Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER

Transcript

1 Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER

2

3

4

5

6 Διαφορές γένους (gender) και φύλου (sex) Οι διαφορές στην υγεία των γυναικών διακρίνονται σε δύο ευρείες κατηγορίες: - διαφορές φύλου που είναι συνέπεια βιολογικών παραγόντων και - διαφορές φύλου που είναι συνέπεια ευρύτερων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και πολιτισμικών παραγόντων

7 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Στις γυναίκες το πρώτο καρδιακό συμβάν εμφανίζεται 7-10 χρόνια αργότερα απ ό,τι στους άνδρες Η καρδιαγγειακή θνησιμότητα μειώνεται στους άνδρες, ενώ παραμένει σταθερή στις γυναίκες Διαφορές μεταξύ των δύο φύλων στην κλινική εκδήλωση, την εγκυρότητα των διαγνωστικών δοκιμασιών, τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων και στις επιπλοκές Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι συχνότερη η παρουσία διαβήτη και υπέρτασης Το κάπνισμα είναι σπανιότερο στις γυναίκες Ο διαβήτης επιβαρύνει την πρόγνωση περισσότερο στις γυναίκες.

8

9 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ Οι γυναίκες αποτελούν τυπικά μειονότητα στις μελέτες (<40%)

10

11 Figure 2 Development of ischaemic heart disease in women. The pink zone reflects women at middle age, with a predominance of functional coronary artery disease and outward remodelling over obstructive CAD. CAD, coronary artery disease; ACS, acute coronary syndromes

12 Διαφορές στα χαρακτηριστικά της αθηρωματικής πλάκας Νόσος των μικρών αγγείων συχνότερη Δυσλειτουργία του ενδοθηλίου συχνότερη Oι γυναίκες παρουσιάζουν μικροαγγειακή και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία με αποτέλεσμα υποτροπιάζουσα στηθάγχη, νοσηλείες και καρδιακή ανεπάρκεια

13

14 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κρίσιμη η έγκαιρη αναγνώριση των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων (ΟΣΣ) Οι γυναίκες καλούν αργότερα για ιατρική βοήθεια Παρουσιάζουν συχνότερα άτυπα συμπτώματα, όπως ασυνήθεις εντοπίσεις του πόνου, ναυτία, έμετο, αδυναμία, και δύσπνοια Το ΗΚΓ, ως διαγνωστικό εργαλείο πρώτης γραμμής στα ΟΣΣ, είναι λιγότερο αξιόπιστο στις γυναίκες στο ΤΕΠ Λιγότερο συχνά ανάσπαση ST, πιο συχνά κατάσταση ST και αναστροφή των Τ, καθώς και μη ειδικές διαταραχές

15 From: Sex Differences in Acute Coronary Syndrome Symptom Presentation in Young Patients JAMA Intern Med. 2013;173(20): doi: /jamainternmed Frequency of Symptoms in Men and Women a

16 Θεραπεία Όμοια και στα δύο φύλα Διαφορετική θνησιμότητα - καθυστερημένη διάγνωση - μεγαλύτερη ηλικία - συννοσηρότητες - λιγότερο συχνή επεμβατική αντιμετώπιση - υποθεραπεία - επιπλοκές θεραπείας (π.χ. αιμορραγία, ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων) Συχνότερη η εξέλιξη σε καρδιακή ανεπάρκεια

17 Διαφορές Φαρμακοκινητικής Διαφορετική βιοδιαθεσιμότητα σε per os λήψη Αναλογία σωματικού λίπους Μεταβολισμός / Κάθαρση / Αποβολή Όγκος κατανομής Απορρόφηση Δέσμευση με πρωτεΐνες πλάσματος β-αποκλειστές: μικρότερος όγκος, μειωμένος ρυθμός κάθαρσης, μικρότερα επίπεδα κυτοχρωμάτων συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες Διγοξίνη: υψηλότερα επίπεδα στο αίμα Φάρμακα που παρατείνουν QT (αντιαρρυθμικά, αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά)

18 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και συχνότερη μη ισχαιμικής αιτιολογίας Συνηθέστερα με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης (HFpEF) Συνδυασμός παχυσαρκίας και υπέρτασης Συγκεντρική υπερτροφία: μικρότερος όγκος και σκληρότερο τοίχωμα Η πτώση των οιστρογόνων αυξάνει την ευαισθησία της καρδιάς στις κυκλοφορούσες κατεχολαμίνες

19 Στρες και καρδιά - Κατάθλιψη - Στρες στο σπίτι - Στρες στην εργασία - Χαμηλή αίσθηση ελέγχου - Έντονα ψυχοπιεστικά γεγονότα 3,5x μεγαλύτερος κίνδυνος εμφράγματος!!!

20 Μυοκαρδιοπάθεια από στρες - Μετά από έντονο σωματικό ή ψυχικό στρες - Θάνατος στην οικογένεια - Σοβαρή ασθένεια - Απώλεια εργασίας - Έντονη χαρά - Νέες γυναίκες - Καλή πρόγνωση στο 95% των περιπτώσεων

21 Η καρδιά πριν την εμμηνόπαυση Ορμονικές διαταραχές - Διαταραχές λειτουργίας θυρεοειδούς - Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών - Πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια - Υποθαλαμική αμηνόρροια

22 Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών - 1 στις 10 γυναίκες - Διαταραχές εμμηνορρυσίας - Υπερανδρογοναιμία - Αντίσταση στην ινσουλίνη - Διαταραχές των λιπιδίων - Παχυσαρκία Μεταβολικό σύνδρομο Σακχαρώδης διαβήτης

23 Πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια - Διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών 40 ετών - Δυσλειτουργία ενδοθηλίου - Αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος - Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μέχρι την ηλικία των 45 ετών

24 Υποθαλαμική αμηνόρροια - Μετά από απότομη απώλεια βάρους, έντονο σωματικό ή ψυχικό στρες - Δυσλειτουργία του ενδοθηλίου Ψυχολογική υποστήριξη για μείωση στρες Χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων

25 Αυτοάνοσα νοσήματα Πιο συχνά στις γυναίκες Συχνή προσβολή της καρδιάς Διαταραχές πηκτικότητας (θρομβοφιλία) Φλεγμονή των αγγείων Ισοδύναμα κλασικών παραγόντων κινδύνου Δυσλειτουργία του ενδοθηλίου Πάχυνση μέσου χιτώνα Καταστροφή ινών ελαστίνης Σκλήρυνση αγγειακού τοιχώματος

26 Κύηση και καρδιοπάθεια 9ΜΗΝΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΚΟΠΩΣΗΣ! Υπέρταση Σακχαρώδης διαβήτης Αυτόματος ή πρόωρος τοκετός Αυξημένη πιθανότητα ΑΕΕ, εμφράγματος, καρδιακής ανεπάρκειας

27 ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Οι γυναίκες περνούν το 1/3 της ζωής τους στην εμμηνόπαυση. Στις καπνίστριες η εμμηνόπαυση επέρχεται περίπου 2,5 χρόνια νωρίτερα απ' ό,τι στις μη καπνίστριες. Η απώλεια των οιστρογόνων προκαλεί: - διαταραχές των λιπιδίων, - αλλαγές στην κατανομή του λίπους με αύξηση του κοιλιακού λίπους (ανδροειδής τύπος παχυσαρκίας), που σχετίζεται με δυσμενείς επιδράσεις στη λειτουργία των αγγείων (επιτάχυνση αθηρογένεσης), - αντίσταση στην ινσουλίνη που προδιαθέτει σε ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη, - αύξηση στην κατακράτηση υγρών με συνέπεια αυξημένη συχνότητα υπέρτασης, - διαταραχές στην πηκτικότητα του αίματος που οδηγούν σε αύξηση των θρομβώσεων. Park YW, et al. The metabolic syndrome: prevalence and associated risk factor findings in the US population for the Third National Health and Nutrition Examination Survey, Arch Intern Med 2003 Feb 24; 163(4):

28 ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ Αύξηση της προσοχής των επαγγελματιών υγείας στην αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου και των άτυπων εκδηλώσεων στις γυναίκες Ενημέρωση των γυναικών του πληθυσμού για τα οφέλη της πρόληψης Εφαρμογή κατάλληλων προληπτικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων Ενίσχυση ερευνητικών δράσεων για την ανάδειξη διαφορών κινδύνου αλλά και αποτελεσματικότητας των διαθέσιμων θεραπειών ή ανάδειξη νέων μεθόδων διαγνωστικών και θεραπευτικής προσέγγισης Όφελος σε επιβίωση και ποιότητα ζωής και μείωση του κόστους που απορρέει από τη νοσηρότητα και την αντιμετώπιση επιπλοκών και ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων

29 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!