Νόσος Crohn s: Αντιβιοτικά / Προβιοτικά και Εναλλακτικές θεραπείες

Transcript

1 Νόσος Crohn s: Αντιβιοτικά / Προβιοτικά και Εναλλακτικές θεραπείες Παντελής Κ. Σκλάβος Γαστρεντερολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

2 Νόσος Crohn s και Αντιβιοτικά : Γιατί; Κολίτιδα δεν εμφανίζεται σε στείρο εντερικό περιβάλλον Rath HC, et al. J Ciln Invest 1996 Dianda L, et al. Am J Pathol Sellon RK, et al. Infect Immun Ασθενείς με ΙΦΝΕ: μεγαλύτερες συγκεντρώσεις εντερικών βακτηριδίων και αλλοιωμένη σύσταση αυτών (συμβίωση) Swidsinski A, et al. Gastroenterology 2002 Tamboli CP, et al. Gut 2004 Neut C, et al. Am J Gastroenterol 2002 Darfeuille-Michaud A, et al. Gastroenterology 2004 Βελτίωση της ΙΦΝΕ εάν παρακαμφθεί η πάσχουσα περιοχή από το ρεύμα των κοπράνων Rutgeerts P. et al. Lancet 1991 D Haens GR, et al. Gastroenterology 1998 Πιθανή αιτιολογική σχέση λοίμωξης από το MAP και της CD (ιστολογικές ομοιότητες, ανίχνευση του ΜΑΡ σε εντερικούς ιστούς ή απομόνωση MAΡ DNA από ασθενείς με CD) Morgan KL, et al. Lancet 1987 Sechi LA, et al. Am J Gastroenterol 2005 Ryan P, et al. Gut 2002

3 Νόσος Crohn s και Αντιβιοτικά : Γιατί; Αποτέλεσμα ασυνήθιστης ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού στην εντερική χλωρίδα σε γενετικώς προδιατεθειμένα άτομα Podolsky DK. N Engl J Med Isaacs KL, et al. Inflamm Bowel Dis Επιμένουσα λοίμωξη με κάποιο ειδικό παθογόνο Χρόνια φλεγμονή εξαιτίας της τροποποιημένης εντερικής χλωρίδας Επιθετική ανοσολογική απάντηση στο φυσιολογικό εντερικό περιεχόμενο Sartor RB. Am J Gastroenterol Sartor RB, Gastroenterology 2004 Issacs KL, Sartor RB, Gastroenterol Clin North Am Αντιβιοτικά Τροποποίηση της πορείας των ΙΦΝΕ: μείωση των συγκεντρώσεων των εντερικών βακτηριδίων τροποποίηση της σύνθεσης της εντερικής χλωρίδας αντιμετώπιση των μικροαποστηματίων και της ιστικής εισβολής αντιμετώπιση του φαινομένου της μικροβιακής μετατόπισης και της συστηματικής εξάπλωσης πιθανές ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες

4 Νόσος Crohn s και Αντιβιοτικά : Πότε; Θεραπεία σηπτικών επιπλοκών των ΙΦΝΕ: αποστήματα & συρίγγια βακτηριδιακή υπερανάπτυξη περιτονίτιδα Θεραπεία ενεργού νόσου Crohn s και πρόληψης υποτροπής της μετεγχειρητικής νόσου (;) (μελέτες με πτωχό σχεδιασμό, μικρό αριθμό ασθενών και μεγάλο ποσοστά απόσυρσης, μεγάλη ετερογένεια των κριτηρίων εισόδου και endpoints, διαφορετικές συγχορηγούμενες θεραπείες)

5 Νόσος Crohn s και Αντιβιοτικά : Ποια ; Μετρονιδαζόλη Σιπροφλοξασίνη Ορνιδαζόλη Αντιμυκοβακτηριαδιακά Ριφαξιμίνη

6 Αντιβιοτικά : Παρενέργειες Μετρονιδαζόλη: μεταλλική γεύση, επίχρισμα γλώσσας, υπέρχρωση ούρων, ναυτία, εμετοί διάρροιες, κοιλιακές κράμπες, κεφαλαλγία, περιφερική νευροπάθεια, (παραισθησίες, ασυνέργεια), και ουδετεροπενία. Σιπροφλοξασίνη: ναυτία, έμετοι, κοιλιακά άλγη, διάρροιες, κεφαλαλγία, σύγχυση, νευρικότητα, φωτοευαισθησία, τενοντίτιδα. Ορνιδαζόλη: Γαστρεντερικές διαταραχές, κεφαλαλγία, εξάνθημα Αντιμυκοβακτηριαδιακά: αντιδράσεις υπερευαισθησίας, γαστρεντερικές διαταραχές, ηπατοτοξικότητα Ριφαξιμίνη (< 2%): Ναυτία, εμετοί, κοιλιακά άλγη, αντιδράσεις υπερευαισθησίας.

7 Ενεργός Νόσος Crohn s s & Μετρονιδαζόλη Μετρονιδαζόλη VS placebo πιθανό θεραπευτικό όφελος Ursing B, Lancet, 1975 Allan R. Gut, 1977 Blichefeldt P, Ssand J Gastroenterol, 1978 σημαντικήβελτίωσητουμέσουcdai μη σημαντικά μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της δόσης των 20/mg/kl/day έναντι αυτής των 10mg/kg/day μη σημαντικές διαφορές των ποσοστών υποτροπής περισσότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με κολίτιδα ή ειλεοκολίτιδα Sutherland et al, Gut Mετρονιδαζόλη VS Σουλφασαλαζίνη αποτελεσματική στους ασθενείς που δεν ανταποκρίθηκαν στη Σουλφασαλαζίνη περισσότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με κολίτιδα ή ειλεοκολίτιδα Ursing B et al. Gastroenterology 1982

8 Ενεργός Νόσος Crohn s s & Σιπροφλοξασίνη Σιπροφλοξασίνη VS Placebo -47ασθενείς με ήπια μέτρια ανθεκτική Νόσο Crohn s - Σιπροφλοξασίνη (500 mg X 2 / day) για 6 μήνες - σημαντικήμείωσητουμέσουcdai ( VS ) μπορεί να είναι αποτελεσματική στη μέτρια και ανθεκτική Νόσο Crohn s Arnold et al, Inflamm Bowel Dis 2002 Σιπροφλοξασίνη VS Μεσαλαμίνη - 40 ασθενείς με ήπια μέτρια ενεργό Νόσο Crohn s - Σιπροφλοξασίνη (400 mg X 2 / day) VS Mεσαλαμίνη (4 gr/day) για 6 εβδ ισάξια αποτελεσματικότητα στη πρόκληση ύφεσης (56% VS 55%) Colombel et al. Am J Gastroenterol 1999

9 Ενεργός Νόσος Crohn s: Μετρονιδαζόλη & Σιπροφλοξασίνη Μετρονιδαζόλη & Σιπροφλοξασίνη VS Μεθυλπρεδνιζολόνη - 41 ασθενείς με ενεργό CD - Μετρονιδαζόλη (250mgΧ4) Σιπροφλοξασίνη ( 500mgX2)- μεθυπρεδνιζολόνη (0,7-1mg/Kg/d προοδευτικώς μειούμενη) για 12 εβδομάδες μη σημαντική διαφορά ποσοστών ύφεσης (45,5% VS 63%) o συνδυασμός των αντιβιοτικών μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική της θεραπείας με στεροειδή στην οξεία φάση της CD Prantera C, et al. Am J Gastroenterol 1996 Μετρονιδαζόλη + Σιπροφλοξασίνη VS Μετρονιδαζόλη VS Σιπροφλοξασίνη - αναδρομική ανάλυση κλινικών ιστορικών 233 ασθενών - Μετρονιδαζόλη (1 gr/d) Σιπροφλοξασίνη (1 gr/d) - παρόμοια ποσοστά κλινικής ύφεσης: 70,6% vs 72,8% vs 69% τόσο η Μετρονιδαζόλη όσο και η Σιπροφλοξασίνη είναι αποτελεσματικά στη CD o συνδυασμός των αντιβιοτικών δεν φαίνεται να υπερτερεί της μονοθεραπείας Prantera C et al. Ital J Gastroenterol Hepatol 1998

10 Ενεργός Νόσος Crohn s: Μετρονιδαζόλη & Σιπροφλοξασίνη Μετρονιδαζόλη & Σιπροφλοξασίνη + πρεδνιζόνη VS Μετρονιδαζόλη & Σιπροφλοξασίνη - 72 ασθενείς με ενεργό CD : Μετρονιδαζόλη (250mgΧ3) Σιπροφλοξασίνη (500mgΧ2) πρεδνιζόνη (15 mg//d) για 10 εβδομάδες - κλινική ανταπόκριση (67% VS 90%) o συνδυασμός των αντιβιοτικών με τα στεροειδή είναι αποτελεσματικότερος της θεραπείας μόνο με το συνδυασμό των αντιβιοτικών η θεραπεία με αντιβιοτικά είναι περισσότερο επωφελής σε ασθενείς με προσβολή του παχέος εντέρου Greenbloom SL, et al. Can J Gastroenterol 1998 Μετρονιδαζόλη + Σιπροφλοξασίνη + Bουδεσονίδη VS Βουδεσονίδη + Placebo ασθενείς με ενεργό CD, Μετρονιδαζόλη (500mg X2 ) Σιπροφλοξασίνη (500mgX2) και Bουδεσονίδη (9mg/d) - μη σημαντική διαφορά των ποσοστών ύφεσης (33% vs 38% - σημαντική διαφορά σε ασθενείς με προσβολή του παχέος εντέρου : 53% vs 25% η προσθήκη αντιβιοτικών στην αγωγή με βουδεσονίδη είναι αναποτελεσματική στη θεραπεία ασθενών με CD ειλεικής εντόπισης, είναι όμως ευεργετική σε ασθενείς με συμμετοχή του παχέος εντέρου Steinhart AH, et al. Gastroenterology 2002

11 Ενεργός Νόσος Crohn s: Ριφαξιμίνη Ριφαξιμίνη - 29 ασθενείς με ήπια - μετρίως ενεργό CD, Ριφαξιμίνη (200mg X 3) για 16 εβδομάδες - ΣημαντικήβελτίωσητουCDAI : 59% την 4 η εβδ και 78% την 16 η εβδ - Κλινική ύφεση : 41% την 4 η εβδ και 59% την 16 η εβδ Η ριφαξιμίνη μπορεί να είναι αποτελεσματική στη CD Ριφαξιμίνη Shafran I, Johnson LK, Curr Med Opin ασθενείς με μέτρια-σοβαρή CD, Ριφαξιμίνη 400mg X2, για 10 ημέρες έως 5 μήνες ΣημαντικήβελτίωσητουμέσουδείκτηHarvey-Bradshaw Ριφαξιμίνη + συνήθη αγωγή - 30 ασθενείς με ήπια μετρίως ενεργό CD - Ριφαξιμίνη σε δόση 200mg X3 (10 ασθενείς) & 400mgX2 (20 ασθενείς) Bosworth BP & Scherl EJ. Gastroenterology Βελτιώθηκε το 43% των ασθενών με ειλείτιδα, το 67% των ασθενών με ειλεοκολίτιδα και το 63% των ασθενών με κολίτιδα Η ριφαξιμίνη είναι αποτελεσματική και ασφαλής σε ασθενείς με CD Είναι περισσότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με προσβολή του παχέος εντέρου Kornbluth A, et al. Gastroenterology 2005

12 Ενεργός Νόσος Crohn s s & Αντιβιοτικά Συμπεράσματα και Συστάσεις Η Μετρονιδαζόλη (10-20 mg/kg/day) προκαλεί κλινική βελτίωση αλλά όχι ύφεση. Συνεπώς δεν συνιστάται ως θεραπεία πρώτης γραμμής. Η Μετρονιδαζόλη έχει θέση σε επιλεγμένους ασθενείς με CD και συμμετοχή του παχέος εντέρου στη νόσο, ιδίως σε αυτούς που επιθυμούμε να αποφύγουμε τα κορτικοειδή. Η Σιπροφλοξασίνη έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα με τη Μεσαλαμίνη. Ο συνδυασμός των αντιβιοτικών Μετρονιδαζόλη και Σιπροφλοξασίνη δεν υπερέχει της θεραπείας με ένα μόνο αντιβιοτικό και για το λόγο αυτό δεν συνιστάται. Η ιδανική διάρκεια χορήγησης των αντιβιοτικών αποτελεί ακόμα αντικείμενο συζήτησης. Η Μετρονιδαζόλη και η Σιπροφλοξασίνη μπορούν να χορηγηθούν μέχρι 6 μήνες ή μέχρι την εμφάνιση παρενεργειών. Η ιδανική διάρκεια θεραπείας παραμένει ασαφής

13 Περιπρωκτική Νόσος Crohn s s & Αντιβιοτικά Απουσία ελεγχόμενων μελετών Μετρονιδαζόλη (20 mg/kg/day) - αποτελεσματικότητα (μερική ή πλήρη επούλωση): 83% - αποτελεσματική για μακρά περίοδο (> 12 μήνες στους 16/21 ασθενείς) Bernstein LH, et al. Gastroenterology υποτροπή της νόσου μετά από μείωση της δόσης η διακοπή του αντιβιοτικού Brandt LJ, et al. Gastroenterology πλάσια μείωση της παροχέτευσης των συριγγίων και μείωση των ανοικτών συριγγίων κατά 50% Jakobovits J, et al. Am J Gastroenterol 1984 Σιπροφλοξασίνη ( mg/day) - ύφεση της δραστηριότητας της νόσου - υποτροπή της νόσου μετά από μείωση της δόσης ή διακοπή του αντιβιοτικού Tururen U, et al. Scand J Gastroenterol 1989 Wolf JL, et al. Gastroenterology 1990

14 Περιπρωκτική Νόσος Crohn s s & Αντιβιοτικά Μετρονιδαζόλη ή Σιπροφλοξασίνη ± Αζαθειοπρίνη - 17/52 ελάμβαναν ΑΖΑ & 14/52 άρχισαν αγωγή με ΑΖΑ 8 εβδ αργότερα - Μετρονιδαζόλη mg - Σιπροφλοξασίνη mg για 8 εβδ - οι ασθενείς που ελάμβαναν ΑΖΑ είχαν μεγαλύτερα ποσοστά ανταπόκρισης (48%vs15%) Τα αντιβιοτικά είναι χρήσιμα στη πρόκληση βραχυχρόνιας ύφεσης της περιπρωκτικής νόσου και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γέφυρα στην ανοσοτροποιητική αγωγή Dejaco C, et al. Aliment Pharmacol Ther Σιπροφλοξασίνη ± Infliximab - 24 ασθενείς, Σιπροφλοξασίνη (1000 mg) X 12 εβδ ή Placebo + Infliximab (6,8,12 εβδ) Σημαντική μείωση της δραστηριότητας της νόσου στους ασθενείς που ελάμβαναν συνδυασμό σιπροφοξασίνης και Infliximab (73%) σε σχέση με αυτούς που ελάμβαναν μόνο Infliximab (38%) West RL, et al. Aliment Pharmacol Ther 2004

15 Περιπρωκτική Νόσος Crohn s s & Αντιβιοτικά Συμπεράσματα και Συστάσεις : Απουσία ελεγχόμενων μελετών Τα αντιβιοτικά μπορούν να αποτελέσουν αποτελεσματική θεραπεία στην αντιμετώπιση της περιπρωκτικής νόσου, καθώς προκαλούν κλινική βελτίωση, όχι όμως ιδανική αφού σπανίως οδηγούν σε πλήρη ύφεση. Αυξημένοςκίνδυνοςπαρενεργειώναπότις υψηλές δόσεις των αντιβιοτικών Υψηλά ποσοστά υποτροπής μετά τη μείωση της δόσης ή τη διακοπή του αντιβιοτικού Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γέφυρα στην ανοσοκατασταλτική θεραπεία ή στη προσθήκη infliximab σε ασθενείς με ανθεκτική νόσο

16 Πρόληψη Μετεγχειρητικής Yποτροπής Νόσου Crohn s s & Αντιβιοτικά Μετρονιδαζόλη VS Placebo - 60 ασθενείς, Μετρονιδαζόλη (20 mg/kg/d) για 3 μήνες - 3 μήνες: μη σημαντική διαφορά των ποσοστών ενδοσκοπικής υποτροπής (75% vs 52%) - Σημαντική μείωση της σοβαρής ενδοσκοπικής υποτροπής (13%vs 43%) - Σημαντική μείωση των κλινικών υποτροπών τον 1 ο χρόνο, (4% vs 25%) αλλά οι μειώσεις τον 2 ο και 3 ο χρόνο δεν διέφεραν σημαντικά (26% vs 43% & 30% vs 50%) αντίστοιχα Η 3-μηνη αγωγή με μετρονιδαζόλη μειώνει τη σοβαρότητα της πρώιμης υποτροπής στον νέο-ειλεό και καθυστερεί τη συμπτωματική υποτροπή. Oρνιδαζόλη VS Placebo - 80 ασθενείς, Ορνιδαζόλη (500 mg X2), για ένα χρόνο Rutgeerts P, et al. Gastroenterology Σημαντική μείωση τόσο της κλινικής υποτροπής τον 1 ο χρόνο (7,9% vs 37,5%) όσο και της ενδοσκοπικής υποτροπής (53,6% vs 79%) Η ορνιδαζόλη είναι αποτελεσματική στη πρόληψη της υποτροπής της CD μετά από ειλεοκολική εκτομή Rutgeerts P, et al. Gastroenterology 2005

17 Πρόληψη Μετεγχειρητικής Yποτροπής Νόσου Crohn s s & Αντιβιοτικά Συμπεράσματα: Η χορήγηση ιμιδαζολικών αντιβιοτικών τη μετεγχειρητική περίοδο (έναρξη:: 2 εβδομάδες μετά την εκτομή), για τρείς μήνες, μειώνει τα ποσοστά κλινικής και ενδοσκοπικής υποτροπής τον πρώτο χρόνο, αλλά δεν διατηρούν την αποτελεσματικότητά τους στη συνέχεια. Η μετρονιδαζόλη θα μπορούσε χορηγηθεί στη πρόληψη της υποτροπής της μετεγχειρητικής νόσου, αλλά στην κλινική πράξη σπανίως χρησιμοποιείται μακροχρόνια, λόγω των παρενεργειών της. Η ιδανική διάρκεια θεραπείας παραμένει ασαφής

18 Νόσος Crohn s: Αντιμυκοβακτηριδιακή Θεραπεία Διατήρηση της ύφεσης Mετα-ανάλυση 7 μελετών (αντιμυκοβακτηριδιακά VS Placebo) - χωρίς θεραπευτικό όφελος - ευνοϊκά αποτελέσματα στις μελέτες (2/7) που χρησιμοποιήθηκαν κορτικοειδή Eνεργός Νόσος Crohn s Borgaonkar MR et al. Am J Gastroenterol 2000 Κλαρυθρομυκίνη (500mg bd) + Εθαμβουτόλη (15mg/Kg/d) VS Placebo - σε 31 ασθενείς, για 3 μήνες μη σημαντικές διαφορές στη πρόκληση ύφεσης GoodgameRW, et al. Aliment Pharmac Ther 2001 Κλαρυθρομυκίνη (250 mg bd) + Ριφαμπουτίνη (150mg bd) + προβιοτικό - 36 ασθενείς θετικοί στα αντιγόνα p35 & p 36-21/29 (58%) ασθενείς βελτιώθηκαν κλινικά πιθανό όφελος των ασθενών με ενεργό CD και θετικούς ορολογικούς δείκτες λοίμωξης του παχέος εντέρου με το ΜΑΡ Shafran I, et al. Dig Liver Dis 2002

19 Νόσος Crohn s: Αντιμυκοβακτηριδιακή Θεραπεία Συμπεράσματα και συστάσεις Δεν έχει τεκμηριωθεί μια σαφή αιτιολογική σχέση της λοίμωξης από το Mycobacterium Avium Paratubercolosis και της Νόσου Crohn s, συνεπώς η χορήγηση αντιμυκοβακτηριδιακής θεραπείας δεν συνιστάται στη Νόσο Crohn s H χορήγηση αντιμυκοβακτηριδιακής αγωγής δεν επέφερε, μέχρι τώρα, κάποιο θεραπευτικό όφελος. Έναρξη θεραπείας με Ισονιαζίδη 4 εβδομάδες πριν την έναρξη αγωγής με infliximab (σε ασθενείς με Περιπρωκτική Νόσο Crohn s και θετική Mantoux)

20 Nόσος Crohn s s & Προβιοτικά Ευεργετικές ιδιότητες των προβιοτικών στο εντερικό επιθήλιο Αλλαγές στο εντερικό ανοσολογικό σύστημα - Αύξηση παραγωγής αντισωμάτων και αντιφλεγμονωδών κυτοκινών - Μείωση παραγωγής προ-φλεγμονωδών κυτοκινών - Αύξηση φαγοκυτταρικής δραστηριότητας - Επαγωγή απόπτωσης των Τ-κυττάρων Βελτίωση της λειτουργίας του εντερικού φραγμού - Αναστολή απόπτωσης των εντερικών επιθηλιακών κυττάρων - Αύξηση της αντίστασης των εντεροκυττάρων στα Τ-84 κύτταρα - Βελτίωση της λειτουργίας των σταθερών δεσμών μεταξύ των εντεροκυττάρων Τροποποίηση της σύνθεσης της εντερικής χλωρίδας - Δέσμευση υποδοχέων και κατανάλωση υποστρώματος απαραίτητου στα παθογόνα μικρόβια - Δημιουργία δυσμενούς μικροπεριβάλλοντος για τα παθογόνα μικρόβια (έκκρισης αντιμικροβιακών ουσιών: υπεροξείδιο του υδρογόνου και οργανικά οξέα) - Αποκλεισμός των παθογόνων από τον φυσικό χώρο μεταξύ στρώματος βλέννης και επιθηλιακών κυττάρων

21 Nόσος Crohn s s & Προβιοτικά Πρόκληση ύφεσης Lactobacillus GC - Σημαντική βελτίωση του CDAI Lactobacillus GC VS Placebo - Καμία διαφορά στα ποσοστά πρόκλησης ύφεσης Gupta P, et al. J Pediat Gastroenterol Nutr 2000 Schultz M, et al. BMC Gastroenterol 2004 L.Salivarius UCC118 - Mείωση της δραστηριότητας της νόσου σε ασθενείς με ήπια μετρία CD McCarthy J, et al. Gut 2001

22 Nόσος Crohn s s & Προβιοτικά Διατήρηση της ύφεσης S. boulardii (1g/d) + Μεσαλαμίνη (2g) VS Μεσαλαμίνη (2g) - Λιγότερες υποτροπές στους 6 μήνες (6,3% VS 37,5%) Guslandi M, et al. Dig Dis Sci 2000 E. coli Nissle στεροειδή VS στεροειδή - Λιγότερες υποτροπές στην ομάδα του προβιοτικού (μη στατιστικώς σημαντικό) Malchow HA, et al. J Clin Gastroenterol 1997 Lactobacillus GC VS Placebo - Καμία διαφορά στο χρόνο εμφάνισης της υποτροπής Bousvars A, et al. Inflamm Bowel Dis 2005

23 Nόσος Crohn s s & Προβιοτικά Πρόληψη Μετεγχειρητικής Νόσου Crohn s Lactobacillus GC VS Placebo - Μη σημαντικές διαφορές ποσοστών υποτροπής Lactobacillus johnsοnii LA1 VS Placebo - Μη σημαντικές διαφορές ποσοστών ενδοσκοπικής υποτροπής VSL#3 VS Μεσαλαμίνη Prantera C, et al. Gut 2002 Marteau P, et al. Gut ασθενείς, Ριφαξιμίνη για 3 μήνες, VSL#3 (6 gr/d) για 9 μήνες, Μεσαλαμίνη (4 gr/d) για 12 μήνες Στους 3 μήνες: Μικρότερη συχνότητα ενδοσκοπικής υποτροπής κατά 10% στην ομάδα της Ριφαξιμίνη/L#3 Διατήρηση της διαφοράς για ένα χρόνο Campieri M, et al. Gastroenterology 2000

24 Nόσος Crohn s s & Προβιοτικά Συμπεράσματα και Συστάσεις Έλλειψη αυστηρού σχεδιασμού τυχαιοποιημένων και ελεγχόμενων μελετών Εξαιτίας του εξαιρετικού τους προφίλ ασφαλείας και της έλλειψης επιπλοκών, υπάρχουν ελάχιστες αντενδείξεις στη χορήγηση τους Δεν υπάρχουν πειστικές ενδείξεις που να υποστηρίζουν το ρόλο των προβιοτικών στη θεραπεία της Νόσου Crohn s

25 Nόσος Crohn s: Εναλλακτικές θεραπείες Βοτανοθεραπεία Η15, Boswellia serrata (frankincense) VS Μεσαλαμίνη ασθενείς Μείωση του μέσου CDAI και στις δύο ομάδες ασθενών, Ήπια μείωση των ποσοστών κλινικής υποτροπής Curcumin (Curcuma longa) Ευνοϊκή δράση σε 5 ασθενείς με CD Μαστίχα Χίου - 10 ασθενείς με ήπιας μέτριας βαρύτητα CD, Gerhardt H, et al. Z Gastroenterol 2001 Holt PR, et al. Dig Dis Sci κάψουλες μαστίχας (0,37g/cap) την ημέρα για 4 εβδομάδες Σημαντική μείωση του CDAI και των επιπέδων IL-6 και CRP στο πλάσμα Kaliora CA, et al. World J Gastroenterol 2007

26 Nόσος Crohn s: Εναλλακτικές θεραπείες Bελονισμός - 51 ασθενείς με ήπιας-μέτριας βαρύτητας CD - μεγαλύτερη μείωση του CDAI σε σχέση με την ομάδα ελέγχου,, (87 βαθμοί VS 39 βαθμοί) - καμία διαφορά στα ποσοστά ύφεσης Joos S, et al. Digestion ασθενείς - εξίσου αποτελεσματική με την συμβατική θεραπεία Yang C, et al. J Trad Chin Med 1999 Υπνοθεραπεία - 15 ασθενείς με σοβαρή και κορτικοανθεκτική ΙΦΝΕ, υποβλήθηκαν σε 12 συνεδρίες «gut focused» υπνοθεραπείας - πλήρη ύφεση 4/15 (26,6%), βελτίωση : 8/15 (53,3%) - Διακοπή χορήγησης κορτικοειδών στο 60% των ασθενών - Μείωση των επιπέδων της Ιντερλευκίνης (IL)-6 Miller V, et al. Int J Clin Exp Hypn Μείωση παραγωγής της ουσίας Ρ και της IL-13 από τον βλεννογόνο του ορθού Mawdsley JE, et al. Gut 2005

27 Nόσος Crohn s s & Εναλλακτικές Θεραπείες Παρά την έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης για την αποτελεσματικότητά τους, χρησιμοποιούνται αρκετά συχνά από τους ασθενείς με ΙΦΝΕ, συνήθως υπό την άγνοια των θεραπόντων ιατρών Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, οι εναλλακτικές θεραπείες δεν είναι απαραίτητα ασφαλείς. Εκτός της ανάγκης διενέργειας αυστηρών κλινικών μελετών για τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητά τους θα πρέπει παράλληλα να διαμορφωθεί και το νομοθετικό πλαίσιο προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφάλειά τους.