ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία. Διάλεξη 7η : Δομή της χορογραφίας Κωνσταντίνα Καραδήμου Ε.Ε.ΔΙ.Π - Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Περιεχόμενα Διδακτική-εκμάθηση των κινήσεων Οργάνωση σε μουσικές-κινητικές φράσεις Δομή της χορογραφίας
Σκοπός Η αποτελεσματική και ασφαλής εκμάθησηοργάνωση των χορευτικών κινήσεων σε μια τάξη αεροβικού χορού
Η διαδικασία της εκμάθησης Ο δάσκαλος πρέπει να κατανοήσει την πολυπλοκότητα της διαδικασίας που απαιτείται για να εμπεδωθεί μια άσκηση ή μια κινητική ρουτίνα. Μέσα σε δευτερόλεπτα θα πρέπει ο ασκούμενος να αντιληφθεί, να αντιδράσει στο ερέθισμα και μέσα από την ανατροφοδότηση να καθορίσει εάν εκτέλεσε σωστά.
Μέθοδοι εκμάθησης-διδασκαλίας Η πολυπλοκότητα και η οργάνωση των κινήσεων προς μάθηση παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην αποτελεσματικότητα των μεθόδων διδασκαλίας
Έτσι ο διδάσκων οφείλει να γνωρίζει ότι Η πολυπλοκότητα αναφέρεται στον αριθμό των επιμέρους κινήσεων-βημάτων που αποτελούν τη χορευτική ρουτίνα ή φράση και στο ποσοστό προσοχής που απαιτείται από τους ασκούμενους για να μεθοδεύσουν την πληροφορία. Παράδειγμα χαμηλής πολυπλοκότητας αποτελούν οι ασκήσεις ενδυνάμωσης που εκτελούνται στο έδαφος Παράδειγμα υψηλής πολυπλοκότητας αποτελούν οι συνδυαστικές κινήσεις χεριών με χορευτικά βήματα
Η οργάνωση αναφέρεται στο πόσο αλληλοεξαρτώμενες είναι οι κινήσεις-βήματα που αποτελούν τη χορευτική ρουτίνα-φράση Παράδειγμα χαμηλής οργάνωσης αποτελούν τα ανεξάρτητα χορευτικά βήματα Παράδειγμα υψηλής οργάνωσης αποτελούν οι ασκήσεις Pilates και Yoga, στις οποίες συμμετέχει όλο το σώμα και δε μπορούν να διδαχθούν μεμονωμένα
Ολική ή μερική μέθοδος εκμάθησης; Για κινήσεις υψηλής πολυπλοκότητας και χαμηλής οργάνωσης συνιστάται η μερική μέθοδος εκμάθησης π.χ. πολύπλοκα χορευτικά βήματα (ώστε να δίνεται ο απαιτούμενος χρόνος στους ασκούμενους για μεθόδευση πληροφοριών) Για κινήσεις υψηλής οργάνωσης και χαμηλής πολυπλοκότητας συνιστάται η ολική μέθοδος εκμάθησης π.χ. Yoga (ώστε να μη διαταράσσεται η ροή της κίνησης)
Στάδια μάθησης Γνωστικό-αρχικό στάδιο ο ασκούμενος προσπαθεί να μάθει βασική ορολογία και να εκτελεί κατά προσέγγιση τα βήματα. Δεν μπορεί να συντονίσει τις κινήσεις του (ο διδάσκων εισάγει μόνο απλά βήματα), δεν αναγνωρίζει τα λάθη του και δυσκολεύεται να ακολουθήσει το ρυθμό της μουσικής Κινητικό-ενδιάμεσο στάδιο ο ασκούμενος είναι σε θέση να εκτελεί κάποιες κινήσεις, έχει μάθει βασική ορολογία, αποκτά σχετικό συντονισμό (μπορεί ο διδάσκων να προσθέσει απλές κινήσεις χεριών), αρχίζει να αναγνωρίζει τα λάθη του, ακολουθεί ένα μέτριο σε ένταση ρυθμό μουσικής
Αυτόνομο- τελικό στάδιο οασκούμενος εκτελεί δύσκολους και πολύπλοκους συνδυασμούς χορευτικών βημάτων και κινήσεων χεριών, έχει καλό συντονισμό, ακολουθεί γρήγορους μουσικούς ρυθμούς, διορθώνει μόνος του τα λάθη, η προσοχήδεν δίνεται στη μεθόδευση πληροφοριών παρά στρέφεται σε σημεία της χορογραφίας (στυλ, ύφος κ.λ.π.)
Σε κάθε περίπτωση Ο διδάσκων θα πρέπει να γνωρίζει το στάδιο μάθησης των ασκούμενών του, ώστε να μεθοδεύονται με τον κατάλληλο τρόπο οι πληροφορίες και να επιτυγχάνεται η σωστή εκγύμναση
Δομή μιας κινητικής φράσης Μια κινητική φράση κατά αντιστοιχία σε μια μουσική φράση αποτελείται από 4 μέτρα. Στον αεροβικό χορό με το είδος της μουσικής που χρησιμοποιείται (μουσική 4/4) η κάθε φράση αποτελείται από 4/8ρια ή 32 χρόνους συνολικά.
Διδακτική του 8/ριού 8/ρι με ένα κινητικό στοιχείο π.χ. Step touch: Χρησιμοποιείται ολική μέθοδος διδασκαλίας και αφού επιδειχθεί η κίνηση στους ασκούμενους από το δάσκαλο, αρχίζει η διαδικασία της επανάληψης.
Διδακτική του 8/ριού 8/ρι με δύο κινητικά στοιχεία π.χ. Step- touch +knee-lift : Χρησιμοποιείται η μέθοδος της αντικατάστασης, δηλαδή, εκτελεί ο ασκούμενος το πρώτο κινητικό στοιχείο, σε κάποια στιγμή, ο δάσκαλος επιδεικνύει την αλλαγή στο δεύτερο μέρος και γίνεται αντικατάσταση στο δεύτερο μέρος του 8/ριού από το δεύτερο κινητικό στοιχείο Δηλαδή 1) 4 step-touch 2) 2 step-touch + 2 knee-lift
Διδακτική του 8/ριού Όταν το 8/ρι αποτελείται από 3 κινητικά στοιχεία π.χ. 2 step-touch+ knee-lift+heelup, η διαδικασία που ακολουθείται είναι σταδιακή αντικατάσταση όπως και προηγούμενα δηλαδή: 1) 4 step-touch,2) 2 step touch+ 2knee-lift, 3) 2 step touch+1knee-lift+1 heel up.
Διδακτική του 8/ριού Όταν το 8/ρι αποτελείται από 4 κινητικά στοιχεία πχ. 1step-touch+kick+kneelift+heel-up, η διαδικασία που ακολουθείται είναι η σταδιακή αντικατάσταση όπως και προηγουμένως, δηλαδή: 1) 4 steptouch,2) 2step-touch+2 knee lift 3) 2steptouch+2 step touch+1knee-lift+1 heel up 4) 1step-touch+1 kick+1knee-lift+1 heel up.
Διδακτική του 8/ριού Οι δύο τελευταίες μέθοδοι είναι πιο χορευτικές και χρησιμοποιούνται κυρίως σε χορογραφίες επίδειξης και σε άτομα που είναι πολύ εξοικειωμένα στο χορό. Σε άλλες κατηγορίες αποφεύγονται διότι η περιπλοκότητα στη χορογραφία προκαλεί σύγχυση και απογοήτευση στους ασκούμενους.
Διδακτική του 8/ριού Προσέχουμε η διδασκαλία να έχει γραμμική προσέγγιση δηλαδή: 1. Διδάσκεται πρώτα την κίνηση στα πόδια 2. Μετά την κατεύθυνση της κίνησης 3. Την κίνηση των χεριών Δηλαδή προσθέτουμε ένα στοιχείο κάθε φορά στη διαδικασία της μάθησης
Διδακτική της κινητικής φράσης Δεδομένου ότι η κινητική φράση αποτελείται από 4 8/ρια, ηδιαδικασία που ακολουθείται για την συνένωση των 4 8/ριών σε μία κινητική φράση είναι: Προσθετική : 1 ο +2 ο +3 ο +4 ο Προσθετική σε ζεύγη: (1 ο +2 ο )+(3 ο + 4 ο )
Προσθετική διαδικασία κατά ζεύγη Μέθοδος Πυραμιδικής εξέλιξης Έστω ότι τα 2 8/ρια που θέλουμε να διδάξουμε είναι το α και το β τότε η διαδικασία που ακολουθείται είναι η εξής: 4 α + 4 β 2 α + 2 β α + β
Μέθοδος με βήμα «μπαλαντέρ»: «Μπαλαντέρ» βήμα στον αεροβικό χορό είναι το march ή τοstep-touch Αν υποθέσουμε ότι τα 8/ρια που θέλουμε να διδάξουμε είναι το α και το β, η διαδικασία που ακολουθείται είναι: α, α + march, α+β
Μέθοδος αντικατάστασης. Αν υποθέσουμε ότι τα 8/ρια για διδασκαλία είναι το α και το β, τότε η διαδικασία στην εκτέλεση είναι: α+α, α+β H αλλαγή βέβαια γίνεται χωρίς να διακοπεί η συνέχεια της χορογραφίας και κατά συνέπεια ηέντασητηςεπιβάρυνσης
Διδακτική των κινητικών φράσεωνολοκλήρωση της χορογραφίας Αν υποθέσουμε ότι η χορογραφία που θέλουμε να δομήσουμε έχει 3 φράσεις Α,Β,Γ, των 4/ 8ριών η κάθε μία, τότε οι μέθοδοι δόμησης αυτών των κινητικών φράσεων κατά την εξέλιξη του μαθήματος είναι: 1. Βασική μέθοδος 2. Βασική Μέθοδος με παραλλαγές 3. Αμφίπλευρη μέθοδος 4. Μέθοδος της μουσικής ερμηνείας
Βασική μέθοδος χορογραφίας Είναι η πιο απλή και διαδεδομένη μέθοδος χορογραφίας. Η σύνθεση ακολουθεί το παρακάτω σχήμα: 1. Φράση Α 2. Φράση Β 3. Φράση Α+Β 4. Φράση Γ 5. Φράση Β+Γ 6. Φράση Α+Β+Γ
Βασική μέθοδος με παραλλαγές Αυτή η μέθοδος ακολουθεί το σχήμα της προηγούμενης αλλά με διαφορές στα πάνω και στα κάτω άκρα σε ότι αφορά: Τον αριθμό των επαναλήψεων Την έκταση των κινήσεων Τις κατευθύνσεις Τις αλλαγές του ρυθμού
Αμφίπλευρη μέθοδος χορογραφίας Η μέθοδος αυτή συμβάλει στη βελτίωση της πολυπλευρικότητας των κινητικών εκφράσεων των ασκούμενων. Το σχήμα που ακολουθείται είναι: 1. Φράση Α δεξιά + αριστερά 2. Φράση Β δεξιά αριστερά 3. Φράση Γ δεξιά +αριστερά 4. Φράση Α+Β+Γ δεξιά 5. Φράση Α+Β+Γ αριστερά
Μέθοδος της μουσικής ερμηνείας Χρησιμοποιείται κυρίως σε χορογραφίες επιδείξεων Οι κινήσεις είναι κατάλληλες και ανταποκρίνονται στα επιμέρους μέρη του μουσικού κομματιού ( εισαγωγή, στροφή1 και 2, ρεφραίν) Η χορογραφία έρχεται σε πλήρη συμφωνία με το είδος, το ύφος, και το χαρακτήρα του μουσικού κομματιού.
Τι προσέχω Η χορογραφία να μην είναι περίπλοκη και δημιουργήσει άγχος στους ασκούμενους.. Να μην σταματά το τμήμα όταν επιδεικνύεται μια νέα άσκηση αλλά να μένει στην προηγούμενη μέχρι να δοθεί εντολή από τον διδάσκοντα να προστεθεί η νέα άσκηση. Να μην υπάρχουν γενικότερα διακοπές στη ροή του μαθήματος και πέφτουν οι καρδιακοί σφυγμοί από τον επιθυμητό στόχο
Δεν ξεχνώ ότι Επιτυχημένος δάσκαλος είναι αυτός που στο τμήμα του δεν εγκαταλείπει κανείς στη μέση του μαθήματος (εκτός λόγων υγείας) Η χορογραφία στον αεροβικό χορό είναι μέσο για την επίτευξη του στόχου του μαθήματος και όχι ο στόχος του μαθήματος
Χρησιμότητα Σε τι μας χρησιμεύουν οι προαναφερθείσες πληροφορίες σχετικά με την καλύτερη σπουδή και γνώση του αεροβικού χορού;
Επίλογος Η γνώση για τη σωστή διδακτική και οργάνωση της χορογραφίας είναι ίσως το σπουδαιότερο μέσο για την επίτευξη των στόχων στην άσκηση με αεροβικό χορό.
Βιβλιογραφία American council on Exercise (1993). Aerobics Instructors Manual Reebok University Press, Boston MA. Boccato, S., Pistilli, C.(1995) La Ginnastica Aerobica. Societa Stampa Sportiva-ROMA Dieguez, J. (2000) Aerobica manuale per l instruttore di 2o livello Centro studi La Torre-Ravenna.