Λοιμώξεις και Αυτοάνοσα Νοσήματα Καθηγητής Γεώργιος Ν. Νταλέκος

Transcript

1 Λοιμώξεις και Αυτοάνοσα Νοσήματα Καθηγητής Γεώργιος Ν. Νταλέκος Δ/ντής Παθολογικής Κλινικής & Ομώνυμου Ερευνητικού Εργαστηρίου ΠΘ Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος

2 Καθηγητής Γεώργιος Ν. Νταλέκος Δ/ντής Παθολογικής Κλινικής & Ομώνυμου Ερευνητικού Εργαστηρίου Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων Καμία αναφορά σχετικά με σύγκρουση συμφερόντων

3 Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός κι ότι βλέπεις μπορεί να 'ναι αλλιώς μη βιαστείς να με κρίνεις λοιπόν δεν με ξέρεις σχεδόν Δ. Βανδή Consider autoimmunity. In all cases of acute or chronic diseases and particularly in undefined cases keep in mind that everything is autoimmune until proven otherwise! Yehuda Shoenfeld

4 Λοιμώξεις & Αυτοανοσία Λοιμώξεις Λοιμώξεις Λοιμώξεις Trigger autoimmunity (hit & run) Differential diagnosis vs autoimmune diseases Complicating autoimmune diseases

5 AUTOIMMUNITY: Still an unresolved issue. Περιβαλλοντικός(οί) παράγοντα(ε)ς Γενετική προδιάθεση Αυτοάνοση ή ανοσολογικά επαγόμενη νόσος Κλασσικό παράδειγμα: Ρευματικός πυρετός

6 cases/yr

7

8 ΣΕΛ & ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ (I) Koch s low (one organism-one disease) does not fit to SLE Different infectious agents (HIT & RUN, molecular mimicry, epitope spreading) EBVNA-1 high homology (Sm & Ro antigens) Coxsackie 2B protein high homology with Ro-60 antigen Parvovirus B19: συσχέτιση με SLE-like σύνδρομο & APS Abs CMV, HERVs, HTLV-1, HIV-1, bacteria (PAMPs &TLR-7/TLR-9) Int J Mol Sci 2015

9 ΣΕΛ & ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ (II)

10 ΣΕΛ & ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ (III)

11 Sjögren s syndrome & Λοιμώξεις (I) CMV, EBV, HTLV-1 HHV-6, HHV-8, HCV Coxsackie viruses

12 Coxsackie stories.

13 Increased incidence of anti-cardiolipin antibodies in patients with hepatitis C is not associated with aetiopathogenetic link to antiphospholipid syndrome. Dalekos GN, Kistis KG, Boumba DS, Voulgari P, Zervou EK, Drosos AA, Tsianos EV. Eur J Gastroenterol Hepatol Jan;12(1):67-74.

14

15

16 ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Χρόνια (ή οξεία) ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας Πρόκειται για μια οξεία ή συχνότερα χρόνια φλεγμονώδη νόσο του ήπατος που χαρακτηρίζεται από υπεργαμμασφαιριναιμία (IgG), κυκλοφορούντα αυτοαντισώματα και περιπυλαία ηπατίτιδα στην βιοψία ήπατος Χωρίς θεραπεία: 10ετής επιβίωση 10% Czaja AJ, Expert Rev Gastroenterol Hepatol 2009; Gatselis et al WJG 2015; Zachou K, et al J Hepatol 2011; EASL & ΕΕΜΗ AIH Recommendations; Zachou K, et al Aliment Pharmacol Ther 2013

17 UNL 10% UNL

18 _guidelines_06_04_2015.pdf Κατευθυντήριες Οδηγίες της ΕΕΜΗ για τη Διάγνωση και Αντιμετώπιση της Αυτοανόσου Ηπατίτιδας 04/2015

19 AIH pathogenesis. (I)

20 AIH pathogenesis. (II) Antigen Sequence aa position IEP175 HSV1 L S P R P P A Q P P R R R R H CYP2D6 L L T E H R M T W D P A Q P P R D L E1 HCV P G H I T G H R M A W D M M M

21 AIH pathogenesis. (III)

22 Epitope Mapping in Interferon-α Treated anti-lkm (+)/ HCV (+) Patients Dalekos et al, J Hepatol 99 Epitopes Patients Constructs A B C D E F G

23 AIH: Κλινικό παράδειγμα 1 Exacerbation of Hepatitis ALT IgG Immunosuppression CYP 2000 LKM D D D D D D D D D D D CYP LKM IgG ALT Before During After Interferon Therapy 0 80 Dalekos et al, J Hepatol 99

24 AIH: Κλινικό παράδειγμα 2 EBV stories Zellos A, Spoulou V, Roma-Giannikou E, Karentzou O, Dalekos GN, Theodoridou M. Autoimmune hepatitis type-2 and Epstein-Barr virus infection in a toddler: art of facts or an artifact? Ann Hepatol 2013;12:

25 AIH: Κλινικό παράδειγμα 3 EBV stories Άνδρας 21 ys προ 6ετίας τεκμηριωμένη οξεία EBV ηπατίτιδα Έκτοτε AST/ALT 8-12xULN, από 3ετίας & γ-gt/alp (4-6xULN), IgG xULN ( ). Πολλαπλοί ανοσολογικοί έλεγχοι: αρνητικοί ΠΓΝΛ: Θυρ. Hashimoto, MRCP: συμβατή PSC Βιοψία ήπατος (7/15): Έντονη περιπυλαία και λοβιακή ηπατίτιδα με σημαντική ίνωση & χρόνιες χολοστατικές βλάβες υποδηλωτικές PSC High titre (1/1280) THIS is ASC (ΑΗ/PSC variant) accompanied by Hashimoto s thyroiditis

26 AIH: Κλινικό παράδειγμα 4

27 AΙH: Κλινικό παράδειγμα 5 Γυναίκα 44y με σοβαρή οξεία ικτερική ηπατίτιδα (Bil 18 mg/dl, AST 3500 ALT 4000 U/L, INR 2.1) IgM anti-hav test θετικό OK!! Πρόκειται για σοβαρή οξεία ηπατίτιδα Α Σταδιακά η ασθενής βελτιώθηκε και εξήλθε σε πολύ καλή κατάσταση με σχεδόν φυσιολογικά LFTs

28 AΙH: Κλινικό παράδειγμα 5 Παρόλα αυτά... Επανεισαγωγή μετά από 2 μήνες λόγω σοβαρών γενικών συμπτωμάτων, ασκίτη, σπληνομεγαλία με υπερσπληνικές εκδηλώσεις & flapping tremor χωρίς ίκτερο Νέα αύξηση AST/ALT (800/1200 U/L) Εκσεσημασμένη υπερσφαιριναιμία Autoimmune serology: SMA VGT, F-actin & ANA high pos Simplified score: 6 (χωρίς βιοψία) Διάγνωση: οξεία (σχεδόν κεραυνοβόλος) AΙH-1 Immunosuppression: Μετά από 6 μήνες ΟΧΙ ασκίτης, απουσία γενικών συμπτωμάτων, ήπια σπληνομεγαλία και AST/ALT & IgG κ.φ.

29 AΙH: Κλινικό παράδειγμα 5 Ήταν αυτή η περίπτωση εξαρχής AIH-1 ή ο HAV «έδρασε» ως triggering factor? Αξιοσημείωτο: Η ασθενής ήταν HLA-DR13 +, που έχει συσχετισθεί με πιο σοβαρή πορεία στην HAV λοίμωξη ΑΛΛΑ ΕΠΙΣΗΣ με αυξημένη «ευαισθησία» εμφάνισης AΙH σε ορισμένα ethnic groups (Argentina)

30 AΙH: Κλινικό παράδειγμα 6 Κλινικό παράδειγμα 6 Πρέπει πάντα να θεραπεύουμε τους ασθενείς & όχι το εργαστήριο

31

32

33 Πρωτοπαθής χολική κίρρωση (ΠΧΚ) Χρόνια χολοστατική νόσος, που αφορά κυρίως σε γυναίκες μέσης ηλικίας, ορολογικά χαρακτηρίζεται από την παρουσία ΑΜΑ και ιστολογικά από προοδευτική καταστροφή μικρών ενδοηπατικών χοληφόρων με συνοδό πυλαία φλεγμονή (BIH) και τελικά ανάπτυξη ίνωσης & κίρρωσης Boonstra et al, J Hepatol 2012

34 ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΧΟΛΙΚΗ ΚΙΡΡΩΣΗ

35 Συνοπτικοί Παθογενετικοί Μηχανισμοί PBC (I) Rigopoulou & Dalekos 08; Invernizzi Lancet 04; Zachou J Autoimmun 06; Bogdanos Hepatology 2008; 05; Hirschfield Gastroenterology 10

36 Συνοπτικοί Παθογενετικοί Μηχανισμοί PBC (II) Hirschfield Gastroenterology 2010

37 Ουρολοιμώξεις & PBC 1984 (UK): 144 PBC - 35% UTI during follow-up Burroughs Gut 1984

38 Ουρολοιμώξεις & PBC (Ελλάδα)

39 Ουρολοιμώξεις & PBC (Ελλάδα) Geoepidemiology of primary biliary cirrhosis in Central Greece Gatselis,et al. Boston, AASLD, November 2014, #315 To describe the epidemiological characteristics and the spatial distribution of PBC in central Greece. 281 patients (253 females, 90%) residents of Thessaly region were appropriately diagnosed

40 Ουρολοιμώξεις & PBC (Ελλάδα)

41 Ουρολοιμώξεις & PBC

42

43 Λοιμώξεις & Αυτοανοσία Συμπεράσματα Some patients seem to die not of their infection but of the body s response to it William Osler,

44 Συμπεράσματα

45

46

47 Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός κι ότι βλέπεις μπορεί να 'ναι αλλιώς μη βιαστείς να με κρίνεις λοιπόν δεν με ξέρεις σχεδόν Δ. Βανδή Consider infections. In all cases of acute or chronic diseases and particularly in undefined cases keep in mind that everything is infectious until proven otherwise (including autoimmune diseases)!

48 AUTOIMMUNITY: Still an unresolved issue. Αντιμετώπιση (πρόληψη) αυτοανόσων νοσημάτων με εμβόλια???

49

50