Στρογγύλη τράπεζα «Ιστολογικά ευρήματα ενδοσκοπικών βιοψιών που πυροδοτούν προβληματισμό και επηρεάζουν των χειρισμό των ασθενών»
Στόχοι Η περιγραφή, ανάδειξη, ανάλυση και επιστημονική τεκμηρίωση συνήθων στην καθημερινή κλινική πράξη ιστολογικών ευρημάτων και δεδομένων τα οποία προβληματίζουν τον γαστρεντερολόγο όσον αφορά στον χειρισμό (διαγνωστικό και θεραπευτικό) των ασθενών με αυτές τις καταστάσεις
Συντονιστής Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλίδης Ph.D, F.E.B.G., F, M.A.C.G. M Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Ιατρικού Πανεπιστημίου Ιασίου, Ρουμανία Διευθυντής Γαστρεντερολογικού Τμήματος Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας
Εισηγητές Βασίλειος Παντερής Γαστρεντερολόγος, Επικουρικός Επιμελητής Β, Γαστρεντερολογικό Τμήμα Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας Kαλυψώ Μπαρμπάτη Παθολογοανατόμος, Διευθύντρια Παθολογοανατομικού εργαστηρίου Νοσοκομείου Ε.Ε.Σ. Ευστάθιος Παπαβασιλείου Γαστρεντερολόγος, Διευθυντής Γαστρεντερολογικού Τμήματος Νοσοκομείου «Αμαλία Φλέμιγκ» Χαράλαμπος Τζάθας Γαστρεντερολόγος, Διευθυντής Γαστρεντερολογικού Τμήματος Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιώς Λίλιαν Πετράκη Παθολογοανατόμος
Βασίλειος Παντερής Γαστρεντερολόγος, Επικουρικός Επιμελητής Β Γαστρεντερολογικό Τμήμα Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας
ΙΣΤΟΡΙΚΟ 1 Ασθενής,, 34 ετών, παρουσιάζεται με επεισόδια διαρροϊκών κενώσεων από μηνός, κοιλιακών αλγών (ιδίως στο δ.λ.β), δεκατικής πυρετικής κίνησης και απώλειας βάρους. Κολονοσκόπηση: αφθώδη έλκη, οίδημα και ερυθρότητα στον τελικό ειλεό. Βιοψία τελικού ειλεού: Αφθώδεις εξελκώσεις του επιθηλίου, χρόνιες φλεγμονώδεις διηθήσεις στο χόριο και μονήρες επιθηλιοειδές κοκκίωμα. Τυφλές βιοψίες παχέος εντέρου: Ήπιες χρόνιες φλεγμονώδεις διηθή- σεις στο δεξιό κόλον άνευ διαταραχής της αρχιτεκτονικής των κρυπτών, κρυπτικών αποστηματίων, λεμφοειδών αθροίσεων στο χόριο ή κοκκιω- μάτων. Καλλιέργεια και παρασιτολογική κοπράνων ήταν αρνητικές. CRP: : 7
Εκτός από πιθανή ΙΦΕΝ (νόσο Crohn) ποια άλλη νοσολογική οντότητα μπορεί να υποτεθεί με βάση το ιστορικό και τα ευρήματα 1 2 3 4 5 Yersinia enterocolitica, Mycobacterium tuberculosis, Ulcerative jejunoileitis Ενδομητρίωση, καρκινοειδές, κρυπτογενής πολυεστιακή ελκωτική στενωτική εντερίτιδα (CMUSE) Salmonella sp, ancylostoma caninum, μεσεντέριος ισχαιμία, λέμφωμα NSAIDs εντεροπάθεια, CMV, HIV, ν. Αδαμαντιάδη- Behcet, ρευματοειδής αρθρίτιδα το 1 και 4 6 Το 1, 3 και 4
Εξέλιξη Ο έλεγχος αντισωμάτων έναντι Υersinia στον ορό ανέδειξε θετικό τίτλο IgA & IgG έναντι των Yop αντιγόνων του μικροβίου. Η επανάληψη της καλλιέργειας με την επισήμανση για έλεγχο Yersinia πραγματοποιήθηκε σε ειδικό άγαρ και ανέδειξε αποικίες Yersinia enterocolitica. Tέθηκε σε αγωγή με σιπροφλοξασίνη και η συμπτωματολογία υφέθηκε Επανάληψη της κολονοσκόπησης σε 1 μήνα δεν ανέδειξε βλεννογονικές βλάβες.
Χρονία διάρροια-άλγοςδελαγονίουβόθρουδεκατική πυρετική κίνηση-απώλεια βάρουςαφθώδη έλκη στον τελικό ειλεό Σημασία της ειλεοσκόπησης και λήψης βιοψιών Διαφορική διάγνωση τελικής ειλείτιδος με παρουσία αφθωδών ελκών Λοίμωξη από Yersinia enterocolitica
Ειλεοσκόπηση και βιοψία Μικροσκοπικές βλάβες: 49% ασθ. με φλεγμονώδη διάρροια 40% ασθ. με υποψία νόσου Crohn 84% ασθ. με ενδοσκοπική εικόνα τ.ειλεϊτιδας 69% ασθ. με έλκη ή διαβρώσεις στον τ.ειλεό Ιστολογική διάγνωση στο ήμισυ των ασθενών με συμπτώματα φλεγμονώδους εντερικής νόσου με λήψη τουλάχιστον 4 τεμαχίων βιοψιών Geboes K, Am J Gastroenterol 1998 McHugh JB, Am J Gastroenterol 2007
Διαφορική διάγνωση τελικής ειλεϊτιδος με παρουσία αφθωδών ελκών: Salmonella Yersinia ΛΟΙΜΩΔΗ TBC CMV-HIV Ancylostoma caninum Behcet Ρευματοειδής ΦΛΕΓΜΟ αρθρίτιδα ελκωτική ΝΩΔΗ νηστιδοειλεϊτι δα Yersinia Λέμφωμα ΝΕΟΠΛΑ ΣΜΑΤΙΚΑ Μεσεντέριος ΙΣΧΑΙΜΙΚΑ ισχαιμία ΦΑΡΜΑ NSAID ΚΕΥΤΙΚΑ
Yersinia enterocolitica Κοινά χαρακτηριστικά με ν. Crohn: Ηλικία προσβολής: 10-40 ετών Arseni A, 1994 Θέση προσβολής: ειλεϊτιδα-ειλεοκολίτιδα Εξωεντερικές εκδηλώσεις: οζώδες ερύθημα αντιδραστική αρθρίτιδα Bottone EJ, Microbes Infect 1999 Ιστολογία: επιθηλιοειδή κοκκιώματα Sands BE, Gastroenterology 2004 Θεραπεία: κινολόνη δραστική σε ήπια Crohn Παθογενετικό αίτιο ν.crohn στην υπόθεση της ψυχρής αλυσίδας (cold chain hypothesis) Hugot JP, Lancet 2003
Επιπολασμός: Yersinia enterocolitica DNA υερσίνιας στο 31% τωνχειρουργικώνεκτομών ασθενών με ν. Crohn Lamps LW,Am J Surg Pathol 2003 Θετικός ορολογικός έλεγχος υερσίνιας στο 39% ασθενών με τελική ειλεϊτιδα Jess T, Eur J Intern Med 2001 Καλλιέργεια θετική για υερσίνια στο 3.6% ασθενών μετά σκωληκοειδεκτομή Van Noyen R, J Clin Microbiol Infect Dis 1991 Απομόνωση στα κόπρανα διαρροϊκών ασθενών: 0.7% στην Ελλάδα, 7.23% στην Κίνα, 13% στη Δανία Samonis G, Eur J Epidemiol 1997 Απομόνωση σε ζώα και ζωϊκές τροφές: 13% χοίρειων αμυγδαλών στην Ελλάδα, 5% σκύλων, 7-9% ωμού χοιρινού κρέατος στη Γερμανία Kechagia N, Int J Food Microbiol 2007
Yersinia enterocolitica Διάγνωση-απομόνωση Καλλιέργεια κοπράνων Ειδικά θρεπτικά υλικά (Μac Conkey, CIN) ευαισθησία 75-85% αντίστοιχα Head CB, J Clin Microbiol 1982 Χρονοβόρες (τουλάχιστον 48 ώρες) Αδυναμία διάκρισης παθογόνων στελεχών CRMOX (επιπλέον 48 ώρες, ευαισθησία 75.8%) Riley G, J Clin Microbiol 1989 Ψευδώς αρνητική σε χαμηλό μικροβιακό φορτίο yersinia enterocolitica ή επιμόλυνση από άλλα εντεροβακτηριοειδή κρυοεμπλουτισμός (από 4-21 ημέρες)-kligler iron-api 20E Arseni A, 1994
Yersinia enterocolitica Διάγνωση-απομόνωση Ορολογικές εξετάσεις αντισωμάτων έναντι παθογενετικών αντιγόνων (Yad, Yop) της εξωτερικής μεμβράνης Ενίσχυση της διαγνώσεως: Παραμονή στον ορό πέραν της οξείας νόσησης συνήθως για 3-5 μήνες Διασταυρούμενες αντιδράσεις με άλλα μικρόβια Ψευδώς θετικές σε υγιή άτομα λόγω χρονίας φορείας Western blot: 95% ευαισθησία και ειδικότητα Rawlins ML, Clin Diagn Lab Immunol 2005 Naktin J, Clin Lab Med 1999
Yersinia enterocolitica Διάγνωση-απομόνωση RT-PCR στα κόπρανα Ανίχνευση ελαχίστου μικροβιακού φορτίου 10 2 CFU/gr Ταχεία ανίχνευση των παθογόνων στελεχών σε 36 ώρες Μεγαλύτερη ευαισθησία σε σχέση με το CIN άγαρ (94.6%-85% αντίστοιχα) Zheng H, Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2008