Μούλελης Ηλίας Καθηγητής Φ.Α. Δευτεροβάθμιας εκπσης Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Προπονητικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Προπονητής Χιονοδρομίας Τεχνικός Εκπρόσωπος ΕΟΧ/FIS
Ως ανάπτυξη χαρακτηρίζονται οι παρατηρούμενες αλλαγές και διαφοροποιήσεις των ατομικών χαρακτηριστικών σε ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Πραγματοποιείται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και απαιτήσεις του περιβάλλοντος και συνδέεται με δραστηριότητες του ατόμου.
Χρονολογική ηλικία: έτη από την ημερομηνία γέννησης. Βιολογική ηλικία χαρακτηρίζεται από το βαθμό ανάπτυξης και τη λειτουργική ικανότητα του οργανισμού σε σχέση με το μέσο όρο του πληθυσμού σε συγκεκριμένη χρονολογική ηλικία. Επιβραδυνόμενη ανάπτυξη. Επιταχυνόμενη ανάπτυξη.
Η δυνατότητα βελτίωσης των επιμέρους ικανοτήτων και δεξιοτήτων, μέσω της προπόνησης, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία ανάπτυξης των επιμέρους συστατικών στοιχείων που καθορίζουν την ανάπτυξη των παιδιών και εφήβων (Winter, 1984). Για τις διάφορες ικανότητες και κινητικές δεξιότητες σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν ευαίσθητες φάσεις:
Ικανότητα / δεξιότητα Συναρμογή Κινητικές δεξιότητες Ευκινησία (ενεργητική και παθητική) Ταχύτητα Μέγιστη δύναμη Αντοχή αερόβια αναερόβια Ευαίσθητη φάση Προσχολική ηλικία Πρώιμη και όψιμη σχολική ηλικία. Δεύτερη φάση εφηβείας. Από τη μικρή παιδική ηλικία έως και όψιμη σχολική ηλικία. Πρώιμη και όψιμη σχολική ηλικία Πρώτη φάση της εφηβείας. Από την πρώτη φάση της εφηβείας. Καμία ευαίσθητη φάση Από τη πρώτη φάση της εφηβείας.
Διαταραχές στον μεταβολισμό μέσω έντονων προπονητικών επιβαρύνσεων που οδηγούν σε υψηλά ποσά κατανάλωσης ενέργειας. Υψηλές επιβαρύνσεις προπόνησης δύναμης οδηγούν σε βλάβες στον παθητικό κινητικό μηχανισμό: Χόνδροι, τένοντες, σύνδεσμοι. Βλάβες κατά τις φάσεις επιταχυνόμενης ανάπτυξης, η ευαισθησία των ιστών είναι ευθέως ανάλογη με τον ρυθμό ανάπτυξης (Weineck, 1986). Υψηλή συχνότητα προπόνησης οδηγεί σε σημαντικό περιορισμό του ελεύθερου χρόνου παιδιών και εφήβων. Υπερφόρτωση και στρες μπορεί να οδηγήσουν παιδιά και έφηβους αθλητές σε ψυχικές διαταραχές.
Η ανάπτυξη της αθλητικής απόδοσης εξαρτάται από παράγοντες κληρονομικότητας και εσωτερικής ωρίμανσης από τη μία πλευρά και επιρροές του περιβάλλοντος από την άλλη. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν δυναμικά από κοινού το συνολικό σύμπλεγμα που λέγεται ταλέντο. Για αυτόν τον λόγο το ταλέντο δεν είναι μόνο ένα γενετικό αλλά επίσης και κοινωνικό, παιδαγωγικό και προπονητικό μεθοδικό πρόβλημα.
Σύνθετη ικανότητα αντίδρασης (προσχολική ηλικία, μεγαλύτερη βελτίωση στην όψιμη σχολική ηλικία, πάλι βελτιώνεται από την ηλικία των 16 και έπειτα). Ικανότητα κιναισθητικής διαφοροποίησης (10 13 ετών). Ικανότητα ισορροπίας (πρώιμη σχολική ηλικία έως όψιμη σχολική ηλικία). Ικανότητα προσανατολισμού στο χώρο (13 16 ετών). Ρυθμική ικανότητα (προσχολική ηλικία, πρώιμη σχολική ηλικία σημαντική βελτίωση, μέχρι και το τέλος της όψιμης σχολικής ηλικίας).
Τρόπος παρουσίασης μαθησιακών στόχων. Επανατροφοδότηση χρήση τεχνικών μέσων ως βοήθημα κύριο ρόλο ο προπονητής. Διευθέτηση των προπονητικών περιεχομένων σε μεθοδικές σειρές ασκήσεων (αλπικό, χιονοσανίδα). Βοηθητικά προπονητικά μέσα. Δοσολογία προπονητικής επιβάρυνσης.
Στα αθλήματα της Χιονοδρομίας κατά την προπόνηση τεχνικής των νεαρών αθλητών, θα πρέπει να επιτυγχάνονται τρείς στόχοι: 1. Εκμάθηση των αθλητικοτεχνικών δεξιοτήτων που αποτελούν τη βάση για την ειδική τεχνική του συγκεκριμένου αγωνίσματος. 2. Εκμάθηση των αθλητικών τεχνικών σε τέτοιο βαθμό, που να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ιδανικός από βιομηχανική θεώρηση. 3. Σταθεροποίηση της τεχνικής. Η εκμάθηση δεξιοτήτων, η προπόνηση εκμάθησης τεχνικής και η συμπληρωματική προπόνηση τεχνικής αποτελούν τα κύρια σημεία κατά την προπόνηση τεχνικής νεαρών αθλητών. Προπόνηση ειδικών συναρμοστικών ικανοτήτων ως αναπόσπαστο κομμάτι του προπονητικού σχεδιασμού.
Κατά την προπόνηση φυσικής κατάστασης και τεχνικής, λόγω ανεπαρκούς επιπέδου φυσικής κατάστασης των νεαρών αθλητών για την υλοποίηση δύσκολων και απαιτητικών αθλητικών τεχνικών, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στο συνδυασμό τους. Πριν την εκμάθηση νέων κινητικών δεξιοτήτων θα πρέπει οι αθλητές να διαθέτουν και να προπονούν τις καθοριστικές για την απόδοση φυσικές και συναρμοστικές ικανότητες. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η παραπάνω τοποθέτηση για τα αθλήματα της χιονοδρομίας όπου αφενός η προπόνηση τεχνικής κατέχει το σημαντικότερο μέρος της προπόνησης των νεαρών αθλητών, αφετέρου είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την διαμόρφωση της επίδοσης.