Διερεύνηση ασθενούς με αιματουρία Παπαχρήστου Ευάγγελος Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑΣ Μικροσκοπική: Η παρουσία 3 ερυθρών/οπ κατά τη μικροσκοπική εξέταση των ούρων Μακροσκοπική: Ορατή δια γυμνού οφθαλμού
Μακροσκοπική αιματουρία Χρώμα ούρων ερυθρό καφέ (όχι πάντα αιματουρία) Βαρύτητα?? (1ml RBC/1lt ούρων) Συνεχής διαλείπουσα Ανώδυνη επώδυνη Αιματουρία με αποβολή πηγμάτων (κατώτερο ουροποιητικό σύστημα)
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ STICK ΟΥΡΩΝ ΙΖΗΜΑ ΟΥΡΩΝ Ειδικό Βάρος ph Λεύκωμα Γλυκόζη Αιμοσφαιρίνη Λευκοκύτταρα Νιτρώδη Κετόνες
Stick Ούρων (Dipstick)
ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ ΣΩΣΤΗ ΛΗΨΗ: Πρώτα πρωϊνά ούρα Επιμελής καθαρισμός εξωτερικών γεννητικών οργάνων ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ (10ml): Φυγοκέντρηση σε 400g για 10min Απόρριψη υπερκείμενου Στρώσιμο αντικειμενοφόρου πλάκας Μικροσκόπηση μέσα σε max 3h σε μεγέθυνση Χ160, 400 Αρίθμηση έμμορφων συστατικών /οπτικό πεδίο
ΙΖΗΜΑ ΟΥΡΩΝ ΕΡΥΘΡΑ (αριθμός, μορφολογία) ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΑ ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ: ΥΑΛΩΔΕΙΣ ΚΟΚΚΩΔΕΙΣ ΚΗΡΩΔΕΙΣ ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ: ΟΞΑΛΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΚΥΣΤΙΝΗΣ
Ερυθρά ομαλής περιφερείας
Ερυθρά ομαλής περιφερείας
Δύσμορφα ερυθρά
ΠΟΛΥΜΟΡΦΟΠΥΡΗΝΑ
ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ ΥΑΛΙΝΗΣ
ΚΟΚΚΩΔΗΣ ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ
ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ
ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑΣ Γενική αρχή: Η αιματουρία από μόνη της ΔΕΝ είναι επικίνδυνη. Εξαίρεση: περιπτώσεις μαζικής αιματουρίας που προκαλούν απόφραξη των ουρητήρων από δημιουργία πηγμάτων αίματος.
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ 1. Ιστορικό ασθενούς που κατευθύνει προς συγκεκριμένη διάγνωση? 2. Η αιματουρία είναι σπειραματικής προέλευσης? 3. Είναι συνεχής ή διαλείπουσα?
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Συνύπαρξη πυουρίας δυσουρικών ενοχλημάτων: Λοίμωξη ουροποιητικού Πρόσφατη λοίμωξη αναπνευστικού: IgA Νεφροπάθεια Μεταλοιμώδης ΣΝ Οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου: Πολυκυστική νόσος Δρεπανοκυτταρική αναιμία Ετερόπλευρο άλγος οσφυικής χώρας με αντανάκλαση στα γεννητικά όργανα: Απόφραξη ουρητήρα από θρόμβους λίθο
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Συχνουρία, έπειξη προς ούρηση: Αποκλεισμός υπερπλασίας προστάτη Πρόσφατη έντονη σωματική καταπόνηση: Μαραθωνοδρόμοι Λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων: Η σοβαρή παράταση των χρόνων πήξης μπορεί να προκαλέσει αιματουρία αλλά και αιμορραγία από άλλες οδούς Άσηπτη πυουρία αιματουρία: TBC ουροποιητικού Νεφροπάθεια από αναλγητικά Χρόνια διάμεση νεφρίτιδα
ΔΔΧ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑΣ
ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ Δύσμορφα ερυθρά στο ίζημα ούρων Ερυθροκυτταρικοί κύλινδροι Νεφρική δυσλειτουργία Πρωτεϊνουρία (>500mg/24h) Υπέρταση Νεφρωσικό σύνδρομο
ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ ΝΕΦΡΟΙ IgA nephropathy Alport syndrome Thin glomerular BM disease Post infectious MPGN ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ SLE nephritis Wegener syndrome Goodpasture syndrome HUS Sickle cell Disease
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ Ηλικία >35 Κάπνισμα Έκθεση σε χημικά Προηγούμενο ιστορικό Μακροσκοπικής αιματουρίας Χρόνιας κυστίτιδας Πυελικής ακτινοβολίας Κυκλοφωσφαμίδης Κατάχρηση αναλγητικών
Απεικονιστικός έλεγχος Ακτινογραφία κοιλίας: (αναζήτηση λίθων) Υπερηχογράφημα: εκτίμηση μεγέθους και ηχομορφολογίας νεφρών, αποκλεισμός απόφραξης Ενδοφλέβια πυελογραφία: (έλεγχος πυελοκαλυκικού συστήματος, διάγνωση ακτινοδιαφανών λίθων, οπισθοπεριτοναική ίνωση) Κυστεοσκόπιση Κυστεογραφία Αξονική τομογραφία κοιλίας - Αξονική ουρογραφία: (όγκοι, κύστεις, πολυκυστικοί νεφροί) Βιοψία νεφρού
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η αιματουρία είναι συχνή και ειδικά σε νεαρούς ασθενείς μπορεί να είναι παροδική και άνευ σημασίας. Μικροσκοπική αιματουρία είναι η ανεύρεση 3 ερυθρών/οπ. Το stick ούρων ανιχνεύει την παρουσία 1-2 ερυθρών (ψευδώς θετικά αποτελέσματα). Κατά τη διερεύνηση ασθενούς με αιματουρία πρέπει να αποκλείεται η λοίμωξη του ουροποιητικού (καλλιέργεια ούρων).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ενδείξεις σπειραματικής αιματουρίας είναι η παρουσία πρωτεϊνουρίας, η ανεύρεση δύσμορφων ερυθρών ή ερυθροκυτταρικών κυλίνδρων στο ίζημα και η νεφρική ανεπάρκεια. Απεικονιστικός έλεγχος του ουροποιητικού συστήματος πρέπει να διενεργείται σε κάθε ασθενή με μακροσκοπική αιματουρία και απουσία σπειραματικού νοσήματοςς ή λοίμωξης. Ο έλεγχος αυτός πρέπει να συμπληρώνεται κατά περίπτωση και με κυτταρολογική εξέταση και κυστεοσκόπηση.