Παζνγέλεηα νζηενπόξσζεο λέεο ζεξαπεπηηθέο πξνζεγγίζεηο

Transcript

1 Παζνγέλεηα νζηενπόξσζεο λέεο ζεξαπεπηηθέο πξνζεγγίζεηο ΑΝΑΣΑΗΛΑΚΖ Α. Δλδνθξηλνιόγνο

2 Ρόινο νζηώλ Όξζηα ζηάζε - βάδηζε Πξνζηαζία δσηηθώλ νξγάλσλ, πρ θαξδηά, εγθέθαινο, πλεύκνλεο, θηι Σεξάζηηα δεμακελή αζβεζηίνπ θαη άιισλ ζεκαληηθώλ ηρλνζηνηρείσλ

3 ύζηαζε ηνπ ζθειεηνύ Φινηώδεο νζηνύλ: ζπκπαγέο πεξίβιεκα πνγγώδεο νζηνύλ: δνθηδσηό ζηξώκα

4 ύζηαζε ηνπ νζηνύ είδνο % ηεο ζθειεηηθήο κάδαο εληόπηζε Φινηώδεο πνγγώδεο 80% 20% Κξαλίν, ζηειέρε καθξώλ νζηώλ (αληνρή) πόλδπινη Πύεινο, πιεπξέο Άθξα καθξώλ νζηώλ (ππνζηήξημε, κεηαβνιηθέο ξπζκίζεηο)

5 Πώο αλαπηύζζνληαη ηα νζηά θαη δηαηεξνύλ ηελ αθεξαηόηεηά ηνπο; Γύν «νκάδεο εξγαζίαο» θαηαζθεπή απνξξόθεζε νζηενβιάζηεο oζηενθιάζηεο

6 Οζηενβιάζηεο ππεύζπλνη γηα ζρεκαηηζκό νζηνύ & επηκεηάιισζε ηεο ζεκέιηαο νπζίαο Παξάγνπλ: θνιιαγόλν ηύπνπ Η νζηενθαιζίλε νζηενλεθηίλε πξνζηαγιαλδίλεο αιθαιηθή θσζθαηάζε απμεηηθνύο παξάγνληεο TGFB, IGF-1, IGF-2

7 Οζηενθιάζηεο ππεύζπλνη γηα νζηηθή απνξξόθεζε ε δηαθνξνπνίεζε ηνπο από πξόδξνκεο κνξθέο ζε πνιππύξελα θύηηαξα ειέγρεηαη από : Σσζηεκαηηθές ορκόλες PTH θαιζηηξηόιε θαιζηηνλίλε PGE 2 Τοπηθοί ρσζκηζηές RANKL OPG TGF-α, TGF-β TNF-α, TNF-β θπηνθίλεο (IL-1, IL-6) ηληεξθεξόλε

8 θειεηόο: δσληαλόο ηζηόο δηα βίνπ αλαλέσζε Αλαθαηαζθεπή: ε ζπλερήο δπλακηθή ηζνξξνπία νζηεόιπζεο (δξάζε νζηενθιαζηώλ) & νζηενπαξαγσγήο (δξάζε νζηενβιαζηώλ)

9 Οζηηθή αλαθαηαζθεπή Σν νζηό απνηειείηαη από ιεηηνπξγηθέο κνλάδεο ηηο βαζηθέο δνκηθέο κνλάδεο (BSU) Α: θάζε εξεκίαο Β: νζηενθιάζηεο πξνζθνιιώληαη ζηελ νζηηθή επηθάλεηα Γ: ζθάβνπλ ηελ BMU αδεηάδνληάο ηελ από ζεκέιηα νπζία (απνξξόθεζε) Γ: ελεξγνπνίεζε νζηενβιαζηώλ ( IGF-I, TGF-β) γηα θηίζηκν λένπ νζηνύ Δ: πιήξσζε ησλ θελώλ κε νζηενεηδέο θαη κεηάιισζε γηα επαλαθνξά ηνπ νζηνύ ζηελ αξρηθή θαηάζηαζε

10 Δλήιηθε δσή έσο 50 εηώλ, έσο εκκελόπαπζε > 50 εηώλ, κεηά εκκελόπαπζε

11 Οζηηθή αλαθαηαζθεπή ζε νζηενπνξσηηθό νζηό Ζ νζηηθή απνξξόθεζε ππεξέρεη ηνπ νζηηθνύ ζρεκαηηζκνύ Α: πξνζθόιιεζε νζηενθιαζηώλ ζηελ νζηηθή επηθάλεηα Β: κεγαιύηεξε απνξξόθεζε νζηίηε ηζηνύ βαζύηεξεο θνηιόηεηεο Γ: θηίδεηαη ιηγόηεξν νζηό από απηό πνπ απνξξνθάηαη Γ: πξννδεπηηθή κείσζε ηεο νζηηθήο κάδαο

12 Πώο είλαη ηα νζηενπνξσηηθά νζηά; θπζηνινγηθό νζηενπνξσηηθό

13 Οζηηθή αληνρή Οζηηθή Αληνρή Πνζόηεηα Οζηνύ + Πνηόηεηα Οζηνύ Αξρηηεθηνληθή (κηθξν- & καθξν-) Ρπζκόο Οζηηθήο Δλαιιαγήο (Bone Turnover) πζζώξεπζε Μηθξνβιαβώλ Βαζκόο Δπηκεηάιισζεο Ηδηόηεηεο ηεο ζεκέιηαο νπζίαο θνιιαγόλνπ/κεηάιισλ Απόπησζε Οζηηθώλ Κπηηάξσλ Προσαρμοσμένο από το NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis JAMA 285:785-95; 2001

14 Ση είλαη ε νζηενπόξσζε; Κνηλά νζηενπνξσηηθά θαηάγκαηα Ζ ζπρλόηεξε πάζεζε ησλ νζηώλ κε: Υακειή νζηηθή κάδα Γηαηαξαγκέλε νζηηθή δνκή ζπνλδπιηθή ζηήιε ηζρίν θαξπόο Καηάγκαηα ρακειήο βίαο

15 ΜΖΥΑΝΗΜΟΗ ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ

16 ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ Δίλαη ην πνζό ηνπ νζηνύ αλά κνλάδα όγθνπ ΚΟΡΤΦΑΗΑ ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ Ζ αλώηεξε νζηηθή κάδα πνπ κπνξεί λα θεξδίζεη έλα άηνκν κέρξη ηελ ειηθία ησλ εηώλ

17 Οζηηθή Μάδα Οζηηθή Μάδα (αλά θύιν θαη ειηθία) ΑΝΓΡΔ ΓΤΝΑΗΚΔ ΚΟΡΤΦΑΗΑ ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ Ζιηθία (έηε) Δκκελόπαπζε Οζηηθή απώιεηα Προσαρμοσμένο από Finkelstein JS. Cecil Textbook of Medicine, 21st ed. 1996; Riggs BL, Melton LJ III. N Engl J Med. 1986;314:

18 ΜΖΥΑΝΗΜΟΗ ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ 1. ρακειή θνξπθαία νζηηθή κάδα 2. ζπγθξηηηθά νζηηθή απνξξόθεζε 3. ζπγθξηηηθά νζηηθόο ζρεκαηηζκόο & οη 3 κεταληζκοί κπορεί λα ζσκβάιιοσλ ζε δηαθορεηηθό βαζκό ο θαζέλας ζηελ οζηεοπόρφζε ηοσ θάζε αζζελούς

19 Παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ θνξπθαία νζηηθή κάδα γελεηηθνί 40-80% ησλ δηαθνξώλ κεηαμύ αηόκσλ Κνξπθαία νζηηθή κάδα Γηαηξνθηθνί -έμεηο νξκνληθνί Φπζηθή δξαζηεξηόηεηα

20 Γνλίδηα πνπ επεξεάδνπλ ηελ νζηηθή κάδα Καλέλα από κόλο ηοσ ηζτσρή ζσζτέηηζε κε BMD

21 Γνλίδηα πνπ επεξεάδνπλ ηελ νζηηθή κάδα ππνδνρέα βηη.d (VDR) θνιιαγόλνπ ηύπνπ 1 (COLIA 1) νηζηξνγνληθνύ ππνδνρέα α & β (ERα ERβ) απμεη. παξάγνληα κεηακόξθσζεο β (TGF-β) απνιηπνπξσηεΐλεο Δ (apo-e) νζηηθήο κνξθνγελεηηθήο πξσηεΐλεο 2 (ΒΜΡ-2) νζηενπξνηεγεξίλεο (OPG) ηκήκαηνο ηνπ ππνδνρέα ησλ LDL (LRP-5) Καλέλα από κόλο ηοσ ηζτσρή ζσζτέηηζε κε BMD

22 Οξκνληθνί παξάγνληεο

23 Οξκνληθνί παξάγνληεο ηεξνεηδή θύινπ ύζηεκα GH / IGF-1 Θπξενεηδηθέο νξκόλεο Βηηακίλε D

24 Γηαηξνθηθνί παξάγνληεο έμεηο Αζβέζηην ( mg / εκέξα) Βηηακίλε D ( IU / εκέξα) Βηηακίλεο K, C Φσζθόξνο Αιάηη Καθεΐλε Οηλνπλεπκαηώδε πνηά Κάπληζκα

25 ΚΔΛΔΣΟ=ΣΡΑΠΔΕΑ ΑΒΔΣΗΟΤ Δπαξθήο πξόζιεςε αζβεζηίνπ επέλδπζε γηα ην κέιινλ

26 Φπζηθή δξαζηεξηόηεηα Άζθεζε: Μεραληθή θόξηηζε ζθειεηνύ απαξαίηεηε γηα επίηεπμε δηαηήξεζε κέγηζηεο νζηηθήο κάδαο Τπεξβνιηθή άζθεζε: ελδερνκέλσο επηβιαβήο

27 ΜΖΥΑΝΗΜΟΗ ΟΣΗΚΖ ΜΑΕΑ

28 Μεραληζκνί νζηηθήο απώιεηαο νζηενπόξσζε πςεινύ ξπζκνύ νζηηθήο αλαθαηαζθεπήο (high turnover) θπξηαξρεί ε πεξίζζεηα νζηηθήο απνξξόθεζεο ρακεινύ ξπζκνύ νζηηθήο αλαθαηαζθεπήο (low turnover) θπξηαξρεί ν ζρεκαηηζκόο ε ζτέζε ασηή κπορεί λα αιιάδεη ζηελ πορεία ηες λόζοσ

29 Οζηηθή αλαθαηαζθεπή ζε νζηενπνξσηηθό νζηό Ζ νζηηθή απνξξόθεζε ππεξέρεη ηνπ νζηηθνύ ζρεκαηηζκνύ Α: πξνζθόιιεζε νζηενθιαζηώλ ζηελ νζηηθή επηθάλεηα Β: κεγαιύηεξε απνξξόθεζε νζηίηε ηζηνύ βαζύηεξεο θνηιόηεηεο Γ: θηίδεηαη ιηγόηεξν νζηό από απηό πνπ απνξξνθάηαη Γ: πξννδεπηηθή κείσζε ηεο νζηηθήο κάδαο

30 Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ νζηηθή κάδα & αλαθαηαζθεπή πζηεκαηηθέο νξκόλεο Σνπηθνί ξπζκηζηηθνί παξάγνληεο

31 Οξκόλεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ νζηηθή κάδα & αλαθαηαζθεπή αζβεζηηνηξόπεο (ΡΣΖ βηη. D θαιζηηνλίλε) νξκόλεο θύινπ (αλδξνγόλα νηζηξνγόλα) νξκόλεο ζπξενεηδνύο (Σ 3, Σ 4 ) ζύζηεκα GH IGF1 γιπθνθνξηηθνεηδή ηλζνπιίλε Δροσλ άκεζα ή έκκεζα κέζφ ηοπηθώλ παραγόληφλ

32 Σνπηθνί ξπζκηζηηθνί παξάγνληεο Κπηνθίλεο: ΗL-1, IL-4, IL-6, IL-7, IL-11, IL-13, IL-18, IFN-γ, TNF-α, GM-CSF, RANKL - OPG Πξνζηαγιαλδίλεο: PGE 2 Απμεηηθνί παξάγνληεο: IGF-1, IGF-2, TGF-β, FGF, BMP-2,PTHrP

33 RANKL / RANK / OPG RANKL νπζία πνπ ζπλδέεηαη (ligand) κε ηνλ ππνδνρέα πνπ ελεξγνπνηεί ηνλ ππξεληθό παξάγνληα θβ (RANK) σξίκαλζε ελεξγνπνίεζε νζηενθιαζηώλ RANK ππνδνρέαο πνπ ελεξγνπνηεί ηνλ ππξεληθό παξάγνληα θβ ησλ νζηενθιαζηώλ OPG (νζηενπξνηεγεξίλε) δηαιπηόο ππνδνρέαο ηνπ RANKL αλαζηνιή νζηενθιαζηώλ

34 έθθξαζε RANK-Ligand απνξξόθεζε νζηενπόξσζε CFU-GM Πξόδξνκνο νζηενθιάζηεο Πνιππύξελνο νζηενθιάζηεο RANKL RANK OPG Οζηενβιάζηεο Δλεξγνπνηεκέλνο νζηενθιάζηεο Οζηηθόο ζρεκαζηηζκόο πξνζαξκνζκέλν από: Boyle WJ, et al. Nature. 2003;423: Οζηηθή απνξξόθεζε

35

36 Ρύζκηζε ηνπ RANKL θαη OPG από ζπζηεκαηηθέο νξκόλεο Γηέγεξζε RANKL Γεμακεζαδόλε 1α,25-(OH 2 )D 3 PTH πξνζηαγιαλδίλε Δ 2 OPG νηζηξαδηόιε Αλαζηνιή νηζηξαδηόιε πδξνθνξηηδόλε 1α,25-(OH 2 )D 3 PTH πξνζηαγιαλδίλε Aubin JE & Bonnelye E, Osteoporos Int, 2000;11:

37 OPG / RANKL & νζηηθά λνζήκαηα κεηεκκελνπαπζηαθή νζηενπόξσζε νζηενπόξσζε από γιπθνθνξηηθνεηδή Τπεξπαξαζπξενεηδηζκόο λόζνο Paget ξεπκαηνεηδήο αξζξίηηδα νζηενπέηξσζε πνιιαπιό κπέισκα νζηηθέο κεηαζηάζεηο

38 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ γηα Οζηενπνξσηηθά Καηάγκαηα Με ρεηηθό Κίλδπλν 2 (Ιζτσροί) Ζιηθία > 70 Δκκελόπαπζε < 45 Τπνγνλαδηζκόο Κάηαγκα Δπζξαπζηόηεηαο Κάηαγκα ηζρίνπ ζε γνλείο Γιπθνθνξηηθνεηδή Γπζαπνξξόθεζε Ρπζκόο Οζηηθήο Δλαιιαγήο Νεπξνγελήο Αλνξεμία BMI < 18 Αθηλεηνπνίεζε ΥΝΑ Μεηακόζρεπζε Με ρεηηθό Κίλδπλν 1-2 (Μέηρηοη) Αλεπάξθεηα Οηζηξνγόλσλ Πξόζιεςε Αζβεζηίνπ< 500 mg/d Τπεξπαξαζπξενεηδηζκόο Ρεπκαηνεηδήο Αξζξίηηδα Αληηεπηιεπηηθά Τπεξζπξενεηδηζκόο αθραξώδεο Γηαβήηεο Κάπληζκα Καηάρξεζε Αιθνόι Brown JP & Josse RG, CMAJ, 2002;167(10 suppl):s1-s34

39 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ θάξκαθα ελδνθξηλνπάζεηεο λενπιαζίεο λνζήκαηα ΓΔ άιια λνζήκαηα έμεηο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο

40 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Φάξκαθα

41 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Φάξκαθα γιπθνθνξηηθνεηδή ζπξνμίλε αηζαλόιε επαξίλε αληηεπηιεπηηθά θπθινζπνξίλε, κεζνηξεμάηε

42 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Δλδνθξηλνπάζεηεο

43 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Δλδνθξηλνπάζεηεο ππνγνλαδηζκόο ππεξζπξενεηδηζκόο ππεξπαξαζπξενεηδηζκόο ζ. Cushing ππεξπξνιαθηηλαηκία

44 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Νενπιαζίεο

45 Παξάγνληεο Κηλδύλνπ Νενπιαζίεο πνιιαπινύλ κπέισκα καζηνθύηησζε κπειν-ιεκθν- ππεξπιαζηηθά λνζήκαηα νζηηθέο κεηαζηάζεηο (πλεύκνλεο - καζηόο)

46 Παξάγνληεο θηλδύλνπ Ννζήκαηα γαζηξεληεξηθνύ

47 Παξάγνληεο θηλδύλνπ Ννζήκαηα γαζηξεληεξηθνύ ύλδξνκα δπζαπνξξόθεζεο θνηιηνθάθε θιεγκνλώδεο λόζνο εληέξνπ Xξόληεο επαηνπάζεηεο πξσηνπαζήο ρνιηθή θίξξσζε επαηηθή αλεπάξθεηα

48 Άιια λνζήκαηα Ρεπκαηνινγηθά λνζήκαηα ΔΛ, ΡΑ, ςσξηαζηθή αξζξίηηδα λεθξηθή αλεπάξθεηα αηκαηνινγηθά λνζήκαηα κεηακόζρεπζε νξγάλσλ νκνθπζηηλνπξία

49 Οηλόπλεπκα κηθξή - κέηξηα θαηαλάισζε: ρσξίο επηπηώζεηο αιθννιηζκόο: δπζκελείο ζπλέπεηεο ζηα νζηά

50 Οηλόπλεπκα κηθξή - κέηξηα θαηαλάισζε: ρσξίο επηπηώζεηο αιθννιηζκόο: δπζκελείο ζπλέπεηεο ζηα νζηά δνζνεμαξηώκελε ηνμηθή δξάζε ζηα νζηά θαθή δηαηξνθή δηαηαξαρή κεηαβνιηζκνύ Ca & βηη.d δπζιεηηνπξγία ήπαηνο ππνγνλαδηζκόο θίλδπλνο πηώζεσλ

51 Κάπληζκα αξλεηηθή επίδξαζε ζηα νζηά ηνμηθή δξάζε ζηα νζηά (δνζνεμαξηώκελε?) ρακειό ζσκαηηθό βάξνο πξόσξε εκκελόπαπζε αλζπγηεηλόο ηξόπνο δσήο (αιθνόι, άζθεζε)

52 Καθεΐλε (Καθέο ηζάη πνηά ηύπνπ Cola) αποβοιή Ca ζηα ούρα (αξλεηηθό ηζνδύγην) αζαθή δεδνκέλα γηα ηελ νζηηθή κάδα πξόζιεςε Ca αληηζηαζκίδεη

53 Αιάηη αποβοιή Ca ζηα ούρα (αξλεηηθό ηζνδύγην) αζαθή δεδνκέλα γηα ηελ νζηηθή κάδα πξόζιεςε Ca αληηζηαζκίδεη πξόζιεςε σο gr/εκ. αβιαβήο

54 Λεπθώκαηα (πξσηεΐλεο) Υπερ-θαηαλάιφζε απνβνιή Ca ζηα νύξα (αξλεηηθό ηζνδύγην) παξνρή άθζνλνπ Ρ ( έθθξηζε PTH) Αλεπαρθής πρόζιευε εληεξηθή απνξξόθεζε Ca αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ νζηηθή κάδα θαζπζηεξεκέλε ήβε (παηδηά) θηλεηηθόηεηα (ειηθησκέλνη)

55 Νέεο ζεξαπεπηηθέο πξνζεγγίζεηο

56 ΔΟΦ 2012

57 ΔΟΦ 2012

58 ΔΟΦ 2012

59 αληηνζηενθιαζηηθά ΔΟΦ 2012

60 αληηνζηενθιαζηηθά ΔΟΦ 2012

61 έθθξαζε RANK-Ligand απνξξόθεζε νζηενπόξσζε CFU-GM Πξόδξνκνο νζηενθιάζηεο Πνιππύξελνο νζηενθιάζηεο RANKL RANK OPG Οζηενβιάζηεο Δλεξγνπνηεκέλνο νζηενθιάζηεο Οζηηθόο ζρεκαζηηζκόο Adapted from: Boyle WJ, et al. Nature. 2003;423: Οζηηθή απνξξόθεζε

62 Denosumab CFU-GM Πξόδξνκνο νζηενθιάζηεο RANKL RANK OPG Denosumab Οξκόλεο Κπηνθίλεο Απμεηηθνί παξάγνληεο Αλαζηνιή ζρεκαηηζκνύ, ιεηηνπξγίαο & επηβίσζεο νζηενθιαζηώλ Οζηενβιάζηεο Οζηηθόο ζρεκαηηζκόο Αλαζηνιή νζηηθήο απνξξόθεζεο

63 7868 γπλαίθεο Τ-score: -2,5 σο -4 Denosumab 60 mg / 6 κήλεο ή placebo

64 Denosumab δείθηεο

65 Denosumab BMD 9,2% 6%

66 Denosumab θαηάγκαηα

67 Denosumab θαηάγκαηα 78%

68 Denosumab αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο

69 Δροσλ ζηοσς οζηεοθιάζηες: δηθσζθνληθά ξαινμηθέλε, βαδεδνμηθέλε ζηξόληην Γηαηί λα ρνξεγήζνπκε denosumab?

70 Σα αληη-απνξξνθεηηθά θάξκαθα έρνπλ δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά Απνηειεζκαηηθόηεηα πκκόξθσζε Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο

71 Σα αληη-απνξξνθεηηθά θάξκαθα έρνπλ δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά Απνηειεζκαηηθόηεηα πκκόξθσζε Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο

72 Σν Denosumab θαη ηα Γηθσζθνληθά (BP) Γξνπλ κε Γηαθνξεηηθό Σξόπν 1 RANKL RANK OPG Denosumab X Σν denosumab εκπνδίδεη ηνλ ζρεκαηηζκό, ηε ιεηηνπξγία θαη ηελ επηβίσζε ησλ νζηενθιαζηώλ 1. Baron R et al. Bone 2011;48: Οζηό Σν denosumab εκπνδίδεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ RANKL Σα ΒΡ πξνζδέλνληαη ζηα αλόξγαλα άιαηα ησλ νζηώλ ζε ζέζεηο νζηηθήο απνξξόθεζεο BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP BP Οζηό BP BP BP Οζηό Σα ΒΡ πξνθαινύλ απώιεηα ηεο απνξξνθεηηθήο ιεηηνπξγίαο αιιά νη «απελεξγνπνηεκέλνη» νζηενθιάζηεο κπνξεί λα εκκέλνπλ

73 Γηαθνξεηηθή θαηαλνκή γηα ην Denosumab & ηα Γηθσζθνληθά Ζ αιελδξνλάηε (ALN) ζηελ επηθάλεηα ηνπ νζηνύ ζε βνζξία απνξξόθεζεο 1 Σπογγώδες οζηό Σν denosumab ζε αηκνθόξα αγγεία εληόο ηνπ θινηώδνπο νζηνύ 2 πγθξηηηθόο παξάγνληαο Denosumab Αηκνθόξν Αγγείν Φινηώδεο νζηό 1. Masarachia P et al. Bone 1996;19: Kostenuik PJ et al. J Bone Miner Res 2009;24:

74 πνλδπιηθή ζηήιε Ηζρίν Αιελδξνλάηε Ρηζελδξνλάηε Ενιελδξνληθό

75 Papapoulos et al, JBMR 2011: 530-7

76 Δθαηνζηηαία Μεηαβνιή Από ηελ Έλαξμε ηεο Μειέηεο Μεηαβνιή BMD Οζθπτθήο Μνίξαο πνλδπιηθήο ηήιεο & Οιηθνύ Ηζρίνπ θαηά ηε Γηάξθεηα 6 Δηώλ Θεξαπείαο κε ην Denosumab Δηθ. θάξκαθν Αιιαγή ζε ζεξαπεία κε Denosumab BMD Οζθπτθήο Μνίξαο πνλδπιηθήο ηήιεο * Κξίζηκε Μειέηε Καηαγκάησλ Φάζεο 3 * * * * Μειέηε Δπέθηαζεο 15,2% 10,1% * 9,4% Έηνο Μειέηεο πλερηδόκελε ζεξαπεία κε Denosumab Αιιαγή ζεξαπείαο n πλερηδ. ζεξαπεία n * Κξίζηκε Μειέηε Καηαγκάησλ Φάζεο 3 * * * * BMD Οιηθνύ Ηζρίνπ * * 5,7% * * Μειέηε Δπέθηαζεο 7,5% Έηνο Μειέηεο 4,8% DXA ηεο Κξίζηκεο Μειέηεο Φάζεο 3. Οη αξηζκνί πνξηνθαιί ρξώκαηνο ζηα γξαθήκαηα παξνπζηάδνπλ ηελ εθαηνζηηαία κεηαβνιή ηεο BMD θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζεξαπείαο κε ην denosumab. BMD = νζηηθή ππθλόηεηα, CI = δηάζηεκα εκπηζηνζύλεο, LS = ειάρηζηα ηεηξάγσλα, DXA = απνξξνθεζηνκεηξία αθηίλσλ Υ δηπιήο ελέξγεηαο Adapted from: Brown JP, et al. Presented at: American College of Rheumatology Annual Scientific Meeting; November 8, 2011; Chicago, IL. Cummings SR, et al. N Engl J Med. 2009;361:

77 1189 γπλαίθεο Τ-score: -2,0 Denosumab 60 mg / 6 κήλεο ή αιελδξνλάηε 70 mg / εβδ. 1 έηνο

78 Denosumab vs αιελδξνλάηε δείθηεο CTx P1NP

79 Denosumab vs αιελδξνλάηε BMD ηζρίν ΟΜ 3,5 vs 2,6% (p < 0.001) 5,3 vs 4,2% (p < 0.001)

80 504 γπλαίθεο > 55 εηώλ ππό αιελδξνλάηε Τ-score: -2,5 σο -4 Denosumab 60 mg / 6 κήλεο ή αιελδξνλάηε 70 mg / εβδ. 1 έηνο

81 Denosumab vs αιελδξνλάηε (ALN) κεηά πξνεγνύκελε ιήςε ALN δείθηεο

82 Denosumab vs αιελδξνλάηε (ALN) κεηά πξνεγνύκελε ιήςε ALN BMD

83 Σα αληη-απνξξνθεηηθά θάξκαθα έρνπλ δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά Απνηειεζκαηηθόηεηα πκκόξθσζε Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο

84 Απμεκέλνο θίλδπλνο δηαθνπήο/αιιαγήο ηεο ζεξαπείαο* (%) Ζ κε ζπκκόξθσζε είλαη ζύλεζεο θαηλόκελν ζε αζζελείο πνπ ιακβάλνπλ αληηνζηενπνξσηηθή αγσγή & πξνθαιεί ζεκαληηθή κείσζε ηεο απνηειεζκαηηθόηεηαο Ζ ηθαλνπνίεζε από ηε ζεξαπεία, ε επθνιία ρνξήγεζεο, ε απνηειεζκαηηθόηεηα θαη ε εκθάληζε αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ έρνπλ ηε κεγαιύηεξε αξλεηηθή επίδξαζε ζηε ζπκκόξθσζε ησλ αζζελώλ 67% % 37% % 16% 10 3% 0 Δπθνιία ρνξήγεζεο Απνηειεζκαηηθόηεηα πλνιηθή ηθαλνπνίεζε Λόγνο δηαθνπήο Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο Ήπηεο αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο Μέηξηεο ή ζνβαξέο αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο *Γπλαίθεο ιηγόηεξν ηθαλνπνηεκέλεο έλαληη γπλαηθώλ πεξηζζόηεξν ηθαλνπνηεκέλσλ, PMO: κεηεκκελνπαπζηαθή νζηενπόξσζε 1. Barrett-Connor E et al. Osteoporos Int 2012;23: Imaz I et al. Osteoporos Int 2010;21:

85 πκκόξθσζε ζηε Θεξαπεία < 50% αζζελώλ παξακέλνπλ ζηε ζεξαπεία θαηά ηεο νζηενπόξσζεο γηα > 1 έηνο Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο Θέκαηα αζθάιεηαο Πξνβιήκαηα πγείαο Έιιεηςε απνηειεζκάησλ Αζζελείο πνπ μεθηλνύλ ζεξαπεία Πξνζθόιιεζε Αζζελείο πνπ ζπλερίδνπλ ηε ζεξαπεία Έιιεηςε παξαθίλεζεο Κόζηνο Γύζρξεζηε δνζνινγία Απόζπξζε από άιινπο 1. Rossini M et al. Osteoporos Int 2006;17:

86 Απμεκέλνο Κίλδπλνο Δκθάληζεο Καηαγκάησλ Πησρή πξνζθόιιεζε ζρεηίδεηαη κε θίλδπλν θαηάγκαηνο Κίλδπλνο θαηαγκάησλ αλάινγα κε επίπεδν πξνζθόιιεζεο χαμηλός υψηλός p<0,0001 1,4 1,2 1,0 1 p=0,12 1,09 p=0,0002 1,18 1,21 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 >90% έσο to 90% 50 έσο to <80% <50% Υψηλό Δπίπεδν πξνζθόιιεζεο Χαμηλό 1. Huybrechts KF et al. Bone 2006;38:

87 Πνζνζηό αζζελώλ πνπ παξακέλνπλ Ζ ζπκκόξθσζε ησλ αζζελώλ ζηα από ζηόκαηνο δηθσζθνληθά (ηόζν εβδνκαδηαία όζν & κεληαία) είλαη ρακειή 100 ζηε ζεξαπεία ζηνπο 6 κήλεο (%) ,6% 56,6% Πνζνζηό παξακνλήο (%) Μεληαία ρνξήγεζε ηβαλδξνλάηεο Δβδνκαδηαία ρνξήγεζε δηθσζθνληθνύ Άπαμ εβδνκαδηαίσο αιελδξνλάηε (n=542) Άπαμ κεληαίσο ηβαλδξνλάηε + PSP (n=561) Υξόλνο έσο ηελ παξαθνινύζεζε (εκέξεο) DMB-GRC-AMG October-NP 1. Cooper A et al. Int J Clin Pract 2006;60: Cotte FE et al. Osteoporos Int 2008;21:

88 Αζζελείο (%) Μεηαβνιή ζηελ BMD από ηελ έλαξμε ηεο κειέηεο (%) Αζζελείο (%) Ζ πησρή ζπκκόξθσζε κε ην ξαλειηθό ζηξόληην ζρεηίζηεθε κε κεγαιύηεξε πηζαλόηεηα κε ζπνλδπιηθνύ θαηάγκαηνο Ζ ζπκκόξθσζε ήηαλ ζεκαληηθά ρακειόηεξε ζε αζζελείο πνπ ππέζηεζαλ θάηαγκα (πιεζπζκόο ππό ζεξαπεία κε ξαλειηθό ζηξόληην) Ζ BMD ήηαλ ζεκαληηθά κεησκέλε ζε αζζελείο πνπ δελ ζπκκνξθώζεθαλ κε ην ξαλειηθό ζηξόληην Οη αζζελείο πνπ δελ ζπκκνξθώλνληαη κε ην ξαλειηθό ζηξόληην αληηκεησπίδνπλ κεγαιύηεξε απώιεηα αλεμαξηεζίαο % p<0, % p<0, % πκκόξθσζε Με ζπκκόξθσζε % 93% πκκόξθσζε Με ζπκκόξθσζε Γελ ππέζηεζαλ θάηαγκα Τπέζηεζαλ θάηαγκα *Ζ ζπκκόξθσζε νξίδεηαη σο αλαινγία θαηνρήο θαξκαθεπηηθήο αγσγήο 80%. BMD: νζηηθή ππθλόηεηα 6.2% p<0, % 3.0% 0 Οζθπτθή κνίξα Οιηθό ηζρίν ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο p<0, % 2.7% Απρέλαο κεξηαίνπ Βάδηζε 10% 12% Βάδηζε ρσξίο βνήζεηα p<0,01 23% 32% Αλάγθε γηα βνήζεηα γηα ηηο θαζεκεξηλέο εξγαζίεο 4% 5% Αλάγθε γηα βνήζεηα γηα ηελ πξνζσπηθή θξνληίδα 1. Rabenda V & Reginster JY. Osteoporos Int 2010;21:

89 Αζζελείο κε έιιεηςε πξνζθόιιεζεο, έιιεηςε ζπκκόξθσζεο ή έιιεηςε παξακνλήο ζηε θαξκαθεπηηθή αγσγή (%) Πξνηίκεζε ησλ Αζζελώλ >92% ησλ αζζελώλ εμέθξαζαλ πξνηίκεζε γηα ηελ έλεζε denosumab SC θάζε 6 κήλεο ζε ζύγθξηζε κε ηελ εβδνκαδηαία από ηνπ ζηόκαηνο αιελδξνλάηε πεξηζζόηεξνη αζζελείο επέδεημαλ έιιεηςε πξνζθόιιεζεο ζηε ζεξαπεία κε αιελδξνλάηε ζπγθξηηηθά κε ην denosumab ζηε δηάξθεηα & ησλ δύν εηώλ ηεο κειέηεο 40 p<0, p<0,001 p<0,001 Denosumab Αιελδξνλάηε 25 p=0,026 p=0,014 p=0, Freemantle N et al. Osteoporos Int 2012;23: Με πξνζθόιιεζε Με ζπκκόξθσζε Με παξακνλή Με πξνζθόιιεζε Με ζπκκόξθσζε Έηνο 1 Έηνο 2 Με παξακνλή

90 Σα αληη-απνξξνθεηηθά θάξκαθα έρνπλ δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά Απνηειεζκαηηθόηεηα πκκόξθσζε Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο

91 Food and Drug Administration. Back- ground document for meeting of Advisory Committee for Reproductive Health Drugs and Drug Safety and Risk Management Advisory Committee. September 9, 2011 ( Committees/CommitteesMeetingMaterials/ Drugs/DrugSafetyandRiskManagement AdvisoryCommittee/UCM pdf).

92 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά

93 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε

94 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε

95 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλν θάξκαθν

96 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλν θάξκαθν ζε θαξθηλνπαζείο

97 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλν θάξκαθν ζε θαξθηλνπαζείο ζε κεθαξθηλνπαζείο

98 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλν θάξκαθν ζε θαξθηλνπαζείο ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλνο ηύπνο αζζελή ζε κεθαξθηλνπαζείο

99 Οζηενλέθξσζε γλάζνπ (Glu) κε δηθσζθνληθά από ζηόκαηος αιελδξνλάηε ξηζελδξνλάηε ελδοθιέβηα δνιελδξνληθό πακηδξνλάηε ηκπαλδξνλάηε Τπεξθαηαζηνιή νζηηθνύ κεηαβνιηζκνύ ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλν θάξκαθν ζε θαξθηλνπαζείο ΟΥΗ ζπγθεθξηκέλνο ηύπνο αζζελή ζε κεθαξθηλνπαζείο

100 ζπάληα ππνηξνραληήξηα δηάθπζεο κεξηαίνπ κ.ν. ρξόλνπ θαηάγκαηνο: 7εηία δηθσζθνληθώλ κνλαδηθά ραξαθηεξηζηηθά: αθηηλνινγηθά θιηληθά (άκθσ, πξόδξνκνο πόλνο) θαζπζηεξεκέλε επνύισζε

101 Σαρέσο αλαζηξέςηκε κεηαβνιή δεηθηώλ Papapoulos et al, JBMR 2011: 530-7

102 Διφωσφονικά: αληελδείθλπληαη ζε ζνβαξνύ βαζκνύ λεθξηθή λόζν (GFR < 30)

103 Denosumab ζύγθξηζε κε δηθσζθνληθά απνηειεζκαηηθόηεηα: κεγαιύηεξε δεηθηώλ κεγαιύηεξε BMD ζε όιεο ηηο ζέζεηο δνζνινγηθή επθνιία ζπκκόξθσζε βειηίσζε βιαβώλ αξζξώζεσλ ζε ΡΑ? αζθάιεηα: ηαρύηεξε & ηαρέσο αλαζηξέςηκε δεηθηώλ Όρη αλεπηζύκεηεο από αλώηεξν πεπηηθό ην πην «αζών» ζε ΥΝΑ

104 ΔΟΦ 2012

105 ΔΟΦ 2012

106 ΔΟΦ 2012

107 ΔΟΦ 2012