ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ 6 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ: «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ» ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ Δρ. Ιωάννης Παπαδόπουλος Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας papad@teilar.gr ΚΑΡΔΙΤΣΑ 2015-2016 www.themegallery.com 2013-Παπαδόπουλος Ι. ΤΕΙ Θεσσαλίας All Rights Reserved 1
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Δικαιολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΕΙΣΑΓΩΓΗ "Εάν εργάζεστε μόνο για τα χρήματα, ποτέ δεν θα τα αποκτήσετε. Αν αγαπάτε πραγματικά αυτό που κάνετε και βάζετε πάντα πρώτες τις ανάγκες του πελάτη, η επιτυχία είναι δική σας." Ray Kroc Η εμπιστοσύνη και ο ενθουσιασμός είναι οι μεγαλύτερες πηγές παραγωγής πωλήσεων, σε οποιοδήποτε είδος οικονομίας. O. B. Smith
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ Ποια είναι τα συστατικά ενός επιτυχημένου ηγέτη; Γιατί κάποιους επιχειρηματίες ηγέτες τους σέβονται και τα «δίνουν όλα» γι αυτούς οι εργαζόμενοι και γιατί κάποιους άλλους τους φοβούνται και τους κοροϊδεύουν πίσω από την πλάτη τους; Με ποιους τρόπους ένας επιχειρηματίας ηγέτης μπορεί να επιτύχει την οικονομική ευημερία της επιχείρησής του και των εργαζομένων του σε αυτή, ενώ οι περισσότεροι αποτυγχάνουν; Έχουν κάποια ειδικά χαρίσματα οι επιτυχημένοι επιχειρηματίες ηγέτες; 4
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ Ερώτημα; Ο ηγέτης γεννιέται ή γίνεται;;; Υπάρχουν 2 θεωρίες: H θεωρία που έχει ως βάση τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ηγέτη. Αυτή πρεσβεύει ότι ο ηγέτης γεννιέται. Η θεωρία που βασίζεται στη συμπεριφορά του ηγέτη Ποια θεωρείται εσείς επικρατέστερη; 5
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ Η απάντηση στο ερώτημα: Ο ηγέτης γεννιέται ή γίνεται;;; Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αποτελούν τη στόφα του ηγέτη είναι επίκτητα. Αν συνδυαστούν με την επιθυμία σας τίποτε δεν μπορεί να σας εμποδίσει να γίνετε ηγέτες «Απόδειξη;;;» Μια ομάδα τουριστών επισκέπτονται ένα γραφικό χωριό. Όταν συναντούν ένα γέροντα που κάθετε σε ένα φράχτη, κάποιος τουρίστας τον ρωτά επιτιμητικά: «Στο χωριό αυτό γεννήθηκε ποτέ κανένας μεγάλος άνδρας;» Ο γέρος απαντάει: «Ούτε ένας, μόνο μωρά γεννιούνται!!» (Maxwell J.C. 1998. Αναπτύξτε τον ηγέτη μέσα σας, σελ. 11) 6
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ ΗΓΕΣΙΑ είναι η δυνατότητα διέγερσης του ενθουσιασμού και έντασης των προσπαθειών (παρακίνηση) για την επίτευξη των στόχων (Schermerhorn 2012). ή με λίγο διαφορετικά λόγια ΗΓΕΣΙΑ είναι η ικανότητα κάποιου να επηρεάζει άλλους ανθρώπους για την επίτευξη στόχων (Τζωρτζάκης & Τζωρτζάκη 2008) 7
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ Ο ΗΓΕΤΗΣ ΟΙ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥ ΜΕΝΟΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙ Σ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠ ΙΖΟΥΝ ΟΙ 3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ 8
Ενδιαφέρον για τον άνθρωπο ΜΙΚΡΟ ΜΕΓΑΛΟ Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΟΙ 5 ΤΡΟΠΟΙ ΗΓΕΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Διοίκηση της λέσχης Συνεργατική διοίκηση 9 1.9 9.9 8 7 6 5 Διοίκηση των ισορροπιών 5.5 4 3 2 1 1.1 9.1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ΜΙΚΡΟ Αποδυναμωμένη διοίκηση Ενδιαφέρον για την παραγωγή ΜΕΓΑΛΟ Αυταρχική διοίκηση ή του καθήκοντος 9
ΠΕΡΙ ΗΓΕΣΙΑΣ Το καθήκον του εργαζόμενου είναι να ξέρει καλά τη δουλειά του. Το καθήκον του μάνατζερ είναι να εξασφαλίζει ότι οι άλλοι θα φέρουν τη δουλειά τους σε πέρας. Το καθήκον του ηγέτη είναι να εμπνέει τους άλλους να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό. (Maxwell J.C. 1998. Αναπτύξτε τον ηγέτη μέσα σας, σελ. 14) 10
ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 1. Το προσωπικό και οι εργαζόμενοι σέβονται μόνο τους επιχειρηματίες εκείνους που είναι ικανοί και κάνουν καλά τη δουλειά τους και βάζουν και τους άλλους να κάνουν τη δουλειά τους 2. Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να βάζει την «ομάδα» του να παράγει πραγματικά! 3. Αποτελεσματικός επιχειρηματίας - ηγέτης είναι αυτός που έχει την ικανότητα μεταξύ άλλων να δίνει και να επιβάλλει την εφαρμογή θετικών εντολών και οδηγίες προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευημερία και η ανάπτυξη της επιχείρησης. 4. Οι κακοί επιχειρηματίες ηγέτες είτε δεν δίνουν εντολές ή αυτές είναι άτολμες, είτε δεν επιτυγχάνουν ούτε επιβάλλουν συμμόρφωση. 11
ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 5. Αν οι εντολές και οδηγίες του επιχειρηματίας ηγέτης έχουν την πλήρη συμφωνία και αποδοχή όλου ή της πλειοψηφίας του προσωπικού αυτής, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά της. 6. Ο επιχειρηματίας ηγέτης συντονίζει όλο το προσωπικό του δίνοντας θετικές κατευθύνσεις οδηγίες, παρακολουθώντας μέχρι τέλους τις ενέργειες του προσωπικού ώστε να επιτευχθεί το τελικό προσδοκώμενο αποτέλεσμα. 7. Όταν υπάρχει ενθουσιασμός σε όλη την «ομάδα» της επιχείρησης για την εκτέλεση ενός έργου, αν ο «επιχειρηματίας-ηγέτης» δεν δώσει σαφείς οδηγίες είτε τις επιβάλλει, το αποτέλεσμα θα είναι αποτυχημένο, καθώς θα επικρατήσει ασυμφωνία ή σύγχυση. 12
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ Ο επιχειρηματίας ηγέτης θα πρέπει να καταφέρει: 1. να «κερδίσει» την εμπιστοσύνη του εργαζομένου ώστε να είναι πολύ πιο εύκολη η εκτέλεση των «εντολών» του. 2. να τραβά την προσοχή των εργαζομένων, 3. να τους κινεί το ενδιαφέρον τους και το κυριότερο 4. να κερδίζει το σεβασμό τους!!! 5. να τους μεταδίδει τον ενθουσιασμό του και 6. να γίνεται η «δουλειά» πολύ πιο εύκολα, χωρίς άγχος, κόπο και φόβο!!. Αυτή θα γίνεται σαν «παιγνίδι»!!! 7. Η πρόθεσή του να εκτελεστεί μια ενέργειά του θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης!!! 13
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνοδεύονται από: την αποφασιστικότητα του ηγέτη, το ιδιαίτερο θάρρος του, Την ακεραιότητά του, τη σταθερή του στάση, την κατανόησή του και κυρίως τη μη ανοχή του σε τυχόν άσκοπα παράπονα και δικαιολογίες. 14
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ «Κάποιος που απλώς επιθυμεί να είναι αρεστός δεν θα γίνει ποτέ ηγέτης»!!! «Οι άνθρωποι ακολουθούν αυτούς που σέβονται» (Λ.Ρ.Χάμπαρντ 2010 Αποτελεσματική ηγεσία)! 15
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ 16
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 1. Είμαι περήφανος για τον εαυτό μου 2. Έχω κερδίσει επάξια το σεβασμό και την εμπιστοσύνη των εργαζομένων 3. Έχω αξίες και προσπαθώ να τις μεταδώσω 4. Έχω υψηλό βαθμό άσκησης ηθικής διοίκησης 5. Είμαι αισιόδοξος 6. Είμαι δίκαιος και αντικειμενικός με όλους τους εργαζομένους 7. Ρωτώ πάντα τη γνώμη των στελεχών μου πριν πάρω μια απόφαση 8. Έχω αυτοπεποίθηση 17
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 9. Μιλώ με ενθουσιασμό 10. Έχω όραμα και ξεκάθαρους στόχους 11. Έχω περάσει το όραμά του στους εργαζομένους 12. Κατευθύνω και καθοδηγώ αποτελεσματικά το προσωπικό μου 13. Ασκώ «καλό» έλεγχο 14. Έχω άριστη γνώση του αντικειμένου μου 18
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 15. Έχω άριστη γνώση της αγοράς 16. Είμαι επικοινωνιακός 17. Είμαι προσαρμοστικός και ευέλικτος 18. Ενεργώ με ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων 19. Έχω δημιουργήσει ένα θετικό συναισθηματικό κλίμα 20. Αναγνωρίζω τις φιλότιμες προσπάθειες που γίνονται από το προσωπικό 21. Διαθέτω ψυχραιμία στην αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων 19
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογάις ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 22. Αλλάζω την αρχική μου γνώμη μετά τη διατύπωση διαφορετικών απόψεων από τα λοιπά στελέχη της επιχείρησης 23. Εμπνέω εμπιστοσύνη 24. Αντιλαμβάνομαι τις ανάγκες των εργαζομένων 25. Καλλιεργώ την ομαδικότητα 26. Επιλύω ιδανικά τις τυχόν συγκρούσεις 27. Αντιλαμβάνομαι εύκολα τις επιχειρηματικές ευκαιρίες. 28. Ενθαρρύνω τη δημιουργικότητα και την καινοτομία 20
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΙ ΗΓΕΤΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 5-10 ΧΡΟΝΙΑ 1. Προσαρμοστικότητα & ευελιξία 2. Ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων 3. Ικανότητα αποτελεσματικού σχεδιασμού & εκτέλεσης επιχειρηματικών στρατηγικών 4. Ικανότητα δημιουργίας αποτελεσματικών σχέσεων μεταξύ των εργαζομένων 5. Ικανότητα ανάληψης ρίσκου 6. Δεκτικότητα σε διαφορετικές απόψεις 7. Ανεκτικότητα στο λάθος 8. Πίστη στο όραμα 9. Υψηλή ικανότητα έκφρασης & επικοινωνίας 10. Ικανότητα διαχείρισης της φήμης της επιχείρησης 11. Καλές σχέσεις με τα Μ.Μ.Ε. 21
Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων & Διαπροσωπικές Σχέσεις - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογ ιας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΙ ΗΓΕΤΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 5-10 ΧΡΟΝΙΑ 12. Γνώση της αγοράς 13. Γνώση του αντικειμένου της επιχείρησης 14. Κουλτούρα 15. Αντίσταση στη διαφθορά 16. Ικανότητα άσκησης ηθικής διοίκησης με έμφαση στην επιχειρηματική ηθική 17. Ικανότητα έμπνευσης σεβασμού & εμπιστοσύνης 18. Ξεκάθαρη σύνδεση στόχων και αμοιβών στους εργαζομένους 19. Εργατικότητα και πολύωρη αφοσίωση στην εργασία 20. Αφιέρωση χρόνου για να αφουγκραστεί τις ανάγκες και τους προβληματισμούς των εργαζομένων 21. Ικανότητα δημιουργίας θετικού συναισθηματικού κλίματος στους εργαζομένους 22. Ικανότητα εξισορρόπησης εργασιακής και προσωπικής ζωής. 22
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΑΙ ΗΓΕΤΗ* Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κάνει τα πράγματα σωστά Είναι θεματοφύλακας των κανόνων της επιχείρησης Βασίζεται σε μια βραχυχρόνια προοπτική Ενεργεί για την εξεύρεση των μέσων για την επιτυχία των στόχων Είναι κατασκευαστής Επιλύει τα καθημερινά προβλήματα Ο ΗΓΕΤΗΣ Κάνει τα σωστά πράγματα Προωθεί αλλαγές Βασίζεται σε μια μακροχρόνια προοπτική Ενδιαφέρεται για την επιτυχία των γενικών στόχων της επιχείρησης Είναι αρχιτέκτονας Ενθουσιάζει και παρακινεί Τζωρτζάκης & Τζωρτζάκη 2008, σελ. 277 23
ΜΕΓΑΛΟΙ ΗΓΕΤΕΣ 24
ΗΓΕΣΙΑ - ΒΙΝΤΕΑΚΙΑ Είσαι πραγματικά ηγέτης http://www.youtube.com/watch?v=d8feh0l7z-k Ηγεσία μέσω συναισθηματικής νοημοσύνης - http://www.youtube.com/watch?v=1a-ywzjzcb4 Ανακάλυψε τον Ηγέτη μέσα σου - http://www.youtube.com/watch?v=egdn6qgflgo Μυστικά επιτυχίας από τον Steve Jobs - http://www.youtube.com/watch?v=_xsjmzfgxce Μην τα παρατάς ποτέ - http://www.youtube.com/watch?v=awxb3t6rrro 25
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ PARETO (20/80) ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 20% 1 2 1 2 ΤΕΤΡΑΠΛΑΣΙΑ ΑΠΟΔΟΣΗ!!! 80% 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 80% 9 10 9 10 20% 26
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ PARETO (20/80) (Maxwell J.C. 1998. Αναπτύξτε τον ηγέτη μέσα σας, σελ. 43-44) Το 20% του χρόνου μας αποδίδει το 80% των αποτελεσμάτων ΧΡΟΝΟΣ Στο 20% των ανθρώπων αφιερώνουμε το 80% του χρόνου μας ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ Το 20% των προϊόντων μας αποφέρουν το 80% των κερδών ΠΡΟΙΟΝΤΑ Στο 20% της εργασίας μας είναι υπεύθυνο για το 80% της δικής μας ικανοποίησης ΕΡΓΑΣΙΑ Το 20% της παρουσίασης ενός πωλητή είναι υπεύθυνο για το 80% της εντύπωσης που δημιουργείται στον πελάτη ΟΜΙΛΙΑ Στο 20% των ανθρώπων παίρνει το 80% των αποφάσεων ΗΓΕΣΙΑ Το 20% των πελατών μας μπορεί να αποφέρει το 80% των συνολικών κερδών της επιχείρησής μας ΠΕΛΑΤΕΣ 27
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ PARETO (20/80) (Maxwell J.C. 1998. Αναπτύξτε τον ηγέτη μέσα σας, σελ. 45, 51 «Η αποδοτικότητα είναι το θεμέλιο της επιβίωσης. Η αποτελεσματικότητα είναι το θεμέλιο της επιτυχίας.» «Αν οι απαιτήσεις της δουλειάς σας συμπίπτουν με τα δυνατά σας σημεία, στα οποία οφείλεται η καλύτερη απόδοση, και όταν η ενασχόλησή σας με αυτά σας προκαλεί ευχαρίστηση, τότε θα επιτύχετε αν ενεργείτε σύμφωνα με τις προτεραιότητές σας.» 28
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ PARETO (20/80) Σε έρευνα που έγινε στην Αμερική ερωτήθηκαν 50 άτομα ηλικίας άνω των 95 ετών «Αν μπορούσατε να ζήσετε τη ζωή σας από την αρχή τι θα αλλάζατε; (Campolo A.)» Οι κυριότερες απαντήσεις ήταν: «Αν ζούσα τη ζωή μου από την αρχή: 1. Θα σκεφτόμουν περισσότερο 2. Θα έπαιρνα περισσότερα ρίσκα 3. Θα έκανα περισσότερα πράγματα για να αφήσω πίσω μου όταν πεθάνω. 29
ΤΑ 24 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΦΥΙΕΣ 1. ΚΙΝΗΤΡΟ 2. ΘΑΡΡΟΣ 3. ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ 4. ΓΝΩΣΗ 5. ΤΙΜΙΟΤΗΤΑ 6. ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ 7. ΣΩΣΤΗ ΚΡΙΣΗ 8. ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ 9. ΠΡΟΘΥΜΙΑ ΝΑ ΡΙΣΚΑΡΟΥΝ 10. ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 11. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ 12. ΠΕΙΘΩ L.R.Hubbard Συνέχεια 30
ΤΑ 24 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΦΥΙΕΣ Συνέχεια L.R.Hubbard 13. ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ 14. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 15. ΥΠΟΜΟΝΗ 16. ΑΝΤΙΛΗΨΗ 17. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑΣ 18. ΑΙΣΘΗΣΗ ΧΙΟΥΜΟΡ 19. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ 20. ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 21. ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ 22. ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ 23. ΟΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ 24. ΦΑΝΤΑΣΙΑ 31
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ