Ερώτημα 1 ο : Α) Να εντάξετε την περίπτωση που παρουσιάζεται στο ερώτημα σε κάποια από τα γνωστά μοντέλα ανταμοιβών Β) Ποια είναι κατά την άποψη σας τα πλεονεκτήματα που προσδοκά η επιχείρηση από την εφαρμογή του συστήματος που επέλεξε, καθώς και τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα που εμπεριέχει το σύστημα αυτό; Α) Στην ενότητα 7.1 του τόμου Γ του ΕΑΠ (σελ. 150-159) παρουσιάζονται οι διάφορες μορφές/μοντέλα ατομικών αμοιβών. Όπως αναφέρεται, οι ατομικές αμοιβές διακρίνονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το αν οι αποδοχές καθορίζονται με κριτήριο την απόδοση ή όχι. Βάση αυτού του κριτηρίου έχουμε: Τις αμοιβές βάση του χρόνου απασχόλησης Τις αμοιβές με βάση την απόδοση Κοιτώντας τα στοιχεία που μας δίνονται γύρω από την επιχείρηση ΗΤΑ Α.Ε. διαπιστώνουμε τα εξής: o Παρέχεται μια βασική-εγγυημένη αμοιβή (σταθερό μέρος αμοιβής/άμεση αμοιβή) για την επίτευξη του συμφωνημένου βασικού στόχου. Ο συμφωνημένος αυτός στόχος έχει να κάνει με τον ετήσιο κύκλο εργασιών σε ένα υποκατάστημα (1.000.000 ευρώ). o Παρέχεται μια συμπληρωματική αμοιβή με την μορφή μεταβλητού επιδόματος που διαφοροποιεί τις αποδοχές ανάλογα την απόδοση του εργαζομένου. Ο μεταβλητός στόχος έγκειται στην υπέρβαση του βασικού στόχου κατά 15% έως 25% (κύκλος εργασιών από 1.150.000 έως 1.250.000) Άρα, σύμφωνα με τις παραπάνω δυο σημειώσεις μπορούμε να πούμε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση: Έχει θεσπίσει/εξασφαλίσει μια βασική αμοιβή που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της θέσης του στελέχους ενός υποκαταστήματος. Η βασική αυτή αμοιβή α) είναι εγγυημένη, β) προσανατολισμένη στο επίπεδο μισθών της αντίστοιχης χώρας και γ) σχετίζεται με την επίτευξη ενός συμφωνημένου ετήσιου στόχου κύκλου εργασιών.
Έχει θεσπίσει ως κριτήριο για την αξιολόγηση των επιδόσεων των εργαζομένων την επίτευξη συγκεκριμένων αντικειμενικά εξακριβώσιμων στόχων τζίρου επιπλέον του βασικού. Άρα στην ουσία έχει καθιερώσει ένα επίδομα απόδοσης το οποίο, θα μπορούσε να ειδωθεί και ως ένα βραβείο ή επίδομα παραγωγικότητας. Σύμφωνα με τα παραπάνω θα λέγαμε ότι το μοντέλο αμοιβής που χρησιμοποιεί η ΗΤΑ Α.Ε. είναι αυτό της βασικής αμοιβής με δυνατότητα επαύξησης με ένα επίδομα απόδοσης. Με άλλα λόγια, προβλέπεται ένας εγγυημένος μισθός (αν θεωρήσουμε ότι ο στόχος του 1.000.000 είναι ρεαλιστικός και πραγματοποιείται κάτω από κανονικές συνθήκες από όλα τα στελέχη) σύμφωνα με τις συλλογικές συμβάσεις και από εκεί και πέρα, έχουμε την επαύξηση αυτού του εγγυημένου μισθού με ένα επίδομα απόδοσης. Από τα μοντέλα που παρουσιάζονται στον τόμο θεωρούμε ότι βρίσκεται πιο κοντά στο μοντέλο των βραβείων (δες σελίδα 153) και σε αυτό της χρονικής αμοιβής με επίδομα απόδοσης (σελ. 150) αν θεωρήσουμε, ότι η βασική αμοιβή σχετίζεται με τον χρόνο παραμονής του εργαζομένου στον χώρο εργασίας (και ας μην ξεκαθαρίζεται στα στοιχεία που μας δίνει η ερώτηση) από την στιγμή που στον χρόνο αυτό θα πραγματοποιήσει τον βασικό στόχο του τζίρου που έχει τεθεί. Β) Ενδεικτικά, θεωρούμε ότι τα πλεονεκτήματα που προσδοκά η επιχείρηση από την εφαρμογή του συστήματος αυτού είναι: o Η παρότρυνση των εργαζομένων για καλύτερες επιδόσεις και ενσυνείδητες ενέργειες o Ο θετικός επηρεασμός του ετήσιου τζίρου o Η μείωση του εργασιακού στρες λόγω της ύπαρξης μιας βασικής-εγγυημένης αμοιβής που βασίζεται σε έναν ρεαλιστικό στόχο ετήσιου τζίρου o Η δημιουργία ενός αισθήματος εργασιακής δικαιοσύνης στους εργαζομένους μέσω α) της μέτρησης της απόδοσης σε αρκετούς τομείς πέρα της αύξησης του τζίρου (π.χ. μείωσης σπατάλης υλικών, τήρηση προθεσμιών, μείωση του δείκτη ατυχημάτων) και β) του συνυπολογισμού των ιδιαίτερων
τοπικών συνθηκών λειτουργίας του κάθε υποκαταστήματος στην τελική διαμόρφωση του μεταβλητού επιδόματος o Η δημιουργία στοχευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης στους εργαζομένους που κατ επανάληψη δεν επιτυγχάνουν τον βασικό στόχο ετήσιου τζίρου Όσον αφορά τα μειονεκτήματα του συστήματος αυτού θα λέγαμε ενδεικτικά ότι: o Υπάρχει το ενδεχόμενο να εμφανιστεί κόπωση στους εργαζομένους στην προσπάθεια για αύξηση του ετήσιου τζίρου στο μέγιστο δυνατό έτσι ώστε να κατακτηθεί το επίδομα απόδοσης o Υπάρχει το ενδεχόμενο η ύπαρξη ορίων αμοιβών προς τα άνω (π.χ. 25% είναι η μέγιστη υπέρβαση του βασικού στόχου που πριμοδοτείται στην ΗΤΑ Α.Ε. ) να σταματάει τους εργαζομένους από περαιτέρω προσπάθειες και βελτιώσεις στον τρόπο της εργασίας τους που θα καλυτέρευαν ακόμη περισσότερο τον ετήσιο τζίρο. o Το ίδιο το σύστημα απαιτεί α) κάποια διαχειριστικά κόστη έτσι ώστε να λειτουργήσει με το κατάλληλο τρόπο (π.χ. πρέπει να ελέγχονται οι σπατάλες σε υλικά και η τήρηση των προθεσμιών αλλά και να μελετώνται σε τακτά χρονικά διαστήματα) και β) κάποιες προϋποθέσεις εύρυθμης λειτουργίας (δείτε σελίδα 148 τα bullets) o Δεν είναι ξεκάθαρος ο υποκινητικός ρόλος του βασικού στόχου απόδοσης (π.χ. το 1.000.000 τζίρου στην ΗΤΑ Α.Ε. ) όταν ο στόχος αυτός έχει συνδεθεί με μια εγγυημένη/σίγουρη αμοιβή. Όσον αφορά τα πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού, πέρα από αυτά που προαναφέρθηκαν παραπάνω, θα προσθέταμε ενδεικτικά ότι: Συνδέει την χρηματική αμοιβή με το επίπεδο απόδοσης του εργαζομένου και έτσι τον παροτρύνει για περαιτέρω βελτιώσεις στον τρόπο εργασίας του Δίνει την δυνατότητα να προσαρμόζεται στις οικονομικές δυνατότητες των επιχείρησης Έχει την δυνατότητα να εφαρμόζει ένα σύστημα υπολογισμού των επιδομάτων απόδοσης με τρόπο απλό και κατανοητό από τους εργαζομένους.
Ερώτημα 2 ο : Α) Βάση του πίνακα που παρουσιάζεται στην εκφώνηση αν υποθέσουμε ότι ο υπάλληλος ΥΕ λαμβάνει για τη συνολική αξία της εργασίας του μισθό 780 ευρώ, ποιος θα πρέπει να είναι ο μισθός για τις άλλες 3 κατηγορίες εκπαίδευσης; Β) Ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα από την εφαρμογή της μεθόδου των συντελεστών βαρύτητας για την αξιολόγηση της εργασίας στον Ελληνικό Δημόσιο Τομέα; Α) Στην ενότητα 6.5.3 του Γ τόμου του ΕΑΠ (σελίδες 135-137) παρουσιάζεται η μέθοδος συντελεστών βαρύτητας ως μια από τις μεθόδους αξιολόγησης της εργασίας κάποιων εργαζομένων. Βάση του παραδείγματος στην σελίδα 136 δημιουργούμε τους παρακάτω πίνακες που μας δείχνουν, εκτός των άλλων, την συνολική αξία της εργασίας των υπαλλήλων της κάθε κατηγορίας εκπαίδευσης. Είδος απαίτησης/κριτήρια Αρ. Θέσης Συντελ. Βαρύτητας Δείκτης απαιτήσεων Γνώσεις 100 60% 60 Δεξιότητες 70 45% 31,5 Υπευθυνότητα 70 35% 24,5 ΠΕ Συνολική αξία εργασίας 116 Είδος απαίτησης/κριτήρια Αρ. Θέσης Συντελ. Βαρύτητας Δείκτης απαιτήσεων Γνώσεις 80 60% 48 Δεξιότητες 85 45% 38,25 Υπευθυνότητα 70 35% 24,5 ΤΕ Συνολική αξία εργασίας 110,75 Είδος απαίτησης/κριτήρια Αρ. Θέσης Συντελ. Βαρύτητας Δείκτης απαιτήσεων Γνώσεις 55 60% 33 Δεξιότητες 90 45% 40,5 Υπευθυνότητα 50 35% 17,5 ΔΕ Συνολική αξία εργασίας 91
Είδος απαίτησης/κριτήρια Αρ. Θέσης Συντελ. Βαρύτητας Δείκτης απαιτήσεων Γνώσεις 40 60% 24 Δεξιότητες 100 45% 45 Υπευθυνότητα 40 35% 14 ΥΕ Συνολική αξία εργασίας 83 Η εκφώνηση μας δίνει ότι ο ΥΕ λαμβάνει για τη συνολική αξία της εργασίας του μισθό 780 ευρώ. Χρησιμοποιώντας την μέθοδο των τριών καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο μισθός για τις άλλες 3 κατηγορίες εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι Για τον ΔΕ 855 ευρώ Για τον ΤΕ 1040 ευρώ Για τον ΠΕ 1090 ευρώ Β) Ενδεικτικά, κάποια από τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής της μεθόδου αυτής για την αξιολόγηση της εργασίας στον Ελληνικό Δημόσιο Τομέα είναι ότι: o Ξεκαθαρίζονται ποιες είναι οι απαιτήσεις κάθε συγκεκριμένης θέσης α) βάση συγκεκριμένων κριτηρίων όπως το επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων και υπευθυνότητας και β) βάση της αξιολογικής σειράς κάθε συγκεκριμένου είδους απαίτησης. o Ξεκαθαρίζεται με την βοήθεια των συντελεστών βαρύτητας η σημαντικότητα που έχει κάθε κριτήριο για την αποδοτικότερη εκτέλεση της εργασίας από τους εργαζομένους της κάθε κατηγορίας εκπαίδευσης. Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται και η μετέπειτα αξιολόγηση και μέτρηση της απόδοσης του προσωπικού. o Ξεκαθαρίζεται μέσω της διαφορετικής συνολικής αξίας που υπολογίζεται για την κάθε θέση εργασίας ο λόγος της διαφοροποίησης των μισθών και έτσι, αποφεύγονται παράπονα από τους εργαζομένους o Παρέχονται κίνητρα στους υπαλλήλους για επιδίωξη προαγωγών μέσω της απόκτησης νέων γνώσεων και δεξιοτήτων αλλά και μέσω της αύξησης της υπευθυνότητας τους.
Ενδεικτικά, κάποια από τα μειονεκτήματα της εφαρμογής της μεθόδου αυτής για την αξιολόγηση της εργασίας στον Ελληνικό Δημόσιο Τομέα είναι ότι: o Δεν λαμβάνεται υπόψη ως κριτήριο σημαντικό για την εκτέλεση μιας εργασίας η επαγγελματική εμπειρία, κάτι που στο Ελληνικό Δημόσιο Τομέα ήταν μέχρι πρότινος δεδομένο. Ως αποτέλεσμα, δεν λαμβάνεται υπόψη στην αύξηση του μισθού και ίσως να οδηγήσει σε αντιδράσεις o Δεν έχει λάβει υπόψη του κάποια κριτήρια/απαιτήσεις για τις θέσεις εργασίας που θα έκαναν πιο εκτενέστερη την αξιολόγηση αυτών (π.χ. διανοητική αντοχή, αντοχή σε περιβαλλοντικές επιδράσεις) o Δεν έχει λάβει υπόψη για τις δραστηριότητες της κατηγορίας εκπαίδευσης ΠΕ κριτήρια όπως η ικανότητα διαπραγμάτευσης, διαχείρισης συγκρούσεων, αυτοπεποίθηση που θα έκαναν, πιο αντικειμενικές τις αξιολογήσεις εργασίας o Δεν έχει λάβει υπόψη της τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στις διαφορετικές υπηρεσίες/υπουργεία του Δημόσιου τομέα και έτσι, αντιμετωπίζει όλες τις θέσεις εργασίας ανεξαρτήτως που βρίσκονται με τον ίδιο τρόπο. Ερώτημα 3 ο : Α) Ποια ήταν τα κυριότερα κίνητρα που ώθησαν την ABC να επιδιώξει την ανάπτυξη της στις εξωτερικές αγορές; Να αναφερθείτε στα κίνητρα της εσωτερικής αγοράς, αλλά και στα κίνητρα που προκύπτουν από την εκμετάλλευση της διεθνούς αγοράς Β) Που αποδίδετε την επιτυχημένη διεθνοποίηση της ABC; Ποιους κινδύνους θεωρείτε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει με την επέκταση σε χώρες, όπως η Ρωσία, Αρμενία, Τουρκία; Α) Στην ενότητα 1.4 υπάρχει αναφορά στα πλεονεκτήματα των ΠΕ που στην ουσία, αποτελούν κίνητρα που ωθούν τις εταιρίες να αναπτυχθούν στις ξένες αγορές - διεθνοποίηση-. Σχετικά με τα κίνητρα διεθνοποίησης ενδιαφέρουσες αναφορές υπάρχουν και στον Μπιτζενή (2009) στις σελίδες 27-31 και στους Μελά και Πολλαλή (2005) σελ. 284-290.
Οι προφανείς λόγοι -που αναφέρονται και στο παράδειγμα της ερώτησης- που οδήγησαν την ABC να δραστηριοποιηθεί με συγκεκριμένους τρόπους στις εξωτερικές αγορές είναι: Η αύξηση των πωλήσεων άρα και του τζίρου της (αρχικά μέσω εξαγορών) Ο μεγαλύτερος έλεγχος των διαδικασιών προώθησης των προϊόντων της (με την διενέργεια Άμεσων Ξένων Επενδύσεων) Η ενίσχυση του προϊοντικού της και εταιρικού brand name μέσω της επέκτασης της σε νέες διεθνείς αγορές Από εκεί και πέρα, άλλοι λόγοι/κίνητρα διεθνοποίησης -ή κίνητρα που προκύπτουν από την εκμετάλλευση της διεθνούς αγοράς-, κυρίως μέσω της δημιουργίας Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, είναι ενδεικτικά: Η διαφοροποίηση του κινδύνου και των πηγών εσόδων και κόστους. Σε μια δύσκολη οικονομική χρονιά για κάποιες οικονομίες -π.χ. της Ελλάδα- και τις εγχώριες επιχειρήσεις αυτών, η γεωγραφική διασπορά των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων αυτών μπορεί να στηρίξει τα οικονομικά αποτελέσματα τους. Η εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακας (π.χ. στις λειτουργίες της παραγωγής, διαφήμισης και διανομής). Με την βοήθεια αυτών οι ΠΕ α) αποκτούν περισσότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών τους εγχώριων και διεθνών, β) βάζουν εμπόδια εισόδου στους ανταγωνιστές τους που θέλουν να τους μιμηθούν και γ) μπορούν να αποκτήσουν κάποια στιγμή ηγετική θέση στον κλάδο τους σε κάποιες συγκεκριμένες διεθνείς αγορές -π.χ. η αγορά της Ν.Α. Ευρώπης-. Η δυνατότητα απόκτησης παραγωγικών συντελεστών, ενδιαμέσων προϊόντων και πρώτων υλών σε χαμηλότερες τιμές Η εκμετάλλευση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των οικονομιών κάποιων χωρών -π.χ. χώρες της Ν.Α. Ευρώπης-. Για παράδειγμα, οι διεθνείς πολιτικές εξελίξεις έχουν οδηγήσει πολλές χώρες της Ν.Α Ευρώπης σε αλλαγές οικονομικού και πολιτικού χαρακτήρα και εν τέλει στην φιλελευθεροποίηση τους και την ανασυγκρότηση των εθνικών τους οικονομιών (π.χ. ιδιωτικοποιήσεις).
Β) Όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους η διεθνοποίηση της ABC κρίνεται επιτυχημένη, θα σημειώναμε ενδεικτικά τους ακόλουθους: Ξεκίνησε την διεθνοποίηση της με τον λιγότερο ριψοκίνδυνο και πιο οικονομικό τρόπο δηλαδή, με εξαγωγές. Όταν διαπίστωσε ότι υπήρχαν δυσκολίες και δυσλειτουργίες με την εφαρμογή των εξαγωγών άμεσα ξεκίνησε άμεσες ξένες επενδύσεις με την δημιουργία θυγατρικής εταιρίας με τα δικά της κεφάλαια -άμεση ξένη επένδυση-. Για την περαιτέρω διεθνοποίηση της στην Ρουμανία και Μολδαβία πραγματοποίησε όλες τις απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες έτσι ώστε, η ανάπτυξη της αυτή να γίνει με επιτυχία. Πιο συγκεκριμένα, συγκέντρωσε στοιχεία όχι μόνο μακροοικονομικού επιπέδου αλλά και μικροοικονομικού Για να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις οικονομίες κλίμακας που προκύπτουν από την διεθνοποίηση αλλά και για να ισχυροποιήσει την εταιρική της εικόνα (brand name) συνέχισε την είσοδο της μέσω Α.Ξ.Ε. και σε άλλες χώρες πέρα από το στενό πλαίσιο των Βαλκανικών χωρών. Όσον αφορά τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει κατά την επέκταση της σε χώρες, όπως η Ρωσία, Αρμενία, Τουρκία, μπορούμε να συμβουλευτούμε την ενότητα 1.5 του τόμου Δ (σελίδες 54-58). Ενδεικτικά, θα λέγαμε ότι: Το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον των 3 αυτών χωρών είναι αρκετά πιο διαφοροποιημένο από το εγχώριο Ελληνικό περιβάλλον αλλά και από το περιβάλλον των Βαλκανικών χωρών όπου ήδη έχει διεθνοποιηθεί η ABC. Χρειάζεται προσοχή στο μίγμα Μάρκετινγκ που θα χρησιμοποιήσει η εταιρία, δηλαδή σε θέματα που αφορούν το ίδιο το προϊόν, την προώθηση, την διανομή και την τιμολόγηση Η ABC αναλαμβάνει νέους επιχειρηματικούς κινδύνους με την απόφαση της να διεθνοποιηθεί σε 3 νέες επιπλέον αγορές. Ιδιαίτερα όσον αφορά την Τουρκία και την Αρμενία, υπάρχουν αυξημένοι κίνδυνοι α) για μεταβολή στην σταθερότητα της πολιτικής κατάστασης των χωρών αυτών και β) για απροσδόκητες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών των νομισμάτων των χωρών αυτών με το ευρώ. Για να προστατευθεί η ABC από
τους κινδύνους αυτούς οφείλει να πάρει κάποια μέτρα που έχουν κάποιο κόστος και έτσι θα επιβαρυνθεί η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της. Η ύπαρξη στις χώρες αυτές -λόγω του ότι δεν ανήκουν στην Ε.Ε.- διαφορετικών επιχειρηματικών πρακτικών, διαδικασιών και κανονισμών. Η προσαρμογή και υιοθέτηση αυτών των διαφορετικών καταστάσεων από πλευράς ABC ενδεχομένως να είναι χρονοβόρα και να απαιτεί έξοδα που θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό της. Ερώτημα 4 ο : Α) Να εξηγήσετε γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να μελετούν καλά και να λαμβάνουν υπόψη τους τα γεγονότα και τις τάσεις στο διεθνές επίπεδο Β) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της Ευρωζώνης με τη μορφή που έχει σήμερα έναντι των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που διαθέτουν κρατικές οντότητες που μπορεί να ασκήσουν εθνική νομισματική πολιτική, όπως στην περίπτωση της Κίνας; Γ) Ποια είναι η σημασία του εμπορικού ισοζυγίου πληρωμών και τι αντιπροσωπεύει για την ανταγωνιστικότητα μιας εθνικής οικονομίας; Γιατί το υψηλό εμπορικό πλεόνασμα μιας χώρας μπορεί να είναι επιζήμιο για κάποια άλλη; Α) Για την απάντηση συμβουλευτείτε τις εισαγωγικές παρατηρήσεις του κεφαλαίου 1 του τόμου Δ (σελίδα 20) και την ενότητα 1.1 (σελίδες 21-25). Η παγκοσμιοποίηση των αγορών, δηλαδή η διαδικασία ενδυνάμωσης του βαθμού αλληλεξάρτησης που εμφανίζουν οι οικονομίες των χωρών όλου του κόσμου, είναι στην ουσία ο βασικός λόγος για τον οποίο οι ελληνικές επιχειρήσεις οφείλουν να εξετάζουν το διεθνές περιβάλλον. Όπως αναφέρεται στην σελίδα 23 διάφορες καταστάσεις σε διεθνές επίπεδο όπως η οικονομική αστάθεια σε διάφορες χώρες, οι χρηματιστηριακές κρίσεις, οι διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, οι διακρατικές εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες, οι μεταβολές στην πολιτική κατάσταση διαφόρων χωρών μπορούν να επηρεάσουν την ανταγωνιστική θέση και την οικονομική κατάσταση μιας ελληνικής επιχείρησης (είτε έχει διεθνοποιηθεί είτε όχι). Έχει ενδιαφέρον να δείτε στις σελίδες 23-24 πως η οικονομική κρίση στην Ρωσία και την Ιαπωνία το 1998 οδήγησε μέσω αρκετών χρηματοοικονομικών διεργασιών στην μείωση του
διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών και έτσι στην συρρίκνωση των πωλήσεων και των κερδών των ελληνικών επιχειρήσεων. Ο εισαγόμενος ανταγωνισμός στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα της φιλελευθεροποίησης του διεθνούς εμπορίου, είναι μια έννοια που πρέπει να σημειωθεί. Ήταν κάτι που θα όφειλαν οι ελληνικές επιχειρήσεις να έχουν προβλέψει είτε για να μην υποστούν σημαντικές απώλειες κερδών είτε για να έχουν προετοιμάσει προσπάθειες για εξεύρεση νέων αγορών για την διάθεση των προϊόντων τους δηλαδή, στην διεθνοποίηση τους είτε τέλος, για να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά και τις στρατηγικές τους στα νέα αυτά δεδομένα του ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τους (π.χ. αναπροσαρμογές στην οργάνωση, την τεχνολογία που χρησιμοποιούν και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους). Β) Για την απάντηση συμβουλευτείτε την ενότητα 3.3 και 3.4 του τόμου Δ (σελίδες 134-139 και 140-142) καθώς και τις σελίδες 160-162 της ενότητας 3.7. Στην ουσία, τα πλεονεκτήματα που αποκομίζουν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά από την Ευρωζώνη παρουσιάζονται στην ενότητα 3.3 ως τα οφέλη της οικονομικής ολοκλήρωσης. Αλλά και στην ενότητα 3.7. παρουσιάζονται συγκεκριμένα πλεονεκτήματα από την ύπαρξη εντός Ευρωζώνης ενός κοινού νομίσματος. Τα μειονεκτήματα παρουσιάζονται στην ενότητα 3.3 ως το κόστος της οικονομικής ολοκλήρωσης. Επίσης στην σελίδα 162 αναφέρεται ότι η απώλεια της δυνατότητας υποτίμησης του νομίσματος από τις εθνικές κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης σημαίνει ότι έχουν απολέσει και τη δυνατότητα να κάνουν τα προϊόντα της χώρας τους φθηνότερα σε βάρος ανταγωνιστικών προϊόντων από τις άλλες χώρες μέλη. Τα πλεονεκτήματα της Ευρωζώνης αποτελούν μειονεκτήματα των κρατικών οντοτήτων που μπορούν να ασκήσουν εθνική νομισματική πολιτική και στον αντίποδα, τα μειονεκτήματα της Ευρωζώνης αποτελούν πλεονεκτήματα των οντοτήτων αυτών Γ) Στο εμπορικό ισοζύγιο πληρωμών καταγράφεται η αξία των εισαγωγών και εξαγωγών υλικών προϊόντων μιας χώρας. Πιο συγκεκριμένα, αντανακλά τον βαθμό ανταγωνιστικότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών που προσφέρει η χώρα σε σχέση με τα αντίστοιχα άλλων χωρών. Όπως αναφέρεται και στην σελίδα 99 του τόμου Δ, ένα ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας συνήθως αποτελεί μια
ένδειξη ότι α) τα προϊόντα που παράγουν οι επιχειρήσεις της χώρας αυτής δεν είναι ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές και δεν προτιμώνται με αποτέλεσμα οι εξαγωγές αυτής της χώρας να είναι χαμηλές και β) τα προϊόντα που παράγουν οι τοπικές επιχειρήσεις για την εγχώρια αγορά δεν μπορούν να ανταγωνιστούν σε τιμή ή/και ποιότητα τα εισαγόμενα και δεν προτιμώνται με αποτέλεσμα οι εισαγωγές αυτής της χώρας να είναι υψηλές. Το αντίθετο ακριβώς σκεπτικό ισχύει για ένα πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας. Κατά αυτόν τον τρόπο, το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο δείχνει χαμηλή ανταγωνιστικότητα για μια οικονομία και το πλεονασματικό υψηλή ανταγωνιστικότητα για αυτό, έχει μεγάλη σημασία η μελέτη του. Βάση της παραπάνω ανάλυσης, αν μια χώρα Α έχει υψηλό εμπορικό πλεόνασμα σημαίνει ότι παράγει και δημιουργεί προϊόντα τα οποία είναι ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο και τα προτιμούν οι καταναλωτές ανά τον κόσμο. Αυτό είναι επιζήμιο για κάποια χώρα Β γιατί α) την δυσκολεύει να εξάγει τα προϊόντα της στις χώρες όπου εξάγει και η Α και β) επειδή οι καταναλωτές της χώρας Α ενδέχεται να προτιμούν τα προϊόντα που εισάγονται από την χώρα Β και όχι τα εγχώρια προϊόντα τους. Ως αποτέλεσμα, η χώρα Β όχι μόνο δεν μπορεί να εξάγει αλλά αναγκάζεται να εισάγει και προϊόντα από την χώρα Α