«Σακχαρώδης+Διαβήτης+ Αντιδιαβητική+αγωγή+ & Ποιότητα+Ζωής+» Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

Transcript

1 «Σακχαρώδης+Διαβήτης+ Αντιδιαβητική+αγωγή+ & Ποιότητα+Ζωής+» Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

2 27o Ετήσιο Πανελλήνιο Συνέδριο ΔΕΒΕ «Σακχαρώδης Διαβήτης Αντιδιαβητική αγωγή &Ποιότητα Ζωής» Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

3 Το περιβάλλον έχει αλλάξει Έλλειψη Ασκησης. Ούτε περπατάµε.. Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

4 ΣΔ-Αντιδιαβητική αγωγή & Ποιότητα Ζωής vποιότητα Ζωής(QoL):Γιατί έχει ενδιαφέρον για τον ΣΔτ2? vη έννοια QoL Αριστοτέλης :( π.χ)) Ανάφερε την έννοια της <ευδαιµονίας,για τον ορισµό της έννοιας της ποιότητας ζωής.«τήν εὐδαιµονίαν οὐκ ἐν τῷ πολλά κεκτῆσθαι γίγνεσθαι,ἀλλ ἐν τῷ τῇ ψυχῇ εὗ διακεῖσθαι». Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

5 WHO: Ορισµός Υγείας : 1952 Ορισµός Ποιότητα(QoL) Ζωής: WHO 1995 Ποιότητα Ζωής : «Oρίζεται η υποκειµενική αντίληψη των ανθρώπων για την θέση τους στη ζωή, µέσα στο πλαίσιο των πολιτισµικών χαρακτηριστικών του συστήµατος αξιών της κοινωνίας στην οποία ζούν και σε συνάρτηση µε τους προσωπικούς στόχους, τις προσδοκίες,τα πρότυπα και τις ανησυχίες τους.» Ολιστική Αντίληψη νόσου The Whoqol Group. (1995).The World Health Organization Quality of Life Assessment. (WHOQOL) : Position Paper from the Health Organization. Soc Sci Med, 41, «Υγεία είναι µια κατάσταση πλήρους φυσικής, πνευµατικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλά η απουσία ασθένειας και αναπηρίας.» Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

6 Ποιότητα Ζωής (QoL): Η έννοια της ποιότητας ζωής. (Bradley C.Lancet.2001;357:7-8) Ορισµός υποκειµενικής και αντικειµενικής ΠΖ Σ.Ι.Παππάς (Η Θεραπεία µπορεί να βελτιώσει την υγεία, η Ποιότητα ζωής όµως µπορεί να είναι µειωµένη )

7 ΣΔ-Αντιδιαβητική αγωγή & Ποιότητα Ζωής Το ευρωπαικό υγειονοµικό µοντέλο vποιότητα Ζωής(QoL)& Υγεία Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

8 «! "#"$#%& &() *+&,-"."/ 0 &#1 #$"/ ( * 23 * # -4# 0%) 5-". 4 *6"$%%) ) 7 %* - 2/ ( * 23 * # - µ&0., - ". "&+! 4µ%- &0, 37+µ%µ"-%85-1 # 9-1 3: # 0%&( ) 5+&1# -78"1 #». (Γείτονα Μ. και Κυριόπουλος Γ., 2000) Η προστασία της υγείας εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο γεννιέται, µεγαλώνει, εκπαιδεύεται, εργάζεται και ζει κάθε άτοµο. (Τούντας Γ., Φρισήρας Σ., 1996 «BLACK&REPORT»#του#Βρετανικού#Υπουργείου#Εργασίας,#η οποία#δημοσιεύτηκε#το#1980: Εξάλλου ένας µεγάλος αριθµός βιβλιογραφικών αναφορών τεκµηριώνει τη συσχέτιση του πλούτου ή της οικονοµικής και κοινωνικής ευηµερίας µιας χώρας ή µιας κοινωνικής οµάδας µε του δείκτες υγείας ή µε άλλους αντίστοιχους, οι οποίοι επηρεάζουν άµεσ ή έµµεσα το επίπεδο υγείας του πληθυσµού., π π,.(le Grand, 1978, West 1981, Freeman 1988, Warr, 1987,

9 Μέτρηση Υγείας µε το SF-36 QoL Φυσική Υγεία Ψυχολογική Υγεία Κοινωνική Υγεία Κινητικότητα Ανεξάρτητη Διαβίωση Ικανότητα Εργασίας Οργανική Λειτουργικότητα Χαρακτηριστικά Προσωπικότητας Οικογε-ν ειακή Κοινωνικο -οικονοµική Measuring the quality of life and the European health model J.N. YFANTOPOULOS Archives of Hellenic Medicine 2007, 24(Suppl 1):6 18 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

10 ΠΡΟ,ΟΙΚ.ΚΡΙΣΗΣ Υψηλότερες τιµές αυτοεκτίµησης Ποιότητας Ζωής 1.Δανία 8,29 2.Φιλανδία 7,86 3.Ολλανδία 7,68 Χαµηλότερες τιµές αυτοεκτίµησης Ποιότητα Ζωής Πορτογαλία 4,78 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

11 Εποχή Οικονοµικής κρίσης Σχέση Ποιότητας Ζωής & ΑΕΠ κατά κεφαλή. Υψηλότεροι Δείκτες Ποιότητας Ζωής ØΔανία ØΦιλανδία Ø Ολλανδία Ø Σουηδία ΑΕΠ ØΕχουν σχετικά υψηλά επίπεδα κοινωνικής και οικονοµικής ευηµερίας ΑΕΠ Χαµηλότεροι Δείκτες Ποιότητας Ζωής Πορτογαλία Ελλάδα Ισπανία Εχουν σχετικά χαµηλά επίπεδα κοινωνικής και οικονοµικής ευηµερίας Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/ Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας Η σχέση Ζωής ΚΑΙ ΑΕΠ είναι Θετική. Η αύξηση όµως του ΑΕΠ δεν συνεπάγεται και γραµµική αύξηση της QoL

12 Σχέση κατάστασης υγείας και εισοδήµατος η κοινωνική παράµετρος Πηγή: Κ.Σουλιώτης

13 Ποσοστό (%) πληθυσµού που δηλώνει χρόνιο νόσηµα, κατά κοινωνικοοικονοµική τάξη, στην Ελλάδα 2006 (πηγή: Τούντας κ.ά., 2007) (πηγή: Τούντας κ.ά., 2007)

14 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ -ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΤΟΜΟΥ q q q q ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΛΗ ΓΝΩΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ: : : : Στα δηµόσια Νοσοκοµεία 2/3-3/4 των διαβητικών > 65 έχουν χαµηλό µορφωτικό επίπεδο (limited literacy) Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

15 Διαβητικοί ασθενείς µε χαµηλό Μορφωτικό επίπεδο (Low Literacy) δεν γνωρίζουν την σωστή αντιµετώπιση του ΣΔ.(Aδυναµία αναγνώρισης &αντιµετώπισης Υπογλυκαιµίας) Το Μορφωτικό επίπεδο σχετίζεται µε το επίπεδο Γλυκαιµικής ρύθµισης. (N=408) 2 Υψηλό Μορφωτικό επίπεδο Ανεπαρκές Μορφωτικό επίπεδ0 Καλή ρύθµιση Κακή ρύθµιση Το χαµηλό Γνωστικό επίπεδο Υγείας (Limited Health Literacy ), συνδέεται µε µεγαλύτερο ποσοστό Υπογλυκαιµιών (N ασθ=14.000) Ποσοστό Υπογλυκαιµιών : Το χαµηλό Γνωστικό επίπεδο 14% Το Υψηλό Γνωστικό επίπεδο 8% p<0.001 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας 3.Sarkar, Adler, Schillinger, JGIM Williams Schillinger JAMA 2002

16 Προβλήµατα Εκπαίδευσης Τι γνωρίζουν οι διαβηττικοί για τα Αντιδιαβητικά Δισκία? 35%δεν έλαβαν οδηγίες της αντιδιαβητικής αγωής 20% γνώριζαν ότι η Μετφορµίνη µπορεί να τους προκαλέσει Γαστρεντερικές διαταραχές 15% γνωρίζουν τον µηχανισµό δράσης της θεραπείας τους Οι Ασθενείς πρέπει να Γνωρίζουν τις Παρενέργειες της Φαρµακευτικής αγωγής 10% που έλαβαν Σουλφονυλουρία γνώριζανότι µπορεί να συµβεί Υπογλυκαιµία Browne DL et al.diabetes Metab 2000;17: Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

17 Η συστηµατική εκπαίδευση έχει σκοπό: Η µετάδοση γνώσεων & δεξιοτήτων Προάγει την αυτοφροντίδα Προφυλάσσει από τις επιπλοκές Μειώνει τη συχνότητα νοσηλείας στο νοσοκοµείο Βελτιώνει την ποιότητα ζωής του διαβητικού τη βελτίωση της µεταβολικής ρύθµισης την ανάπτυξη νέων πρακτικών που θα συµβάλλουν στην αλλαγή της συµπεριφοράς Προβλήµατα Γιατρού :Αδυναµίες Εκπαίδευσης Στην έλλειψη χρόνου Στην απροθυµία των κοινωνική και συναισθηµατική υποστήριξη του διαβητικού ατόµου και της οικογένειας

18 v v v Ως Χρόνια νόσος. Ηλικία-Φύλο (Γ>Α) Διάρκεια-!HbAic ΣΔτ2:ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ! ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ Ποιότητα!Ζωής! Πώς Επηρεάζει ο ΣΔτ2 την ποιότητα Ζωής? v Nόσος:Παρουσία Επιπλοκών: Αναπηρίες,έλλειψη δυνατότητας αυτοφροντίδας, καθηµερινών φυσικών δραστηριοτήτων v Αντιδιαβητική αγωγή : Παρενέργειες της Θεραπείας Αύξηση Βάρους Υπογλυκαιµία (προβλήµατα ρύθµισης ΣΔ, αλλαγές ποιότητας ζωής, κοινωνικές, συναισθηµατικές) v Μείωση Προσδόκιµου Επιβίωσης Robin RR et all.quality of life and Diabetes.Diabetes/MetabolismResearch and Revews 1999:15: ! Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

19 Μελέτη DAWN : Εξουθένωση από το Διαβήτη (Diabetes Burnout) Περίπου το 50 % των ατόµων µε διαβήτη έχουν συνεχώς το φόβο ότι η νόσος τους θα επιδεινωθεί Το 1/6 των ατόµων αισθάνονται ότι η θεραπεία τους είναι πολύ περίπλοκη Για το 1 /3 των ατόµων είναι πολύ κουραστική η συµµόρφωση ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ στη φαρµακευτική αγωγή Το 1/3 των ατόµων αισθάνονται άγχος και ανησυχία για το διαβήτη τους Το 40 % των ατόµων αισθάνονται ότι δεν θα µπορούν πια να ανταποκριθούν στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΚΟΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟ καταθλιπτική συµπτωµατολογία Διαβητική εξουθένωση Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

20 ! Μελέτη'Ποιοτικών'χαρακτηριστικών'του'συμπτώματος'Κόπωσης'στους'ασθενείς με'σδτ2' Γ.N.'Λυράκος,1,'Αθανασία'Παπαζαφειροπουλου3,'Εριφύλλη'Χατζηαγγελάκη2,'Σ. Μπούσμπουλας3,'Δ.'Δαμίγος4,'Γεωργία'Κωστοπαναγιώτου1,'Σ.,'Παππάς3, Χρυσάνθη'Μπατιστάκη1, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:'Από'τους'272'οι'94(34,6%)'δήλωσαν'πως αντιμετώπιζαν'προβλήματα'κόπωσης.'ενώ'το'22,4%'την'είχε για'διάστημα'μεγαλύτερο'των'6'μηνών.'τα'συμπτώματα'της κόπωσης'ήταν'καθημερινά'στο'15,4%,'τις'ασθενών'με'σδ.'στο 18,8%'των'ασθενών'οι'ασθενείς'που'αντιμετώπιζαν'κόπωση αναφέρουν'ότι'αυτή'αποτελεί'με'το'διαβήτη'ένα'από'τα'3 σοβαρότερα'τους'προβλήματα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:'Η'κόπωση'είναι'ένα'σημαντικό'σύμπτωμα'με'επίδραση'σε μεγάλο'ποσοστό'των'διαβητικών'ασθενών,'που'φαίνεται'να'επηρεάζεται'από'τα χρόνια'συνύπαρξης'της'νόσου'του'σδ. Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

21 Πώς Επηρεάζει ο ΣΔτ2 την ποιότητα Ζωής? Ποιές είναι οι Επιπτώσεις? 1.Αρνητικές αντιλήψεις,πεποιθήσεις, στάσεις και αντιδράσεις απέναντι στην πάθηση και γύρω από θέµατα υγείας.. 2. Αυξηµένη συχνότητα ψυχολογικών προβληµάτων(66%µελέτη DAWN) 3.Κατάθλιψη 3. Stress 4. Αυξηµένη παρουσία σεξουαλικής δυσλειτουργίας(42% Δvs29%MΔ) 5.Eating disorders (10%Δvs4%ΜΔ) Ο ΣΔ επηρεάζει την ποιότητα ζωής ανάλογα µε το κοινωνικόοικονοµικό επίπεδο. Robin RR et all.quality of life and Diabetes.Diabetes/MetabolismResearch and Revews 1999:15:

22 Προβλήµατα ποιότητας ζωής Διαβητικών ασθενών Patie nts repo rting prob lems (%) * * Διαβήτης Γενικόςpopulation * Κινητικότητα * car * Αυτoφροντίδα Συνήθεις Πόνος/ Δυσκαµψία Αγχος/ Κατάθλιψη Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/ Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας *P < 0.01 δραστηριότητες Adapted from Williams R, et al. The True Costs of Type 2 Diabetes in the UK. Findings from T2ARDIS and CODE-2 UK, GlaxoSmithKline, 2002.

23 Ψυχολογικά προβλήµατα σε 185 ασθενείς µε Τ2ΣΔ Αριθµός (%) Άνδρες Γυναίκε ς Κατάθλιψη 26 (14.5 %) Αγχώδης διαταραχή 38 (20.50 %) Επηρεασµένη ψυχολογική ευεξία 52 (28.1 %) Μυγδάλης και συν. (Συνέδριο ΕΔΕ 2007)

24 ! Ρ,Πήτα,Ε.Γρηγοριάδου,Ε.Μαρίνα.Ζ.Κουβάτσου,Τα.Διδάγγελος,Δ.Καραμήτσος

25 Επιβαρυντικοί παράγοντες στην Ποιότητα Ζωής των Διαβητικών ασθενών- Κατάθλιψη:Διαταραχή Συναισθήµατος Παράγοντες που συµβάλλουν στην εµφάνιση κατάθλιψης v v v v v v Κοινωνικο-οικονοµική κατάσταση: µόρφωση, ανεργία,εισόδηµα Χαµηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης Πτωχή κοινωνική υποστήριξη Πτωχή υγεία γενικά Οικογενειακή κατάσταση: έγγαµος,εργένης (Ανύπαντρα άτοµα ) Φύλο (γυναίκες πιο ευάλωτες) v vαλλαγή διάθεσης v Αλλαγή σκέψης και συµπεριφοράς Άτοµα µε κατάθλιψη =: Άτοµα µε µειωµένη ικανότητα για φυσιολογική συναισθηµατική απάντηση τόσο σε ευχάριστα όσο και σε δυσάρεστα γεγονότα Η ψυχική νόσος σχετίζεται µε ανθυγιεινή συµπεριφορά όπως Κάπνισµα χαµηλή φυσική δραστηριότητα υψηλή πρόσληψη θερµίδων κεντρική παχυσαρκία διαταραγµένη ανοχή γλυκόζης(σδ) Robin RR et all.quality of life and Diabetes.Diabetes/MetabolismResearch and Revews 1999:15: διαταραχές του υποθάλαµο-υπόφυσιο-επινεφριδικού άξονα και του συµπαθητικού και των προφλεγµονωδων κυτοκινών, που οδηγούν σε αντίσταση στην ινσουλίνη.

26 Επίπτωση Σεξουαλικής Δυσλειτουργείας σε άτοµα µε ΣΔτ2 Μετανάλυση 42 µελετών.αυξηµένη Επίπτωση Κατάθλιψης σε άτοµα µε ΣΔτ2 έναντξ Μη Διαβητικών

27 Prevalence of depressive symptoms among non insulin treated Greek type 2 diabetic subjects. Κατάθλιψη και Σακχαρώδης Διαβήτης Επιπολασµός (%) Sotiropoulos A, Papazafiropoulou A, Apostolou O, Kokolaki A, Gikas A, Pappas S. Γενικός BMC Res Πληθυσµός Notes Oct 28;1: % (8-9%) ΗΠΑ 28% Ευρωπαική Ενωση 9-26% Κάτω χώρες (Δανία) 50% Ελλάδα 6% Σήµερα ΣΔ Ελλάδα Α=14,5% Γ=48% ΣΔ (>30% ) 20% Γ/Α 2/1 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/ Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας 36% Depression Female > Male 18% Normal population Female > Male

28 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ&ΜΕΛΕΤΗ&ΤΗΣ&ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ&ΤΗΣ&ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ&ΣΕ&ΑΣΘΕΝΕΙΣ&ΜΕ&ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ&ΔΙΑΒΗΤΗ&ΤΥΠΟΥ 2&ΚΑΙ&ΑΣΘΕΝΕΙΣ&ΜΕ&ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ&ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ& Γ.N.&Λυράκος,1,&Εριφύλλη&Χατζηαγγελάκη2&,&Σ.&Μπούσμπουλας3,&Αθανασία.&Παπαζαφειροπουλου3,&Δ. Δαμίγος4,&Φλωρεντία&Μπακομήτρου3,&Γεωργία&Κωστοπαναγιώτου1,&Χρυσάνθη&Μπατιστάκη1,&Σ.&Παππάς3& &!!!!!!!! Υλικό&και&μέθοδος:&Εξετάστηκαν&272&ασθενείς&με&σακχαρώδη&διαβήτη&τύπου&2 (74&άνδρες&(27,2%)&και&198&(78,8%)&γυναίκες),&μέση&ηλικία&57,5±15,7,&διάρκεια ΣΔ&12,3±8,2&έτη..&Από&αυτούς&οι&53&είχαν&επιπλέον&συνύπαρξη&διαβητικής νευροπάθειας.&για&την&μελέτη&χρησιμοποιήθηκε&ψυχιατρική&εκτίμηση&και χρησιμοποιήθηκαν&οι&κλίμακες&μέτρησης&άγχους,&κατάθλιψης&και&στρες Depression&Anxiety&Stress&Scale&(DASS).&Η&στατιστική&ανάλυση πραγματοποιήθηκε&με&τη&χρήση&του&στατιστικού&πακέτου&spss&19.! Αποτελέσματα: Βρέθηκε&στατιστικά&σημαντική&διαφορά&ανάμεσα&στους&ασθενείς&που εμφάνιζαν&καταθλιπτική&συμπτωματολογία&επί&εδάφους&σδ&(ν=30,&/13,7%) έναντι&αυτών&που&είχαν&επιπλέον&δn(ν=16&/30,2%)&με&την&&εφαρμογή&του&χ τετράγωνο&(χ2=&8,258&π<0,05). Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

29 Πιθανός βιολογικός µηχανισµός µε τον οποίο η κατάθλιψη οδηγεί στην ανάπτυξη διαβήτη. Προυπάρχουσα Κατάθλιψη &Κίνδυνος ανάπτυξης ΔιαβήτηRR:2.23,95% Η κατάθλιψη έχει ως αποτέλεσµα την ενεργοποίηση διαφόρων βιολογικών συστηµάτων που µπορούν να ενεργοποιήσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη του ΣΔΤ2 ή την επιβάρυνση του γλυκαιµικού και µεταβολικού αποτελέσµατος σε άτοµα που ήδη πάσχουν από ΣΔΤ2 Οι καταθλιπτικοί παρουσιάζουν 37% αυξηµένο κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ2

30 Πιθανώς υπεύθυνες για εµφάνιση «συµπεριφοράς ασθένειας» (ανορεξία, ανηδονία, µειωµένη αυτοφροντίδα) που προσοµοιάζουν µε συµπτώµατα κατάθλιψης

31 Η κατάθλιψη στους σχετίζεται στην ποιότητα Ζωής (QoL) µε: Επιπτώσεις κατάθλιψης στο άτοµο µε σακχαρώδη διαβήτη & vη κατάθλιψη στους διαβητικούς ασθενείς, συνήθως είναι χρόνια και σχετίζεται µε:διαταραχές φυσικών και πνευµατικών λειτουργιών 1. Αυξηµένη Λειτουργική ανικανότητα 2. Αύξηση των σωµατικών συµπτωµάτων 3. Μη συµµόρφωση στη θεραπεία 4. Επιβάρυνση του γλυκαιµικού ελέγχου 5. Αύξηση του κινδύνου εµφάνισης αγγειακών επιπλοκών 6. Αυξηµένη θνησιµότητα 7. Μείωση της ποιότητας ζωής των ασθενών 8. Αύξηση του κόστους ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης 9. αυξηµένο κίνδυνο για άνοια? 10. Rubin RR,PeyrotM.Diabetes Η αποτελεσµατική Metab Res θεραπεία Rev 1999;15; της κατάθλιψης βελτιώνει την De Groot: πορεία Psychosom του Med διαβήτη DiMatteo MR, Lepper HS, Croghan TW. Arch Intern Med 2000;160:

32 ΣΔ, Mείζων Κατάθλιψη & Λειτουργική Ανικανότητα(FD) σε U.S,ενήλικες. Δεδοµένα από διαβητικούς >18 ετών FD 51% 58% 77% Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

33 Φυσική Υγεία: Παράγοντες, που σχετίζονται µε γενικευµένη λειτουργική ανεπάρκεια Μείζων Κατάθλιψη : ΣΔΤ2: 3 Μείζων Κατάθλιψη + ΣΔΤ2 RR Ηλικία >.65 Α<Γ ,42 Μορφωτικό Επίπεδο <ΜΕ Οικογενιακό Εισόδηµα< ,8 3 1,54 1, Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

34 Ελλάδα:Οικονοµική κρίση Edvard Munch ( ) Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

35 Η κατάθλιψη προβλέπει αύξηση δυσµενών εκβάσεων σε υπερήλικες 3000 ασθενείς ηλικίας >65 µε Σ.Δ.τ2 ΣΔ & Κατάθλιψη Ηazard Ratio Μάκρο Μίκρο Θνητότητ α Ελάχιστη κατάθλιψη Ήπια κατάθλιψη Σ.Δ. χωρίς κατάθλιψη Σ.Δ. & ελάχιστη κατάθλιψη Σ.Δ. & Ήπια κατάθλιψη Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας Black D Care 2003

36 Depression)and)Diabetes Impact'of'Depressive'Symptoms'on'Adherence,'Function,'and'Costs Paul%S.%Ciechanowski,%MD,%MPH;%Wayne%J.%Katon,%MD;%Joan%E.%Russo,%PhD! Arch%Intern%Med.%2000;160:

37 ! Αποτελέσματα+Μελετών++θεραπείας+Κατάθλιψης+σε+Διαβητικούς Μείωση+Hba1C+:+Αποτελεσματική+η+ψυχοθεραπεία+και+η+εκπαίδευση+του+ΣΔ How+sad+and+bad+and+mad+it+was,+but+then,+how+it+was sweet! Browning+(1864) Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

38 Συµπεράσµατα: Οφέλη αντιµετώπισης κατάθλιψης διαβητικών Με τα σύγχρονα θεραπευτικά µέσα η κατάθλιψη είναι µια νόσος που µπορεί να αντιµετωπιστεί. Ωστόσο, µόνο 10-25% των ασθενών υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή Εξάλειψη καταθλιπτικών συµπτωµάτων - άγχους Βελτίωση διαταραχών ύπνου - διατροφικών συνηθειών Ενεργοποίηση συµπεριφοράς Βελτίωση φυσικής δραστηριότητας Μείωση σωµατικής αφαίρεσης Αύξηση σεξουαλικής δραστηριότητας Βελτίωση ενδιαφέροντος για την γλυκαιµική ρύθµιση Η αποτελεσµατική θεραπεία της κατάθλιψης βελτιώνει την πορεία του διαβήτη.

39 Comorbid depression and health-related quality of life in patients with coronary artery disease Lesley Stafforda,4, Michael Berkb,c,d, Prasuna Reddya, Henry J. Jacksona,c Ανασκόπηση πρόσφατων µελετών σχετικά µε την συσχέτιση Κατάθλιψης και (HRQOL) ασθενών µε (CAD) : MEDLINE and PsycINFO (1995 την 2006). Επιπολασµός Κατάθλιψης :Συχνός σε ασθενείς µε CAD: 1.Σοβαρή Κατάθλιψη:17% to 27% 2.Συµπτώµατα Κατάθλιψης : 20% to 45% Ασθενείς µε Κατάθλιψη και CAD:έχουν 2-3πλάσια αυξηµένο κίνδυνο µελλοντικών καρδιαγγειακών επεισοδίων. Αποτελέσµατα: Η Κατάλιψη έχει δυσµενή επίδραση στην HRQOL Ασθενών µε σταθερή Στεφανιαία νόσο και σε νοσηλευόµενους µε Ο.Ε.Μ ή µε coronary artery bypass graft surgery. Επιτυχής Θεραπεία κατάθλιψης σε ασθενείς µε CAD έχει σαν αποτέλεσµα: Α) αποφυγή ανικανότητας Β).Σηµαντικά οφέλη στην ποιότητα ζωής. (health-related quality of life (HRQOL) Υπάρχουν λίγα δεδοµένα για βελτίωση καρδιαγγειακής ή άλλης αιτίας Θνητότητας.

40 Poststroke depression and functional outcome: A critical review of literature Niloufar Hadidi, APRN, BC, Diane J. Treat-Jacobson,, and Ruth Lindquist. Morris P, Robinson R, Andrzejewski P, Samuels J, Price T. Association of depression with 10-year poststroke mortality.. ΗΚατάθλιψη µετά ΑΕΕ(Post-stroke depression (PSD) είναι η πιο συχνή ψυχιατρική επιπλοκη του ΑΕΕ. Επιπολασµός (PSD) :30-35%(20-60%) Ασθενείς µε (PSD) :Αυξηµένη θνητότητα,µικρότερη βελτίωση επανένταξης. Χειρότερες λειτουργικές εκβάσεις και ποιότητα ζωής Επιδεκτικοί σε κατάθλιψη Πρώιµη θεραπεία κατάθλιψης βελτιώνει συµπτώµατα,και επανένταξη Αντικαταθλιπτικά ψυχοθεραπεία δεν προλαµβάνει την κατάθλιψη Αιτιολογία πολυπαραγοντική,-θεραπευτικές παρεµβάσεις,εκπαίδευση,ρόλος κοινωνικο-οικονοµικοί παράγοντες Morris et al, σε µελέτη µε 10-year follow-up ασθενών µε ΑΕΕ, Έδειξε ότι: ασθενείς µε Μειζονα Κατάθλιψη 2 wks µετά το ΑΕΕ είχαν 3-πλάσιο κίνδυνο αυξηµένης θνητότητας, η οποία ήταν ανεξάρτητη από άλλους παράγοντες. Ο κίνδυνος ήταν ειδικά υψηλός σε ασθενείς µε πτωχή κοινωνικήστήριξη εκ των οποίωνπερισότεροι από 90% πέθαναν συγκρινόµενοι µε 53%του ολικού δείγµατος. Heart Lung 2009;38:

41 Ο Πληθυσµός της Ελλάδας βάσει απογραφών από το και οι µεταβολές του πληθυσµού στα άτοµα ηλικίας 65 ετών , / Έτος % του πληθυσµού ηλικίας >80 ετών. Έτος % του πληθυσµού ηλικίας >80 ετών. Γρηγοριάδου*και*συν.*Ελληνική*Ιατρική*1991*;57:126=132,*Eurostat,***Ελληνική*Στατιστική Υπηρεσία. Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας Preitbart E et al. Aging and the human Immune system1sr Med Assoc J 2000;2:

42 Οι ηλικιωµένοι αποτελούν µια ετερογενή οµάδα ατόµων που διαφέρουν µεταξύ τους ως προς: 1. Γενική κατάσταση 2. Λειτουργική αυτονοµία 3. Προσδόκιµο επιβίωσης 4. Εκπτωση νεφρικής λειτουργίας 5. Κίνδυνος CVD 6. Κίνδυνος υπογλυκαιµίας 7. Κίνδυνος πτώσεων Συνοσηρότητες Η µείωση των νοητικών λειτουργιών -Κατάθλιψη 8. Γεροντικά σύνδροµα Cleveland Clinic 9. Πολυφαρµακία Journal of Medicine 2008; 75: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΣΙΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΨΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ Frailty is a widely used term associated with aging that denotes a multidimensional syndrome that gives rise to increased vulnerability Ann Intern Med. 2007;147: Αύξηση νοσηλειών 50% αντιπηκτικά και αντιδιαβητικά ( SUL-INS),αίτια επισκέψεων υπερηλίκων στα επείγοντα Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

43 Correlates'of'Quality'of'Life'in'Older Adults'With'Diabetes The'Diabetes'&'Aging'Study ØΜελέτη'εκτίμησης'σχέσης'μεταξύ,'HRQOL'και'Γηριατρικού'συνδρόμου Διαβητικών'επιπλοκών'και'Υπογλυκαιμίας'σε'υπερήλικες'Διαβητικούς. (N=6317','60O75'ετών. """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" ØΜικρότερες'τιμές'Φυσικής'HRQOL: ''''''''''''''''''''''''''''''''Διαβητικές'Επιπλοκές'(Ακρωτηριασμός):'O3.5 Γηριατρικό'Σύνδρομο:O5.3 ØΜικρότερες'τιμές'Διανοητικής'HRQOL: Κατάθλιψη',ακρωτηριασμός',ΒΜΙ<18kg/m2'και'κυρίως Υπογλυκαιμία'O4. ØΣυμπέρασμα:'' Το'Γηριατρικό'Σύνδρομο'και'η'Υπογλυκαιμία''σχετίζονται'' '''''''''''''''αρνητικά'με'την'hrqol''ισότιμα'με'τις'διαβητικές'επιπλοκές''. ''''''''''Η'αντιμετώπιση'του'Γηριατρικού'Συνδρόμου'και'η'πρόληψη''της Υπογλυκαιμίας'πρέπει'να'έχουν'προτεραιότητα'στην'θεραπεία'των υπερηλίκων'διαβητικών'ασθενών.'' Diabetes'Care''34:1749O1753

44 Συµµόρφωση > 65 ετών v Ιδιαιτερότητες των ηλικιωµένων ασθενών µε ΣΔτ2» Διπλάσιες νοσηλίες για υπεργλυκαιµία σε σχέση µε τις υπόλοιπες ηλικίες v ΑΛΛΑ Υψηλότερα ποσοστά υπογλυκαιµίας εξαιτίας και της πιθανής νεφρικής νόσου v Αυτοέλεγχος (Ελλειπής) v Σεξουαλική Δυσλειτουργία USA Βετεράνοι :Κόστος - Συµµόρφωση Αύξηση συµµετοχής από 2 σε 7 δολάρια 7% ελάττωση της συµµόρφωσης 12% αύξηση της διακοπή στην θεραπείας διάρκειας 90 ηµέρες η περισσότερο Doshi JA, Zhu J, Lee B, et al. Circulation 2009;119:390-7 =~ 60% Σε 5 χρόνια συµµόρφωση 30% Σακχαρώδης διαβήτης 37% 25% παίρνουν λιγότερο από την συνιστώµενη δόση3 33% δεν θα προµηθευτούν τα φάρµακα τους3 Benner JS, Glynn RJ, Mogun H, Neumann PJ, Weinstein MCJAMA. 2002;288: Ν.Κεφαλογιάνης Ηµερίδες Π.Φ.Υ 2013 Σ.Ι.Παππάς

45 F F F F!!! ΠΡΟΣΟΧΗ:(Σε(σοβαρή(υπογλυκαιμία(από(SU απαιτείται(νοσηλεία((3@4(ημ.) Αίτιο(:2/3(όλων(των(υπογλυκαιμιών((20%) Θνητότητα(10% συχνά(παρατεταμένη (συχνά(υποτροπιάζει McIntosh et al. Open Medicine 2011;5(1):e39 McIntosh et al. Open Medicine 2011;5(1):e39

46 Ο Συνδυασµός A-DPP-4 & Μετφορµίνης vs Σουλφονυλουρίας+Μετφορµίνης παρείχε Μείωση του ΣΒ των ασθενών (vs Αύξησης ΣΒ) και σηµαντικά χαµηλότερα ποσοστά εµφάνισης υπογλυκαιµιών Σουλφονυλουρίαa +µετφορµίνη (n=416) vs Σιταγλιπτίνηb +µετφορµίνη (n=389) Ο συνδυασµός Σιταγλιπτίνης & Μετφορµίνης παρείχε Μείωση του ΣΒ των ασθενών (vs Αύξησης ΣΒ)Δ=-2.5 Κg και σηµαντικά χαµηλότερα ποσοστά εµφάνισης υπογλυκαιµιών(5% (vs 32%) Vildagliptin vs glimepiride: Υπογλυκαιµίες Σοβαρές(0 vs 10%) SAXAGLIPTIN vs GLIPIZIDE Υπογλυκαιµίες:3% vs37% Βάρος :Διαφορά 2 Κg ΙΔΙΑ Μείωση HbA1-c 0.8-% Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

47 ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ:- Yποεκτίµηση συνεπειών. Κόστος Νοσηλειών 4 Αυξηµένος κίνδυνος καρδιακής αρρυθµίας1 Παρατεταµένη καρδιακή επαναπόλωση QTc και QTd Ανακοπή Υπογλυκαιμία Προοδευτική Νευρογλυκοπενία2 Νοητική διαταραχή Ασυνήθιστη συµπεριφορά Σπασµοί Κώµα Νέκρωση εγκεφάλου Καρδιαγγειακές Επιπλοκές5 Αύξηση βάρους από «αμυντική» διατροφή 6 Ζάλη μέχρι απώλεια συνειδήσεωςς- 5 Αποπληξία5 1. Whitmer RA et al, JAMA 2009; 301: Zammit NN et al, Diabetes Care 2005; 28: Canadian Diabetes Association s Clinical Practice guidelines for Diabetes, Canadian Journal of Diabetes 2003; 27: Jonsson L et al, Value Health 2006; 9: Bamett AH et al, Curr Med Res Opin 2010; 26: Foley L &Jordan Vasc Health Risk Manag 2010; 6:541 Αυτοκινητικά ατυχήματα3 Αυξημένος κίνδυνος Dνοιας d1 Κώμα5 Θάνατος2 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

48 Risk factors for severe hypoglycaemia in type 2 diabetic patients admitted to hospital in Piraeus, Greece A.Sotiropoulos, E.A.Skliros, C.Tountas, O.Apostolou, T.A.Peppas, S.Pappas Eastern Mediterranean Health Journal 2005 ; 11(3): έτη ( ) 2858 ασθενείς µε ΣΔτ2 Υ=207 (7.2%) Α:85 Γ:122), ηλικίας ετών Κώµα =70,5% Ηµικωµατώδης κατάσταση=29,5% Αίτια υπογλυκαιµίας -Παράλειψη γεύµατος 30.8% -Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια 21.9% -Άσκηση 11.4% -Αλκοόλ 8.2% -Λάθος δόση φαρµάκου 6.5% -Άγνωστα 13.9% Είδος θεραπείας -Ινσουλίνη 34.8% -Σουλφονυλουρίες 63.8% -Ινσουλίνη & Σουλφονυλουρία Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

49 Διαβητικοί µε Υπογλυκαιµία : 295 (Α.148) Υπογλυκαιµικά επεισόδια :296 ΣΔτ2: 89,5% (272 επεισόδια) ΜΗ:76 ±10 έτη ΣΔτ1:23 ασθενείς -24 επεισόδια)-μη:42 ετη Μέση τιµή Γλυκόζης: 38±23 mg/dl Υπογλυκαιµίες που νοσηλεύτηκαν % Αίτια : 53,6% Σουλγονυλουρίες 47% Ινσουλίνη! vπαράγοντες επιβαρυντικοί : vμεγάλη Ηλικία vνεφροπάθεια vσουλφονυλουρίες vινσουλίνη Σ.Ι.Παππάς

50 ΚΟΣΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Α.Παπαζαφειροπούλου, Α.Παπαδηµητρίου, O.Aποστόλου, Γ.Λαγού, Λ.Μηλίκα, Σ.Αραµπατζής, Μ.Παππά, Δ.Μoστρούς, Σ. Παππάς. Γ Παθολογικό Τµήµα Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Νίκαιας Πειραιά 345 επεισοδίου κόστος νοσηλείας επεισόδιο 3,9 ± 2,5 ηµέρες νοσηλείας Ελάµβαναν (σε µονοθεραπεία ή σε συνδυασµό) - Σουλφονυλουρίες: 81,8% - Μετφορµίνη: 44,1% - Γλιταζόνες: 2,9% - Αναστολείς DPP4: 11,8% - Ακαρβόζη: 5,9% - Ινσουλίνη: 47,1% Κόστος νοσηλείας υπογλυκαιµίας Σε σύνολο 35νοσηλευθέντων ατόµων µε ΣΔτ2 (75,9 ± 13,0 ετών,στηνγ.παθ.κλινική Γεν,Νοσ.Νικ) Εκτιµώµενες Σοβαρότητα ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ / ΕΜΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ / χαµένες Ηµέρες επεισόδιο Εργασίας Ήπιο 26,0 0,22 37,0 Μέτριο 334,7 0,27 45,3 Σοβαρό 2.806,8 6, ,6

51 Σωµατικό βάρος κίνδυνος ΚΑ και θνητότητα στον Τ2ΣΔ Α ύ ξ η σ η τ ο υ κ ι ν δ ύ ν ο υ ( % ) Increase in hazard ratio (%) Αύξηση κινδύνου (%) σε σχέση µε τους νορµοβαρείς Υπέρβαροι Overweight BMI Παχύσαρκοι Obese BMI 30 CHD ΣΝ CVD ΚΑ Total Συνολική mortality (CHD (ΣΝ ή or ΑΕΕ) stroke) θνησιµότητα Cox regression analysis, µετά από τροποποίηση για ηλικία, φύλο, διάρκεια διαβήτη, υπογλυκαιµική αγωγή και κάπνισµα ΚΑ, καρδιαγγειακή νόσος; ΣΝ, στεφανιαία νόσος Eeg-Olofsson. Diabetologia 2009;52:65 73

52 -25% -28%

53 Σ.Ι.Παππάς Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Νοσοκοµείο Νίκαιας

54 Με#τις#συμβατικές#αγωγές#παρατηρείται Αύξηση#του#Σωματικού#Βάρους Αύξηση σωµατικού βάρους UKPDS ACCORD VADT +3.1 Kg Αγωγή SU DPP34,6GLP31 MET TZD SU$+$TZD SU$+$MET TZD$+$MET Μεταβολή Βάρους ~$+1,8$kg +0,5$έως$+2,5$kg +0,6$έως$+3,8$kg +0,5$έως$+3,0$kg +1,9$έως$+2,9$kg ~$+1,0$kg ~$+1,0$kg Ακόµη και µικρή µείωση του σωµατικού βάρους: 1. βελτιώνει το Γλυκαιµικό Έλεγχο, 2. µειώνει τον Καρδιαγγειακό Κίνδυνο 3. αυξάνει το Προσδόκιµο Επιβίωσης Η Αύξηση βάρους που προκαλείται από κάποια Αντιδιαβητική αγωγή,έχει ως αποτέλεσµα :Χαµηλή ικανοποίηση από την αντιδιαβητική αγωγή και κακή κατάσταση Υγείας 1.N Engl J Med 2011;364:818-28, 2.N Engl J Med 2008;358: , 3.N Engl J Med 2009;360: Arch Intern Med 1987; 147: Int J Obes Relat Metab Disord 1992; 16: Diabetes Care 2000; 23: Lebovitz HE. Clinician s Manual on Insulin Resistance. London, UK: Science Press Ltd; Physician s Desk Reference. 58th ed. NJ: Thomson PDR; Van Gaal LF et al. Diabetologia. 2003;46(suppl):M44-M HQ10NP04

55 Κ ό σ τ ο ς / έτ ο ς ($ ε κ α τ ο µ. ) Εκτιµώµενο κόστος (Η.Π.Α) $ $ Έτος Διαβήτης:*Οικονομικό*κόστος:2007(11 %συν.κόστους*υγείας) $98 $ $ Έ µ µε σ ο κό στ ος Ά µε σ α κό στ ος <1% Λοιπά κόστη East Κατανοµή άµεσου κόστους Νοσοκοµειακή περίθαλψη 5% 6% 50% Προµηθευτές Ινσουλίνης/ 7% Αντιδιαβητικών Νοσηλεία στο σπίτι Αντιδιαβητικοί από του στόµατος παράγοντες 11 % 20% East Εξωνοσοκοµειακή περίθαλψη Χορηγήσεις φαρµάκων που δεν αφορούν στον διαβήτη 1Huse DM, et al. JAMA 1989; 262: Ray NF, et al. Direct and indirect costs of diabetes in the United States in ADA; 1993.

56 Medical(Costs(Associated(With(Type(2(Diabetes Complications(and(Comorbidities!!! Rui$Li,$et$al.$Am$J$Manag$Care.$2013;19(5):421?430

57 Αποτελέσματα+της+μελέτης+για+το+κόστος+των επιπλοκών+του+σδ+στις+ηπα Ασθενής µε ΣΔτ2 (µε διάρκεια ΣΔ <15 έτη) υπό αγωγή µε δισκία, χωρίς επιπλοκές, έχει άµεσο ετήσιο κόστος $ Η παρουσία επιπλοκών (νεφροπάθεια, αµφιβληστροειδοπάθεια, νευροπάθεια ή περιφερική αγγειακή νόσο) οδηγεί σε αύξηση του άµεσου κόστους από 10% έως 50% σε σχέση µε άτοµο ανάλογης ηλικίας και χαρακτηριστικών χωρις ΣΔ. Η παρουσία ΣΝ, ΣΚΑ, ηµιπληγίας ή ακρωτηριασµού οδηγεί σε αύξηση του άµεσου κόστους από 70% έως 150% σε σχέση µε άτοµο ανάλογης ηλικίας και χαρακτηριστικών χωρίς ΣΔ. Rui$Li,$et$al.$Am$J$Manag$Care.$2013;19(5):421?430

58 Ελλάδα:Κόστος ΣΔτ2 O ΣΔτ2 ευθύνεται για το 2,8% των συνολικών χαµένων DALY και το 2% των συνολικών νοσοκοµειακών εισαγωγών Ι.Κυριόπουλος Αθήνα,'Μάρτιος'2011 στην58

59 Το!κόστος(του(διαβήτη(στην(Ευρώπη(μπορεί(να(προσεγγίσει(τα(100(δισ.($(έως το(2025 παρόλο(που(μπορεί(να(μειωθεί(στο(μισό(αν(αναληφθούν(οι κατάλληλες(δράσεις(από(τους(αρμόδιους(φορείς Αριθµός ατόµων µε διαβήτη στην Ευρώπη = Ετήσι ο κόστο ς αντιµε τώπισ ης διαβή τη (δολά ριαl παγκ οσµίω ς, δισεκ ατοµµ ύρια) , 4 1 3, Έτο ς Σ.Ι(.Παππάς((Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό(Κέντρο(Γ.Νοσοκομείο(Νίκαιας $94.3 δισ. $1,609/ασθενή $38.9 δισ $664/ασθεν ή Based on data available at the International Diabetes Federation. E-Atlas. 2005;

60 Η"μείωση"της"γλυκόζης"πλάσματος"συνεπάγεται λιγότερες"επιπλοκές"και"μειωμένα"κόστη Κόστος ανά ασθενή µειωµένο περισσότερο από το µισό σε τρία έτη όταν υπάρχει καλός γλυκαιµικός έλεγχος Κ ό στ ος αν ά α σ θε νή (U S $) Ελλιπής έλεγχος γλυκόζης = Βραχυπρόθεσµες επιπλοκές = Μακροπρόθεσµες επιπλοκές Καλός έλεγχος γλυκόζης 69% 68% Σηµαντική µείωση του κόστους Σ.Ι$.Παππάς$$Γ.Παθολογική/Διαβητολογικό$Κέντρο Γ.Νοσοκομείο$Νίκαιας Menzin J, et al. Diabetes Care 2001; 24:

61 ΕΣΥ :Αναποτελεσµατικό συστήµατα υγείας στην κατανοµή των ανθρωπίνων πόρων.και µε δυσαρεστηµένους πολίτες /ασθενείς..αλλά πολύ δαπανηρό Κ.Σουλιώτης

62 Κ.Σουλιώτης 2009 &µετά:οικονοµική κρίση

63 Υγιεινοδιαιτητική παρέµβαση (Διατροφή σε περίοδο οικονοµικής κρίσης) Μείωση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών Μείωση κατανάλωσης ψαριού επειδή θεωρείται ακριβό Αύξηση κατανάλωσης συσκευασµένων τροφίµων που είναι πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά Αύξηση κατανάλωσης γρήγορου και φτηνού φαγητού Αύξηση κατανάλωσης γλυκών και σοκολάτας Σε οικονοµικότερες επιλογές τροφίµων που ενδεχοµένως είναι κατώτερης ποιότητας Μείωση φυσικής δραστηριότητας Επίδραση της οικονοµικής κρίσης στην διαχείριση του ΣΔτ2 Σύµφωνα µε µελέτη του Harvard Medical School για την επίπτωση της οικονοµικής κρίσης στην υγεία: - 39% δηλώνουν ότι οι οικονοµικές δυσκολίες έχουν επιδεινώσει το επίπεδο της υγείας τους. - 48% «περιµένει» καινούργια προβλήµατα υγείας στο µέλλον - 42% των ατόµων µε ΣΔ δηλώνουν ότι τα νέα οικονοµικά δεδοµένα δυσκολεύουν την διαχείριση της νόσου - 19% των ατόµων µε ΣΔ έχουν παραλείψει κάποια ιατρική επίσκεψη για οικονοµικούς λόγους. - 15% των ατόµων µε ΣΔ έχουν παραλείψει τον απαραίτητο εργαστηριακό έλεγχο - 23% των ατόµων µε ΣΔ έχουν Harvard µειώσει Medical τη συχνότητα School November αυτοελέγχου. Harvard 2010 Medical School November