ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΤΡΙΠΛΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ

Transcript

1 ΚΑΙ ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ FNA ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΤΡΙΠΛΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ Κλινική εξέταση Απεικονιστικός έλεγχος (Μαστογραφία, U/S) FNA (Παρακέντηση με λεπτή βελόνα)- Κυτταρολογική εξέταση Η τριπλή δοκιμασία για τη διάγνωση των παθήσεων του μαστού εφαρμόζεται τις τελευταίες 10ετίες σε πολλά εξειδικευμένα κέντρα διεθνώς. Έχει: Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια: έως 99% Σχετικά απλή και οικονομική τεχνική

3 Η ΤΡΙΠΛΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ Ευρεία εφαρμογή: Προεγχειρητική διάγνωση των παθήσεων του μαστού. Μαζικός έλεγχος του ασυμπτωματικού γυναικείου πληθυσμού για πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

4 ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα 10 15% (μυελοειδή, θηλώδη, βλεννώδη Ca) Ψευδώς θετικά αποτελέσματα 1-2,5% (μικροαποτιτανώσεις ινοκυστικής νόσου κ.α.)

5 FNA ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ FNA ΣΤΟΝ ΜΑΣΤΟ Η τεχνική της FNA είναι γνωστή. Ειδικά στον μαστό να έχουμε υπ όψιν ότι: Η βελόνα πρέπει να κατευθύνεται: Κεντρικά, μέσα σε μικρούς όγκους. Περιφερικά, μέσα σε μεγάλες μάζες που μπορεί να περιέχουν νεκρωτικούς πυρήνες.

6 FNA Ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα: 1 31% Αναλόγως της εμπειρίας του γιατρού στη διενέργεια παρακεντήσεων και στην αξιολόγηση των κυτταρολογικών ευρημάτων. Έλλειψη επαρκούς ή / και αντιπροσωπευτικού υλικού. Ίνωση και νέκρωση νεοπλάσματος κ.α. Μέγεθος της βλάβης.

7 Ψευδώς θετικά αποτελέσματα: 0 4% Ινοκυστική νόσος Φλεγμονές Άτυπα θηλώματα FNA Ψευδώς ύποπτες απαντήσεις: έως 13%

8 ΑΨΗΛΑΦΗΤΑ ΟΓΚΙΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Οι περιπτώσεις των πολύ μικρών ογκιδίων, μέγιστης διαμέτρου συνήθως κάτω του 1 εκ. ή και κάτω των 5χιλ., τα οποία στην κλινική εξέταση είναι αψηλάφητα, αλλά ανιχνεύονται αλλοιώσεις στην μαστογραφία. Τελευταία εφαρμόζεται, με σχετικά μεγάλη επιτυχία, από εξειδικευμένα κέντρα, η FNA με ταυτόχρονη υπερηχογραφική καθοδήγηση (U/S)

9 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ U/S FNA ΑΨΗΛΑΦΗΤΩΝ ΟΓΚΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Κυττ/κή διάγνωση 1. Κακοήθεια 2. Ύποπτο /πιθανή κακοήθεια 3. Atypical /αδιευκρίνιστο 4. Καλοήθεια α) Ειδική β) Μη ειδική υλικό γ) Ελάχιστο 5. Μη ικανοποιητικό (ανεπαρκές) Ποσοστό % ΣΥΝΟΛΟ 100

10 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ U/S FNA ΑΨΗΛΑΦΗΤΩΝ ΟΓΚΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ I. ΥΠΟΠΤΟ (14) Διηθητικό Ca (7) Διηθητικό Ca με CIS (5) CIS (1) + HRBBD (1) [High Risk Benign Breast Disease] II. ATYPICAL (34) α) καλοήθης πάθηση μαστού (BBD) με μέτρια ατυπία (9) β) Ινοαδένωμα (FA) με μέτρια ατυπία (7) BBD (4) + FA και ΒΒD (2) HRBBD (2) FA (1) FA + BBD (7) γ) Atypical με σοβαρή ατυπία (18) III. ΚΑΛΟΗΘΕΣ (10) Ινοαδένωμα Διηθητικό Ca με CIS (4) Διηθητικό Ca με HRBBD (2) CIS (1) + CIS με HRBBD (1) HRBBD (5) + FA με HRBBD (4) Διηθητικό Ca με BBD (1) Ινοαδένωμα (10)

11 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ ΥΓΡΗΣ ΦΑΣΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ BEST PREP Σε κύστεις Στα περισσότερα περιστατικά, το μισό του ιζήματος του κυστικού υγρού χρησιμοποιείται για επίστρωση συμβατικών επιχρισμάτων. Το υπόλοιπο τοποθετείται σε κατάλληλο μονιμοποιητικό που είναι βλεννολυτικό και αιμολυτικό, για να γίνει η επεξεργασία του με την μέθοδο Best Prep, που έχει την ιδιότητα να συμπυκνώνει το κυτταρικό υλικό.

12 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ ΥΓΡΗΣ ΦΑΣΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ BEST PREP Σε συμπαγείς όγκους ή ογκόμορφες αλλοιώσεις, το υλικό επιστρώνεται σε επιχρίσματα και ακολούθως γίνεται έκπλυση της βελόνας σε μονιμοποιητικό υγρό και έτσι αξιοποιείται υλικό που αλλιώς θα είχε απορριφθεί. To ΒEST Prep έχει την ιδιότητα να καθαρίζει τα υλικά από φλεγμονώδη στοιχεία και αίμα και να τα καθιστά κατάλληλα για μελέτη και διάγνωση.

13 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ BEST PREP ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ Καθαρότερο υπόστρωμα. Ελάττωση στρωματικού ιστού και μυοεπιθηλιακών κυττάρων. Απώλεια λιποκυττάρων. Αυξημένη κυτταροβρίθεια, ιδίως στις κυστικές αλλοιώσεις. Αραίωση της πυρηνικής χρωματίνης και διακριτά πυρήνια. Στις κυστικές αλλοιώσεις. Οι αθροίσεις των αποκρινών κυττάρων είναι μικρότερες. Τα κυτταροπλασματικά όρια αφρώδη. Οι πυρήνες φυσαλιδώδεις με εμφανή πυρήνια. Παρατηρείται μια ικανοποιητική αντιπροσώπευση όλων των ειδών των κυττάρων.

14 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η μέθοδος BEST Prep είναι καλύτερη από τη συμβατική μέθοδο στις κύστεις του μαστού ειδικά στις περιπτώσεις χαμηλής κυτταροβρίθειας. Σε μη κυστικές αλλοιώσεις επιτείνει την διαγνωστική αξιοπιστία, ακόμα και όταν χρησιμοποιείται το υλικό που παραμένει μέσα στη βελόνα, σε κάποιες περιπτώσεις που διαφορετικά θα χάνονταν μόνο με τα συμβατικά επιχρίσματα.

15 FNA ΜΑΣΤΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ Αφορούν συνήθως: 1. Υπερπλαστικού τύπου αλλοιώσεις (γκρίζες ζώνες) 2. Διάκριση καλοήθους θηλώματος από θηλώδες Ca 3. Καρκίνους από μικρά κύτταρα (π.χ. λοβιακό Ca) 4. Καρκίνους χαμηλής κακοήθειας (π.χ. σωληνώδες Ca) 5. Βλάβες με ανάπτυξη συνδετικού ιστού (π.χ. σκίρρος καρκίνος)

16 Απλή υπερπλασία των πόρων αδένωση υπερπλασία επιθηλίου των πόρων Άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία Γκρίζα ζώνη Ca in situ Διηθητικό Ca

17 ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ οντότητες που συνήθως δημιουργούν διαγνωστικά διλήμματα είναι αυτές που εμφανίζονται: Κλινικά: με ψηλαφητή σκληρία Απεικονιστικά: με ύποπτη ή αδιευκρίνιστη εικόνα Κυτταρολογικά: με ατυπία Μπορεί να αφορούν : 1. Υπερπλαστικού τύπου αλλοιώσεις Αδένωση Ινοκυστική νόσος Επιθηλιακή υπερπλασία Άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία Radial scar 2. Ινοαδένωμα 3. Ενδοπορικό θήλωμα

18 ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΑΛΟΗΘΕΙΑΣ Ή ΤΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΛΟΗΘΗ ΚΑΚΟΗΘΗ Κυτταροβρίθεια Συνήθως χαμηλή Συνήθως υψηλή Κυτταρικός πληθυσμός Ομάδες Διπλός (+ μυοεπιθήλια / γυμνοί πυρήνες) Ομοιομορφία επιθηλιακών κυττάρων (όχι πάντα στην ΑΕΥ) Συμπαγείς (λίγα μεμονωμένα) Όχι μυοεπιθήλια / γυμνοί πυρήνες Όχι ομοιομορφία σε άτυπα επιθηλιακά κύτταρα Χαλαρές (πολλά μεμονωμένα) Πολυμορφισμός Μικρός στην επιθηλιακή υπερπλασία Συνήθως έντονος Πυρήνες Μικροί (< 2 ερυθρά) Συνήθως μεγάλοι (> 2 ερυθρά) Πυρηνική μεμβράνη Ομαλή Ανώμαλη Χρωματίνη Λεπτή, ομαλή κατανομή Συχνά αδρή, σκούρα, ανώμαλη κατανομή Πυρήνια Συνήθως μικρά Συχνά έντονα, ανώμαλα, πολλαπλά Κυτταρόπλασμα Ομοιογενές - Λίγο σε ποσότητα (ή περισσότερο σε αποκρινή και αφρώδη) Δυνατόν με κενοτόπια βλέννης ή λίπους (ενδοκυττάριοι αυλοί)

19 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ Ποσοτικά κριτήρια (κυτταροβρίθεια) Υψηλή κυτταροβρίθεια Ποιοτικά κριτήρια (ατυπία) Κακοήθης μορφολογία = θετικό για κακοήθεια Καλοήθης μορφολογία = καλοήθεια ή Ca από μικρά κύτταρα. Συνιστάται ιστολογική εξέταση επί αμφιβολίας Καλοήθης μορφολογία = αρνητικό για κακοήθεια Χαμηλή κυτταροβρίθεια Κακοήθης μορφολογία = ύποπτο (κακή λήψη; Ινώδεις βλάβες; )

20 Άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία (ΑΕΥ) Διάκριση από in situ δύσκολη επί έντονης ατυπίας Υπέρ της ΑΕΥ: Κριτήρια κακοήθειας πληρούνται λιγότερο Ομαλά και ανώμαλα κύτταρα στην ίδια ομάδα Λιγότερα μονήρη άτυπα κύτταρα Μυοεπιθήλια περισσότερα από ότι στο in situ Αποκρινή Απουσιάζει το νεκρωτικό υπόστρωμα

21 ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Πορεκτασία (μεγάλοι πόροι κοντά στη θηλή) Ινώδη τοιχώματα με περιπορική ίνωση. Σκληρυντική αδένωση: πολλαπλασιασμός των κυττάρων των λοβίων, των μυοεπιθηλιακών κυττάρων και αύξηση του συνδετικού ιστού. Δ.Δ. από Ca: Σχετικά περιγεγραμμένο λοβιακό πρότυπο με φυσιολογικούς περιφερικούς αδένες, απουσία μιτώσεων πυρηνικής ατυπίας νέκρωσης.

22 ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Επιθηλιακή υπερπλασία Αφορά όλο το δίκτυο των πόρων από τη θηλή μέχρι τους τελικούς πόρους των λοβίων. Τα επιφανειακά επιθηλιακά κύτταρα και τα βασικά μυοεπιθηλιακά κύτταρα. Προοδευτικά οδηγεί σε θηλώδεις ή συμπαγείς σχηματισμούς. Κυτταρική ατυπία, συνήθως ελάχιστη. Πυρήνες μεγάλοι, συνήθως φυσαλλιδώδεις, σπάνιες μιτώσεις. Σχηματισμός θηλών με αγγειοσυνδετικούς άξονες ονομάζεται «θηλωμάτωση». Μερικές φορές πυρηνική ατυπία και μιτώσεις. Αυτή η υπερανάπτυξη αναφέρεται ως άτυπη υπερπλασία.

23 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Συχνά συνδυάζονται με ινοκυστικές αλλοιώσεις. Περιλαμβάνουν : Υπερπλασία των πόρων άτυπη υπερπλασία Λοβιακή άτυπη υπερπλασία και in situ Ca. Πορογενές in situ Ca. Οι περισσότερες αναπτύσσονται στη μονάδα τελικού πόρου λοβίου (terminal ductal Lobular unit).

24 ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Η επιθηλιακή υπερπλασία περιλαμβάνει αύξηση των συνήθων δύο στιβάδων των κυττάρων που καλύπτουν τον πόρο. Ελαφρά υπερπλασία : πάχος επιθηλίου έως 4 στιβάδες Μέτρια υπερπλασία : περισσότερο από 4 στιβάδες. Έντονη (Florid) υπερπλασία : καταλαμβάνεται όλος σχεδόν ο αυλός. Κύτταρα υποστρόγγυλα, με λεπτοκοκκιώδη χρωματίνη Ποικιλία μεγέθους πυρήνων, πυρηνίων. Ελαφρά μιτωτική δραστηριότητα. 1,5 έως 2 φορές αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου ως προς γενικό πληθυσμό (μόνο για την έντονη).

25 ΑΤΥΠΗ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Έχει μερικά χαρακτηριστικά του in situ Ca. Τα περιφερικά τμήματα του πόρου συχνά καλύπτονται από φυσιολογικό κυλινδρικό επιθήλιο. Κεντρικά ο κυτταρικός πληθυσμός μπορεί να είναι μονόμορφος, με εκσεσημασμένη πυρηνική ανωμαλία και υπερχρωμασία. Συχνότητα 4% μεταξύ ετών. Κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου 4 φορές ως προς γενικό πληθυσμό, 8 10 φορές σε οικογενειακό ιστορικό.

26 ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Μεγάλες και μικρές μονόστιβες επίπεδες κυτταρικές αθροίσεις, κυτταρικές μπάλες, θηλώδεις αθροίσεις και ιστικά τεμαχίδια. Τα κύτταρα σχετικά προσανατολισμένα και ομοιόμορφα ωοειδή ή κυλινδρικά, περίπου 15 μm σε μέγεθος, με ομοιογενές κυτταρόπλασμα, φυσαλλιδώδεις πυρήνες, λεπτοκοκκιώδη χρωματίνη και λίγα εμφανή πυρήνια. Σπανιότερα: λίγες συμπαγείς μπάλες > 200 κύτταρα και θηλώδεις αθροίσεις, μεγάλα ιστοτεμαχίδια, λίγοι υποστρόγγυλοι ή διπολικοί γυμνοί πυρήνες, Δ.Δ. από ινοαδένωμα

27 ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΗ ΑΔΕΝΩΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Πολύστιβο πρότυπο, σε σωρούς ή χορδές, και μικρότερο μέγεθος (12μm) από τα κύτταρα των πόρων. Μερικές φορές λίγα περιφερειακά μυοεπιθηλιακά κύτταρα. Κεντρικοί ωοειδείς ή επιμήκεις πυρήνες, με συχνή αλληλοεπικάλυψη, υπερχρωμασία και ελαφρά ανισοπυρήνωση.

28 ΙΝΟΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΥΣΤΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Κυστικό υγρό : από λίγες σταγόνες έως άνω των 30 cc. Διαυγές ή θολό ποικίλων αποχρώσεων : πράσινο, κίτρινα, αχυρόχρουν ή καφέ λόγω αιμόλυσης. Μερικές φορές αιμορραγικό, πιθανώς λόγω τρώσης αγγείου. Κυτταροβρίθεια από ελάχιστη έως έντονη. Υγρά από αποκρινείς κύστεις και χρόνια κυστική μαστίτιδα περισσότερο κυτταροβριθή από αυτά της πορεκτασίας.

29 ΑΠΟΚΡΙΝΕΙΣ ΚΥΣΤΕΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Πρασινόχρουν υγρό από 3 10 cc συνήθως. Μέτριος, μονόμορφος πληθυσμός από αποκρινή κύτταρα σε μονοεπίπεδες αθροίσεις. Λίγα μεμονωμένα κύτταρα. Σπανίως, γυμνοί πυρήνες. Μπορεί να υπάρχει ανισοπυρήνωση, εμφανή πυρήνια ή και ηωσινόφιλα μακροπυρήνια. Σε υπερκυτταροβρίθεια Δ.Δ. από αποκρινές Ca.

30 ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΣΤΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Κυριαρχούν τα αφρώδη κύτταρα (μερικά πολυπύρηνα). Μερικές φορές αντιδραστικά αποκρινή κύτταρα Μεγάλα με κοκκιώδες κυτταρόπλασμα Φυσαλλιδώδη πυρήνα με εμφανή ανισοπυρήνωση Μακροπυρήνια Ινοκυστική αλλοίωση : πολλαπλοί κυτταρικοί τύποι όπως : επιθηλιακά των πόρων, αποκρινή, αφρώδη και φλεγμονώδη. Κύστεις με ινώδες τοίχωμα : Μόνο cell debris και σπάνια φλεγμονώδη στοιχεία.

31 ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΟΞΕΙΑ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΛΙΠΟΝΕΚΡΩΣΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΆΛΛΕΣ (κυρίως βλαστομύκωση)

32 ΟΞΕΙΑ ΜΑΣΤΙΤΙΣ Κλινική διάγνωση : αποστήματος ή οξείας μαστίτιδας συνήθως εμφανής. Δ.Δ. (μερικές φορές) από φλεγμονώδες Ca μαστού. Στην FNA : Αναρρόφηση άφθονου παχύρρευστου ή υγρού πυώδους υλικού.

33 ΟΞΕΙΑ ΜΑΣΤΙΤΙΣ Κυττ/κά χαρακτηριστικά Cell debris (κυτταρικά αποτρίμματα) Πολυμορφοπύρηνα ουδετερόφιλα άφθονα Μακροφάγα με άφθονο αφρώδες κυττ/σμα με ενδείξεις φαγοκύττωσης. Μερικά μεγάλα πολυπύρηνα. Μερικές φορές επιθηλιακά κύτταρα κυρίως σε αθροίσεις με χαρακτήρες «άτυπης repair» (αναγεννητικής αντίδρασης με πυρηνική ατυπία). Ενδεχομένως άλλα στοιχεία ενδεικτικά υποκείμενης νοσολογικής οντότητας σοβαρότερου βαθμού (από άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία έως Ca).

34 ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ Ασυνήθης μορφή χρόνιας φλεγμονής ΚΛΙΝΙΚΑ : Μπορεί να μιμηθεί Ca ΕΝΕΡΓΟ ΣΤΑΔΙΟ (active stage) Κυτταρολογικά χαρακτηριστικά : Φλεγμονώδη στοιχεία : πολυμορφοπύρηνα, λεμφοκύτταρα, και πλασματοκύτταρα άφθονα. Μακροφάγα αρκετά (συχνά). Γιγαντοκύτταρα τύπου ξένου σώματος (μερικές φορές) Επιθηλιακά κύτταρα των πόρων σε σπάνιες σφικτές αθροίσεις, με ελαφρά μεγεθυσμένους και υπερχρωματικούς πυρήνες (περιστασιακά).

35 ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΕΝΕΡΓΟ ΣΤΑΔΙΟ Δ.Δ από Ca : α) Η σπανιότητα αθροίσεων από κύτταρα με σφαιρικούς ισομεγέθεις πυρήνες, με λεπτοκοκκιώδη, ομοιόμορφα κατανεμημένη χρωματίνη και β) Η απουσία μεμονωμένων καρκινικών κυττάρων οδηγούν τη διαγνωστική σκέψη σε καλοήθη πάθηση.

36 ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΣΤΑΔΙΟ ΕΠΟΥΛΩΣΗΣ Άτυποι, ενεργοί ινοβλάστες, μπορεί επίσης να παρουσιαστούν στα επιχρίσματα.

37 ΠΛΑΣΜΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΣΤΙΤΙΣ ΠΡΟΣΟΧΗ : Σε περίπτωση που το δείγμα φαίνεται «θετικό», συνιστούμε στον χειρουργό αναμονή για εύλογο χρονικό διάστημα και επαναξιολόγηση μετά την υποχώρηση της φλεγμονής.

38 ΛΙΠΟΝΕΚΡΩΣΗ Χρόνια φλεγμονώδης πάθηση λόγω εστιακής νέκρωσης του λιπώδους ιστού, συνήθως μετατραυματική. Κυττ./κά ευρήματα : Άμορφο λιπώδες υλικό Φλεγμονώδη στοιχεία : - Πολυμορφοπύρηνα - Λεμφοκύτταρα - Λιποφάγα με άφθονο κενοτοπιώδες κυτταρόπλασμα Περιστασιακά : Ινοβλάστες ατρακτοειδούς σχήματος. Μεγάλα πολυπύρηνα μακροφάγα τύπου ξένου σώματος

39 ΛΙΠΟΝΕΚΡΩΣΗ ΣΤΑΔΙΟ ΕΠΟΥΛΩΣΗΣ Ενεργοί ινοβλάστες με μεγάλους, ωοειδείς πυρήνες, εμφανή πυρήνια και συχνή μιτωτική δραστηριότητα. Δεν πρέπει να συγχέονται με κακοήθη κύτταρα.

40 ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Η εντόπιση στο μαστό είναι εξαιρετικά σπάνια νόσος και συνήθως αποτέλεσμα αιματογενούς διασποράς από μια ενεργή ή λανθάνουσα εστία στον πνεύμονα ή σε άλλο όργανο του σώματος. Στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες 0,3 1,6% όλων των περιπτώσεων φυματίωσης 0,1 1,7% των αλλοιώσεων του μαζικού αδένα Σε χώρες του τρίτου κόσμου έως 5,34%. Προσβάλλει συνήθως νεαρές γυναίκες ετών. Ενίοτε συνυπάρχει προσβολή των τραχηλικών και μασχαλιαίων λεμφαδένων που δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ενός μεταστατικού καρκίνου.

41 ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Κυττ/κά ευρήματα Λεμφοκύτταρα πολυάριθμα. Πλασματοκύτταρα μέτρια σε αριθμό. Νεκρωτικό υλικό στο υπόστρωμα. Επιθηλιοειδή κύτταρα καρωτοειδούς σχήματος σε σωρούς (ισχυρό διαγνωστικό εύρημα φυματίωσης). Γιγαντοκύτταρα τύπου Langhans.

42 ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Γυναίκα 40 ετών με ψηλαφητό ογκίδιο δεξιού μαστού. κλινικά και μαστογραφικά ύποπτο για κακοήθεια και ψηλαφητούς σύστοιχους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Επανήλθε μετά 3μηνο, χωρίς να έχει λάβει καμμία θεραπευτική αγωγή με σχηματισμό συριγγίου στον μαστό, από τον οποίο εκρέει πυώδες άοσμο έκκριμα. Έγινε FNA του ογκιδίου τα επιχρίσματα βάφτηκαν κατά Παπανικολάου.

43 ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

44 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑ Οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι του μαστού Οιστρογονοευαίσθητοι Όλες οι ηλικίες σπάνιοι μετά την εμμηνόπαυση Συνήθως μονήρεις σπανίως πολλαπλοί Στρογγυλά, καλά περιγεγραμμένα, κινητά ογκίδια Μέγεθος σπανίως > 5 εκ. (συνήθως 2-3 εκ.) Μαστογραφικά αποτιτανώσεις (περιστασιακά) κυρίως σε μεγαλύτερες γυναίκες

45 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Επιθηλιακό στοιχείο σωληνώδες (tubular) ή από μικρούς πόρους (canalicular) Στοιχείο συνδετικού ιστού προερχόμενο από το ενδολόβιο στρώμα Η αναλογία και η διάταξη των δύο στοιχείων ποικίλλει κατά περίπτωση περισωληνώδης (pericanalicular) Ιστολογικοί τύποι ενδοσωληνώδης (intracanalicular)

46 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Το επιθηλιακό στοιχείο : - Ενδοαυλική στιβάδα : κυλινδρικά ή κυβοειδή κύτταρα - Εξωτερική στιβάδα : μυοεπιθηλιακά κύτταρα (μικρά, ωοειδή) Ο στρωματικός συνδετικός ιστός : - λίγα κύτταρα - χαλαρή δομή - μυξωματώδη εμφάνιση (μερικές φορές) Μερικά ενδοσωληνώδη ινοαδενώματα έχουν κυτταροβριθές στρώμα - πιθανώς μεταβατική μορφή ανάμεσα σε ινοαδένωμα και κυστοσάρκωμα φυλλοειδές

47 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Μεγάλες επίπεδες αθροίσεις επιθηλιακών κυττάρων, με σφικτή, κανονική διάταξη των κυττάρων (δομή μωσαϊκού ή μελικηρύθρας) ή δακτυλοειδείς προσεκβολές συχνά διακλαδισμένες «κέρατα ελαφιού» Μικρά πυρήνια πολύ σπάνιες μιτώσεις Αρκετοί έως άφθονοι γυμνοί πυρήνες (πιθανώς επιθηλιακής προέλευσης) πολλοί διπολικοί (μερικοί με ανισοπυρήνωση και μακροπυρήνια) Διάσπαρτοι, μικροί, σκούροι, ωοειδείς πυρήνες μυοεπιθηλιακών κυττάρων, μέσα ή πάνω στις επιθηλιακές αθροίσεις ή στο υπόστρωμα Ιστοτεμαχίδια στρώματος συνδετικού ιστού που αποτελούνται από ατρακτοειδή κύτταρα, χαλαρά τοποθετημένα. - Εάν είναι πολυάριθμα (τα κύτταρα) πιθανή παρουσία φυλλοειδούς κυστοσαρκώματος Σπάνια αποκρινή και αφρώδη κύτταρα

48 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΜΕ ΑΤΥΠΟΥΣ ΚΥΤΤ/ΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ Ποικίλα πρότυπα : Επίχρισμα σχεδόν αποκλειστικά από πολυάριθμες μεγάλες επίπεδες αθροίσεις επιθηλιακών κυττάρων και ελάχιστους πυρήνες μυοεπιθηλιακών κυττάρων και γυμνούς διπολικούς. Επίχρισμα με λίγα επιθηλιακά κύτταρα σε μικρές αθροίσεις και πολυάριθμα διάσπαρτα μυοεπιθηλιακά κύτταρα και γυμνοί διπολικοί πυρήνες. Επιθηλιακά κύτταρα σε χαλαρούς σωρούς που περιβάλλονται από μικρές ομάδες κυττάρων που αποσπώνται από την περιφέρεια. Πυρηνικός πλειομορφισμός και ατυπία με τη μορφή χρωμοκέντρων διαφόρων μεγεθών, σε κύτταρα επιπέδων αθροίσεων. Δ.δ από Ca μερικές φορές δύσκολη χειρουργική βιοψία

49 Ινοαδένωμα Διαφορική διάγνωση από ΑΕΥ - Άφθονοι γυμνοί πυρήνες (90%) - Στρώμα - Κυτταροβρίθεια (67%-75%)

50 Ινοαδένωμα (άτυπο) Διαφορική διάγνωση από πορογενές αδενοca - Υπεροχή καλοήθων κυττάρων - Απουσία κακοήθων μεμονωμένων κυττάρων - Απουσία ανώμαλης πυρηνικής μεμβράνης και κυτταροπλασματικών κενοτοπίων βλέννης - Μυοεπιθήλια Ιστολογικός έλεγχος ενίοτε απαραίτητος

51 ΙΝΟΑΔΕΝΩΜΑ JUVENILE Ασύνηθες - κυρίως στην εφηβεία. ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ : Διαφέρει από το τυπικό ινοαδένωμα. Μεγάλη κυτταροβρίθεια (florid) μονόμορφο επίχρισμα. Μονοεπίπεδες αθροίσεις και θηλές από εκατοντάδες ομοιόμορφα κύτταρα. - Επίσης μικρές αθροίσεις και μερικά μεμονωμένα. - Κυρίως χαμηλά κυλινδρικά κύτταρα, με ωοειδείς πυρήνες, ελαφρά ανισοπυρήνωση και λεπτοκοκκιώδη χρωματίνη. Αφρώδη κύτταρα και ιστιοκύτταρα. Λαμβάνοντας υπ όψη το ιστορικό και την ήπια μορφή των κυττάρων αποφεύγεται μια ψευδώς ύποπτη διάγνωση.

52 ΦΥΛΛΟΕΙΔΗΣ ΟΓΚΟΣ (ΚΥΣΤΟΣΑΡΚΩΜΑ ΦΥΛΛΟΕΙΔΕΣ) ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ : Σε τομή αποτελούνται από φυλλοειδή τμήματα, απ όπου ο όρος φυλλοειδές σάρκωμα. ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ : Μοιάζουν με ενδοσωληνώδη ινοαδενώματα, αλλά συχνά έχουν κυτταροβριθές στρώμα. Όταν η μορφολογία των στρωματικών κυττάρων είναι όμοια με του καλοήθους ινοαδενώματος : καλόηθες φυλλοειδές κυστοσάρκωμα ή γιγαντιαίο ινοαδένωμα. Όταν το στρώμα αποτελείται από άτυπα κύτταρα που μοιάζουν με ινοσάρκωμα χαμηλού βαθμού κακοήθειας ή σπανίως με πολύ επιθετικό αδιαφοροποίητο σάρκωμα ο όγκος κατατάσσεται ως : κακόηθες φυλλοειδές κυστοσάρκωμα.

53 ΦΥΛΛΟΕΙΔΗΣ ΟΓΚΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Το επιθηλιακό στοιχείο του ιναοδενώματος με κυτταροβριθές στρώμα και του φυλλοειδούς κυστοσαρκώματος είναι παρόμοιο με του κανονικού ινοαδενώματος. Τα επιθηλιακά στοιχεία μπορεί να υπερισχύουν και να συνοδεύονται από μικρούς πυρήνες μυοεπιθηλιακών κυττάρων.

54 ΦΥΛΛΟΕΙΔΗΣ ΟΓΚΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Η Δ.Δ στηρίζεται στα τεμαχίδια του στρωματικού ιστού. Αν το στρώμα αποτελείται από δεσμίδες ατρακτοειδών κυττάρων με μικρούς πυρήνες χωρίς ατυπία : όγκος μορφολογικά καλοήθης. Αν τα στρωματικά στοιχεία έχουν μέτριες ή έντονες πυρηνικές ανωμαλίες : διάγνωση φυλλοειδούς κυστοσαρκώματος με ανώμαλο στρώμα.

55 ΕΝΔΟΠΟΡΙΚΟ ΘΗΛΩΜΑ Ενδοπορική θηλώδης υπερανάπτυξη του επιθηλίου των πόρων με ινώδη μίσχο. Κλινικά συνήθως αψηλάφητο. Ορώδες ή αιματηρό έκκριμα. Μικρές διαφορές στο σχήμα και μέγεθος των πυρήνων. Υπερχρωμασία σπανίως. Δ.δ. μεταξύ καλοήθους θηλώματος και θηλώδους Ca μερικές φορές πολύ δύσκολη. Διαγνωστική FNA μόνο σε ψηλαφητή βλάβη, εκτός εάν εντοπισθεί με στερεοσκοπική μαστογραφία.

56 ΕΝΔΟΠΟΡΙΚΟ ΘΗΛΩΜΑ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Επιθηλιακά κύτταρα σε σφικτές, σαφώς αφοριζόμενες, μεγάλες επίπεδες αθροίσεις ή σωρούς. Κυλινδρικά ή κυβοειδή κύτταρα με σαφή κυτταροπλασματικά όρια στην περιφέρεια των αθροίσεων. Μικρός αριθμός μεμονωμένων κυττάρων. Λεπτοκοκκιώδης χρωματίνη μικρά πυρήνια. Λίγοι πυρήνες μυοεπιθηλιακών κυττάρων στις αθροίσεις και στο υπόστρωμα.

57 ΘΗΛΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Σχετικά σπάνιος όγκος (1-2% των διηθητικών Ca). Αναπτύσσεται κυρίως στην κεντρική μοίρα του μαστού σχηματισμός θηλωδών δομών μέσα στους προσβεβλημένους πόρους. Κυστικό ή συμπαγές. Γενικά καλή πρόγνωση. Στο 33% αιματηρή ρύση από τη θηλή.

58 ΘΗΛΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ Δ.Δ. Αν ο ενδοπορικός όγκος είναι κυτταρολογικά κακοήθης. Αν υπάρχουν εμφανείς καρκινωματώδεις αλλοιώσεις σε γειτονικούς πόρους. Αν υπάρχει ένδειξη διηθητικής ανάπτυξης.

59 ΘΗΛΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Η κυττ/κή διάγνωση συνήθως πολύ δύσκολη. Τα νεοπλασματικά κύτταρα συνήθως σε μεγάλες, σφικτές αθροίσεις. - Τα όρια των αθροίσεων συνήθως σαφώς αφοριζόμενα. - Τα κύτταρα της εξωτερικής στιβάδας συνήθως σε πασσαλοειδή διάταξη. - Τα όρια σε μερικές αθροίσεις είναι ανώμαλα, συχνά με περιφερική απόσπαση κυττάρων. Τα νεοπλασματικά κύτταρα στις αθροίσεις ποικίλλουν μόνο ελαφρά στο σχήμα και στο μέγεθος. - Πυρήνες στρογγυλοί και ωοειδείς με ομαλό περίγραμμα και λεπτοκοκκιώδη, όμοια κατανεμημένη χρωματίνη.

60 ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ Δ.Δ. ΘΗΛΩΔΟΥΣ Ca ΑΠΟ ΚΑΛΟΗΘΕΣ ΘΗΛΩΜΑ Υπέρ του Ca : Έντονη κυτταρική ατυπία, ιδιαίτερα η ανώμαλη πυρηνική μεμβράνη. Μεμονωμένα άτυπα κύτταρα. Απουσία μυοεπιθηλίων. Απουσία αποκρινών. Νέκρωση (αν υπάρχει). Σε απουσία εμφανών καρκινικών κυττάρων, μεμονωμένων ή σε μικρές αθροίσεις, η κυττ/κή διάγνωση του θηλώδους Ca ΔΕΝ πρέπει να γίνεται και να ζητείται περαιτέρω έλεγχος με βιοψία.

61 ΕΝΔΟΠΟΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ (IN SITU ΠΟΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ) Είναι ένα νεόπλασμα στο οποίο τα κακοήθη κύτταρα περιορίζονται σε ένα προϋπάρχοντα πόρο. - Διαπιστώνεται από μια μάζα, έκκριση θηλής, ή μαστογραφικά από μικρές, συρρέουσες αποτιτανώσεις. - Ηλικία γύρω στα 50. Θεωρείται συχνότερο από ότι παλαιότερα, λόγω αυξημένης χρήσης των απεικονιστικών μεθόδων. - Αποτελεί το 10 20% των μαστογραφικά εντοπιζόμενων καρκινωμάτων.

62 IN SITU ΠΟΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Όγκοι συχνά πολυεστιακοί και πολυκεντρικοί πιθανότητα υποτροπής θεραπεία με μαστεκτομή. Περιλαμβάνονται διάφοροι τύποι : Συμπαγής τύπος : όταν ολόκληρος ο πόρος διευρύνεται από νεοπλασματικά κύτταρα. Τύπος comedo : όταν υπάρχει κεντρική νέκρωση. Ηθμοειδής (cribriform) τύπος : από νεοπλασματικά κύτταρα που προσανατολίζονται γύρω από πολλαπλούς στρογγυλεμένους αυλούς. Μικροθηλώδης όγκος : μικροί θηλώδεις σχηματισμοί, χωρίς κεντρικούς αγγειακούς άξονες. Μεικτός τύπος : από συνδυασμούς των διαφόρων στοιχείων. Το κακόηθες επιθήλιο αποτελείται από μονόμορφα, μερικές φορές εμφανώς αναπλαστικά κύτταρα, με μεγάλους, υπερχρωματικούς πυρήνες, αρκετές μιτώσεις, και γενικά συνοδό νέκρωση.

63 IN SITU ΠΟΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Μπορεί να υπάρχουν τα περισσότερα από τα κριτήρια της κακοήθειας, όμως : - Τα ανώμαλα κύτταρα μπορεί να είναι αραιά - Μπορεί να υπάρχει πολυμορφισμός, λόγω παρουσίας καλοήθων κυττάρων των πόρων. Οι τύποι των κυττάρων εξαρτώνται από τον τύπο του ενδοπορικού καρκινώματος. Στο comedo μικρή ποσότητα αιμορραγικού υγρού, χαμηλή κυτταροβρίθεια, κάπως χαλαρές αθροίσεις και μεμονωμένα κύτταρα με ασαφώς αφοριζόμενο, μερικές φορές αρκετό οραντζεόφιλο κυτταρόπλασμα και μεγάλους, ανώμαλους, υπερχρωματικούς πυρήνες. Στους συμπαγείς όγκους τα κύτταρα μοιάζουν με αυτά του διηθητικού πορογενούς Ca λιγότερα σε αριθμό, σε κάπως χαλαρές αθροίσεις, ομάδες από 2 έως 5, ή σπανίως μεμονωμένα. Στον ηθμοειδή τύπο σχετικά συνεκτικές, μεγάλες ή μικρές αθροίσεις με στρογγυλούς αυλούς. - Συχνά λίγες κάπως χαλαρές αθροίσεις και μεμονωμένα κύτταρα.

64 Ca in situ Ασφαλής διάκριση από διηθητικό Ca δεν είναι δυνατή. Πιθανολογείται αν υπάρχουν: Κακοήθη κύτταρα από μη ψηλαφητή μάζα Μικρός μόνο αριθμός κακοήθων κυττάρων Σχετικά ομαλές αθροίσεις με καλή συνοχή Μικρότερη ατυπία από το διηθητικό Μυοεπιθήλια

65 Ca in situ Μεγαλύτερη σημασία έχει η διάκριση από ΑΕΥ. Υπέρ του Ca in situ: Πυρηνική ατυπία (ανώμαλη πυρηνική μεμβράνη) Νεκρωτικό υπόστρωμα Μεμονωμένα κακοήθη κύτταρα

66 Σωληνώδες Ca Καλής διαφοροποίησης Ca 2% των καρκίνων του μαστού 10%-20% των μη ψηλαφητών μαστογραφικών ευρημάτων. Κυτταρολογικά ευρήματα: Καλή συνοχή κυττάρων άρα σπάνια μεμονωμένα. Μικρή πυρηνική ατυπία Γυμνοί διπολικοί πυρήνες (1/3 των περιπτώσεων). Συνεπώς η Δ.Δ. από καλοήθειες συχνά δύσκολη.

67 Σωληνώδες Ca Υπέρ του σωληνώδους Ca: Μυτερά άκρα στους σωληνώδεις σχηματισμούς Ανώμαλη πυρηνική μεμβράνη (50%) Κυτταροπλασματικά κενοτόπια (αν υπάρχουν) Μεμονωμένα κακοήθη κύτταρα Απουσία μυοεπιθηλίων Μεγαλύτερη κυτταροβρίθεια από ΑΕΥ Συχνά σκόπιμη η ιστολογική επιβεβαίωση.

68 IN SITU ΛΟΒΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Αναπτύσσεται και περιορίζεται μέσα στις λοβιακές κυψέλες πολυκεντρικό και αμφοτερόπλευρο. Έχει κάποια σχέση με το διηθητικό Ca. Τα περισσότερα είναι αψηλάφητα τυχαίο εύρημα σε βιοψίες καλοήθων παθήσεων (0,8 3,8%). Με το μαστογραφικό screening η συχνότητα είναι μεγαλύτερη. - συρρέουσες λεπτές στικτές μικροαποτιτανώσεις. Η πλειονότητα σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες 10-25% σε μεγαλύτερες. Τα περισσότερα στο άνω έξω 4/μόριο. Υψηλός κίνδυνος ανάπτυξης διηθητικού Ca στο μέλλον απαιτείται δια βίου follow-up. Μόνη πρόληψη η αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή.

69 IN SITU ΛΟΒΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Μπορεί να έχουν προσβληθεί 1-2 λόβια, ή να υπάρχει διάχυτη νόσος. Χαρακτηριστικό εύρημα : πολλ/σμός των κυττάρων με εξαφάνιση του αυλού και διάταση της λοβιακής κυψέλης. Δύο τύποι νεοπλασματικών κυττάρων : Ο συχνότερος από μικρά, ήπια κύτταρα με ωχρό, δυσδιάκριτο κυτταρόπλασμα και ωοειδείς, υπερχρωματικούς πυρήνες. Λιγότερο συχνά : κύτταρα αναπλαστικά. Μερικές μιτώσεις εμφανείς νέκρωση απουσιάζει. Δ.Δ. από άτυπη λοβιακή υπερπλασία : Στο in situ Ca περισσότερες από τις μισές κυψέλες μέσα στο λόβιο πρέπει να έχουν πρσβληθεί.

70 IN SITU ΛΟΒΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ Λόγω των συνοδών ινοκυστικών αλλοιώσεων, συχνά υπάρχουν αρκετά καλοήθη κύτταρα. Τα νεοπλασματικά κύτταρα, μερικές φορές σε εστιακά κυτταροβριθείς περιοχές, σχηματίζουν μετρίου και μικρού μεγέθους ομάδες με κάποιο βαθμό χαλάρωσης της συνοχής. - Τα μεμονωμένα μικρά κύτταρα έχουν μεγάλους πυρήνες και λίγο ασαφή κυτταροπλασματικά όρια. - Οι πυρηνικές μεμβράνες είναι ελαφρά παχυσμένες και ανώμαλες. - Μακροπυρήνια όχι ασυνήθη. Η FNA μοιάζει με αυτή από ένα δεσμοπλαστικό διηθητικό λοβιακό Ca, και συχνά διαγιγνώσκεται έτσι.

71 Λοβιακό Ca Σχετίζεται με τις περισσότερες ψευδώς αρνητικές διαγνώσεις επειδή Τα κύτταρα είναι μικρού μεγέθους Η ατυπία δεν είναι πολύ έντονη Δεν υπάρχει συνήθως μεγάλη κυτταροβρίθεια λόγω της ίνωσης.

72 Λοβιακό Ca Διαφορική διάγνωση από καλοήθειες Υπέρ του λοβιακού: Κακή συνοχή των κυττάρων Ανώμαλη πυρηνική μεμβράνη Κυτταροπλασματικά κενοτόπια βλέννης Απουσία μυοεπιθηλίων Διάταξη κυττάρων σε indian file (μερικές φορές).

73 Γενικός κανόνας: Ποτέ να μην τίθεται σαφής και απόλυτη διάγνωση κακοήθειας αν δεν πληρούνται και τα δύο κριτήρια (ποσοτικά και ποιοτικά). Στην αντίθετη περίπτωση και αν χρειάζεται προσπάθεια για να βρεθούν κακοήθους μορφολογίας κύτταρα (σε αθροίσεις και μεμονωμένα), η διάγνωση θα πρέπει να περιορίζεται στο «ύποπτο για κακοήθεια». Αν τα μεμονωμένα άτυπα ή ύποπτα κύτταρα, είναι ελάχιστα ή απουσιάζουν, τότε το περιστατικό μπορεί να χαρακτηριστεί atypical case.