ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ISO 9001:2000 ΚΑΙ ΕΛΟΤ 1416 (HACCP) ΣΤΟ ISO 22000:2005

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ISO 9001:2000 ΚΑΙ ΕΛΟΤ 1416 (HACCP) ΣΤΟ ISO 22000:2005 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΤΖΑΝΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ: ΞΕΠΑΠΑ ΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Αναφορά Στον ιεθνή Οργανισµό Iso Σύντοµη Αναφορά Στα Πρότυπα Iso...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ 2.1 Αναφορά Στην Εξέλιξη Της Ολικής Ποιότητας Αρχές ιοίκησης Ολικής Ποιότητας.. 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ 3.1 Γενικά Σειρά προτύπων iso 9000: Η φιλοσοφία του νέου προτύπου iso 9001: Αλλαγές στο νέο πρότυπο iso 9001:2000 από το iso 9001: Αναφορά Στο Iso ISO 14000: ISO 14001: ISO Σειρά Προτύπων OHSAS Αναφορά Στα Συστήµατα HACCP. 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ & ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο 4.1 Παγκόσµια Στατιστικά Κατανοµή Πιστοποιητικών Iso 9001:2000 Ανά Χώρα & Γεωγραφική Περιοχή 18 2

3 4.3 Κατανοµή Πιστοποιητικών ISO Ανά Χώρα & Γεωγραφική Περιοχή Εθνικά Στατιστικά...21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΕΛΟΤ 1416 & ISO 9001:2000 ΕΛΟΤ 1416 ΓΕΝΙΚΑ 5.1 Απαιτήσεις Συστήµατος Haccp Πολιτική ασφάλειας τροφίµων Οργάνωση Συντονισµός Οµάδα haccp Μελέτη Και Σχεδιασµός Haccp Λειτουργία Του Συστήµατος Haccp Σύστηµα ιαχείρισης Της Ποιότητας Ευθύνη Της ιοίκησης Σχεδίαση Ευθύνες ιαχείριση πόρων (ανθρώπινοι πόροι, περιβάλλον εργασίας ιεργασίες Που Σχετίζονται Με Τους Πελάτες Προσδιορισµός των απαιτήσεων που σχετίζονται µε το προϊόν Ανασκόπηση των απαιτήσεων που σχετίζονται µε το προϊόν Επικοινωνία µε τους πελάτες Βήµατα προγραµµατισµού, σχεδιασµού & ανάπτυξης Παραγωγή Και Παροχή Υπηρεσιών Αγορές Παρακολούθηση Και Μέτρηση Βελτίωση.31 3

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ISO 22000: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά ιατροφικές κρίσεις, προβλήµατα & τεχνολογικές δυνατότητες Ασφάλεια τροφίµων ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 22000: Ανάλυση Συστήµατος ιαχείρισης Της Ασφάλειας Των Τροφίµων Γενικά Απαιτήσεις τεκµηρίωσης Πολιτική ασφάλειας τροφίµων Επικοινωνία Προγραµµατισµός & πραγµατοποίηση των προϊόντων Προγραµµατισµός επαλήθευσης Αξιολόγηση Εσωτερικός έλεγχος Ανάλυση αποτελεσµάτων των δραστηριοτήτων επαλήθευσης Ενηµέρωση του συστήµατος διαχείρισης ασφάλειας τροφίµων Αναµενόµενα Οφέλη Από Την Εφαρµογή Του Σ ΑΤ...38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΙΑΦΟΡΕΣ ISO ΚΑΙ ΕΛΟΤ 1416 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ ΓΙΑ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΝΤΥΠΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ..40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΕΠΙΛΟΓΟΣ..45 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..47 4

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΙΕΘΝΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ISO Ο ιεθνής Οργανισµός Τυποποίησης (ISO), είναι η οµοσπονδία των εθνικών οργανισµών τυποποίησης 90 χωρών, όπου κάθε χώρα εκπροσωπείται από έναν οργανισµό. Πρόκειται για µη κυβερνητικό οργανισµό, που ιδρύθηκε το 1947 και εδρεύει στη Γενεύη. Το κύριο αποτέλεσµα των εργασιών του οργανισµού ISO, αφορά τις διεθνές συµφωνίες που εκδίδονται ως διεθνή πρότυπα. Ο κάθε εθνικός οργανισµός που είναι µέλος του ISO, πληρώνει κάποια συνδροµή ώστε να συνεισφέρει στην οικονοµική υποστήριξη των δραστηριοτήτων του. (Ο αναγνώστης µπορεί να αντλήσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τον οργανισµό από το δικτυακό του τόπο : ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΟΥ ISO Τα πρότυπα του ιεθνούς Οργανισµού Τυποποίησης (ISO) είναι αυτά της σειράς 9000 και ISO που είναι τα πιο γνωστά στο ευρύ κοινό και που περιέχουν γενικές οδηγίες και κατευθύνσεις, για το θέµα της διασφάλισης ποιότητας. Μεταξύ των εν λόγω προτύπων περιλαµβάνεται το ISO 9001:2000. Τονίζεται ότι οι απαιτήσεις των προτύπων αυτών είναι συµπληρωµατικές (όχι εναλλακτικές) προς τις προδιαγραµµένες τεχνικές απαιτήσεις ( προϊόντος ή υπηρεσίας).στο σηµείο αυτό πρέπει να σηµειωθεί ότι από το 2001, τα πρότυπα της σειράς 9000 αντικαθίστανται από νέα πρότυπα τα: iso 9001:2000 που θέτει συγκεκριµένες προϋποθέσεις για το σύστηµα διαχείρισης ποιότητας και το iso 9004:2000 που παρέχει οδηγίες, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήµατος διαχείρισης µίας επιχείρησης, µέσω της βελτίωσης του συστήµατος διαχείρισης ποιότητας, πέρα από τα ελάχιστα που θέτει το πρότυπο 9001:2000. Στόχος των ως άνω δύο νέων προτύπων είναι να χρησιµοποιούνται µαζί, από τις επιχειρήσεις που επιθυµούν ν αναπτύξουν συστήµατα, τα οποία θα προχωρούν πέρα από τις ελάχιστες απαιτήσεις του iso Επίσης έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τόπο ώστε να µπορούν να εφαρµοστούν σε όλα τα είδη προϊόντων και σε όλους τους τοµείς της οικονοµίας. Επίσης το πιο πρόσφατο πρότυπο που δηµιουργήθηκε είναι το ISO 22000:2005 που αναφέρεται πέρα από την ποιότητα των προϊόντων ή των υπηρεσιών και στην 5

6 ασφάλεια των τροφίµων από το σηµείο της παραγωγής µέχρι το σηµείο της κατανάλωσης. Oι περισσότερες κατασκευαστικές εταιρείες που σκοπεύουν να προωθήσουν τα προϊόντα τους στις αγορές του αναπτυγµένου κόσµου, αντιµετωπίζουν το ενδεχόµενο να χρειαστεί άµεσα ή στο κοντινό µέλλον, να αποδείξουν µέσω κάποιου ανεξάρτητου οργανισµού έκδοσης πιστοποιητικών, ότι τα συστήµατα που χρησιµοποιούν για ποιοτική διασφάλιση συµµορφώνονται µε το iso. Τέτοιες εταιρείες είναι παραγωγής τροφίµων και ποτών, κατασκευές δοµικών υλικών και εξαρτηµάτων, κατασκευές δοµικού υλικού και συσκευασίας, µεταφορικών µέσων, προµηθευτές του δηµοσίου και εταιρείες που προµηθεύουν εξαρτήµατα ή υλικά στις κατασκευαστικές βιοµηχανίες και ειδικότερα σε εκείνες που ασχολούνται ηλεκτρονικό, ιατρικό και φαρµακευτικό υλικό. (1) 6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ 2.1 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ H εξέλιξη της ποιότητας υπήρξε ουσιαστικά συνεχής κατά τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί σε ένα άτοµο ή σε µία µάζα ανθρώπων, µέσα στα χρόνια η πρακτική εφαρµογή των στρατηγικών του µάνατζµεντ που επιδίωκαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις επιθυµίες των καταναλωτών µας έφερε στη σηµερινή εποχή της ποιότητας. Η διαχείριση της ποιότητας µέσω του ελέγχου σηµαίνει την επεξεργασία δεδοµένων που προέρχονται από τη διεργασία που πράγµατι χρησιµοποιείται για την παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών. Εφόσον τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες παράγονται πάντα σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του πελάτη, ο αποτελεσµατικός έλεγχος της κατασκευαστικής διαδικασίας θα έχει ως αποτέλεσµα τη συνεπή και τυποποιηµένη παραγωγή που θα ικανοποίει της απαιτήσεις πάντοτε. Αυτό σηµαίνει λιγότερη σπατάλη, περισσότερη αποδοτικότητα, και κατά πάσα πιθανότητα µεγαλύτερα κέρδη. Η διασφάλιση ποιότητας αποτελεί µια εξελικτική πορεία που απέσπασε την ποιότητα από ένα στενό περιβάλλον όταν ήταν αποκλειστική αρµοδιότητα ειδικών και της έδωσε πολύ ευρύτερες προοπτικές που ενέπλεκαν σε µεγαλύτερο βαθµό το µάνατζµεντ. Η διαφοροποίηση και η εξειδίκευση των θέσεων εργασίας δεν ήταν πλέον αποτελεσµατική. Οι βελτιώσεις στην ποιότητα δεν µπορούσαν να πραγµατοποιηθούν χωρίς την ανάληψη δέσµευσης από τους ανθρώπους που εργαζόταν στη παραγωγή, αυτό διεύρυνε το σηµείο εστίασης της επανάστασης της ποιότητας. Το µάνατζµεντ αποφάσισε ότι η ποιότητα µπορούσε να διασφαλιστεί στον τόπο παραγωγής. Οι συστηµατικοί έλεγχοι ποιότητας αποσκοπούν στη συναγωγή πραγµατικών τεκµηρίων της ακεραιότητας του συστήµατος παραγωγής µέσω ανεξάρτητης εξέτασης. Έτσι, η διασφάλιση αφορά την ανάπτυξη ενός εσωτερικού συστήµατος που παράγει µε την πάροδο του χρόνου δεδοµένα από τα οποία προκύπτει ότι το προϊόν που παρήχθη συµφωνούσε µε τις προδιαγραφές και ότι τα τυχόν σφάλµατα ανιχνεύθηκαν και αποκρίθηκαν από το σύστηµα. Αυτό στη συνέχεια αποτέλεσε τη βάση για τον κύκλο βελτίωσης του συστήµατος παραγωγής που τόσο συχνά βλέπουµε σήµερα. Τα Συστήµατα ιασφάλισης Ποιότητας εφαρµόζονται πλέον σε πολλά τµήµατα ενός οργανισµού, όπως για παράδειγµα στο µάρκετινγκ, την παραγωγή, τα οικονοµικά και τις προµήθειες. Η διοίκηση ολικής ποιότητας είναι η δέσµευση που αναλαµβάνεται σε επίπεδο ολόκληρου του οργανισµού, να γίνουν όλα µε σωστό τρόπο. Το µάνατζµεντ ολικής 7

8 ποιότητας επηρεάζει τον καθένα µέσα σε ένα οργανισµό, και θεωρείται ότι, προκειµένου ο οργανισµός να είναι ανταγωνιστικός, και εποµένως επιτυχής, οι φιλοσοφίες οι αρχές και οι πρακτικές του πρέπει να γίνουν αποδεκτές από το κάθε ένα. Η ολική ποιότητα είναι µια στρατηγική προσέγγισης στην παραγωγή των καλύτερων δυνατών προϊόντων και υπηρεσιών µέσω της διαρκούς καινοτοµίας. Παρέχει ένα µέσο µε το οποίο οι οργανισµοί µπορούν να επιτύχουν τη συµµετοχή των εργαζοµένων, την ικανοποίηση των πελατών και εξίσου σηµαντικό ανταγωνισµό. Υπογραµµίζει την κατανόηση της µεταβλητότητας, τη σηµασία των µετρήσεων και της διάγνωσης, το ρόλο του πελάτη και τη συµµετοχή των εργαζοµένων σε όλα τα επίπεδα ενός οργανισµού στην επιδίωξη συνεχών βελτιώσεων. Η επιτυχηµένη εφαρµογή της ΟΠ απαιτεί γενικά τη χρήση της γνώσης των ειδικών. Οι ειδικοί αυτοί µπορεί να είναι ελεγκτές ποιοτικών προτύπων για τη θέσπιση κανόνων και µεθόδων εργασίας, ή διαχειριστές αλλαγών, για την πραγµατοποίηση της αλλαγής νοοτροπίας στον οργανισµό. Ωστόσο αν οι ανώτεροι µάνατζερ είναι προσηλωµένοι στην υπόθεση της ποιότητας, η εφαρµογή της µε τη βοήθεια των ειδικών, όσο δαπανηρή και αν είναι στην αρχή, θα αποφέρει οφέλη µακροπρόθεσµα. Το συνολικό κόστος κατά πάσα πιθανότητα θα µειωθεί, οι προσδοκίες των εργαζοµένων θα ικανοποιηθούν και θα επιτευχθεί ικανοποίηση και µονιµοποίηση των πελατών. Η ΟΠ δεν είναι πανάκεια για όλα τα δεινά παραγωγικότητας που µπορεί να µαστίζουν ένα οργανισµό, µπορεί όµως να προσφέρει το µέσο για τη σύλληψη και αναδιαµόρφωση των βασικών προτύπων αλλαγής που ακολουθούν οι σύγχρονες επιχειρήσεις και να δηµιουργήσει ευκαιρίες που θα θεωρούντο αδιανόητες για ένα οργανισµό χωρίς την οπτική της ποιότητας. 2.2 ΑΡΧΕΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Οι αρχές της διοίκησης ολικής ποιότητας είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων αρχών που αφορούν την εφαρµογή συστηµάτων διοίκησης ποιότητας. Η ενσωµάτωση των αρχών ιοίκησης Ολικής Ποιότητας στα Συστήµατα ιοίκησης Ποιότητας οδηγεί σε συνεκτικά και καλώς οργανωµένα συστήµατα για την ικανοποίηση εσωτερικών και εξωτερικών πελατών ή προµηθευτών µέσω της ολοκλήρωσης του επιχειρησιακού περιβάλλοντος και της συνεχούς βελτίωσης µέσω κύκλων ανάπτυξης, βελτίωσης και συντήρησης, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός συνεχώς µεταβαλλόµενου περιβάλλοντος. 8

9 Οι αρχές της ιοίκησης Ολικής Ποιότητας είναι οι εξής : Εστίαση στον πελάτη Ηγεσία Ενεργός συµµετοχή του προσωπικού Προσέγγιση βασισµένη σε διεργασίες Συστηµατική προσέγγιση της διοίκησης Συνεχής βελτίωση Λήψη αποφάσεων βασισµένη σε αντικειµενικά στοιχεία Σχέσεις αµοιβαίου οφέλους µε τους προµηθευτές. (2) 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ 3.1 ΓΕΝΙΚΑ Η λέξη ISO είναι ακρωνύµιο του International Organization for Standardization ( ιεθνής Οργανισµός Τυποποίησης). Είναι ο µεγαλύτερος διεθνής οργανισµός τυποποίησης. Ιδρύθηκε το έτος 1947 και αναπτύσσει πρότυπα που καλύπτουν πολλούς διαφορετικούς βιοµηχανικούς τοµείς. Σήµερα έχει ως µέλη τους εθνικούς οργανισµούς τυποποίησης 148 χωρών. Η δραστηριότητα προτυποποίησης υλοποιείται από 2981 τεχνικά συλλογικά όργανα (τεχνικές επιτροπές, υποεπιτροπές, οµάδες εργασίας και οµάδες µελετών). Υπάρχουν περισσότερα από δεκατέσσερις χιλιάδες διεθνή πρότυπα ISO, µεταξύ αυτών και η σειρά προτύπων ISO 9000 η οποία περιλαµβάνει πρότυπα που αφορούν τη δηµιουργία και εφαρµογή Συστηµάτων ιοίκησης Ποιότητας για οργανισµούς κάθε τύπου. Το Βρετανικό Ινστιτούτο Προτύπων, δηµιουργώντας το πρώτο πρότυπο διασφάλισης ποιότητας στον κόσµο, το BS 5750, ήταν αυτό που ουσιαστικά ανακάλυψε τα πρότυπα στα τέλη της δεκαετίας του το Ηνωµένο Βασίλειο εξακολουθεί να κατέχει τη πρώτη θέση όσον αφορά των εταιριών που έχουν λάβει πιστοποιητικό BS 5750/ISO 9000 (το BS 5750, έχει µετατραπεί σε ISO 9000). Η διεθνής εξάπλωση του ISO 9000 ξεκίνησε το 1987, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε οδηγία σύµφωνα µε την οποία ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Προτύπων CEN, θα έπρεπε να υιοθετήσει το ISO 9000 ως κοινό πρότυπο διασφάλισης ποιότητας για την επερχόµενη ενοποίηση της αγορά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Καταρχήν λοιπόν, υιοθέτησαν το ISO 9000 οι Ευρωπαϊκές εταιρίες, τις ακολούθησαν οι αµερικανικές εταιρίες που αντιπροσωπεύονταν στην Ευρώπη και σύντοµα το πρότυπο ISO 9000 εξαπλώθηκε σε θυγατρικές και µητρικές εταιρίες τόσο στην Αµερική όσο και στον υπόλοιπο κόσµο. Το 1992 το ινστιτούτο BSI, δηµιούργησε ένα δεύτερο πρότυπο όταν εξέδωσε το BS 7750, το πρώτο πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης στον κόσµο. Ακριβώς όπως το BS αποτέλεσε τη βάση για το ISO 9000, έτσι και το BS 7750, αποτέλεσε τη βάση για το ISO ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ISO 9000:2000 ISO 9001 To iso 9001 αποτελεί το Υπόδειγµα, για την διασφάλιση της ποιότητας στο σχεδιασµό, ανάπτυξη, παραγωγή, εγκατάσταση και εξυπηρέτηση. Το εν λόγω πρότυπο χρησιµοποιείται όταν η Μ.Μ.Ε πρέπει να διασφαλίζει την ποιότητα της από 10

11 το πρώτο στάδιο της παραγωγής της διαδικασίας, που είναι ο σχεδιασµός του προϊόντος ή της υπηρεσίας. ISO 9002 Το πρότυπο αυτό, χρησιµοποιείτο για την πιστοποίηση ικανοτήτων παραγωγής και εγκατάστασης στις περιπτώσεις ανάπτυξης σχεδιασµού ή προδιαγραφών είτε µε την πρωτοβουλία της εταιρίας είτε κατόπιν απαίτησης του πελάτη. Ήταν λιγότερο αυστηρό πρότυπο σε σχέση µε το ISO Επιδείκνυε τις σχετικές µε την ποιότητα διαδικασίες που αφορούσαν της δραστηριότητες παραγωγής και εγκατάστασης. εν αφορούσε τα σχεδιαστικά στοιχεία. Υποτίθεται ότι η ποιότητα του σχεδιασµού είχε ήδη επιδειχθεί αλλού. ISO 9003 Πρότυπο που αφορά τις απαιτήσεις επιθεώρησης και δοκιµής του τελικού προϊόντος. Το πρότυπο αυτό αναφέρεται στην πιστοποίηση ποιότητας και στην τελική επιθεώρηση και δοκιµή, διέπει τις συµβατικές σχέσεις µεταξύ προµηθευτή και πελάτη. Η ποιότητα του προϊόντος ως προς την κατασκευή του θεωρείται ότι είναι ευθύνη του προµηθευτή του οργανισµού. Κατά συνέπεια το βάθος του προτύπου αυτού ήταν πολύ περιορισµένο. Είναι πιο ελαστικό ακόµη και από το πρότυπο ISO 9004 Το iso 9004 περιλάµβανε µία σειρά προσεγγίσεων στα θέµατα διοίκησης ολικής ποιότητας µε έµφαση στη φύση των µηχανισµών διοίκησης ποιότητας. Το πρότυπο αυτό κάλυπτε τα θέµατα διοίκησης ποιότητας σε όλη την έκταση της αλυσίδας, προµηθευτές, οργανισµός, πελάτες. Ήταν έντονα εστιασµένο στον στόχο της συνεχούς βελτίωσης της συνολικής επίδοσης και της αποδοτικότητας του οργανισµού. Το ISO 9004 µπορούσε να χρησιµοποιηθεί και ανεξάρτητα σαν πηγή κατευθυντήριων οδηγών πάνω σε θέµατα γενικής οργάνωσης για φορείς και οργανισµούς κάθε τύπου. Οι εταιρείες δεν µπορούν να πιστοποιηθούν στο πρότυπο αυτό επειδή περιλαµβάνει µόνο κατευθυντήριες οδηγίες και όχι πιστοποιήσιµες απαιτήσεις για το σύστηµα διοίκησης ποιότητας του οργανισµού. Η δοµή του προτύπου ISO 9004 είναι όµοια µε τη δοµή του προτύπου ISO δηλαδή καλύπτει τις εξής θεµατικές ενότητες: Σύστηµα διοίκησης ποιότητας Τεκµηρίωση συστήµατος διοίκησης ποιότητα Ευθύνη της διοίκησης 11

12 ιαχείριση πόρων Υλοποίηση του προϊόντος Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι τα παραπάνω πρότυπο ISO 9000:1994 καταργήθηκε µε την έλευση του καινούργιου προτύπου ISO 9001:2000 το οποίο και παρουσιάζεται στη συνέχεια Η φιλοσοφία του νέου προτύπου ISO 9001:2000 Η νέα σειρά προτύπων στηρίζεται στη προσέγγιση της διαχείρισης διεργασιών. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει ότι η δουλειά πραγµατοποιείται για την επίτευξη κάποιου στόχου. Επίσης αναγνωρίζει ότι ο στόχος επιτυγχάνεται πιο αποδοτικά όταν οι σχετικοί πόροι και δραστηριότητες διαχειρίζονται σαν διεργασία. Επιπρόσθετα πιστεύεται ότι οι στόχοι του οργανισµού, οι οποίοι εξυπηρετούν την αποστολή του (mission), µπορούν να επιτευχθούν πιο αποτελεσµατικά όταν ο οργανισµός διοικείται σαν ένα σύστηµα αλληλοσυνδεόµενων εργασιών. Σαν επακόλουθο αποτελεί το γεγονός ότι το σύστηµα αυτό πρέπει να σχεδιασθεί έτσι ώστε να βοηθήσει τον οργανισµό στην επίτευξη των στόχων και πρέπει να αλληλοσυνδεθούν όλες οι διεργασίες που απαιτούνται για την πραγµατοποίηση των επιθυµητών αποτελεσµάτων. Οι στόχοι προκύπτουν από της προσδοκίες των ενδιαφεροµένων µερών (πελάτες, προµηθευτές, εργαζόµενοι, µέτοχοι, κοινωνικό σύνολο). Όλοι οι παραπάνω ενδιαφερόµενοι έχουν στόχους οι οποίοι είναι αλληλοεξαρτώµενοι µε συνέπεια να µην υπάρχουν συστήµατα τα οποία να λειτουργούν ανεξάρτητα στην πραγµατικότητα θα πρέπει να υπάρξει ένα µόνο σύστηµα. Στην προσέγγιση διαχείρισης διεργασιών έχουµε διαχείριση µεταξύ των ενδιαφερόµενων µερών έτσι ώστε όλοι να είναι ικανοποιηµένοι και όχι µόνο οι πελάτες. Η ικανοποίηση των εργαζοµένων ή το ενδιαφέρον για την κοινωνία ή το περιβάλλον δεν επιδέχονται λιγότερη σηµασία σε σχέση µε την ικανοποίηση του πελάτη. Αυτή είναι µία ξεκάθαρη αλλαγή στη φιλοσοφία του νέου προτύπου. 12

13 3.2.2 Αλλαγές στο νέο πρότυπο iso 9001:2000 από το iso 9000:1994 Oι κυριότερες αλλαγές που έχουν ενσωµατωθεί στο νέο πρότυπο ISO 9001:2000 1) Νέα δοµή προσανατολισµένη στις διεργασίες που υποστηρίζεται από µία πιο λογική σειρά των περιεχοµένων του προτύπου. 2) ιαδικασία συνεχούς βελτίωσης η οποία περιέχεται στην ανάπτυξη του συστήµατος ποιότητας 3) Μεγαλύτερη εµφάνιση στον ρόλο της διοίκησης 4) Η απαίτηση να διαθέτει ο οργανισµός πληροφορίες σχετικά µε την ικανοποίηση και η/ την µη ικανοποίηση των πελατών σαν ένα µέτρο της απόδοσης του συστήµατος. 5) Σηµαντική µείωση στον όγκο της απαιτούµενης τεκµηρίωσης 6) Μεγαλύτερη συµβατότητα µε το πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης. 7) ίνεται µεγαλύτερη έµφαση στην διαθεσιµότητα των πόρων (9) Στη συνέχεια δίνονται παραστατικά οι αλλαγές σε κύριες έννοιες που έχουν γίνει βάσει του νέου προτύπου: ISO 9001:1994 ISO 9001:2000 Συµµόρφωση Απόδοση ιασφάλιση Ποιότητας ιαχείριση Ποιότητας Τεκµηριωµένες ιαδικασίες ιαχειριζόµενες ιεργασίες Επίτευξη των απαιτήσεων για τα Ικανοποίηση των αναγκών και των προϊόντα προσδοκιών όλων των ενδιαφεροµένων Ικανότητες Επάρκεια Συµµορφούµενο προϊόν Ικανοποίηση του πελάτη Τεκµηρίωση για την ύπαρξη Τεκµηρίωση για την αποτελεσµατική συµµόρφωσης διοίκηση Μέτρηση στο προϊόν Μέτρηση συστήµατος 3.3 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ISO ISO 14000:1996 Τα συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης σχεδιάζονται σύµφωνα µε το πρότυπο iso 14000:1996. Το πρότυπο αυτό οριοθετεί µια κοινή γλώσσα για τις περιβαλλοντικές πτυχές που µπορεί να βοηθήσει τις εταιρίες να αναπτύξουν µια φιλική προς το περιβάλλον 13

14 πολιτική, σε όλες τις διαδικασίες τους. Ανακυκλώνοντας τις αχρησιµοποίητες πρώτες ύλες διασφαλίζεται σεβασµός προς το περιβάλλον και πιθανόν και όφελος. Ένα ολοκληρωµένο σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης, εφόσον εφαρµοστεί σωστά, βελτιώνει την εικόνα, τις διαδικασίες της επιχείρησης και συµβάλει στο να κερδίζει παγκόσµιο επιχειρηµατικό σεβασµό σε επίπεδο περιβαλλοντικής διαχείρισης. Έτσι καταλαβαίνουµε ότι το iso εξασφαλίζει σηµαντικά στοιχεία όπως παραδοσιακά περιβαλλοντικά ζητήµατα, ασφάλεια κατά τη διαδικασία παραγωγής, δηµόσια ασφάλεια και ασφάλεια προϊόντος καθώς και υγεία και ασφάλεια του προσωπικού ISO 14001: 2004 Το ISO αποτελεί διεθνές πρότυπο της σειράς ISO το οποίο εκδόθηκε αρχικά το 1996 από το ιεθνή Οργανισµό Τυποποίησης (ISO) και εφαρµόζεται εθελοντικά. Στα τέλη του 2004 κυκλοφόρησε η νέα έκδοση 14001:2004. Το πρότυπο αυτό ορίζει τις απαιτήσεις για ένα σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης το οποίο παρέχει τη δυνατότητα σε µία επιχείρηση, να διαµορφώσει µία περιβαλλοντική πολιτική και αντικειµενικούς σκοπούς και στόχους. Για το λόγο αυτό λαµβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις της νοµοθεσίας και πληροφορίες σχετικά µε σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που η ίδια η επιχείρηση προκαλεί. 3.4 ISO Tο ISO είναι ένα διεθνές πρότυπο το οποίο περιλαµβάνει συνολικά τις απαιτήσεις που θα πρέπει να πληρεί ένα εργαστήριο προκειµένου να διαπιστευθεί. ιαπίστευση εργαστηρίου είναι η επίσηµη αναγνώριση από έναν αναγνωρισµένο αρµόδιο φορέα ότι ένα εργαστήριο δοκίµων είναι τεχνικά ικανό να διεξάγει συγκεκριµένους τύπους δοκίµων ή διακριβώσεων. Το πρότυπο αντικαθιστά µία σειρά παλαιότερων προτύπων και οδηγιών από τα οποία γνωστότερα ήταν η σειρά πρότυπων ΕΝ και το βασικό της πρότυπο ΕΝ ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΤΥΠΩΝ OHSAS Η σειρά προτύπων ΟΗSAS αναπτύχθηκε από τον οργανισµό BSI (Βρετανικό ίδρυµα προτύπων). Η σειρά περιλαµβάνει τα εξής πρότυπα: OHSAS 18001:1999 επαγγελµατικά, διοικητικά σύστηµα-προδιαγραφές ασφαλείας OHSAS 18002:2000 επαγγελµατικά, διοικητικές σύστηµα-οδηγίες ασφάλειας OHSAS 8800:1996 Βρετανικά πρότυπα για τα συστήµατα διαχείρισης υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 14

15 Το πρότυπο OHSAS περιλαµβάνει τις απαιτήσεις και τις προδιαγραφές και τον τρόπο αξιολόγησης Συστηµάτων ιαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας στην εργασία. Το πρότυπο αυτό αναπτύχθηκε για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στην ικανοποίηση µε αποδοτικό τρόπο, των υποχρεώσεων τους σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας. Το πρότυπο αυτό εστιάζεται στον εντοπισµό των επιχειρησιακών στοιχείων που έχουν αντίκτυπο στην υγιεινή και ασφάλεια, στον καθορισµό των στόχων για την υγιεινή και ασφάλεια και στη λειτουργία ενός συστήµατος διαχείρισης για την επίτευξη των στόχων αυτών. Σηµαντικό στοιχείο του πρότυπου είναι επίσης ο προσανατολισµός τους στη συνεχή βελτίωση του Συστήµατος ιαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία, µέσω των ανάλογων εργαλείων διοίκησης όπως είναι οι εσωτερικές επιθεωρήσεις σε καθορισµένα χρονικά διαστήµατα. Το πρότυπο OHSAS αναπτύχθηκε ως συµπλήρωµα του OHSAS και περιλαµβάνει και επεξηγήσεις των απαιτήσεων του πρότυπο OHSAS και κατευθυντήριες οδηγίες για την υλοποίηση των απαιτήσεων του OHSAS Από τα παραπάνω πρότυπα, µόνο το πρότυπο OHSAS µπορεί να πιστοποιηθεί. (4) 3.6 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ HACCP* Η ανάλυση Επικινδυνότητας στα κρίσιµα σηµεία ελέγχου (HACCP) είναι ένα σύστηµα που εφαρµόζεται στις βιοµηχανίες τροφίµων για την εξασφάλιση της ασφάλειας των τροφίµων. Το HACCP είναι ένα προληπτικό σύστηµα το οποίο επικεντρώνει σε σηµεία που σχετίζονται µε κινδύνους (φυσικούς, χηµικούς, µικροβιολογικούς) στα τρόφιµα κ αθόλη την παραγωγική διαδικασία, µέχρι την τελική τους χρήση από τους καταναλωτές. Το σύστηµα προεκτείνεται πολύ πιο πριν από τη στιγµή που οι πρώτες ύλες φθάσουν στη βιοµηχανία-ανάπτυξη, παραγωγή και συγκοµιδή των πρώτων υλών- και επεκτείνεται και πολύ πιο µετά αφότου τα έτοιµα προϊόντα αποµακρύνονται από τη βιοµηχανίαδιακίνηση, διανοµή, αγορά, κατανάλωση. Σύµφωνα µε τα παραπάνω το σύστηµα αυτό σχεδιάζεται µε σκοπό την εξάλειψη προβληµάτων έχοντας επιβεβαιώσει την ύπαρξη σηµείων ελέγχου σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας όπου είναι δυνατόν να παρουσιαστούν επικίνδυνες ή κρίσιµες καταστάσεις. Το σύστηµα haccp χρησιµοποιεί το στοιχείο της πρόληψης για να επιτύχει την ασφάλεια στα τρόφιµα καταρρίπτοντας την παλαιότερη προσέγγιση του ελέγχου στις πρώτες ύλες, στα ενδιάµεσα και στα τελικά προϊόντα. Εισάγει, δηλαδή την έννοια της συνεχούς ανάλυσης, παρακολούθησης και ελέγχου όλων των λειτουργιών σε όλα τα 15

16 παραγωγικά στάδια της επιχείρησης τροφίµων. Με αυτό τον τρόπο εντοπίζεται η αιτία του προβλήµατος πριν αυτό παρουσιαστεί και οι διορθωτικές ενέργειες είναι πολύ πιο εύκολες και απλές από τη διόρθωση του συµπτώµατος όπως γινόταν παλαιότερα. (6) Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις γενικές αρχές του συστήµατος Haccp: Προσδιορισµός των πιθανών κινδύνων που σχετίζονται µε την παραγωγή των τροφίµων σε όλα τα στάδια, από την ανάπτυξη και την συγκοµιδή των πρώτων υλών, την παραγωγική διαδικασία, την επεξεργασία και διανοµή, µέχρι την τελική προετοιµασία και την κατανάλωση τους. Προσδιορισµό των σηµείων/ διεργασιών/ φάσεων λειτουργίας, που µπορούν αν ελεγχθούν, για να εξαφανίσουν ένα κίνδυνο ή να ελαχιστοποιήσουν τη πιθανότητα εµφάνισης του. Καθορισµό των κρίσιµων ορίων, τα οποία πρέπει να ικανοποιούνται, ώστε να εξασφαλίζεται ότι κάθε CCP βρίσκεται υπό έλεγχο. Εγκατάσταση ενός συστήµατος παρακολούθησης των CCP και των κρίσιµων ορίων του. Καθορισµό διορθωτικών ενεργειών οι οποίες και θα εφαρµόζονται όταν το σύστηµα ελέγχου δείχνει ότι κάποιο CCP δεν είναι υπό έλεγχο. Ολοκληρωµένο σύστηµα αρχειοθέτησης και καταγραφής του σχεδίου haccp Ύπαρξη διαδικασιών τεκµηρίωσης επαλήθευσης του συστήµατος haccp.(3) Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι µέχρι πρότινος η πιστοποίηση των εταιρειών βάσει των αρχών του HACCP γινόταν µέσω του πιστοποιητικού ΕΛΟΤ Το πιστοποιητικό αυτό είναι του ΕΛΟΤ* και αναγνωριζόταν µόνο εντός της Ελληνικής περιφέρειας. Μέσα στο 2005 εκδόθηκε από τον οργανισµό ISO το ISO 22000:2005, το οποίο αφορά την πιστοποίηση του συστήµατος διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίµων και αποτελεί πλέον ένα διεθνές πρότυπο για την πιστοποίηση του HACCP στις επιχειρήσεις τροφίµων. HACCP* hazard analysis critical control points ΕΛΟΤ* Ελληνικός οργανισµός τυποποίησης 16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο 4.1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ Από το παρακάτω γράφηµα διαφαίνεται ότι ο αριθµός των επιχειρήσεων που χρησιµοποιούν τα πρότυπα διαχείρισης αυξάνονται σε συνεχή βάση. Ο αριθµός των πιστοποιηµένων εταιριών µε iso 9000 παγκοσµίως αυξάνεται κατά 35% κάθε χρόνο. Ξεκινώντας από το 1993 µε επιχειρήσεις πιστοποιηµένες, στη συνέχεια το 1995 κατά και µέχρι το 2000 έφτασαν τις Σε επίπεδα ρεκόρ κινήθηκε ο αριθµός των πιστοποιητικών, σύµφωνα µε τα πρότυπα της σειράς ISO 9000 και ISO 14000, που απενεµήθησαν την περσινή χρονιά σ όλο τον κόσµο σε εταιρίες και οργανισµούς, των οποίων τα συστήµατα διασφάλισης ποιότητας και περιβάλλοντος συµµορφώθηκαν µε τις απαιτήσεις των παραπάνω προτύπων. Ειδικότερα, µέχρι το εκέµβριο του 2001, είχαν απονεµηθεί σε 161 χώρες, παγκοσµίως, συνολικά πιστοποιητικά ISO 9000 και πιστοποιητικά ISO 14000, όπως αποκαλύπτει η 11η έκδοση της έρευνας: «The ISO Survey of ISO 9000 and Certificates», που εκπονεί κάθε χρονιά, ο ιεθνής Οργανισµός Tυποποίησης - International Organization for Standardization (ISO) και η οποία κυκλοφόρησε στα τέλη του Ιουλίου του 2002.(7) ΑΡΙΘΜ.ΕΤ

18 Πιστοποιητικά ISO Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε την έρευνα, την προηγούµενη χρονιά ( εκ. 2000) είχαν απονεµηθεί διεθνώς πιστοποιητικά ISO 9000, δηλαδή το 2001 τα πιστοποιητικά αυξήθηκαν κατά , δηλαδή καταγράφηκε ποσοστιαία αύξηση κατά 24,96% σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά, ενώ αυξήθηκε και ο αριθµός των χωρών όπου απονέµονται πιστοποιητικά ISO 9000 σε 161 (2001) από 157 (2000). Η αύξηση αυτή, όπως σηµειώνει ο ιεθνής Οργανισµός ISO, είναι η µεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί από το 1993, οπότε και ξεκίνησε να πραγµατοποιεί τις ετήσιες έρευνες για τις πιστοποιήσεις σύµφωνα µε τα πρότυπα της σειράς. (Μέχρι το 1993 δεν υπάρχουν παγκόσµιες στατιστικές αν και τα πρότυπα ISO 9000 δηµοσιεύθηκαν, ως γνωστόν, για πρώτη φορά το 1987). Πιστοποιητικά ISO 9001:2000. Αξιοσηµείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι για πρώτη φορά περιλαµβάνονται σε έρευνα και στοιχεία που αφορούν τα πιστοποιητικά που απονεµήθηκαν σύµφωνα µε το νέο πρότυπο ISO 9001:2000. Συγκεκριµένα, λοιπόν, σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας, από το σύνολο των πιστοποιητικών ISO 9000 που απονεµήθηκαν το 2001, τα δηλαδή ποσοστό 43,53% - αφορούσαν πιστοποιήσεις σύµφωνα µε το καινούργιο πρότυπο ISO 9001:2000, το οποίο, ως γνωστόν, αντικατέστησε τα πρότυπα της σειράς ISO 9001,2,3 και στο οποίο οφείλουν να µεταβούν υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις από τις 15 εκεµβρίου του Πιστοποιητικά ISO Σύµφωνα µε την παραπάνω έρευνα του οργανισµού ISO µέχρι τα τέλη εκεµβρίου του 2001 είχαν απονεµηθεί συνολικά πιστοποιητικά ISO σε 112 χώρες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά πιστοποιητικά (ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 60,57%) από τα τέλη του εκεµβρίου του 2000, όταν ο αριθµός πιστοποιητικών που είχαν τότε απονεµηθεί σε 98 χώρες ήταν Όπως σηµειώνουν οι συντάκτες της έρευνας, η παραπάνω αύξηση που εµφανίζεται στον αριθµό πιστοποιητικών κατά ISO από τα τέλη του 2000 στα τέλη του 2001, είναι µε διαφορά η µεγαλύτερη που έχει σηµειωθεί από την αρχή - εκέµβριος που ο οργανισµός ξεκίνησε να παρακολουθεί συστηµατικά τις εξελίξεις στα πιστοποιητικά ISO Η πιο πρόσφατη έρευνα του οργανισµού ISO επιβεβαιώνει την αύξηση του αριθµού των πιστοποιητικών στην παγκόσµια αγορά. Ο αριθµός των πιστοποιητικών στο πρότυπο του iso 9001:2000 στο τέλος του 2004 ήταν 671,399 και υπήρξε µία αύξηση κατά 35% στη διάρκεια του 2004 και κατά 64% κατά τη διάρκεια του 2000 τη περίοδο δηλαδή πριν αρχίσει η µετάβαση στο ISO 9001:2000. Τα πιστοποιητικά που εκδόθηκαν ήταν σε 154 χώρες έναντι 149 έναν χρόνο νωρίτερα. 18

19 Κατά το τέλος του 2004 τα πιστοποιητικά του iso ήταν 90,569 δηλαδή αύξηση κατά 37% όπου επιβεβαιώνεται η σφαιρική πρόοδο σε όλες της χώρες. Πάνω από 113 πιστοποιητικά σε 127 χώρες δηµιουργούνταν κάθε έτος. Η αύξηση στην έκδοση των πιστοποιητικών, που παρατηρήθηκε µέσα στο 2004, ήταν η µεγαλύτερη που καταγράφει µέχρι τις µέρες από τις έρευνες που έχουν γίνει από τον οργανισµό του ISO. Για πρώτη φορά η έρευνα παρέχει τα στοιχεία πιστοποίησης όσον αφορά δύο πρότυπα του iso που περιλαµβάνουν τις απαιτήσεις του iso 9001:2000, συν τις αναφερόµενες στον τοµέα απαιτήσεις. είχνει ότι τουλάχιστον 10,056 πιστοποιητικά είχαν εκδοθεί σε 62 οικονοµίες του iso/ts 16949:2002, και επιπλέον τουλάχιστον 3,068 πιστοποιητικά είχαν εκδοθεί σε 56 χώρες µε το iso 13485:2003.(8) ΑΡ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ISO 9000 ISO ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ISO 9001:2000 ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Η χώρα που εµφανίζει το µεγαλύτερο αριθµό σε πιστοποιητικά ISO 9000, σύµφωνα µε την 11η έκδοση της έρευνας «The ISO Survey of ISO 9000 and Certificates», είναι για µια ακόµη χρονιά το Ηνωµένο Βασίλειο µε πιστοποιητικά, ακολουθεί η Κίνα µε , η οποία εµφανίζει µια εντυπωσιακή αύξηση που ξεπερνά το 125%, η Ιταλία µε βρίσκεται στην τρίτη θέση, η 19

20 Γερµανία µε ακολουθεί στην τέταρτη θέση και την πρώτη πεντάδα συµπληρώνουν οι ΗΠΑ µε πιστοποιητικά. Σηµειώνεται επίσης ότι τα πιστοποιητικά ISO 9000 έχουν ξεπεράσει η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Αυστραλία, - τα πιστοποιητικά έχουν ξεπεράσει η Ισπανία και η Νότιος Κορέα, - τα πιστοποιητικά η Ολλανδία και ο Καναδάς, και τέλος, τα πιστοποιητικά η Ινδία, το Ισραήλ, η Βραζιλία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Ελβετία και η Ταϊβάν. Σε επίπεδο γεωγραφικών περιφερειών η Ευρώπη (51 πιστοποιηθείς χώρες) συνεχίζει να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε επίπεδο πιστοποιητικών ISO 9000, µε µερίδιο της τάξης του 52,87%, λίγο µειωµένο σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά (µερίδιο 53,87%), εµφανίζει συνολικό αριθµό πιστοποιητικών που φθάνει τα , εκ των οποίων σύµφωνα µε το νέο πρότυπο ISO 9001:2000. Ειδικότερα παρουσιάζει αύξηση νέων πιστοποιητικών το 2001, σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά (2000). Η περιφέρεια της Απω Ανατολής (21 χώρες) βρίσκεται στη δεύτερη θέση µε παγκόσµιο µερίδιο 24,83%, παρουσιάζοντας µικρή αύξηση στο παγκόσµιο µερίδιό της από την προηγούµενη χρονιά (µερίδιο 20,05%), αφού οι χώρες που περιλαµβάνονται σ' αυτήν έφθασαν το 2001 συνολικά τα πιστοποιητικά, εκ των οποίων τα κατά ISO 9001:2000. Τέλος, η περιφέρεια της Βορείου Αµερικής (ΗΠΑ-Καναδάς-Μεξικό) βρίσκεται στην τρίτη θέση µε µερίδιο 9,97% και συνολικό αριθµό πιστοποιητικών, εκ των οποίων τα κατά ISO 9001:2000, παρουσιάζοντας µικρή µείωση σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά όπου το µερίδιο της περιοχής ήταν της τάξης του 11,82%. KATANOMH ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ISO 9001:2000 ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΗΠΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ISO 9001 ΚΙΝΑ ΗΝΟΜ.ΒΑΣ