Αθηνά (Νέλλη) Ζήκα Τσελεμέγκου Δ/νςθ: Πρ. Κορομθλά 26, 54622 Θεςςαλονίκθ, τθλ. επικοινωνίασ 6973550445 Ειςιγθςθ για το Συνζδριο ςτο Ηράκλειο Κριτθσ με κζμα :Γυναικεία απαςχόλθςθ ςε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ Θζμα ειςιγθςθσ: κατ οίκον εργαςία Γυναικϊν Οι γυναίκεσ άρχιςαν ουςιαςτικά να μπαίνουν ςε αγορά αςτικισ εργαςίασ, μετά τον πόλεμο, με εξαίρεςθ τθν γυναικεία εργατικι τάξθ που απαςχολοφνταν ςε βιομθχανίεσ μετά από τθν βιομθχανικι επανάςταςθ, τισ αγρότιςςεσ, τισ δαςκάλεσ και παιδαγωγοφσ υπθρετικό προςωπικό. και το Μζχρι τα μζςα του 20 ου αιϊνα, ςτισ κατοικίεσ ςυνικωσ ςυνυπιρχαν τρείσ γενιζσ, οι γιαγιάδεσ, οι γονείσ και τα παιδιά. Η παρουςία τθσ γιαγιάσ ζλυνε το πρόβλθμα τθσ φροντίδασ των παιδιϊν για τθν εργαηόμενθ μθτζρα. Λίγεσ δεκαετίεσ αργότερα άρχιςε ο διαχωριςμόσ των γενεϊν. Οι θλικιωμζνοι κατοικοφςαν χωριςτά από τουσ γονείσ και τα παιδιά. Οι γυναίκεσ όμωσ πλζον είχαν ενταχκεί ςτθν αγορά εργαςίασ. Μετά τθν δεκαετία του 90 άρχιςε να αναπτφςςεται για τισ γυναίκεσ θ εργαςία κατ οίκον ϊςτε θ μθτζρεσ να βρίςκονται κοντά ςτα ανιλικα παιδιά. Η πιο ςυνθκιςμζνθ μορφι εργαςίασ κατ οίκον ιταν το telemarketing, δθλαδι, μζςω τθλεφϊνου, προωκοφνται πακζτα για αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ, για τραπεηικά ςυςτιματα, για τθλεπικοινωνίεσ, για κάντρα αδυνατίςματοσ και για άλλεσ εταιρείεσ μάρκετινγκ. Η
- 2 - αμοιβι είναι ανάλογθ με τον αρικμό των ατόμων που ανταποκρίνονται ςτο τθλεφϊνθμα. Άλλοσ μορφι κατ οίκον εργαςίασ είναι το multi level marketing, όπου δθμιουργοφνται δίκτυα πωλιςεων προϊόντων οικιακισ χριςεωσ, καλλυντικϊν, ςυμπλθρωμάτων διατροφισ κ.α. Συνθκιςμζνεσ κατ οίκον εργαςίεσ είναι επίςθσ το ράψιμο ροφχων, θ περιποίθςθ προςϊπου, το μαςάη, θ περιποίθςθ νυχιϊν, το χτζνιςμα και θ περιποίθςθ μαλλιϊν, κοφρεμα βαφι κ.α. θ καταςκευι φαγθτϊν για πάρτι και ςυγκεντρϊςεισ, τα ιδιωτικά μακιματα, θ φφλαξθ παιδιϊν, οι μεταφράςεισ βιβλίων, θ επιμζλεια και διόρκωςθ κειμζνων, θ βοικεια ςε φοιτθτικζσ εργαςίεσ. Σθμαντικι απαςχόλθςθ αποτελεί θ ςυγγραφι βιβλίων κακϊσ και άρκρων ςε εφθμερίδεσ και περιοδικά. Το θλεκτρονικό ταχυδρομείο τα τελευταία χρόνια διευκολφνει ςε πολφ μεγάλο βακμό αυτοφ του είδουσ τθν εργαςία, και κάκε εργαςία που αφορά επικοινωνία μζςω Η/Υ. Σε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ όμωσ υπάρχει περιοριςμόσ ςτισ επιλογζσ, κατ αρχιν όςον αφορά το telemarketing, περιορίηονται ςθμαντικά τα πακζτα που αφοροφν πιςτωτικζσ κάρτεσ και δάνεια, κζντρα αδυνατίςματοσ και γενικά προϊόντα που δεν είναι πρϊτθσ ανάγκθσ. Το ίδιο ιςχφει και για τα δίκτυα πωλιςεων του multi level marketing. Εδϊ επειδι κάποια προϊόντα είναι φκθνά, ναι μεν υπάρχει αγοραςτικό ενδιαφζρον, με περιοριςμό όμωσ ςτο φψοσ των παραγγελιϊν, οπότε ο αντιπρόςωποσ πρζπει να προςπακιςει να διευρφνει το πελατολόγιό του, πράγμα δφςκολο γιατί τα προϊόντα είναι ςυνικωσ γνωςτά από πολλά χρόνια και οι ενδιαφερόμενοι ζχουν ιδθ
- 3 - ενταχκεί ςε δίκτυα. Επίςθσ ζχει περιοριςτεί θ εργαςία των αιςκθτικϊν για περιποίθςθ προςϊπου και μαςάη κακϊσ και θ περιποίθςθ νυχιϊν εφ όςον ςε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ κεωροφνται πολυτζλειεσ. Ζχουν περιοριςτεί επίςθσ τα πάρτι και οι ςυγκεντρϊςεισ άρα και θ καταςκευι φαγθτϊν από γυναίκεσ που απαςχολοφνταν επαγγελματικά με αυτό το είδοσ κζτερινγκ. Σε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ, οι κοινωνικζσ ςυγκεντρϊςεισ περιορίηονται ςε αρικμό και όταν γίνονται περιορίηεται ο αρικμόσ των προςκεκλθμζνων και θ ποικιλία των εδεςμάτων τα οποία επιμελείται αποκλειςτικά θ οικοδζςποινα. Περιορίηονται και τα ιδιαίτερα μακιματα, είτε είναι ξζνων γλωςςϊν είτε ςχολικισ βοικειασ και προτιμοφνται τα φροντιςτιρια που ςτοιχίηουν λιγότερο. Περιορίηεται και θ προςφορά βοικειασ για φοιτθτικζσ μελζτεσ. Η φφλαξθ παιδιϊν ανατίκεται ςτισ γιαγιάδεσ και τουσ παιδικοφσ ςτακμοφσ με περιοριςμό και ςτθν φφλαξθ παιδιϊν κατ οίκον από γυναίκεσ που αςκοφςαν αυτό το επάγγελμα. Οι μεταφράςεισ των βιβλίων ςυνεχίηονται γιατί απαιτοφν άτομα που γνωρίηουν εξειδικευμζνα τισ ξζνεσ γλϊςςεσ. Το ίδιο και θ επιμζλεια επιςτθμονικϊν κειμζνων, θ κάκε είδουσ ςυγγραφι βιβλίων, άρκρων ι κειμζνων. Εδϊ όμωσ απευκυνόμαςτε ςε εξειδικευμζνα ι ταλαντοφχα άτομα. Η εργαςία όμωσ που βαςίηεται ςε χριςθ Η/Υ ςυνεχίηει να εξυπθρετεί. Το γυναικείο επάγγελμα κατ οίκον που βρίςκεται ςε άνκιςθ ςε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ είναι κυρίωσ αυτό τθσ μανταρίςτρασ, αυτισ που επιδιορκϊνει ροφχα, επίςθσ, ςε πολφ πιο περιοριςμζνο αρικμό, τθσ
- 4 - μοδίςτρασ που ράβει ςτο ςπίτι τθσ. Η οικονομικι κρίςθ κάνει τουσ ανκρϊπουσ πολφ πιο προςεκτικοφσ με τα ροφχα τουσ. Δφςκολα αγοράηουν καινοφργια και δίνουν ςυχνά για επιδιόρκωςθ τα παλιά. Οι γυναίκεσ ζμακαν ςε καιρό ευμάρειασ να ακολουκοφν τθν μόδα που αλλάηει πολφ ςυχνά. Επιδιορκϊνουν τα ροφχα τουσ για να ακολουκιςουν τθν μόδα και να τα κάνουν να φαίνονται πιο ςφγχρονα. Όταν χρειάηονται ζνα καινοφργιο ροφχο, είναι πιο οικονομικό να το ράψουν ςε μια φκθνι μοδίςτρα που ράβει κατ οίκον από το να αγοράςουν ζτοιμο. Ζτςι ενιςχφουν τθν ντόπια αγορά αγοράηοντασ ντόπια υφάςματα για ράψιμο αντί για ζτοιμα ειςαγόμενα ροφχα. Το πελατολόγιο διευρφνεται από τον κφκλο τθσ εργαηόμενθσ και αυξάνεται από ςτόμα ςε ςτόμα από τισ ευχαριςτθμζνεσ πελάτιςςεσ. Το ίδιο ιςχφει και γι αυτζσ που χτενίηουν, κουρεφουν ι κάνουν βαφζσ μαλλιϊν ςτο ςπίτι τουσ. Οι γυναίκεσ ςε περίοδο οικονομικισ ευμάρειασ ςυνικιηαν τθν εβδομαδιαία οι πιο εφπορεσ, τθν μθνιαία οι λιγότερο, επίςκεψθ ςε κομμωτιριο που είναι ανάλογα ακριβότερο ι φκθνότερο. Σε περίοδο οικονομικισ κρίςθσ προτιμοφν να πθγαίνουν ςε ςπίτια κομμωτριϊν. Εκεί δεν υπάρχουν τα τρζχοντα ζξοδα ενόσ κομμωτθρίου και επομζνωσ το κόςτοσ περιποίθςθσ είναι ςθμαντικά χαμθλότερο. Και θ μθνιαία περιποίθςθ μαλλιϊν, βαφι και κοφρεμα, όταν το κόςτοσ δεν είναι μεγάλο, είναι αρκετά ςθμαντικά για πολλζσ γυναίκεσ. Μπορεί να βάφουν τα μαλλιά μόνεσ τουσ αλλά για το κοφρεμα κα προτιμιςουν τθν φκθνι κατ οίκον περιποίθςθ από επαγγελματία.
- 5 - Σε αγροτικζσ περιοχζσ θ δθμιουργία ςπιτικϊν γλυκϊν, θ παραςκευι παραδοςιακϊν τροφίμων όπωσ το περζκ (ποντιακά φφλλα για πίτεσ), ο τραχανάσ και οι χυλοπίτεσ, ζχουν διαχρονικι ηιτθςθ λόγω τθσ ποιότθτασ των προϊόντων και τθσ λογικισ τιμισ εφ όςον δεν υπάρχει ενδιάμεςοσ παράγοντασ και θ αγορά τουσ γίνεται απ ευκείασ από τον καταςκευαςτι ςτον καταναλωτι. Η γυναικεία εργαςία κατ οίκον εμπεριζχει τον κίνδυνο τθσ παράνομθσ εργαςίασ. Αυτό δφςκολα μπορεί να αντιμετωπιςκεί. Μια λφςθ κα μποροφςε να είναι αφ ενόσ μεν αυςτθρά πρόςτιμα αφ ετζρου χαμθλι φορολογία και μικρό Φ.Π.Α. Η εργαηόμενθ γυναίκα ιδθ παίηει ζναν δφςκολο πολλαπλό ρόλο. Οι μονογονεικζσ οικογζνειεσ αυξάνονται, όλο και περιςςότερεσ γυναίκεσ μόνεσ ζχουν τθν ευκφνθ των παιδιϊν τουσ. Η εργαςία κατ οίκον είναι μεγάλθ ανακοφφιςθ. Αξίηει το κράτοσ και θ πολιτεία να κάνει ότι καλφτερο για να διευκολφνει τθ ηωι τουσ και το μεγάλωμα των παιδιϊν τουσ.