ΣΕΙ ΑΜΘ-χολό Διούκηςησ και Οικονομύασ- Σμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ Διδϊςκων : Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ ςυνεργϊτησ : ιώπη Ευαγγελύα Καβϊλα Οκτώβριοσ 2018 1
Είδη Επενδφςεων Άμεςεσ ή Παραγωγικέσ επενδύςεισ Αφορούν ςτη χρηςιμοπούηςη του κεφαλαύου ςτην αγορϊ των πραγματικών περιουςιακών ςτοιχείων (των μϋςων δηλαδό που χρηςιμοποιούνται για να παραχθούν αγαθϊ και υπηρεςύεσ) Π.χ. κτίριο εταιρείας Έμμεςεσ ή Χρηματοοικονομικέσ επενδύςεισ Αφορούν ςτη χρηςιμοπούηςη του κεφαλαύου ςτην αγορϊ των χρηματοπιςτωτικών μέςων (απαιτόςεισ και δικαιώματα επύ των πραγματικών περιουςιακών ςτοιχεύων) Π.χ. μετοχή εταιρείας 2
Ζμμεςεσ ή Χρηματοοικονομικζσ Επενδφςεισ 3
Ζμμεςεσ ή Χρηματοοικονομικζσ Επενδφςεισ 4
Ιςτορική αναδρομή Πρώτα προθεςμιακϊ ςυμβόλαια εμπορευμϊτων: Αρχαύα Ελλϊδα και Ρώμη Πρώτεσ οργανωμϋνεσ προθεςμιακϋσ αγορϋσ εμπορευμϊτων: Ιαπωνύα αρχϋσ 16 ου αιώνα, Ευρώπη 17 οσ αιώνασ (κυρύωσ Ολλανδύα) Πρώτο οργανωμϋνο Χρηματιςτόριο Παραγώγων (Εμπορευμϊτων): Αμερικό, Chicago Board of Trade (CBOT) 1865 Πρώτο παρϊγωγο αξιόγραφο ςε χρηματοπιςτωτικούσ τύτλουσ: Αμερικό, Chicago Mercantile Exchange 1973 Αγορϊ Παραγώγων Χρηματιςτηρύου Αθηνών: 1999 5
Αγορζσ μετρητοίσ (spot markets) Αγορϋσ ςτισ οπούεσ πραγματοποιούνται ςυναλλαγϋσ με ϊμεςη παρϊδοςη του αγαθού ό τύτλου και ταυτόχρονη διευθϋτηςη ςε μετρητϊ χαρακτηρύζονται ωσ αγορέσ μετρητοίσ Αγορέσ αγαθών ή προΰόντων Κεφαλαιαγορέσ (αγορϋσ ςτισ οπούεσ διαπραγματεύονται χρηματοπιςτωτικϊ μϋςα με διϊρκεια μεγαλύτερη του ϋτουσ) Χρηματαγορέσ (αγορϋσ ςτισ οπούεσ διαπραγματεύονται χρηματοπιςτωτικϊ μϋςα με διϊρκεια μικρότερη του ϋτουσ) 6
Αγορζσ παραγώγων Σι εύναι παρϊγωγο; Παράγωγο προΰόν θεωρεύται μύα διμερόσ ςύμβαςη τησ οπούασ η αξύα εξαρτϊται από την αξύα ενόσ υποκεύμενου περιουςιακού ςτοιχεύου ό ενόσ δεύκτη (πρωτογενϋσ προώόν) Η ύπαρξη ςτοιχειωδών αγαθών και τύτλων εύναι απαραύτητη για τηδημιουργύα παραγώγων. Η τιμό των παραγώγων ςυνδϋεται με την εξϋλιξη των τιμών των πρωτογενών προώόντων ςτα οπούα βαςύζονται. 7
Βαςικά χαρακτηριςτικά παράγωγου προϊόντοσ υμφωνύα μελλοντικόσ αγοραπωληςύασ Αγοραςτόσ πωλητόσ Τποκεύμενο μϋςο: εύδοσποςότητα Χρονικό ςτιγμό Σιμό παρϊδοςησ υποκεύμενου μϋςου 8
Τποκείμενα μζςα (πρωτογενή προϊόντα, ςτοιχειώδη αγαθά) Χρηματοπιςτωτικά μέςα: -Επιτόκια -Ιςοτιμύεσ -Μετοχϋσ, ομόλογα, χρηματιςτηριακού δεύκτεσ Γενικά: -Εμπορεύματα (αγροτικϊ προώόντα, προώόντα διατροφόσ, μϋταλλα, πετρϋλαιο κ.ϊ) -Ηλεκτρικό ενϋργεια -Δεύκτεσ καιρού και φυςικών φαινομϋνων -Δεύκτεσ περιβαλλοντικόσ μόλυνςησ 9
Οι κυριότερες κατηγορίες παραγώγων προϊόντων 1.Προθεςμιακά Συμβόλαια (forwards) 2.Συμβόλαια Μελλοντικήσ Εκπλήρωςησ (futures) Παράγωγα 3.Δικαιώματα Προαίρεςησ (options) 4.Ανταλλαγέσ (swaps) 10
«Θζςεισ» ςτην αγορά μετρητοίσ (spot markets) Θέςη ςτην αγορά μετρητοίσ: Ο όροσ αυτόσ αναφϋρεται ςτα δικαιώματα και τισ υποχρεώςεισ που αναλαμβϊνει ϋνασ επενδυτόσ με την αγορϊ ό την πώληςη ενόσ χρηματοπιςτωτικού μϋςου. Θετική θέςη, θέςη αγοράσ ή long spot: ο επενδυτόσ κατϋχει το υποκεύμενο χρηματοπιςτωτικό μϋςο και προςδοκϊ κϋρδοσ από την ϊνοδο τησ τιμόσ του. Αρνητική θέςη, θέςη πώληςησ ή short spot: ο επενδυτόσ «πουλϊει» το υποκεύμενο χρηματοπιςτωτικό μϋςο και προςδοκϊ κϋρδοσ από την πτώςη τησ τιμόσ του. 11
ΚΕΡΔΟ-ΗΘΜΙΑ Θετική θζςη ςτην αγορά μετρητοίσ (ζςτω μετοχή) 40 30 ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΟ ΔΤΝΗΣΙΚΟ ΚΕΡΔΟ 20 10 0-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 ΘΕΣΙΚΗ ΘΕΗ ΜΕΣΡΗΣΟΙ -20-30 ΝΕΚΡΟ ΗΜΕΙΟ=ΣΙΜΗ ΑΓΟΡΑ -40 ΣΙΜΘ ΜΕΣΟΧΘ ΠΕΡΙΟΡΙΜΕΝΗ ΖΗΜΙΑ=ΜΗΔΕΝΙΜΟ ΣΙΜΗ 12
ΚΕΡΔΟ-ΗΘΜΙΑ Αρνητική θζςη ςτην αγορά μετρητοίσ (ζςτω μετοχή) 40 ΠΕΡΙΟΡΙΜΕΝΟ ΚΕΡΔΟ=ΜΗΔΕΝΙΜΟ ΣΙΜΗ 30 20 10 0-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 ΑΡΝΗΣΙΚΗ ΘΕΗ ΜΕΣΡΗΣΟΙ -20 ΝΕΚΡΟ ΗΜΕΙΟ=ΣΙΜΗ ΠΩΛΗΗ -30-40 ΣΙΜΘ ΜΕΣΟΧΘ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΗ ΔΤΝΗΣΙΚΗ ΖΗΜΙΑ 13
«Θζςεισ» ςτην αγορά παραγώγων Θέςη ςτην αγορά παραγώγων: Ο όροσ αυτόσ αναφϋρεται ςτα δικαιώματα και τισ υποχρεώςεισ ενόσ επενδυτό που προκύπτουν με την αγορϊ ό την πώληςη ενόσ παρϊγωγου μϋςου. Θετική θέςη, θέςη αγοράσ ή long position: αγορϊ ενόσ παραγώγου η οπούα δεν ϋχει ακόμη κλεύςει (δεν ϋχει ιςοςταθμιςτεύ από μύα αντύςτροφη ςυναλλαγό πώληςησ) Αρνητική θέςη, θέςη πώληςησ ή short position: πώληςη ενόσ παραγώγου η οπούα δεν ϋχει ακόμη κλεύςει (δεν ϋχει ιςοςταθμιςτεύ από μύα αντύςτροφη ςυναλλαγό αγορϊσ) Ανοιχτή θέςη: αρνητικό ό θετικό θϋςη η οπούα δεν ϋχει κλεύςει ακόμη (δεν ϋχει ιςοςταθμιςτεύ από μύα αντύθετη) 14
Χρήςεισ των παραγώγων Αντιςτϊθμιςη Κερδοςκοπύα Εξιςορροπητικό κερδοςκοπύα Κινδυνοφόρα Ακύνδυνη 15
Αντιςτάθμιςη (Hedging) Η διαδικαςύα αγορϊσ ό πώληςησ παραγώγων αξιογρϊφων με ςκοπό την εξουδετϋρωςη των κινδύνων από τισ αυξομειώςεισ των τιμών ό αξιογρϊφων ςτισ αγορϋσ μετρητούσ. Εϊν ςτην αγορϊ μετρητούσ ϋχει δημιουργηθεύ θετικό θϋςη (θϋςη αγορϊσ) τότε ςτην αγορϊ παραγώγων δημιουργεύται αρνητικό θϋςη (θϋςη πώληςησ) και η αντιςτϊθμιςη λϋγεται αντιςτάθμιςη πώληςησ (short hedge). Εϊν ςτην αγορϊ μετρητούσ ϋχει δημιουργηθεύ αρνητικό θϋςη (θϋςη πώληςησ) τότε ςτην αγορϊ παραγώγων δημιουργεύται θετικό θϋςη (θϋςη αγορϊσ) και η αντιςτϊθμιςη λϋγεται αντιςτάθμιςη αγοράσ (long hedge). 16
Κερδοςκοπία (Speculation) Η ςτρατηγικό που ακολουθεύ ϋνασ επενδυτόσ που αναλαμβϊνει θϋςεισ αγορϊσ ό πώληςησ ορμώμενοσ από προςδοκύεσ για τη μελλοντικό πορεύα των τιμών ενόσ τύτλου ό ενόσ αγαθού. Η ςυμμετοχό των κερδοςκόπων ςτισ αγορϋσ παραγώγων αξιογρϊφων ςε αντύθεςη με τουσ αντιςταθμιςτϋσ δε γύνεται για να προςτατεύςουν όδη ανειλημμϋνεσ θϋςεισ ςτην αγορϊ μετρητούσ, αλλϊ για να αναλϊβουν θϋςεισ με μόνο ςτόχο την επύτευξη κϋρδουσ. 17
Εξιςορροπητική Κερδοςκοπία (Arbitrage) Η διαδικαςύα απόκτηςησ ενόσ αγαθού ό τύτλου ςε μύα αγορϊ και η ταυτόχρονη πώληςό του ςε μύα ϊλλη αγορϊ με υψηλότερη τιμό με ςτόχο την αποκόμιςη κϋρδουσ χωρύσ επϋνδυςη. Εϊν η εξιςορροπητικό κερδοςκοπύα γύνει χωρύσ την ανϊληψη επενδυτικού κινδύνου και με τρόπο ώςτε η θϋςη αγορϊσ να αντιςταθμύζεται πλόρωσ από τη θϋςη πώληςησ, τότε η διαδικαςύα αυτό ονομϊζεται ακίνδυνη εξιςορροπητική κερδοςκοπία (riskless arbitrage). 18
Εξιςορροπητική Κερδοςκοπία (Arbitrage) Παράδειγμα: Μύα ςυγκεκριμϋνη ςτιγμό η τρϊπεζα Χ φϋρεται να πωλεύ το δολϊριο προσ 0,9 ευρώ ενώ η τρϊπεζα Ψ την ύδια ςτιγμό το αγορϊζει προσ 0,91 ευρώ. Μία άλλη τράπεζα Ζ που λειτουργεύ ωσ ειδικόσ διαπραγματευτόσ αντιλαμβϊνεται αυτό τη διαφορϊ και εκκινεύ εξιςορροπητική κερδοςκοπία ύψουσ 1 εκατομμυρύου δολαρύων. Η τράπεζα Ζ αγορϊζει 1 εκατομμύριο δολϊρια προσ 0,9 ευρώ από την Σρϊπεζα Χ και ταυτόχρονα πωλεύ 1 εκατομμύριο δολϊρια ςτην τρϊπεζα Ψ προσ 0,91 ευρώ. Σο αποτϋλεςμα τησ ςυναλλαγόσ αυτόσ εύναι (0,91-0,9)=0,01 ευρώ ανϊ δολϊριο και επομϋνωσ 10.000 ευρώ ςυνολικϊ μϋςα ςε πολύ λύγο χρόνο και χωρύσ ο ειδικόσ διαπραγματευτόσ να ϋχει αναλϊβει κϊποιον επενδυτικό κύνδυνο ό να ϋχει ο ύδιοσ επενδύςει χρόματα. 19
Κινδυνοφόρα εξιςορροπητική κερδοςκοπία Εκτόσ όμωσ από την ακύνδυνη εξιςορροπητικό κερδοςκοπύα υπϊρχει και η κινδυνοφόρα εξιςορροπητική κερδοςκοπία. ε αυτόν τη διαδικαςύα ο εξιςορροπιςτόσ αναλαμβϊνει κύνδυνο για κϊποιο μικρό χρονικό διϊςτημα μη δυνϊμενοσ να κλεύςει ταυτόχρονα τη θϋςη του ςτισ δύο αγορϋσ. Περιπτώςεισ που ςυμβαύνει αυτό : 1. Όταν οι αγορϋσ δε λειτουργούν ταυτόχρονα ό δεν εύναι ςυνδεδεμϋνεσ ϊμεςα, με αποτϋλεςμα την καθυςτϋρηςη υποβολόσ των εντολών. 2. Όταν υπϊρχει διαφορετικόσ βαθμόσ ρευςτότητασ ςτισ δύο αγορϋσ. 3. Όταν οι τιμϋσ ςτισ δύο αγορϋσ εύναι ςε διαφορετικό νόμιςμα επομϋνωσ ο εξιςορροπιςτόσ αναλαμβϊνει ςυναλλαγματικό κύνδυνο. 20
Ο κανόνασ τησ μοναδιαίασ τιμήσ (Law of one price) Ο κανόνασ αυτόσ τησ Οικονομύασ εκφρϊζεται ωσ εξόσ: «Σε μία αποτελεςματική αγορά όλα τα πανομοιότυπα αγαθά πρέπει να έχουν μία και μοναδική τιμή» Αν δεν ύςχυε ο παραπϊνω κανόνασ, η διαφοροπούηςη μεταξύ των τιμών πανομοιότυπων αγαθών θα δημιουργούςε ςυνθόκεσ επύτευξησ κϋρδουσ μϋςω τησ εφαρμογόσ τησ εξιςορροπητικόσ κερδοςκοπύασ. Σο γεγονόσ αυτό θα προςϋλκυε και ϊλλουσ να κϊνουν το ύδιο με αποτϋλεςμα τη δημιουργύα μεγϊλησ ζότηςησ ςτην αγορϊ με τη μικρότερη τιμό και μεγϊλησ προςφορϊσ ςτην αγορϊ με τη μεγαλύτερη τιμό. Η μονομερόσ πύεςη ςτισ αγορϋσ αυτϋσ θα ωθούςε τη μικρότερη τιμό υψηλότερα και τη μεγαλύτερη τιμό χαμηλότερα μέχρισ ότου αυτέσ να εξιςωθούν. 21
Κατηγορίεσ επενδυτών Αντιςταθμιςτέσ (hedgers) τόχοσ: η αντιςτϊθμιςη κινδύνου Κερδοςκόποι (speculators) τόχοσ: το γρόγορο κϋρδοσ με ταυτόχρονη ανϊληψη κύνδυνου Εξιςορροπιςτέσ κερδοςκόποι (arbitragers) τόχοσ: η εκμετϊλλευςη των ατελειών τησ αγορϊσ για επύτευξη κϋρδουσ χωρύσ κύνδυνο 22
Ωφέλειεσ από τα παράγωγα Διαςπορϊ, διαχεύριςη και μεύωςη κινδύνου Μεύωςη κόςτουσ Ανεύρεςη και διαμόρφωςη τιμών Τποςτόριξη τησ εγχώριασ αγορϊσ ςτοιχειωδών τύτλων 23
Ωφζλειεσ από τα παράγωγα Διαςπορά, διαχείριςη και μείωςη κινδύνου κοπόσ τησ δημιουργύασ των παραγώγων αρχικϊ όταν να μετριαςτεύ ό ακόμα και να εξουδετερωθεύ ο κύνδυνοσ από τη μεταβολό των τιμών τοισ μετρητούσ ςτο μϋλλον ό/και η εξαςφϊλιςη τησ αγορϊσ ενόσ προώόντοσ ςε κϊποια μελλοντικό ςτιγμό. Η μετακύληςη του κινδύνου μϋςω των παραγώγων ςε κϊποιον ϊλλο ςυναλλαςςόμενο μπορεύ να γύνει εύτε επειδό υπϊρχουν ταυτόχρονα ςυναλλαςςόμενοι με ακριβώσ αντύθετη θϋςη για ϋνα ςυγκεκριμϋνο αγαθό ό τύτλο, εύτε επειδό υπϊρχουν κερδοςκόποι οι οπούοι προςφϋρονται να αναλϊβουν τουσ εκϊςτοτε κινδύνουσ με την προςδοκύα επύτευξησ κϋρδουσ. Και ςτισ δύο περιπτώςεισ επιτυγχϊνεται η μείωςη και η διαςπορά του κινδύνου για τουσ ςυναλλαςςόμενουσ αλλϊ και για το ςύνολο τησ οικονομύασ. 24
Ωφζλειεσ από τα παράγωγα Μείωςη του κόςτουσ Η ύπαρξη των αγορών παραγώγων μειώνει το κόςτοσ παραγωγόσ και βελτιώνει την αποτελεςματικότητα των παραγωγικών μονϊδων: με το «κλείδωμα» τησ τιμήσ ενόσ εμπορεύματοσ για μία μελλοντική ςυναλλαγή αποφεύγεται η καταςκευό μεγαλύτερων αποθηκευτικών χώρων που θα επιβϊρυνε το κόςτοσ λειτουργίασ, ενώ αξιοποιούνται κατϊ το μϋγιςτο οι υπϊρχοντεσ αποθηκευτικού χώροι γεγονόσ που αυξϊνει την αποτελεςματικότητα τησ επιχεύρηςησ. Επύςησ το ελάχιςτο κόςτοσ ςυναλλαγών ςτα χρηματιςτηριακϊ παρϊγωγα προκύπτει από το γεγονόσ τησ ύπαρξησ ικανού αριθμού ςυναλλαςςομϋνων ςτην αγορϊ παραγώγων, δηλαδό τησ ύπαρξησ ρευςτότητασ η οπούα οδηγεύ ςε μικρϊ κόςτη ςυναλλαγών ανϊ μονϊδα υποκεύμενου τύτλου ό εμπορεύματοσ και ςυνεπώσ ςτην ελαχιςτοπούηςη του κόςτουσ διαχεύριςησ των κινδύνων. 25
Ωφζλειεσ από τα παράγωγα Ανεύρεςη και διαμόρφωςη τιμών Οι αγορϋσ εμπορευμϊτων και ςτοιχειωδών τύτλων αποβλϋπουν ςτη διαμόρφωση τιμών σήμερα, καθώσ η ςυναλλαγό απαιτεύ την πληρωμό μετρητούσ με αντϊλλαγμα την ϊμεςη παρϊδοςη του τύτλου ό του προώόντοσ. Οι αγορέσ παραγώγων όμωσ επιφϋρουν μύα νϋα διϊςταςη ςτισ ςυναλλαγϋσ, καθώσ αναφϋρονται ςτην παρϊδοςη των υποκεύμενων αγαθών ό τύτλων ςε ςυγκεκριμϋνη τιμό ςτο μϋλλον με αντύςτοιχη καταβολό του όδη ςυμφωνημϋνου ποςού. Ωσ εκ τούτου για να πραγματοποιηθεύ η ςυναλλαγό, η τιμό που διαμορφώνεται ςόμερα θα πρϋπει να αναφϋρεται ςτισ ςυνθόκεσ προςφορϊσ και ζότηςησ ςτη μελλοντικό αυτό ςτιγμό. υνεπώσ η ύπαρξη ρευςτόσ αγορϊσ παραγώγων επιτρϋπει την ανεύρεςη και διαμόρφωςη των τιμών που αναμϋνεται να επικρατόςουν στο μέλλον ςτην αγορϊ μετρητούσ. 26
Ωφζλειεσ από τα παράγωγα Υποςτήριξη τησ εγχώριασ αγοράσ ςτοιχειωδών τίτλων Οι διϊφορεσ επιχειρόςεισ για τον καλύτερο προγραμματιςμό και τοποθϋτηςό τουσ ςτην αγορϊ ϋχουν την ανϊγκη διαχεύριςησ των επιχειρηματικών τουσ κινδύνων που αφορούν εύτε ςτισ πρώτεσ ύλεσ εύτε ςτο κόςτοσ χρηματοδότηςόσ τουσ. υνεπώσ αναζητούν αγορϋσ ςτισ οπούεσ να υπϊρχει η δυνατότητα διαχεύριςησ των κινδύνων αυτών, δηλαδό να υπϊρχει αγορϊ παραγώγων. Κατϊ ςυνϋπεια η ύπαρξη αγορϊσ παραγώγων ενιςχύει και την αγορά των ςτοιχειωδών τίτλων. 27
Διάκριςη παραγώγων Χρηματιςτηριακά: Παρϊγωγα προώόντα τα οπούα διαπραγματεύονται ςε οργανωμϋνεσ αγορϋσ (Χρηματιςτόρια) Πλεονεκτόματα: 1. Έχουν την εγγύηςη τησ αγορϊσ (του εκκαθαριςτικού ούκου) ςτην οπούα διαπραγματεύονται, ςυνεπώσ εξαλεύφεται ο κύνδυνοσ αντιςυμβαλλομϋνου. 2. Εύναι τυποποιημϋνα, δηλαδό ϋχουν ςυγκεκριμϋνα χαρακτηριςτικϊ γεγονόσ που τα καθιςτϊ ανταλλϊξιμα, εύκολα διαχειρύςιμα και τουσ προςδύδει ρευςτότητα και δυνατότητα ςυμψηφιςμού. 3. Εγκρύνονται και ελϋγχονται από αρμόδιο όργανο, ενώ υπακούουν ςε ςυγκεκριμϋνουσ κανόνεσ και κανονιςμούσ, γεγονόσ που τουσ προςδύδει διαφϊνεια και αςφϊλεια. 4. Έχουν χαμηλότερα κόςτη ςυναλλαγών. 28
Χρηματιςτηριακή Αγορά Παραγώγων Αγορϊ Αγορϊ Αγοραςτόσ Εταιρύα Εκκαθϊριςησ Εταιρύα Εκκαθϊριςησ Πωλητόσ Πώληςη Πώληςη 29
Διάκριςη παραγώγων Έξω-χρηματιςτηριακά (over the counter): Παρϊγωγα προώόντα τα οπούα αποτελούν ςυμβϊςεισ μεταξύ των δύο μερών (αγοραςτό πωλητό) οι οπούοι ςυμφωνούν τουσ όρουσ του προώόντοσ, ενώ δε γύνονται αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςε οργανωμϋνη αγορϊ Πλεονεκτόματα: 1. Σα προώόντα αυτϊ καλύπτουν εξειδικευμϋνεσ και πολύ ςυγκεκριμϋνεσ ανϊγκεσ των δύο μερών λόγω του ότι δεν εύναι τυποποιημϋνα και οι όροι τουσ αποτελούν αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ και ςυμφωνύασ μεταξύ τουσ. Δημιουργούνται, όπωσ λϋμε, tailor made προώόντα, δηλαδό ςυμβόλαια «ςτα μϋτρα τουσ». 2. Διαςφαλύζεται εμπιςτευτικότητα ςτισ ςυναλλαγϋσ των προώόντων αυτών, γιατύ δε γύνονται μϋςω οργανωμϋνησ αγορϊσ με ςυγκεκριμϋνουσ όρουσ διαφϊνειασ. 30
Ζξω-χρηματιςτηριακή Αγορά Παραγώγων Αγορϊ Αγοραςτόσ Πώληςη Πωλητόσ 31
Άςκηςη 1 Η τιμό τησ μετοχόσ τησ ΕΣΕ γύνεται αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςτα Χρηματιςτόρια τησ Αθόνασ και τησ Νϋασ Τόρκησ. Αν υπϊρχει η δυνατότητα εξιςορροπητικόσ κερδοςκοπύασ, τι αναμϋνετε να ιςχύει ; (α) Οι τιμϋσ ςτα δύο Χρηματιςτόρια θα εύναι παρόμοιεσ. (β) Οι τιμϋσ ςτα δύο Χρηματιςτόρια θα εύναι διαφορετικϋσ. (γ) Η τιμό τησ μετοχόσ ςτη Νϋα Τόρκη θα ακολουθεύ την τιμό ςτην Αθόνα. (δ) Οι τιμϋσ ςτα δύο Χρηματιςτόρια θα εύναι ανεξϊρτητεσ. 32
Άςκηςη 1 Η τιμό τησ μετοχόσ τησ ΕΣΕ γύνεται αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςτα Χρηματιςτόρια τησ Αθόνασ και τησ Νϋασ Τόρκησ. Αν υπϊρχει η δυνατότητα εξιςορροπητικόσ κερδοςκοπύασ, τι αναμϋνετε να ιςχύει; (α) Οι τιμέσ ςτα δύο Χρηματιςτήρια θα είναι παρόμοιεσ. (β) Οι τιμϋσ ςτα δύο Χρηματιςτόρια θα εύναι διαφορετικϋσ. (γ) Η τιμό τησ μετοχόσ ςτη Νϋα Τόρκη θα ακολουθεύ την τιμό ςτην Αθόνα. (δ) Οι τιμϋσ ςτα δύο Χρηματιςτόρια θα εύναι ανεξϊρτητεσ. 33
Άςκηςη 2 Ένα αμοιβαύο κεφϊλαιο αγόραςε παρϊγωγο προώόν ςτη μετοχό τησ ΕΣΕ. Ποια η θϋςη του αμοιβαύου κεφαλαύου ςτο παρϊγωγο επύ τησ μετοχόσ τησ ΕΣΕ; (α) Θετικό θϋςη (β) Αρνητικό θϋςη (γ) Ουδϋτερη θϋςη (δ) Θϋςη πώληςησ 34
Άςκηςη 2 Ένα αμοιβαύο κεφϊλαιο αγόραςε παρϊγωγο προώόν ςτη μετοχό τησ ΕΣΕ. Ποια η θϋςη του αμοιβαύου κεφαλαύου ςτο παρϊγωγο επύ τησ μετοχόσ τησ ΕΣΕ; (α) Θετική θέςη (β) Αρνητικό θϋςη (γ) Ουδϋτερη θϋςη (δ) Θϋςη πώληςησ 35
Άςκηςη 3 Ποιοσ από τουσ ακόλουθουσ θεωρεύται κερδοςκόποσ όταν λϊβει θϋςη ςε ϋνα παρϊγωγο με υποκεύμενο μϋςο κϊποιο εμπόρευμα; (α) Αγρότησ (β) Οδηγόσ φορτηγού μεταφορϊσ καλαμποκιού (γ) Παραςκευαςτόσ τροφύμων (δ) Κανϋνασ από τουσ παραπϊνω 36
Άςκηςη 3 Ποιοσ από τουσ ακόλουθουσ θεωρεύται κερδοςκόποσ όταν λϊβει θϋςη ςε ϋνα παρϊγωγο με υποκεύμενο μϋςο κϊποιο εμπόρευμα; (α) Αγρότησ (β) Οδηγόσ φορτηγού μεταφοράσ καλαμποκιού (γ) Παραςκευαςτόσ τροφύμων (δ) Κανϋνασ από τουσ παραπϊνω 37
Άςκηςη 4 Ποια από τισ ακόλουθεσ προτϊςεισ δεν εύναι ςωςτό; (α) Οι παρϊγωγοι τύτλοι εύναι αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςε διϊφορα χρηματιςτόρια διεθνώσ. (β) Η ύπαρξη ςτοιχειωδών αγαθών και τύτλων δεν εύναι απαραύτητη για τη δημιουργύα παρϊγωγων τύτλων. (γ) Ο αριθμόσ των παραγώγων που μπορούν να δημιουργηθούν για ϋνα ςυγκεκριμϋνο τύτλο ό αγαθό εύναι θεωρητικϊ απεριόριςτοσ. (δ) Εκτόσ από τα διαπραγματεύςιμα παρϊγωγα υπϊρχουν και παρϊγωγοι τύτλοι οι οπούοι δεν εύναι αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςε οργανωμϋνεσ αγορϋσ. 38
Άςκηςη 4 Ποια από τισ ακόλουθεσ προτϊςεισ δεν εύναι ςωςτό; (α) Οι παρϊγωγοι τύτλοι εύναι αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςε διϊφορα χρηματιςτόρια διεθνώσ. (β) Η ύπαρξη ςτοιχειωδών αγαθών και τίτλων δεν είναι απαραίτητη για τη δημιουργία παράγωγων τίτλων. (γ) Ο αριθμόσ των παραγώγων που μπορούν να δημιουργηθούν για ϋνα ςυγκεκριμϋνο τύτλο ό αγαθό εύναι θεωρητικϊ απεριόριςτοσ. (δ) Εκτόσ από τα διαπραγματεύςιμα παρϊγωγα υπϊρχουν και παρϊγωγοι τύτλοι οι οπούοι δεν εύναι αντικεύμενο διαπραγμϊτευςησ ςε οργανωμϋνεσ αγορϋσ. 39
Άςκηςη 5 Αξιολογόςτε την πρόταςη: «τισ εξω-χρηματιςτηριακϋσ αγορϋσ παραγώγων δεν υπϊρχει πιςτωτικόσ κύνδυνοσ διότι μεςολαβεύ κεντρικόσ αντιςυμβαλλόμενοσ που απορροφϊ τον κύνδυνο». (α) ωςτό (β) Λϊθοσ 40
Άςκηςη 5 Αξιολογόςτε την πρόταςη: «τισ εξω-χρηματιςτηριακϋσ αγορϋσ παραγώγων δεν υπϊρχει πιςτωτικόσ κύνδυνοσ διότι μεςολαβεύ κεντρικόσ αντιςυμβαλλόμενοσ που απορροφϊ τον κύνδυνο». (α) ωςτό (β) Λάθοσ 41