε εξγνζηαζίνπ θ.ι.π. Οη εηζθνξέο ησλ ακνηβψλ δηεχζπλζεο εξγνζηαζίνπ, θπιαθψλ θαη επνπηψλ

144 γ) Γεληθά έμνδα δηνίθεζεο Απηά απνηεινχληαη απφ δαπάλεο, νη νπνίεο εμππεξεηνχλ ηαπηφρξνλα ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη ηε ζπλαιιαθηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη είλαη: Οη ακνηβέο ηνπ δηνηθεηηθνχ πξνζσπηθνχ Γξαθηθή χιε, έληππα θ.ι.π. Οη εηζθνξέο ησλ ακνηβψλ δηεχζπλζεο θαη ησλ ακνηβψλ δηνηθεηηθνχ πξνζσπηθνχ Οη ακνηβέο δηεχζπλζεο Οη απνζβέζεηο επίπισλ ή ζθεπψλ γξαθείσλ Σα ελνίθηα ησλ γξαθείσλ Οη δαπάλεο δηαθφξσλ ζπλδξνκψλ Οη δαπάλεο θσηηζκνχ, ζέξκαλζεο, θ.ι.π. χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.. ηα ζηνηρεία πνπ ην απαξηίδνπλ δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο βαζηθέο θαηεγνξίεο πνπ παξαθνινπζνχληαη ζε ινγαξηαζκνχο ησλ νκάδσλ 2 θαη 6, σο εμήο: α θαη β χιεο, ζπζθεπαζίαο, ινγ. 20, 24, 25, 26, 28 κηζζνί, εκεξνκίζζηα θ.ι.π. ινγ. 60, 61 ινηπά έμνδα απνζβέζεηο θ.ι.π. ινγ. 62, 63, 64, 65, 66, 68 Σ) Διεγθηηθέο επαιεζεχζεηο θφζηνπο Γηα λα δηαπηζησζεί αλ έγηλε ζσζηά ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ θφζηνπο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ, πξέπεη ν έιεγρνο λα δηελεξγήζεη νξηζκέλεο ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο. Οη ειεγθηηθέο απηέο επαιεζεχζεηο εμαξηψληαη απφ ηα βηβιία πνπ ηεξεί ε ειεγρφκελε επηρείξεζε, γηαηί απφ απηά πξνθχπηνπλ ηα απαηηνχκελα ζρεηηθά ζηνηρεία. Έηζη φηαλ ε επηρείξεζε ηεξεί βηβιία Γ θαηεγνξίαο κε βηβιία απνζήθεο θαη παξαγσγήο θνζηνινγίνπ, κπνξεί ν έιεγρνο λα δηελεξγήζεη ειεγθηηθέο επαιεζεχζεηο ζηνπο εμήο θπξηφηεξνπο ινγαξηαζκνχο θφζηνπο παξαγσγήο: Λνγαξηαζκνχο πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ Λνγαξηαζκνχο ακνηβψλ θαη εμφδσλ πξνζσπηθνχ Λνγαξηαζκνχο αληαιιαθηηθψλ θ.ι.π. Λνγαξηαζκνχο απνθιίζεσλ απφ ην πξφηππν θφζηνο Λνγαξηαζκνχο αλαισζίκσλ πιηθψλ Λνγαξηαζκνχο εηδψλ ζπζθεπαζίαο

145 Δπίζεο πξνβαίλεη ζηελ επαιήζεπζε αξηζκεηηθψλ ζπκθσληψλ γηα επίηεπμε ηνπ θαη αμία ειέγρνπ ηεο παξαγσγήο θ.ι.π. Σέινο πξνβαίλεη ζηελ ελδεηθηηθή επαιήζεπζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο κε βάζε ηνπο αξηζκνδείθηεο Έιεγρνο ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ ην βηβιίν ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ, θαηαρσξνχληαη πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο παξαγσγήο ή νπνηαζδήπνηε κεηαβνιήο νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ησλ πξντφλησλ πνπ ζα παξαρζνχλ. Ζ ηερληθή πξνδηαγξαθή ηνπ πξντφληνο εθηφο απφ ηηο πνζφηεηεο, ηηο αλαινγίεο θαη ηε θχξα, πξέπεη λα πεξηιακβάλεη θαη άιια ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ ηελ επεξεάδνπλ, φπσο ηε κέζνδν ηεο παξαγσγήο, ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, θ.ι.π. Γελ ππάξρεη ππνρξέσζε αλαγξαθήο ζην βηβιίν ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ ησλ βνεζεηηθψλ πιψλ θαη ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο ηα νπνία παξαθνινπζνχληαη κφλν θαη αμία ζην βηβιίν απνζήθεο, εθφζνλ βέβαηα δελ ππεξβαίλνπλ ην 3% ηνπ θφζηνπο ησλ παξαρζέλησλ πξντφλησλ. Βέβαηα ν έιεγρνο δελ πξέπεη λα δερζεί φηη ε αλάισζε απηψλ ησλ πιηθψλ έρεη θαιψο, αιιά πξέπεη λα εμεηάζεη ηελ πνζφηεηα ζε ζρέζε κε ην ηειηθψο παξαρζέλ πξντφλ. Ο έιεγρνο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ βηβιίνπ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ κπνξεί λα γίλεη θαηά ηνλ πξνιεπηηθφ αιιά θαη θαηά ηνλ ηαθηηθφ έιεγρν. Πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηνπ ειέγρνπ εμεηάδεηαη ε εκπξφζεζκε ελεκέξσζε ηνπ βηβιίνπ απηνχ. Δάλ δηαπηζησζεί φηη ζην βηβιίν παξαγσγήο θνζηνινγίνπ δελ έρνπλ θαηαρσξεζεί νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο θαηαζθεπήο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ ή εθείλσλ πνπ έρνπλ παξαρζεί, ηφηε απνδεηθλχεηαη φηη ε ελεκέξσζε απηψλ γίλεηαη απνινγηζηηθά θαη θαηά ηελ επηζπκία ηνπ επηρεηξεκαηία. Δλδέρεηαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο: - Να αλαγξάθεηαη κεγαιχηεξν βάξνο απφ ην βάξνο ηνπ πξντφληνο πνπ ηειηθά παξάγεηαη - Να αλαγξάθεηαη κεγαιχηεξν πνζνζηφ θχξαο - Να αλαγξάθνληαη κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο πξψηεο χιεο - Να αλαγξάθνληαη δηαθνξεηηθέο πνηφηεηεο πξψησλ πιψλ απφ απηέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ

146 Γηα ην ζθνπφ απηφ γίλεηαη έιεγρνο ζπκθσλίαο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ βηβιίνπ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ κε ηα δεδνκέλα ηεο παξαγσγήο θαη ζε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζνχλ απνθιίζεηο πξέπεη λα αλαδεηεζνχλ νη ιφγνη πνπ ζπληέιεζαλ ζε απηφ θαη εθφζνλ δε δηθαηνινγνχληαη θαη ππάξρνπλ ελδείμεηο γηα αλαθξηβή εκθάληζε δεδνκέλσλ, ν έιεγρνο πξέπεη λα ζηξαθεί ζε φιεο ηηο ελδεδεηγκέλεο επαιεζεχζεηο, φπσο: - Έιεγρν θχξαο - Έιεγρν απνζήθεο - Έιεγρν πσιήζεσλ - Έιεγρν δηαθίλεζεο Ζ επαιήζεπζε ηεο αθξίβεηαο ησλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ επηηπγράλεηαη κε ηνπο αθφινπζνπο ηξφπνπο: - Με δείγκα πνπ ιακβάλεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ειέγρνπ - Με ηελ πξνζσπηθή παξαθνινχζεζε απφ ηνλ έιεγρν ηεο παξαγσγήο - Με ηελ θαηακέηξεζε ησλ απνζεκάησλ πξψησλ πιψλ θαη εηνίκσλ πξντφλησλ θαη ηε ζχγθξηζε απηψλ κε ηα ινγηζηηθά ππφινηπα ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο - Με ην πξνζαξηψκελν ζηα βηβιία παξαγσγήο δείγκα ηνπ παξαγφκελνπ πξντφληνο Φχξα, έλλνηα δηαθξίζεηο - έιεγρνο Α) Έλλνηα Ζ ειάηησζε ηνπ βάξνπο ή ησλ δηαζηάζεσλ πνπ πθίζηαληαη ηα δηάθνξα αγαζά νλνκάδεηαη θχξα. Β) Γηάθξηζε θχξαο Ζ θχξα δηαθξίλεηαη ζε θπζηθή θαη ζε βηνκεραληθή. Ωο θπζηθή θύξα λνείηαη ε απψιεηα πνπ πθίζηαληαη ηα δηάθνξα αγαζά πνπ σο αίηην έρεη ηηο ηδηφηεηεο ηνπ αγαζνχ, ηηο ζπλζήθεο κεηαθνξάο, απνζήθεπζεο πεξηβάιινληνο θ.ι.π. Ωο βηνκεραληθή θύξα λνείηαη ε απψιεηα πνπ πθίζηαληαη θαηά ηελ επεμεξγαζία, θαηεξγαζία θ.ι.π., ε πξψηε χιε ζηα δηάθνξα ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο. Ζ θχξα εθθξάδεηαη ζε πνζνζηφ επί ηνηο εθαηφ (%) ζην βάξνο ή ζηνλ φγθν θ.ι.π. ησλ πξψησλ, βνεζεηηθψλ θαη ινηπψλ πιψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξαγσγή πξντφλησλ ζε ζρέζε κε ην βάξνο θαη ηνλ φγθν ησλ παξαρζέλησλ, θαη νθείιεηαη:

147 α) ην είδνο θαη ηελ πνηφηεηα ηεο πξψηεο χιεο β) Ζ αδπλακία νινθιεξσηηθήο εθκεηάιιεπζεο φισλ ησλ ηδηνηήησλ ηεο πξψηεο χιεο ή ησλ ππνπαξαγψγσλ, πνπ κε ηελ ζεηξά ηεο κπνξεί λα νθείιεηαη ζηελ θαηάζηαζε ησλ κεραληθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ην βαζκφ εηδίθεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη άιινπο παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. γ) ηελ απψιεηα βάξνπο ηεο πξψηεο χιεο δ) ηελ απψιεηα κέξνπο ηεο πξψηεο χιεο ζηα δηάθνξα ζηάδηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο. Ζ βηνκεραληθή θχξα δε βαξχλεη ην βαζηθφ πξντφλ απνθιεηζηηθά, άιια κφλν θαηά ην πνζνζηφ πνπ ε πξψηε χιε θαζίζηαηαη άρξεζηε, ρσξίο δπλαηφηεηα πεξαηηέξσ αμηνπνίεζεο γηα άιιε ρξήζε. Γ) Έιεγρνο θχξαο Ζ βηνκεραληθή θχξα σο ζηνηρείν θφζηνπο ησλ βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ, ρξήδεη ηδηαίηεξεο κειέηεο γηα ηελ εμαγσγή ρξήζηκσλ ζπκπεξαζκάησλ ζρεηηθά κε ηελ πνζφηεηα έηνηκσλ πξντφλησλ πνπ παξήρζεζαλ, ην χςνο ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ θαη θεξδψλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη γηα ην ιφγν απηφ πξέπεη: α) Να ζπγθξίλεηαη κε ηελ πξαγκαηνπνηνχκελε απφ άιιεο νκνεηδείο επηρεηξήζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ηηο ίδηεο ζπλζήθεο εξγαζίαο β) Να ζπγθξίλεηαη κε ηελ πξνυπνινγηζζείζα θχξα ζην βηβιίν ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ γ) Να εξεπλάηαη κε ηδηαίηεξε πξνζνρή δ) Να ζπγθξίλεηαη κε ηε θχξα πνπ δέρεηαη ην Γεληθφ Υεκείν ηνπ Κξάηνπο ε) Να ζπγθξίλεηαη κε ηελ πξαγκαηηθή θχξα, δειαδή απηή πνπ δελ επηδέρεηαη ακθηζβήηεζε. Ζ δηαπίζησζε φηη ε ζε εηήζηα βάζε δηακνξθσζείζα θχξα είλαη εληφο ησλ πξνβιεπνκέλσλ νξίσλ, απφ κφλε ηεο δελ νδεγεί ζε αζθαιή ζπκπεξάζκαηα θαη ηνχην γηαηί είλαη ελδερφκελν: α) Να παξνπζηάδνληαη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο ζε κεζνδηαζηήκαηα θαη γηα ην ιφγν απηφ δελ αξθεί ν έιεγρνο ηεο θχξαο ζε εηήζηα βάζε, αιιά απαξαίηεηα πξέπεη λα γίλεηαη θαη αλαιπηηθά ζηηο ελδηάκεζεο πεξηφδνπο. Απηφ είλαη εθηθηφ ζηηο βηνκεραληθέο θαη ζε φζεο πεξηπηψζεηο εθαξκφδεηαη ε νκάδα 9 θαη εμάγεηαη κεληαίν ή ηξηκεληαίν απνηέιεζκα

148 β) Να παξνπζηάδνληαη δηαθπκάλζεηο απφ πξντφλ ζε πξντφλ θαη γηα ην ιφγν απηφ πξέπεη λα γίλεηαη έιεγρνο αλαιπηηθά θαη θαηά πξντφλ. Δπίζεο ζε αζθαιή ζπκπεξάζκαηα δελ νδεγεί απφ κφλε ηεο θαη ε δηαπίζησζε, φηη ν κέζνο φξνο ηεο θχξαο ησλ πξψησλ πιψλ είλαη εληφο ησλ νξίσλ ησλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ θαη απηφ γηαηί είλαη ελδερφκελν λα ππάξρνπλ απνθιίζεηο ησλ πνζνζηψλ απφ πξψηε χιε ζε πξψηε χιε. Υπεξαπόδνζε ηηο πεξηπηψζεηο πνπ θαηά ηελ παξαγσγή πξνθχςεη πξντφλ ηνπ νπνίνπ ε πνζφηεηα είλαη κεγαιχηεξε ηεο πνζφηεηαο ησλ πξψησλ πιψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ έρνπκε ππεξαπφδνζε Έιεγρνο θαη αλαιχζεηο επί ΜΚ & ΚΚ, ζπγθξίζεηο απνθιίζεηο - αηηηνιφγεζε Α) Έιεγρνο Μηθηνχ Κέξδνπο θαη ΜΚ Σα ζηνηρεία απφ ηα νπνία πξνθχπηεη ην Μηθηφ Κέξδνο είλαη νη αγνξέο, νη πσιήζεηο θαη ηα απνζέκαηα έλαξμεο θαη ιήμεο θάζε ρξήζεο. Σν Μηθηφ Κέξδνο κηαο επηρείξεζεο πξνθχπηεη αλ απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα απηήο αθαηξεζεί ην θφζηνο ησλ πσιεζέλησλ εκπνξεπκάησλ. Ο ΜΚ πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπ κηθηνχ θέξδνπο θαη ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ απηήο. Ο ΜΚ δηαθξίλεηαη ζε δχν θαηεγνξίεο: - Δπί θφζηνπο θαη - Δπί πσιήζεσλ. Δίλαη ελδερφκελν ν ΜΚ ηεο νξηζηηθήο ρξήζεο κε ηνλ αληίζηνηρν κηαο ή πεξηζζνηέξσλ απφ ηηο ειεγρφκελεο ρξήζεηο λα κελ παξνπζηάδεη νπζηψδε απφθιηζε. ε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη κεγάιε απφθιηζε πξέπεη λα αηηηνινγεζεί, γηαηί ζε αληίζεηε πεξίπησζε ηίζεηαη ζέκα θχξνπο ησλ βηβιίσλ. Γηα λα γίλεη απηφ φκσο, πξέπεη ν ειεγθηήο λα αηηηνινγήζεη πιήξσο ηελ άπνςή ηνπ ζρεηηθά κε ηνπο ιφγνπο πνπ επεξεάδνπλ ην θχξνο ησλ βηβιίσλ (εηθνληθέο αγνξέο, εηθνληθέο εθπηψζεηο, επηζηξνθέο, θ.η.ι.) Β) Έιεγρνο Καζαξνχ Κέξδνπο θαη ΚΚ Σν Καζαξφ Κέξδνο πξνθχπηεη αλ απφ ην κηθηφ θέξδνο αθαηξεζνχλ νη απνηειεζκαηηθέο δαπάλεο (Γηνίθεζεο δηάζεζεο ρξεκαηννηθνλνκηθά, απνζβέζεηο κε θνζηνινγήζηκεο θ.ι.π.)

149 Ο ΚΚ πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμχ ηνπ θαζαξνχ θέξδνπο θαη ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ. Ο ΚΚ πνπ πξνθχπηεη απφ ηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο ζπγθξίλεηαη κε ηνλ ΚΚ πξνεγνχκελεο ρξήζεο θαζψο θαη κε απηφλ πνπ επηηεχρζεθε απφ άιιεο νκνεηδείο επηρεηξήζεηο. Ζ χπαξμε κεησκέλνπ ΚΚ δπλαηφλ λα νθείιεηαη είηε ζηε κείσζε ηνπ ΜΚ είηε ζηε δηφγθσζε ησλ δαπαλψλ. Δθφζνλ ν ζπληειεζηήο εκθαλίδεηαη κεησκέλνο θαη ππάξρνπλ δηαθπκάλζεηο απφ ρξήζε ζε ρξήζε ν έιεγρνο πξέπεη λα αλαδεηήζεη ηα ζηνηρεία, πνπ ζπλεηέιεζαλ ζε απηφ Ηζνινγηζκφο Α) Έλλνηα Πξφθεηηαη γηα ινγηζηηθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία εκθαλίδεηαη ζπλνπηηθά ε πεξηνπζηαθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Πξνυπφζεζε θαηάξηηζήο ηνπ είλαη ε ζχληαμε απνγξαθήο. Β) Δίδε Ηζνινγηζκφο έλαξμεο Πξφθεηηαη γηα ηνλ ηζνινγηζκφ πνπ ζπληάζζεηαη θαηά ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. Σαθηηθφο ηζνινγηζκφο Δίλαη απηφο κε βάζε ηνλ νπνίν εμάγνληαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα θαη ζπληάζζεηαη ζην ηέινο θάζε ρξήζεο. Ηζνινγηζκφο εθθαζάξηζεο Πξφθεηηαη γηα ηνλ ηζνινγηζκφ πνπ ζπληάζζεηαη θαηά ηελ έλαξμε θαη ηε ιήμε ηεο εθθαζάξηζεο. Ηζνινγηζκφο πνπ ζπληάζζεηαη ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο Πξφθεηηαη γηα ηνλ ηζνινγηζκφ πνπ ζπληάζζεηαη θαηά ηνλ ρξφλν ηεο κεηαβνιήο, ζε πεξηπηψζεηο κεηαβηβάζεσλ, εθρσξήζεσλ, ζπγρσλεχζεσλ, απνξξνθήζεσλ θ.ι.π. ησλ επηρεηξήζεσλ. Δλνπνηεκέλνη ηζνινγηζκνί Πξφθεηηαη γηα ηε ζπλέλσζε ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ θαη ηελ εκθάληζε ηνπο ζηνλ ίδην ηζνινγηζκφ, δχν ή πεξηζζνηέξσλ επηρεηξήζεσλ, πνπ έρνπλ θνηλά ζπκθέξνληα, δηαηεξνχλ φκσο ηε λνκηθή ηνπο πξνζσπηθφηεηα θαη απηνηέιεηα

150 Γ) Φνξνινγηθή αλακφξθσζε Γεδνκέλνπ φηη ππάξρνπλ δαπάλεο, νη νπνίεο δηελεξγνχληαη απφ ηελ επηρείξεζε θαη απφ ινγηζηηθή θαη νηθνλνκηθή άπνςε είλαη δηθαηνινγεκέλεο, πιελ φκσο απφ ηελ θείκελε θνξνινγηθή λνκνζεζία δελ αλαγλσξίδνληαη, νη επηρεηξήζεηο πξνβαίλνπλ ζε αλακφξθσζε ησλ ινγηζηηθψλ απνηειεζκάησλ κε ηελ πξνζζήθε ησλ δαπαλψλ απηψλ. Γ) Σξφπνο θαηάξηηζεο Γνκή Τπφδεηγκα ηζνινγηζκνχ Ο ηζνινγηζκφο, φπσο θαη ν ινγαξηαζκφο απνηειεζκάησλ ρξήζεο, ν πίλαθαο δηάζεζεο απνηειεζκάησλ θαη ε θαηάζηαζε ηνπ ινγαξηαζκνχ γεληθήο εθκεηάιιεπζεο θαηαρσξνχληαη ζην βηβιίν απνγξαθψλ. - Ζ δνκή θαη ν ηξφπνο εκθάληζεο ηνπ πξέπεη λα είλαη ζηαζεξφο απφ ρξήζε ζε ρξήζε θαη ζε πεξίπησζε νπνηαζδήπνηε κεηαβνιήο πξέπεη λα γίλεηαη πιήξεο αηηηνιφγεζε. - Οη ινγαξηαζκνί πξέπεη λα εκθαλίδνληαη ρσξηζηά. - Γελ επηηξέπεηαη ζπκςεθηζκφο πνζψλ δηαθφξσλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη παζεηηθνχ θαη ε εκθάληζε ηεο δηαθνξάο απηψλ. - Όηαλ ν ινγαξηαζκφο δελ έρεη πνζφ ζηελ θιεηφκελε ρξήζε αιιά νχηε ζηελ πξνεγνχκελε ρξήζε. - ηνλ ίδην ινγαξηαζκφ θαηαρσξνχληαη νκνηνγελή ζηνηρεία, ψζηε λα είλαη ζπγθξίζηκα κε ηα ζηνηρεία ινγαξηαζκψλ ησλ άιισλ ρξήζεσλ. Δπηθξαηέζηεξνο ηχπνο ηζνινγηζκνχ ν νπνίνο έγηλε δεθηφο απφ ην Δ.Γ.Λ.. είλαη: Δλεξγεηηθφ = Ίδηα θεθάιαηα + ππνρξεψζεηο Δηδηθφηεξα: - ην ελεξγεηηθφ θαηαρσξνχληαη ηα πιηθά αγαζά θαη νη απαηηήζεηο ηεο επηρείξεζεο, δειαδή νηθνλνκηθά κεγέζε δχν βαζηθψλ θαηεγνξηψλ, ηα πάγηα θαη θπθινθνξηαθά θαη - ην παζεηηθφ θαηαρσξνχληαη νη ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, δειαδή νη πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ελεξγεηηθνχ. Καζαξή ζέζε Ζ ινγηζηηθή θαζαξή ζέζε ηεο επηρείξεζεο είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ελεξγεηηθνχ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο, φπσο πξνθχπηεη απφ ηνλ ηζνινγηζκφ, πνπ ζπληάρζεθε ζχκθσλα κε ηε θνξνινγηθή θαη εκπνξηθή λνκνζεζία

151 Δπεηδή φκσο θαηά θαλφλα ζηελ πξάμε ε ινγηζηηθή αμία ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ, είλαη δηάθνξε ηεο ηξέρνπζαο, θαζφηη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο εκθαλίδνληαη κε ηηκέο θφζηνπο θαη φρη κε ηηο ηξέρνπζεο αγνξαίεο αμίεο, ε πξαγκαηηθή θαζαξή ζέζε είλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ηεο αγνξαίαο ηξέρνπζαο αμίαο θαη ησλ πξαγκαηηθψλ ππνρξεψζεψλ πξνο ηξίηνπο, δειαδή: Πξαγκαηηθή θαζαξή ζέζε = Πξαγκαηηθή ή ηξέρνπζα αγνξαία αμία ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνύ Υπνρξεώζεηο (πξαγκαηηθέο) πξνο ηξίηνπο. εκείσζε: Γελ πεξηιακβάλεηαη ππεξαμία άπισλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, φπσο θήκε θαη πειαηεία. Δ) Υξφλνο ζχληαμεο - πληάζζεηαη ηνπιάρηζηνλ κία θνξά ην ρξφλν θαη πεξηιακβάλεη δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν δψδεθα κελψλ. - Καηά ηελ έλαξμε, ηε ιήμε ή ηε δηαθνπή ησλ εξγαζηψλ ε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο, κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε ηνπ δσδεθακήλνπ. - Καη εμαίξεζε ζηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο θαζψο θαη ζηελ ηήξεζε γηα πξψηε θνξά ππνρξεσηηθά βηβιίσλ ηξίηεο θαηεγνξίαο ε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο κπνξεί λα πεξηιακβάλεη δηάζηεκα κέρξη είθνζη ηέζζεξηο κήλεο. Ζ δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο θιείλεη ηελ 30 Ηνπλίνπ ή ηελ 31 Γεθεκβξίνπ θάζε έηνπο θαη ε κεηάζεζή ηεο επηηξέπεηαη γηα εηδηθνχο ιφγνπο θαη κεηά απφ έγθξηζε ηνπ Πξντζηακέλνπ ηεο Γ.Ο.Τ. ε πεξηπηψζεηο λνκηθψλ πξνζψπσλ, πνπ ηεινχλ ππφ εθθαζάξηζε, ε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδνο αξρίδεη απφ ηελ εκεξνκελία έλαξμεο ηεο εθθαζάξηζεο θαη ιήγεη κε ην πέξαο απηήο. Σ) Έιεγρνο ινγαξηαζκψλ Ηζνινγηζκνχ Ο έιεγρνο γηα λα είλαη πιήξεο δελ πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηνπο απνηειεζκαηηθνχο ινγαξηαζκνχο, αιιά πξέπεη λα γίλεηαη θαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ ηζνινγηζκνχ, γηαηί ην νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα δε ζπλδέεηαη απνθιεηζηηθά κε ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία αιιά θαη κε ηελ θαηάζηαζε ησλ ινηπψλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ή ηνπ παζεηηθνχ, πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ θαη ηνχην γηαηί ελδέρεηαη ην απνηέιεζκα λα επεξεάδεηαη νπζησδψο απφ κεηαβνιέο πνπ επέξρνληαη ζε ζηνηρεία ηνπ ηζνινγηζκνχ, π.ρ. θαηαζηξνθή παγίσλ, απαμίσζε θ.ι.π

152 Ο έιεγρνο ηνπ ηζνινγηζκνχ δελ είλαη ίδηνο κε απηφλ πνπ δηελεξγείηαη απφ άιια φξγαλα. Ο θνξνινγηθφο έιεγρνο έρεη δηαθνξεηηθφ ζηφρν απφ ηνπο ειέγρνπο απηνχο, γίλεηαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν, κέζα θαη κεζνδνινγία. Απηφ φκσο δε ζεκαίλεη, φηη θάπνηεο απφ ηηο δηαπηζηψζεηο ησλ ειέγρσλ απηψλ δελ ελδηαθέξνπλ ηνλ θνξνινγηθφ έιεγρν, φπσο π.ρ. ππνρξεψζεηο απφ θφξνπο, ηέιε. Γηα ην ιφγν απηφ ν έιεγρνο πξέπεη λα δεηήζεη ην πηζηνπνηεηηθφ ειέγρνπ, πνπ ζπληάζζεηαη θαη απνηειεί αλαπφζπαζην κέξνο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαζψο θαη ην εηδηθφ πξνζάξηεκα, ψζηε κέζα απφ απηά λα αληιήζεη φιεο ηηο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο πξνο δηαθξίβσζε ησλ θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ ηεο ειεγρφκελεο επηρείξεζεο. Δπίζεο ν έιεγρνο πξέπεη λα εμεηάζεη εάλ ν ηζνινγηζκφο θαηαξηίζζεθε, φπσο νξίδεηαη απφ ην Δ.Γ.Λ.. θαη έγηλα δεθηφ απφ ηε θνξνινγηθή λνκνζεζία. - Οη επηκέξνπο ινγαξηαζκνί ηνπ ηζνινγηζκνύ πνπ πξέπεη λα ειεγρζνύλ θπξίσο είλαη: α) Σακείν. Σν ππφινηπν ηνπ ηακείνπ πξέπεη λα εμεηάδεηαη απφ ηνλ ειεγθηή ζε ζρέζε πάληα κε ην ζπλαιιαθηηθφ θχθιν ηεο επηρείξεζεο θαη ε απνδνρή ηνπ λα γίλεηαη κεηά απφ αζθαιή ζπκπεξάζκαηα. β) Πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. (Κηήζε, Καηαζθεπή, Δθπνίεζε, Τπεξαμία, θ.ι.π.) Έιεγρνο παγίσλ Ο έιεγρνο πξέπεη λα απαληήζεη ζηα εμήο ζέκαηα, ρσξίο λα απνθιείνληαη θαη άιιεο θαηά πεξίπησζε επαιεζεχζεηο: Δάλ ηα πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο εκθαλίδνληαη ζην κεηξψν παγίσλ Δάλ έρνπλ απνγξαθεί θαηά ηα πξνβιεπφκελα Δάλ ηα πάγηα ζηνηρεία ππάξρνπλ ζηελ επηρείξεζε θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο. Δάλ έρνπλ απνηηκεζεί κε ηελ αμία θηήζεο ή ην θφζηνο ηδηνθαηαζθεπήο ηνπο, πιένλ πξνζζεθψλ, επεθηάζεσλ, βειηηψζεσλ. Πξέπεη λα εξεπλψληαη πεξηπηψζεηο ππεξηηκνινγήζεσλ θαηά ηελ απφθηεζε ή θαηαζθεπή ησλ παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, δεδνκέλνπ φηη αλάινγεο ελέξγεηεο ζπλαληψληαη ζπρλά σο ηαθηηθέο θνξνδηαθπγήο απφ ηηο επηρεηξήζεηο, κε ηε δηελέξγεηα κεγαιπηέξσλ απνζβέζεσλ, δεκηνπξγία κεγαιπηέξσλ αθνξνιφγεησλ απνζεκαηηθψλ θαη κάιηζηα απφ θέξδε πνπ έπξεπε λα θνξνινγεζνχλ, απφθηεζε κεγαιπηέξσλ ρξεκαηνδνηήζεσλ απφ ην Γεκφζην, θ.η.ι

153 Δάλ εθπνηήζεθαλ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο θαη απφ ηελ εθπνίεζε πξνέθπςε απνηέιεζκα ζεηηθφ ή αξλεηηθφ θαη εκθαλίζζεθε ζηα απνηειέζκαηα θαη αλ ηίζεηαη ζέκα πεληαεηνχο δηαθαλνληζκνχ Φ.Π.Α. Δάλ έρνπλ γίλεη απνζβέζεηο θαηά ηα πξνβιεπφκελα Δάλ ιφγσ αλαπξνζαξκνγήο ηεο αμίαο ησλ παγίσλ πξνέθπςε ππεξαμία θαη ν ρεηξηζκφο απηήο έγηλε θαηά ηα πξνβιεπφκελα Δάλ νη απνζβέζεηο ζηα πάγηα επηρεηξήζεσλ, πνπ πξνήιζαλ απφ ζπγρψλεπζε, κεηαηξνπή θ.ι.π., έγηλαλ επί ηεο αλαπφζβεζηεο αμίαο. Δάλ ηα απνζβεζκέλα πάγηα εκθαλίδνληαη ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο κε ηελ πξνβιεπφκελε ππνιεηκκαηηθή αμία ελφο επξψ. Δάλ γηα ηελ αγνξά ησλ παγίσλ ε επηρείξεζε έιαβε επηρνξήγεζε απφ ην Γεκφζην. γ) Απαηηήζεηο Οη απαηηήζεηο ηεο επηρείξεζεο απφ ηξίηνπο πνπ νθείινληαη ζε πσιήζεηο αγαζψλ ή ππεξεζηψλ, πξνθαηαβνιέο ζηνπο πξνκεζεπηέο, εγγπήζεηο, δάλεηα ζε ηξίηνπο θαη ινηπέο πεξηπηψζεηο, σο ζηνηρείν ηνπ ηζνινγηζκνχ πξέπεη λα απνηεινχλ αληηθείκελν ηνπ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, επεηδή νη αληίζηνηρνη ινγαξηαζκνί πξνζθέξνληαη γηα ζπγθάιπςε πξάμεσλ θνξνδηαθπγήο. Ζ ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε απηψλ γίλεηαη θαηά πεξίπησζε ζε ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 3 ηνπ Δ.Γ.Λ.. Αλαθέξνληαη πεξηπηώζεηο ελδηαθέξνληνο ηνπ ειέγρνπ ζηνπο βαζηθνύο ινγαξηαζκνύο γηα ηηο νπνίεο πξέπεη λα εξεπλεζεί εάλ: 1. ην ινγαξηαζκφ 30 <<πειάηεο>> έρνπλ πεξηιεθζεί εηθνληθέο εκπνξηθέο θαη ζπλαιιαθηηθέο πξάμεηο, νη νπνίεο ζα εμππεξεηνχζαλ ηελ επηρείξεζε ζηε δηελέξγεηα πξάμεσλ θνξνδηαθπγήο κε εκθάληζε κηθξφηεξνπ ζπληειεζηή κηθηνχ θέξδνπο, πνπ ζα βνεζνχζε ζηνλ απνπξνζαλαηνιηζκφ ηνπ ειέγρνπ απφ δηαπίζησζε απφθξπςεο πσιήζεσλ, κεηαθνξά θεξδψλ απφ ηε κία ρξήζε ζηελ άιιε γηα κηθξφηεξε θνξνιφγεζε θ.ι.π

154 2. Πξνθαηαβνιέο πειαηψλ αιιά θαη πξνκεζεπηψλ κπνξεί λα ππνθξχπηνπλ δαλεηζκφ. Δμεηάδεηαη εάλ: - Έγηλαλ ινγηζηηθέο εγγξαθέο αθχξσζεο παξαγγειηψλ θαη επηζηξνθήο ησλ ρξεκάησλ κε ζθνπφ ηελ θάιπςε ζπλαιιαγψλ ρσξίο ηελ έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ. - Τπάξρεη δπλαηφηεηα εθηέιεζεο ησλ παξαγγειηψλ θαηά πεξίπησζε - Ζ νξζφηεηα ησλ ινγηζηηθψλ ρεηξηζκψλ, φπσο ε κεηαθνξά ηνπ ππνινίπνπ ηνπ ινγαξηαζκνχ <<πξνθαηαβνιέο πειαηψλ>> ζηελ θαηεγνξία βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηνπ παζεηηθνχ θ.ι.π. - Σα πνζά ησλ πξνθαηαβνιψλ έρνπλ ινγηθή ζρέζε κε ηηο γελφκελεο παξαγγειίεο 3. Πάγηεο πξνθαηαβνιέο ζε ππαιιήινπο θαη ζπλεξγάηεο ηεο επηρείξεζεο έρνπλ πξαγκαηηθφ ραξαθηήξα δελ ππνθξχπηνπλ δαλεηζκφ ή παξάλνκε ζπλαιιαγή. δ) Γξακκάηηα εηζπξαθηέα Ο ινγαξηαζκφο απηφο είλαη ελδερφκελν λα ππνθξχπηεη ινγηζηηθέο εγγξαθέο θαη εζειεκέλα ιάζε κε ζθνπφ ηελ απφθξπςε εζφδσλ θαη γεληθά ηελ αιινίσζε ηνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο ηεο επηρείξεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ ν έιεγρνο πξέπεη λα δηαπηζηψζεη εάλ: Σα γξακκάηηα είλαη πξαγκαηηθά, αλαθέξνληαη ζε ζπλαιιαθηηθέο πξάμεηο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο θαη δελ είλαη εηθνληθά. Ο ινγαξηαζκφο αληαπνθξίλεηαη ζηα γξακκάηηα πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηεο ε επηρείξεζε, εάλ δειαδή ην ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ <<Γξακκάηηα Δηζπξαθηέα>> ζπκθσλεί κε ην ππφινηπν ηεο απνγξαθήο. Δπηζήκαλζε Σηηο πεξηπηώζεηο εύξεζεο κεγαιύηεξνπ ή κηθξόηεξνπ αξηζκνύ γξακκαηίσλ εξεπλάηαη θαηά πεξίπησζε ην ελδερόκελν πσιήζεσλ ή αγνξώλ αληίζηνηρα ρσξίο θνξνινγηθά ζηνηρεία. Έγηλε πξνεμφθιεζή ηνπο θαη δε δηελεξγήζεθε ε ζρεηηθή ινγηζηηθή εγγξαθή ηε πεξίπησζε απηή εξεπλάηαη ε δηάζεζε ηνπ πνζνχ αιιά θαη ελδερφκελε επηβάξπλζε ησλ απνηειεζκάησλ κε ηνπο ηφθνπο θαη δαπάλεο πξνεμφθιεζεο. Γηα γξακκάηηα πνπ έρνπλ ιήμεη, έγηλαλ ελέξγεηεο γηα λα δηαζθαιηζζεί ε είζπξαμή ηνπο ή ζε αληίζεηε πεξίπησζε ε παξακνλή ηνπο ζηελ επηρείξεζε ππνθξχπηεη παξάλνκε πξάμε

155 ε) Υξεφγξαθα πκκεηνρέο Μεηνρέο Οκφινγα ζη) Κεθάιαην Απφ ηνλ έιεγρν εξεπλάηαη: Δάλ κεηαβιήζεθαλ ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ησλ εηαίξσλ ζην θεθάιαην Δάλ έγηλαλ κεηαβνιέο ηνπ θεθαιαίνπ θαη ηεξήζεθε ε λφκηκε δηαδηθαζία Δάλ ε εθηίκεζε ησλ εηζθνξψλ ζε είδνο αληηπξνζσπεχεη ηελ πξαγκαηηθή αμία Δάλ κεηαβιήζεθαλ ηα πξφζσπα πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ εηαηξία δ) Τπνρξεψζεηο Γξακκάηηα πιεξσηέα Σα γξακκάηηα έθδνζεο ηεο επηρείξεζεο θαη νη ζπλαιιαγκαηηθέο απνδνρήο ηεο εθθξάδνπλ ηελ αλάιεςε ππνρξεψζεσλ ζε επξψ θαη μέλν λφκηζκα πξνο ηξίηνπο, πξνκεζεπηέο, θ.ι.π. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο ν έιεγρνο πξέπεη λα εξεπλήζεη εάλ: Δίλαη γξακκάηηα επθνιίαο πξνο ηξίηνπο Σα κεγέζε, αμίεο αγαζψλ θαη γξακκαηίσλ επξίζθνληαη ζε ζπλάθεηα κεηαμχ ηνπο. Σα γξακκάηηα αλαθέξνληαη ζε πξαγκαηηθέο ζπλαιιαγέο ηεο επηρείξεζεο θαη δελ είλαη εηθνληθά Έγηλαλ επηζηξνθέο αγνξαζζέλησλ αγαζψλ θαζψο θαη ησλ γξακκαηίσλ απνδνρήο γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο αγνξέο κε ζθνπφ ηελ απφθξπςε ζπλαιιαγψλ ε θάζε πεξίπησζε ν έιεγρνο απηψλ πξέπεη λα γίλεηαη θαη κε βάζε ηα ζηνηρεία ηνπ ινγαξηαζκνχ πξνκεζεπηέο. ε) Απνζεκαηηθά αλαπηπμηαθψλ λφκσλ ζ) Πξνκεζεπηέο ην ινγαξηαζκφ απηφ θαη ζε ηδηαίηεξνπο δεπηεξνβάζκηνπο, παξαθνινπζνχληαη ππνρξεψζεηο απφ αγνξέο εκπνξεπκάησλ, πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ, δηαθφξσλ πιηθψλ, παγίσλ, ιήςε ππεξεζηψλ εληφο ηνπ ζπλαιιαθηηθνχ θχθινπ δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο θαη γεληθά ππνρξεψζεηο πξνο ηνπο απνθαινχκελνπο πξνκεζεπηέο. Δπίζεο ζην ινγαξηαζκφ απηφ θαηαρσξνχληαη θπξίσο πξάμεηο επί πηζηψζεη, ελψ ζα έπξεπε λα θαηαρσξνχληαη θαη νη πξάμεηο ηνηο κεηξεηνίο ψζηε λα παξέρεηαη θαιχηεξε πιεξνθφξεζε

156 Ζ ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε απηψλ γίλεηαη ζην ινγαξηαζκφ 50. Οη ελέξγεηεο ηνπ ειέγρνπ είλαη αληίζηνηρεο κε εθείλεο πνπ αλαθέξνληαη ζην θεθάιαην απαηηήζεηο θαη επηπιένλ πξέπεη λα εξεπλάηαη εάλ: Σν χςνο ηνπ ινγαξηαζκνχ ζπκθσλεί κε ην χςνο ησλ αγνξψλ εθφζνλ είλαη εθηθηφ θαη ζε θάζε πεξίπησζε εάλ πθίζηαηαη κεηαμχ απηψλ ινγηθή ζρέζε Οη εθπηψζεηο θαη επηζηξνθέο είλαη πξαγκαηηθέο Σν ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ ζπκθσλεί κε ην ππφινηπν ηεο απνγξαθήο η) Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί Πξφθεηηαη γηα πξνζσξηλνχο ινγαξηαζκνχο ηνπ ελεξγεηηθνχ θαη ηνπ παζεηηθνχ, πνπ δεκηνπξγνχληαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε πεξηπηψζεσλ, πνπ ιφγσ αληηθεηκεληθήο αδπλακίαο δελ είλαη δπλαηφο ν επαθξηβήο πξνζδηνξηζκφο ηνπ πνζνχ κε ην νπνίν πξέπεη λα ρξεσζεί ή λα πηζησζεί έλαο ινγαξηαζκφο. Δηδηθφηεξα κε ηνπο ινγαξηαζκνχο απηνχο γίλεηαη κεηαθνξά εζφδσλ θαη δαπαλψλ, πνπ εηζπξάρζεθαλ ή πιεξψζεθαλ ζηελ θιεηφκελε ρξήζε, ζηελ επφκελε ηελ νπνία αθνξνχλ, αιιά θαη κε ηε ρξήζε απηψλ αληηκεησπίδνληαη πεξηπηψζεηο απαηηήζεσλ θαη ππνρξεψζεσλ, πνπ δεκηνπξγνχληαη θαηά ηε κεηαβαηηθή πεξίνδν κέρξη ην θιείζηκν ηνπ ηζνινγηζκνχ. Ζ εθθαζάξηζε θαη ην θιείζηκν ησλ ινγαξηαζκψλ απηψλ γίλεηαη θαηά ηε ιήμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ ή θαηά ηελ επφκελε, δεδνκέλνπ φηη θηλνχληαη θαη θαηά ην ελδηάκεζν ρξνληθφ δηάζηεκα κέρξη θιεηζίκαηνο ηζνινγηζκνχ. Μηθξνυπφινηπα ησλ ινγαξηαζκψλ ζηε λέα ρξήζε κεηαθέξνληαη ζην ινγαξηαζκφ 82 <<έμνδα θαη έζνδα πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ>>. Οη κεηαβαηηθνχ ινγαξηαζκνί εκθαλίδνληαη ζην ελεξγεηηθφ θαη παζεηηθφ ηνπ ηζνινγηζκνχ κε δηάθνξνπο ηίηινπο, εθθξεκείο, πξνζσξηλνί, πξνβιέςεηο, θ.ι.π. Μεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην Δ.Γ.Λ.. α) Δλεξγεηηθνχ Λνγ.36 - <<Έμνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ>> <<Έζνδα ρξήζεο εηζπξαθηέα>> <<Αγνξέο ππφ παξαιαβή>> <<Δθπηψζεηο αγνξψλ ρξήζεο ππφ δηαθαλνληζκφ>>

157 β) Παζεηηθνχ Λνγ.56 - <<Έζνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ>> <<Έμνδα ρξήζεο δεδνπιεπκέλα>> <<Αγνξέο ππφ ηαθηνπνίεζε>> <<Δθπηψζεηο πσιήζεσλ ρξήζεο ππφ δηαθαλνληζκφ>> Οη ινγαξηαζκνί απηνί έρνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ απφ πιεπξάο θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, επεηδή ζπρλά ρξεζηκνπνηνχληαη γηα θαηαζηξαηήγεζε ηεο αξρήο ηεο απηνηέιεηαο ησλ ρξήζεσλ, αιινίσζεο ησλ νηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ θαη απνθπγήο θφξσλ. Ο έιεγρνο πξέπεη λα εξεπλήζεη κε πξνζνρή ην πεξηερφκελν απηψλ, ηελ νξζή ινγηζηηθνπνίεζε ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ θαη γεληθά λα πξνβεί ζε αλάιπζε ησλ εηδηθψλ θνλδπιίσλ πνπ ζπλζέηνπλ ην χςνο απηψλ. Ιδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί γηα λα εμαθξηβσζεί εάλ: Γελ κεηαθέξζεθαλ ζηα απνηειέζκαηα έζνδα ή ππνρξεψζεηο απφ δηάθνξεο θνξνινγίεο Καηαρσξήζεθαλ πνζά ππνινίπσλ δηαθφξσλ ινγαξηαζκψλ κε δηαθνξέο απφ αζπκθσλίεο άιισλ ινγαξηαζκψλ Τπνθξχπηνληαη εηθνληθέο δαπάλεο, ππνρξεψζεηο αιιά θαη απαηηήζεηο Οη δηάθνξεο αζπκθσλίεο πνπ ελδερφκελα ζα πξνθχςνπλ, ζε ζπλδπαζκφ κε άιιεο δηαπηζηψζεηο ηνπ ειέγρνπ επεξεάδνπλ ην θχξνο ησλ βηβιίσλ Μεηαθέξνληαη θέξδε ζηελ επφκελε ρξήζε ή θαη αληίζηξνθα Λνγαξηαζκνί θπξίσο ηνπ παζεηηθνχ, πνπ επί ζεηξά εηψλ εκθαλίδνληαη ρσξίο κεηαβνιέο, κπνξεί λα ππνθξχπηνπλ εηθνληθέο ή αθεζείζεο ή απνζβεζζείζεο σο επηζθαιείο πηζηψζεηο ζε βάξνο ησλ θεξδψλ ησλ πηζησηψλ ηεο ειεγρφκελεο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο εμεηάδεηαη εάλ πξέπεη λα απνηειέζνπλ έζνδν θνξνινγεηέν ή λα πεξηέιζνπλ ζην Γεκφζην ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα ειέγρνληαη θαη νη θιεηζκέλνη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί, πνπ δελ εκθαλίδνληαη ζηελ απνγξαθή. Οη ινγαξηαζκνί πξνβιέςεσλ αιιά θαη απνζεκαηηθψλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο κεηαβιήζεθαλ θαηά ηε κεηαθνξά ηνπο ζην επφκελν έηνο. Δπηβαξχλεηαη ε θιεηφκελε ρξήζε κε δαπάλεο, φπσο παξαγγειίεο εκπνξεπκάησλ, ηα νπνία ζα παξαιεθζνχλ ζηελ επφκελε ρξήζε, δαπάλεο αζθαιίζηξσλ εκπνξεπκάησλ, πνπ αθνξνχλ θαη ηελ επφκελε ρξήζε, θ.ι.π

158 Πεξηιακβάλνληαη έζνδα θνξνινγεηέα, ηφθνη πηζησηηθνί ζε ρξέσζε πειαηψλ κε πίζησζε ηξερνχκελσλ ινγαξηαζκψλ, ελνίθηα ζε πίζησζε παγίσλ ζηνηρείσλ θ.ι.π. Πεξηιακβάλνληαη πσιήζεηο κε δηαθαλνληζκφ ή ππφ αίξεζε, νπφηε πξέπεη λα ειεγρζεί εάλ ην έζνδν έγηλε νξηζηηθφ Αλαθέξνληαη ζε εηθνληθέο απμήζεηο παγίσλ, κε εηθνληθέο αγνξέο ή κεηαθνξέο αμηψλ, πνπ δελ έρνπλ ζρέζε κε απηά, επηηπγράλνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ ηελ αχμεζε ησλ εμφδσλ κε ηε δηελέξγεηα κεγαιπηέξσλ απνζβέζεσλ αιιά θαη ηελ απφθηεζε δηαθφξσλ επεξγεηεκάησλ απφ δηάθνξνπο αλαπηπμηαθνχο λφκνπο, πνπ ελδερφκελα λα ππαρζεί ε επηρείξεζε Πεξηιακβάλνληαη θαηαινγηζζέληεο θφξνη θαη εηζθνξέο παξειζνπζψλ ρξήζεσλ πνπ ζηε ζπλέρεηα κεηψζεθαλ ή δηαγξάθεθαλ κεηά απφ πξνζθπγέο θαη ηα νπνία απνηεινχλ έζνδα θνξνινγεηέα. Οη δηελεξγνχκελεο ρξενπηζηψζεηο δελ θαιχπηνπλ εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο, αιιά ππνθξχπηνπλ δαλεηαθέο ζπκβάζεηο, γηα ηηο νπνίεο πξνθχπηνπλ ινηπέο ππνρξεψζεηο Γηαδηθαζία απφξξηςεο ησλ βηβιίσλ ε πεξίπησζε, πνπ δηαπηζηψζεθαλ απφ ηνλ έιεγρν πνπ δηεμάρζεθε παξαιείςεηο θαη παξαηππίεο, νη νπνίεο ζπληζηνχλ παξαβάζεηο ηνπ Κ.Β.., πνπ επεξεάδνπλ ην θχξνο θαη ηελ απνδεηθηηθή δχλακε απηψλ, ηφηε ηα απνηειέζκαηα πξνζδηνξίδνληαη εμσινγηζηηθά. Ζ δηαδηθαζία πνπ αθνινπζείηαη ζηελ πεξίπησζε απηή είλαη: Ο επηηεδεπκαηίαο δηθαηνχηαη εληφο είθνζη εκεξψλ απφ ηελ επνκέλε ηεο θνηλνπνίεζεο ηνπ ζεκεηψκαηνο λα δεηήζεη ηελ θξίζε ηεο επηηξνπήο. Ο Πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. ππνρξενχηαη λα θνηλνπνηήζεη ζηνλ επηηεδεπκαηία ζεκείσκα κε ηηο δηαπηζηψζεηο ηνπ ειέγρνπ. Ζ επηηξνπή απνθαίλεηαη εληφο κελφο κε αηηηνινγεκέλε απφθαζε ηεο αλ νη αλεπάξθεηεο ή αλαθξίβεηεο, πνπ αλαθέξνληαη ζην ζεκείσκα ζπλεπάγνληαη απφξξηςε ησλ βηβιίσλ ζηνηρείσλ θαη εμσινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηεο θνξνινγεηέαο χιεο

159 Δμσινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο απνηειεζκάησλ ζε πεξίπησζε πνπ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία θξηζνχλ αλεπαξθή αλαθξηβή ε απηή ηελ πεξίπησζε ν έιεγρνο πξνβαίλεη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ: α) Σσλ θαζαξψλ θεξδψλ β) Σσλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ. Οη δηαηάμεηο απηέο εθαξκφδνληαη ζηηο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο. Σξφπνο ππνινγηζκνχ αθαζαξίζησλ εζφδσλ Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ ιακβάλνληαη ππφςε ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο ηα νπνία δηαζέηεη ν Πξντζηάκελνο ηεο Γ.Ο.Τ. γηα ηελ έθηαζε ηεο ζπλαιιαθηηθήο δξάζεο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, φπσο: Σν απαζρνινχκελν πξνζσπηθφ Σν πνζφ ησλ δαλείσλ θαη πηζηψζεσλ Οπνηαδήπνηε επαγγεικαηηθή δαπάλε Οη πσιήζεηο Σν χςνο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θίλεζεο Σν πνζφ ησλ εμφδσλ παξαγσγήο θαη δηάζεζεο Οη αγνξέο Σν χςνο ησλ επελδεδπκέλσλ θεθαιαίσλ Σν κηθηφ θέξδνο ηεο επηρείξεζεο Σν πνζφ ησλ εμφδσλ δηαρείξηζεο Σν κηθηφ θέξδνο νκνεηδψλ επηρεηξήζεσλ Ζ θξίζε ηνπ Πξντζηακέλνπ ηεο Γ.Ο.Τ. δελ πξέπεη λα απέρεη απφ ηα δεδνκέλα ηεο θνηλήο πείξαο. ηελ έλλνηα ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ πεξηιακβάλνληαη: Οη εηζπξάμεηο πνζψλ επηζθαιψλ απαηηήζεσλ, πνπ έρνπλ απνζβεζζεί εθφζνλ είραλ γίλεη δεθηέο απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. θαηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θνξνινγηθνχ εηζνδήκαηνο. Οη ηφθνη απφ ζπλαιιαθηηθέο πξάμεηο κε εμαίξεζε ηνπο ηφθνπο πνπ απνηεινχλ εηζφδεκα απφ εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο Ζ απηφκαηε ππεξηίκεζε θεθαιαίνπ

160 Οη εηζπξάμεηο πνζψλ απφ θφξνπο, ηέιε, εηζθνξέο πνπ θαηαβιήζεθαλ αρξεψζηεηα θαη έγηλαλ δεθηά απφ ηνλ Πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. Σα πνζά απηψλ ησλ πεξηπηψζεσλ πξνζηίζεληαη ζην θαζαξφ θέξδνο, πνπ πξνθχπηεη κε ηνλ παξαθάησ ηξφπν. Σξφπνο πξνζδηνξηζκνχ θαζαξψλ θεξδψλ Δπί ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ, εθαξκφδεηαη ν Μνλαδηθφο πληειεζηήο Καζαξνχ Κέξδνπο ησλ πηλάθσλ, εάλ ν ζπληειεζηήο θαζαξνχ θέξδνπο πνπ πξνθχπηεη απφ ην ινγηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο είλαη κεγαιχηεξνο, νπφηε εθαξκφδεηαη απηφο. Ο ζπληειεζηήο θαζαξνχ θέξδνπο πνπ εθαξκφδεηαη δελ κπνξεί λα είλαη αλψηεξνο απφ ηα 3/5 ηνπ ζπληειεζηή κηθηνχ θέξδνπο πνπ έρεη θαζνξίζεη ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ. ηαλ ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ αληί γηα ΜΚ έρεη θαζνξίζεη ΚΚ, ηφηε εθαξκφδεηαη ν ΚΚ ηνπ Τπνπξγείνπ Δκπνξίνπ θαη φρη ν πξνβιεπφκελνο ΚΚ ηνπ πίλαθα. Ο ζπληειεζηήο δελ κπνξεί λα είλαη αλψηεξνο ηνπ δηπιάζηνπ ηνπ ζπληειεζηή ηνπ πίλαθα θαη ζε θάζε πεξίπησζε δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ην 85%. Ο ζπληειεζηήο θαζαξνχ θέξδνπο πνπ εθαξκφδεηαη πξνζαπμάλεηαη θαηά 100% ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ: α) Σήξεζαλ αλεπίζεκα βηβιία, παξάιιεια πξνο ηα ππνρξεσηηθψο ηεξνχκελα επίζεκα. β) Γελ ηήξεζαλ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Κ.Β.. γ) Δμέδσζαλ πιαζηά ή εηθνληθά Σηκνιφγηα δ) Γελ εμέδσζαλ θνξνινγηθφ ζηνηρείν ή εμέδσζαλ αλαθξηβέο γηα ηελ πψιεζε ή δηαθίλεζε αγαζψλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ. ε) Αιινίσζαλ ηα δεδνκέλα ΖΦΣΜ ζη) Άζθεζαλ επάγγεικα ή επηρείξεζε ρσξίο ηελ άδεηα ηεο αξκφδηαο Γ.Ο.Τ. ή άζθεζαλ ζε δηεχζπλζε πνπ δελ δειψζεθε. ηηο ινηπέο πεξηπηψζεηο πνπ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία θξίλνληαη αλαθξηβή ν ζπληειεζηήο πξνζαπμάλεηαη θαηά 50%

161 ε πεξηπηψζεηο απνδεδεηγκέλεο αλσηέξαο βίαο ην θέξδνο κπνξεί λα θαζνξίδεηαη κε ρξήζε θαηψηεξνπ ζπληειεζηή. Δπηζήκαλζε Αλεμάξηεηα ηνπ εάλ ηα βηβιία θαη ζηνηρεία ηεο επηρείξεζεο θξηζνχλ αλαθξηβή ή αλεπαξθή θαη ην απνηέιεζκα πξνζδηνξηζζεί εμσινγηζηηθά, ζηελ έθζεζε ειέγρνπ ζα ζπκπεξηιεθζνχλ ππνρξεσηηθά θαη νη δηαθνξέο πνπ πξνέθπςαλ θαηά ην ζηάδην ηνπ ηππηθνχ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ θαη ζα γίλεη ινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο απηψλ γηαηί ελδέρεηαη κεηά απφ πξνζθπγή ζηα αξκφδηα δηθαζηήξηα ηα βηβιία ζηνηρεία λα ραξαθηεξηζζνχλ επαξθή θαη αθξηβή Δμσινγηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο θαζαξψλ θεξδψλ κηθηψλ επηρεηξήζεσλ ( δειαδή επηρεηξήζεσλ κε θιάδν πψιεζεο αγαζψλ, βηνκεραληθφ βηνηερληθφ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ) Έιεγρνο επελδχζεσλ Αλαπηπμηαθψλ θηλήηξσλ α) Τξόπνο ππνινγηζκνύ ηνπ εηδηθνύ αθνξνιόγεηνπ απνζεκαηηθνύ Κέξδε ηζνινγηζκνχ Μείνλ:-Σαθηηθφ απνζεκαηηθφ - Γηαλεκφκελα θέξδε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν γηα ηηο Α.Δ. θαη πξνθεηκέλνπ γηα πξνζσπηθέο εηαηξίεο ηα αλαιακβαλφκελα απφ ηνπο εηαίξνπο θαη γηα ηηο αηνκηθέο επηρεηξήζεηο απφ ηνλ επηρεηξεκαηία. - Κέξδε πξνεγνχκελεο ρξήζεο πνπ ηπρφλ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ - Τπφινηπν θεξδψλ πνπ δελ δηαλέκνληαη θαη επί ησλ νπνίσλ ππνινγίδεηαη ην εηδηθφ αθνξνιφγεην απνζεκαηηθφ Γηα ηα νηθνλνκηθά έηε 1989 θαη 1990 Αλεμάξηεηα πεξηνρήο ζπλη. 25% θαη πξνθεηκέλνπ γηα επελδχζεηο πςειήο ηερλνινγίαο 35 %. Γηα ηα νηθνλνκηθά έηε 1991 θαη επόκελα ηελ πεξηνρή Α ζπλη. 30% θαη πξνθεηκέλνπ γηα επελδχζεηο εμαηξεηηθά πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο 40%. Γηα ηηο ινηπέο πεξηνρέο ζπλη. 40% θαη πξνθεηκέλνπ γηα επελδχζεηο εμαηξεηηθά πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο 50%

162 β) Δλέξγεηεο ειέγρνπ Ο έιεγρνο πξέπεη λα εμεηάζεη εάλ: Ζ επηρείξεζε ζπκπεξηειήθζε ζε εκπξφζεζκε δήισζε αξρηθή ή ζπκπιεξσκαηηθή Ζ επέλδπζε είλαη παξαγσγηθή Παξαθνινπζνχληαη θαηά αλαπηπμηαθφ λφκν νη επελδχζεηο θαη αθνξνιφγεηα απνζεκαηηθά ζηα πξνβιεπφκελα βηβιία Έγηλα θεθαιαηνπνίεζε Ζ επηρείξεζε είλαη ππαγφκελε Σα πνζνζηά πνπ εθάξκνζε αληηζηνηρνχλ ζηελ πεξηνρή πνπ πξφθεηηαη λα πξαγκαηνπνηεζνχλ νη επελδχζεηο Οινθιεξψζεθε ε επέλδπζε εληφο ηεο ηξηεηίαο Τπάξρνπλ ηα πξνβιεπφκελα δηθαηνινγεηηθά Φνξνινγηθά ζηνηρεία θαη βεβαηψζεηο γηα ηα θαηλνχξηα κεραλήκαηα θαη πξνθεηκέλνπ γηα θηίζκαηα, επηθπξσκέλα αληίγξαθα νηθνδνκηθήο άδεηαο, βεβαίσζε ηνπ πνιενδνκηθνχ γξαθείνπ. Ζ επέλδπζε είλαη λέα ρεκαηίζζεθε ζσζηά ε επηρείξεζε Πνπιήζεθαλ ηα επελδπηηθά αγαζά Ζ επέλδπζε πνπ έγηλε έηπρε επηρνξήγεζεο ή επηδφηεζεο Σα θέξδε επί ησλ νπνίσλ ππνινγίζζεθε ην εηδηθφ αθνξνιφγεην απνζεκαηηθφ είλαη ηα νξηδφκελα απφ ην λφκν Δθάξκνζε απμεκέλα πνζνζηά Καηά ην πξψην έηνο δηελέξγεζε επέλδπζε ηνπιάρηζηνλ ηνπ 1/3 ηνπ ζρεκαηηζζέληνο εηδηθνχ αθνξνιφγεηνπ απνζεκαηηθνχ Δπηζήκαλζε: ε θάζε πεξίπησζε ν έιεγρνο πξέπεη πέξα απφ ηα παξαζηαηηθά θαη ηε ζπλδξνκή ησλ ινηπψλ ηππηθψλ πξνυπνζέζεσλ θαη ηεο ινγηζηηθήο παξαθνινχζεζεο ησλ απνζεκαηηθψλ θαη επελδχζεσλ, λα πξνβεί ζε απηνςία ψζηε λα δηαπηζηψζεη ηελ χπαξμε ησλ επελδπηηθψλ αγαζψλ, ηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο γηα ζθνπνχο ηεο επηρείξεζεο θαη λα εξεπλήζεη ην ελδερφκελν, ηπρφλ ππεξηηκνιφγεζεο ή εηθνληθήο ζπλαιιαγήο θαηά ηελ πξνκήζεηά ηνπο

163 Δηδηθά γηα ηα απνπεξαησκέλα ή εκηηειή βηνκεραλνζηάζηα, ε έλαξμε ηεο θαηαζθεπήο ηνπο πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη κε θάζε λφκηκν κέζν. ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ηα επελδπηηθά αγαζά αθνξνχλ θηηξηαθέ εγθαηαζηάζεηο ν έιεγρνο πξέπεη λα βεβαησζεί φηη απηέο πξάγκαηη θαηαζθεπάζζεθαλ θαη είλαη ηνπ κεγέζνπο πνπ πεξηγξάθεηαη απφ ηα ζρεηηθά πνιενδνκηθά έγγξαθα θαη φηη ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα πιηθά γηα ηα νπνία ηέζεθαλ ζηε δηάζεζε ηνπ ειέγρνπ ηα ζρεηηθά παξαζηαηηθά. πληζηάηαη ζε πεξηπηψζεηο κεγάισλ έξγσλ ή θαη φπνπ θξηζεί απαξαίηεην λα γίλεηαη έιεγρνο αθξίβεηαο ησλ ζπλαιιαγψλ κε αληηπαξαβνιή ησλ ζηνηρείσλ ησλ εξγνιεπηψλ, ππεξγνιάβσλ, εξγνιάβσλ θαη λα εξεπλάηαη κε κεγάιε πξνζνρή ε πεξίπησζε ηεο εηθνληθφηεηαο ηεο ζπλαιιαγήο. Α) Τξόπνο ππνινγηζκνύ ηνπ εηδηθνύ αθνξνινγήηνπ απνζεκαηηθνύ εκπνξηθώλ επηρεηξήζεσλ Κέξδε ηζνινγηζκνχ Μείνλ : -Σαθηηθφ απνζεκαηηθφ -Γηαλεκφκελα θέξδε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν γηα ηηο Α.Δ. θαη πξνθεηκέλνπ γηα πξνζσπηθέο εηαηξίεο ηα αλαιακβαλφκελα απφ ηνπο εηαίξνπο θαη γηα ηηο αηνκηθέο επηρεηξήζεηο απφ ηνλ επηρεηξεκαηία -Κέξδε πξνεγνχκελεο ρξήζεο, πνπ ηπρφλ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ - Τπφινηπν θεξδψλ πνπ δελ δηαλέκνληαη θαη επί ησλ νπνίσλ ππνινγίδεηαη ην εηδηθφ αθνξνιφγεην απνζεκαηηθφ, κε ην ζπληειεζηή πνπ πξνβιέπεηαη 25%. Β) Δλέξγεηεο ειέγρνπ Ο έιεγρνο πξέπεη λα εμεηάζεη εάλ: Ζ επηρείξεζε ζρεκαηίζζεθε ζσζηά Πνπιήζεθαλ ηα επελδπηηθά αγαζά Ζ επέλδπζε είλαη παξαγσγηθή Ζ επέλδπζε πνπ έγηλε έηπρε επηρνξήγεζεο ή επηδφηεζεο Δθάξκνζε απμεκέλα πνζνζηά Οινθιεξψζεθε ε επέλδπζε εληφο ηεο ηξηεηίαο

164 πκπεξηειήθζε ζε εκπξφζεζκε δήισζε αξρηθή ή ζπκπιεξσκαηηθή Σα θέξδε επί ησλ νπνίσλ ππνινγίζζεθε ην εηδηθφ αθνξνιφγεην απνζεκαηηθφ είλαη ηα νξηδφκελα απφ ην λφκν Καηά ην πξψην έηνο δηελήξγεζε επέλδπζε ίζε ηνπιάρηζηνλ κε ην δηπιάζην ηνπ 1/3 ηνπ ζρεκαηηζζέληνο εηδηθνχ αθνξνινγήηνπ απνζεκαηηθνχ Παξαθνινπζνχληαη θαηά αλαπηπμηαθφ λφκν νη επελδχζεηο θαη ηα αθνξνιφγεηα απνζεκαηηθά ζηα πξνβιεπφκελα βηβιία Έγηλε θεθαιαηνπνίεζε Πξέπεη εδψ λα επηζεκάλνπκε φηη ζε θάζε πεξίπησζε ν έιεγρνο πξέπεη πέξα απφ ηα παξαζηαηηθά θαη ηε ζπλδξνκή ησλ ινηπψλ ηππηθψλ πξνυπνζέζεσλ θαη ηεο ινγηζηηθήο παξαθνινχζεζεο ησλ απνζεκαηηθψλ θαη επελδχζεσλ, λα πξνβεί ζε απηνςία ψζηε λα δηαπηζηψζεη ηελ χπαξμε ησλ επελδπηηθψλ αγαζψλ, ηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο γηα ζθνπνχο ηεο επηρείξεζεο θαη λα εξεπλήζεη ην ελδερφκελν, ηπρφλ ππεξηηκνιφγεζεο ή εηθνληθήο ζπλαιιαγήο θαηά ηελ πξνκήζεηά ηνπο. Δμαηξέζεηο: Γελ παξέρεηαη θίλεηξν ησλ αθνξνινγήησλ εθπηψζεσλ εθφζνλ: - Ζ επέλδπζε απηή έηπρε επηδφηεζεο επηηνθίνπ - Ζ επέλδπζε ή ηκήκα απηήο έηπρε επηρνξήγεζεο Μεηαβίβαζε ζπλφινπ επηρείξεζεο, κεξηδίσλ θαη κεηνρψλ Αλαπξνζαξκνγή αμίαο αθηλήησλ ιεο νη επηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ ππνρξεσηηθά βηβιία Γ θαηεγνξίαο αλεμάξηεηα απφ ην αληηθείκελν εξγαζηψλ ηνπο θαη ηε λνκηθή ηνπο κνξθή κε ηελ νπνία ιεηηνπξγνχλ, ππνρξεψλνληαη ζε αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ ηνπο θάζε ηέζζεξα ρξφληα: Δηδηθά νη ηερληθέο επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ αλέγεξζε θαη πψιεζε νηθνδνκψλ ππνρξενχληαη λα αλαπξνζαξκφζνπλ κφλν ηελ αμία ησλ αθηλήησλ πνπ: α) Ηδηνρξεζηκνπνηνχλ θαη β) Δθκηζζψλνπλ ζε ηξίηνπο πάλσ απφ 2 ρξφληα

165 ε αλαπξνζαξκνγή ππφθεηληαη: Σα γήπεδα θαη ηα θηίξηα πνπ έρνπλ απνθηεζεί κέρξη θαη ε αμία ηεο ςηιήο θπξηφηεηαο. Δμαηξνύληαη: - Αζθαιηζηηθά ηακεία - Δπηρεηξήζεηο πνπ βξίζθνληαη ζε εθθαζάξηζε - Ν.Π.Γ.Γ. - Δπηρεηξήζεηο πνπ ηεξνχλ πξναηξεηηθά βηβιία Γ θαηεγνξίαο Γελ ππόθεηληαη ζε αλαπξνζαξκνγή: - Κηίξηα ζε μέλν έδαθνο, εθφζνλ απηά ηειηθά πεξηέρνληαη ζηνλ θχξην ηνπ εδάθνπο - Λπφκελεο θαηαζθεπέο θαη δπλάκελεο λα κεηαθεξζνχλ ρσξίο βιάβε - Αθίλεηα εηαίξσλ ή ηξίησλ, έζησ θαη αλ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηελ επηρείξεζε - Αθίλεηα πνπ δελ πθίζηαληαη θαηά ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο Α) Υξφλνο αλαπξνζαξκνγήο Ωο ρξφλνο αλαπξνζαξκνγήο ιακβάλεηαη ε εκεξνκελία θαηαρψξεζεο ησλ ινγηζηηθψλ εγγξαθψλ ζηα βηβιία - Αλαπξνζαξκνγή αμίαο αθηλήησλ επηρεηξήζεσλ πνπ απνθηήζεθαλ κέρξη Αλαπξνζαξκνγή αμίαο αθηλήησλ επηρεηξήζεσλ πνπ απνθηήζεθαλ κέρξη Β) Αμία θηήζεο Γ) Αλαπξνζαξκνγή απνζβέζεσλ Οη απνζβέζεηο ησλ θηηξίσλ, πνπ έγηλαλ κέρξη ηελ πξνεγνχκελε δηαρεηξηζηηθή ρξήζε απφ ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο, αλαπξνζαξκφδνληαη ζην ζχλνιφ ηνπο. Απφ ηελ αλαπξνζαξκνγή απηή δελ επεξεάδνληαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ. Γ) Φνξνινγία ππεξαμίαο Φφξνο = [Τπεξαμία Εεκία πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ] * ζπληειεζηή θφξνπ ππεξαμίαο Σεκείσζε: Γελ είλαη ππνρξεσηηθφ αιιά ππάξρεη ε δπλαηφηεηα, ζηηο επηρεηξήζεηο, πνπ έρνπλ δεκίεο πξνεγνπκέλσλ ρξήζεσλ, λα ηηο ζπκςεθίζνπλ κε ηελ ππεξαμία ελ φισ ή ελ κέξεη. Πξέπεη φκσο ε δεκηά απηή λα ζπκςεθηζζεί ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο

166 Δ) Γήισζε ππεξαμίαο ε 30 εκέξεο απφ ην ρξφλν αλαπξνζαξκνγήο αλ ε ππεξαμία είλαη > δξρ. Σ) Οη επηρεηξήζεηο έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα θεθαιαηνπνηήζνπλ ηελ ππεξαμία αλάινγα κε ηε κνξθή ηνπο. Ζ θεθαιαηνπνίεζε γίλεηαη κέρξη ην δεχηεξν έηνο απφ ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο θαη ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ην 1994 θαη ην 1998 γηα ηηο αλαπξνζαξκνγέο ησλ εηψλ 1992 θαη 1996 αληίζηνηρα. Γηα ηελ θεθαιαηνπνίεζε δελ νθείιεηαη θφξνο ζπγθέληξσζεο θεθαιαίνπ ή ραξηφζεκν. Οη λέεο κεηνρέο ζα δνζνχλ δσξεάλ ζηνπο κεηφρνπο ηεο εηαηξίαο θαηά ην ρξφλν ηεο θεθαιαηνπνίεζεο θαη αλαινγία ησλ κεηνρψλ πνπ θαηέρνπλ. Με ηε θνξνινγία ηεο ππεξαμίαο εμαληιείηαη ε θνξνινγηθή ππνρξέσζε ηεο εηαηξίαο θαη ησλ κεηφρσλ ή εηαίξσλ κε ηελ πξνυπφζεζε φηη δελ ζα δηαιπζεί ε εηαηξία πξηλ πεξάζνπλ 5 ρξφληα, νχηε ζα κεησζεί ην θεθάιαηφ ηεο Έιεγρνο ινηπψλ θνξνινγηψλ Ο ηαθηηθφο έιεγρνο βηβιίσλ ηξίηεο θαηεγνξίαο νινθιεξψλεηαη κε ηνλ έιεγρν φισλ ησλ θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ, πνπ απνξξένπλ απφ ην ζχλνιν ησλ θνξνινγηθψλ δηαηάμεσλ ηεο ειεγρφκελεο επηρείξεζεο. Δπηζεκαίλεηαη φηη γηα ηα βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο κέζα απφ ηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπ Δ.Γ.Λ.. θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπ ινγαξηαζκνχ 54 θαη ησλ ππνινγαξηαζκψλ απηνχ, γίλεηαη ε παξαθνινχζεζε φισλ ησλ θφξσλ θαη γη απηφ ν έιεγρνο πξέπεη λα ειέγμεη ηελ θίλεζή ηνπ, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη νινθιεξψλεηαη ζε απηφ ην ζεκείν. Απφ ηνλ έιεγρν ησλ βηβιίσλ θαη ησλ ζηνηρείσλ πνπ έγηλε γηα ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο είλαη ελδερφκελν λα πξνέθπςαλ ζηνηρεία πνπ άπηνληαη ησλ θνξνινγηψλ απηψλ Πέξαο ειέγρνπ χληαμε έθζεζεο ειέγρνπ Μεηά ην πέξαο ηνπ ειέγρνπ, ν ειεγθηήο ζπληάζζεη έθζεζε ειέγρνπ γηα ην ζχλνιν ησλ δηαπηζηψζεσλ. Ζ έθζεζε απηή κπνξεί λα ζπληάζζεηαη θαηά θνξνινγηθφ αληηθείκελν αιιά θαη εληαία γηα ην ζχλνιν απηψλ. [ 1) Βι. ΟΓΖΓΟ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ (1999),ζει ]

167 8 ΠΑΡΑΓΡΑΦΖ ΤΠΟΘΔΔΩΝ ΚΑΗ ΓΗΑΦΤΛΑΞΖ ΒΗΒΛΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΗΥΔΗΩΝ 8.1 Παξαγξαθφκελεο ππνζέζεηο Γελ ειέγρνληαη φιεο νη ππνςήθηεο πξνο παξαγξαθή ππνζέζεηο, αιιά κφλν εθείλεο κε ηα κεγαιχηεξα εηζνδήκαηα. χκθσλα κε δηαηάμεηο ν ρξφλνο ηεο πεληαεηνχο παξαγξαθήο ησλ δηθαησκάησλ ηνπ Γεκνζίνπ, έρεη εθαξκνγή ζε ππνζέζεηο ησλ νηθνλνκηθψλ εηψλ1996θαη κεηά, γηα ηηο νπνίεο ε πξνζεζκία ππνβνιήο δειψζεσλ αξρίδεη απφ ηελ θαη κεηά. ην ζέκα ηεο παξαγξαθήο αλαθέξνληαη θαη άιιεο δηαηάμεηο κε ηηο νπνίεο νξίδνληαη ηα εμήο: Οη πξνζεζκίεο παξαγξαθήο ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ Γεκνζίνπ γηα θνηλνπνίεζε θχιισλ ειέγρνπ ή πξάμεσλ, νη νπνίεο έιεμαλ ή ιήγνπλ ηελ 31 Γεθεκβξίνπ ησλ εηψλ 2002,2004 θαη 2005, ιήγνπλ αληί ησλ εκεξνκεληψλ απηψλ ηελ 31 Γεθεκβξίνπ Οη πην πάλσ πξνζεζκίεο παχνπλ λα ηζρχνπλ: -Γηα δειψζεηο πνπ ε ππνρξέσζή ηνπο γελλήζεθε γηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηήζεθαλ ή πξάμεηο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ απφ θαη κεηά. -Γηα δειψζεηο πνπ νη πξνζεζκίεο ππνβνιήο έιεγαλ κέρξη Γηα ππνζέζεηο θνξνινγίαο θιεξνλνκηψλ, δσξεψλ, γνληθψλ παξνρψλ, πξνηθψλ, κεηαβηβάζεσλ αθηλήησλ θαη γηα θφξν κεγάιεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο. Υξφλνο παξαγξαθήο ππνζέζεσλ κε πιαζηά-εηθνληθά θνξνινγηθά ζηνηρεία Σν δηθαίσκα ηνπ Γεκνζίνπ γηα θνηλνπνίεζε θχιισλ ειέγρνπ ή πξάμεσλ επηβνιήο θφξνπ, γηα ππνζέζεηο θφξνπ εηζνδήκαηνο, Φ.Π.Α. θαη ινηπψλ παξαθξαηνχκελσλ θαη επηξξηπηφκελσλ θφξσλ, ηειψλ θαη εηζθνξψλ ησλ ππφρξεσλ ζε ηήξεζε βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ παξαηείλεηαη γηα δχν (2) αθφκε έηε πέξαλ ηνπ ρξφλνπ πνπ νξίδνπλ νη νηθίεο δηαηάμεηο, ππφ ηελ εμήο πξνυπφζεζε: Μέρξη ησλ αλψηεξν ρξφλν λα έρνπλ ήδε εθδνζεί θαη θνηλνπνηεζεί απνθάζεηο πξνζηίκνπ ηνπ Κ.Β.. ζε βάξνο ησλ αλσηέξσ πξνζψπσλ γηα παξαβάζεηο έθδνζεο πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ή γηα παξαβάζεηο ιήςεο πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ή λφζεπζεο θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ. Οη παξαπάλσ δηαηάμεηο εθαξκφδνληαη γηα ηηο δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ βαξχλνληαη κε πιαζηά ή εηθνληθά ή λνζεπκέλα θνξνινγηθά ζηνηρεία θαη ηζρχνπλ γηα ππνζέζεηο γηα ηηο νπνίεο ε πξνζεζκία παξαγξαθήο ιήγεη απφ θαη κεηά

168 Ο ρξφλνο παξαγξαθήο κεηαηίζεηαη, παξαηείλεηαη γηα δχν (2) ρξφληα, θαη γηα ηηο ρξήζεηο πνπ έπνληαη ησλ ρξήζεσλ γηα ηηο νπνίεο έρνπλ εθδνζεί απνθάζεηο επηβνιήο πξνζηίκνπ Κ.Β.. γηα εηθνληθά, πιαζηά ή λνζεπκέλα θνξνινγηθά ζηνηρεία, έηζη ψζηε λα ππάξρεη ηαπηφρξνλε παξαγξαθή ησλ ρξήζεσλ. 8.2 Πίλαθαο ρξφλνπ παξαγξαθήο ππνζέζεσλ ηνλ παξαθάησ πίλαθα απεηθνλίδεηαη ν ρξφλνο παξαγξαθήο ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ Γεκνζίνπ γηα θνηλνπνίεζε θχιισλ ειέγρνπ ή πξάμεσλ επηβνιήο θφξνπ θ.ιπ., ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο 1999 (ρξήζε 1998) έσο ην έηνο 2006 (ρξήζε 2005) ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΔΣΟ ΥΡΖΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΖ ΖΜΔΡΟΜΖΝΗΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΖ Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Πέληε έηε Παξάηαζε ηνπ ρξφλνπ παξαγξαθήο Παξαηείλεηαη γηα έλα (1) έηνο απφ ηε ιήμε ηεο ε πξνζεζκία παξαγξαθήο ησλ ππνζέζεσλ ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο 1999 (ρξήζε 1998). Παξαηείλνληαη γηα έλα έηνο νη ππνζέζεηο πξνεγνχκελσλ εηψλ, γηα ηηο νπνίεο έρεη παξαηαζεί ν ρξφλνο παξαγξαθήο, δειαδή γηα δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ βαξχλνληαη κε εηθνληθά ή πιαζηά ή λνζεπκέλα θνξνινγηθά ζηνηρεία θαη ε πξνζεζκία παξαγξαθήο έιεμε αξρηθά ζηηο θαη έπεηηα παξαηάζεθε γηα δχν έηε, κέρξη

169 8.3 Πίλαθαο ρξφλνπ δηαθχιαμεο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ Ο ρξφλνο δηαθχιαμεο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ θαη νη θαηαιεθηηθέο εκεξνκελίεο έρνπλ σο εμήο: Πίλαθαο κε θαηαιεθηηθέο εκεξνκελίεο δηαθχιαμεο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ Βηβιία θαη ζηνηρεία πεξηφδνπ Υξφλνο δηαθχιαμεο έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/ έσο /12/2011 Υξφλνο δηαθχιαμεο βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ απφ Γελ αλαθέξεηαη πιένλ ζπγθεθξηκέλνο ρξφλνο δηαθχιαμεο ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ, ησλ ειεθηξνκαγλεηηθψλ κέζσλ θαη ησλ ινηπψλ δηθαηνινγεηηθψλ εγγξάθσλ ζηα βηβιία, αιιά ζπλδέεηαη ν ρξφλνο δηαθχιαμεο απηψλ κε ην ρξφλν παξαγξαθήο ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ Γεκνζίνπ γηα επηβνιή θφξνπ. Οπφηε ηα βηβιία θαη ζηνηρεία, ηα ειεθηξνκαγλεηηθά κέζα θαη ηα ινηπά δηθαηνινγεηηθά εγγξαθψλ ζηα βηβιία, π.ρ. ηεο ρξήζεο έσο , πξέπεη λα θπιάζζνληαη κέρξη , αθνχ ηφηε ιήγεη θαη ν ρξφλνο παξαγξαθήο ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ Γεκνζίνπ γηα επηβνιή θφξνπ. Δάλ, φκσο, γηα ηε ρξήζε απηή δελ έρεη ππνβιεζεί δήισζε θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, απηά ζα πξέπεη λα θπιάζζνληαη έσο αθνχ ηφηε ιήγεη ν ρξφλνο παξαγξαθήο ηνπ Γεκνζίνπ. Δπηζεκαίλεηαη φηη ζχκθσλα κε λέεο δηαηάμεηο δελ ππάξρεη ππνρξέσζε δηαθχιαμεο ησλ βηβιίσλ ησλ ρξήζεσλ πνπ έρνπλ παξαγξαθεί αθνχ δελ ππάξρεη πιένλ δηαθνξά ζηα έηε δηαθχιαμεο θαη παξαγξαθήο. Υξφλνο δηαθχιαμεο ησλ ζηνηρείσλ ησλ ρξήζεσλ πνπ έρνπλ πεξαησζεί ( ηζρχο απφ ) Σα βηβιία θαη ζηνηρεία θαη ηα ινηπά δηθαηνινγεηηθά ησλ εγγξαθψλ πξέπεη λα δηαθπιάζζνληαη θαη κεηά ηνλ έιεγρν θαη κέρξη ηνλ ρξφλν πνπ νξίδεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο. Γελ κπνξνχλ λα θαηαζηξαθνχλ πιένλ ηα ζηνηρεία ησλ ρξήζεσλ πνπ έρνπλ πεξαησζεί νξηζηηθά

170 Δμαηξνχληαη φκσο ηα ζηνηρεία ησλ ρξήζεσλ εθείλσλ γηα ηηο νπνίεο νη ζρεηηθέο εγγξαθέο θαηέζηεζαλ ακεηάθιεηεο κέρξη ηελ εκεξνκελία δεκνζίεπζεο ηνπ λφκνπ ( ). Σα ζηνηρεία απηά κπνξεί λα θαηαζηξαθνχλ αλεμάξηεηα απφ ην πφηε ιήγεη ν ρξφλνο δηαθχιαμήο ηνπο. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ] 9 Ζ ΚΑΘ ΤΛΖΝ ΑΡΜΟΓΗΟΣΖΣΑ ΣΩΝ Γ.Ο.Τ. ΚΑΗ ΣΩΝ ΔΛΔΓΚΣΗΚΩΝ ΚΔΝΣΡΩΝ Ζ έλλνηα ηεο θαζ χιελ αξκνδηφηεηαο ζπλίζηαηαη ζηε ζεζκνζεηεκέλε δπλαηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ Γ.Ο.Τ., Π.Δ.Κ. θαη Γ.Δ.Κ. γηα ηε δηελέξγεηα ησλ παξαθάησ ειεγθηηθψλ εξγαζηψλ, κέζα ζηα φξηα ηεο θαηά ηφπνλ αξκνδηφηεηάο ηνπο θαη εηδηθφηεξα: Σνπ ηαθηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ Σνπ πξνιεπηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ Σνπ πξνζσξηλνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ Σνπ επαλειέγρνπ ησλ ειεγρζεηζψλ ππνζέζεσλ απφ αλψηεξεο βαζκίδαο ειεγθηηθή αξρή. 9.1 Διεγθηηθή αξκνδηφηεηα ππεξεζηψλ Ζ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα απφ θαη κεηά, γηα φιεο ηηο ππνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ πνπ αθνξνχλ ζε δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ έθιεηζαλ κέρξη θαη ή θιείλνπλ εληφο ησλ εηψλ 2004 θαη 2005, θαηαλέκεηαη σο εμήο Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο ππάγνληαη ππνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ πνπ απαιιάζζνληαη απφ ηελ ηήξεζε βηβιίσλ ή ηεξνχλ βηβιία Α ή Β θαηεγνξίαο Κ.Β.., κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο κέρξη 100,000 επξψ θαηά ηε ρξήζε 2003 ή ζε νπνηαδήπνηε αλέιεγθηε ρξήζε. Αλαθέξεηαη φηη, εάλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα θαηά ηε ρξήζε 2003 είλαη εληφο ηνπ πξνβιεπφκελνπ νξίνπ ησλ 100,000 επξψ, αιιά ππεξβαίλνπλ ην πνζφ απηφ ζε θάπνηα απφ ηηο αλέιεγθηεο ρξήζεηο, ε αξκνδηφηεηα ησλ αλέιεγθησλ ρξήζεσλ πεξηέξρεηαη ζηελ θαηά βαζκφ αλψηεξε ειεγθηηθή αξρή, δειαδή ζηε Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο

171 Γελ ππάγνληαη επίζεο, ππνζέζεηο κε αθαζάξηζηα έζνδα κέρξη 100,000 επξψ κε βηβιία Γ θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β... ηε Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο αλήθεη θαη ε αξκνδηφηεηα ηνπ ειέγρνπ ησλ παξαθάησ επηρεηξήζεσλ θαη αληηθεηκέλσλ: Μεηαζρεκαηηζζείζεο επηρεηξήζεηο Φνξνινγία πινίσλ Φνξνινγία Μεγάιεο Αθίλεηεο Πεξηνπζίαο (Φ.Μ.Α.Π.) Φνξνινγία ππεξαμίαο-πψιεζεο κεηνρψλ Παξαγσγηθέο επελδχζεηο Τπνζέζεηο πνπ εμαηξνχληαη απφ ηηο Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο Δμαηξνχληαη απφ ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο νη ππνζέζεηο ησλ πξσηνβάζκησλ Αγξνηηθψλ πλεηαηξηζηηθψλ Οξγαλψζεσλ, νη νπνίεο αλεμάξηεηα απφ ην χςνο ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηνπο, ειέγρνληαη απφ ηηο Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ. Δπίζεο, εμαηξείηαη ιφγσ ηδηαηηεξφηεηαο θαη ν εκπνξηθφο έιεγρνο ησλ επηρεηξήζεσλ (κεηνρέο, νκνινγίεο, εηαηξηθά κεξίδηα θ.ιπ.), ε αξκνδηφηεηα ησλ νπνίσλ αλήθεη ζηηο Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο γεληθά Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ ππάγνληαη: 1. Τπνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ ησλ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, κε αθαζάξηζηα έζνδα ή 2. ακνηβέο απφ 600,001 έσο 1,030,000 επξψ. Οη Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, ππάγνληαη ζηηο αληίζηνηρεο Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, φπσο αλαθέξεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα:

172 α/α Απφ Γ.Ο.Τ. Α' Σάμεο ρσξίο Τπνδ/λζε Διέγρνπ ηε Γ.Ο.Τ. Α' Σάμεο κε Τπνδ/λζε Διέγρνπ 1 Ναππάθηνπ Μεζνινγγίνπ 2 Γξεβελψλ Κνδάλεο 3 Κσ Ρφδνπ 4 Γηδπκνηείρνπ Αιεμαλδξνχπνιεο 5 Οξεζηηάδαο Αιεμαλδξνχπνιεο 6 Κχκεο Υαιθίδαο 7 Ηζηηαίαο Υαιθίδαο 8 Καξχζηνπ Υαιθίδαο 9 Λίκλεο Υαιθίδαο 10 Καξπελεζίνπ Λακίαο 11 Ακαιηάδαο Πχξγνπ 12 Λεραηλψλ Πχξγνπ 13 Αιεμάλδξεηαο Βέξνηαο 14 Νάνπζαο Βέξνηαο 15 Ζγνπκελίηζαο Α' Ησαλλίλσλ 16 Διεπζεξνχπνιεο Καβάιαο 17 Υξπζνχπνιεο Καβάιαο 18 Κηάηνπ Κνξίλζνπ 19 Διαζζφλαο Α' Λάξηζαο 20 Φαξζάισλ Β' Λάξηζαο 21 Ηεξάπεηξαο Αγίνπ Νηθνιάνπ 22 Λεπθάδαο Πξέβεδαο 23 Αικπξνχ Α' Βφινπ 24 Μεζζήλεο Καιακάηαο 25 αιακίλαο Γ' Πεηξαηά 26 άκνπ Υίνπ 27 ηδεξνθάζηξνπ Α' εξξψλ 28 Αηαιάληεο Λακίαο 29 Πνιπγχξνπ Ε' Θεζζαινλίθεο 30 Νέσλ Μνπδαληψλ Καιακαξηάο 31 Κάησ Αραΐαο Α' Παηξψλ 3. Καη εμαίξεζε, ζηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, ππάγνληαη θαη ππνζέζεηο ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο απφ 600,001 έσο 1,030,000 επξψ, εθφζνλ ππάγνληαη ζε Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ. Οη Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, ζηηο νπνίεο ππάγνληαη ππνζέζεηο ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο είλαη νη εμήο:

173 1 Γξεβελψλ 2 Κσ 3 Ακαιηάδαο 4 Λεραηλψλ 5 Ζγνπκελίηζαο 6 Κηάηνπ 7 Μεζζήλεο 8 άκνπ 9 ηδεξνθάζηξνπ 10 Πνιπγχξνπ 11 Ν.Μνπδαληψλ Γηα παξάδεηγκα, ζηελ ρσξηθή αξκνδηφηεηα ηεο Γ.Ο.Τ. Θάζνπ Β Σάμεο αλήθνπλ ππνζέζεηο κε αθαζάξηζηα έζνδα απφ 100,001 έσο 600,000 επξψ, φκσο αλεμάξηεηα απφ ηελ θαηεγνξία ησλ βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη, νη ππνζέζεηο απηέο ειέγρνληαη απφ ηελ Γ.Ο.Τ. Α Καβάιαο. ηελ αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ ππάγεηαη ν ηαθηηθφο έιεγρνο ησλ παξαθάησ ππνζέζεσλ: Μεηαζρεκαηηζζείζεο επηρεηξήζεηο Φνξνινγία πινίσλ Φνξνινγία Μεγάιεο Αθίλεηεο Πεξηνπζίαο (Φ.Μ.Α.Π.) Φνξνινγία ππεξαμίαο-πψιεζεο κεηνρψλ Παξαγσγηθέο επελδχζεηο πλεηαηξηζηηθέο νξγαλψζεηο Δκπνξηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ή ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ ηηο παξαπάλσ Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο ππάγνληαη ππνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο κέρξη 100,000 επξψ, πνπ ηεξνχλ βηβιία Γ θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β... Δπίζεο, ππάγνληαη ππνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ ησλ Γ.Ο.Τ. Β Σάμεο κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο απφ 100,001 έσο 1,030,000 επξψ αλεμάξηεηα απφ ηελ θαηεγνξία ηήξεζεο βηβιίσλ, κε εμαίξεζε ηηο ππνζέζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ πεξίπησζε 9.1.2, παξάγξαθν

174 Γηα παξάδεηγκα, ππφζεζε πνπ ππάγεηαη ζηε Γ.Ο.Τ. Νεπξνθνπίνπ Β Σάμεο, ειέγρεηαη απφ ηε Γ.Ο.Τ. Γξάκαο Α Σάμεο, εθφζνλ έρεη αθαζάξηζηα έζνδα ην 2003 απφ 100,001 έσο 600,000 επξψ. ηε Γ.Ο.Τ. Α Σάμεο κε ή ρσξίο ππνδηεχζπλζε ειέγρνπ, ππάγεηαη ν ηαθηηθφο έιεγρνο ησλ παξαθάησ ππνζέζεσλ: Μεηαζρεκαηηζζείζεο επηρεηξήζεηο Φνξνινγία πινίσλ Φ.Μ.Α.Π. Φνξνινγία ππεξαμίαο-πψιεζεο κεηνρψλ πλεηαηξηζηηθέο νξγαλψζεηο Παξαγσγηθέο επελδχζεηο Δκπνξηθφο έιεγρνο επηρεηξήζεσλ Γ.Ο.Τ. Αλσλχκσλ Δηαηξεηψλ ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. Φ.Α.Β.Δ. θαη Φ.Α.Δ.Δ. Αζελψλ, Φ.Α.Δ. Πεηξαηά θαη Φ.Α.Δ. Θεζζαινλίθεο ππάγνληαη ππνζέζεηο πνπ αλήθνπλ ζηε ρσξηθή ηνπο αξκνδηφηεηα, κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο κέρξη 1,030,000 επξψ. Γηα ππνζέζεηο κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο πάλσ απφ 1,030,000 επξψ, ε ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα θαηαλέκεηαη κεηαμχ ησλ Π.Δ.Κ. θαη Γ.Δ.Κ Πεξηθεξεηαθά Διεγθηηθά Κέληξα (Π.Δ.Κ.) Σα Π.Δ.Κ. είλαη αξκφδηα γηα ηνλ ηαθηηθφ έιεγρν ησλ ππνζέζεσλ επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ γεληθά κε αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο θαηά ηελ δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν πνπ έθιεηζε εληφο ηνπ έηνπο 2003, απφ 1,030,001 έσο 9,000,000 επξψ, ζχκθσλα κε ηα γεληθά θξηηήξηα ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ. ιεο νη αλέιεγθηεο ππνζέζεηο επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ πνπ αθνξνχλ ζε: - Γηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ έθιεηζαλ κέρξη θαη Γηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ θιείλνπλ εληφο ησλ εηψλ 2004 θαη 2005 απνηεινχλ, κε εηδηθή δηάηαμε, ην αληηθείκελν ηνπ ηαθηηθνχ ειέγρνπ

175 ηηο ππνζέζεηο ησλ Π.Δ.Κ. ππάγεηαη: Ο ηαθηηθφο έιεγρνο ζε κεηαζρεκαηηζζείζεο επηρεηξήζεηο Ο ηαθηηθφο έιεγρνο ζε ζπλεηαηξηζηηθέο νξγαλψζεηο Ο έιεγρνο ηνπ Φ.Μ.Α.Π. Ο έιεγρνο ηνπ θφξνπ ππεξαμίαο θαη ηεο θνξνινγίαο ηεο αμίαο πψιεζεο ησλ κεηνρψλ Γηαπεξηθεξεηαθά Διεγθηηθά Κέληξα (Γ.Δ.Κ.) Θεζζαινλίθεο θαη Αζελψλ Σν Δζ.Δ.Κ. κεηνλνκάζηεθε ζε Γ.Δ.Κ. θαη ζπζηάζεθε δεχηεξε ειεγθηηθή αξρή ηεο ίδηαο θαηεγνξίαο ζηε Θεζζαινλίθε. ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Δ.Κ. ππάγνληαη φιεο νη αλέιεγθηεο ππνζέζεηο ησλ επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ γεληθά, νη νπνίεο αθνξνχλ δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ έθιεηζαλ κέρξη 31/12/2002, φπσο θαη ππνζέζεηο πνπ αθνξνχλ δηαρεηξηζηηθέο πεξηφδνπο πνπ έθιεηζαλ ην 2004 θαη 2005, εθφζνλ ηα αθαζάξηζηα έζνδα ή ακνηβέο θαηά ηε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν πνπ έθιεηζε εληφο ηνπ έηνπο 2003 είλαη 9,000,001 επξψ θαη άλσ. ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Δ.Κ. ππάγνληαη: Οη Μεηαζρεκαηηζζείζεο επηρεηξήζεηο Οη πλδεδεκέλεο επηρεηξήζεηο Ζ Φνξνινγία Μεγάιεο Αθίλεηεο Πεξηνπζίαο Ζ Φνξνινγία ππεξαμίαο-πψιεζεο κεηνρψλ Απφ ηελ ειεγθηηθή αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Δ.Κ. εμαηξνχληαη νη εμήο ππνζέζεηο: - Οη Αγξνηηθέο πλεηαηξηζηηθέο Οξγαλψζεηο πξψηνπ, δεχηεξνπ θαη ηξίηνπ βαζκνχ - Οη ππνζέζεηο θνξνινγίαο πινίσλ Αξκνδηφηεηεο ησλ Π.Δ.Κ. θαη Γ.Δ.Κ. Σα Διεγθηηθά Κέληξα κπνξνχλ λα δηελεξγνχλ πξνιεπηηθφ θαη πξνζσξηλφ έιεγρν ζε θάζε ππφζεζε πνπ ππάγεηαη ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπο, γηα ηελ δηελέξγεηα ηνπ ηαθηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, παξάιιεια θαη αλεμάξηεηα απφ ηηο Γ.Ο.Τ. Σα Διεγθηηθά Κέληξα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα, γηα ηηο ππνζέζεηο πνπ ειέγρνπλ, λα εθδίδνπλ θχιια ειέγρνπ, ηηο πξάμεηο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ θφξνπ θαη ινηπέο θαηαινγίζηεθεο πξάμεηο, θαζψο θαη λα πξνβαίλνπλ ζηελ επίιπζε ησλ θνξνινγηθψλ δηαθνξψλ

176 χκθσλα κε δηαηάμεηο ε ππεξεζία πνπ πξαγκαηνπνίεζε ηνλ αξρηθφ έιεγρν θαη πεξαίσζε ην ζπγθεθξηκέλν δηαρεηξηζηηθφ έηνο, είλαη ε αξκφδηα γηα ηελ έθδνζε ζπκπιεξσκαηηθνχ θχιινπ ειέγρνπ. Καηά παξέθθιηζε απηνχ ηνπ θαλφλα ηα Διεγθηηθά Κέληξα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα έθδνζεο ζπκπιεξσκαηηθψλ θχιισλ ειέγρνπ ή πξάμεσλ. Δπίζεο ηα Π.Δ.Κ. θαη Γ.Δ.Κ. είλαη αξκφδηα: - Γηα ηνλ ηαθηηθφ έιεγρν ππνζέζεσλ, ζε πεξίπησζε αιιαγήο ηεο έδξαο ησλ επηηεδεπκαηηψλ θαη θνξνινγνχκελσλ, ε νπνία έγηλε κεηά ην θιείζηκν ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ πνπ έιεμε εληφο ηνπ έηνπο Γηα ηνλ έιεγρν επηρεηξήζεσλ πνπ δηέθνςαλ ηελ δξαζηεξηφηεηά ηνπο κέζα ζην έηνο 2003 ή θαηά ηα πξνεγνχκελα έηε, 1998 έσο 2002, φκσο ε αξκνδηφηεηα αλήθεη ζηελ ειεγθηηθή ππεξεζία πνπ αληηζηνηρεί ζηελ αλέιεγθηε ρξήζε κε ηα κεγαιχηεξα αθαζάξηζηα έζνδα. - Γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ κέζα ζηα έηε 1998 έσο 2002 ηέζεθαλ ππφ εθθαζάξηζε, βξίζθνληαη ζε θαηάζηαζε αδξάλεηαο, έρνπλ θεξπρζεί ζε πηψρεπζε, έρνπλ αλαζηείιεη ηε δξαζηεξηφηεηα ηνπο γηα νπνηνδήπνηε ιφγν. - Γηα ηηο πεξηπηψζεηο καηαίσζεο ηεο επίιπζεο θνξνινγηθψλ δηαθνξψλ. - Γηα ηνλ έιεγρν ησλ παξαγσγηθψλ επελδχζεσλ. - Γηα ηνλ ηαθηηθφ έιεγρν ησλ αηνκηθψλ επηρεηξήζεσλ ζπδχγσλ απφ θαηεγνξίεο εηζνδεκάησλ Γ, Δ, Ε πεγήο. Οη πξντζηάκελνη ησλ Διεγθηηθψλ Κέληξσλ θαηά ηελ άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο ζε ζέκαηα ειεγθηηθήο δηαδηθαζίαο, εμνκνηψλνληαη κε ηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ]

177 10 ΣΑ ΠΡΟΣΗΜΑ ΣΟΤ Κ.Β.. Σα πνζά επί ησλ νπνίσλ εθαξκφδνληαη νη ζπληειεζηέο βαξχηεηαο γηα ζπγθεθξηκέλεο παξαβάζεηο είλαη νη βάζεηο ππνινγηζκνχ. Οη βάζεηο ππνινγηζκνχ δηαθξίλνληαη ζε δχν (2) θαηεγνξίεο: Βάζε Τπνινγηζκνχ 1. Πξνβιέπνληαη ηξία (3) πνζά πνπ θιηκαθψλνληαη αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ησλ ηεξνχκελσλ βηβιίσλ: - Γηα βηβιία Α θαηεγνξίαο ή γηα κε ππφρξενπο ηήξεζεο βηβιίσλ:293 - Γηα βηβιία Β θαηεγνξίαο θαη ηδξπηέο επηρεηξήζεσλ εθηφο Α.Δ. θαη Δ.Π.Δ.:586 - Γηα βηβιία Γ θαηεγνξίαο θαη ηδξπηέο Α.Δ. θαη Δ.Π.Δ.:880 Βάζε Τπνινγηζκνχ 2. Σν πνζφ ηεο βάζεο απηήο είλαη ίζν κε ηελ αμία ηεο ζπλαιιαγήο ή ηνπ ζηνηρείνπ ή κέξνπο απηψλ, θαηά πεξίπησζε, ρσξίο ην Φ.Π.Α.. Έηζη, ην πξφζηηκν ηνπ Κ.Β.. πξνθχπηεη απφ ηελ εθαξκνγή ηεο εμίζσζεο: ΒΑΖ ΤΠΟΛ. 1. (Ζ ΒΑΖ ΤΠΟΛ. 2.) Υ ΠΛΖΘΟ ΠΑΡΑΒΑΔΩΝ Υ ΤΝΣΔΛΔΣΖ ΒΑΡΤΣΖΣΑ = ΠΟΟ ΠΡΟΣΗΜΟΤ Ο ζπληειεζηήο βαξχηεηαο είλαη κηα ηηκή κνλάδνο πνπ θιηκαθψλεηαη απφ ην 1 έσο ην 5 αλάινγα κε ηε ζνβαξφηεηα ηεο παξάβαζεο. Σν αλψηαην φξην είλαη ην πνζφ, ην χςνο ηνπ νπνίνπ δελ κπνξεί λα ππεξβεί ην επηβαιιφκελν πξφζηηκν. Δθαξκφδεηαη ζηηο απηνηειείο παξαβάζεηο. Δμαηξνχληαη απηέο γηα ηηο νπνίεο ηζρχεη ε Βάζε Τπνινγηζκνχ 2.. Απηνηειείο παξαβάζεηο είλαη απηέο γηα ηηο νπνίεο επηβάιιεηαη ηδηαίηεξν πξφζηηκν γηα θάζε κηα παξάβαζε. Γεληθέο παξαβάζεηο είλαη απηέο γηα ηηο νπνίεο επηβάιιεηαη έλα εληαίν πξφζηηκν γηα θάζε δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν, αλεμάξηεηα απφ ην πιήζνο απηψλ. Ηδηαίηεξν πξφζηηκν επηβάιιεηαη γηα θάζε πξάμε ή παξάιεηςε πνπ δηαπηζηψλεηαη ζε δηαθνξεηηθφ ρξφλν κέζα ζηελ ίδηα ρξήζε. Πξνβιέπεηαη ζπγρψλεπζε ησλ θπξψζεσλ γηα παξαβάζεηο πνπ αθνξνχλ ζε βηβιία θαη ζηνηρεία. Π.ρ. ε κε ηήξεζε απφ γηαηξφ (ν νπνίνο ηεξεί βηβιία Β θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β..) ηνπ βηβιίνπ επίζθεςεο αζζελψλ, θαζψο θαη ε κε θαηαρψξηζε ζε απηφ ηξηψλ (3) αζζελψλ

178 Ζ παξάβαζε απηή ηηκσξείηαη σο εμήο: (ΒΑΖ ΤΠΟΛ. 1.) 586 Υ (ΤΝΣ. ΒΑΡΤΣ.) 1 Υ (ΠΛΖΘΟ ΠΑΡΑΒ.) 3 =1758 ηελ πεξίπησζε απηή, δειαδή, επηβάιιεηαη ην βαξχηεξν πξφζηηκν κεηαμχ απηνχ πνπ πξνβιέπεηαη γηα ηε κε θαηαρψξεζε ησλ αζζελψλ θαη ηε κε ηήξεζε ηνπ βηβιίνπ επίζθεςεο αζζελψλ, παξάιεηςε ε νπνία, κφλε ηεο, ηηκσξείηαη σο εμήο: (ΒΑΖ ΤΠΟΛ. 1.) 586 Υ (ΤΝΣ. ΒΑΡΤΣ.) 2 = 1172 Γεληθέο Παξαβάζεηο πληειεζηήο Βαξχηεηαο Νν 1: Γηα ηελ επηβνιή ηνπ πξνζηίκνπ ιακβάλεηαη ππ φςηλ ε Βάζε Τπνινγηζκνχ 1. θαη εθαξκφδεηαη ν ζπληειεζηήο βαξχηεηαο κε ηηκή έλα (1), π.ρ. γηα κε ηήξεζε βηβιίνπ Δζφδσλ-Δμφδσλ. πληειεζηήο Βαξχηεηαο Νν 2: Ο ζπγθεθξηκέλνο ζπληειεζηήο εθαξκφδεηαη κε ηελ ηηκή δχν (2) ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο: o Με ηήξεζε βηβιίσλ Α, Β θαη Γ θαηεγνξίαο o Με ηήξεζε πξφζζεησλ βηβιίσλ ηνπ Κ.Β.. φπσο βηβιίν πειαηψλ, επίζθεςεο αζζελψλ θ.ιπ. o Με ηήξεζε βηβιίσλ απνζήθεο, παξαγσγήο θνζηνινγίνπ, ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ o Διιηπήο πεξηγξαθή ηνπ είδνπο ησλ αγαζψλ ή ππεξεζηψλ o Με επίδεημε βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ κεηά απφ πξνεγνχκελε πξφζθιεζε πληειεζηήο Βαξχηεηαο Νν 3: Ο ζπληειεζηήο απηφο εθαξκφδεηαη ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο: o Με ππνβνιή ζηνηρείσλ (ζπγθεληξσηηθέο θαηαζηάζεηο πειαηψλ- πξνκεζεπηψλ) ή εθπξφζεζκε ππνβνιή ηνπο κεηά ην ηέινο πνπ έιεμε ε πξνζεζκία ππνβνιήο ηνπο. Ωο πξνυπφζεζε παίξλνπκε φηη νη παξαιείςεηο απηέο αθνξνχλ ζε κεγέζε ζπλνιηθήο αμίαο αλά θαηάζηαζε πειαηψλ- πξνκεζεπηψλ άλσ ησλ o Με ππνβνιή ηζνδπγίσλ ή εθπξφζεζκεο ππνβνιήο ηνπο κεηά ηελ παξέιεπζε ηνπ εμακήλνπ απφ ηελ πξνζεζκία ππνβνιήο o Παξάιεηςε θαηαρψξηζεο αληηζπκβαιιφκελσλ ζηηο ζπγθεληξσηηθέο θαηαζηάζεηο ή αλαθξηβνχο θαηαρψξηζεο ηεο αμίαο, εθφζνλ απηέο νη παξαιείςεηο ή αλαθξίβεηεο αθνξνχλ ζε ζπλαιιαγέο ζπλνιηθήο αμίαο άλσ ησλ o Με εκπξφζεζκε ελεκέξσζε ηνπ βηβιίνπ απνγξαθψλ ή κε ηήξεζε απηνχ

179 Σεκείσζε: Οη πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο εθαξκφδεηαη ζπληειεζηήο βαξχηεηαο Νν 1 γηα ηηο αηαμίεο σο πξνο ηελ ππνβνιή ζπγθεληξσηηθψλ θαηαζηάζεσλ, είλαη νη εμήο: - Δθπξφζεζκε ππνβνιή ζπγθεληξσηηθψλ θαηαζηάζεσλ κεηά ηελ πξνζεζκία ππνβνιήο ηνπο θαη πξηλ απφ ηελ 31 Γεθεκβξίνπ ηνπ νηθείνπ έηνπο, αλεμάξηεηα απφ ην χςνο ηεο ζπλνιηθήο αμίαο απηψλ. - Δθπξφζεζκε ππνβνιή ζπγθεληξσηηθψλ θαηαζηάζεσλ κεηά ην ηέινο ηνπ έηνπο ππνβνιήο ηνπο, δειαδή κεηά ηελ 31 Γεθεκβξίνπ, ζπλνιηθήο αμίαο κέρξη Με ππνβνιή ζπγθεληξσηηθήο θαηάζηαζεο κέρξη Παξάιεηςε θαηαρψξηζεο αληηζπκβαιιφκελσλ ή αλαθξηβνχο θαηαρψξηζεο ηεο αμίαο, εθφζνλ νη παξαιείςεηο ή νη αλαθξίβεηεο απηέο αθνξνχλ ζε κεγέζε ζπλνιηθήο αμίαο κέρξη πληειεζηήο Βαξχηεηαο Νν 4: Δθαξκφδεηαη ζηελ πεξίπησζε κε ζχληαμεο ή κε εκπξφζεζκεο ζχληαμεο θαη θαηαρψξηζεο ηνπ ηζνινγηζκνχ θαζψο επίζεο θαη ζηελ πεξίπησζε κε ηήξεζεο αλαιπηηθήο ινγηζηηθήο θαη κε εμαγσγή ηνπ εηήζηνπ απνηειέζκαηνο κέζσ ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο νκάδαο 9 ηνπ Δ.Γ.Λ.. πληειεζηήο Βαξχηεηαο Νν 5: Ο ζπγθεθξηκέλνο ζπληειεζηήο εθαξκφδεηαη ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο: o Παξεκπφδηζε ηνπ πξνιεπηηθνχ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ κε ζεηηθέο ελέξγεηεο π.ρ. κε απεηιέο ή ρξήζε βίαο o Με επίδεημε ζε πξνιεπηηθφ έιεγρν ησλ πξφζζεησλ βηβιίσλ ηνπ Κ.Β.. Παξαβάζεηο πνπ αλάγνληαη ζε πεξηζζφηεξεο ρξήζεηο Γηα θάζε παξάβαζε ηνπ Κ.Β.., εθφζνλ αλάγνληαη ζε πεξηζζφηεξεο ρξήζεηο, εθδίδεηαη ρσξηζηά απφθαζε πξνζηίκνπ, θαηά δηαρεηξηζηηθή πεξίνδν. ε πεξίπησζε κε απφδεημεο ηνπ ρξφλνπ παξάβαζεο απφ ηνλ ππφρξεν θνξνινγνχκελν, ην πξφζηηκν αλάγεηαη ζην ρξφλν πνπ δειψλεηαη ην γεγνλφο. Οη πεξηπηψζεηο απηέο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ην ρξφλν επηβνιήο ηνπ πξνζηίκνπ είλαη, ε κε δηαθχιαμε ησλ βηβιίσλ, ζηνηρείσλ θαη ινηπψλ δηθαηνινγεηηθψλ ησλ εγγξαθψλ θαη ε κε επίδεημε απηψλ

180 Παξαβάζεηο πνπ δηαπηζηψλνληαη κεηά ηελ δηαθνπή ησλ εξγαζηψλ ηηο παξαβάζεηο πνπ δηαπηζηψλνληαη κεηά ηελ δηαθνπή ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο, επηβάιιεηαη πξφζηηκν ην νπνίν αλάγεηαη ζην ηειεπηαίν έηνο άζθεζεο ηεο δξαζηεξηφηεηαο. Γεληθή αξρή κε επηβνιήο πξνζηίκνπ Γελ επηβάιιεηαη πξφζηηκν γηα αλππαίηηα εθαξκνγή ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ Κ.Β.. θαηά ηξφπν εζθαικέλν, ππφ πξνυπνζέζεηο πνπ νξίδνληαη απφ δηαηάμεηο. Γελ επηβάιιεηαη πξφζηηκν ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο: o Έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ρσξίο ηελ ηήξεζε εληαίαο αξίζκεζεο ή ηελ επαλάιεςε ηεο εληαίαο αξίζκεζεο ησλ ζηνηρείσλ. o Έθδνζε ζηνηρείνπ πνπ ζεσξείηαη κε πξνζήθνλ, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη σο πξνο ην νπζηαζηηθφ πεξηερφκελν πεξηιακβάλεη απηά πνπ απαηηνχλ νη δηαηάμεηο θαη είλαη ζεσξεκέλν, εθφζνλ απαηηείηαη ζεψξεζε. Π.ρ. έθδνζε ηηκνινγίνπ αληί θνξησηηθήο. o Έθδνζε αζεψξεησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ αληί ζεσξεκέλσλ. Πξνυπφζεζε είλαη απηά λα εθδφζεθαλ απφ παξαδξνκή θαη λα έρνπλ θαηαρσξεζεί ζηα βηβιία εκπξφζεζκα. Σαπηφρξνλα, ζα πξέπεη λα έρεη γίλεη αλαγγειία ηνπ γεγνλφηνο ζηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. θαη θπζηθά πξηλ απφ νπνηνδήπνηε έιεγρν. o Με δηαθχιαμε αληίηππσλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί πξναηξεηηθά. o Με έθδνζε δειηίσλ απνζηνιήο ζε πεξηπηψζεηο: - Παξάδνζεο αγαζψλ γηα επηζθεπή, ζπληήξεζε ή άιιε αηηία πνπ δε ζπλεπάγεηαη απφθηεζε θέξδνπο. Πξνυπφζεζε είλαη λα έρεη εθδνζεί αληίζηξνθν δειηίν απνζηνιήο απφ ηνλ παξαιήπηε θαη λα απνδεηθλχεηαη απφ αληίηππν ή θσηναληίγξαθν απηνχ. - Δπηζηξνθήο αγαζψλ άμηαο κέρξη 880 o Έθδνζε δειηίσλ απνζηνιήο κε γεληθή πεξηγξαθή ησλ εηδψλ, ρσξίο αλάιπζε θαη είδνο, φηαλ πξφθεηηαη γηα δηαθίλεζε πξνο δεηγκαηηζκφ, εθφζνλ ηα δείγκαηα δε παξαδίδνληαη θαη δελ ηεξείηαη βηβιίν απνζήθεο. o Γηαπίζησζε ηππηθψλ παξαβάζεσλ. Γειαδή, πξφθεηηαη γηα παξαβάζεηο νη νπνίεο δελ πεξηιακβάλνληαη ζε απηέο πνπ νδεγνχλ ζηελ απφξξηςε ησλ βηβιίσλ θαη ζηνηρείσλ σο αλαθξηβψλ, θαζψο θαη γηα παξαβάζεηο πνπ δελ θαζηζηνχλ δπζρεξή ην δηελεξγνχκελν θνξνινγηθφ έιεγρν. Πξνυπφζεζε απνηειεί λα κελ νθείινληαη νη ηππηθέο παξαβάζεηο ζε εζθεκκέλε ελέξγεηα (ζπγρσξείηαη παξαδξνκή ή ζπγγλσζηή πιάλε) θαη λα κελ έγηλε ππφδεημε νξζήο εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ

181 o Γηαπίζησζε παξαβάζεσλ πνπ αθνξνχλ ζε ρξήζεηο γηα ηηο νπνίεο έρνπλ εθδνζεί νξηζηηθά θχιια ειέγρνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο θαη Φ.Π.Α. ή πεξηπηψζεηο πνπ έρνπλ πεξαησζεί κε νπνηνδήπνηε ηξφπν, εθηφο αλ πξφθεηηαη γηα λέα ζηνηρεία πνπ νδεγνχλ ζηελ έθδνζε ζπκπιεξσκαηηθψλ θχιισλ ειέγρνπ. Απηνηειείο παξαβάζεηο κε Βάζε Τπνινγηζκνχ 1. θαη ζπληειεζηή βαξχηεηαο 1. ηελ θαηεγνξία απηή αλήθνπλ νη παξαθάησ παξαηππίεο θαη παξαιείςεηο: o Ζ παξάιεηςε έθδνζεο θάζε θνξνινγηθνχ ζηνηρείνπ εθηφο δειηίσλ απνζηνιήο απφ αγξφηεο θαη ππφ ηηο εηδηθέο πξνυπνζέζεηο. Ωο παξάιεηςε έθδνζεο ζηνηρείσλ ινγίδεηαη θαη ε κε θαηαρψξεζε ζεξβηξηζζέλησλ εηδψλ ζηα δειηία παξαγγειίαο. o Ζ έθδνζε θάζε αζεψξεηνπ ζηνηρείνπ εθηφο ηεο έθδνζεο απφ παξαδξνκή θαη ππφ πξνυπνζέζεηο. o Ζ κε αλαγξαθή ή αλαθξηβήο αλαγξαθή ζε θάζε πεξίπησζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ θαη ηεο ζπλαιιαγήο (είδνο, πνζφηεηα, αμία ή ακνηβή). o Ζ αλαθξηβήο θαηαρψξηζε θάζε ζηνηρείνπ ή εγγξάθνπ αγνξάο, πψιεζεο, εζφδνπ, εμφδνπ θαη ππφ πξνυπνζέζεηο. Καη εμαίξεζε παξαβάζεηο ηεο πεξίπησζεο απηήο ζεσξνχληαη γεληθέο κέρξη πνζνχ ζπλνιηθήο δηαθνξάο 880. o Ζ κε θαηαρψξεζε θάζε ζηνηρείνπ ή εγγξάθνπ αγνξάο, πψιεζεο, εζφδνπ, εμφδνπ θαη ππφ πξνυπνζέζεηο. Καη εμαίξεζε παξαβάζεηο ηεο πεξίπησζεο απηήο ζεσξνχληαη γεληθέο κέρξη πνζνχ ζπλνιηθήο δηαθνξάο 880. o Ζ θάζε κε θαηαρψξηζε ή αλαθξηβήο θαηαρψξηζε θάζε ζηνηρείνπ απνγξαθήο Καη εμαίξεζε παξαβάζεηο ηεο πεξίπησζεο απηήο ζεσξνχληαη γεληθέο κέρξη πνζνχ ζπλνιηθήο δηαθνξάο 880. o Ζ θαζεκία θαηαρψξηζε αλχπαξθηεο πψιεζεο ή αλχπαξθηνπ εζφδνπ θαη ζηνηρείνπ απνγξαθήο. Καη εμαίξεζε παξαβάζεηο ηεο πεξίπησζεο απηήο ζεσξνχληαη γεληθέο κέρξη πνζνχ ζπλνιηθήο δηαθνξάο 880. o Ζ θάζε κε θαηαρψξηζε ή αλαθξηβήο θαηαρψξηζε ζηα πξφζζεηα βηβιία. o Ζ κε δηαθχιαμε θάζε βηβιίνπ θαη ζηειέρνπο ζηνηρείσλ ησλ πελήληα (50) θχιισλ (εθηφο ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ νθείινληαη ζε αλσηέξα βία). o Ζ κε εκπξφζεζκε εθηχπσζε θάζε βηβιίνπ, Ηζνδπγίνπ Γεληθνχ Καζνιηθνχ θαη ηεο κεληαίαο θαηάζηαζεο ηνπ βηβιίνπ απνζήθεο

182 Δπαλαιακβαλφκελεο εληφο ηεο απηήο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ απηνηειείο παξαβάζεηο κε Βάζε Τπνι/ζκνχ 1. θαη ζπλη/ζηε βαξχηεηαο 1. Πξνβιέπεηαη πεξηνξηζκφο ηνπ πξνζηίκνπ κέρξη ην δεθαπεληαπιάζην ή ην ηξηαθνληαπιάζην γηα θάζε θαηεγνξία παξαβάζεσλ ησλ παξαπάλσ πεξηπηψζεσλ: ΓΔΚΑΠΔΝΣΑΠΛΑΗΟ Καη. Βηβιίσλ Α :293ρ15=4395 Καη. Βηβιίσλ Β :586ρ15=8790 Καη. Βηβιίσλ Γ :880ρ15=13200 ΣΡΗΑΚΟΝΣΑΠΛΑΗΟ Καη. Βηβιίσλ Α :293ρ30=8790 Καη. Βηβιίσλ Β :586ρ30=17580 Καη. Βηβιίσλ Γ :880ρ30=26400 Σν δεθαπεληαπιάζην ππνινγίδεηαη θαηά ηελ πξψηε έθδνζε απφθαζεο πξνζηίκνπ εληφο ηεο ίδηαο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ, ελψ ην ηξηαθνληαπιάζην ππνινγίδεηαη θαηά ηελ δεχηεξε έθδνζε απφθαζεο. Απηνηειείο παξαβάζεηο κε Βάζε Τπνινγηζκνχ 2. Θεσξείηαη απηνηειήο παξάβαζε γηα ηελ νπνία εθαξκφδεηαη ε Βάζε Τπνινγηζκνχ 2. (δειαδή πνζφ ίζν κε ηελ αμία ηεο ζπλαιιαγήο ή ηνπ ζηνηρείνπ ή κέξνπο απηψλ, ρσξίο Φ.Π.Α.) ε παξαθάησ πεξίπησζε: Με έθδνζε ή αλαθξηβήο έθδνζε ζηνηρείσλ ηνπ Κ.Β.. κε απνθξχβεηο αμία άλσ ησλ 880. Σν πξφζηηκν είλαη ίζν κε ηελ αμία ηεο ζπλαιιαγήο ή κέξνπο απηήο πνπ απνθξχθηεθε. Σν κέηξν απηφ ηζρχεη αλεμάξηεηα απφ ηελ θαηεγνξία βηβιίσλ πνπ ηεξείηαη. Γηα ηηο πεξηπηψζεηο κε έθδνζεο ή αλαθξηβήο έθδνζεο ζηνηρείσλ κε απνθξχβεηο αμία θάησ ησλ 880 εθαξκφδεηαη ε Βάζε Τπνινγηζκνχ 1. επί ζπληειεζηή βαξχηεηαο 1.. ε πεξίπησζε αδπλακίαο πξνζδηνξηζκνχ ηεο αμίαο ηεο ζπλαιιαγήο επηβάιιεηαη έλα πξφζηηκν ηεο θαηεγνξίαο Βάζε Τπνινγηζκνχ 1. επί ζπληειεζηή βαξχηεηαο 1. Θεσξείηαη απφθξπςε ηεο ζπλαιιαγήο θαη ε πεξίπησζε δηαθίλεζεο αγαζψλ, ρσξίο θνξνινγηθφ ζηνηρείν. Σν πξφζηηκν (εθφζνλ ε αμία ησλ αγαζψλ ππεξβαίλεη ηα 880 ) είλαη ίζν κε ηε ζπλνιηθή αμία ή νξζφηεξα εθαξκφδεηαη ε Βάζε Τπνινγηζκνχ 2. επί ζπληειεζηή βαξχηεηαο

183 Πνζνηηθά ειιείκκαηα κε βάζε ηε δηελέξγεηα θιεηζηήο απνζήθεο. Γηα παξαβάζεηο κε απνθξχβεηο αμία (κε έθδνζε ζηνηρείσλ), ηεο νπνίαο δελ πξνθχπηεη ην πιήζνο ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ε αμία κηαο έθαζηεο ζπλαιιαγήο, επηβάιιεηαη θαη αξρήλ πξφζηηκν ηζφπνζν κε ηε αμία ηεο ζπλαιιαγήο, ην νπνίν φκσο, δελ κπνξεί λα ππεξβεί ην δεθαπεληαπιάζην ηεο Βάζεο Τπνινγηζκνχ 1., κε εμαίξεζε ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν ππφρξενο ηεξεί βηβιίν αγνξψλ, νπφηε ην πξφζηηκν κεηψλεηαη θαη πνζνζηφ πελήληα ηνηο εθαηφ (50%). Δπνκέλσο, ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ δηαπηζηψλνληαη απνθξχςεηο, γηα ηηο νπνίεο πξνθχπηεη ην χςνο ηεο ζπλνιηθήο απνθξπβείζαο αμίαο, ε νπνία είλαη άλσ ησλ 880, ρσξίο φκσο λα πξνθχπηεη ην πιήζνο ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ε αμία θάζε ζπλαιιαγήο, ζεζπίδεηαη αλψηαην φξην σο εμήο: -Γηα βηβιία Α θαηεγνξίαο: 293 (Βάζε Τπνι.1.)ρ15=4395-(4395ρ50%)=2197 -Γηα βηβιία Β θαηεγνξίαο: 586 (Βάζε Τπνι. 1.)ρ15=8790 -Γηα βηβιία Γ θαηεγνξίαο: 880 (Βάζε Τπνι. 1.)ρ15=13200 Πξφζηηκα ζε δηεπζπληέο ή ινγηζηηθνχο θαη θνξνινγηθνχο ζπκβνχινπο. Δθφζνλ ηα πξφζσπα απηά απνδεδεηγκέλα ζπκπξάηηνπλ ζε αηαμίεο πνπ έρνπλ σο ζπλέπεηα ηα βηβιία θαη ζηνηρεία λα κελ εκθαλίδνπλ ηελ πξαγκαηηθή θαηάζηαζε, ηηκσξνχληαη κε πξφζηηκν 293, 586 ή 880, αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ησλ βηβιίσλ. Σν ίδην πξφζηηκν επηβάιιεηαη θαη ζε εθείλνλ πνπ ππνγξάθεη ηνλ ηζνινγηζκφ θαη ην ινγαξηαζκφ απνηειεζκάησλ ρξήζεο, εθφζνλ δελ έρεη ηέηνην δηθαίσκα. Ηδηάδνπζα θνξνινγηθή παξάβαζε (πιαζηά-εηθνληθά θνξνινγηθά ζηνηρεία). Θεσξείηαη ηδηάδνπζα θνξνινγηθή παξάβαζε ε έθδνζε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ θαη ε ιήςε εηθνληθψλ, θαζψο θαη ε λφζεπζε απηψλ. Νφζεπζε ζεσξείηαη ε εθ ησλ πζηέξσλ επέκβαζε πνπ γίλεηαη ζε θάπνην ζηνηρείν, κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα αιινηψλεηαη ην λφεκα θαη ην πεξηερφκελν απηνχ, κε ζθνπφ ηελ εμαπάηεζε

184 Σν πξφζηηκν είλαη ίζν κε ην δηπιάζην ηεο αμίαο θάζε ζηνηρείνπ ή θαηαρψξηζεο (ρσξίο Φ.Π.Α.), εθφζνλ ε αμία είλαη κεγαιχηεξε ησλ 880. ηαλ ε αμία ηνπ ζηνηρείνπ είλαη κεξηθψο εηθνληθή, ην πξφζηηκν επηβάιιεηαη γηα ην κέξνο ηεο εηθνληθήο αμίαο. Ωο κεξηθψο εηθνληθή αμία ζεσξείηαη εθείλε πνπ είλαη είηε κεγαιχηεξε είηε θαηψηεξε ηεο πξαγκαηηθήο αμίαο. ηελ πξψηε πεξίπησζε ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία ζεσξνχληαη σο εηθνληθά, αιιά κφλν θαηά ην κέξνο ηεο κεγαιχηεξεο απηήο αμίαο, ελψ ζηε δεχηεξε πεξίπησζε ηα θνξνινγηθά ζηνηρεία ζεσξνχληαη αλαθξηβή. ηαλ δελ κπνξεί λα πξνζδηνξηζζεί ε κεξηθψο εηθνληθή αμία ην πξφζηηκν κεηψλεηαη θαηά πελήληα ηνηο εθαηφ (50%). Καηαινγηζκφο πξνζηίκσλ κφλν ζηα ζηνηρεία αμίαο θαη φρη ζηα αληίζηνηρα δειηία απνζηνιήο. Γελ επηβάιιεηαη πξφζηηκν θαη ζηα αληίζηνηρα δειηία απνζηνιήο, εθφζνλ ηα πξφζηηκα αθνξνχλ: o ε κε έθδνζε ή αλαθξηβή έθδνζε θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ κε απνθξπβείζα αμία άλσ ησλ 880. o ε έθδνζε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ θαη ηε ιήςε εηθνληθψλ ή ηε λφζεπζε απηψλ, θαζψο θαη ηελ θαηαρψξεζε ζηα βηβιία αγνξψλ ή εμφδσλ πνπ δελ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί θαη δελ έρεη εθδνζεί θνξνινγηθφ ζηνηρείν αμίαο, εθφζνλ ε αμία είλαη κεγαιχηεξε ησλ 880. o ε πεξηπηψζεηο παξάιεηςεο έθδνζεο θάζε άιινπ ζηνηρείνπ. o ε πεξηπηψζεηο κε αλαγξαθήο ή αλαθξηβνχο αλαγξαθήο ζε θάζε πεξίπησζε ησλ ζηνηρείσλ ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ θαη ηεο ζπλαιιαγήο (είδνο, πνζφηεηαο, αμίαο ή ακνηβήο). ηηο πεξηπηψζεηο απηέο επηβάιιεηαη πξφζηηκν κφλν ζηα ζηνηρεία αμίαο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ ίδηα ζπλαιιαγή ή πξάμε αλεμάξηεηα απφ ηελ ηπρφλ έθδνζε ησλ ζηνηρείσλ απηψλ απφ δηαθνξεηηθά πξφζσπα

185 Καηαινγηζκφο πξνζηίκνπ κφλν γηα ηελ έθδνζε θαη φρη γηα ηελ θαηαρψξηζε πιαζηψλ ή εηθνληθψλ ή λνζεπκέλσλ ζηνηρείσλ. Γελ επηβάιιεηαη ηδηαίηεξν πξφζηηκν θαη γηα ηελ θαηαρψξηζε εηθνληθνχ, πιαζηνχ ή λνζεπκέλνπ ζηνηρείνπ, εθφζνλ επηβάιιεηαη πξφζηηκν γηα ηελ έθδνζε απηνχ ηνπ πιαζηνχ ή εηθνληθνχ θαη ηε ιήςε ηνπ εηθνληθνχ ή λνζεπκέλνπ ζηνηρείνπ, αλεμάξηεηα απφ ην ρξφλν ζηνλ νπνίν αλάγεηαη ε παξάβαζε. πκβηβαζκφο. ε πεξίπησζε δηνηθεηηθήο επίιπζεο ηεο δηαθνξάο (ζπκβηβαζκφο) θαη δηθαζηηθνχ ζπκβηβαζκνχ, ηα πξφζηηκα ηνπ Κ.Β.. πεξηνξίδνληαη ζην 1/3 απηψλ ζηξνγγπινπνηεκέλα ζηελ πιεζηέζηεξε πξνο ηα θάησ κνλάδα επξψ. Οιηθή ή κεξηθή δηαγξαθή ηνπ πξνζηίκνπ. Σν πξφζηηκν δηαγξάθεηαη νιηθά ή κεξηθά, αλ ππάξρεη πιήξεο απφδεημε φηη δε πξαγκαηνπνηήζεθε ε παξάβαζε ή πξαγκαηνπνηήζεθε απηή κεξηθψο. Απαηηείηαη εηδηθή αηηηνινγία ζηε πξάμε ηεο δηαγξαθήο. [ 1) Βι.Ο ΔΛΔΓΥΟ ΣΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ (2006),ζει ]

186 ΔΠΗΛΟΓΟ ην παξφλ ζχγγξακκα επηρεηξήζεθε ε αλαιπηηθή πξνζέγγηζε ηεο δηελέξγεηαο ηνπ πνιχπινθνπ θαη ρξνλνβφξνπ ζπζηήκαηνο ηνπ θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, ζε κηα πξνζπάζεηα λα θαηαηνπηζηεί ν άκεζα ελδηαθεξφκελνο. Αξρηθά, ε ζεκαζηνινγηθή θαη ηππνινγηθή πξνζέγγηζε ηνπ φξνπ Διεγθηηθή, δφζεθε κε ηε κνξθή βηβιηνγξαθηθήο αλαζθφπεζεο, αλαγθαίαο γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ ππφ κειέηε φξνπ. Αθνινχζεζε ε αλάπηπμε ηεο δηαδηθαζίαο ηνπ ειέγρνπ. Αλαιπηηθά παξνπζηάζηεθαλ ν Πξνιεπηηθφο έιεγρνο κε ηηο ππνδηαηξέζεηο ηνπ, ν Πξνζσξηλφο θαη ν Σαθηηθφο έιεγρνο νινθιεξψλνληαο θαηά απηφ ηνλ ηξφπν ηηο ππάξρνπζεο κνξθέο ειέγρνπ. Δπίζεο εμεηάζηεθαλ νη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο παξαγξαθφκελεο ππνζέζεηο. Δπηπιένλ κειεηήζεθαλ ε θαζ χιε αξκνδηφηεηα ησλ Γ.Ο.Τ. θαη ησλ ειεγθηηθψλ νξγάλσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηα πξφζηηκα ηνπ Κ.Β.. Αλαγθαίν, σζηφζν, θξίλεηαη λα επηζεκαλζεί φηη ην παξφλ ζχγγξακκα έρεη ηζρχ κέρξη θαη ην θνξνινγηθφ έηνο θαηά ην νπνίν ηζρχνπλ νη ίδηεο κε ην 2007 θνξνινγηθέο δηαηάμεηο. Τπελζπκίδεηαη φηη ε Διεγθηηθή, σο έλαο απφ ηνπο πην δπλακηθνχο θιάδνπο ηηο Λνγηζηηθήο, βξίζθεηαη ζε δηαξθή εμέιημε, γεγνλφο πνπ απαηηεί ζπλερή αλαλέσζε ηεο ζρεηηθήο βηβιηνγξαθίαο

187 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΛΗΟΛΗΟ, Α.(2006): Ο έιεγρνο ησλ θνξνινγηθψλ ππνζέζεσλ, Θεζζαινλίθε 2006 ΣΟΛΖ, Α.- ΜΠΑΚΑ, Η.- ΚΤΡΗΑΕΟΠΟΤΛΟ, Υ.- ΦΟΤΡΚΑΛΗΓΖ, Γ.- ΚΡΗΣΔΛΖ, Γ. (1999): Οδεγφο θνξνινγηθνχ ειέγρνπ, Αζήλα 1999 ΣΑΜΑΣΠΟΤΛΟ, Γ.- ΚΑΡΑΒΟΚΤΡΖ, Α.(2005): Φνξνινγία εηζνδήκαηνο, Αζήλα 2005 Βεβαηψλνπκε φηη νινθιεξψζακε ηελ παξνχζα εξγαζία κφλν κε επηηξεπηά κέζα θαη ρσξίο ρξεζηκνπνίεζε άιισλ εθηφο ησλ αλαθεξνκέλσλ βνεζεηηθψλ κέζσλ. ια ηα ζεκεία πνπ έρνπλ ιεθζεί θαηά ιέμε ή λνεκαηηθά απφ δεκνζηεχζεηο ηα έρνπκε θάλεη σο ηέηνηα γλσζηά. Τπνγξαθή

188 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ: ΦΤΛΛΟ ΕΚΘΕΗ ΕΛΕΓΥΟΤ Β ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΣΟΤ Κ.Β

189 ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΓΖΚΝΘΟΑΡΗΑ ΞΝΟΓΔΗΝ ΝΗΘΝΛΝΚΗΑΠ & ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΩΛ ΔΙΔΓΘΡΗΘΖ ΞΖΟΔΠΗΑ: ΓΗΔΘΛΠΖ: ΡΑΣ.ΘΩΓ.: ΡΖΙΔΦΩΛΝ: ΦΑΜ: ΔΘΘΔΠΖ ΡΑΘΡΗΘΝ ΔΙΔΓΣΝ ΦΝΟΝΙΝΓΗΑΠ ΔΗΠΝΓΖΚΑΡΝΠ ΑΟΘΟΝ 66 ΡΝ Λ.2238/94 ΘΑΗ ΑΝ ΞΝΙ.1037/05 & ΞΝΙ.1081/05 ΡΑΡΝΡΖΡΑ ΔΙΔΓΣΝ (Β ΘΑΡΖΓΝΟΗΑΠ ΘΒΠ) ΔΙΔΓΣΝΚΔΛΖ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΖ Δπψλπκν ή επσλπκία : Γηαθξηηηθφο ηίηινο : ΑΦΚ : Αξηζκφο Φαθέινπ : Γ.Ν.. Έδξαο : Γξαζηεξηφηεηα Αληηθείκελν εξγαζηψλ : Γηεχζπλζε Έδξαο Ραρ. Θψδ. : Ρειέθσλν Φαμ : ΔΛΡΝΙΖ ΔΙΔΓΣΝ Αξηζκφο Δληνιήο Διέγρνπ : ΘΟΗΡΖΟΗΝ ΔΞΗΙΝΓΖΠ ΓΗΑ ΔΙΔΓΣΝ : ΞΑΙΙΖΙΝΗ ΞΝ ΔΙΔΓΣΝΛ : Δπφπηεο : Διεγθηήο ή Διεγθηέο : ΔΙΔΓΣΝΚΔΛΑ ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΑ ΔΡΖ - ΓΗΑΣΔΗΟΗΠΡΗΘΔΠ ΞΔΟΗΝΓΝΗ Νηθνλνκηθά έηε : Γηαρεηξηζηηθέο πεξίνδνη : Ύζηεξα απφ ηελ πην πάλσ αλαγξαθφκελε εληνιή ειέγρνπ ηνπ Ξξντζηάκελνπ ηεο πεξεζίαο καο, αληίγξαθν ηεο νπνίαο παξαδφζεθε ηελ πξψηε εκέξα ηνπ ειέγρνπ ζηελ ειεγρφκελε επηρείξεζε, δηελεξγήζακε ηαθηηθφ έιεγρν Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο ησλ παξαπάλσ δηαρεηξηζηηθψλ πεξηφδσλ, ζχκθσλα κε ηηο νηθείεο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 66 ηνπ Λ.2238/94 Θχξσζε ηνπ Θψδηθα Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο θαζψο θαη ηηο ΑΝ ΞΝΙ. 1037/05 θαη ΞΝΙ. 1081/05 θαη δηαπηζηψζακε ηα αθφινπζα: