Αλεξάνδρα Μιχαηλίδου

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Αλεξάνδρα Μιχαηλίδου Επίκουρος Καθηγήτρια Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής

2 Το εκκρεμές της υγείας παράγοντες που δύνανται να επηρεάσουν την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων και νεοπλασιών προδιαθεσικά γονίδια διαταραχές ενδομήτριας θρέψης ανθυγιεινός τρόπος ζωής προστατευτικά γονίδια φυσιολογική ενδομήτρια θρέψη υγιεινός τρόπος ζωής χρόνος Mathers British Journal of Nutrition. 88-S

3 Φρούτα - λαχανικά καρδιαγγειακά παθήσεις 2012 Διατροφή θρεπτικά συστατικά Ισορροπημένες διατροφικές νεοπλασίες συνήθειες διατροφικά πρότυπα Υγεία Boeing, H., Bechthold, A., et al. Critical review: vegetables and fruit in the prevention of chronic diseases. European journal of nutrition, 51(6), Slavin, J. L., Lloyd, B. Health benefits of fruits and vegetables. Advances in Nutrition: An International Review Journal, 3(4), Liu, R. H. Health-promoting components of fruits and vegetables in the diet. Advances in Nutrition: An International Review Journal, 4(3), 384S-392S. Weaver, C., Marr, E. T. White vegetables: a forgotten source of nutrients: Purdue roundtable executive summary. Advances in Nutrition: An International Review Journal, 4(3), 318S-326S. Woodside, J. V., Young, I. S., McKinley, M. C. Fruit and vegetable intake and risk of cardiovascular disease. Proceedings of the Nutrition Society,72(04), King, J. C., Slavin, J. L. White potatoes, human health, and dietary guidance. Advances in Nutrition: An International Review Journal, 4(3), 393S-401S. Rodriguez-Casado, A. The health potential of fruits and vegetables phytochemicals: notable examples. Critical reviews in food science and nutrition, DOI: / Jovanovic-Malinovska, R., Kuzmanova, S., Winkelhausen, E. Oligosaccharide profile in fruits and vegetables as sources of prebiotics and functional foods. International Journal of Food Properties, 17(5), DOI: / Fulton, S. L., McKinley, M. C., et al.the effect of increasing fruit and vegetable consumption on overall diet: a systematic review and meta-analysis. Critical reviews in food science and nutrition, DOI: / Vieira, A. R., Vingeliene, S., et al. Fruits, vegetables, and bladder cancer risk: a systematic review and meta analysis. Cancer medicine, 4(1), Krupp, D., Remer, T., et al. Relevance of fruits, vegetables and flavonoids from fruits and vegetables during early life, mid-childhood and adolescence for levels of insulin-like growth factor (IGF-1) and its binding proteins IGFBP-2 and IGFBP-3 in young adulthood. British Journal of Nutrition, 115,

4 διατροφική αξία τροφίμου σύσταση τροφίμου σε θρεπτικά συστατικά

5 20 ος αιώνας

6

7 Κάθε γεύμα Κάθε μέρα Εβδομαδιαία S = μερίδα σερβιρίσματος Πατάτες 3 s Λευκό Κρέας 2 s Ψάρια/Θαλασσινά 2 s Γαλακτοκομικά 2 s προτίμησε χαμηλών λιπαρών Γλυκά 2 s Κόκκινο κρέας < 2 s Επεξεργασμένο Κρέας 1 s Αυγά 2-4 s Όσπρια 2 s Ελιές, ξηροί καρποί 1-2 s Φρούτα 1-2 s ποικιλία χρωμάτων Λαχανικά 2 s ποικιλία χρωμάτων Συστηματική Φυσική Δραστηριότητα Εύθυμη διάθεση - Επαρκής ξεκούραση Μυρωδικά, σκόρδο, κρεμμύδι περιόρισε το αλάτι Ελαιόλαδο Ψωμί,ζυμαρικά,ρύζι, άλλα δημητριακά 1-2 s προτίμησε ολικής άλεσης Αφεψήματα, νερό Βιοποικιλότητα και εποχικότητα Μέτρια κατανάλωση κρασιού Γευστικές περιπλανήσεις-εναρμόνιση με παραδοσιακές συνταγές

8 Αρχές ισορροπημένης διατροφής

9 Κυριότεροι μηχανισμοί δράσης των συστατικών των οπωροκηπευτικών σε κλασικούς και σε νεότερους παράγοντες του καρδιαγγειακού κινδύνου αντιοξειδωτικές ιδιότητες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες ικανότητα βελτίωσης της αγγειακής λειτουργίας Boeing, H., et al., 2012, European journal of nutrition, 51(6), Slavin & Lloyd, 2012, Advances in Nutrition: An International Review Journal, 3(4), Liu, 2013, Advances in Nutrition: An International Review Journal, 4(3), 384S-392S Vieira, et al., 2015, Cancer medicine, 4(1),

10 Κυριότεροι μηχανισμοί δράσης των συστατικών των οπωροκηπευτικών κατά των διαφόρων νεοπλασιών την τροποποίηση της ορμονικής κατάστασης της δομής και λειτουργίας των κυτταρικών μεμβρανών του συστήματος διαβίβασης ερεθισμάτων της έκφρασης των γονιδίων της βελτίωσης του ανοσοποιητικού συστήματος Boeing, H., et al., 2012, European journal of nutrition, 51(6), Slavin & Lloyd, 2012, Advances in Nutrition: An International Review Journal, 3(4), Liu, 2013, Advances in Nutrition: An International Review Journal, 4(3), 384S-392S Vieira, et al., 2015, Cancer medicine, 4(1),

11 Σύσταση Ενέργεια (kcal/100g) Ενέργεια (kcal/100g) USDA

12 Οι ποικίλες φυσιολογικές δράσεις των διαιτητικών ινών αποδίδονται στις φυσικοχημικές ιδιότητες των μη-πεπτών πολυσακχαριτών τους, όπως είναι: η ικανότητα συγκράτησης νερού και διόγκωσης, η ιδιότητά τους να μειώνουν τη διάχυση των θρεπτικών συστατικών μέσω της αύξησης του ιξώδους και πιθανώς σχηματισμού πηκτώματος στο γαστρεντερικό σωλήνα, η ικανότητα δέσμευσης τοξικών ουσιών και η ευεργετική για την υγεία συμβολή των προϊόντων βακτηριακής αποικοδόμησής τους (μικρού μοριακού βάρους λιπαρά οξέα) στο παχύ έντερο. Μπιλιαδέρης, κ. συν, Β-γλυκάνες δημητριακών ως συστατικά λειτουργικών τροφίμων: φυσικές ιδιότητες και μεταβολική δράση. Τρόφιμα και Ποτά, 1-15.

13 Ανόργανα Στοιχεία Βιταμίνες Θρεπτικά συστατικά ανά μέτριο φρούτο Φυτικές ίνες (gr) Κάλιο (mg) Ασβέστιο (mg) Φώσφορος (mg) Μαγνήσιο (mg) Σελήνιο (mg) Βιταμίνη Α (IU) Βιταμίνη C (mg) Φυλλικό οξύ (μg) Νιασίνη (mg) Μήλο ,5 9,5 7 0, <<1 Πορτοκάλι , <<1 Μπανάνα , ,5 0,6 Δαμάσκηνο 1, << ,5 2,2 0,5 Ακτινίδιο , ,9 Ροδάκινο ,9 0, ,5 1

14 διατροφική αξία τροφίμου σύσταση τροφίμου σε θρεπτικά και βιοδραστικά συστατικά

15 Η έρευνα τις τελευταίες δεκαετίες υποδεικνύει ότι τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν και μια πληθώρα βιοδραστικών συστατικών, τα οποία παρουσιάζουν πλειοτροπικές δράσεις, αντιαθηρωματική, αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση. Επιπρόσθετα, τα βιοδραστικά αυτά συστατικά είναι δυνατό να συμμετέχουν στο σύστημα διαβίβασης ερεθισμάτων, και κατά συνέπεια, στην επαγωγική πρόκληση βιολογικών αποκρίσεων, επηρεάζοντας τις μεταβολικές οδούς και κατ επέκταση τον ομοιοστατικό έλεγχο του οργανισμού. Rodriguez-Casado, A. The health potential of fruits and vegetables phytochemicals: notable examples. Critical reviews in food science and nutrition

16 «Ένα τρόφιμο χαρακτηρίζεται ως λειτουργικό όταν επηρεάζει θετικά μία ή περισσότερες σωματικές λειτουργίες πέρα από την κάλυψη διατροφικών αναγκών, με τέτοιο τρόπο ώστε να βελτιώνει τη γενική κατάσταση της υγείας, είτε / και να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης κάποιων ασθενειών» Roberfroid, Roberfroid, M.B., M.B., J Nutr. J. Nutr. 129: 129: 1398S-1401S

17 Διατροφικές Συστάσεις Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί

18 Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί Συστάσεις - Λαχανικά Καταναλώνετε 4 μερίδες από ποικιλία λαχανικών κάθε ημέρα

19 Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί Συστάσεις - Φρούτα Καταναλώνετε 3 μερίδες από ποικιλία φρούτων κάθε ημέρα

20 Προτείνεται ποικιλία χρωμάτων!

21 Επιστημονική Ομάδα Αλεξάνδρα Μαρία Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μαρία Φωτίου Υποψήφια Διδάκτορας Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ Πτυχιούχος Επιστήμονας Τροφίμων Τμήματος Γεωπονίας, ΑΠΘ MSc Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ Φωτεινή Τσακουμάκη Πτυχιούχος Επιστήμονας Τροφίμων Τμήματος Γεωπονίας, ΑΠΘ MSc Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ Χαρίκλεια Κύρκου Πτυχιούχος Επιστήμονας Τροφίμων Τμήματος Γεωπονίας, ΑΠΘ MSc Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ Αριστέα Δημητροπούλου Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ Πτυχιούχος Επιστήμονας Τροφίμων Τμήματος Γεωπονίας, ΑΠΘ Στοιχεία Επικοινωνίας Δρ. Αλεξάνδρα Μαρία Μιχαηλίδου Επικ. Καθηγήτρια Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 235, Θεσσαλονίκη Τηλ.: , , , Fax : amichail@agro.auth.gr